장음표시 사용
241쪽
p. m. Demo mim ex nimia sanguim
iante morbo vel alia de causa fracta debilitata est, tum non adeo magna humo rum quantitas resistentia ad eorum vim contractivam Mimpulsum diminutum requiritur, ut tardior singuinis humorum circulus fiat, perpetuo vitae ac sanitati ii
S. V. Plethora ad vires aeque frequens ac
familiaris est , quam illa ad vasa Nam illam, qui sunt rari , laxi,&spongiosi corporis, vasis copiosis
tenuibus donati, maxime sustinent deinde, qui ex praecedente morbo, inedia , nimia sanguinis profusione, aut vehementi diuturno animi motu vires amiserunt, facile in eam incidunt. Qui vero sunt corpore denso, fibroso stricto vasa ampliora ha. bent, valdeque voraces sunt &qiiieri, plethoram ad vasa magis experiun
In genere illud notari velim , ea corpora magis patere morbis, qui a tardiori La guinis progressu proveniunt, quae imbe calliora sunt, quae habitiis sunt saxi, turgidi spongissi, item quae sunt obsessa&morbum insert: quia non tantum ex nimia sanguinis quantitate, sed etiam ex imbecillitate vitium tardior sit ei revius, hinc apparet ratio, exisplicatio illa vera veterum, qui ignorarunt sangula is cireulum , distinctionis inter plet horam ad vires lasa.
Statum plet horae ad vasa plura ia- dicant signa. In macilentis mire e pansa sunt vasa, spongiosi orpus habent repletum, turgidum , faciem colora ramis inflatam . Utrique ad exercitationem sunt inepti, nam facile delassantur, sique superiora eistunt, aegre pirant, ab ineonis Ito
motu dolorem quendam eontusivum in omnibus artubus experiuntur, profundo quoque gaudent somno , t rumque insomniis pleno,is ab adsumptis calidis , spirituosis molestas turgescentias exaestuationes patiuntur, sique multum ingerunt parum
Nihil est , si forsan venena Manimi:
affectus exceperis, quod, tanta n rul-
repleta, quam quae vasa habent m pii ' nam ae perniciem corpori minetur, at
tis quandoquidem expeditiorem sanguI- uitandoquidem expedisti
nis circulum esse in capacior rui, redd/t, quam Maa laeeorum abundantia, quin vires premit ino-tibus impulsoriis resiliit, unde a dio fit sanguinis progressus , segnio-
quam in angustioribus, .ubi fibrae sunt tensati retinentes , quam Lolutae claxae, per se clarum ac liquidam esse puto . c. cedit, quod fetundum observationem n stram torsan primam cor cum vasis corporis semper aequalem habeat proporti nem , ita ut ampliora vasa de magno cordes, parva exi ira de parvo testimonium exhibeant. Parvum vero cor ob inopiam fibrariim elasticarum non tantam resistentiam sanguinis superare posse , quam va-l nimia regnum , ubi major fibrarum elasticarum estim appa apparatus credibile est.
S. I. Sanguis non quatenus abundat, sed quatenus vires premit, tardius pringreditur, actiones corporis pervertit res etiam excretiones, a quibus tamen salvis praeeipuae sanit aus functiones dependent.
Nemo sane rectius ex veteribit praeteris ρροι rem morborum originem ex epletione explicuit , uti planissi-rct ex tibia de diae o l. Lib. a. de Maνθι inque. Primis s. Io EsLib. t. aph. . diserte scribitri in exerineἰiaiianib. boni habiis ad sammtim νε- Ire pericMDAμη . Clarius adhuc cel-- Lib. a. cap. a. se explicat si plenior aliquia in mei sio est' olorari. factu e
242쪽
ab dantia se humorum impuritat genrextimae. 3s
est , Rhesa habere boua se debet. Et Iib. sn universo valorum systemate tardio
a. cap. r. ae Orpora Orca hi a rem faciat progrelsum, liquido appa-vum repura sano, elerrime in senes uni in
S. IX. Sublato solidotum in fluida es mi ahumorum eopia aequilibrio, totus eorum progressus retardatur a minui tur, hine quoque attritus ae diviso sanguinis in minimas partes Iidi
eum stilli do in tam mixtio minoi sanguinem spissum, immobiliorem&adseeretiones atque excretiones subeundas ineptum reddit. X. Plura, gravia sunt illa vitia aemal a , quae a tardiori sanguinis cireu.
