장음표시 사용
21쪽
nico jam convaluerunt vel nimias haemorri s. X.
Minime quoque in eo tum pini an es salva veritate descendere possumus, qui adserunt, morborum ea usas materiales esse dumtaxat oceasionales sensturam prudentem morbos in bonum finem, ut ea scorpore Dieiat , instituere. ra, ias passa sunt .vatae infirmos insestant, deducere vclint morbos, ego qui
dem satis non perspicio . Atque etiam morbos, epidemice grassames quorum ingens numerus est, qui aeris vitio e-julqtie subirae mutationi ac tempestatum Iraeternaturali constitutioni debentur, ex ac hypothesi derivare longe erit difficillimum . Sunt etiam Praeter sanguinis eonsuetas excretiones sippressas aliae , quae per alvum, per insensibilem transpiratioinem , per expectorationem fiunt , ejusdem indolis , ut graves ad morbos Prog, gnendos causas subministrent . lectiora quidem minus effectus 'sta alio cecinnomiae corporis nostri insensissima primam subinde originem chronicis maxime morbis praebent atque ad hos avertendos ple- thorae solutio mirim quantum valet ; sed tamen, quia exilethora fiunt stagnati nes, ases, in arctus, obstraretiones, Indurationes , corruptiones atque exulcerationes viscerum , unde cac nexi Phydropis species , lentaeque 4ecticae se. bres oriuntum, ubi haec jam acciderunt non amplius ad primam causam , sed p
etius ad effectus, qui eam sequuntur scin citrando respiciendum erit
Neque ilia doctrina in niver Ium
valet firma est, qua statuitur vitam eon se rationem eorporis nostri eor
ruptibilis a solis exeretionibus recte
peractis ducendam esse. Sine excretionibus nec sanitatem, nec vitam diu consistere posse tam certum est, ut nihil indigeat probatiqne. Haec tamen non omne punctum ad Uitam di sanitatem tuendam absolvunt, nisi enim in eorum
locum, qua quotidie externuntur, novi,
iique idonei &henigni succi ex ingestis
succedcrent, actum certe mox etiam esset
de nostra vita sanitate. Quare medicus in sanitatis negotio conservando tum ad
excretiones tum ad ea , quae ingeruntur, Congrua vel incongrua , non modo respicere, ted morborum originem inde repetere debet.
in ejusmodi agens corporis nostri me diillis inhaereret, quod ex longinquo,
morali quadam animatione perniciosis causas pervideret ad eas ejiciendas variis motibus secretoriis, re linoriis, excretoriis se carper armaret , optandum certe foret. Qua vero rati me cum tam sapiente agente concilianda sint ea phoenomen , quod videlicet ad leves causas v. g. flatuum in ventriculo vel intestino in-
carcerationem , vermes nervosas partes lancinantes, nervi punctionem ab aculeo
vespes, vel instrumento acuto, aut cuspides arsenici ventriculi tunicis inhaerentes vehementissimos motus, qui vitam quoque destruunt, exciteti ego quidem non video . Multo minus ad sapientiam rese- eas stricturas in excretoriis, extremis partibus excitat, quibus sanguinis moliri
non invertitur tantum, sed versus interiora vergit, quae omnia remorantur expulsionem , praesertim cum longe comm dior et tutior modus esset emunctoria reserandi et cordis atque arteriarum motus ad propulsionem intendendi, et excitandi Neque ego video, cur tantum occasionales morborum causas statuere velimus cum eae satis potentes in se et sua natura snt ad motus, qui fiunt in machina nostra, ordinatos turbandum pervertendii mdestruendum . Id quod in excessiro aeris calore, frigore , humiditate , alimentis valde potentibus, et omnis generis venenis satis comitu planum atque perspicuumst. Quis istis rebus nocentem potentiam squam tonnisi motu exerere possitnt turba
rivo et destructorio, denegare ausit Dissilire by
22쪽
Quemadmodum enim sine anima intelligente non modo in microcosmo, sed in vegetabilibiis Manimant; bus ordinati l simi ad certum finem directi fiunt motus , ita cur eoi portioltro persectit si me con-ur licto hos motus, ex citentia materiae minus passive sed active nitentes, deneg re velimus , nulli verisimilis adest causa Non solam esse machinam corpus nostrum, sed ei altioris indolis principium Iunctum esse, quod influxum iotentiam in cer-
.ros partium motus, exserat nec ullii negare poterit, qui considerat , ad solum arbitrium moveri artus , ad perversas cogitationes, rauidorum, solidorum m tum turbari, sed inde tamen minime elici cndum erit, omnes motus, ra conspiciuntur in corpore humano nde depe de res, eo quod anima , licet vehementis sime velit, nec motum cordis Warteriarum aut motum peristallicum ductuum impedite vel intendere possit. Ecquis praeterea non novit, mentis sapientiam eiusque inclinationes moles a solidorum fluidorum motu , quem miris modis res corporeae immutant, multum dependere Qitare mentis commercium mutuum, cum corpore omnino statuendum est , quia hujus ratione habita pluribus dissicultatibu,
enodandis phaenomenorum rationibus explicandis sufficere possumus . .
