장음표시 사용
211쪽
S. XII. Quicumque evitare volunt graves ela diuturnas aegritudines, ii maxime sibi cavere debent abaei dis intemperantius adiumptis, eo quod hae ipsa motibus vitalibus progressi vis, secretoriis dla excretoriis admodum sint ad versa , humores coagulent , polypo las .ea leuiosas concretiones indu cant, visceraque in arciant.
Inter chronicos morbos malum hypochondriacum Sc scor butus praecipuum locum tenent, misere multos annos ho- . . mines excruciant, quia in visceribus radices agunt , si in farcta , obstructa vel nimium distenta , aut indurata et scirrhosa , praesertim e parci pane reas , lien renes suerint, vel si polypi in vasis majoribus subsistentes liberum et promtii in san. guinis circuitum impediant. Haec omnia promte fiunt, gelatinosa sanguinis pars ab acido coagulatur ejusque silphure , 'uae caloris genitrix est, figitur. Rectissime enim statuit mimontiis , acidum venis admodum esse hostile et morbos chronicos gignere, quia bilis generationem impedit. Nam acidum sanguinem recenter evena emissum promte coagulat, et liquor acidus, sphone in venas animantis vivi iniectus, brevi illud enecat.
S. XIII. Ae id eo piosius sumpta, dum mi- rant in sanguinem, non modo ips
uxilitatem demunt, sed' congle diendo eum particulis terreis Talinis copiosum tartareum sal in humoribus producunt, a quo intra corpus retento, ne per renates tubulos evecto varia ea leuiorum genera in renibus vesica , nctibus bilios Qvariae ar-th tritidis species oriuntur.
Ego multoties observavi, ab immoderata vinorum, quae multum acidi continent, potione et arthritidem et renalem calculum , praesertim accedente quadam haereditaria dispositione, diu adfluxisse Helvetos et Batavos vesicali calculo a. xime esse obnoxios, notissimum est eam. si dubio procul in cerebrum lacticiniorumae acidorum sum re icienda venit. ν-ρνianus, celeberrimus ille Angliae lith
tomus, reserente D. Allen in νη orsi nι-ve Uae medicinae , inter o eo in quibus extractionem calculi vescae tentavit, cenopolas quam plurimos, sed ne unum quidem zythopolam calculosum invenit, unde cere visam blandam et mitem magis quam vetustam , ad potum ordinarium
S. XIV. Aeidasceminis gravidis & Iactanti. bus iuerperis de quibus ob aetatem menses deficiunt, valde perniciosa esse, experientia edocemur.
Horum ratio ex modo dictis facile elie Ipotest: nam nutritius succus, qui insantem in utero et extra eum aleae debet misceta acidorum destruitur atque intem peratus fit . Insantes , qui mammas sugunt, si nutrice acida sumserint, inde ardorem et tormina percipiunt, et gravi dae, si fructibiis horaeis abutuntur, Insan tes vel debiles gignunt, vel in puerperio graves poenas iunt tibi mensium plenarius est ob atatem defectus, facilis est dispositio ad chronicas et spasmodicas Pam
siones, quam in acida augeant, mni cura ea evitare eortet. Puerperis vero
nocent, quia lochialem impuri sanguinis fluxum cohibent.
S. V. Ut ut acida intempestivo .immoderato usu admodum noceant, tamen moderate adsumpta , ubi orpus ni .mium aestuati celerius sanguis movetur , sique testas est serventissima Rcorpus juvenile motu exercetur, tantum abest , ut valetudinem offendant, ut potius conserant, atque appetitum ad digesmonem excitent.
menter possunt abus , priidenter usurpata prosint plurimum medicinae itaque potius, quam alimenti vicem rebeant ejusmodi excessivis Macilitatibus donata, quorsum etiam vina acidiuscula et spiri- tuosa
212쪽
ingeniique acidorum uoxa 2 ost
iuola reserimus . Et profecto alimenta it dis, tum in mitigandis chronicis et gra- Iavalidiora, quae potius ut medicamenta vissimis, quae fomenta in primis in viis consideranda sunt, ingentia illa in diste-l habent, passionibus efficacia, ut longis-renti corporum natura discrimina satis si me aliorum medicamentorum vires post abundeque docent , quae observatio uti se relinquant. que in medicina tam diaetetica , quam therapeutica limine necessaria est , mi illumque momenti habet. Perpetuum enim id elle debet, ab uno homine qui hoc vel illud sine laesione erre possit , non judicandum esse ad alterum . Noti mihi sunt medici, ilibus ob temperaturam choleticam acida nihil fecerunt incommodi et ob id perducti lunt, ut insons fere acidum , nee morbosum , neque in hypo chondriacis etiam accusandum esse contenderint. Tam corrupta saepius est argumentandi ratio , cui quotidiana experientia contradicit.
