Desideri Erasmi Roterodami, De utraque verborum ac rerum copia, libri 2. Ad sermonem & stylum formandum utilissimi

91쪽

Li B. PRIMus. 6sus excidero, quam tui vultus imago: viventi quidem Erasmo, haud unquam excidet Morus: nulla

diuturnitas aevi, tui apud me memoriam obliterabit: non, nisi mecum, tui extinguetur memoria: an te fatalem diem e nostra memoria non eliminabe

ris: ante obitum non desistam tui meminisset ante suprema senera non cessabo tui memor esse: non ante exacta vitae staminatui queam oblivisci: vivo quidem Erasmo Morica memoria haud unquam effluet: tui apud me memoriam nulla unquam ae tas antiquabit i ante summum diem non abrogabi

tur in me memoria tui: nulla neque locorum, neque temporum inj uria efficiet, quo minus tui qu

maxime meminerim in vita: per omnem vitam tui meminero: haec vita quam longa continget, cuiui memoria semper erit conjuncta. ad ipsum usque rogum metui memoria prosequetur ἰ mei sensu carebo,priusquam conjunctissimi hominis eariturus sim recordatione : a meis ipse membris distrahar, antequam tu animo meo divellare: mors mihi citius accidetit, quam oblivio tam dilecti capitis :certum est mortem oppetere potius,quam tui memoriam non jugiter obtinere: non nisi me sepulto, tui recordatio sepelietur in me: tui quidem aut mecum aut nunquam est interitura memoria: donec expirem ipse spirabit in me Mori mei memoria:donec apud luperos agitabimus, nunquam mihi inincesset tuae benignitatis oblivio, ante obitum nunquam animo meo tui incurret oblivio: sie enim loquitur Seneca. Nihil tam arduum haec vita mihi gignere queat , ut tui memoria ex his praecordiis possit extunderemulla res tam atrox mihi possit in

hac exoriri vita,quae tui conciliet oblivionem : vivo

nihil

92쪽

ro DE Cos I AVER a. nihil possit existere,quod mihi tuae erga me humanitatis conflet obliviscentiam; sic in me radices cgit memoria tui, ut nullis omnino casibus, qui quidem vivis soleant accidere, sit nunquam cessura: hi nimirum monumentis animo meo consecratus elut ea nullum aevi spacium valeat demoliri, ni sortmors,cui nihil rerum mortalium non cedit; nisi ipse mortalis essem, non dubitarem hanc de te memoriam immortalem sere polliceri: si immortali ei se Erasmus, immortalis itidem foret tui apud illum memoria: ejusmodi statuam in animi mei penetralib. tua merita erexerunt, ut ea, quoad me tellus sustinebit, nullo casu sit diruenda: his tituli morus inscriptus est cordi meo, ut eos nullatemporis injuria possit unquam exedere : non nisi uncum aetate tui recordat1o in me consenescet. Ipsmihi prius excutiar, quam Mori nomen ex adyticordis exigatur.' id unum tibi & confirmo & praestabo donec in mortalium numero futurus sum,ile scrinio memoriae nostrae nunquam dimoveber ut omnia tempus possit, certe hoc unum illi nolicebit unquam, ut vivo tu mihi pariat oblivionen semper hic animus tui cum primis mem:ncrit, nique id me dies quamlibet longa, de docebit don me tellus alci,, unum illud nunquam quibo dedscere, videlicet tam chari sodalism minisse dis 'ifuturus sum ε χρονιος,r.e. superstes, ut Homerictitar verbo, Mori memoriam continenter obticibo: quoad mihi continget inter σῖτον. δοντο aes, cibum edentes, ut Homerice loquar, anni metari, nunquam hoc de pectore Mori vultu, lbetu ἔν

93쪽

ζωοῖσιν ιιετεω, e μοι φίλαι γουναὶ' ὀρώρη, id e r. δε- nee adsim viventibus ct mihi genua moveantur. Iliad. In quemadmodum inquit Homerus , tu mihi nunquam es obliviscendus , ἐμου ζωντος is ματ ι χθονὶ δερκομ.ευσιο , id est, Ale vivente. ct in ter-l ra conspecto. Et . I. ut est apud Homerum,nim. quam te aulseret oblivio ; tui memoriam perpe tuo, pariter cum ipὶ vitae progressu. producam: superstiti unquam dies, expunxerit: corpore qui dem abs te distrahi potero, verum animo te semper intuebor, quoad vitam numina largientur: donec aura vitalis hos artus moderabitur, tu a nostris cogitationibus nullo momento es abfuturus: usseque adeo penitus his praecordiis tui impressa est memoria,ut nullo unquam pacto videatur eradenda: ut omnia tempore marcescant,tui certe memo ria ad occasum usque vitae apud me vigebit arcti us: Morum meum animo complexus sum, quam ut vivo possit elabi: eadem me lux exanimem videbit, quae tui conspiciet immemorem. Adeo vivam