S. XII. Tertium genus hypothesium ad remediorum vires . curandi modum pertinet cinter has primum locum ea
tenet communis fere opinio, qua me im univerialis statuitur.
XI. primis ex chymicorin choro , qui medi-Ad hypotheses quoque referendum inam omnium morbo: tini curationi ac-- a L. in. --:- commodatam Venuitant , quam Pollisi esse puto, quod i xu cli νς Dim - mum es auro praeparanda Melle adfirmant tionis, consilii, intenti Om Miciς0 quod pecudiariter principium corporis in ii interioris particeps, medicinae iuri movens roboret atque confestet biomnium motuum, qui vitam tuentur, effectus pollicitationibus responderet , morbos curant, principium coniti etiam serationes solidati quae ignorari poni senes non adferrentur , haud mutilas ut ἱ-que laret eorum labor . Quia vero illi de .liciunt, iis , qui vires remediorum a viribus naturae probe interstinguere callent, non immerito de musmodi medicina plane dubitandum est . Ego quidem sempethae in sententia sui eiusmodi medicinas universales venditatas plane esse innocentes vivalidis ad agendum viribus carere atque ha ratione in quocunque morbo sine damno porrigi posse. uspiam enim
memini tale remedium in. universa rerun atura mihi occurrere, quod, si potens sit in agendi, non etiam noceat, si perverse quis utatur. Deinde ut omne, rerum corporearum vires non sane absoluti, sed semper conditionale si relativae : ita etiam de viti bita remediorum statuendum esse existim, quorum effectus tantummo do ad certos rei pectus se extendit, secundum quos variant etiam illorum vires , id est, nocere vel prodesse possunt. Praete rea si quis consideret, motus, qui proxime morbos etficiunt, non unius ejusdem-rue esse generis eosdemque in quibusam valde auctos M intensos, in aliis. nimis remitas, deficientes, in ceteris inaequales, inversos, ab externis partibus ad interiora vergentes deprehendi non dissicile erit, judicares, ab uno remediobos motus praeternaturales , tam multis modi invertos, . in ordinem restitui non posse . IlluK vero maximum est , quod tantae causarum , tiae motus inordinatos. efficiunt, multitudini, quae mox quantitate mox defectu auex differenti temperie vel summa activitate delinquunt , unum.
remedium susticere neutiquam possit. g. XIII. . Idem judicium esto. de . remediis in certis morbis taetificis, quorum nomu ne plura habentur& vendi tantur . .
23쪽
admodum opinio medicamenta certis morbis sanandis spe critice accommodata , quae vel sola os tob Iani vel minimum cum mictu applicari possint . Ita vii laus sentit, ita sbi plurimi medicorum persuadent ἔ quare si semel vel iterum faustum a medicamento laudato in curatione morbi est clum observent, statim stamilis morbus incidit, ad idem praescribendum parati sunt sed saepius Pppido infelici successes. Ita cortex chinae 1 pecificum antilabrile mercuriale inedicamentum adversus luem Gallicam, lacanti phthisicum , atque antipodagricum maia talia, item acidula contra malum hypocondriacum castoreum aut hysteri cum i pecacuanha antidysentericum, lumbricitcrrestres antepilepticum, umella bare ira rava antine phriticum , sanguis asininus antimani actim habentur maximi rue aestimantur , quibus eximiam , quam erre possunt, dictis in morbis non detrahimus , si recte quis iis utatur, laudem
sed id saltem ursemus , non indistincte nullo habito individuorum vel causarum respectu , esse adhibenda talia , multo minus haec soIa dictis morbis curandis su D
feere. Interea tamen nullus modus vel finis est conquirendi .mitu panda RTCana adversus morbos specifica , cum tamen nulla in rerutri natura dentur vel existant, sed areanum medicorum in scientia
prudentia quaeri, inveniri debeat.
Dari unam eamdemque morbis ejus dem generis medendi methodum prae .cuncepta tuo ol ue oriolo est.
debito tempore exeei aere novit palam est , dari est , non eodem modo se ratione id pra- stari posse mitare prudenter cessis Eib.