Q iam perniciosus acidus vitae .sa nitati est humor de ex omnibus intem. peratis, qui adsumuntur, pessim iis tam promptum ac facile est , si in prima regione consistit, eum temperare, corrigerea plane innoxium reddere
Ii holἰon Id praestant esse acies me omnia terrea alcatina, ut conchylia, ovorum tectae Cancrorum lapides , tein alia fixa alca lina et huius inodi alia qii amplit rima , quae absorbendo , invertendo Onanem flatim noxam ad linunt. Sunt hac simplicissima doinestica et parabitiora medicamenta sed probatae virtutis et praestantioris ulus, quam ulla alia pretiosa , summa arte conquisita , vel hymico igne confecta . Et certe hoc nomine Taeheni DI υἰM , qui horum usum summe pio ficuum in artem nostram introduxerunt , eximiam laudem merentur . Optandum certe foret,alidissime , ut et alii intemperati, et qui in vitio sunt, humores, quales s in inimis acres, salsi , bilios , viscidi , tam
cito et tam valide apti remediis et species continet ii , maxima ex parte sali cominus eis alterantibus corrigi et inverti possent. ni , quod etiam arte elici potest , debe- Certe absorbentia , si quis iis recte utito tur. Nam omnium salium promptissimum test, subjiinctis nempe clementioribus la- est iter per renes , qui primum queos xantibus et temperatis balsamicis ac robo let tenues in sanguine humores evehunt rantibus, tanta pollent, tum in averten unde urinae sunt aquosae et pallidae, po- Tom. H. o stea
Inter et bos intemperatos Pinsalu bres referendi etiam tunt nimium sile conditi ammoderatius usurpati
Est itidem sal commune non alimen intum , te potius ejus condimentum praecipuum et utilissimum , quia ciborum dis. solutionem non modo adruvat , sed et saltiberrimas excretiones maxime per alvum et urinam promovet . Rectissime enim Hippo erat e l. b. a affectionibM de salsis pronunciat, quod alvum et urinam cie ant . quas salsas purgationis causa et fetanum Graecum salsum, ut reser celsus lib. I. cap. a . Asclapiari praescripsit atque
etiam acidularum et inermarum operatio
purgativa et diu retica salinis ingredientibus praecipue adscribenda est . A qua salsa alvo insus a plus eam stimulat, ac sorte
pure ans. Deinceps et sal commune et omn; generis salia non modo alvum promovent , sed tum nam provocant, urinosos reniim ii bulos apertos servando et
sti in illando, quo magis palam fit salium usu ad sanitatem proficuus.
Sali cum cibis sumpta non remane, e diutius in corpore , sed rursus mox tam per alvum, quam per urinam ex cerni debent , alias dulce; si roscidas anguinis ac lymphae partes vitiant se morbis, quorum origo a sale est rausam ac fomitem suppeditant.
Salsa mi relicta minime corporis animantis principia constitutiva ingrediuntur, sed praestito usu vel per urinosum re num cribrum , vel per alvum rursus evehuntur. Illud enim sal, quod in urina
213쪽
P. III. De alimensis in emperatis
ne veto crassiora S. sale turgida liquida
admittunt, unde Prinae fiunt coloratiores.
Ruo plus itaque sit is sve inter cibum
sive inter medicamenta sue cum aquis me. dicatis, thermalibus adsumtum fuerit eo Iargiorem salium copiam Quinae continent, quod ex earum per instrumentum staticum instituto examine vel leniori evaporatione constat. Si itaque salia in corpore accumulata per congruum eorumeth unctorium, quod renes constituunt si vitior aborant vel spasmo constricti sunt non probe separantur , sed emanent tunc multi ex sale visioso prodeunt morbi, cujus generis sunt varia pustularum , vesicularum exulcerationum genera , artuum radiores , rhetimatismi, catarrhi fluxiones salsae de acres , di arrhinae , tormina , cutis erosiones 3 varia calculorum genera o Iri quibus omnibus medicamenta
salina sive volatilia sue fixiora tantum abest , ut prosint, ut potius praesentaneam noxam inserant atque symptomata exasperent.
