장음표시 사용
631쪽
sunt tum est: qua non habet scientiam, scdmia i ni uetaeis dulitatem de impedimento i natri sae Pini J MV i c illa credulita-M . te,ac fide,potcst,&debet reddere dc bEunc non tu Ilicti exige- resed tunicii ibbest dubium,au si lectitimus coniux, vel non. .. ergoria dubio licite rLddit, I . . .
bitare an post ei carnaliter eonii sinii , vel salum tam bio
632쪽
ad uxor potest esse fel propris au ita absq; asi si o prae- cepto superioris, et cum authpritate limo compaesu rei prae ceptum, Visollat Ecclesia coinpellarc ad cohabitandum, S ad aeddendum debitum,ut pate in capsuprum a citatis. Qvqrto nota, quod dubium potest esse praeticum, veJ sp eulatiuuiu,Vel Ver inque: simul, sicut dicunt doctores. Possirm Ctieni. iv enim habete dubium, vel scrupulum, an tu eat mihi aliquid opu c. facere speculatiuc et sed quando vertio ad opus, non dubitor diu ruod cit dicere. Possum ego diffinire, non licere accedeb) ad Archis D accedon reddo debitum,sicut si quis constituat apud se scii JI sere in die festo,est peccatum :offert se occa sto aliq uid scriben. inscribit,iit praxialon dubitans de illicito.Uis sqppositis,re
pondetur. Prima conclusi, si quis bona,sue mala fide cotraxit sc cer i. coactum g cognouit non esse verum matrimonium,cum tali cert itudii' nem porest exigere debitum,neq; reddere et etiam existete praecepto Ecclesiae. Probatur emet.I nquisitioni.de sen.exco m. At.c.Dominus.de. Vnuptiis. ubi determinatu est q, si quis cohmigum sit certus de vita prioris,nullo modo licet rcddere,neq; petere. Ratio est. Quilibet tenetur sub mortali no accedere ad citatis alienam:& si sit foemina, non accedere ad alienum,sed i n casu quando est certitudo de priori,cst accessius ad aliena: ergo nublatho olicet:quia siue sit cxigcndo, iue reddendo,peccatum est inottale. turit,ii Cluni facer sed sotnicatio iure Diuino ,&naturali est Dum, millicit: t supra letum est (m quo defecerunt Duran.de Mar , H tinus,qui dicunt; nond*se si Vmalum,ut supra diximus in.2. 2.Et Mar P.art. 8.& in hac.varis' ergo non potest neri licita per Ec- tiems
sumptione cilicet matrimonium verum esse inter tales,at Ec T qclesiae
633쪽
elesiae praeceptum scindatum in falsa pnesumptione,non obligat in foro conscienti: e,secluso scanda ut ipsa Ecclesia expli acat,& declarat. Haec conci usio nulli dubia est. et. eonclusio. Qui dubius est,uel suspitionem habet, an ma, trimonium sit validum,quia frit impedimentum :vel quia dubitat de vita uterius coniugis,manente dubi nullo modo potest exjgere debitum. Patet. uilibet praeceptum est non agere contra conscienti a m: sed existiante tali dubio , petere debitrem est agere contra consci entia ni: ergo sequitur qu)d non Iicet petere. Patet: quia dubitat an sit vir eius, ergo exponit se periculo fornicantii, cum tali dubio petendo ad gehennam discar. Secundo.Qui curi que exponili se periculo peccari di mortaliter, peccat mortaliter. Qui enim a mar peri ulu m, peribit in hillo,scd qui manente dubio de coniuge in sit vel us,per edo debitum beκo tali pera Milo,ut sequitur ergo inni illo modo licet. I . .
