장음표시 사용
611쪽
fit religiosus,vel alius consulet Gut alii ducat uxorem , vel alii quaerat icut solet dici. immolo Notandum vel talis qui affrmat fuisse matrimoniu(abiero negante habet aliam, vel non,si habet potest dubiu esse,
utrum liceat consulere elint quam habet non dimittaticum tamen sciat aliam fuisse uxore mve incet ipsa neget elutrum debeat admonere ei mittere qua habet, i non potest costie tiam deponere el(si nullam habea onsulere et quaerat alia. vel ut nullam accisiat usq; ad mortem. et i : coitc . Prima conclusio. Viro,seu foeminae certo scienti,alium qui negat consensisse & promisisse, nullo modo Iaeet consulere, fimi cur. nullam habet: ut aliam ducat.Probatur. Qui consulit peccat ad vel mouet ad illud,peceat: sed qui consulit tali ducere alia,consulit peccatu m.Patet.Talis peccat aliam ducendo, ut supri diximus, quia facit contra conscientialiroadendo propriam co M.t iugem vivani accedendo ad alia ergo &qui consulit. Di betaim sunt morte (ait Paulus) non solum qui mala faciunt,bed qui consentiunt facientibus,quanto magis verum est consulentibus malum, quandoquidem consentientes Triam peccanti TeR. est in m. Mulieri.de iure iurand.ubi habetur,quod
bullieri quae asseritquod aliquis stibi promisit,quod ille negat:& alias probationes n6 habet, ieq; prohibet iudex vi cum alio contrahat,neq; dat licentiam ratione dubij. tima. Secundo. Quilibet tenetur non scandaligare proximum, ait. 18. sed qui consulit aliam ducere, proximum scandaliaear, dando occasonem ruinae, ut dictum est: ergo tenetur non consilere Notet , ducere aliam. Quare sint cauti ministri cum noui orbis neoni M. phytis quando est contradictio, ut unus assirmet consensum, ri&promissionem,&alius negetinon consulat assirmati, aliam ducere solum ex hoc,* alter negat:nam si ille qui affirmaticertus sit de contrario quod negatur, nullo modo licet consulere aliam ducere: quia talis non potest licite aliam ducere,quai do de hoc, quod alius negat, ipse est certus: imo neque Epiceopus ( etiam si ut iudex iudicando secundumallegabata affirmantem absoluat a matrimonior quia aliare, non probatur matrimonium, nec potest assirmanti clare Iicentiam, aut consulere ut aliam duceret, alias peccatum com suleret:
612쪽
-nticulas VIIII.stuid HAM.quarum.alternema cose,. 6o suletet sed solum Episcopus declarat liberum talem affirman
. tem a tali niatrimonio;quia non copellit cos simul flare. cuvno negante, nulla sit probatio. Et sic si affirmanti constat demendacio negantis ( dato propter testium defectum probari ima possit ) non potest aliam ducere, ia eque aliquis directo onsulere id potest. Haec licet desseruire non possint modorio coniunctionibus matrimonialibus quae post Concilium Titilentinum celebrantur, cum sint irrita matrimonia quaesae tes libus dc parocho, vel alio de eius licentia fiunt. Ta in ea desse ire possunt in nouo orbe pro illi s. qui de nouo conu truntur, qui nte baptismum repudiabant facile, & plures admittebant, & non tenebantur legibus Ecclesiane est consi
