장음표시 사용
21쪽
ingit, Iovio aeri separet.& fi cologi ut iustei a deo instituta fuiste in os cui, in inocetie statu: sanitar cathoissos qua ido fuerit cos statum quibus v erbis vel segnis,e seco tenuersitam Sent etiam magisvrolsis verbis a primo parete . Diatis Ioc Huc
M s eu ostibus meis Ecc.putat fuisti instituta .cui ct doctor Sub subscribit in 16 dis. .vbi dc magist er suanu deci arat mentem. Ue i Osi , inquiram' odortet. Et prinio , uti u sic a tua alesl nantiniata sit euiui iustat hoc pro noscere. Na ii naturale est cu naturalia nosmypropter peccatu abolita, icci rem aserint o is sauciata) iaci negabim' matrimonia esse etia in peccatorib8. Item. Quia cinia infideles naturalia integra retineat, licetrum obtenebrata, s ninnao & coia stanter affirmare neces le eest,a- --Π' ,' i uel infideles elis matriinonium esse Pro dubi j solutione no. , , tanda elli Arist. doctrina dicentis,quod necessitas in natur - ' P sumenda ex fine est: ae si diceret. Dedit homini natu
: no in pedibues: quia no Pollet homo como et e linem p rq opta ' '' tu conse inpe8ibus essenti Ioc suppositos sit conclusio. . - , e Matrimonium: colunctio scilicet maris,& foemine, e st: de - din e natura .Probatare ex Aristi do ino est naturaliter magis AP animal coli iugale, qua politicum .Et ideo loqucdo de hac co-c U qto' o* aestione didit. Est societas naturalis: vi natura adimpleat sua se sempiteraritatena Et tamen homo naturaliter es h animal poti ticinia ut ipse ibidem dicit,& primo Politicoria. Cum enim e ' hombiisti sibi sufficiens sit ad omnia quae Pertinent Ednecies T, ' state eius, indiget communitate ad viuendum. Natura enim ccc teris animantibus prouidet in necessiarijs ad vitam conseris uandam, ministrando eis ci , a , & pilos praebendo ad defen- fonesti a frigore, & cornua ad pugnandum : sest homini si bina dedide stibileiat, per si uam potest sibi haec aerte praetparai re. Et qu is Ex instit tecta naturali habent alia animalia,ut nociva fit, amet ipsa dognoscat, hom o habet per ratione. Cum ta Bine vitis horno no possit haec omnia coenoscere navime cus)Hparticillaria quaed i, oportati en inclinatione na turali ho nines Couenire,vt Vnhig ad retinenta esset alteri: tua nil usde
mxu solus sibi in quinibus sufficerculo poterat Sidigo homo
22쪽
patauiuialterest letcoseques est ilia liniolati com hi orae esse ci id naturale, quod mi ura horninis incliti t.Et hac decalisa et de Aristo. prima societate dicit esIe costi bina cita n diceret,ipolitici, Societas, Vel Oecouomica, asti qui uti alii ab ista depede in .sgi t ur, atura ad politis a 'spcietate inclinat, quato magis coco tenda es q= a lxj, milieris peidia atrimoniu,inclinet colu stionetbicqs iura humana matu O-Diu definiui: vi in principio. . dicitur. Ius naturale est, mariS, dc foemiine coniuuetio, quam nos Mallimoniu appellamuS, Pro perfecta intelligeritia es h notandu,* naturaIe dicitur dupliciter. Vno modo, quod causa habet eX Principiis nati rae ex necessitate,sicut necessanu est lapide descendere, propter suam grauitate,& igneas cedere, propter suam levitat . Et isto modo matrimoniu non est naturale: quia no eae necessitate causatur, sed ex voluntate per liberum consensum. Secudo modo id dicitur diae naturale,ad quod natura inclinat,tamen coplementum accipit a libero arsitoio: sicut dicit-tur virtutes naturaliter in sic homini, no q, inueniatur in nobis a qui habitus persecti per natura, sed inest nobis a natura suscipere illas per operationes nostras,siciit Arist. docet:ii iesinari ad eas innatum esse homini, tam e hab ere eas persecte genitas,non competit alicui homini naturaliter, sed per assuefactionem ad operationes. Isto modo capiendo .naturale: matrimoniu dicitur naturale, siue et iure patur ali, in quantu ho mo Per naturam nacti natur ad matrim sinitim, licet eius per e lio dependeat ex libero xxbitrio:eat ais: ista. Sicq1atin sanctus Tho. est. Duplex est appetitus nat iratis. Vnus,qui icquitur aprehensione. Alius,qui non sequitur apprehelsionem. Et iste secundu s non est aliud, quam natura i psius rei cu qualitatibus naturalibus, ut incliniiti lapidis ad descemiam do, Pribmus Vero est quaedam potentia rei, ut est in aui malilius. Eae hac differentia Aristo. dicit. et animalia mouent se:inanima ita Vero mouentur a generantesid est a Deo dante illa inclinationem. Sic in Hoposito,licst homo per liberum arbitrium ad matrimonium moutatur natumle qui de estis uia ad i d
trimoni a. Quot modis aliquid dicatur naturale.