Sanguinem ex triplici valde disti mi Lisubstantia compositum esse , observatione Non indigna experimenta demonstrantret, eum adhuc fieri impeditiorem in iis partibus ac locis, per quae ordina rio, secundum naturam pauIo tardius sanguis iertur, quod maxime fit in viseeribus abdominis, praesertim in intestino colo ac recto.
esse sanguinis per has velocitatem , clarum per inest . Deinde,quia adstensus imluidorum ad perpendiculum valde est di .cilis, facile poterit peti ratio , euryedes faciliis intumescant, quam aliae partes cur in intestino recto collo iacile stagnet sanguis, diniculter moveatur item quare in vasis meseraicis, inque omnibus abdominis visceribus , ex suibus sanguis in venarri portae atque hepar sit inditur, faciles sensu inis stagnationes la
cum habeant. Perspectum enim ex anato-Prima ess,enuis& fuaida, aquea, cujuslmicis est, sanguinem , qui ex ventriculo tres partes in sanguine sano sunt ad unam partem solidi, quod leni facta evaporatione innotescit Haec quarta pars lesidi duplicem rursus diversae indolis substantiam continet, unam solubilem in aqua rubicundam , alteram tenacem , fusci coloris , quae aqua non dissolvitur, inam fere dimidii eum illa ponderis est. Haec duplicis generis, naeutae in solidiore sarsequanis parte consistens substantia deprenenditur etiam , si sanguis missim de vena procluens dimittitur in aquanidam , eum brevi tempore aqua supernatans valde fit codorata , in lando vero ha rent albi, spongios flocci Minterdum, ubi Iethor urget, tam firma coagula quasi ex fibris membrant retis in mordum compacta, ut nulla aqua lolvi possint, reperiuntur. Ecquis dubitet , illa ipsa ex egniora anguiniς progressi, diminuta eius divisione esse cognata , fertilem infarctum , obstructionum, comeretorum , quae polyporum formam ha- toto intestinorum volumine , mesenterio , omento, pancreate , liene reducitur , per venam portae, quae pulsu Tystole earet, fer innumera hepatis vasa trajici deberes. Cum autem id segniter praestetur, facile intest igitur, tardiorem utique etiam secundum naturam sanguinis per haec viscera esse progressum.
Mala quae ex nocente sanguinis tar- Mimorii ac stagnatione intra abdomen Proveniunt, modo a spasmodi eis partium membranosarum strictoris modo ala atonda viseerumque in farctu&obstrucraone proticiscuntur.
Ubicumque sanguis intra membra nas nerveas subsistit , stagnat , au
que valde distendit , ibi dolor
spasmus gignitur , qui tanto vehementior est aliasque nerveas simul partes in consensum abripit, libe-
S cI. yrumque Maequabstem sanguinis ci GCum nimia languinis redundantiat cui tum praepedit, quanto stagnatis
bent, vasa periculosissime oceludunt materiami causam subministrare.
243쪽
fle repletio vasorum major est, 'uo una sanguinis per hirudines ex venis aniex qui litioris membranae sensationis exti' 'io, vel ejus in pedibus missio plus
s. .ri vir tilia δενμ- . in risi, inriseis auxitu, luam ullum aliud remedii ge- simili in casu adferre soleat, 'ua-
sunt ae validiorem potentiam motricem habent.
Recte a repletione spasmum oriri in Dp crate1ses. s. aphicis pronuntiavit. Sed tamen non ubique vasorum a sanguine repletio , uti videmus in hepat , in liene , In utero , in mesenterio, spasmum χωlorem causatur, sed tantum in iis partibus, quae ex membranis nerve musculO- iis, quae genuinum omnis motus Tensus
S. XIV. si intra membrana intestini oli elirecti validas&robustas, nerveo-musculosas, multus sanguis in valis satis capacibus firmiter haei et ac stagnat ob difficilem ad venam spleni eam valde remotam adstensum, multi graves oriuntur dolores, spasmi, gravium pathematum, praesertim in hypochon
portissimam colon, praesere Im eius par tem , quae ins nistro latere sta varias flexuras. habet, stricturam pati, aliquoties reperi in iis , qui ex pathematibus spa Gmodicis mortui dissecti suerunt, ubi alias satis amplum Opax colon ita constrictiam fuit inventum, ut sinem medii digiti cralsi te vix ouaverit . Et non raro tanta ina
re clysteres ex puris oleis confecti , qui stricturas relaxant, persectissimam opem quoque praestent.