3 s.conclusio.Tali vir vel foeminae affirmanti quo e alter no et, concia, sat i ire consulitur consilentiam deponere de consensu alte-nus,scilicet,e credat non consensisse: qua deposita,licite monetur ut aliam ducat. Probatur. Licite quis consulit quod ipse Ratio. rsitestucere,sed licite ipse potest conscientiam deponere,crededo probabiliter dxcipi,& altu qui negat verum dicere: quia essetbene sentire de proximo,ergo si licite ipse saeit,licite quiti et consulere pote dc deposita cos cientia,potest moneri,ut milutati nam de posita conscientia pse potest sine peccab. to a mi Mere,poterit ergo moneri ad illud.Quod ipse conis scientia daposita)possit sine peccato aliam ducere,patet ex saperius distisi credens rationabiliter non habere uxorem, post aliam ducere,si aliai non sit prohibitum ei, ergo cum ipse possit aliam accipere, poterit & quilibet a d id monere,&con sulere absque peccato. ( Si tamen conscientia suerit deposita quia si nunquam deponitur, ndia licet aliquo modo : nam agens contra cons en iam, aedificat a d gehenanam, teste Pau ad M. i lo. Ex istu poterunt excusari illi, quibus in casu quo unus assirmat, alter negat, consulitur aliam ducere: quia prius somlet consuli de dimittenda conscientia, dicendo ei,Credas vere sic esse,sicut talis affirmat,puta non consensisse,nec tibi promisisse. Et sic facile deponunt conscientiam et quod non posset a- INAM '
φ d Hispanos licite fieri :t consaeotia deposita, licite datur neopbiis
613쪽
Tertiani dispecus coniugiorum con siilium: ct ipse non peccat aliam duccndo. Et absque dii.bso ex iodigenarum notri orbis condmone itatelligo eos ad 1 dictum rel1giosi sit c conscicntiam deponere, ut Plane nullus etiam minimus remaneat scrupulus de opposito. Et ad reme dium corum isto artificio opus cst uisse considens , ct consul
- obesu. 3.conclusio. Illi,qui affrinat consensum uxore negante se habeat aliam uxorem, cum qua contraxit,licite consulitur,ut conscientiam deponat,qua deposita , recte monetur ne dimitratio. tat quam secundo habet. Probatur. Potest conscientiam deuponere,& bene facit depone do, bene iudicando de proximo: ergo potest quis licite illud consulere & deposita sicite iid dimittit quam secundo duximmo ten etur non dimittere: ergolicite quiscosuluit non dimittere illam. Et istummo dum se uando licite religiosus incasibusis is qui frequei iter cueniunt, pol eit illi qui affirmat altero negante matrimonium consule re si nullam hab et (cognita eorum cond tione ut aliam ducat, vel si habet iam secundamini non dimittat: dummodo prius considat conscientiam dimittere,qui dimissa,licite fit utruq.,& facile dimitrunt' quibusdam non consideratis,uel alijs in contrarium cogitatis,facile mutantur in contrarium, quod in nobis non experimur,quia amplius movemur ob oblectas , eo tu, obiecti rationem' omnes circunstantias pensicinus, non 'o ne . sic tamen neophyti nouimbis. Ex quo prouenit in nobis ali sphratis. quando multum conari ad deponendam Conscientiam in aliquo agibili,& tamen non posse.Prouenit enim ex subtili con deratione rerum , dc efficaci imaginatione ex intensa consideratione' intellectione rei. s CARTICVLVS. x et i De a Sia cae rami quantum ad modum coeundi. RO complemento istius materiar
& qualicunq- modo sentato tamen 6 enaturali licitum sit coniugibus, dc reddere e pe
614쪽
- LA' Dractibus conium pio admodum. cost
Pro solutione quantum ad modum, notandum quod mo- mra p. gus naturalis & debitus coeundi estisi mulier iaceat in dorso,
ct vir ei incumbat, quo modo sequitur facile conceptio,de reis titio. Ob quod natura istum modii determinavit. omnis.n. λcuiatio a modo isto videtur innaturalis,& inhonesta. Tameia uno modo est maior deuiatio,qua in alio. Per concubitum quide laterale deuiatur a naturali modo,licet non multu: sed aliquatulo maior est deuiatio sedenti uim&maior est stantiv. Omnium vero maxima est mutato sita ad retrorsum, modo i foemina supergreditur virum, dc vir iacet., Est etiam notandum, posse coniuges conuenire in tali actu Non mi vel causa prolis,vel debiti reddendi,vel fornicationis vitandui vel saturandaelib idinis, vel causa sanitatis procuraudae, vel co