23쪽
r. notan. Praeterea notandum est, duplicem est e finem mali imonii. APrimus est propagatio, Sc cotinuatio speciet, quod eri bona - . Commune. Alius est mutuum obsequium, dc communicatio m Vmμ' . operia.De quo Arist.lib. a. politi. c. lib.). c. 3.& inco.lib. Uti mph i dc Xeno in oeci, Cum ergo natura necessitatrum in sumat 'n' iij I fine,& finis naturalis sit speciei coseruatio,etiam erit neces phyli xqN saeium,& naturate matrimonium,cuius finis est specie cose VO' Ii vatio. Non enim vocamus matrimonium ipsim se Xutim comi tionem,quia haec etiam reperitur iri pecoribus,in quibus non est matrimonium iret habitudo certa, quae est inter eos qui conueniunt necessaria.Non enim quomodocunq; conueniendum est inter homines, sed certo modo,ta secundum naturae designationem, quam secundum rationis iudicium. Noenim debet esse commixtio, nisi maris ad taminam,quod &natura docet:quia finis comiRtionis est generatio, auq non inuenitur nisi fuerit sexuum diuersitas. Secund5. Ad istum primum finem requiritur,quod non sit commixtio ad plures taminas, sed ad unam solam: quod natura d ocet, ct ratio: v t in iradicemus. Tertio. Non debet esse commixtio ad qualibet muliere, B sed aliquae debent excludi a comi tione, quibus natura ( rati one reuerentiae) non patitur commisceri. Et hoc specialiter in hominibus, qui merita personarum cognoscunt. CPecora autem:quia huiusmodi attinentiam ignorant, non Arist.y.his excludunt aliquam tam etiam a commixtione. Licet aliqua, animali. c. in quibus est cognitio parentum, abstinent ab eorum eo mix& S. th. tione, Unde Arist. dicit, q= quidam equus per deceptionem I. a. l. Is .ar matri CommiXtus cum hoc cognouit, praecipitauiisetciuasi si'. ad. J. in lege naturae peccauerit. Etiam sertur,quod cum quidam artifex ingentia faceretqlio Elephas matrico misceretur inscius . postquam deprehendit se il lusium,i nge n ii a ctore intersecit. , Quarto. Ad istum primum finem no debet esse habitudoAvul&foeminae solum tempore climixtionis carnalis:sed tempore toto educationis foetus: quia natura magis intendit edu catione,&persec ione genitoriam, luctan generatione
quia pro p er id unu quod '; tule:'illud magis.Si et tax*d VOM s' lati silesia vult propter prolemi Plus vult Prole. Sic naturam clinat
24쪽
Arti. I. An matri. sit naturale. 2I
clinat mare,&foemina ad comixtionem,ad sibi simile generandu . Inclinat etia ad se habendu certo modo, ut natos posstat bene educare. Quae habitudo matrimonitu vocatur. At qa
teste Arist. dubia contingentia de re aliqua ex diffinitione soluenda sunt, & ea quae sunt propter fine , o ptime distiniuntur per sine: dubia de matrimonio ex fine soluenda sunt,dc eXplis canda, sicq; ad matrimonii substanti non satis est ius conueniendi in unxquia vagus cocubitus no fusticit: taIis enim coiunctio frustraretur viroq; fine matrimonia. Na si quilibet cocubitus esset licitus, cuiuslibet viri uamlibet lax mina,Primus finis matrimonii no posset haberi: cum ex cucubitu taIi, raro soleat proles generari,nec posset proles como de aut Procreari,aut educati incerto patre,no solum quo ad