장음표시 사용
51쪽
cauerint,tenet matrimonium. Ipsis tamen ignorantibus,n M ouaciuam Valet.Et probatur.St tale matrimonium teneret,es.ss ' ob cousensum expressunt, vel tacitum ipsoruin siliorum,c hq uois est essus , nec tacitus, ergo nullum est matrimo-C- , ni um .Quia consensu ,est applicario voluntatis ad aliquod meh'n' aiuta ,stensum perintellactu,sed illud quod onmino est igno ili V ratum, non est cognitum, ' sic nec respectu illius potest esse consensussed sic est q, sili j omnino ignorauerunticontractum
matrimonii praecessiise,erso quandi ignorauerunt,nullo modo potuerunt habere consensum nec expretam, explicando: nec tacitum cosentiendo, sic nullomodo fuit matrimonium. u. . Nullus obligataralicui retractui ignorans contractant,sest Extode tales ignorauerunt conrractum:erso nullo modo tenentur ex ttam, . c. tali contulictione.
Item. Quia fiesset matrimoni am,sequeretur Q etia ficon ueniren t duo sine 1liquo conlausu esset matrimoniam: res
istamen est salsum.Si enim imit adsit coiis elisus expressus visa i. perius detcrminatum est: non valet contractus. At cumps se tenorant sactum perinde est,acsi mutuo conuenirent sine ex,
- concia. a pareritibus:&iussit ipsorum parenturia, couen ant, et Huoo si metu matrimonium:ipsis non contradicentibus ulterissim, ' L exterius,simo vel vel .est verum matrimomu rim ei cura pressa detritanatio despons timoiinpube. c. mirum
52쪽
, Articulus. VI. Det consensu parentum. 'ibidem quide determinatur,s parentibus promittentibus,salijs intelligentibus&non contradicentibus,sili j obligatur. Est
etiam determinatio extra,eodem titulo.c.I. Vbi dicitur,quod pater non potest filium obligare ad matrimonium si sit adul-A tus,si filius aliquo modo non consentiat:ergo cum a contrario mio uertus sensa in rure sit validum argumentum .si filius consent i at,obli h. iustiti, o ari potest a pat re,sed qui non contradicit,eonsentit t in t ex Thro.c. t 6 tu praeallegato dicitur,ergo erit ratum. Quia lieet fili, sint pu- par. r. beres,tamcn senipersunt sub cura praeuium,ergo incumbiti pi vel .s.sisparentibushoe procurare filijs,ergo ipsis intelligentibus, nica ra-
non contradiderit1bus rit matrimonium. i . . t O.
3.conclusio.Si filij puberes conuenerunt in unum iussu pa- 3. concla rentum,si tempore quot conuenerunt ignorabant, post tamen cohabitantes simul cognouerunt m trimonium clye a pare talibus contractum,si libere maneant,& interius conssentiant, est matrimonium:&pro tali presumendum in foro exteriori misi aliud obstet. Hoc probatur ex eisdem capitulis praeallegatis. Quia si a principio ipsi cognouerunt,& no contradixeIut,mam trimoniuna tenet: ergo si a principio non cognouerunt, & po--a icientes, non cotra dixerunt,erit matrimonium, o enim B diuersa est ratio. Nam si in tempore, quo pximo cognosse intcontractum praecessisse conuenirent,teneret:ergo etiam si ante mutuo iunciti fuerint,& post scientes ron contrad1Neruut, tenebit.Quia gi ante fuerint iunoe,vel non,non ob sta t. E t tandem,quia ibidem lib. 6.expressa est determinatio,no est opus aIta probatione.Hoc debent maxime notare ministri, praecipue in Michoacanensi prouincia.Quia non raro contingit camius,quod mutuo nuenerunt duo,&parentes de matrimonio, locuti sunt, & ipsi ignorantes habitant simul, &post discursuetemporis cognouerunt, perseuerant' non contradicuuti se ..deinde casu aliquo mutuo discedunt,dc contrahunt cum. alijs.