S. U. A vehementibus intestinorum, pr settim eo lici spasmi fiunt non raro graves sanguinis in his vel illis partibus congestiones, periculosae stases vel etiam enormes sanguinis per hae molitioides, vel per et uentum vomitum, apertis brevibus vasis, vel Ghiseentibus venis, quae ad leoniseris
tinent, nigrae dvaceti dissimae dejectio
Equidem non negari potest, sano ii is per venas sedis fluxum spasmos hypocho driacorum egregie mitigare neutiquam
tamen ex eo concludendum est , omnem affectum hypochondriacum semper Mnice ab intercepto fluxu haemorrhoidali provenire. Nam ex compIuribus malo hoc aegrotantium historiis erium habemus sanos antea homines, ibi nunum ire jus fluxus fuit indicium. -- adhuc iuvenes, per male curatas febres, dysenterias , per frigidum potum , calcfacto corpori immissum, vel post Aravem terr
vehementes purgationes, malum rem , venemente Purgationes,
hocssibi contraxisse , ab eo tempore st tiacis vel etiam hysteutim dispostionem ad hunc Buxum sub coli strictura , ut nec clycliam fuisse . Plures enim adhuc causae ha-
sterem admittat vel flatum transmittat Deipiente itaque in hoe intestino stricturi statim motus perist altici in toto intestinorum canale fit laesio atque inversio, ut flatus&seces non recte descendant, sed potius ad superiora egurgitent , unde ventriculi&duodeni molestissima fit inflatio, propter tensionem nervorum m lesti ima maIa post se trahens. Ex quo jam rationem apparere claram existimo cur haemorrhoides fluentes horum mal rum saevitiam non parum minuant , quare illae suppressa aut temere cohibitae acerbissima pathemata in toto systematebitnalem quasi spasinum vel etiam flatu lentiam partibus his nervosis inducere possunt. Notum vero est , per spasmos valde eomprimi vasa , ut libero sanguinis circuitu praepedito ille impetuose ad alias partes urgeatur , unde aibrum nimiae distensiones rapertiones fiunt . Quare etiam non mirum est , in vomitu cruento&sed leto morbo ippo eratia nigro, ru piis vas brevibus et ile , quae ambo tenuissimis membranis tecta sunt , inventriculi et intestinorum avitatem cruorem effundi , quod tanto sacilius fit , quanto obstructio et infarctus in nervorum producant, item quare oppor liene et dolor lateris nistri tensivus , qui
244쪽
O humorum impuritate generatione. 2 I
S. XVI. Quando sanguis eo piosior in sceminis lingulis mensibus per uteri vasa
non recte depletur nimia ejus in eorpore fit accumulatio atque vasorum quae membranas investiunt, etiam intestinorum, ventrieuli, spinalis me. dullae, imoeerebri a stagnante sanguine distensio e fibrarum nervearum pressio, unde vehementes in hisee partibus fiunt spasmi, dolores, convul- sones, nervortia distensiones stavissima alia pathemata, hystericis per quam familiaris.
Si enim ob vasa uterina nimis tenuia et angusta, vel etiam ilia obstructa aut in. arcta , aut spasmo constricta , menstrualis deficit aut minuitur purgatio, sanguis ad interiora regurgitat, et 'el in visceri bus abdominis nimios parit infarctus , vel
membra notas et nerveas partes ad vehementes spasmos concitat, qui totam demum oeconomiam motuum sanguinisque liberum circulum atque saluberrimas ex- Cretiones nunquam non turbant atque per- Vertunt, unde plura et stravissima mala amensium retentione fieri compertissimu est.
S. XVII. A tardiori languinis ex plet hora per
universum eorpus maxime per abdo minis viscera progressu longaei di sti-ciles aegritudines, ut seorbutus , cach extat varia hydropis species nasci solent, idque fit maxime ab hepate,
liene, an create, e me senterii atque omenti vasis ae glandulis in arctis, obstructis, induratis, ut incisiones eorporum post mortem testantur, unde laeso haraim parrium ossicio sanguis nee bene miscetur, ne bene depuratur sed potius erasus, impurus corruptus evadit.
