Desideri Erasmi Roterodami, De utraque verborum ac rerum copia, libri 2. Ad sermonem & stylum formandum utilissimi

발행: 1658년

분량: 348페이지

출처: archive.org

분류: 연설

101쪽

Lib E R PR3 Muv. Non peeuniam modo,verum etiam vitam tibi pa ratus sum impenclaret Uitam etiam tibi impende-- rim, non modo pecuniam. Uerum haec verba non solum, de similia communia sunt tum ad aequalim ratem,tum ad inaequalitatem. Non sarerar impulisse,nisi& proderet. Non sufficiebat spoliasse,nisi .

α iugularet. Parum erat deformem esse nisi mores

forma dignos addidisset. Nihil erat deformi esse

Vultu, nili moribus etiam esset deterrimis. In hac sermonis forma eleganter interdu altera pars sub auditur, eaque sere potior, ut: Chrysostonius non ine tantum aureus subauditur,verum etiam pecto. c. Et Corneliae Grachorum matris epist , laeservatae sunt, non tantum in sexus honorem: subauditur, si getiam ob admirationem eloquen . Vidisti hominem non corpore tantum distortum: subaud tus, verum etiam animo.

GA P. XXXVIII

I qualiter removem in his modis Non modo non intelligiti. verum ne legit qui .dem:non solum patum intelligit sed neo legit: non tantum nihil intelligit , i moneo legit nec legere quidem novit, nedum intelligat : non noVit Vel legere, tantum abest, ut intelligat: tantum abest ab intelligendo. ut ne legere quidem noriti A de Onon intelligit,ut nec legat. Usque adeo non intelli git, ut nesciat vel legere. Hie in Graecis literis ni nil

quid dicam intelligere: imo nee legere potest: Hic nihil in bonis literis non dicam intelligit, imo ne segit quidem: Ingenium quoque senectus deterit,

nedum corporis vigor perpetuo duret. HoratiuS:

102쪽

so DE COPIA V B. Nedum nove posuit, pro eo quod est, tantum ab est, ut: Ne pecuniam quidem impenderet amico, . nedum vitam. Eam figuram Quintilianus nova vit ad hune modum: Nee enim de omnibus causis dicere qui squam potest, saltem de praeteritis,ut in ceam de futuris,id est, nec de praeterii is,tantum ab est,ut de futuris..CA P. XXXIX. Luo pacto tribuam tu, aut romoveamus ordine.

VT quisque est gloria digni ssimus,lta gloriae eae negligentissimus: Ut quisque gloria est ma

xime dignus, ita gloriae minime est avidus: optima quaeque vitae pars quam Ocyssime praetervolat Catullus. Tanto pessimus omnium poeta, quanto Optimus omnrumpatronus. Quam vos facilli me agitis,tam vos maximE aequum est aequa ta

tenti .

Quo quisque dignior est, qui laudetur, hoc mi-

nus laudari gaudet. Quanto quisque fama olgnior, tanto minus affcctat famam. Quo quisique magis promeretui honorem, eo minus honorem appetit. .

Hoe minus ducitur laudis cupidine , quo quis que laude sit dignior. Tanto quisque minus cirptat pecuniam, quanto minus possidet:

pecuniae ..

103쪽

Formula augendi positivum. Diositiva augentur eompositione harum dictio- L num rPer; perquam; prae, perdifficite: Perquai

dissicile, praelongus, praevalidus,praepotens .Quod idem contingit in verbis: Pervelim, , perquam ve lim, percupio. In quibus idem interdum efficit haec praepositio De,dhamo,demiror. Eandem vim videtur obtinere Ad;adprobe adfabre, adprime,ad amo: Adiungunt jureconsulti praepositionem In. tanquam idem pollentem: Sed erranr mea senten- .ria: Quod enim illi legunt, indiffidite est, pro valde difficile, legendum est', in diffieili est, pro dissielle est: quemadmodum dieinius,in proelivi est,pro eo

quod erat,proclive est:&in promptu est,pro,promptum est. In tuto est,in caussa est,invitio est. Augetur positivum α eitra compositiomem quam ,