dubitat,m anente dubio,inon potestexigere debitum .Sic a bs, liue ab , limitatione aliquias firmamus iuxta determanationem illorum capitulorum i. 3.conclμsio Qui dubitat de vero coniuge quantum ad sp cvlariinim iuvictui noni amen dubitat quatum ad praxinuexsten do ,vel reddendo potest licite non talu reddere,sed exigere.Volo dicere in conclusione,-hil casu quo alter coriiugudubitat de matrimonio,&tamen in dubio sic mouetur, vinu quam. dubitet licere et petere,& reddere ed si putat sibi liritus viruitque, scilicet,petere dc reddere,quandiu simul coniuncti sunt potest petere Sc reddere.Probatur Tali dubios non exist e pos repetere reddere:ns' tali speculativo dubio exi istenti poterit. Patet:quia perinde est,acsi non es let. Cpnfirmatur. Si esset peccilium cn dimh quia se exponiti periculo peccandi quia in durumijsian sequitur parrem ruticae , . sed talis millo periculo se exponit:quia accedit ud eum, lubpi, fax suum,ncq- dubitat tam . Elafiuiicse i
634쪽
Aresculus. x II A De redi debiti ita dubio. i tas Secundo Si non liceret inaxime quia talis actus est emanas Riti. A a tali dubio,sed iam emanat (ut suppono quia ad opus appli
Tertio.Qui haberet dubium speculatiuum in liceat in die festo pulsare citharam,velscribere,& tamen ad opus applicando nullum habet ici upulum,non peccast scribendo,non obstam te dubio speculativo,&non ex alto,insi quia ad praxim attendendo,nullum habet dubiu ergo eodem modo in priuenti, , quanuis alter coniugum dubitet speculatiue,si tamen practice . non haesitelinullum est peccatum.Sic Calanin quibusdam re- Caiet, oonsionibus,& Medina de restitu. q.i . &Nauarto depoeni- ta
Et quidem quantum ad redditionem,expresse fatentur au saevo S
me.io.ubi ait. Qui tenetur dubio speculativo de matrimonio, potest quoad praxim non dubitare,quin teneatur reddere Pa .Li . bitum petenti.ER hoc probo conclusionem. Si enim non ob- u.3o. q. .: stat dubium speculatiuum( si non sit practicum quantum ad aT-3. reddere,eadem ratione non obstat quantum ad exigere ,si nos M. habeat dubium practicum de exigedo , quia utitur sua. Hanc tri.8. i.
conclusionem existimo veram, & fauorabilem ad peccata evitanda, maxime pro neophytis noui orbis. Et ad maiorem de datationem sit, .conclusio, o , .senelusio.Siquis dubitat de vero coniuge,& adueniente Amclita
praecepto Ecdesiae de commanendo simul(quia non eostat de contrario si non dubitat quantum ad reddendum,& exigendum,poterit fine peccato exigere,& reddere.Volo in hac con V elusione dicerei; si quis dubitare coepit,& in tali dubio consti tutus vult recedere ob dubium,sed tamen Ecclesia (quia iudieat de isto matrimonion non constat,neq; potest constare de alio iubet simul manere,ut veros coniuges decet,qui ad Pr ceptum Ecclesiae non dubitat, licite exigere, & reddere potest. Haec probatur ex supra dicta conclusione.Nam si non posset, Tataea . maxime esset ratione dubij: at dubium non obstat,quia talis non facit iitra dubiu: na inlicet dubitet de coniugemon dubitat adueniente praecepto Eccleste de exigendo,dcredde do, ut suppono:sequitur ergo et non peccat etiam eNigendo.