Nullae infimi ventris partes ex tam i
Tom. II. sunt, non mirum est, eas sepius a nimio
sanguine mirifice inque amplissimam molem distendi obstrui et inditrari. Et quia totum pancreas glandulosum est, et exilissima in omnibus glandulis , quarumngens copia in mesenterio est , sunt vasa. suae ob stupendam parvitatem lacile poseunt obstrui, eas itaque tardiori sanguinis progressu facile indurari et chirrhosas fieri posse , non mirum est . Iam quum liberior lymphae circuitus unice a sanguinis circuitu dependeat, isque valde imminutus et praepeditus sit in amplissimo hepati viscere , non dissi ster concipi potest quomodo ex tam Ierato in hoc a I iisque imi ventris vrsceribus sanguinis progressii et stagnatione lympha separetur et copiosus in symphati ea vasa ingrediens tandem illa
nimium distendata rumpat chio vero pedes tam frequenter obnoxii sint i moribus e dematos , id maxime propter hane ausam fit, quia tardior sangum is per has paries extremas et remotas a corde est cursus et recursus per venas , ob stum perpendicularem et er clum, admodum difficilis , inde ex subsistente sanguine serum facillime secernitur omnesque poros ac tubulos ibi implet
Ob nimiam quoque redundantiam segnior sanguinis progressus Minde facta major eius erassi te non modo in parvis vasis ea obstruendo morborum dat lavetque ea vias, sed in ipsa quo que cordis cavitate eiusque vasis majoribus non raro mirabiles quasdam coagulationes, ex meris fere membranisae fibris eoalitas, duras , indi sibi ubiles, saepius ingentis molis, quae utingo polypi nominari solent , in generirat, quae pernitiales longarum 4nsanabilium non tam infrequenter aegritudinum aulaeis eo mites existunt.
S. XIX. In iis , qui sublata morte extit
245쪽
muntur, aut poplexia, suffoeativo portio, sed remanet susca, glutinosa catarrho, aut asthmate convulsivo eum
pectoris hydrope Uitam finiunt quandoque etiam, qui ex haemoptysi, pleuritide, asthmate hydropico exilunguuntur . insignis mauni ludim polypi eor vel pulmonalia vasa oceupantes
Vel unicum id illustre exemplum po lyporum abunde nos edocere potest, in-lpectionem cadaverum , morbis dissicilibus praesertim chronicis friuorum,medicinalem artem maxime doctrinam de morbis, eorumque causs&sedibus ins-gniter promovere Minaxhnam lucem illi adferre posse . In veterum monumentis nulla polyporum mentio reperitur, quia parcio vel plane nulla post mortem facta fuit eorporum inciso S inspectio, cum tamen testantibus, quae nostris temporibus fiunt, stetionibus in omnisere difficili&gravi morbo non tantum in corde&annexis venis atque arteriis, sed&ultra
in celebri sinibus, in uteri aut iliacis vasis, quandoque ejusmodi concrementa&
S. XX. Experientia eompolypos maxime generari in eorpotivus I pcingi cili D, tangu in copioso turgidis, vitae sedentariae addictis. qui vino vel vini spiritu supra modum se Ugurgitant, ceterum parcius bibunt, nee potus saei te tenues vel aquam adsumunt. Novi quoque eos subito pro
ductos in iis, qui valde frigidam&
larsiorem potionem in corpus ealidum adsumpserunt , item in Reminis ex mensium retentione , si lacticiniis &aeidis nimium delectatae fuerunt.
quae omnem respuit solutionem. Si quanis do igitur hac limoso sanguinis pars vel propter tardiorem progressum a quietem , vel si admixtum acidum, spiritu sum, aut valde frigidum , a reliquo sa guine secedi ac separatur m sortiori s cto asorum appulsu atque compressione partium arctim me compingitvr , dura eiusmodi corpora emergunt, qua vasa o struendo inaequalem sanguinis motum D ficiunt , vel rasa majora claudendo unia versi sangumis cursum ae circulum mn, tussistunt. Haud fallacia vero pratentia polypi indicia sunt ingens circa praecordia ansustia cum nrnagna difficultate spirandi
venemens cordis palpitatio puluinin inae qualitas, vel etiam intermissio , de De quentior lipothymi quae symptomata maxime a motu languinis, quacunque xx caresa aucto exasperari solent.
Plei hora quo' ire &ex hae tardior factus sanguinis circuitus primum qua, si ad impuritatem Meaeochymiam, ni fundamentum . Recte enim tym
crates Libr. de sanitate tuenda ad Maee-ηatem I sanguis, eum abundat, et letudinem mitι. it , quia bilis acida taris ira C pituita , imo sanie nascitur . Nam
quo lentior est sanguinis eursus, eo minus ille in tenuissimas partes dividitur arque discerpitur, eoque spissio extenacior evadit. Quo vero tenacior est, eo plus in farrit&obstruit vasa&excretoria, quae sanguinis impuritatibus secernendis inserviunt. Quo major vero horum obstructio, eo copiosior impuritatum in sanguine emergit
I. XXII. Impuri, non bene mixti angulianis indicium est, si is evena extra- Insanguine hii man plures dari gluti ictus nimis aquosus est, qualis in hy-
ad oculum patet, si exsecatus aquae cali- lapparere consuevit, item si nigricans dissimae infunditur, tune solvitur quidem l&pici liquidae similis, uti in melan-
subtilior ejus terrea , sulphure , salina ebolicis, vel si in superficie spissam
246쪽
subito gignitur, ratio , quae a valiadiori ejus per cordisi arteriarum mnia
tum austiorem impulsu, attritu de
instar Mutinis vel eorti erustam habet,
ut ire eoibuticis, & qui inflammatione interna laborant , vel ad eam dispositi sunt, item si serum nimis fla acommotione oritur, quemadmodum
id elare apparet in omni febre, in qua
temperatus& bene mistus sanguis lolia, Otu', tam progressivo, quam in-vum ae biliosum est, uti in ictetieis S XXIII.