ciuile, sed etia quantu adnaturale vita:cu foemina infirmior sit,' imprudentior viro: Vt totam filioru curam sustinere 1ion possit. Et si cocubitus est promiscuus, certus pater esse no Potest Et Posito esset una unius sine mutua oblagatione, ut est in concubinarijs: adhuc nec Procreatio prolis esset certa ex libera co1Unctione ,nec educatio a parentibus, qui inuice conuenire nonc teneretur.Et instructio moralis vix esset: cum oporteret si liii apud matre educari propter naturales necessitates: dc rursus a
Patre instrui,qui tamen cum matre no habitaret, quod est primus sinis matrimonij. Sic Aristo. ait. Aparentibus tria recipimis. Esse, nutrimentu,& doctrinam.Filius autem non posset educati, nisi haberet determinatos paretes. Sic videtur, quod de inclinatio e naturae sit,quod matrimoniu sit unius ad una,& nounius ad plures (sicut in politia Socratica, dc Platonicavi Ari st. refert Et requiritur quod isti determinati parentes sint astricti, h ligati, ut corruenienter efficiatur educatio prolis. Quia etia si ilatus ille durasset innocentie, cum im paternum dc uxorium viguisset, stare non posset cu colunctionein certa.Qua Apter aduc in illo statu etia si reru c minitas possessio esse posset, absq; meo,& tuo: quantum ad matrimonia tamen natura ipsa refugit. A Secundus finis matrimonij est mutuu obsequiu a coniugibus sibi inuicem in rebus domesticis impende dum: ad quod ratio naturalis inclinat.Na sicut ratio naturalis docet ut hom i
a .finis .mum tuum obsequium is
25쪽
21 Pri. P. Speculi Coniugioru .
nes cohabitent in politiaequia nemo sibi sufficit in omnibus quae si int ad vita: ita homine animal pol iticu Vocamus natura Amy h 3 -,quia adiacet unicuiq; particula boni alterius, Ut dicitur PQ ii V 3 tertio politicoru. at in operibus quae pertinet ad conseruatio i i' net v is quaeda sunt opera, quae couenieter si ut P ex Viro ,quq di per mulieres: ideo associatio utriusq; & quantu ad mutua comunicatione operus est: de inclinatione naturali.Et ide Aristo. i. Oeconomicae dicit distinctas esse curas, viri Ac foerninae In domo si quidem, foeminae respectu prolis, est educare,& viri erudire:& viro mimit eRterioribus occupari, et foeminae dominari omnibus quae simi intus.Et Joques in lumine naturali, ponit duas causas, seti duos fines matri 1noni j: scilicet,
. procreatione filiorum, de o perum communicatione: ad quae' lcio,inclinat natura in omnibus. Et Plato in Menone dicit,u-c 'L 3 υ Nonaria esse virtutem, domum recte gubernare:dum custodite mi, P ia' domestica, viroque obedire,' Cotra ista ob ij ci potest, ala quae naturalia sunt, eade sint BI oo ccxi '' apud oes:sed matrimonia no est eo de modo apud oes: qui asccundi diuersias coditiones homini 1, diuersimode cotrahitur,& diuersi si int ritus & caeremoniae in matrimonio contrahendo, ut patet egira , desponsali. c. De Francia. ergo non est matrimonium naturale. Solutio. Natura humana non es immobilis sicut diuina,vi
Ati. b.ethi. Arist. dicit. Et ob id, aliqua que sinat homini conuenietia secu