seruandae.His suppositis respolidetur. r.eo iactu Illi qui vere coniugestant,quomodocunq; mn : I. xtat extra debitu modua natura ordinatuPeccant, aliquando . venialiter,& aliquando mortaliter. Probatur. Motiens alio , modo eouenium coiuges qua est in usu, & a natura ordinatu(yx emina iaceat,& vir supergrediatur fit contra ordine as naturainstitutu. sed quot iens fit d euiatio a tali ordine, comitii titur precatuab illis qui libere declinant: ergo quadocunque . coiugesiungatur alio modo peccant :quia quicunq, agit coni tra ordine naturae,agit contra rinam ratione, sed qui contra bruationem agit,semper peccat intelligitur tame quando no fit aliqua t ausa rationabili deuiatio a tali usu naturali ut post de . clarabimusma in tali casu excularetur a peccato.Dix aliquai do mortaIe aliquando esse veniale.Pr uo fit.r.conclusio. a.concluso.Si vir cognoscat uxorem sedendo, vel stando, t. couis vel ex latere.vel retrorsum ad modum brutora, licet semper albentis,c sit peccatum sine necinitate urgente is o modo coniungi,erit mortale quando per talem modum non potest fieri generatio. Uolo dicere,q, cum sine neeessitate istos modos obseruare sit malum: mortale tunc iudieabitur, quando per talem modum non potest esse generatio ex parte viri, neque conce
615쪽
cio. ditispans in i coullumsem mnatus per prima principia iuris natur aes si quidem omne illudi quod impedit finem principale intentum a natura in aliqua operatione,dicitur esse prohibitum per prima principia iuris
naturae: cum ergo per concubicum maris , dci minae natur intendat generationem,si modus.coeundi tollit talcm finem quia cum ipso non potestistare generatio ess pio hibitus, mortalopeccatunnat quia si vir iaceat: & fminina supergrediatur videtur non posse fieri seminis receptio, vel si fiat receptio no erit debita retetio; verissi inite est esse peccatu mortia te sic co m misceri coniugatos, quan iis . Albertus magnus putet nota esse mortale, quia existimat feminam posse concipere,co ii sit in matrice foeminae virtus attractiva seminis viri sic Sylves .in verbo Debitum coiugato.Et id ipsum suspicor qua do retrorsum more brutoruni sit coluntio, quia vel non es Herninis receptui vel si .esti receptio non est conseruatio licet de isto secundo non ita certumst sicut cla primo,nam primunt co muniter asseritur a do*oribus,mortala esse, propter. Re nornii tapem contra n3tura iviquia non potest: debite semen
a foemii na recipiaste:quia Istud ponitur inter causas diluuij in his horia scholasti a. Dicitur enim quod foeminae in Vesaniam verse supergressae viris suis abutebanturiat diluuium propter
peccata.mcyrt ii a Daeo, factam est. Sicque al1qui expanuntilli ubi Pa .hoeminae eorum inmutauerunt usum naturalem, in cum, qui contra naturam est. De secuta o vero non sic pro cereo affirmant docto.Nam. S. Tho m. dicit,Si vir cognoscit foeminarii eutra vas dibi tu na ,sem per est peccatum mortalei quia proles sequi non potest,Si autem mutetur situs, ad posteriora,non est semper peccatum mortale. Alij etiam dicunt talem modum non esse semper; mortale, sud credunt aliquam.