Duplicis vero generis eae hymiamin vasis esse statuendam , non adeo mihi viderue improbabile . Altera quidem subito fit, ela facilius quoque transit ae discutitur, atque ex QVi elatranspirationis neglectu ducenda ex turam praestandas penitus sit ineptusti adiebres, morbos acutos .epide- mice grassantes tacillime disponit inque iis loeum habet. Prodeunt m....ii Es dex hae rheumatismi, catarrhi, ob eutam sanguinis erasin de eonsistentiam vase
eat arrhales, tusses, di artaceae . erysipelata multiplicis formae alie se.
bres Altera pertinacior firmiores radices in visceribus ex exeretoriis obstructis habet, 4 tardiori languinis& lymphae motu pullulat, neque tam facile removetur, de chronicarummaxime passionum parens est obstructo vel insarcto hepatis viscereis a sulphureis e salinis adustis
probe depuratur . Si vero renes sui muneris obsiviscuntur , serum multis salibus excrementitiis fixioribus tartareis imbuitur. Per lienem mere vase ulosum. . si sanguis minus libere ob in arctum vel obstructionem transit , crassitiem, vi-stiditatem contrahit , qua fit, ut secre-wriorum, excretoriorum vasculorum
stupendae parvitatis meatus, qui sunt in Andulis pertransire amplius nequeat. structis vero hac ratione glandulis vel plane indueatis. ω beriori lymphae circulo impedit , es stagnationem
acescentiam 3 vappiditatem in vasis concipit.
. XXIV. Alia adhue datur eaeochymiae, sive magnae in sanguine impuritatis quae
testino aucti oti , interpolito aliquot dierum spatio, tam impurus reddi potest ut compluribus salsis, sulphureis,.
viscidis partibus refertus ad nutritionem de omnes actiones secundum na-
Motus solidorum in fluida vehementior, ualis est Abrilis, blandam, gelatin de resolvit, adeo, ut vena emissus saepe coccineus, flammeus instar coloris. floris cardinalis aepareat , adeoque nec frigefactus in gelatinam abeat, nec in aquam audam insusus bombycisormes.stoccos deponat. Est itaque febrilis motus
medela quidem sanguinis tam copiosi ,
quam crassi ac tenacis optima , sed tamen valde impurum eum reddi , adeo , d raecipua ejus pars in excrementa coli quescat. Unde non tantum corpus & vires consumuntur,sed & urinae ingentem qua titatem vilcidae mucidae, Os sulphureet
particulis, quae bilem constituunt, non materiae , quae tundum petere solet, evehunt sudore glutinos , pingues, acidum spirantes prodeunt , ex alvo copiosabiliosi descietida, licet earum cibi assumtum Herit, quotidie ejiciuntur. Quae excrementa si non secedunt, sed intus cohkbentur, certum novi morbi prodituri indicium est opera itaque danda est , ut semper, si labris impetus cessan, vel si ex toto quiescit, impuritates illae, a febro intus prodinae , per emunctoria probe eliminentur, quae praecipua medicorumn convalescentibus a febre debet esse cu
Nihil vero tam prompte impuritatem meorruptionem sanguini in. ducit , quam tardior humorum cirri
cultus .erogressio , si sanguis pra-
247쪽
a Cas. nu De morborum ex nimia sanguinis
sertim circa viscera abdominis stagnat, vel lympha ob glandulas obli ructas invasis Ivmphaticis moram trahit de sub
sistit. f. XXVI. Quod si sanguis 'umores stagna
tionem subierunt, intestino ea lore agitati incorruptionem proclives fieri incipiunt, idque maxime fit , si Vasii
ut et obstructis menses non feruntur, sanguis diutius illis inhaei et, tens ipsi consuetus per venas haemorrhoidales exitus praecluditur.