Mattia. Z- dum natura rationale, no reperiuntur ea de apud Omnes cumno sint prima principia juris naturae: sicut, Quoci tibi no vis, alteri no facias, dc similia ob id in his q ev istis principijs dedit Ccutus squale est matrimonij vincialia in distolubile potest co- tingere variatio,secundu diuersa tepora,vel circa diuersas nationes,quod in Primis ipsas principiss per se notis, iid potest: core t gere. Si quid i e ii a colunctio in dissolubilis, si ne cesssaria Ab iij suo. ad prola generandiuno est: ita inanis estuaed ex manifestis de Muthh.ese, ducitur; quia si nulli malu est facie dia:& ev hoc p paretes notri itat mutuo obligatur, inalia prolis sequitar quia tio debite edi ad & q. D trarim dictu est. ergo matrimonii indist olubilitas,esta l. i. Vii, Ob hoc no est incduenie', ita Ad fecudui diu etsi
26쪽
Arti pri An matri. sit natura. 23
ad caeremonialia sicut dicitur extra . de sponsalibus c.de Fra Abule .etiycia; sed etia quantum ad substantialia,ut quod aliqua ges Po- Mat.q. 2 8nat in matrimonio pluralitatem:& alia unitatem, & quida in , dissolubilitatem:alij concedant rePudiram a. Solutio. Secundb.In matrimonio duo sunt considerada,scilicet co- 'tractus seu mutua obligatio,quod est essentiale in matrimonio.Et potest considerari modus,quo iste contractus celebratur,quod quide accidentale est. Quantum ad primu ,inuariabile,& immutabile manet: quia per matrimonium omnes intelligunt illum contractum mutuo=obligandi, licet postea cotingat,quod vir alia recipiat:vel quod primae, det libellum repudij.Nasi omnia essent & perseuerarent eodem modo sicut in princ ipio,non contingeret dissolutio . Ob id per accidens contingit discessio. Nam si in pactum ducerent discessum pro libitor vel repudium,post Christi aduentu,non esset
matrimoniu.ut patet, extra. De conditionibus appositi S. ca.
sinati .sed quantum ad modu contrahe di (quia accidetale est variatio Potest contingere. N eqs hoc cadit sub regula,vel ax te: quia ut dicit Aristo.Illorum quae sunt per accidens,no est Asris . a. physiciencia:quia sunt nisi nita. potest fieri alio, Se alio modo apud hos,vel illos. Sic in nouo orbe in unaquaq; prouincia erat ali'& alius modus contrahendi. Imo in una & eadem secundum iu ei midiuersitate personarii De quibus erit sermo in secunda parte. modui L on j arti.3. matrimoniu sit naturale sic ut de iure gentium dici de- trabendi beat, forte de nomine questio est.nam comunis opinio de iure naturali dicit ad sensum declaratu . Sed alia consid eratione
habendo, Michael de Medina in suo de celibatu, de iure gentium esse probat. lib. g. controuersia pri. C. O.
Secundo potest obij ci contra determinationem. Ius natu a. Obiectio. M tale est, quod natura omnia animalia docuit: sed matrimoniuno est in omnib' animalib', cum inquibusda sit colunctio maris&foeminae sine matrimonio ,ergo non est de iure naturali, Solutio.C Solatio Matrimonium licet sit de iure naturae,non tamen de iure communi omnibus animalibus: sed prout est comitiune hominibus. Pro cuius explicatione notandu, et natura hominis inclinat ad aliquid dupliciter. Vno modo, quia est conueniens naB tura
27쪽
et Pri. P. Speculi Coniugi Oria.