Si ita est,primum iudicandum tanquam verum,& legitimum mirum, C matrimonium,nec facile est credendum eis asserentibus non consensisse. aeuistimabantcosensim esse necessiunm pM . totam vitam:& illa m voluntatem bonans semperdurpturam . di cima incipiunt odio habere se mutuo fingunt non Noluisse mmi Dro contrahere,licet a priticipis volueruntipost tamen re ocess
53쪽
runt. Ob id cauteIa utendum est,ut a b eis cxl gaturnon sim citer de voluntate, utrum consenserunt : sed Vtrum tempore coniunctionis volucrunt. Vel viruin Voluerunt aliquo modo, licet non multum voluerint. Quia solent explicare quomodo a principio volueriit, licet postea non . Si tamen postquam cocinouerint parenteS celebrasse contractum, dissentiunt-tetque, vel alter, nullum est matrimonium. Sed tamen &si
haec iuri dice sint dicta iuxta ecclessive determinationem olim, modm ramen pos Concilij I ridentini determinationem praedicta ad matrimonium validum non sufficiunt sit non sit, minister pretes ens,& testes de quo in fine in appendice.
ED ad huc circa consensum expressiim est alia: quaestio gravis. Strum sufficia e mons nius ex pressus ab illo qui gub ornat erbi gratia, quam
frequentissime cotingebat,& modo sic euenit, inter incolas noui orbis quod Dux ipsoxum, siue R ex,vel Rector.tandem dominus ipsorum aeui ipsa erant subdita, pro libito suo,vel quia iudicabant expedire, licebant foenainan accipe in virum. N. si militer diccbant vito,accipe in uxorem. N. Et conueniebant matuo sine aliqua expressi ne consensus aclinuicem. Et aliquando non fiebat a superiori domino, sed ab alijs inferioribus, qui tanquam Decani, seu 3 Centuriones nominari possunt , qui uni familiae sellam praticlei e solent. - i usui Videtur quod nullo modo sufficiat ad matrimonium cissensus talis. Nain quando iura disponunt consensum aliorum sufficcre, intelligunt consensum parentum pro fi lijs, ut pater in cap.Vnico. libro. 6. Despons a. impub. Et extra. eodem ibtulo cap. I. sed tales non sunt parent es, ergo non sufficit quod dicat. N. accipc Mariam in uxorem tuam. Et hoc patet alis
ilioritate doctorum dicentium, quod in his qui sunt sui tum, requiritur consensus per eos expressus:sed in lus qui sunt iuris
54쪽
Articulus. VII. De sepset uber. , si alieni, ut in filijs familias , sufficit tacituS cum expressione
eorum, in quorum sunt potestate. Vt pater. 32. quaestio. g. cap. Honoratur. Hiec. S. Thom. Innocentius, Guiniel.& Petrus S. Tho. d. de Palude. Et Ioannes Andreas in Novella dicit, quod so- -Z.lum in parentibus loquentibus, & promittentibus pro filio sin m. familias tenet Verum,quod qui tacet, consentire videtur,non Guili C autem in aliis consanguineis. Si ergo: non tu alijs consangui- Palude. . neis a parentibus, multo minus erit Verum, si solum sit con- d. etZ.serisus rectoris. . , I . i.