sed figurat h. QDm tenere amat filium t qua nihil pudeti Vt eandem vim obtinet. Vt gauder, , ut est severus i Immane, quantum distar. Papae. mam is sibi plaeeti ad hane rationem pertinentse Praeterea his adverbiis intenditur, oppido quam, sane quam, nimis quam, antigerio, quod priscum est Atque hare,ut dixi, non repudiantur dia Ver' his: perquam velim, percupio, sane quam cupit. Neque diversam vim habere videtur, Nar: Nae ego infelix homo sum: Faci r nae intelligendo , nihil intelligant. Item, Ad verbia illa omnia epi- rasin significantia: admodum valde, egregie, insigniter, magnopere,maximopere, summopere, imprimis,adprimE,cuprimis, in paueis,pro egregie apud Quint.curi tantopere di quantopeIE, figura-

104쪽

te. Adeo pro valde: Fratrem adeo nobilem. Maio,-- rem in modum,mirum in modum,supra modum, praeter modum,singulariter,unice,eximie, impendio,impense,effuse, abunde,affatim, atque aliam numerabilia. Uel, utrunqueefficit,auget. Cicero:ut vel perire maluerit . Seneca:vel umbra satis esto a . mico non vel teruntium impertiat. Sallust. Quibus

rebus supra bonum & honestum perculsus, id est,

Maagis quam decuit. Plusquam, item magnam vim augendi obtinet: Homo plus quam insanus:Senex plus quam delirus. Plus ainuo. tavit. Qui finiti mum est, non tantum, noti ut respondeat illi Graeco, μονονου, fidestinerme, sed ut idem valeat , quod plusquam; velut, homo non tantum vino temu lentus: Vir non tantum imagjnibus nobilis: de quo paulo ante meminimus. Terque qyaterque beati, Graecanicum est, Latinis tamen usurpatum , in car mine potissimum. Sunt ει aliae formae. longius petitae. Incredibile dictu, quam elegans. Sallusti ias: mane dii'u: Diei non potest et Sermone eon sequi nequeam : est orara quadam .misdestia. Praecia Puum honorem . . Primariam. laud.m: . Ineredibili iIapientia, haud vulgari doctrina. Et Deum immo r-virum, id est , egregia et Plus satis animosus: Plus nimio tristis, plusquam Par est. Atque idi genus alia, non absilrde sor iassis iis adiungantur. Nam vulgata est illa amplifieandi ratio . quoties superlam us pro positivo i ponitur. Plurima, pr imultis admodum Maxisina, pro Vehementer magnis: Dicere tibiprosar

susimum est: mihi facere facilli.

105쪽

DE VARIANDO

Positivo. Vtimurvulgo comparativis pro absolutis , vel ipso Quintiliano auctore.Vt si quis dixerit innimiorem,id est, meticulosum; iCAR XLII. Rationes minuendi Positius . MInuitur e regione positivux appositis praepo sitionibus. Subtristis subrusticus,subobsourus, subasper, subinvidus, subinanis, subfuscus. 'Quod' idem aedidit in his verbis: Subpudet subirascitur Abolet subridet iubodoratur,sublimet. Mi Quitur & adverbiis appositis:Non nimis molestum est.Vtcunque jucundum fuit, Aliquantulum mor

dax. Quae verbis etiam adjunguntur; utcunque s pit. paululum delirat. Praeterea deformatione in vocem diminutivam,quae varia fingitur. Argutulus. acutulus, minutulus, rancidulus, putidulus. diutu-le,saepieule,ebriolus, scioliari tenelIus, nigellus, in- regellus,philosophasterTullius Comparativus p. stivi loco diminuit; ut tristior.id est, subtristis. Sed terme in vitium aecipitur, addito adverbio paulo, & κατ ελμανικ i .e. per desectum,uti, vir integer qui' dem, sed severior, id est, paulo severior, quam con venit, Facundus homo, sed paulo loquacior. His igitur modis vitium sere significamupeum exte

nuatione. Diminuuntur di verba vocis deflexione, ut vellico, cantillo, cantito, volito, dormito, victi' tD. Parum,denon admodum, idem essiciunt. Ne parum multa scire viderentur: Vir non admodum senex:Non admodum adolescens: Non perinde sa