Sola quiete, calore externo aquam fmplicem , brevi interjecto tempore, q-tidissimam contrahere posse putredinem inter alia satis vulgatum , notum ac d mesticum documentum exhibet aqua illa quae in destillatione spirituum vel aquarum ex vesica refrigerationis fine in vase ligneo , per quod canalis tinneus pertransit, aliquot dies continetur, tunc obca lorem non solum insigniter turbida sit, sedee pestilentem foetorem contrahit. Hinc mirum non videtur, sincerum sanguinem stagnatione diutina in vasis inclinare incorruptionem , eumque sola quiete in sci
tidissimam putrilaginem distatui, id quod
apparet maxime in sphacet, Ouapropter haud temere pronuntiamus , languinem&humores, qui ex valde corruptibili aliena , sibique dissimili materia constant, eo magis mi eorruptionen tendere , quo tardior eorundem per vasa corporis huma.
ali motus atque progressio est. S. X XVII. Datur itaque impuritas humorum putrida, quae omnium c terrima est, pessimi genii morbos excludit, eo Lque malignos tam acutos, quam chronicos reddit, quos inter merit scorbutus eminentio iis gradus referti de
Scorbutus est maxime malit endemium, ex ingenti sanguinis, humorum corruptione enatum , ortumque suum maxime debet pravis ingestis, duris nempe, ae idis Talsis cibis, aeri humido&vapis
pido, item vacuationibus praesertim an guinis per menses in aemorrhoides varias ob causas imminutis , unde propter tardiorem sanguinis proWressum, retentionem excrementitium sordium humorestum salinam, tum viscidam, putridamdustrastam induunt , quae deinceps variis exulcerationibus, maculis , pustulis, atrocibus doloribus depravata nutritione sese rodit, necem interna viscerum corruptione vel sphace latione externarum partium inscrt quare scorbuticorum sariguis, larum oue plumbeus, viridis ac fere putridus deprehenditur, teste Evaleno de sorbus par. o. id quod vel ipse plebis iudicio lubinde confirmatur, cum sanguis hisce coloribus tinctus ex sectis venis prodit E scor buticorum gingivis sanguinem foetentem profluere, vulgatum itidem esti nemini ignotum.
S. XXVIII. Non solum languis, sed&lympha
vel propter virulentiam inlata admixtum, vel ob glandulas istas ob structas motus progressivi expers
summam internam contrahit putredinem , quae stravissimorum morborum eujusmodi sunt lues venerea lepra v. elepitantia sis, herpes, stabies maligna, iecunda mater est , serpentiabus a malignis exulcerationibus variis seque ac vitiata nutritione vim
riumque plenaria dejectione abunde se manifestat.
Maximam inesse istis morbi si ut
corruptionem, inter alia clare testatur e rum sanguis e vena mimus , qui indue ve
nerea, reste ον est Lib. s. q. a. corru
plus , viscosus , fibris destitutus deprehenditur, inque lepra grumosus , adustus
seculentus, lenticulosus , imo arenosus vel etiam verminolus observatur . Qua de re legi potest ca-εν rixa in Samae Hem rabiιium cene. 9. s. item De heνιν,
248쪽
dundanti O umorum impuritate generatione a FS. XXIX.
In cutis vitiis, quae a sucedrum impuritate, acrimonia oriuntur , freque ater observavi aeus glandularum tumores, instar globulorum lub cute, vel etiam inter musculorum interstitia in artubus haerentes quibus prius nondit pulsis morbus uiro fere artificio expugnari potest.
Εjusmodi tumores instar majoris pisduros&glandulosos non modo circa collum in linea capitis , in lippitudine
acri defluxione oculorum , sea in pedibus4 nranibus in maligna , et saepius recidivante scabie , in purpura iroqtie chronica atque in pedibus, ubi malleolos occupabant ulcera , saepius vidimus et tactu cognovimus , neque umquam ad anitatem perduci poterant hi morbi , nisprius his tumoribus discussis et disparentibus 7 quidem glandulae, quae e conso-hatarum numero sunt , lymphae motum fibrarum nervearum strictura promovere debent , adeoque si intumescunt , satis clare denuntiatur, progressum ym a in his locis est interceptum , unde illa incorruptionem et acrimoniam abit, atque erosiotaem et de foedationem ulcerosam cu
Purpura , nostris temporibus admodum familiaris, rubra, alba chronicam cura, maligna Maenigna lymphae a naturali Masi defle cienti v vel in ligniter corruptae soboles mihi identidem videtur, neque scientis vel statim in principio accedit
tu causerre hunc morbum non exgui operia res est, neque mediocrem exigit prudentiam atque observationem 3 dissicultet enim glandularum obstructiones reserantur et lymphae circulus restituitur . Pejoris vero naturae est ea purpura , quae puerperarum morbis, vel acuta febre decumbentibus supervenit, quόniam tunc majoris impuritatis soboles est , quae in puerperis numquam non in manifesta , et plerumque in statu graviditatis contrahitur. Quae tandem tirpura demum sebribus acutis supervenit , ea partim ab excrementis, ob alvum adstrictam diutius retentis, biliosis et salivalibus, parti in etiam ab hii moribus statis , aliamica suavi a nimio febrili aestu orbatis, et circa viscera abdominis stagnantibus et comeu trescentibus, incunabula sua trahere mihi, idetur
g. XXXI. Humores quoque lymphatici diu
tum toti mora Hagnatione summam laepius acrimoniam causticam eontra hunt, quae in scorbuticis maxime deprehenditur , ubi molestissima procreat symptomata.