Iro solutione es prius dubium determinandum. Vtrum aris GEcclesia habeat potestatem ad compellendum ad matrimo-. DubIunium aliquos inuitos.Etidem de eo mino temporali , ad conseruation em suae rei p.Nam si hoc est verum, R etiam inuitum . , Potest obligare,quanto magis obligatur qui non inuitus Ad Is Aoum mhere cossentit,non tame exprimit cosensum. Et videtur quod bis . . Deus reliquerit hanc potestatem reip.Nam Imperator in om Latiuis A nibus alijs negotijs. omne ius quod alicui competit ex pacto,
vel cosensu,potest ordinare * conueniat ei VN lege: ergo cum . . ex mutuo consensu vir de scemina habeant adinvicem ius,poterit Imperator ordinarces, per legem talem ius ci conueniat g. V. desine consensu.Nam habet potcstas secularis,lacultatem trans- pr cria ferendi dominium unius in aleerum ex causis certiS,vr in p Le- scriptionibus,& in multis alijs, ergo in matrimonio etiam
y Item Aristoteles docent homo plus est reipublicae,quam
sui ipsus: ergo respublica habet maius dominium supra istu, et .Ratio. quam ipsemet supra seipsam, ergo potent eum obligare, si ad usum matrimonij mdiguerit illo homine. Si posset eum morti eRponere propter bonum reipu. quare non posset & ad matrimonium obligare Sed tamen, lus non obstantibus, sit pri
B a. conclu. Nulla potestas humana potest aliquem multum f. Conctu, cogere ad matrinioni ucotrahendum. Probatur. Quia ex tali Nulla hu iunctione frustraretur matrimoniu sine suo. No enim esset mana porrocreatio,iuaeducatio prolis debita,inter eos,qui violeter cd testis hueniret.Similiterno esset operu communicatio. ob id quic- test cog quid sit de argumeto,quia matrimoniuDe'voluit libere fieri, readma- . .. p . D et nullo tam ,
55쪽
n Prima paraspcc i collietiorum. . nullo modo aliquis inuit' ab hoc coge diis.Et dato habeat Reus ores alcm circa alios cotractus inuitos obliga di,vel transferedi dominum in aliuimnon tamen in matri monio Quia esset . . maximu periculuna,si cogerentur, Riod non sic in aliis. Vt hoe uiuo i est uetum non solum de seculari s d etiam de Ecclesiastica ponti me testate:ita ut nec Episcopus,nec Papa id possit.Nec obstat ar humetum sumptu ex Aristo. Nam vexe ita est,qi posset respustica morti exponere hominem pro tota republica:sed ad matrimonium non posset cogere. Quia omnino frustraretur fine C, suo,& s necessarium es let,hoc spectaret ad Dei prouid etiam: . quod talem inclinaret ad matrimonium contrahendum.*- co' i conclusio. Licet potestas secularis non possit aliquem pellere ad matrimonium , potest tamen persuasionibus ad id mouere, pro ipso yromittere' eo nocotradice te,erit veni matrimonium. Probatur conelusio ex parte qua non probati est. s. quod possit persuadere.Nam nos superius diximus in a ticulo prina o natrimonium esse naturaia,quia est necessaria si c hQxum procre tio, di operum communicatior quia alia ad viis rum,alia a d foemi nam pedi arsequi tur ergo,qi respub. vel qui 'n' eius vicem gerit,poteriti non excedendo limites suos persua . dore' monere ad huiusmodi coniunetionem. Imo priccipturii de cdnuatio a principio positum, in po testa te publici positum est subice iue: vi supra diximus . sit dictis eorum assentientes tenentiar adimplere,ct verum esset matrimon
post consummatiostem. t Secundo. Verum est matrimonium parentibus loqueliba a I. patio com hi a. Ratio. pro flijs,ipsis non contradicetibuS,ut pat et cri. c. p allegato etiam erit verum Principe, vel rectore promittet
silaoii a ast cotradictio.Nam lictu se habet pater in ordinead
suam familiam: sic Rector,vel Prae tor in ordine ad suam rempublicam.& sic sunt sui sta tuli ti velut si iij patris,crgo etiam poterit ipsis proutalere de necessarijs sed non aliud magis neces lsarium est ad suce reipu blicae con sci uat inmeria,quamn matri, mollialis coniunctio,ergo dei pia poterit prouidere.No enim
