장음표시 사용
641쪽
Tertia para spem commiorum. m c.quo absq; haesitatione, hostiam,quam leuat sacerdos in altar vido i Her. ar randam ablatate,& ibi esse realiter Christum.Tamen no cre- Ati ir. do sic de fide ibi esse corpus Christi realiter ad hunc esse iij, Maio. s. ut pro istaveritate subeam morte:quia ha proposito.Sub haec . .ii hostiacst corpus Christi, non est de fide,quia potest esse *Esset M.t. g. cerdos non consecrauit, 'ci non habuit intentionem, licet pro aes,q.I.ar tulit verba,vel ep non est sacerdos,qui celebrat. Ob id fides se rie. 'e- lum,est de ista bub hostia rite consecrata est Christus realiter. Duhrida cui non potest sub esse falsum. . . o. Het. Item. Iudex per praesumptionem de crimine conuictum credit fecisse rate crimen ad eum condemnandum aliqua poe-
. Da extraordinaria, tamen non credit sufficere ad condemnati Innoc . dum eum potita mortiS, ut Inno. docet in .ca .Quia verisimile.
df,- A d propositum ergossoluitur argum entum ex.ca.Domima aro u. nus. Stat enim,t illa mulier dubitet, vel suspicetur hunccu mav quo nunc est,suum maritum essen sic quoad exige dum dubiesare, an fit lavi maritus ,cum tamen non dubitet quoad hoc, quod est petenti reddere. Etsimili ratione potest esset; mu- lier dubiici etiam non leuiter hunc esse suum legitimum virum:& tamen quod veniente praecepto Ecclesiae,quae dicit no. . celebrandum diuortium, sed quod maneant ut vir,&vxositio dubitet,et liceat ei exigere, Sc reddere, manentc adhuc dubio de priori viromam sicut potest dubium auferri quoad hoc, quod est reddere,posset etiam quoad hoc quod est exigere cui Cesen. sali diibio,existente Ecclesi*pricepto. Et a simili Ioa.Gerson, n r. p. respondet cuida in scholari, qtii unam literam in bulla is
Apostolica einendauit,non debere se excomarunicatum putare,neq; irregularem a d cffectum cessandi a celebratione missariam Et tamen ea mente debere esse, ut oportunitate data, ad abundantem cautelam non spernat,&petat absolutionem. . . t Et sic manet solutum argumentum .Hanc solutionem datin Duam parte Nauarro in loco citato,& alibi,& militis probat exem- depaem. plis,numero.IC . Nos autem addidimus non solum verum te d. . . A nere quoad reddere petenti,sed etiam quoad exigere. msi
quis.naoI cut stante dubio de primo niuge,potest no dubitare demo quoad reddendum,poterit etiam quoad exigedum,maxime
642쪽
quando facta diligentia non potestinueturi certum , ut incon. elusionibus dictum est. Est solutio notanda,& desseruiens pro solutio 'o' noui orbis neophytis qui non solum E piseopa praeceptum,sed rura ocli iuslibet ruinistri iue in cons essione, liue extra ut oraculum Acophiis habent, venerantur.Et intali dubio die endum , q, non relinquat huncquem habet,quia de alio, te quo dubitat,certuna noei inficiens erit hoc, ut nullum maneat dubium ad redden- dum peten imo neque ad exigendum. Et haec sic dicta infi-uorem neophytorumantelligantur, semper tam en subikieri . 'tes hos B lalisiae determinitioni. Haec ero tori solu m contra m o interminationem pysitamnon sunt, sed po eius securastu eam, in silutione sequentis argumenti fietbanis, stum .Et maxime pro noui orbis indigenis diserinia quia qualido quis incipit dubitare de alio coiuge,vix potes, ediam summma diligentiaadhibita b certum haberi : ob facilitatem quam, olim in infidelitate habeblint repudiandi , tam ex parte viri, iqvam ere artes minae, t omnibus ministris conflat, Adsecundum dicendum ita esscilicetve contra dubium age re interdum: nam in ilIo cap. Summus Pontifex determinat,