Non praesentior medietna adversus morbola saliari ab iis nascentes mor- hos ipsa communi aqua frigide vel caJide largius hausta datur, utpote quae Kommode omnis generia salia diluit atque imbibit Practerea viscidos humores dissolvit, obstructa vasa aperit,
di per urinam aeque ac per sudorem exere mentitia salia evehit. Sebolion Ouare non possum non laudare consuetudinem , quae nostris temporibus invaluit, aqtiam domestica quadam herba alteratam copios.ssime, calidissime hauriendi, quae mane peracta digestione egregiurro valetudine est. Et haec quoque nihi videtur ratio , quare scorblitus qui olim hisce'lioque regionibus communissimus fuit, in eminentiori aradu rarius conspiciatur . Sed uti in omnibiis, ita odhic moderatione ac prudentia opus est qua de re satis egi miis εnius de aqω Mediata Mn I versati . At ego quidem non Iossim non hoc loco solennem , sed dete-abilem consuetudinem improbare, qua toeminae praesertim, quae debile genus neris vosum obtinent, infusum sabarum Cassee non semel, sed bis xe aliquoties de die hauriunt. Haec enim ratione emciunt , ut, cum infusum illud ad acidum prim sertim viarum domandum alias non sit inutiles, tervos tamen generi inimicum immoderatior usu toti corpori Se maxime nervis inducat imbecillitatem , unde, si in morbum quendam acutum incidunt rarius, quod expertus suis, evadunt-
ritemperatis quoque, insa Iubruivis cibis iure nimium duleia , mellita, sacchi rata, fructus dulces, multa annumeranda sunt , cum modo fermentatione acescant, modo valde enaces ituri notas humores reddendo viscera in sarciant, obstruant ela ad tenerritonem morborum elironicorum multum contribuant.
1Iti quidem sani si robustis omnia sunt
sana, nec facile laedunt, ita etiam dulcia , si non diutius primis viis inhaerent , sed alvo mox expelluntur , non adeo NO-civa sunt. Aliter vero res habet in infirmis , ubi velitriculus laborat, Tunc enim iacile coacescunt . Et hanc, causam cess- Πώ. . cap. a. mas de hisce hanc profert sententiam δεο adita omnia dua a
Experientia elarum est, dulcia la-juno sumpta ventriculo appetitum cle- struere&vim digestio fit infringere manifesto dotii mentes, succum illum fermentativum, menstritalem , qui alimentis optime solvendis servit, horurum copia multum debilitari.
S. XXII. Eadem duleia , qui glutinosos'
214쪽
ingentique acidorum no . . IIvisscidos humores reddunt , morbo bat . Ut autem illud in molem excresce
fiunt, exasperant praeter haec atoniam pulmonibus inferunt, eorum ciue fibras nerveas membranaceas solvendo decubitum visci de pituitae ibi causantur. Simili ratione tunicarum ventriculi Dintestinalium robur S to num laxando digestioni minus patro
Quod vel ex eo cognoscitur, quia non tantum a nimio eclegmatum , pectoralium& dulci uiti usu gravitas in ventriculo fit sedi alvus nimis relaxaturum videmus,
nimis frequenti usu eclegmatum eos, qui pectoralibus morbis laborant, ut iusti humida ela asthmate diuturno , interdum in hydrope mi tumores pedum aede malosos incidere
Eadem alimenta propter glutinosos, quos in generant , succos nimis corpus replent, de visceribus vasculo iis, ut sunt hepar lien, pulmo , admodum inimica sunt
Sebolim Dulcia replerc,3amdudum notavit Giρ-poera sit a. de diaeta f. l. G celsus lib. a. cap. 9. omnia dulcia lienosis inimica promi iaciat Oribas res i. . eat. I. aud ores , omnia dulcia lienem duci e cur obstruere de cirrhum producere . Quod vero dul-c.ia multum nutriant ἐχ venas repleant sanguinei succis malis , 2 Onniti deis cibariau. I. ap. I. pag. lay claro hoc experimento comprobat uvae , scribit , non medioere praeben alimentum , quod ire in ea-νum eustodibus Observa ν lice , qui dum dis σιρνορε mense soli sicubus edita via vestini πν, corporis molem egregie augent , sed eum desierunt eas comedere , eelerite iternm estne idit edi detumescit, quia earnem non solidam, sed fluxam generant , minus amen , quam siem nutriunt Nilo etiam pertinet illud, quod Antoniis a Musa rasa υσlus resertcomment . in υρpserat de viam tentor .