iij Dicit enim A risto.quod F ex gubernandi regulam canere a fine: cum ergo finis sit, temporalis suae reipubli
56쪽
Articu L VII. De conssust uber. nconseruario isto suppositio fine debet gub ernare: sed maxime B ad istum finem,necessaria est maritidc uxoris coitinctio: ergo ad ipsum pertinebit huiusmodi coniunctiones procurare,&ipso pro eis promittente, illis non contra dicetibus erit verum
Tertio.Si Praetore loquente pro matrimonio inter alias le- Tcimo.gitimas personas, mpsis non contra dicentibus non esset verum atrimonium: met eo,quia ad ipsos no spectat cura,sicut spectat ad parentes, sed a d ipsos Praetores spectat tanqua in si esse sent parentes.Constat enim ex Aris Eq, naturaliter illi qui pru . I d. dentia pollent domini sunt illorum,qui sunt rudiores, A tar- PO L Ca. 3.dioris ingenij. Quia prudentes agunt,&alij potius agutur,quii C agunt,& tales ab alijs in ordine ad suos fines diriguntur. Et qui dirigunt, ilibent seiad modum parentis,cuius officium est ducere ad perfectum prolem .C ma ergo indigenet noui orbis subditi pro quibus hoc dubium positum est)sic se habeannignorantes qui d eis conueniat,poterunt a Praetore in suos dirigi fines. Et sequitur verum cssema trimonium,si postquam de ma
trimonio locutum est coueniunt in Unum,non contra dicetes, nec verbo,nec signo.Et sic contrahentes non minus Obligatur ,
ad si mul manendit,quam si ipsi per se celebrassent cotractum. Matrimonium potest contrahi per procuratore,& per nu- ΩUam. tium,ergo a simili etiam potest contrahi per Rectore,vel Prin Degeu.cipem,non contradicentibus subditis.Neq; obstat, quod Prin in .6. cap. ceps non habeat speciale mandatum ad id .Quia modo loqui- pro .mur omni secIuso iure positivo.Quinto Muti,& non valentes aliquo modo loqui contra, Quinto.hunt per hoc,quod ab alijs coniuncti, non contradicunt, ergo Extra de dc similiter quando incole noui orbis coniugebantur monitu sponsi. ea. sui Rectoris,erat matrimonium,nili aliud obstaret. ouepi Sexto. Per illa quae sunt caeremonialia an matrimonio (vi fedem.
est modus contrahendi non variatur matrimonium,manen- 6.argu.
te id quod essentiale est: b d patet ex hoc,* ferin e in qualibet prouincia est modus specialis contrahendi certis quibusdasignis,sed quomodocunq; exprimatur cosensus,est matrimonium , quia hoc est de essentia,ut supra dictu est: ergo cu apud indigenas noui orbis ut in plurimum hic esset eius, ut Rector
57쪽
orouideret in matrimoniali coniunctione:sa ipso loquente cduentient eq; contradicerent quVtrum grum matrimoniu. Quia icte erat modus huiusmodi naturalis coui unctionis Septimo. Quia cit in naturali conditione sint noui cibis in.cole velut serui,pusillanimet,incticulosi,erant sic dominis sui, iubdit ut neq; mouere possent pedem absq; praesidentis consensu,ob id in omnibus sperabatur eius contensus, de eo adhibitosfiebant tales matrimonij c iunctione ,ergo si1 ipso loque hie libenter conuenirent Vir ct formina, intus non rcpugnantes nin animo: vi detur habendum idquam Verum matrimonium , M hi re vera Hi hoc non esset verum matrimonium , maior pars stio ij iii, qui modo coniuncti sunt matrimonialiter, essent in QT sumtiationis inci nancum non aliunde matrimonialiterstit coniuncri,nisi quia domino,ssu Rectore consulenticonum nenuat in unu ua,absq aliqua alia expressione. ' Ed si eaddese set ratio in aliqua sente V a prouincia in antiquo orbe, dein, etiam essetius statuendum. s i Ad argumenta Ad. i.Concedimus ita esse e in potentibuvloqui:& habentibus liberum arbitriiun, irquiritur consensus, vel expiressus,vel tacitus f. & quia quando domino loquete proimatrimonio, conuenium inter se, cst consensus in matrum,