quod stante dubio probabili de atrero viro-priori, potes reddere debitu, quod & nos latemur.Et libet verba textus addu- .me quisitioni tu e res identes credimus due inguendum: bm,m Urim Nae si .lis Miletum pro certo sciat impedimentum coniugij pro me mi . qud sive peccato mortali non valet Carnale commercium exerta re et quaθm illud apud Ecclesiam probare non possit: au non sciati pro certo , sed credat. In primo casu debet potius excommunietario, viissententiam humilirer sustinere, cuiam percimiale commercium pereatum omni mortale. M. E. dis Inguimus, irrum habeat collem es sciretia huiusmodi ex raedulitate levi, ct temeraria, an pysbabili,
re diseret . Et quidem ad sui a lanis consilium conscientia leuis, ira temeracae credulitatu explosa licrepotest non polum reddere: ide mere debliti- conius ile. Verum cum, muscientia put at an, - thum excres litate proscibili, dii eremia anuis non euidemi ii
643쪽
dubio exiliere seci etiam potust exigere. In cnni enim quo sa- L cta diliccntia de alio priori vivo,tion potest inueniti lii Od certum csbpotest reddere' cxigere , quanao bona fide cotractu est: ouia ii mala fide debet i eis dere, & non perere. Et quando mala fi defuit contraditum iam trimori a'.c. Dominus est manifestum. Et ratio estiquiu inati s tractibus sic euenit, si quado quis iuste possidet sicci incacar Cisbium )vim nisit cer
. Sed contra hoc sese offeri Donsiticis determ natio in literi adducta,ubi dicitur, quod in trumli catulicet possit reddere,ncm dcbet petere. Ad quod i e polide tui niustis laetodis, Prinio textus habet verum , qua octo quis mala si de contraxit: tunc eninicum sit in dubio,iiulso modo potest exigere: quia nulluimidetur acquisisse ius adpetendunnat vero qui bona fide com traxi hiam videtur accepisse possessione thiustam.Quod si potnea eueniat dubium,poterit&xeddem, sc petere. It dion 'st contra textum,qui in primo sensu venit intelligendusi. Secunda solutio est , quod textus intelligatur, qudd stante dubio, non laeeat petere , quandiu manetin negligentia i quirendi veritateam Facta tamcn diligentia humana, quaeso-setfieti in iacgotiis arduis 'si non inueniar alium e e proprium virum, conditio melior possidentis csh potcst percita, dc reddere mam graue esset nimis astringere ali laeua ad manen dum in matrimonio,&quod nullo tu cio Posset uti contui suo cxigendo. Etin hoc sensu inagis ci Spto,dc alij ubi stipi a dicunt , quod facta diligenti , potest exigere. Intellige hoc etiam si facta tali diligentia, maneat dubium de vero oniu- 3 ge: quias non manci dubium multus cst qui dubitet posse exigere.Et aperte in textu habetur,ct ablato dubio , potest exige
Tertia solatio in catir quo manet dub1qmoto licetexigere,sed tantum reddeirantellisatur Mandium ex dubium de hoc,quod est exigere: ia nolicet ei,eo P ageret spumet scientiam qui contra conscientiam facti,ad ginentiam Filificat.teste Pau.Verum quando dubium manet adum moraecepto Ecclesiae compelliturpersistere in matrimonio,s
644쪽
Aset diis. xVIII. De redditio. delati in clisio. Qq
stante dubio de ve; oconiuge, noti cst dubius quantum ad hoei A s est taeduis picenta; ccbi illi cito reddit,sicco dens inodo,sii niat ente diabaod et igiti nao coniuge quia non potes desiste iet amat limonio,i ori dubitat an liceat petere icite petit.. AH. 3. argumentum irespondetur conccdendo,q, superiosi ALDobedi endo tali dubio(dummodo non remanea ubium circa laoc quo diobe clien do est ei no erit peccatum reddere: imo . ieq; exigere,ad ferasum declaratum .hi quiden licet haec opi- Noua ostiixio videatur noua contra commuDem opinionem, non timie -nio, me