Ab hac actImonia desores artuum a gi , fixi , defluxiones acres, salsa , rodentes, sitis inexhausta, cholera , diar- rhoea , erosones ventriculi et intestin rum et pessiimae exulcerationis species issebres quoque cholericae bilios derivaritossunt , Mirabile exemplum corrosivi
anguinis redditi, ut ab una guttula vesca m cute excitata fuerit , refert D. Labenisvald in Misceu ri, D. r. cnνIU. Dem
Plirpura chronica , corbuticis , hypochlo iidriacis et iis seminis , quae men- sitim defectu et alvo adstricta laborant admodum familiaris , raro persei te curatur , qui potius curata saepius regeneratur et revertitii es. Vidi saepenumero iam suscitatam fuisse diuturno moerore, vel
alioribus emissus tam acris fuerit , ut limteamina , quibiis exceptus fuerit , cor
rinam scor butici lintea corrodentem annotavit . ac corrosvum vidit Vm natis Miseeu Ἐμειαν caerus rum me. E. An n. g. Obse νυ. a. Plura allegata loca
249쪽
Cap. m. De morborum re nimia sanguinis
Eeorum natura salsifica 3 nams exerementa biIiosa sulphure aIcalinae indolis, quae S. XXXIII. Observationes practicae docent. . minas, si mensium defectu aborant
per alvum excludira bent, vi salina tartarea fixioris natiirae, quae urina evehu tur, si subtiliora , quae per Cutem transeunt, maxima ex parte remanent in succis, cpostea salia ex animentis salsa, cida divers generis aIia admiscentur
mon mirum est , pro aria horum unione intimaque combinatione eorumque intestina inter se agitatione diversi generis naturae salia lamna acria et caustica quoque ingenerari.
S. XXXII. Qinm origo impuritatum, sive sarinae, ve su Iphureae sint, primo ad
ardiorem sanguinis, lymphae progressum , deinde ad obstructiones, seu
pravum emunctoriorum satura vel de. rectum exeretionum referenda sit, liqvj dissime consta re arbitror, ea remediorum genera depurando angvini Lia aeeommodatissima, quae careulum sanguinis promovent, quae excretiones per universum corpus liberas & ex. peditas effieiunt, eliquae materiam e-va citationi idoneam reddunt. s. v. . Non ignotum est,quanta in materia medie remediorum flua ad sanguinem purificandum proponatur, dum quaedam salacidum , acre, salsum , vel tartareum in. vertere de praecipitare, quaedam sulphur peregrinum figere, Caunicam materiam demulcere, involvere , vel viseidum incidere dicuntur, quum tamen nihil quie- quam fere hujus habeant facultatis, neque etiam hariolari liceat, quomodo tam exigua medicamenti quantitas universum
sanguinem aggredi atque immediato con tactu, quidquid vitios Ipsi inhaeret , corrigere vel emendare possit . Sed potius censemus, ipsa suffragante experientia a pessimae indolis impuritatibus ibi collectis massam sanguinis fle humorum nona
ctius , quam per alvinas purgationes elaper diapnoresin moventia, interpositis vicibus ae diutius usurpata liberari.
viros, quibus haemorrhes des onsuetae non bene fluunt, inter alia plura vitia in partibus extemis varias eis oleerationes, quae cutim de cedant, pusturas , erosiones, tumores mali moris pati, quae omnia, ni uinordiis nem sanguinis fluxiones redactae fueritiat, aegre aliis Temediis tolluntur.