III cap. II. monet , non omnibus aegris eadem auxilia convenire, aueisbaam rus in praxi sti tes tur, eand cm methodi. m
qua quis olim feliciter in tollendis v. g. febribus epidemicis usus est , alio tempore nocere Quae rotantes e medio tollere. Qui Dque enim morbus cla quodvis individuit m pecu Iiarem medendi, tractandi rati nem des derat hinc morbi corumque historiae probe prius sunt indagandae ac ponderandae, ut ex omnium circumstantiatum ratione meditus solido rudicio instructus methodiim seu iam tractandi inveniat. Specia hisma enim medendi methodus nonnis in iudicio medici versatur,4 qtio quis attentior ela acutior in udicando est
eo melior medicus haberi habet. I. V. Aut oerati a naturae non nimis iamede udo est extendenda
non modo ab H procra/a sapienter di--, sed ex ab omnibus opini medicis
semper repetitum est. Quid per naturam hic indigutaverint, non satis est perspicuum , utpote diversissima hujus nominis sanificatio in veterum monumentis reperitur. Id vero in sacro verissimum est, quod multi aegrotantes a morbis maxime acutis convalescant sine accedente medici arte. Haec consderatio quosdam induxit, ut principium corpori nostro inexissere putarent, quod sciat, quomodo, quo tempore cin quantum , per quas vias etiam a-g.lgere, movere k morbi causam expelleree, debeat , quam viam methodum equi, imitari, rectos conatus adjuvare debere
medicum statuerunt. It ut vero negan
dum non sit, motus in corpore nostro , a quacumsue etiam causa proveniant, sue materiali sive immateriali, saepius propor tionem , ordinem di tempus servare causa morbifica excitati suerunt, seo e tiam collineare, ut ipsam causam, a quλ
uti medici, qui in curando morbo .gqii artana , collea , mensum suppressione epilepsia chronica, asthmate eadem methodo, ova antea seliciter usi fuerunt, incedere semper solent, mirum quantii mi-lluntur quandoquidem ejiisdem moibi diversae existunt caula Uilbjectorum,que morbo adstiguntur, natura longe multumque disteri. Quia vero is rectam medendi viam sequitur , qui inter causam morbi remediorum vires proportionem invenire proficiscuntur . e corpore Ri ferant ax mendi qu in vivet est, materiam corrisere at 'non id semper contingi sua multi mor
24쪽
hi in motus morbosi non certe salubres, sed plane perniciosi dicendi sint quos , quam primum fieri potest , sedare debet medicus 3 quemadmodum id maxime conlpicitur m illis motibus ac excretion bus, quae a materia acri caustica vel Iaesione nervosarum partium a Vermibus , a calculo, a stagnatione sanguinis in cerebro , a virulento morborum mi asmate, vel veneno adsumto excitantur
Deinceps in tollendis aflectionibus chronicis, uti videmus in malo hypochondriaco, hysterico , omnes illi pastici mores inanes sunt, nec tollendae causae quicquam inserviunt , sed maximam potius
perniciem adserunt . Sunt etiam plures ex chronicis, in quibus natura parum vel nihil iuvat, sed sola ars curationem Praestare debet, ut videmus in morbo Gallico, in affectu corbutico , achectico. Succumbit quoque penitus natura adsumto veneno narcotico vel caullieo , nis remedia
artis accedantri idem fit in holerico a se tu , inque passione iliaca ex hernia colica sic dicta convulsiva atque epilepsia
chronica . . Est itaque autocratia naturae
cere queant vomitoria . Nonnulli in morbis chronicis, quos ab exsuperante acido&visci do omnes deducere amant, nihil nisi talia remedia , quae acidum absorbent& contemperant, uti sunt martialia , al-calina terream praestribenda esse autumant Cortex chinae praestantissimum, fere insallibile in intermittentibus antipyroticon creditur , non alia de causa quam quia secundum eorum opinionem sementum ebrile prima moe-sione oberrans immutare corrigere credatur. Optatam omnia sopientia , imo ipsa castorinam vaporosa, nonnullis ob id exitiosa sunt visa, quia ad lethorae
solutionem Tanguinis excretiones juvandas adeo nihil faciunt, ut potius eas impediant . Quidam ex recentioribus et istam venae sectionis usum in febribus, tam acutis , quam intermittentibus , damnant , eo ducti hac hypothesi , quod natura in febribus non excretioni , sed consumtioni abundantis sanguinis intenta sit. Quicumque vero acidum in morbis peccans rari iis vel plane non admittunt
ii remedia alca lina , ixivios , salia vola. recte prius explicanda, postea ad neutilia rarius propinanda esse arbitrantur. gotium praxeos adplicanda . S. I.