absque ratione citati inagistri asseiu R,S nos tulis ibimus. Et Ababilis eam sequendo non est periculum: quia stat quod maneat dii bium quoad hoc,an sit coiiiux,& non in an ear quoad hoc, an liiceat exigere, & reddere. Sicut in sci upulo specula liuo de ali-2 quo vitando docet Caietablicere agere cdntra, suando non est' ore contra practicum scrupulum.Et adducit clarissimus Medura Madan . iii suo ct e restitu. qa'. v t diximus supra: hi quidem se qui hanes nitito m(ut diari mus est nimis fauorabile nullum periculum. Nam impolsa hilc morali iter apparet, quod duo nia- metuit limu Sqi latituali ex secontineat,ut nunquam euigat. ' Dubiuin cflepc siet hic,an ii' casu quo impedimetum eqset
occulium s io pol si co mmode remedium a d hiberi ., ii si per. ad Papam non potest esse accessus an per Epiat iuposaia fici v t si boista fide cotraxit,&c. Sylvesteris v ilibens lard.q.s summa Angeliea eodem umbo.s,. s. l . uoin Manuale .e et r. iam8Zaee Margarita consistam i
tenet re se dolui pedi mentum est occii lium in illis quisivit hunNijo iure psohitrita separario non potest esse absq- scanda ta: quod tunc per Epi scopum: rotcst fieri dispen satio. Et iuris perim in V s. At si clerici de iudieijs dicunt, quod in ca-
su nece biris; vel rognet utilitatis nouiter emeretentis . Ee tempore constitutionis ineRcor irati, potest Episcopus di- spensareis illisi iii, inbui status Papa alias dispensa r. Haec o-ymioliaberctur: adamenta,&pmbabilis reputatur,& pra- ctaeas i ii illa edimiitralia opinio es tutior, quod ii casu sita eo est impe intentum . quod impedit contrahendum , ct di-
omlh conarastina qua nuis occurrat mrees it as extrema, non
nisi per Pph in dispensatio fieri potest. Sic dolo de iusti im
645쪽
oracticatur. Et quidem ut diximus, vi quando quis bona fide Acontraxit,& dubitat de vero coniuge Ad diligentia adhibe do non potest inuenire t posset no solum reddere,sed exige-ie.Quod tamen non posset qui mala fide contraxit,sic in pro- Dolim dici posset,et prima opinio in tali su posset habereJocum, si como de ad Papala non posset esse recurius. Sic Soloquanuis non asserat pro prima opinione videtur facere, etsi Concilio Tridentino sessione.r .c. 6. de reformatione diffisitum est in haec verbaLiceat Episcopis in omnibus irregulas; ratibus, & suspensionibus ex occulto delicto prouenientibus, excepta ea quae oritur ex homicidio Voluntario. Et exceptis etia alijs deductis ad fora tentiosum,S: in quibuscuq:cafib'. occultis, etia sedi Apostolicae reseruatis delinquetes quoscuq:j dsibi subditosin sua dux est, per se ipsos, aut per vicarios ad id specialiter deputatos in foro conscientiae gratis absolucie. M. Haec in Concilio, sed tamen & si Concilium faueat,an tamen in impedirnentis occultis matrimonijquae dirimunt contra -inim locum habeat haec diffiniti non est certum, quia cauta. matrimoniales,tam sunt specialeitur videantur requirere spe- cialem mentionem. De quo vide egregium doctorem F. conium de Corduba minorita in suo quaillionario.qar. o Estat(vt colaphonem apponamus)duas quaestiones apis, pendices addere satis cogruentes. Prima est,an qui ficte consentit, teneatur sub mortali ducere illam qua m decepit.: Secunda,virum Pater in foro conscientiae possit eael, redare filium,vel filiam:quia opso inuito contraxi atximomum. e
VIA dematrimonio loquuti sumus,& neccet ira sarium diximus consensum, ut ipso deficiente, i nullum sit quo ad Deumroperae pretium mittit aman qui ficte alicui promist i psam acceptum,& tamen interius non consentit, teneatur eam cereide nouo consentiendo. . . a
646쪽
Et videtur no teneatur. In matrimonio requi illa est sum r.