quandam imaginem tui pcctori insculpsisti meo,

ut vix etiam mors ipsa sit abolitura: non erit Era Linus tui memoria vivacior : tam vivax erit tui apud me memoria, ut ipse non sim futurus vivacior : nn- quam intercidet apud me Morica memoria , do nec ipse non intercidei o: Semper hunc hominem experieris tui recordantem. donec vitae particepserit: inpers hujus vitae fuero , priusquam a tui memoria alienus : adeo vivax est in me tui memo I ria , ut ipse non sim illi futurus superstes et altius meae memoriae insedisti,qua ut ulla te res inde que at emolita enacius inhaeres corgi meo, quam ut

prae in

94쪽

et a DE CO DIA V ERE. praeter mortis casum quicquam aliud inde te queat ejicere: Penitius hoc in peliore conditus es , quam ut hinc ulla ratione sis excludendus, donec mihi vi tam fata non invidebunt. Interius insitus es animo nostro,quam ut inde columi quidem queas. extis pari:Fixius impressum est cordi meo simulacrum tui, quam ut superstiti possit unquam detrahi. Sic efiigies tui cogitationi meae penitus impressa est, ut eam nulla aetas sit abrogatura. Dum vita sup peditabit, nihil extiterit quod fixam animo Mori statuam valeat labefactare. Fieri nunquam pote

rit, ut vel vivam parum tui memor: donec apud superos commorabor, ne tota quidem Lethes aqua tui memoriam poterit abolere: donec aura vescalatherea, subinde tui reminiscaravitam modo Deus impertiat, ego tibi mentem perpetuo tui memori polliceor. Si quis mihi vita suncto sensus eris tandulcis amiculi recordabor, tantum abest, ut vi Vir sim obliturus:omnia mihi citius acciderint in vita quam oblivio tui: tum sursum versus recurrent amnes, ut Graecis est in proverbio.cumErasmus Mori sui poterit non meminisse: Non alius me visuruest oblitum tui, quam qui visurus est arduis pronos relabi rivos montibus, di Tiberim reverti, tu es

Flaccusis

Ante leves ergo pascentur in aquore eervi. Quam vivum Erasmum Mori capiat oblivionis coloribus in tabula pectoris mei depicta est ima o tui, ut eam nulla annorum series possit eluere; supremus vitae dies metui memorem deprehendet sospite vita, non me fugiet memoria tui; salva vithac, non demorietur apud me tui memoria:quoahaec mihi vita comes erit , comitabitur tituli e

95쪽

TrEERTRI Mus. I; eordatiq. haec me vita tui memorem relinque o avolabit a nobia tui memoria.msi auctante vira: ad supremum usque vivendi limitem, tui nobis memoria perseverabit: in obtinenda tuDmemoria non:fuero mihi dissimilis,nisi vivus esse desiero : doneς hoe vitae munus divina benignitas mihi salvum esse

volet, non intermorietur apud me tuae ben*nitatis memoria: vita defungar prius. quam tui memoriam recolere cessabo diem obiero citius quam te ventis, & aurae mande clavis adamantinis no strae memoriae infixus est Morus,quos non nis una mors valeat abrumpe ιe: ad imo uique cineres persgam tui meminisse ad extremam usque sene tam tui me comitatura est mi moria: per universum vitae sp acium Mori meminerit Erasmus : ad extremusque rogum,tuorum ei ga me beneficiorum memoria prorogabitur, fatalis ille dies denique metui memorem est reperturus dabo operam,ut tua: humanitatis recordatio ad libitinam usque proseratur nunquam mihi quicquam obtigerit invita neque tam laetum, neque tam acerbum, quod tui Dominis recordationem es nu pectoris mei queat expellere . quoad hic animus in hoc corpusculo te. Dcbitur alligatus, non exulabit mea memoria, ..tus: citius futurum est , ut alterum ita orbem tui memoriam mecum deferam , quam ut hic abjiciam: animam egero prius, quam te memoria tene

xi desiero, si quando corpus umbram suam potexit effugere, hic animus tui quibit oblivisci , non antequam diem vitae novissimum clausero. desiturus sum tuam in me beneficentiam animo circumferre aa toga dabitur vita Ram erit longa tui memoria:par nobis erit memoriae vitaeque modus:

D tui

96쪽

inihi brevior fuerit tui memoria, quam vitainuam diu superabit Erasinus; tamdiu tui meminisse non gravabitur: vita orbabor, antequam tui me relί ' quet memoria. Supero privaboa lumine, ut pluscorum more loquar, citius, quam morus exanismo deleatur meo: Ocyus hoc mihi corpusculum morte refixerit,quam tui memoria frigescat apudine: Inextinctam tui memoriam semper tenebo: quantum temporis animasruar, sic enim loquitur Sallustius, tantundem tui meminero: Perpetim tui recordatus fuero: Sine fine meminero. Nulla res

mihi oblivionem tui iovexerit, nisi quae me ex hac

luce evexerit. orbem hunc verterim citius, quam animum hunc tui memorem vertero: vita me α-

uerit is casas, qui tui im portabit oblivionem: erv. delib. umbris occubuero, quemadmodum loquv. tur,poetae citius, atque tui memoriam recolere M. siturus sim: efferat ipse citius, quam tui memoria e eorde efferatur meo: ad ipsum usque bustum metui memoria prosequetur: ne defunctus quidem . tui possim oblivisci , nedum vivus viventi mihi nunquam abolescet hominis tam bene meriti recordatio:quando futurum est, ut apud Erasmutri et vanescat Mori memoria' nempe dum vita destitu letur: usque eo tui memor ero, dum in vivis agam

usque dum spirabo, te corde gestabo quam diei

dabitur anima frui . ut Sallustiano more loquar, inon desinam tui memoria flui. Sed jam sit dias. Neque enim id agitur, ut Ostentem iis,quusque nos in commutando progredi possimus ut studiosis adolescentibus exemplo demormus, quantam orationis ubertatem paritura s

97쪽

Li E E R Ρ R a Mus. raetexercitatio. Sententiam enim admodum selicem, neque magnopere ad commutandum m ..cundam serme ducenties ut opinΘr, commutavimus,neque tamen minutulas illas variandi rationes sumus anxie persecuti. Nunc quod reliquum esse videtur, varias quasdam Orationum formulas proponemus, non id agentes ut ramnes persequamur.Nam hoc utilissimum quidem.verum pr&rsus

infiniti fuerit operis: sed ut ostensis aliquot velut exemplis, vel sibi quisque similia fingat, ves alius aliquis, cuiplus otii suppetet,quam nobis, hujusmo, di dieendi figuras ex omnibus auctoribus petitas. copiosius,atque aecuratius i eritat eOpiae candi

C A P. XXXIV. Quibus modis trasuimm plura ex

E st vir tum eruditus, tum probusbEst iuvenis&

formosus,& bene ingenitus. Atque repetitum Noetarum est: Virg. Aique Deos,atque astra voeat strudelia mater.

Est vir doctus paraer ac probus : Est vir doctus simul & integer: Est vir tam doctus. quam bonus et Vir est doctus juxta, ac bonus: Uir est non minus probus quam literatus: Vir est non inferior ratiis, quam moribus: Vir est ex aequo probus atque doctus: Vir est aeque literatus atque incorruptus et Uir doctus aeque ac probus: vir perinde doctus ac pro-hus: Exquisite doctus est , itidem & facundus: Vir est non minore morum probitate, quam doctrina

praeditus: irest quemadum doctus . ita di integer ἐξ Viro doctusque. bonuiqive in carmine a D a Vit

98쪽

'6 DE Co P 4 A V E AE a. Vir simul eruditus,simul integer: Vir est docti que& integer, in carmine: Vir est haud secus erv. dit usae probus; Vir est ut doctus, ita & probus a Vir est doctus, εc idem probus a Vir effoptimus, idemque doctissimus: Vir est pari 'el doctrina vel

probitate praeditu. . Vir est non tantum eruditu , sed & integer : Vir ςst non modo doctus,verumetiniam probus, Ut optimus quoque est, .non mota doctissimus. Non tantum seiunt, sed impellunt. Haec sermonis forma peculiaris est Senecae , ut o mittatur etiam. vir est praeter summam eruditio cinem etiam Optimus; vir praeterquam quodctus, est etiam optimus vir est de quo dubites, d* ctiorne sit, an melior- vir est, in quo cum literi probitas morum eX aequo certeti Vir est qui literas aequarit eum vitae fa ctimonia Vir est cujus eruis

ditioni respondet morum integritas: Vir st qui M.