ni o,tacitus tamen ,erit verum matrimonium. Et sic cst verum tum
ramus quod iura disponunt s.q, patres spondeant pro sili js,sc d Recto
res,vel dominos, nos existimamus tanquam ipsorum patres, ouia fere omnes parentes natural cs vix habebant curam inet. Cor. ir. Hruendi filios, vel prouidendicis. Non thesauria abant filiis, ' nec sibi ipsi ob id instinctu quodam naturali Rectores moue- cbantur ad prouidendum de matrimonio quod ne eessariuinesse hidieabant: ibus merito obaudiendum erat .Et sic patet' solutio ad aliud ex docto tibiis, si parent es soli pro flijs poterunt promittere. uam verum est quando naturales paretes possint,& volui de siliis prouidere sed in desed ii istoriani, itanquam parentes sunt(vi R ectores poterunt urgente necesssitate, prouidere suae reipublicae de remedio ad conseruationem.Sicut ad indiuidui conseruationem potest prouiderexaprohibendo certum genus ciborum,vel consulendo,& monem iis ad aliquem eibum bonum, quo diuuat ad sanitatem. Nec,
58쪽
Articulus. VIV De coa ctione. Is
A minus parentibus non naturalibus,sed legalibus adhibendum est fidei, am naturalibus:qui in defectum naturalium iotro ducti scint,praecipueviter noui orbis indigenas, interquos vix aliquid agunt, nisi a prudentioribus dirigantur. Et ipsi liuiti modi colunctiones tanqua matrimoniales reputant:s fiat per hoc q, ipsi qui praesunt,primo loquuti sunt de matrimosito.' Dictis non obstat quae supra ablata sunt, quando de consensu parentum pro filijs loquebamur, dicentes non tenere verum in extraneis i communiter notant doctores iuris periti,&Theolohi, ut etiam adducit Couarm.in epitome. .Decretalium.p. c. .nu. .N on obstant inquam,quia apud noui o bis incolas, ut ex longa mora triginta annorum, apud eos dI- discimus eorum gubernatores seu Rectores in temporalibus, non habendos esse velut extraneos, sed tanqua m parentes, &talis modus gubernandi iuxta conditionem ipsorum,non solupro fraus, sed necessarius videtur:& doctores qui contrariu ac ferunt inobiscum sentirent cognita eorum coditione,haec etiain istis teporibus iuxta Triclentini Concili j determinatione sunt interpretada ad hoc et matrimonium teneat .
Furium ad mammonisin Eufficiat c achus conse a. T videtur et sic.Nam illud quod sufficit ad pec- a. a
carii mortale,quo aliquis dsmoni, dc inferno obligaturividetvi siissicere ad obligandum se pro matrimonio, sed ad primum susticit consensis
quantulacunq; coactus,ergo & ad secundum. Secundo Causa cflectiva matrimonij est consensu ergo eo et posito onitur cffectus,sed etiam si consensus sit coactu est cossensus,ergo su ciens erit ad matrimonium. Tertio.Eliatio per metum facta si sit iurameto rimata cit sobligatoria. extra de his quae vi nactus cav.fi. c. A d alii es. ergo& matrimonium erit obligatorium quantunc ' ; metu aem
In contrarium tamen est ja coactio impedit vanculum Ilicon
59쪽
maiusfprofessionem religionis,ut habetur.et . l. 3. c. Praesens.ercio impediet & minus.s .matrimonij coniunctionem. Notav. 'Pro solutione nota dum duplicem esse metum et coactio- Cnem. Qi dam qui potest cadere in virum constantem. Alius qui non cadit in constant E,sed bene in inconstantem. Vir consevis sit stans ille dicitur, qui semper inter duo bona eligat quod meis Ir con lius,& propositis duob' malis:vitat quod maius,& eligit quod stilii. minus.Constans enim semper sequitur rectam rationem, secus. Irio. A dum quam iudicat quid:pro quo .ssutrum maius vitandum sit