do mortale esse N ec istorum dari potest certa regula:nis sipposito peccatum esse qualido sine necessitate talis fit abusus. cTunc enim erit mortale,qua lo-per illum abusum generatio. stare non potest:quia non potest se et receptio, seminis a se mina,vel debi ta retentio. Verum tam . de hoc modo:quam de illo iudicando,non oportet damnare tales. concubitus de mortali,sed prope mortale existimare ad repraehendendum:
id arguendum,&increpandum. Sed quia potest esse,quo critalem modum liosset seneratio sequi: quia in
616쪽
i mina non solum est virtus susceptiua seminis, sed attractiva, non,expedit omnes tales concubitus certitudinaliter affirmare esse mortalia,sed si scit opinari et tanquam verius affir- Notae. marctamen non uc quin contrarium sit probabilc.Et non ne uis eructanda esset absolutio coniugibus nolentibus abstinere a tali Mit s. modo coniunctionis,licet do. Abulcn.super Matth. absolute q.rr8, teneat esse mortale. Veru ni Albertus Magnus Sc luest. no Albertus diffiniunt, ubi supra, nec Caieta.in verb. matri. usus peccata. Sylvest. s. coiritu. Abusus ultra modum consuetum, &Iter natura Caura
ordinatum aliquando fieri potest absque peccatorvi sistemi- Goacta. a. Ina aliter cognosci no a test,uelPropter timorem AEqrsus,vel debilitatem,aut pinguedinem ventris, & periculu suffocatio .nis.Probatur. Illa declinatio a modo cosueto naturali sit pro pter bonum finem: via non intelligitur declinatio a ratione meo. rem quae iudicat minus malum sustinendum ad vitandu maius: ergo ctu sit maius malum mors , sequitur bene fieri sustinedo aliquid praeter naturalem ordisum propter vitam Conse 2 uandam aliculus: quia maius bonum est vitaliominis, quam, sconsera itio illius modi naturalis. Et Iicci no semetur modus maturalis in tali actu particula ri, seruatur tam en in hoc quod . . pro maiori nato vitando , licitum est minus malum subire, quod in casu non habet rationem mali. , . et coclu.Licet(seclusa necessitate mortale videatur vel pro oraci--. Peisi mulier sit supra Viru,ves mota brutom retrorsum c gno- scatur,obabile est apud N eophy.antcqua audiuerint malami esse(sino semper sed aliqua lo fiat per ignorantia inuincibile
imcrum mphatur,quia si nihil audiuertit de malitia talis statis
irpsit concutiendi,& non potuertit tales scire per naturam,sequitur eos inuincibiliter ignorasse, quia P non est de se notu, . potuit ab eis inuinci biliter ignorari: sed non est per se notu,ta Ieabusum esse mal cum non constet de nocumeto quod iac fert proli,praedipue quia potest contingere tales qui iungutur
quae omnitior malitiam non continent euidenter, credam
inuincibiliter ignorare posse, sed & alia, que clarius inuoluta habet malitiam, si ut est habere accessum cum muliere, Pl
617쪽
ci Tretia pars speculi colliniorum.
alium habet virum, retinendo ea in matrimonio,id etiam iudicio in pollutione quat fit manibus voluntarie: quia existi, Amst cum non sit per se notum tale superfluum semen nullo modo licere svis dere,nisi propter prolem , & inter coniugei hiror ua ipsos habere ignotantiam inuincibilem antequa sint edocti ivi'cibi quod iam intelliguritomilies fere ' Et sic non statim damnan- lupotes edi de mortali,qui nondum intelligunt , quotiens polluerunt
cimi ob se scienter. Idem de concupiscentia foeminarum si vir est, vem, vel virorum,si foemina est:quia antequam eis denuncietur, Semolieantur ut abstineant,credam eos inuincibiler ignorare cmalum esse, cum nulli nocumentum ex hoc venire cognos, cant.Si tamen hoc durum videtur,quid Paulus assirmat ope, Ad G dra camis esse manifesta,non contendo,quia haec intelligo se-Quidum B. Paulli, & non contra eumquia cum ista non sine
de primis principijs iuris naturae, possimi ignorari aliquibus,ut supra in. r.p. dictum est. Non enim statim omnibus . apparet,sed discursu opus est ad probandum , ex ipsis Deca- si prat,ie logi praecepti h , esse mortale, pollutionem . Soluntariam. Et quidem quod vagus concubitus mortalis sit,potuit ignorari apud barbaros,ut placet Soto lib. I.de iure & iusti.q.r .arti. ad primum argummium & quaestio. .eiusdim ii.articu.