rem vitae eastimoniam eum eruditione copulariti

vir summa quidem doctrina, verum morum inte. gritate neutiquam inferior sese. Interdum idem pollet,velLiteris tuis majorem in modum sum delectatus, vel quo desi inligantιssimae , vel quod humanitatis plenaeci vir est in literis egregius neque sui dissimilis in moribus. Virest clarus imaginibus , neque nonillustris ectregilsin Remp. me.

itin ossicium beneficio cumulasti. Corporis

formam animi dotibus aequiparas. Cum diis erpari vivit. Oratione tua graviter offensus est , partim quod esset incondita,partim quod arrogas. in hoc probitas aeqvat eruditionem. In hoc Artuna cum probitate facit paria. Ita Seneca. Vii est e

gregi e doctus,atque item probus, Hest simili. ter doctus ac facundus vir est haud Mimiliter di i loquenli

99쪽

loquensae doctus: Vir pari doctrina ae probitate Vir est perinde facundus ac doctus. Cives, atque hostus juxta meruit . dixit Sallust. pro eo quod est. QVes aeque atque hostes. Forfunae eorporis animique bonis iusta dives. Ita Sallust. Plebi patrifibusque iuxta charust Idem. Hyemem atque aesta rem juxta. Plin. Iuxta diebus noctibusque taci tu Stabitur mundus. Idem: In Italiae partibus qui busdam, juxta hyeme,& aestate fulgurat. Ad hanc formam' pertinent & illa, Plauti iuxta mecum rem te nen&, i d est aeque atque ego. Idem inperis jux- catecum, si tu nescis; nescio. Sallust. in Catilina rio: Quo in loco res sitae sunt , iuxta mecum ιγ'mnes intelligitis: Huc pertinent de illa minus qui dem usitata , sed tamen apud probatissimos au res reperta. Terent. Qu*jure, quaque intu'ria me in pisstinum dabir, id est, sive jure , sive in iuria, Ciceri ad Att. At quam honesta, quam eXpe dita tua consilia , quam evigilata, tui ν cogitationi bus, qua itineris , qua navigationis, qua congres sus, sermonisque cum Caesare. Idem ad eundem. Cum video te distentissimum esse,qua de Butroti'is,qua de Bruto Qua posuit, pro tum.

a commodi- copulent contraria.

TIrest doctrina quidem egregia, verum mori

bus illaudatis. Est illequidem vir bonus , Vc'. rum parumeruditus.. Vir est ut lingua blandi ma,ita ingenii amarulenti. Vir est ut optimis pro M tus majoribus, ita pessi inis praeditus moribus Vir est tam deformis animo , quam corpore lar u .sus: Petrus quemadmodum est tacitus con

100쪽

quidem est comis, sed virulentus obtrectator.Bla dus est vultu, ceterum animo truculento. Ferox est intimidos,at in seroces timidus. A1state friget, eontra hyeme calet. Plautus sic usurpavit. Item V nithoe mihi in mentem Magadore, te esse homi nem diuitem, factiosum: me item esse homine mi Pauperum pauperrimum : Item, dixit. pro contra. Inimicis su plex,in amicos contumeliosus Hic nul/him additur adverbium. Voluptas parit dololem, contra dolor voluptatem. CAP. XXXVI. jQuibtas modis aqualiter removemin. VIr est neque doctus, neque probus : nee lito ris, nec moribuS probatus : Vir est non indo= i ictu Sm Odo,.verum etiam improbus: Vir est ut indi doctus, ita dc improbus. Non minus improbus,qui iti literatus: Vir est tu indoctus,tum improbus ique indoctus atque improbus. Quintilian.Nescias praestare velint minus an possint id est, tam non possimi praestare , quam nolunt: pariter indoinctus& improbus: vir pessimus est, α nihilo docti,

or. Seneca, Flamma deprimi non potest, non magis quam quiescere. Vir cui nihil sit omnino b

. narum literarum, bonorum quoque morum tam eundem.Breviter, ferme iisdem rationibus. rem . ventuε,quibus tribuimus.

Quibus modis tribuimus ina qualiter VIr est cum doctus,tum probus o Juvenis cum

elegantiaorma, tum Vrio motibus optimis.