Ex falsis medicorum hypothesibusae prae conceptis opinionibus patho Iogicis plures iique perniciosi admodum
errores in praxin medicam redundant. sebianisu Possem id adsertum innumeris confirmare exemplis, si instituti ratio maxime τ' posceret perpauca tamen attigisse sus- secerit. Iures adhuc sunt medici, qui summi im illud venae sectionis remedium inplerisque morbis resormidant vel plane non admittere volunt, ex prava hyeothes hue adducti, quia sanguinem optimum esse vitae thesaurum , nec abundantia eum peccare posse credunt. Qitidam emeticorum usum vel penitus e soro medico eliminare student, quia secundum eorum hypothesin plurimi morbi , tam acuti quam chronici, ex Iethora vel sanguinis excretionibus consuetis suppressis riuntur, cum ad hune seopum nihil effi- Tom. II. l
Ex tot tamque vexatis dubiis opi. nionibus atque hypothesibus, quae salutari nostrae arti plus exitii , quam utilitatis adferunt, ut medicus emergat, omni modo annitatur.
Ut omnis sectaria doctrina, utpote averitatis simplicitate aliena i maxime evitanda est et ita multo magis id fieri debet in disciplina medica , quia variae opiniones , cecitndae errorum genitrices, non
ut in aliis disciplinis , tantummodo in
mente subsistunt, sed ad artem , quae mor-γos sanare mortem propulsare debet transeunt , ibi in magnam subinde cedunt perniciem .
Non piopior aut certior ex tanta
opinionum difficultates multitudi-
ην, quae premit artem nostram ,
mergendi via invenitur , quam de omnibus prudenter dubitare , neque
25쪽
semper hic mos fuit, quem perpetuo e lam aliis commendare oleo , in nullius verba magistri jurare , sed e omnibus prudenter dubitares, aliorat que dogmata expendere , atque ad observationes practicas tamquam ad cynosuram , quem usum habeant , examinares, meliora retinere eaque postea in certum nexum 4rdinem redigere. In quo labore omnes eruditos, oui veritates utili usimas, quae divini quid habent , amant, vitam suam transigere, consenescere debere ego quidem existimo . Denique omnibus , qui praecepta artis nostrae aliis tradere volunt, hujus rei exercitationem commendare soleo. Certissimum enim est , eum , qui sola lectione aut auditu artem medendi comprehendit, non posse aliter eam tradere, quam aliena dicta aut scripta sequendo aut illa reserendo instar convallium echus, quae alienas dumtaxat voces, aut sonitus refert. Sapienter θροήνορι
in multifiὸ dogmatum hujusce disciplinae
sectione citra xercitationis constantiam veri rectiqtie cognitionem habere sperat.
totum se illis mancipare, sed omniat futuram ejus exspectationem adserli, qui dogmata ad observationes practicas ratanquam ad lydium lapidem examina. re ac dispiceres, num usum in iis te sol. vendis ela in praxi habeant. Deinde
eb m medie in sit summa philosophia, medicus nihil in ejus doctrina , nisi
quod clarissime coanitum ac demonstratum tuli, admittere 2 singulare, veritates in ordinem , rationem con, nexionem eontrahere, ex jam notis ignotas detegere debet.
eteritatibus pathologiae funda--entalibus ex physiologia
Optandum vehementer foret, ut in ac cademiis , ubi prima veritatum sundamenta poni debent, nonnisi optimis prae-eeptis S pura , nullisque opinionibus vel erroribus contaminata doctrana animi tiro num imbuerentur, qui , teste enim iliari , ea , quae rudibus amus didicimus pertinacissime haerent, neque facile ex memoria excidunt sed hoc rari us evenire testas;ur experientia quia plures ex iis, qui artem profitentur, sbi dedecori ducunt, ab iis, quae oIim parum considera
teiaverunt, sententiis recedere, ea sinu si Sops, Vim ima parte exve emendare vel Hor re hil e polithuinani sani sive physolooia deIe uti omnis scientia oli demonstratio veritates qualdam jam notas cognitas, ceu principia, ex quibus aliae
incognitae , convenienti ordine , ratione Se nexu deteguntur, supponit ita etiam in doctrina de morbis scientifice tractanda certae uam demonstra istae veritates ceu principia de postulata supponenda sunt.
promenda sunt . Sicli enim rectum est norma obliqui ita status corporis vivi& sani turbati, pervet sive morbosi index erit.