106쪽

UE COPI A V URB - tum habeo Idem emiunt. Viri& Semis : Vix v vus, semivivus, vix bene Graeca, parum bene Graeca,cum semiviro comitatu, id est,parum virili: Adlidem valent,Saltem & At. Cato, Si non eodem di . . at postridie. M. Tulla Si non propinquitatis, at aetatis suae, si non hominis, at humanitatis orationem habet': Si non primus , certe non postre mus. C A T xori ..

mibin rationibus augetur compara

Comparativus peculiariter his adverbiis a- -

plificatur: Longe, multo,nimio ι Tum his.. multas partibus, in immensum, in infinitum, inmnitis partibus. Longe venustio ,multo gravior,nia mio severiori Horat. Ne doleas plus nimio meis mor immitis Glycerae. Multis partibus praestantior: in infinitum utiliore infinitis partibus divina humanis sunt potiora. Tanto,&qμanto,figurate idem assiciunt. Tanto corpore praestantior est animus ..id est, multo. Idem essicit,quo; & eo, cum subjicitiuntur, Est praedives, quomagis admiror, hominis krdes.Eo magis admiror. Papae quanto, satius est amicis, quam pecuniis abundare. .

tur Comparativus

Minuitur adverbiis positivis. Paulis venustior est Gellius, quam Macrobius : Aliquanto brevior est hic, quam ille, Nihilo ditior: Ne tantillo, quidem melior eris,si dives fueris: Minimo fueris honoranor,si titulus accesserit. . Quantulo, figurate , pro quenti

107쪽

SVperlativus augetur iisdem adverbiis., quibus

comparativus: longe, multo. Accedit autem,sa cite. Cicero longe facundissimus, Scidem vir multo omnium optimus, ejusetivitatis longePrinceps,

aut,facile princεps,aut primus: Idem efficitur per tanto & quanto figurate posita: ut Deum immor talem quanto Socrates philosophorum Omnium Ο-ptimus, Quam,in compositione nonnihil addit augmenti : Quam plurimos vidi ut quam optime res cadari tibi nihil commodi fuerit: Per hyperbolen augetur hoc modo: Mulier plusquam pessima, α pessima pejor: Homo non loquacissimus, sed ipsa loquacitas,&ipsa loquacitate loquacior: IpsaVenere enustior. Nam in Sallustiano illo: am quisque pessimo secit, tam maxime tutus est: aequalitas est, non augmentum. Superlativus non recipit diminuti onem, nisi sorte per quidem, aut similem conjunctionem:Et ille quidem doctissimus, verum

moribus non perindeprobatis. - CAP. x LV.

Periphrases camparativi Comparativum circuitione reddimus per adverbia comparandi Magis & Minus. Avidi- in voluptatum,quam pecuniae. Magis avidus volu-

108쪽

Ptatum,quam pecuniae. Huic finitimum est. Poti.

us. Voluptatum avidus potius , quam pecuniae. It e m .' Non tam voluptatum appetens,quam pecu niae: Minus avidus pecuniae, quam voluptatum :Non perinde literarum admirans, quam pecunim Breviter,modis illis omnibus,quibus diximus inet

qualitatem sigpificari. Obtinent di verba quaedam ivim comparativi: praestat lucrum pudore', id est. potius est lucrum pudore. Cic. Platone facundior, . Plato Cicerone doctior: Cicero Platonem superat eloquentia. Plato Ciceronem antecellit eruditione. Hieronymus Augustinum vicit retum scientia:Αuώgustinus Hieronymum anteit ingenii subtilitatα. Plautus: Pol moerores mihi anteverterunt gaudiis . Terent.Quanto herum acteo sapientialPlaut. Pra verti hoc eertum est aliis rebus omnibus, id est,prae ferre rebus omnibus .Livius; Conati novi consules omnibus eam rem praeverti. Cic.Si vacas animo, neque habes aliquid quod huic sermoni praeverten 'dum putes Plautus dixit antevenire, pro praecellere. Sallust. hominis qui per virtutem soliti erant no bilitatem antevenire. Huc pertinent &illa:Αnteponere,praeserre,posthabere, praecellere. Nove dixit