Ferrariae suo tempore fuisse anseres farsi. les, quor ut hepar duas saepe libras pende-
Igjtur abstineant a praedulcibus omnes plethorici, phlegmatici, imbecilles , senes, pueri, mulieres, in caca ex iam vel alios morbos longos procines, qui spongiosi habitus sunt, qui exercitationibus minus sunt dediti multo magis vero hypochondriaci.
Infantes , qui dulcibus delectantur, sa-cile laborant lumbricis . qui optime inde generantur e nutriuntur . Praeterea dulcium usum intemperantiore lympham corrumpere , vel illud aro umento esse poterit, quod dentes ab eo facile nigredine mi cariem contrahant , atque in lenibus, item hypochondriacis cruditates acidas augeant. Si quis vero dulcia velit adsumere, is ex consilio εἰ melius fructus dulces primo cibo comedat lib. I. pag. s. Idem suadet Nonnius lib. it. pag. l. quod nempe , si quis velit vel cim elonibus de aliis dulcibus fructibus , eos. primum sumere de deinde probos cibos comedere debeat, ut adventu melioris escae, . illorum malitia obtundatur. cns,inaan μνυita Friderie. III auctor est , abes melonum ouatuor Caesares periisse . .
si XXV. .i Ad minus salubres cibos referendos uociue eos duces, qui pistorii petisunt, S placentarum nomine veniunt. ex butyro, visae lac charo confecta, .
vel in igne frix , piae sertim ii non satis spongiosam S teneram, ted lentam. se glutinosam habea nisu bstantiam
Dici vix potest , quam nociva sint illai edulia , quibus maxime insantes, pueris. seminae iterumque imbecilli sui m
tu corporis non exercent, sed vitae oti
sae indulgent , delectantur. Nam rarius haec recte in ventriculo subiguntur acre solvuntur , sed in tenacem lacidam mas o M ami
215쪽
cis III. De noxa solus spirituos
sam degenerant , quae modo tunicam intestinatem villosam , qua hylus fit tratur obstruit, glandulasque gastricas de intestina Iecmuco obducit, modo ad sanetuinem delata Ieniamin vappidam lympnam reddit, glandularum obstruistiones causatur , unde impurae lyinphae morbi oriuntur , quo in numero maxime est purpura Gin chronica , quam suae acutis passionibus se ad sociat, qui dissicilem l anationem recipiunt. Neque ego aliam ratio iumeon; .cere positim, cur in iis locis, tibi hς calimentorum genera quotidiam fere usus sunt, albus fluor de purpura familiatissis me in foeminas incidant, ciliis etiam locis a regnare ceperint, quae in te ali-ruo lustra plane ab hisce affectionibus
uere immunia , idque frequenti lac chariu sui in potu Cossee , he adscribendum esset ut , praesertim, si sinu utantur ce- revistis triticeis.