S. II. Vera vitae chimio, quod ea si sanguinis& humorum in cilculum abiens motus , a solidorum contractione Serelaxatione proficiscens, quo corpus an raesentanea corruptione vindicatur est ex primis iraeeipuis vetitatibus
quae pathologiae solidae stabiliendae
Iti in mathematicis philosophicis
vera rerum definitiones sunt optimata monstrandi principia r ita , quae natu ram , pene sint ipsam formalem vitae e scientem causam complectitur , per multum nobis in demonstrationibus paribr. de Praeeptianibara num io inanemithologicis serviet cum primum&prae
26쪽
spuum medici mutas sit , vitam tueri tristissimam mortem propulsareu quonam vero modo cum ratione id praestare velit, si causae, quae vitam essiciunt, suerint in. cognitae, ego quidem non satis compre
g. III. Genuina sanitatis definitio, quod
sit integritas actionum , que ab quabili de libera solidorum contractio. nein relaxatione sanguinisque circulari motu, quem justo ordine lae retio
nes de excretiones sequuntur, prove
nit, in praecipuis pathologie funda
mentis est. Plenam ex iiisita motuum naturae, qui certo ordines legibus constantri sanitati patrocinantur , notitia ad motuum , qui morbos essici tint, cognitionem scitu admo dum est necessaria . Liber sanguinis circulus is est, qui sine ullo impedimento per tubulos apertos ab interioribus versus exteriora serturis aequabilis vero is dicitur, qui nec nimis celer aut tardus est, sed qui justam in gradu, si iccessu, ordinem tempore servat proportionem. Hi motus ejusmodi sunt indolis , ut omnes functiones vitales nempe, naturales Ac animales se. cundum naturae leges ordinem admini
f. IV. Motus, qui in oeconomia orporis nostri celebrantur, duplicis sunt gene- iis vel enim ad solidas vel ad fluidas
Qui in solidis peraguntur, simpli
eissime sunt indolis nam tantum contractione&relaxatione reciproca,quas
Gree systoles latasto Ies nomine efferunt, eontinentur; qui duo motus omnem fluidorum impulsum, progressionem, ei reui tum , seeretiones ela excretiones emetunt. S. I.
mirabilium in corpore u no effectuum uni cessunt cause ratione partium vero quodammodo inter se diffetunt propria etiam nomina obtinent. In cordeo arteriis pulsum efficiunt, in ventriculo, intestinis Se omnis generis ductibus excretoriis v. g.Usiatiis, urinosis motum perist alti eum. xhibent, in fibris motricibus,tonum, iobur, resistentiam 3 potentiam elasticam exerunt, in nervolis undus torium quendam motum producunt
f. VII. Fluidorum motus identidem duplicis sunt generis vel enim sunt progres iiivi, dum eloco in locum feruntur .ntestini, ubi partes Buidorum eontinuo situm suum mutant de motu vorticoso agitantur,m hi sunt illi, ubeatorem de fluiditatem efficiunt.
Ex progressivis primus de princeps, . a quo reliquid intestini dependent,
est sanguinis circulus. Motus secretorii, quibus utiles succi aisanguinis massa in usum secernuntur deexcretorii, quorum ope superflui, perni-tios sorace; iciuntur, maxime Ianguinis , sequuntur circularem motum, ad eo, equo citatiora liberior sanguinis ad organa secretoria d excretoria sit adpulsus hoc copiosiores, celeriores secretiones dla excretiones fiant contrarium accidit, si contrario modo res sese habeat.Due quoque sunt motuum intestinorum species,que sanguinis progressivo motu reguntur. Primus est , qui calorem essicie, alter, ursi uiditatem humoribus conciliat, de intime solidas partes cum liquidis miscet 3 nam a sortiori continua cordisis arte riarum contractione sanguis premitu ad latera arteriarum, ejusque partes sulphvrea intestina 4 attritiva agitatione inca lescentes universo corpori calorem scenerant . Ab eadem solidorum contra
27쪽
a Cap. IV De oritatibus albo ia
ctione Minteriori partium agitatione fit, me sanitatem sustinent, inde der Vari iit solidae sanguinis partes cuin uidis in- debeant. Solidioris enim physici de ui e- time misceantur, quo eo melius minutis dicat doctrinae Virri non amplius ignotum simas vasorum angustias pertransire pol est vel esse debet, omnia corpora vim a- sint. Sunt praeterea duo intestini humorum
in Otus, qu vero a sanguiliis motu progressivo non pendent, sed potius quadam quiectivam motricem sibi insitam habere , e rumque unum in alterum agere diversos effectus producere Ideoqile ineptiis mam te sive lentiori sanguinis cursu producun illam veterum esse sententiam, qui statuetur . Atque hi sunt motus fermentationis tunt, corpora Onnia esse passivae indolis, di trans nutationis cille maxime in primis quae ab alio agente ne anima essent aviis conisicituri alimentorum texturam ctuanda, a coiporis natura distincti minaretolvendo spiritu ascentiam vel etiam acestentiam relinquit hic vero , cujus bene ricio unus humor alterius figuram dispostionem pororum .partium facile indili , transmutatorius nobis vocatur, qui chyli transmutationem in sano uinem
seri sulphurei in bilem , chyli in lae adjuvat, inque statu morboso, dum bonus humor in naturam pernitiosi agrantis transit, saepius occurrit. Nam uti parum scr- menti panifici ingentem sarma massam in sui similem naturam convertit is parum aceta , vino ad susum , id acidum reddit ita etiam humores corporis nostri , praesertim cum moram quamdam trahunt, vi quadam transmutatoria praediti sunt.