Sallust.invidia atque superbia postfuere. Idem, dineundia Graecos,gloria belli Gallos ante manos fuisse, id Est, praecelluisse.Cedere, secundum esse, praeripere laudem.& si qua sunt similia. Nam his

ferme modis orationem comparativam variamus. Magis amat pecuniamiquam famam. Pecuniae So. crates amans est magis,quam famae. Pecuniarum

amantior est,quam se mae:Famam pecuniae postha bet: Famae pecuniam anteponit: Minus famae cu

piditate ducitur, quam pecuniae, Impensius amat

109쪽

LI B. PR. I inu R Frpecuniam, quam famam. Huic potior est pecunia,.quam fama:Huic prius est lucrum, quam honesta fama. Huie antiquius est laudari, quam admoneri. Huic vilior est vita, quam pecunia. Similem vimiobtinet.Ρrae. Cic. Omnium minas atque omnia pericula.prae salute sua levia duxerunt Idem. Non tu quidem vacuus molestiis, sed prae nobis beatus,id est,nobis beatior. Terentius:Ludum iocumque alterum dices illum: prae ut huius rabies quae dabiti. Plautus:Nihil hercule hoc quidem, praeut alia di

cam. Idem dixit,prae quam, pro, prae uti

Quibus modissuperlativum variamuri

SVperlativus variatur primum Adverbiis, quam

opponuntur, vel verbis, vel nominibus positivis: Amat te maxime: Amantissimus est tui : EG-sissime te diligit.Virindoetissimus.vir minime doctus. Minime multos, id est,quam paucissimos. Va'riatur & per comparativum, idque assit malive, sestinusitatius. Negative frequentius. Cicero reliquis Omnibus eloquentior. Cicero, quo nisn alius eloquentior. Quo non praestantior alter, id est,omnium praestantissimus. Nihil minus amat, quam aD sentationem,Nulla re minus capitur , quam gloriae

Nihil hunc aeque delectat, atque Musi ea. Nihil prius habet, quam adesse conviviis. Nihil pulerius dueit, quam divitem vocari. NihΗ minus faciam , nihil minus sentiebam, quam quod tu suspicabare..Homo quidvis potius, quam doctus. Essiciam ut intelligas, omnia mihi defuisse potius, quam fidem ae diligentiam. Omnia potius,quam illud agnosteti

quidvis potiu , quam vanitatem istabitur. Nullo,

110쪽

AM DE COPIA VERE. inferior, id est, summus. Nullo non inferior. Id

est, omnium insimus. Nemine non deformior , id est,omnium deformissimus. Per verba nonnunquam idem essicitur . Cicero superat omnes dicenis di copia: Vincit omnes eandore: Nemini cedit candore; In dicendo principatum obtinet: Primas tenet; arcem tenet. Adde hue &. illa : Vir praeter ceteros spectatae fideli praeter omnes te diligit. Supra cunctos tuae gloriae favet. Ante omnia rei studendum: Unicus, &solus, primus, &similia. natura superlativam significationem habent, ut &fingularis r unice te amat: Solus est homo homini amicus ιβinsulari benevolentia te prosequitur :Primam laudemi obtinet: Tullius eloquentiae primceps: Penulatorum alpha, dixit Martialis. Eodem pertinent Tam facundus, ut eum hoc nemo sit

conserendus Tam eruditus , , ut ei nemo sit ae quandus : Tam prudens', ut parem non invenias. Horat. sic ut mihi nunquam in vita fuerit meliust

Adeo placet , ut magis non possit. Item & illa :Qujs hoc uno facundior 3 Quid invenias pecunia Vilius Z An quicquam est patria dulcius 8 Erras, si

credis mihi quicquam eue uno te charius. Sunt di illae orationes annotandae. Ossicium tuum tam mihi 'gratum fuit, quam quae gratissima. Tam te amo,quam qui maxime. Terent'. Amabat ut eum maxime , , tum PImphilus. Cicer. Domus celebratur ita ut tum maxime. Rursum hae quoque.

Hoc crede mihi, si quid unquam es crediturus. IO -mo doctus, si quisquam est omnino doctus.. ΗΟ-m O vorax, ut si quis alius. Homo quantum alius nemo doctus. Nullus aeque pernovit hominis in- Naium,atque ego. Haud alium reperier, perinde tuti

SEARCH

MENU NAVIGATION