Sorum . idemdu*.qa.arrd.Et forte vitium confra naturam anam tam , sunt ni des,& ferales aliqui homines, ut inuincibiliter potue- rit ignorari,De quo iam supra di Nimus in . . p.arti .pan et .ra-,tioiae tertiae conclusionis,dcinarii.etet Ilia Volui notare prom, pter confessores,quos oportet aliquando non nimii solicitos esse intelligere,dc exacte cognoscerp utru hoc sit mortale es i
. le,quia existimo inuincibiliterignorare, ubi nullus p dicator hc A r hee docet an alijs autem qui ingenio pollent udicarem est e , mortale: ut est de polluilone in vigilia, & de concupiscentis C
sola sine actu,veI de aliquo alio simili . Sic in proposito iid est in ecesse de mortali accusare eos,&damnare,qQ aliquado,anteo qua audierint malu,imo dato audierunt, sed no audierude malu mortale, scd butebantur, ut foemina supergi deret Aliquando,vel retrorsum cognosceretur. Iudicium enim conm
Ad Dio sessoru- est iudicium a d. salutam rum non .ad condemnati
618쪽
rei. VLDeae libus coniugum quo admodum. 6 snem,o b quod n ecessarium non est sti icte cognosc erc omnia, talem. 8m,&singula peccata ecundum maiorem, Vel minorem grauita Op .is r. tem,sed sufficit crasso modo intelligere quantum ad emen- Y.3. dam,&salutem poenitentis attinet,&reliqua Dei iudicio comittere,qui nouit oia. Ista in opera siue mortalia apud eos,fi-ue non sint,sive dubia,sunt prohibe da,& reprehende da, & est poenitenti medicina praestanda ad talem morbum curati due
ob id sufficiat sic rudi Minerua deprehendere esse tales mo mimmi os malos' ccata. Unde abstinendum est ab eis. Et certe nobil,stinet,& rgrinant se,ut experietia didicimus: si publice in
praedicationibus et clanculum admoneantur. Et quando de hoc sunt variae opiniones, illa quat a mortali excusat amplectenda est cum istis infimis hominibus: nisi in contrarium couincat ratio.
s.conclusio. Vir incipiens actum, sed non consummatas,lao .s.concliniens sem inare,ne habeat plures filios, dum tamen ex hoc mulier ad seminandum non prouocetur, licet sit Peccatum, non est de se mortale. Probatum quia licite possut coiuges abstine nitio. re ad tempus,ne habeant plures filios,quam aIere possunt icem bit ergo etia ni viro actum inchoare, & non consummare pro' stet hoc, tum modo no11 fiat seminatio extra vas: siquidem est eadem ratio utrobiquc nam si licet omnino nullum actu habere &licebit post incoeptum non consummare, si non sit seminati quia si esset seminatio extravas, damnabile esset, sicut factum Oniae siti Iudae,qui semen pro eiebant in terra. ' a 'Dix nisi propter hoc prouocetur mulier ad seminandum, quia si ncoepto a tamina prouoceturn vir non consuin mando,ipsa seminat,est mortale, non quia Vir non consum- tamat,de perficit actum sed quia est causa sceminae ut seminet quando non potest fieri generatio: quia cum semen mulie-'ris non suiliciat sol sn sed sit ta lini principale requisitum m hoc' C semen viri,seminantesola foemina,nunquam fieri potest ge- prap .arneratio.Epexi, pr tione damnabile esset ex parte viri actu 6. incipere,&Mnconsummare icet ipse non seminaret exi ra, quod tamen non esset in ortaletsi ipsa scemina non prouocam retur ad semen emitte dum: sed sicut vir,posset foemina etiasi eius semen non sit necessarium ad generationem continem
619쪽