S. IX. Cor Marte iis omnisque generis folida movent Mactuant luida , eorum. que cursum gubernant cum anten morum suurn non a se suaq, natura hab mint, necesse et , ut nio:uum qui ir
illis vigent, cause quedam existant
Veteres omnium , qui in animantibus conspiciuntur, motu tim causam ab anima, quae interiosi motu gaudeat de primum movens sit, deduce Dant , sed quia sub hoc nomine nul 'a res concipi, neque cu.jus naturae sit , intelligi potest , utique causa haec adlegata principii, ut Logici
loquuntur, petitionem involvit. Etenim ex eo, quod ad certas cogitationes, impressones, vel nostrum arbitrium motus qui tam in partibus solidis fiant, minime sequitur, ut omnes motus qui vitam maxi- Corin omnes partes mollices soli de motum , robur , Onuciola vim contiactilem ac elasticam a fluidi tenuis simis, que in cerebro, nervis atque ipso in tanguine sunt, mutuantur.
Hoc theorema , quia in rationali status nisi bcs explicatione magni usus est, firmi sinu: bii ldam argumentis stabiliendum
est . Primo nenipe indubia constat bis i
vatione , nullum Organum , ut ut rationes texturae salvum , iitegrum atque illa sumsit, ad motum quicumque etiam fuerit, edendum esse idonetim , nervi ad illud tendentes et etiam arteriosa vasa ligenti irati praescindantiar, lucii lento testimonio, causam motus ab hisce fluidis dependere Deinde perquam notatu dipnum est illud cxperimentum, a plus a nob s observatum , quod cor ex pisce recenter evem tum ck longo adhuc tempore pulsans quae
calidae immissum , omni motu privetur qui eodem corde in aquam risidam in jecto mox reviviscit. Quo piis planissime
patet, materialem esse quamdam causam motiis in corde existentem , quia cali-ilum de Dioidiim ingentem ei inducit mutationem . Neque minus illud memorabile est , expresi ex vasis coronariis incisis sanguine statim cessare pullationes t Vera itaque simillimum est non modo fluidum per nervos , ted languinem c minima atteriolarum ad
organa motuum fibras motrices at oue membranas muscillosas addustum eas non tam nutrire , quam systallicum motum, vim contractivam illis con
28쪽
ciliate. Atque hinc est , quod nimia san ctore vie tam au , Mias potentiam di λouinis amissio lolidorum robur , tonum ac sente peris Aere oportet. Item f. s. mor- vim motricem infringat, corporis autem
vires valde attritae a boni clargioris sanguinis proventu argumentum zὸ piant.