Neque adversus vitia, quae ex in temperatis, dulcibus viscidis alimentis piodeunt, efficacius novi prete. lidium, cluam ut iis omnibus abstineant, corpus probe exerceant,ra aquas puras de simplices, balsamica heibat emperatas, calidissit me bibant, kce revisitas praestantissimo lupulo Bolle. mico bene cocta si aut iant , quod consilium vidi lae e salutate
EX potu leniis valetudini insensis
simis maturae humanae plane incongruis ninxi me eminent spi lituosa quae largiori 1 eontinuato usu e soli. dic fluidis eorporis humani partibus
gravem noxam inserunt. Scholion
ti, imus spiritus inflammabiles, ex seimentatione paratos , quas sic dictas ardentes& vina valde potentia , Onnes liquores accere visas , quae fac te inc briant . Quorum noxae gravior , quo usus est l.beralior , de frequentior
Observationes frequenti certa comperimus, eo , qui paulo libet alius aquarum ardentium potationi indulge iit , moibi sis ixi me chionicis, quae uini satiationis difficilio iis, inplicati, ut sunt hydi Ops, atrophia , Icte Iu ,hthisis, an obexia , universi corporis anguor, hecti ea febris. Nonnulli in
se tales capitis morbos, ut a poplex iam,
paralysim , aitectus soporosos, ct do-
auctoritatibus et amin inbusdam praestantissimo iam medicorum stabilire ncibi vium est. Et hci int erriminet c se. 6-l mannus, qui In Proset de m di ame4tiasticinali. M aquarum ardentium abusum adnandum increpat , cum altri amoriam mi tioiιπι ianuariit , a tias quo tu
ιαι μου βαι sui . Jusdem quoque sententiae est rivina , qui Libr. r. Prax. cap. o. ab usu spiritus vini frequenti LP r otum spirituosum praecipue intel sine morbi. res in hydropem asci
216쪽
tem observavi I et eat. 7. s. o. plena plane destruit, partes solidas a fluiriam appetitus prostrationem et abolitam ciborum digestionem a spiritus vini crebriora usu orari adserit. Ueνα in Exereἰras. de hydrope eum Londino popularem abusui spiritus, ἰni et cerevisiae adscribithiae Dud. . inquit , -οari ea iam it hiae tua ebomae Medelia in PathODIIa
ab eodem spiritu artius hausto saepius phthis et frequentiis me hydropem oriri
observavit . Vidimi , pergit , talia Iν quearis ei decus si geratu aeger alias
ν hastadia a , ia ei ira aliam aliquam ausam manifeIram est que νatae de inanetentia
I. III. Omnis generis liquid spirituosaeopiosius iumpta partibus sulphureis
inflammabilibus non modo intestina mea lidama expansivam in sanguine commotionem effieiunt, sed&systolea eoidis omnium impellentium vasorum aurendo fluidotum progressum per universum corpus accelerat unde pulsus sortior, elerior, sitis horum usum ordinario sequi solet g. IV. Auctior sie facto sanguinis eirculo inereseente aestu humida subtilior sanguinis portio, quae secundum naturam triplo major , quam solidi esse debet, plus justo conlumitur, nutritio hine perditur , partes elanῆuescunt, sanguis intemperatus, imo ad eoagulum valde pronus evadit. s. U.
Spiritus vini phlegmate suo pri.
vatus , mixtioni, consistentiae lan. guinis, lactis, hyliis laee gelatinosi plane adversus est, quia hi te rebus adfusus unionem, vinculum illud partium fluidarum, solidarum in quo earum genuina erasis eonsistit,
dis separando. Et quia rectificatissimus spiritus, sanguini humano infusus, illi forte Iabile coagulum infert, non datur eo praesentius ad sanguinis fluxum cohibendum auxilii
S. I. Propter vim, quam spiritu ola ob istinent, animantium succos coagulandi, ad morbos, qui ex vasorum ob-ltructionibus , viscerum indurationi in bus, polyposis concretionibus seirrheseentiis nasci solent, valde dispo
drops, cacnexi , contumax febris pnthisis , atrophiam nam hi ipsi morbi, testante sectione corporum iis mortuorum in hepatis indurationibus , pulmonum tuberculis, Panereatis, glanditiarum me in semicarum schirrescentia, lienis insarctuet corruptione sedem suam et radicem fixam habent Medianua ι. In Med. refert, quendam continuo vinἰ spiritus saneglectis carnibus aliisqtie eduli I mot-
tuum et dissecto corpore ventriculum intestina, omnia rugosa et contracta Phepatis tubulos concretos, bilem in totum corpus succedentem , pancreas aridiu in mum , membranam aliquam eorrugatam
et concretam reterens, totum vero corpus
exuccum repertum fuisse mota mihi aliquot sunt exempla hominum immoderatius spiritum vini et cerevisiam bibentium , qui ex hydrope phthi , arm ptysi mortui fuerunt , ubi in apertione
corporum non m ad hepatis et pulmonis indurationes et exulcerationes , sed ex polyposae concretiones in vas repertae sue
. I. VII. Liberaliores aquarum ardentium de alio tum spirituosorum potatores tandem penitus ciborum appetentiam amittere, norexi a laborare, indubitatae experientiae fide eonstat, des huic
217쪽
Cap. IV De noxa potus spiritus
Spirituos liquores ventriculo, anne- Ais intestinis eorumque functionibus val- is inimici sunt , di quidem v lurimi ex causis . Primo enim minimas illas in itinicis insidentes glandulas , ex quibus sermentalis solvens liquor stillat, quae in
sumto homines attonitos observavit stu- vidos , ac si pium hibissent . Et puer
sunt, spirituosa rigida, essiciunt9pud Uut er- in ν. de eiensa protundo somno obrutus semimortuus cum extremorum frigore redditus est Mere- atque indurant, ut lymeham illam si machicam , ad appetentiam digesti
rare nequeant. Deinde appetitus ciborum digestio secundum naturam liae aliquamine illo acidulo fermentatre a co- Atione in plicis ventriculi relicto fit, plane destrurtur , quoniam spirituosa vim lymphat astricae valde enervant. Notum enim est , summe corrosvos liquores adsociatione valde rectificati spiritus penitus edulcorari posse, omni fermentati ni spirituosa ac modum resistere. Tum etiam totum diressionis in primis viis negotium maxime a temperato calore sangui-inis atque is temperata succorum lymphaticorum saliva inimis solventium natura irasi fovetur, utriusque vero temperiem spirituosa plane deliruere, apud an consesso est.