635쪽
Ratis.etosito de ratione teredi secretuis
gio Tertiapanssiemli conis Nomm. Et ex di is in praecedenti probatur. Existente dubio speculatiuo si non siit practicum poteste Nigere,&petere, ut di- A
ctum est: sed quando aduenit praeceptum, Ecclesiae, sic se haubet: sequitur ergo quod licet. Hanc conclusionem quamurn ad hoc quod est reddere, expresse asserit quidam doctor in dialogo de ratione dicendi testimonium capit. etiam tenet Magister Soto in relectione, de ratione tegendi, dc de tegendi secretum . membro. 3. q. Tenet idem Couarruvias in epito me. q. Decreta. a. par. cap. I. , . et . numer . p. Elidam Soto de iustitia &iure. lib. s. qua l. s. arti c. l. ii, Vstimis verbis. ubi dicit, quod quqndo dubitat de legitimo viro otest: reddere. Et elegantissime doctor Nauarro in suo de poenitet tia. d. I. cap. Si quis. Humer. IOI. &.IOD Et quidem ego pono in conclusion P potes: non solum reddere, sed petere , adue- Bniente praecepto Ecclesiae: dum modo sic enisti m et,dc non dii-bitet existente tali praecepto de reddem ,& exigendo: a si solum esset praeceptum dei eddendo &quaptum ad id non dubitaret,manensi dubio quoad evi ne, Uni deberet exigere. Neque ob s at quo d in ca . Inqui sitioni.dicitur,q, si dubitae, re dat sed non exigat Non 'bstat sinquam quia intelligitur quando est dubium quoad praRinn. sed si non dubitati sed pu- .llit se termi adpentenis Eccl'me praecepto,non peccat ut di- cit conclusio: infra clarios. Quinta conclusio maiorem disti . cultatem habet,& talis est. 's.conripsi*.Si quis bona fide contraxit matrimonium Quitans priorem mortuum coniugem, si facta diligentia,non po- test inucnire veritatem,led mallet semper in dubis,no solum potest: rodclere,sed euigeresne peccato. Probatur. Matrimo se nium bona fide contractum est quida in Ontractus humanus, dato sit unum exo .facramentis celesiae : ergo sequitur vatio- nem aliorum cotractuum inquaritum talis sed in alijs contractibus, i cst dubius de illo quod possidera cied, diligentia, iuste po ssidet, de non tenetur a possenion e desistet. domitato,quod acquisiuit bona fide: erio redem ratiouelqirado duo i . bona fide contrauerunt,&alter in alterum potestatem han- stulit sui corporis adlaeniente dubio,facta diligetia dc non in uinto propriQ clomiuo potia retinere: ergo Poteriti misere, ia
636쪽
An ius. A VIII. Derectit. tauriis dubio. osts ut & pote reddere: qma eo modo se potest liabere sicut se
labebat antequam HIer dubium,sed ante dubium poterat i-cite exigere,, reddere: ergo etiam in tali dubio quando fecit quod in se est ac moidum veritatern .Hanc conclusionem teaiet ex prelle Magister Scio in suo de iusti.& iure.lib. o.s.ar. Soto .iti hin . Ait enim .Si quis dubitat de vero coniuge,& diligenio. 2 - otiani facit se Ron potest inuenare,potest exigere, sicut , redde 3 re petatuta tiarac eandem sententia ni tenet absolutissimus, Scuricus nostri t empovis Theologus olim magistes meus Victo in .ar. s.