A malibertas,ut diximus in prima patieuluia vinculum in dissolubile, de semel ligatu iri aoii potes uoluuergo sequitiare non: tenetur talis,qui siete promisit,talem ducere quia alias ad nig, trirnonium Cogetemta
Seeundo.Si talis qui sic e promisit teneretur illam ducere, artaron. vel esset iure natum, Diuino,vcl humano: at nulloiure obligatur,ergo non tenetur.Non iure naturae: quia iure naturaevio potest cogi ad contrahendum imo iure naturae habet libertatem: plenam ad contrahendum .Etsi iure naturae esset obligatiue,esse Tap. Ap set adimplendi promissum sedobligatio adimplendi presup- ponit volutitantem tra referendi d mmium rei promissa im, lem ponimus nori fuisse: siquidena dominium non transfer- tur verbis, sed voluntate veri domini. Nec iure Diuino tene- Sorecti iv tuti quia nullibi tale ius a Deo.Nec iure humano coiista uia stetimae. I B s compellatur ducere,erit eu pi sumptione quam habet Ec- h. q. q.s, lesia si consciisus fuit eo tarmis verbis ui si constaulet de visse,non obligarer. Tertio. Si talis post pronussionent ictam contrahat cum alia secunda cordenticia do,est verum:matrimonium: ergo aio . tenetur ducere primam: namsi teneretur ducere, videtur et non teneret ligatio cum secunda. Sicut siquis promisit Pe-; tr. evam dc acceptavit Petrus: si postea det Ioani , non tenet datio: udat alienum .Quod si constet Ioanni enetvi Petro. restituere. In contrarium e quia quilibet tenetur de damno dato dc Duhoen non potest talis damnum resarcire,nisi ducendo eam:ergo te
Haec sites id in proprijs terminis mota est , eo quod aliqui tegentes in 'ilodam nuper edito praeclaro libro, & doctrinae resertissiimo , in quo in materia riihil desiderandum,neque re-ijciendum qui Manuale confessbrum intitulatur ingua vernacula ex proposito editum, prius a quodam religioso viro docto minorita regularis obseruaritiae prouinciae Pietatis,post' visum, recognitum ;probatum . in multis additum , dc refer- Misam' tum a doctore Martino Nauarto de A iacueta, viro doctis , ai
t imo, di probatissimo in iure quidem emi ntissimo, di in Amis ,
647쪽
Theolo dii, versato,ut eius varia in diu issmaterijs edita pso bant opera, maxime illud , quod de poenitentia est. Hic sin. Aquam in. ca. G. citati lIbri numer. 18. ait. Si te promeris cassa, se
tac ibi ad Jitera m. Cum ergo haec Verba sonent talem teneri,. legentes admirati sapit de tam graui dicto,& statim virga C en soriam extendentes , delendum udicauerunt. Nos tamen (si, cui alias fecimui in nullius verba hominis iurantes,nisi solius Christi, examinandum se cepimus,non extra propositum, de intcntum no stri Speculi coniugiorum digressi.Pro cuius solita
Ille qui alteri promisit , potest se habere tripliciter, vel est R
aequalis, tam diuitijs, quam nobilitate, puellae cui promisit, vel inferior, aut superior. Et quod superior sit raptelligo notabiliter non parum excedens quia quo arum dista illat di stare vi detur. Secundo. Iste eRcessa , qui est emparteFui, potest esse cognitus uella seducta, seliguoratus: imo quia eRistimabat fi di fore aequalem et minorem,quanuis sit superior in veritate . Tertio .Ille qui protulit vexba. volens puellam seducere,vel cognouit eam carnaliter,&ob id protulit,ut seduceret cognoscendo ei procidit quidem sed eam non corrupit,vel aliai cor rupta erat,sed accesiu habuit ad cana. His sic adnotatis ut pridi.