S. q. Sanguinis temperati defeeatissima&subtilistima et heri atque et alti ea portio et illud principium corporis noliri agens se movens , cujus origo
latibus ita in morborum aegra si aerem esse ais 1ον erum ob eum inqtiinamentis plenum , quibus h limana natilia isenditur homines aegrotare , non minus vere , quam
sapienter , idem gravissimus auctor innuit. cui enim ignotum est, aeris mutationes parere morbos epidemio simplices de pestilentes de qui in certa anni tempora incidunt. Ex quo recte colligitur, nia)O-
generatio ab aeris maliment Oium Pu - rem in aere esse vim ad immutandum cor. riori subii. toti parte po: issimum ar poris habitum , quam in diaeta , siquidem
Sicuti en: m stupendi in rerum natura assilidis mobilissimae indolis v. g. aethere aer respiratione non modo intra pulmones recipitur, atque exterius corpus nostri imam bit , sed de alimentis intermixtus ad ipsum sanguinem transit. In pii Imonibus elasti ea vi magis auctain etiam gravitate aere effectus proveniunt ita nihil dubii sua circulantem per eos sanguinem urget , cst quin tentii ores aereo aethereae de sui propellit, promovet torpidum jam ac phureae 'anguinis clymphae partes maxi-i motui ineptum ad cordis sontem vividamam motiis excitandi in animantium cor circum pulsione perducit . Externe vero poribus habeant patentiam : praesertim gravitate sua elasticam ejus Se expansivam cust continuo animadvertamus ab alimen- vim in sanguine in aequilibrio quas servat, iis e medicamentis subtilioris indolis intra humores vero contentus ejus laternetque minus ab aere puriori roburi vi-i virtute sua expansiva solidorum motus ex-rias corpo iis manifesto augeria ab alimen citat, adeo ut mirandum non sit, pro di-.ris vero incongruis, aere impurior eas. verso aeris statui animi corporis robur decrescere . Rectissime itaque in sangui vel augeri vel imminui. Sique veterumne thesaurus vitae N Viriuinquaerendus est, imprimisque Hippocrati monumenta con . in tio vitalem veteres spiriti im colloca-lsulamus, clare patet, aerem sue potius runt . Inm,erate I. de corde s 8 pura&l aetherem pro anima illos habuisses quor- illustri substantia ex sanguinis discretione sum spectant loca L. I de diaer. f. Si anἰmamn ata mentem hominis nutriri asseverabat 'hominis aueνι sapientissimam esse , quae fortasse ob hanc rationem, quia animad 0nti O acua habea temperamentum , ervertebat, sapientiam hominrs a bono quiιν. de sanisai ruenda . aure eontinera temperato sanguine plurimum severi. anima, qua vivimus it. Sanguis animum S. XII. ivitiat, L.n Epidem hominum ani ex assen.
Aelis ad suilentandam animantium vitam laevitabilis est necessitas, tum propter ejus vim et alti eam, gravitatem, qua pollet, tum etiam propter simpIieissimul Se anilissimum theris elementum , quod pro anima de spiri. tu quidam habent, cujus vehiculum
I. XIII. Ad impulsum anguinis eiusq; mo
tum in convenienti equabilitate conservandum solidarum partium, que motus instrumenta sunt, structura non
Partes corporis nostri solidas ex metis fibris &4Iamentis contextas esse , non
29쪽
Cap. m. De Veritaribus utrilogia
le quendi aptus - partibus, quae eius essentiam constituunt, i robe sit mi
se Pollen ignotum est multiim itaque resert scire, uaenam sit harum fibrarum in constitueni solidis structuri, an ex fibris tensioribus , tenerioribus , solidioribus, compactioribus , aut laccidis , rudioribus uoque de densioribus contextae sint, si qui .em illis major vis resistendi tremendi, his vero minor de debilior inest . Neque ignorare oportet, an careus capaci ribus laucioribus : vel copiosioribus4 angustioribus vas donatum sit nam ex
solidorum varia textura structura illam temperamentorum motus sanguinis li- vertam rationem maxima parte petendam esse,ego quidem arbitror. Et quia varia fibrarum ratione aetatis , sexus Oe nativitatis est dispositio,mirandum non est, certas tates sexum quoque suos peculiares serre morbos nonnullos esse haereditarios.
S. XIV. Perpetuis naturae microcosmicae legibus an ei tum est, ut ad motuum vitalium iustam administrationem moderata e proportionem servans sanguinis humorum quantitas, em peries requirantur.
rum, in quibu suida, liberem convenienter, tum expandantur humores nec in excessu , nec in desectu peccare debent . Copiosior enim eorum moles ac renisus vasorum laterem i tentiam systallicam non mediocriter de-hrimit, inde tardior enascitur progresiliis , qui deinceps ad stagitationes, corruptiones plurimum confert. Quodsi vero deficiunt humores, expanso vasorum fit insuffciens, neque etiam ad minina a capillaria vasa tunicarii , quibus ea in vestiuntur , quaeque eorum systallicum motum adjuvant, pertingere at continuarpotestu quare non mirum videri debet , spulsus cordis, arteriarum fiat debiliore atque robur universo corpori decedat S. X . Leaibus naturae o hoc continetur, Elementa , ex quibus, ias ille purpurei coloris succus conflatur, di benturiam tim principio oleos, sulphureo, partim terreo laquco,horum vero perfecta mixtio acinio in eo consistit, it tres sere parrites liquidi aquei ad unam solidi necessario reqi trantur , quemadmodum id apparet in anquine hominis sani, si lento calore ejusdem evaporatio instituatur . Proportio vero principii terrei, sulphurei exacte determinari nequit, eo quod pro diversia te alimentorum A motus proo resis vi ac intestini sanguinis II ipsa admodum variet Fluidum autem solido haneo rationem praevalere debet, quo tenuit smos maeandros atque canalca, ex ouibiis machina nostra , quae tota hydraulica st, constat , libere permeare possit.