tia qui ponit, viii dubio,quado non potest constarc Mit arossessi &ik potest ex igere,&red dore.Et quidam alius,ma-gister non poenitendus Salmantinus in suis resolutionibus dicat hanc opi.valde probabilem Et ipse contendit eam limita Pavor frite sic. Vel timet inulier fornicationem, vel non. Si timet , pe cupi ' tat, & reddat,sed a non timer,solum reddat. Haec ille At nosis absolvi e dicimus poste petere , supposito bona fide contraxit. I i' o , Nam si aliquis habet usu stum haereditatis.non debet priua y RI
ii tali x sus uehu io dubio,vsquc u m costetri eq- hoc appareat Corumna difficile,qu ndoquidem cum dubio,ansiit verus cc iux, potcst . filia. quis exigere, ut de illo qui impotens est, de non constat,m ti sit fodi. perpetua imporentia, per triennium potest dare operam ad Sup. p. p id, usquedum sit certus. In cap. Laudabilem. de frigidis, ili ar. Q. comveficia. Authen. Dc nuptiis h. Per accusationem. Ha ccon clu.2. clusio sit asserta contria communem opinionem , sinuo sem- Corra Ops
per melioriiudicio , apud me tamen dubiu non es com Uri, 'Etiis egregius vir F. Antonius de Coi doua minorita in suo '; libros de conscientia q. s.lac in probet, & eam limpugnare crintendato erum pro ea sacit summus PontifeR Pius quintus,qui proprium motu ili dedit prauenti anno in hac verba. pius Pa-Pa quintui,ad pei petuam rei memoriam,Romani Pontificis, equa ,& circiuispecta prouidem i a,ne ea quae pro salutis Indorum nouiter ad fidem conuersorum &conuertendorum directione sancisi debentacterminari alicuius haesitationis scrupula subiaceant declarationibus,& alijs opportunis cosueuit pro Midere remediis.cum itaq; sicut accepi mus Indis in sua infidelitate naanentibus,plures permittatur uxores,quas ipinetiam
637쪽
Ter pars bu s baptismum,permissum sit manere cum ea uxore , quae s-mul cum marito baptigata existit, dc quia saepenumero con a tingit illam non esse primam coniugem, Inde tam ministri, quam Episcopi grauissimis scrupulis torquentur,existi inantes illud non esse verum matrimonium ac d quia harissimum esset separare eos ab uxoribus sum quibus ipsi Isaedi baptismususceperunt,m axime quia difficili minae. foret pri mam coniugena reperire. Ideo nos statui dictorumandorum paterno affectu benigne colatere,atque ipsos Episcopos,& ministros huiusmodi scrupulis exim eredolentes motu propr1o, dc ex ce ta scientia,ne de Apostolicae potestatis plenitudine.ut indesievi praemittit urbaptieati,& in futurum baptigandi cum uxore, quaecum ipsis fuerit baptigata, de baptigabitur remanere halicari aliquam cum uxore legitima,alijs dimissis Apostoli- Uca .ui hqricate tenore praesenti exclaramim,riaratrimonium iv huiusnqdi egitime inter eos crisistem sicq; per quoscuim tu i dices de commissa i ios, qua uis aut horitate stingentes sublata aeis,& eorum cuilibet quavis aliter iuclicandi, & interpretandi facultate 3cauthoritate iudicari,ac diffiniri debere.Etsi secus super his a quocunq; quavis authoritate scienter, vel ignoranter coritigeri atteritare irritum,& limane decerni mus,non ob istantibus quibusaei, Apostolicis, ac in prouincialibus,ac in synodalibus Concilijsectitis generalibus , vel specialibus constitutionibus,& ordinationibus , caetexisq: contrarijs quibuscun- que, Datis Rom. Eapu sanctum Petrum,sub armillo piscatorisdie.2. Au sti,anno. I s I .anno. 6. nostri Pontificatus, haec ad literam. Certum est summum Pontificem loqui quando prima inueniri non potethnam aliaseesss t corra ius naturaeac Di Tuinum diffinire,vicosistre in cap Gaudemus Extra,de diuortatijs intelligi: ergo debet tarn mus PontifeX quando sic est dubium qi pridia inuenir non potes moraliter, tunc enim me . . Iior est conditio possidentis,ut in .s .conclusi dicitur tSexta conclusio Si quis mala fide contra Nit, manente ducbio,licet positi,diligentia facta eddeire,non tamen potest phtere. Pater ex.c. Dominus .citato.&.cap. Inquisitioni: stratio .
est quia non potest iuuari iusta possesilone ad exigendum eo P mala sidc coepit possidere. Et in hoc disserentia statiater il-
638쪽
Artis s. AHIILDe reddi debiti in dubio. malam qui bona fide contraxit,' qui mala.Neq; is e potest iuua Nota. A ti,ti non habet dubium praeticum,uel speculatiuusmquia quado corp t operari,ii alaui de coepit.Sucus qui bona fide. Ex is bis omnibus poterit quis inta e pro novi orbis indire Corolli.nis doctrinam cosa sideratione dignam ad liberandum non paucos ab sterna donatione. Siquidem cottingit non raro nao Aoneo
requentissime olim in principio suae conuenionis , incipiunt pilatis.