iri tuo si potus laedunt omnIum caput , unde in eapitis, nervorum morbis noeentissimi sunt, os etiam vel excitant vel
re capiti tam infensa snt spirituosa in briativa , ejus rei ratio non una videtur Primo enim sulphure admodum volatili vaporoso, cereuri iervorum maeandros repleuc, unde non aliter ac narcotica purissimam nexuorum lympham inquinand stuporem , torporem , somnolentiam imo brevem insaniam , sensuumque ac motum impotentiam inseruat, quae sym tomata tamdiu durant, dum sulphur il-ud volatile exhalaverit: nam ob narcoticam spiritus venenum est selibus cum cochleare ni missum eas brevi convulsionibus necat, scuti omnia na eotieadi ob id etiam nuces vomicae id es-nciunt. Deinde a spirituos motu intestino sanguis valde rarefiti expanditur, unde arteriae carotides vasa plexus chos hollia. roidae tenuissima hinc nimium dilatata in id duoque intelligendum est de vinolbulem contractione impediuntur, tortiora&potentes, nam spiritus vini ve-lsantuinis transitus per caput tard o fit
method medend. comment sect 3 eap. q. pus humanum redundant. mentionem facit quartanarii cujusdam , Scholian. Tametsi vinum longe temperatiussit Oiti tu vini, tamen ex ejus imm qui pro recuperanda sanitate spiritum vim ad ebrieta,rem usque ingurgitavit brevi Quamvis praecipua vinorum potentia , ωvirtu in eius spiritu resideat, tamen in secuente convulsione&insperata morte. quia ille admixtione partium aquearum sta adιινω. εα o. ap. . scribit Jωacidulo tartarearum temperatus est
218쪽
qua quasi eno ejus sati Iitatem coercent, si urinam cient, alvum movent, ne nimis praeceps se in commovendo, hinc transpirant, nec torporem , sed potius a uinum innocentius est ejus spiritu, qui lacritatem&levitatem quandam in capite totum corpus penetrat, inque membranas relinquunt. . ventriculi maxime .cerebri magna S. XLtentia grassatur. Et in eo quoque consen Noeet vero quam maxime vinum centem habemus PNHinis m, quili 3 lint ei bum eo piosius sumptum, ii 38. ita Iudicat qui vinas quotidie ingων-
Aitans, non adeo periculanin , quam qui
S. X. Vina ex acido tartareo spiritu temperata, ut sunt Germana, praesem lm Rhenana quotidie immoderarius hausta iis sejuno imprimis stomachodiante cibum assumpta ad calculum,
ad arthritidem, ad podagram , ad catarrhos, ad phthisin etiam disponunt de nocent quoque iis, qui capite euventriculo infirmo, ubi cibi facile ecia
cescunt, laborant. circulationem sanguinis promoveti digestionem quoque a uva tu nihilominus Immoderatiora usu corpora disponit ad morbos iam dictos: Sem uidem propter spiri- tuosum elementum sanguinem nimis e pandit, capiti nocet, iropter acidum, quod ovet, abundantistimum non modo ad morbos tartareos disponit, sed Qeos
Iraesentes exacerbat Valde vero insensaaec vina sunt hypochondriacis, quia augent acidum, dissicili is per alvum alia excretoria secedunt. Novi plurimos hisce morbis obnoxios, post multa frustra tentata , sola abstinentia vini , ad sanitatem perductos fuisse. At vero major est noxa a vinis metuenda , si vaporosa spiri tuos substantia imbuta sunt , si vilioris conditionis, si diu in sanguine morantur, nec bene transeunt excretoria. Ea enim est salubriumri meliorum vinorum nota
caput infirmum est, si dolet noee equoque infantibus, senibus in m sejori copia datum.