turae generis.Et hoc est comune omnibus animalib':qtua omnia animalia participat in genere .sicut est nutrimentia capere ex inclinatione naturali prouenit, tanqua comu ne ratione generis. Alio modo natura triclinat ad id quod est coueniens naturae differetie,vel speciei: sicut ei H1omini natarale habere acta prudeliae, vel teperantiae in quantum homo, non inquantu animal est. Sic natura inclinat homine ad propagationem per matrimonium,quod est secundum rationem.Na etsi omnibus animalibus inui inclinatio ad propagatione, non eo de Amodo in omnibus. Nain homine,in quo est ratio,copetit propagatio, sectandiun ratione. Et ut taliter iungatur, aliter ad conuenientem educatione prolis, Scipsorum couenientium bonum statum , competat: dc quia ad hoc requiritur coniunctio viri S uxoris, & quod personae legitimae sint, di commanentes longo tempore,secundu aliquam obligationem ad comanendum: debuit esse talis modus couentionis maris & foeminae: quam conuetionem vocamus matrimonium.Ideo matrimonium est de inclinatione naturali, consequente natura humanam: & non natura communem animalium. Et hoc est loque nil o de totali inclinatione ad matrimonium. Na ad aliquid matrimoniale, est inclinatio ex natura cornum, scilicet quantum ad primum finem matrimonij,quod est procreare sillos: cum in omnibus perfectis animalibus sit ista inclinatio. Educatio autem uo reperitur eade in omnibus,ctim in quibus
da sussiciat , sola foemellarin alijs si iij nati possut statim cibu hquaerere:& sic non indigent aliqua educatione parentum. A. lia sunt in quibus etsi masculorum cura sit necessaria, tamen paruo tempore. In hominib' vero est necessaria cura utriusq; parentis:educan dolongo tempore. Ideo est maior determinatio necessaria ad comanendia. Et ista cohabitatio no solum competit homini eX parte differentiar:in quantum est ratione utens, sed etiam ev natura generis: cum sit commune omnibus nisi malibus: iubd tandiu conueniant,quandiu est necessiria ad educationem filiorum, Comoratio. Unde, quantum ad aliquid, est matrimonium de inclinatione naturali consequente omne animal, comete te tamen est de inclinatione humareu, in quantum homo est utens ratione.
28쪽
a. Quod fuerit de matrimonio preceptum ad genus propaga dum humanum, non est qui dubitet. Atque Adam filios docuisse, sicut & Noe post diluuium fecit: no est negandu. Atq;cum semper maneat, ad semper non obligat sicut & caetera assinnatiua praecepta, si occurrat, necessitas adimpleda veniunt. Neq; aliquem de communitate obligat: sed in ipsa republica obligatio est. atm ad diuinam haec prouidentiam expectat: vino desint qui coniungio viantur sicut non deficiet qui celebem agant vitam. atque illo durante statu, propagatio S generis humani multiplicatio per comissione coniuga
torum esset: in quo armenos errauemuido Caranelita relerente probatur. dicebant enim,per creatione singuloru hominu gen' humanu multiplicadu:& alijs hereticis tribuitur que errore tempore Inno.tertij,quidam Pariensis doctor Almericus nomine, defendit: e idem pontifex in. ea. damnamus de summa trinitate,& fide catholica damnauit. Et quidem sub silentio transeundu non est: olim, orthodoxorum aliquorum fuisse dogma Gregorius nisenus lib. de creatione hominis ca. 28.ait. Si A da no peccasseet, propagatio no per coitu: sed quo da perfectissimo modo fieret. Subscribit Damascei Ii. . si dei orthodoxe c. as.& chris si& Precopi' gene .I. ide atq; Euthemius psal .io. &inter modernos. sidorus clarus episcop' FulginaS. TO.2.suaru orationu. oratione. 3. sed in plane hoc reiectu es Hi catholicis. de quo S.I ho .P.P.q. y8.ar.et.
Vnu etia ad propositu cosideratione dignisi existimo.* doctissim' dc magnaelectionis doctor Michael de Medina,insito illo prcclaro opere in luce nuc emisso de celibatu.li. . cotro. .P nonulla capitula cu de matrimonij prccepto in illo statu multa suo ficu dissimo ingenio disputetin. c. s. citate cotro. exscriptura ipsa de ex pbatissimis hebreoru ex vera intelligetiatrimonio illis verbis: sed poli' benedactione suisse. et ex neotheticis interpretes Pagninst oleas ru, va tablubenedictu adducit adsua co firma da seletia multa sibi egregie disputat sed
a comuni opinione recedere modosa5 esst in animo . nam etsi
29쪽
temur) negandu non est naturq Praeceptum illis verbis seis se ostes um, nquibus quida impulsui ad Propagatione,sicut et ceteris animantibus inest. Sed tu cotra illud quod diximus deprecepto matrimonij qain comunitate sit.Vt docet S. Tho in
pr:ecepti non potest esse subiective in tota comunitate,sed in sim utari iupposito.Solutio T Obligatur illo precepto publica potestas: qa eius est ad bonu comune respicere. ob id potestas publica, suis legib' te1ietur natrim ontu fouere, & fauo rib= Giuchos prosequiuino si necessariu esset,ad id copellere.Qui potestis . etsi nulla modo adhibeat dilibentia: e cusatur, etia si adhuc maneat preceptu.Vt Scot' & dura. dc Palude, bene notat:qa sufficieter adimpletur per libera volutate naultoru sicutil precepto dandi eIemosima e cusor, qaalius indigentia pauperis subleuauit:& singulares homines teneretnr, si tanta eueniret necessitas propagandi.