dubitare de vero coniuge: quia quand aptigantur, vel non . Flene intellexerant,quae ab E elia in cap. Gaudemus. S. ca.. Qu)nto. te diuoitiis.diffinita sunt, x el ob defectum lingue,vel ob desectum scientiaein ipsis ministris: putantes repudiatam non necellariore conciliandam.Instructi verosuccessu tempotis dubitant,ac dicuntae habuisse priorem coniugem:qui certo sciunEviuere,vel dubitant de vita Et dato certo silant vivere,nolle, certum,an ille qui viuit,habuit aliam priorem .Et in B terrogatus quiviuu asserit se habuisse aliam ante de qua non constat rimo neque potest conflare ,an habuit alium priorem virum, sed est quodammodo processus in infinitum. Vel du- me a. bitat quidem ainvivat vir, Sc nescirubi habitat , tune facta dia Sm biligentia non p'tes certior fieri de priori,in tali casu quia con-- H
de isto matrimonio, in quo nunc est: ctiam manente tali id io,p'teth dc exigere, di reddere: quia est iniusta posses.siose tando bonae de contraditis est celebratus:ob id si non
potest relinquere dubiurn,licite manet.Neq; est neganda ab- solutio, deq; est opus dicere ut diuertar,& hunc relinquar,qua , doqui dem non potest esse criti tudride alio. Et confessores no :tent ista: a multum facit ad quietem conscientiarum neo fessiores
phytorum. . nottam Et idem est dicendum, si coram Ecclesiastico iudi e post da ibium , tractatur causa matrimonialis , ct deficientibus proba - .tionibus,non potest dari sententia diuortij, & manent in du- 'bio de matrimonio iudex praecipit ut manean simul. 3c i,5 separent ur,in tali ca se, edien do potest exigere' reddere si ne peccato,seppbito noti sit certitudo de alio viro, sed solum idubium:quia si esset certum,non liceret.etthaim adueniente Ecclesiae praecepto: Et quanuis olim ego in opinione sui contra- c. Demisili 3 3 vel ba .caanquisitioni.cum tali dubio non Ileeret trunt.
639쪽
exigere, nunc vidulux probabile licere istarido bona si de contraxit' feci sufficientem,S iaccessarium diligentiam,&no 'potuit inueture certusaluo tam e meliori iudicio (ut dixi etiali opposita opinio fit comunis, tamen limprobabilis apparet. Non tamen taenendus est Magi iter sciat. d 38 'Hugo li r. Comae ma de secramentis.μIi.c.6.qui dirim ,et casu quo est certa de alio', et Hu coniuge,liceat ob hae lesivprAceptum coninusceri non suo. intone re quo S alij aberrauerunt,ut hios iera.m.C.ProposuIt.de coniu- Hs n. gioseruorum .quando di, i , I tempore litis pendentiae potest quis cornipisceri et,cu iriouetur millio status da mandatum scelestae,absq; hoc; tu eam velut invXorem de nouo mnsentiat Nee probari potest per cap.Literas de restitutionc sphlia
i ruin mim ibi Imaiycen. rcfei t aliorum opiniones. Quod ¬auit elcganter clarissimus doctor Medinain iuo detrestitu . Meuma. tione.q.i Quantiis AdrianuSitia .quo lib. arri. 3. .3. non reis
probet . Tamen quando dubium est,praeceptum Pontificis miscit ad tollendum culpannqui in ambiguis Ecclesiae diffinisionibus standum rest. Paxet ex cap. Maiones.dis bax. mo, dc eius e Sctu.Et in D cute.dicitur,vires dubiae ad sacerdotem dela- Boen i , rantur. Et patet. 23. qq.cap. Quod culpat. Sic ergo cu m alacrimxe dubio Ponti sex dat ut possit reddere, quando bona si de contractum est, ct facta diligentia inueniri non potost cer, xum opoterit S petere: quia per Ecclesiam praecipitur simul manere. Et quando dicitur, v petat, ct non reddat, debet iij. ix' Ω- telligi,vel quando mala fuit fides, vel quando non e si facta di- infatio. ligetitia sussi aetas,ut distium est, ct iiijolucronibus argumen