Vmeroe lib. s. Epid. comment. I. Nad finem lib. de δώ-νιι utilitatem hinmorrhoidum plenius recenset, ubi dicit. haemorrhoides non solum solvere melancholicos affectus , sed di tubercules, pusturas, furunculos, vitiligines, denique omnia, quae habent melancholicum humorem , aliis humoribus permixtum Nam certe vero est valde simile, sanguinem , si vel in uteri pampinisormibus intortis vasis, vel in mesera icis quas in .
carceratus immotus diu pers stit, at
turali sua Lesbii relatinosa indole defle-
ctereri, salsam putridam naturam induere, unde sensim paulatimque univem sanguinis & humorum masta a corruptIO ne inficitur . Et tum , si quis, Ni benem iet in poeν - lib. 6. E id fect . . in inpurgatus labori se dederit, ulco erum
putri, quod etiam fieri solet post omnem validiorem singuinis, sam per medic menta , commotionem Ita enim sordes salinat ad partes externas seruntur, quae aqueis partibus per auctam transpirati nem diuipatis acriores redditae causticam&cathmeticam naturam exerunt. Ex quo
patet , quam salutiferum in omnibus gravioribus cutis vitiis sit, solennes sanguinis vacuationes in ordinem redigere
Pessima igitur status orporis ple-thmico eaeochymici est conditio quippe non modo omnibus morbi stam aeutis , quam chronicis patet . sed eos etiam deteriores reddit atque
250쪽
alimdantia se latinorum imguritate generatione. 24T
enectum remediorum4 spem meden state est, quam ea , quae constantem tium plerumque eludit meliorem valetudinem ac certam longae vitae spem promittit, urpote, si animi vim
Sthaliam. motum exceperis , morborum initia ex Si quando morbus epidemius , etiam levibus , manifesti , externis ' mere per se non adeo exitiosus, in corpus im physcis catas paulatim pullulant, inere- purum repletum incidit, certe non cae icunt vim acquirunt uilicunque itaret periculo . vehemens animi commotio, que tum ex observatione atque experien- ut terror, ira , moestitia , laethalem sta tia diligentii accurata , tum ex vera pius in eiusmodi corpore producit ei - claratheoria omnium earum rerum, qui tauri . Frigus paulo acrius admissum mi-bus homo uti solet, salubrem, insalu-rifice officit, Momne, quod valide commovet, remedium sue sit purgans, sive emeticum , aut mercuriale , vel tortiter sudorem movens, sive balneum praecalidum , in plethorico cachochymicis gravissima concitate mala solet, maxime ve ro iis infensa sunt medicamenta , quae ad
strictivae sunt facultatis , quaeque pium recipiunt Atrox dolor, palmus, si ejusmodi detinet corpora , producit saepe alias aegritudines suae funestum habent
eventum ... Felicem itaque eum habeo me
dicum i cui cura ejusmodi corporum non adeo frequenter committitur, parum enim acie sua proficere poterit.
P Raecognitis site atque reclusis vetis
morborum, qui homines infestantin vitam praemature tollunt, lantibus atque originibus , in facili nune atque proclivi erit, rationem atque remedia opportuna invenire, quibus primis morborum initiis eorumque generationi occurrere possimus, quod praecipuum, desideratissimum omnium fere hominum votum est.
Profecto nulIa pars artis nostrae tam claris Mevidentibus nititur principiis & fundamentis, neque ulla ita in medici pote-brem vim , naturam ac potestatem accurate novitri, quomodo plures causae invicem junctae ad producendum quendam morbum concursent, intelligit, is certe magno studio atque cura eo eniti poterit , ut apta remedia inveniat, quibus gravissimas aegritudines&doloremi molestias tristissimam mortem minantes, felicissime sub divina gratia avertere possit. Nam sicuti omnium rerum difficilium principiis semper sacilius o stere licet , quam ea , . quae laesa ac vulnerata sunt redintegrares ita multo certius .expeditius est, morbis in principio occurrere, quam si corpus jam a morbis insestatum vel victum jacet. Tunc profecto difficile , vel prorsus extra potestatem medici est, remedia morborum causis removendis apta invenire.
Supra iam satis evictumis demon stratum est, subeutonia partium solidarum, moderato ac libero hum6rum cireulo ae sufficientibus excretionibus&vitam& sanitatem atque integritatem corporis, animi salvam perstare atque incolumem omnisque generis aegritudines in pervello solidorum motu fundari , ex male imgestis&excretis oriri. Ex quo utique clarum fit ae perspicuum omnem preservandi rationem maxime in eo politam esse, ut ea conquiramus remedia, quae motum solidorum, lividorum
aequabilem cliberum, omnesqueex- spretiones integras, illaesa eonfer