Eadem lex naturae praecipit , ut partes solidae sulphureae , terreae mucida aqtieis fluidis intime snt in
inirent societatem, facile fluida a solidis secederent, , inimi partium tubuli necessario obstrue lentur . Quo minus itaque haec contingerent , provido naturae consilio multorum viscerum, maxime pulmonum clienis fabrica ferme tota ex canaliculis minimis est construet , hunc praecipue in finem , ut pressione ac impulli per vasculorum myriades transientis sanguinis partes solidae in minimos globulos discerptae eo melius cum interIabentibus fluidis per vasa circumferrentur unde Patet quoque rati , quare textura sanguinis ex horum viscerum obstructione itiata plurimorii morborum generationi velificetur.
ordo E lex nature nostrae micr cosmicae post illa , ut temperatus, id
30쪽
de inus sanguis ad actiones, quae in
corpore humano fiunt, decenter praestanu .is esse debeat.
Qui de causa tam copiosa excretoria organais emunctori , quae varii generis mutiles, Memaetas sordes continue educi int, in animantium corporibus a provida natura constituta reperiesci quo bis enim excrementitiis sordibus inquinatus est langitis, eo sanitati minus patrocinatur, quin etiam morborum mortis causa fit, unde excretiones ad vitam Tani ἀtatem tuendam valde sunt necessariae.
2 3. XVIII. Vitales illi progressivi, intestini
sanguinis motus ejus sunt naturae,
optimi sanguinis, temperati erasini
ta adem resolvant, eumque intemperatum vitae continuandae inutilere reddanto opus hine est, ut continuo inutiles Ne exere mentitiae partes secretae foras protrudantur, novae vero&temperatae in earum vicem surrogen
Quibus cognitis jam Iarissime intelligitur , cur homo sine alimentis, sine excretioniblis non diu vivere, robustus aevalidus permanere possit et calor enim qui nonnis intestinus partium sanguinis motus a progressivo oriundus est, continuo in temperata miti morum crasin agit,quam in excrementa salino sulphure , mucida, corruptibilia dissolvit, ut perpetuo novorum ia benignorum succorum accessu opus sit. Continuis itaque ingestionibris atque egestionibus corpus nostrii corruptibile conservatur , adeo ut perpetui humores in illud influant&rursus ex eo assiuant mare sapienter more suo N0pMνares ad Tanitatem hominis, ut corpus rebe se habeat Lib. de insomnIi g. a. requirit , ut omnes circuitus, exhibitiones ciborum ac secretiones integrae sint. .ressius autem, specialius idem gravissimus auctoriam talis naturam per convenientes ingestione O egestiones Lib. m. s. s. deictabit&sensit hic estri e B, oste humor ad eννρωι venit In re manes si postridie vera alia, ad Uum aeeedis, tum
Denique etiam a natura constitutum est, si sanitas constare debeat, exereio nec in homine, qui non amplius crescit, pondere in t aequales ingestio-
Quae veritas amplissimi in pathologicis
usus experimento statico commode confirmatur : nam si corpus exacta lance quoad ejus pondus fimul etiam ea , quae trium
dierum spatio ex liquidis, sosdis inge.
examinantur, tunc insano, labori
bus dedito quinquaginta facile libra aequabunt: postea riirsus tondus corporis indagetur , ejus vel minimum accessisse deprehendemus: si aliud evenit, plura
incommoda sequentur. Ex ii clare intelligitur , tantum in sano statu decedere, quantum accessit. Multum itaque refert ad morbos praecavendos , Tanitatem hominis inda andam , diligentius ingesta et excreta pectare, num proportionem inter se habuerito nam si eam non servant cere morborum primordia non procillerunt Arq ii revera totius dimetices cardo in eo vertitur, ut excretiones ingestis bene respondeant.
I. XX. Per insensibilem transpirationem quae fit excretio, secundum Saactorii
ea leuium aliis , quae excernuntur multum praevalet, unde ex hae sup