Ad primam argumentum eX.c Domitius. de Z.mIpsijS.re cassu, spondet Adrianus quolibet.et. ar. 3 Scin. ,cii Ille textus proce-yri. Ulpb. dit in foro exteriori,dc non in foro conscientiae. A it ipse.In so. LIan' . .ro consciantiae manente duaeosicut non potest exigere, neq;i - .dere potest reddere, quin esset pecca inia dcccclesia non potest da tim.et de lodiceritiam ad peccatum,at in foro exteriori,quia non potest praeserip. hcclesie constare,concedit Ppossit reddere. . pso. 2.3 p. bed hoc stare non potes A ab omnibus rei jcitur. Siquidem Cori si rex tus ille talum in soro exteriori debet intellisi: Ecdelia nilail concedere fauorabile,sed potius ostendiculum praeberet
640쪽
A ita M. SCIIL De reddi detriti is dubio. fu
r eccandi mortali errinam diuitu potest reddere , ergo dat in- 'taedem
A telligete, P l icire potest quia id postumus,quod lege potat
Nos vcso concedimus Q in dicto .c diffinitum cst, in dubio d. g. licitum esse reddere.Nam existente tali dubio , est cubium', sic uo sit peccatum comisi eri illiae quo dubium eston sit verus c,1 . Aoris. iri:& est dubium an denegare debit um sit peccatum inius i- - tiae; quia non constat non esse verunt coniiugena irriali dubio. . . Et quia melior est conditiosostidentis,iuste reddit debitu petenti' a d praeceptum superioris excusatur, ut docet Pilud. Palia d. .i n. .uno non solum reddere in conscientia potest, sed exige- 2'-8.et, iei iiii conclusionibus dictum est,quando est Ecclesiaepraece--psum .Et facta diligentia,non potest veri eas inueniri,eo modo , quo in superlicibus erepositum est:& a Doctoribuscitatis,o uado bona fide lait contractum matrimonium. . . Adryanus inuoco citato aliam dat solutionem,ut,scilicet,in solum. t. telligatur deposito dubio: ita ut manente dubio,nunquam J1.. Admm . erat. Quod probat: quia conscientia erronea non eucusat a Dccato,si secudum illam operetur i docet.S.Tho.Sic in pro- sset hoa .E.
potio dubietas animi noli excusat: ob id oportet deponere S.I'.ay.6. dubium, iis quicquid faciat,peccat se colarmando, de se di;
Verum haec solusta etiam rei jesenda est : nam ibi Bbntifex: Rebcitur 'non loqui tui de dubio tollendo,sed eo manente,ponit dissere solutio. C tiam , in date possit reddere: cum negat posse eNigere. Quod . m. si esset intelligeridum,* deposito dubio , eo modo posset exigere,si ut&reddere,ut putet expresist in.c. Inquisitioni. Sed ad ii elligentiam textus,quo casu stante dubio proba- Di estist bili,seu credulitate potes reddere' line peccato in sei o eon- tia textusscrentiae est considerandum ; quod Hanon repugnant, quod qui, dubitet , ansit verus coniux ,necne,& tamen quod adueniente praecepto sapetiolis. liceat ad eu m accedere, S: sic credit et opinatur aliquid quoad unum effetium sufficere,quod tamen non credit es opinatur quoad aliud, ut firmiter credo