Prima concluso. Qial promisit ficte alteri, siue cognouerit eam,sive non , siue suerit virgo,siue corrupta,sive aequalis con- ditione, siue non, mortale peccptum commiser quia omne mendacium perniciosum mortale peccatum est , sed qui ficte: promisit,perniciose valde mentitus est,ut constat,ergo pecca uit mortaliter. Haec est a. omnibui recepta absq; aliqua con
r.concluso. icunq; alteri promis(,siue cognouerit eam, siue no,siue sit aequalis co ditione,vel superior, tenetur sub mor tali pro missum adimplere. Patet. Quicunq; inimiam proximmo inseri in re graui, peccat mortaliter: sed qui proavissi du-mo b
648쪽
fclicuis. De illo quisiecte promisit. 6 3
modo alius acceptauit inliniam infert in re graui, ergo est
Secundo. Qui aisserta proximo quod suum est,peccat inor Ratims taliter,nisi ob paruitatem materiae excusetur, quia hirtui mor- si ho.2.5 tale est:sed qui promissimi non adimplet,postquam alteraece q. . ptauit,estititiusmodiequia debitor constitutus est. Haec coelu- S .p. F. 'io supra declarata est quando despotilibus fuit sermo,v bi ex ami6. communi sententia doctorum est probat um,q, post sponsaliae etiarii defuturo transire ad aliud matrimonium mortale est: quia fractor promissi habetur.3.concIusio. Quiricte promisit alicui puellae , quam cogno , 3, collae ut carnaliter, di corrupit, si sit notabiliter excedens in con- ditione diuitiarum ,& nobilitatis, & puella non ignorat,licet Zpeccauit mortalit cr, non tenetur sub in ortali eam ducere, sed Alberar- potest alias damnum resarcire,vel dotando secundum eius co Cus de sto ditionem,uel alias,ad arbitrium boni viri Probaturiquia sita- uod
iis tenetur eam ducere,maxime quia vitietur seduκisse pilete ebovario. Iam innocentem, sed non videtur,neque praesumitur seducta, Matri. quandoquidem co noscens excessum,debuit presumere seduoionem,& sic conserisit virtualiter in talem seductionem: qua Propter non tenetur eam ducere: qiuia volenti,& consentienti Arisb. senuia fit iniuria: na ni in tali casu praesumitur sicut si aperte di- et,i.C.'.
xisset ficte se promittere, quia debuit praesumi, sicut si homo isTho.et i
quidani nobilis, Sc diues,puellae ex intirna plebe promitteret id'. r.3. eam ducere,si conseiatiar in eunum crito talis foemina decipitum sibi imputet,si consentiariquia deberet suspicari tale s ducere, verba proferre, di, id sufficiat, si alias resarciat damnum dotando,quia tenetur ad aliquid .Et sic m.c.I6. nu. 8 in Manuali consevorum limitatur di inimistis verbis. sim
si esse' mu' defiguales en batiendiso qualida e mos , , sibilo uerba del
fant Antono. Hic ibi. Unde colligitur nostra cocluso, p in ca- Flore.2. iugalia renetur super addere quod necessatili videtur ad dote: tλμ' s et ut inuem
649쪽
6 stimi para speculi coniugiorum.
vi inueniat t)lem virum cum illo superaddito,qualem uiueniret,si corrupta non esset. . A
puella consent i at,qui tamen excedit in conditione, puella id ignorante,probabile apparet Psussciat eam: dotaress non stmtio. necesi trium eam lucere.Probatur: quia si teneretulleam du- cere,maxime quia vere seduxit,& ipsa seducta pst,non voles: sed hoc no videtur sufficere: quia est inaequ3litas in contractii, & ex parte puellae non debet vir copelli ad hoc qi det amplius quam ipsa dabat: sed si compelleretur ducere eam . Videretur ad iniustum conlpellisapposito non fu1t voluntas in vixo celeia,ndi talem coninuitato neni,vel co tractans. Et sic se iciat puellae, a ratione promissionis vir compellatur ad dotandum . ea tu secun dum scium sta tu in ,sicut in Iulio videtur,s si quis lia. beat centum,& tam eri solum si id sun t.so.nqn possit ab alio vltra. so lucrari:quia ni iustitia alii appa t,&no aequalitas. ic Z , in pioposito in qu discedimus a doli're Nauarro, qui vide- . mi o j tu dicere,e quando puelIa ignorat excssium,aut in equalita