De consensu requisito ad matrimonium. TI V M ad matrimonium sit consensus necessarius tanquam de essientia eius, sic quod secluso e o, non possit esse matrimonium. Pro solutione notandu,q, per cosensum nil aliud intelligimus, quam applicatione appetitus
lic, V IJ consensus Estentui applicatio sensus ad re, secundu quod ei inhaeret, quasi experientia quandam sumens de ea, inquantucomplacet sibi in ea.Et hoc contingit quando appra:henso fine,& desiderato, consultamus de medias,dc per consiliniudicat hoc vel illud mediu esse conueniens:&cosentit illi medio. siccis consensus est tanqua finalis sententia intellectus & volutatis, qui non potest esse in brutis:quia tio habent suoru assuuta dos uiniu.I t no possimi appetitu applicare quo voluerint,sed .n .s . solum est hominiis,quia proposito sine,cosultat,vel cosiliatur
30쪽
Articulus et . de consensu. ZZ.
de medijs de quibus iudicat,applicat consetisum.Vt si alicui Proponatur bonum esse procreare silios,vel bonum esse prout de re sibi de remedio contra libidinem:& consultat de medio k inuenit ducere uxorem,&in particulari ducere ista: consultando,utriam is a ad fine eaepediat,iudicat & dat feten B tias mest consensus. His suppositis sit prima conclusio. Ad matrimoniu necessario requiritur consensus: sic qi statibus omnibus alijs,& hoc solo desiciente,non est matrimonium. Haec conclusio probatur ercti adlesmonsa. duoru . e. f. ubi dicitur. Consensias legitimus,inter psonas habilesiusficit ad matrimoniu secudii canonicas sanctiones .Et si soliis defuerit,cetera etia cu coitu celebrata,Eustratur. Ratio, Potestas corporis hominis liberi,non transfertur in altu sine eius consensu: sed in matrimonio transfertur corpus hominis liberi, in Potestate alterius: dic ente Paulo,uir non habet potestate siti C corporis,sed mulier ergo oportet sit consensus. Pretere a. omnis cotractus requirit Crisensu, cu pactu quod da sit,ut habetur. . de paci.l. s.sed matrimonili est contractus quidam ,ergo consensus est requisitus. Sed fortius probatur cosensu esse necessariu ,ex principali fine matrimonii .Procreatio enim,& educatio prolis,nullo modo posset stare,nisi esset consensus.ergo necessiarius est Si qui de illa indissolubilitas non esset in iuuitos, dc non conmconsentientesmam (parentibus non bene interse conuenientibus non possent sili j optime procreari,nec educari. Item. N ec esset secundus finis matrimoniis opem communicatio. No enim in operibus aliquo modo cd municarent, cima animo dissetiret:ipsit enim comunicatio operii psuponit amore.
Item Si non esset necessiarius co seni is, posset ergo Papa obligare alique ad matrimonium etiam inuitu,vel princeps: seci hoc non .ergo ob id quod cosensus est necessiarius.Proba si Papa no possit nec imperator. Omne em vinculu,q3Potestas si mutina potest costituere, potest Sc dissoluere. Sed eccles a no potest dissoluerie vinculu matrimonij legitime cotraeta asticina consumati: ergo nec poterit aliquo modo constituere . Quod non possit dissoluere , patet ex illo Mat-ciei decimo nono. Quos Deuscon Iugit,homo noD sepa
i. Conchi. i. Ratio. r. Corin. r. Ratio, 3. Ratio. Matiae. IS .