m nrto Oeculi conis omm. Palusa. reseminationem.Sic Palude in .s Uerum mihi videtur, urichi.ο. 3. difficile est aetu incoepto continere talem seminatione, tam A:ere parte Viri,quam e N parte foeminae, propter periculum solum quo tales se exponunt licet de se non sit mortale, esse in me propter tale periculu.Fugiedus ergo est taliS modus, tamqucina mortale peccatum.Ob quod dixi in conclusione, de se non esso mortale:quia si faciat ut non habeat plures filios, sua os alere potes quia nullus tenetur plures in abore, sediusficit in matrimonio prolem habere ut finis piancipalis matrimonij possit adesse,non est de se damnabile. Periculum ta men est tam verisimile tex ipso fiat omnino damnabile sic fugiendum. Ex quo apertissime habes,quomodocunque fiat conium. .etio coniugatorum,& seminatio sit extra Vas , vel eo modo, . quo non potest sequi generatio,sempe; esse peccatum morta. Im&nullum excusari posse,nisi propter ignorantiam inuincibilem, sua neophytos n oui orbis credo habere in multis ; qui hnunquam audie runt malitiam,quae inde minatione ractra ino dum debitum continetur. Sic enim propter i orantia inuin est D qt antequam promulgatum fuerit,eis. Euangelium ex- .. Z', cusamus a peccato ,repudiando,& accipiendo plures uxores, id' p p quanto amplius per talem ignorantiam excusabuntur mittetes,semen quoci est quoddam superfluum naturae, reseruatu' es di gestione propter penerationem,ad conseruat ionem speciei Uerum tame ubi facta: est malitiae manitastatio S hocii mentum quod sequitur ex tali modo seminandi: nullo mo- ώι, - , do ericusari post aut, iramen seruetur vas, &generatio potest :
mach&,s cou mmise mm propter d titionem Mi 'propter iam causam. - C
V A E RIT V R d e illis qui imo dum natur e
seruanres,a ctum-eorcent,vcl propter prosem, velaoropter delectatione,velpropter sanitatem
EXercere talem actum inter coniugest pro i
620쪽
AM . x T. De actibus coniugem propter delectiare
i ter prolem ,vel propter debitu redendiiu,vel propter vitan- , da fornicatione,siuein se siue in altero,nullii pecam est,sed bo n. b. Anus actus. Probatur, quia actu illum excercere propt*r sine si .c.' i ad que matrimoni 1 est institutu, nullu e sit peccatu, atqui illis
modis exercer,propter finc adque matri montu ordiriatur ex , Percet. Pateta quia matrimoniu propter prolem. Item stati de ire ae , bbitvin reddendu petenti:quia teste Paulo muli r non habet hcbis. Frotestate sui corporis,sed vir Neq- vix sui Ad mulier. ite. M a G. trimonium non solum est in officium naturae, quando institu sis Ru tu est a Deo in paradita iri statu innocentiae propter prolem, sed post peeeatu in remedium: vi quandoquide no poterat talis actus exerceri absq; peccam Oropter matrimoniu fieret licite. Et sic Pantus aperte dicit. Melius est nil ere qua uri qua Ramsi si si per nuptias homo liberesur ab igne iij semiiquia cu sit a nais Coran. .
tura incontinens exerce do actum venereti m extra matrimo Genes v nium,damnaretur:& in tale remedium insti tutum est matri- I. m.rimonium, Unde idem Paulus dicit ad vitandam fornicatio-- nem bonum esse habere uxorem. Qui ergo istum finem stimet uat.ssornica Honem vitare per talem actum , siue sit in se,siue in teco coiugum,omnino debitum finem apponit ac iit,pro' otet quem matrimonium institutum est: &ob id non habet rationem peccati. Et probatur.Potest quis licite cotrahere adsotestationem vitandam in se ipso: Vt Patet ex.B.Paulo .Et si . , t dicit' bene Palu.in . .ero odi licebit conuenire in illo uactu propter finem, propter quem matrimonium conti actu S, J- iest. Et idem quando fit talis actus ad vi pandam fornicatio Maio c. nem in alio ullam habet difficultatem,sed solum dissicultas Sihi. est,quando fit ad vitandam fornicationem in se ipsorquia. S. Thom .aaermans primum licere,dicit secundum esse venia-Ie:tamen ego volo intelligere conclusionem sicut intelligit Palude in loco citato,ne vi ear contra doctorem sanctum ase firmare, praecipue cum sententiam suam fundet in dictis B.
P. Augusti Hietoo .Et sic dico intelligendam nostram conc clusionem, qua do ita est, quod quis id tacit propter vitandam fornicationem in se ipse,quia non potest pro tunc alio modo melius vitare sita et, voluptas non mouet eum aed ammor vitata fornicationis,qua pro tunc aliter vitare uo potest