tem,quia non est volens sed ueta,et teneatur eam ducere uaam ei
Cordia esset nimis rigidum qd id obligare .in quo sensu contrarium te dicos m. nentes poliunt infelligi. S est .s conclusio. Si quis ficte promisi: puellae quam corrupit, si
Ita . sit ei aequalis, vel itaserior cotulitione,tenetur sub mortali eam : Garro e ducere a robatur.Talis tenetur damnuna resarcire, & promicrior ti. sum ad implere, cum sit aequa conditio, vel insertor: sed non SCO. n. q- potestas iter,nisi eam ducendo: ergo tenetur eam ducere Ista id.3D, . I. conclusio, tenet expresse Nauarroicaa 6.numer.I8. Manua. Sc ULM,O . S. Autpor.pssit saea 6 a.d Scotus. Idem Adrianusin. . si sui c 2. V -- temporisTheologorum consummata sisimus,&facilePrinceps mmopi'. m agister Victoria olim praeceptor meus, 3c nonnullisalii subis scribunt ex suis discipulis, qui nomen habent magistrorqni. Quapropter non tam dura concluso videri debet si rem intro , Victoria. spicianaus.Nam cum quis teneatur daemim resarcire ad aequam ., iberim linitem, Senon videtur qua alia via id constigat nisi puritam .
V tori ducendo: sequitur quod dato ficte promi sit teneluceam u-
suo dicho cere,&peccat mortaliter non duccndo eam,quia set ' miraham. Ma tali obligatione. Et talis tenetur habere nouum consevium V i
650쪽
Articulus. AIN. De illi qui Ficte promisit. 6 s
eani ex animo. Neq; hoc es nouum. Nam iii iure determina-A tum est,& nos alias diximus, Sc doctores omnes probant,* siquis seduxi: aliquam, dicendo uxorem non habere, cum ta-imesn habear, post mortem verae uxoris, foemna seducta ( si, velit potest eum sumere in virum, & in poenam fraudis, S do- . li cpmpellitursiductor vicosentiati ergo a simili,qui aliam sc- duxit iacte cousentien do.; vir plene restituat compellendus in . conscientia Venit,ut eam,quam seduxit ducati Si tante aliam Scia. 3Πducat tenet matrimonium cum secunda,ytandolu ne.3. atm q. Vica,
Dixi in conclusione,si eam cornipi ams solumfuit M tio coclus
missio verbis,& non sequuta est aliqua corruptio,non est undie. teneatur eam ducere:quia restitutio non necessaria ei cum iniuriam non sit passa in corruptione,quadoquidem antegra manet.Et quidem Adriatius addit virum, p si talis cum alia cotra Adian B hat,licet teneat matrimonium cumista secunda,post mortem Theius tenetur red1re ad primam,quam decepir, A dijciamus ta-nien sexta iris conc Isionem.
f. conclusio.Si quis mulieri corruptae promisit ficte,& si eo s.colicis . pula sit sequuta , cuiuscunque sit conditionis, licet ad aliquid teneatur, non tamen in foro conscientiae sub peccato tenetur ducere eam, Patet: quia tenetur solum restituere,&iacturam relatine: sed talis ( quia corrupta erat, & non integra non passa est italam laeturam , quae alias non possit resu ciri, sine hoc quod ducat eam, ut constat: sequitur ergo quod noli temnetura id Ratio enim satis dissimilis est in integra , Scor rupta : quia puellae integrae non videtur satisfactum, nisi du c cat, impiae autem sic. Hauc appono limitationem,ut rigo- rem conclusionis praecedentis temperem, quanuis Adrianus
in locontamiliae distinctione loquatur de illo, qui si cte pro
A d argumentum primum.Concedimus in matrimoniore immet. quisitam summam libertatem,cum hoc tamen stat,* in poena qui seducit, si possit ad restituendu,&ad aequalem resarcie . dam iacturam,tenetur ducere quam seduxit. Et hoc est cogi a Sco . seipso,qui posuit se in tali angustia, ut teneatur se ipsum dare. 8.3. Di, Sicut si esset vera opi Scoli,et qui alium interfecit,tenetur rei futuere,