vinum merum potum hominem quadam im-
morbis capitis , in doloribus , vel acutis passionibus , nisi morbo declinante vel finito rara etiam cessias M. f. eap. a. in dolore capitis vinum. r icit, aquam bibendam suadet . Si vero excussus ex toto dolor est , etiam ad vinum reverti posse scribit . Idem auctor in dentium dolore vinum ex toto circumcidendum esse suadet,li. s. cap. 9. pagi os Pueris vero Fiat. In
seorundo de Pesibus praecepit, ne usque ad Vinum purum , antiquum , Rhenanum Convenienti usu summa est medie in stomachum conlartans, omnes vires re fi sciens , quod mentem exhilarat , quodi duodevigesimum annum vinum gustarent, . quia nutritionem impedit propter nimium calorem , aliam adhuc adjicit rationem
lenissi. r. de suenda sanitate , quia eos
ad iram&Iibidinem praecipites tacit,
partem animi rationalem hebetem turbidamque reddit. Praeclare hinc olim ο-bamis cecinit: Imma diei sensu νενεω-a eopia Bacchia
s. XLI. Que eunque de vinis erassioribus Sevaporosis dicta sunt, ea etiam interuligenda sunt de erevisiis valde lae
219쪽
LIS CV. IV De noxa solus spiritus
briativis, quae plus certe nocent sani- sertim si corpora motu et exercitatione ea rati, quam vina Dici vir potest , quantum sanitatis detrimentum patiantur ii hcmines , oui pro orditiari potu cere visis crassis inebriativis utuntur , multo vero magas periclitantur, si immoderatius eas adsumant, utpote quae longe diutius manent in sanguine, nec tam acile excreto ita subeunt. Nc vero tantum cerebro nervis Medicvisceribus vim inserunt, dum illa b fruendo morbos dant chronicos in curabiles. c possum autem non pessimum Altina medentium quorundam morem hoc loco reprehendere , qui morbis tam chronicis, quam acutis laborantibus e)usmodi crassas cere visias concedunt , quas vix sani homines , multo minus o mcti, serre possunt. Ego innibus aegrotantibus suadeo , ut decoctum hordei, vel chinaeis scorZonerae cum passulis , quantum velint, bibant, sanis autem Se 1: sentibus iniim cum aqua puram levi dilutum quotidie b. bendum commendo, ubi pro ratione te inperamentorum plus et minus ouae addendum esto nam vina certe lyrnphata omnibus cere visis et potibus praestant.
Quam nocivi vero sunt potus intemperati vel nimis copiose hausti, tam perniciale etiam est, ii consuetudo maxime feminarum it , nimis parum liquidi a flumere, ii quidem hoc ipso pallionum chronicarum funda ..inent a sepissime sternuatur.
Nam sanguis bonus et sanitati commodus minimum tres part c liquidi aquei,iιinam solidi continere debet , quo fatis fluxilis minimo tubulo libere et sine impedimento permeare et excrementitias satin viscidas sordes per emunctoria evehere possit. Si itaque ex defectu liquidi humores ninii spissitudine et crassiti laborant quid aliua contingere potest, quam ut hinc inde in minimis vasis restagnent, et viscera ad obstructiones atque indurationes disponant , et relictis excrementi.
tiis partibus impuri succi reddantur, praereant, atque intemperatis , acidis et viscidis utantur . Videmus itaque, praeter
experientiam , etiam ipsam rationem pio valetudine integra servanda non modo motum , sed et potum liberaliorem , ω do is sit congruus , suaderes. Videmus etiam eos, qui nimium potu se in purp:-tant, non tam requentibus morbis esse obnoxios , quam qui nimium voracitari dediti sunt et gulae indulgent.