are. 2. Et facit,sed leui quodam metu terretur: &subit quod maius est. Iticar. Sicut si alicui proponantur ista duo mala poenae,Vel quod pe alis det paruam pecuniam :veIssi consentiat in istam: quam tamebo uius nullo modo vult ducere in uxorem.Constans vir secudum rhin tracta tionem rectam iudicat minus malum esse perdere pecuniam Aru de illa linquam in talem conseratire,eligit minu S malum, ut vitetti fine i maius. Inconstaus tamen' menticu sus non sic habet:sed lari.ret. si proponatur ei: consentias in istam,& nisi cosenseris,o mnino percutiam te apa,vel non eris milii amicus, vel expellam te e domo thea,vel non tibi amplius bene faciim: ob vitandum strum s luco ista,quae minora sunheligit quo d in i ius est consentix ea in mastans Tin. trimonium,quod ante nolebat.Talis dicitur inconstans, quia non secundum rectam rationem iudicat. Si vero alicui viro sorti et mulieri( quia pro eodem capi- . tur hic proponatur:co sentiai in Baalyimonium,sin aute,mo tem patieris,uel verbera et seruitutem,Vel quid simile, quia dista nimis grauia simi, secundum rectam rationem eligil: potius consentire lauitus in matrimonium, quam xantum ma- fg.s. lum,ut est mortem, subire,v et Verbera.dec . et . Secu o notandum est:* voluntas a nullo potest cogi,pro i
V-6.am . num vel pedem et alia membra, quod est quantum adactus imperatos: sed ad hocs interius velit, nullo modo: quod est P PD A quantum ad actus eluitos Quia nihil est tam in voluntate,s- B coth. G. 3. cut ipsa voluntas.Deustamen potest moliere volimini episisti cogere ut velit:quod ante ostio habebat, ut pecontingit iii
* vo illis qui a d ipsima conu in uiatur. ie d licet ita sit, in Voluidi clib
60쪽
iniculas. VIII. Dema essent sprecte nullo modo possit cogi ab aliquo nisi a Deo: potest ta- .men in dirceic cogi, ut si modo nolit eijcere merces in mari, i T. potcst occurrere magna tempestivs,ita ut sit necessariu ad mor 'tem euitandam omnes merces proiscere.Tuc Voluntas potes
cogi ad preti jciendumaton q, si ipsa nolit,cogatur sed quia existete periculo,quodam modo cogitur ut velit, quod nullo moc do vellet secluso periculo.Et tale vocatur ab A risto. Volunta s. rium simpliciter,licet habeat adtinxtum,aliquid de inuolun- Ethi. c. utario.Simpliciter quidem est voluntarium: quia de facto vult et Tho.ipioijcere,qui alioqui non proijceret,ergo si proijcit,sine dubio E.q.6. an muli sed dicitur inuoluntarium aliquo modo, quia si posset pe d. o T.
ti culum euitare,nonproijceret.Ob id dicitur mixtum de voluntario , dc inuoluntario; licet simpliciter talc.De quo latius suo loco dicemus. Tertio est notandum:* loquentes de viro constante,vel in 3. nota.constante ,1iosa excludimus mulierem. Dicitur constans illa, quae maiora mala vitat,& minora eligit,& maiora bona eligini
S: minora relinquit. A Quarto notandum est: od mala quae possunt mouere vi- q. nota. Tum constatem,sunt,mors,&cruciatus:vt patet. c. Cum dis cc. seuet mi
De his quaevi me causifictium,Stuprii,&seruitus. quod me- illa quae ius causis .iasti quidem .Et Instituta,eodem titulo. .I.et.&.3. IOH -- Similiter & vin ta .Ecodem titulo.l.Nec timorcin.& addi- stello tur.Et qua unq; alia mala quae istis equi parantur, v t rerdere sunt mo- statum Aut infla mi agraui s. Et si de alijs dubitetur, utrum sint uerta taliasquete possent virum constantem mouere,standum'est iu- Hide sito dicis albitrio.quod notat glo.in. l. interpositas. C. de trans. Et tu. .chasin.etcum dilect. de his quae vi.Vbi Abb Decius in.l.in omn1 q. I. mr.3.
Quinto. A d hoc, et contra ctus valeat, Vel non VaIeat,non s. votae eodeni modo iudican dum est in foro conscietiae,& in soro exteriori. N am in foro conscientiae stat s non ten eat, cu In tamevaleatin foro exteriori Eccles suae iudicat de exterioribus coma labum i . l dri. quo B Sexto. Ista quae diximus mouere virum constantem, non lib.8. sunt ex natura rei. Nam aliqua istis leuiora poterunt mouere 1 η6M., . virum Vnum,sicut strauiora virm alium:vt auarus potest ta-