De excretionum defectu Praecisνο
AD sima in valet iidinem e corpus
sanum servanduin non tali lumin gesta, sed maxime Omnium tiam excreta spectari debent , squidem nimia ingesto tum copia de mala eo.
rum materia non facile offendit corpus, si modo bene per excretoria transeatin foras cilciatur . Nam illud sal tim, quod in vitio est , si in corpore retinetur, ii motus expers est, ii ub-tistit is partes cxquisitioris senius Iemotus lacessit, moiborum paret re emotuum e cono Inia: ii salutarem per. vertere solet.
I. I. Ingens ei copia , que homo adultus laboribus & exercitationi deditus, quotidie adsumere debet, te esus corporis amen pondus subducto alculo non increscit ergo sequitur, ut mingestorum ela egestorum cadem esse
S. III. Non modo optimo rerum magistro, usu atque experientia docemur, sed prestantissimc illi a Sanctorio proposi- disteticae ex staticis leges confirmant, hominem di bene valere e ad
220쪽
amnes actionestum animi , tum corporis obeundas esse promptissimum , si corpus absoluta digestione non Onde totius fiat, excreta in geliis per
omne tempus bene respori reant.
Si ullus ex veteribus medicis scriptor qui utilia proposuit, Iaudem meretur, certe est Sanctoriis , qui elegantissimum ibium de medicina statica maximi usus libellum composuit, in quo docet, si corpus ponderosius ob excretiones, praetertim tram pirationem , imminutas evadat paratissimam esse ad morbos viam , quetiam , nisi evacuationes restituantur, certissime sequuntur.
S. IV. Maximi igitur momenti est, ad mombores ge .lerationem probe intelli-
endam, Mini estorum excretorum naturam, modum, rationem recte examinare atque perpendere. Sιholion
Amplissima huius veritatis estigia jam apud antiquissimum artis medicinalis au S. V. Sapientissimum, tuo instructura microcosmice, achii ε apparet, attificium maxime in eo politum est video, ut imium era organa velut ossici 4n sint, quarum beneficio per continuum tritum, motum, laterium ingesta subiguntur, attenuant uno inter te invicem probe miscentur pol tua innumera quoque organa colato ita de emunctoria ex IIant, per que materia supervaeua, inutilis, mixture ani nati aevi te aliena, corpore Ricitur.
reholion Quum ventriculus & longus ille intest, norum canalis, pulmones omniaque viscera de cor cum magno arterioso canali motu elastico .contractoti perpetuo xerceantur , tritorii quasi vicem uerunt, quo alimenta interventu liqindi subtilissimi solvuntur inque minutissimas partes dividuntur, exquisite miscentur aciniuntur, ut inde puri fovendisque viribus, cliorem Hippo erate reperire licet, cum alendis partibus idonei sueci progeneren-M. . de morbi f. s. hunc in modum dii itur. Cum vero ex alimentis plures super
do ct ea homo sanis degas, vacaneae Minutiles relinquantur seculen-POLIqtiati, eomedit a bibis ha tiae, ioni quoque ac laudabiles humo--ον ad eorpus pervenis, admisce ια ει an res per continuum illum attritum atque ν ιον porciamen, in ea die, na accessi , in corpore manescio νIdie alius his reo ad ipsem aceedit arque dua fisa die o duo in
corpore permaneat, aes alius Implena accedat . maius an minna maluis hamin aecede.
o. Et hic totius patagraphi sensus est .
ntestinum motum paulatim benignam suam naturam exuant, inque materiam alienam, quae excerni debet, tandem sa- cessant, eaque non sit unius ejusdemque , sed plane diffidenti indolis, ecce providentissima natura multiplicia fabricavit organa , evehendis hisce varii generis sordibus apta . Hac inter eminet clitis, quq quasi universale totius corporis emunctoririum est, innumeris poris ac tubulis perinvium , ex quo innumerabilis vaporum c
pia continuo exhalat. Neque exigua est iii Iphure illius salsi seri , quod 'urinae nomine venit e per tubulosa renum e latoria interrupte transit , copia . Per glandulosas quoque arteriae asperae, saucium, oris e narium tunicas muItum vitiosi seri quotidie exhalat atque emittitur . um crassioris naturae seculentiae,r ab extractis alimentis remanent ,