Antonii de Haen, quondam S.C.R. apostal. majestati a consiliis et archiatri ... Praelectiones in Hermanni Boerhaave institutiones pathologicas

발행: 1780년

분량: 526페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

151쪽

decussantes habenas istas subsicienter firmatur scapula,& truncus per lorum; nam ipsum lorum vel firmo adligatur corpori inmobili cuicunque, vel manili subducto a duobus tribusve hominibus sirinatur. Methodo hac luxationes. sat inveteratas in hominibus etiam robustissimis reposui.

OBSERVATIO VI.

Eadem ex ratione in pedis, vel manus, luxationibus inutiles quandoque fiunt extensiones; sic, si v. g. in pede luxato infra suram prehendatur crus, sursumque trahatur , dum interea ab altero pes

deorsum ducitur , extensionis & contraextetissionis vis in eosdem terminatur tendines, uti ex anatomicis constat. Vtiliores certo erunt hoc in casu te

sones, si tibia mox infra genu prehendatur. LuX3tio memorata nempe pedis , est una ex frequentissimis. ae saepe cum stactura fibulae fractoque malleolo i terno stipata ; quibus fracturis praesentibus, si repo, tio, fuerit facta, quum firmior ligatura ob instaminationem metuendam i locum habere nequeat, tune Ut-

Plurimum planta pedis extrorsum versus fibulam ino. Vetur ; quam qui de novo iterum iterumque reponere tentant, pessamos saepe effetctus , subpurationes , gangraenaS , mortemque ipsam producunt. Sic ante septem annos vili ob iterata illa luxatum reponendi P dem conamina a Chirurgis quibusdam pessimam subpurationem, omnia iere ligamenta, tendines ossaque destruentem, fuisse natata , ut amputationem facere da-

152쪽

ι 8 PATHOLOGIA.hilerim. Nuper, ante 3. circiter menses, eiusmodi binas pedis luxationes, ubi similis sinistra methodus adhibita funestiora ipsa luxatione symptomata produXerat, videre licuit. Una femina post I4. dies a Iuxatione ad nos oconatum deferebatur, cum pessima jam subpuratione; a cujus pure absorpto dysenteria naScebatur; unde brevi periit. Altera femina nono luxationis factae die ad noso comitam deferebatur, cum summa articuli instaminatione, jamjam in gangraenam vergente pustulisque maximis totum articulum jam obsidentibus ; quam tamen adhuc restitui. 'Ad evitanda haec pessima mala ab initio luxationis cum dicta fractura contingentis vocatus, soleo repositionem leni quidem modo tentare, ac pedem Iaxioribus deligationibus in situ servare: si vero is ita servari nequeat, non prius soleo reiterare repOsitionem , nisi prima inflammatio jam fuerit dissipata; quo facto repositi de novo pedis firmior deligatio,

forte ob partes per inflammationem antegressam magis laxatas , non nocere solet: saltem hacce methodo Procedenta nunquam Vidi subpurationem natam, nisi ossa fracta integumenta ipsa perforassent.

OBSERVATIO VIL

Quae in Paris. CZirurg. Tom. 3. Cel . Pr,

33RAc de abusu futurarum resert, mihi admodum placuere suturarum enim necessitatem esse rariorem, diu

Persuasus fui: plures feri posse coadunationes sinu

153쪽

suturarum ope, ipse saepe Cbservavi, praesertim intendinibus. Quam ob rem unicum exemplum abduceret volui, quod de vulnere tendinis Achillis habui. Juveni I 8. annorum tendo Achillis ad quatuor digitos transversos supra insertionem in calcaneum abscissus fuit ; vulnere ad latus fibulae profundiori, ut ipsam laederet fibulam : vulnus ob haemo rhagiam validam repletum valde erat, tendo ob malum pedis situm, a quatuor diebus jam durantem ,

erat admodum retractus; aeger ob magnam haemo rhagiam debilitatus. Tunc temporis adhuc suturam simili in casu necessariam putans , Volui consuere tendinem ; hinc musculos deorsum trusit, ut prodeuntem caperem tendinem et quum vero omni adhibita vitendo Plane non prodiret, aliam tentare methodum invitus

debui. Paravi igitur ferulam longam , eamque splentis subpositis anteriori pedis parti ita adplicui , ut fere digitos tangeret, & altero sine ad spinam tibiae asscenderet: ferulam hanc & in parte inferiori & in

parte superiori ita firmavi, ut ad vulneris locum notabile remanserit spatium: vulneri, quod ipso situ hoc artificiali facto fere jam unitum erat, adplicui plumaceolum cum balsamo pertiviano nigro, dein adposui emplastrum ac fomentum desuper; ligatura ferulae superior talis fuit, ut ea ipsa musculi, quantum possibile, detruderentur. Methodo hac intra duos

menses Vulnus erat sanatum & aeger utcunque deambulare poterat, nihilque supererat, nisi quod partes adhuc rigidiores fuerint, & pes post deambulationem

parum tu meret, quae vero intra mensem qUOque evanuere, ut siue incommodo ac molestia deambulare potuerit.

154쪽

Ecquidem scio, quosdam esse, qui non ubique suturas reprehendunt, sed eas potius certis in casibus necessarias declarant; quod quidem ipse verum esse censeo: attamen in musculis transversaliter dis scismis ct majori plaga hiantibus, ubi iidem suturas magis necessarias credunt, etiam adhuc apto sitii Corporis aptisque machinis adhibitis sine suturarum ope ad nationem saepe fieri posse, existimo. Etenim, si dis- scis e partes nec situ, nec machinis sibi adplicari possunt, nec suturas tunc absque symptomatibus gravissimis metuendis locum habere posse, censeo-

Ratione rupturae tendinis Achillis , quam GLPETraeo quidam negare voluerunt, ut ex Med. Paris. & lib. cel. AUCTOR Is patet, adfirmare possum, me eam certis stine observas e; sed in curatione rupti tendinis usum ferulae modo supra praescripto adhibitae praeserendum es se judico deligationibus & fasciis solummodo adplicatis, Vel saltem una cum fasciis ferula adplicanda foret.

OBSERVATIO VIII

Ultimo circa hernias in carceratas volui tantum obiter notare, quod hic loci mos inter plebem ste quentissimus sit, avenam integram, leviter tostam, sacculo inclusam, Ioco hemioso ipsi adplicare. Ego quidem semper hoc medicamentum sprevi, quum nullam, cur prodesset, rationem invenerim; attamen aliquoties contigit, ubi, postquam remedia optima, hoc'

155쪽

ce in casu laudatissima, nihil eiseeerunt, vetula suam adplicuerit avenam, & malum aliquoties brevi sanabatur. Non est diu , ubi eodem in casu praeter alia remedia fumus nicotianae, magna licet dosi adhibitus, nihil effecit, ita ut ops ratio jam concluderetur, quam

vero aeger renuit, & feminae , suam adplicantes avenam, curarunt herniam incarceratam.

An avena figura sua in cute irritationem faciendo, spasmum in aponeVrosi musculi obliqui ext0rni solvit 7 Si hoc esset, conduceret avenam linteo valde subtili ac dsterso includere. An alia irritantia simili cum effectu tentanda 8 aquam frigidam in herniis incarceratis profuisse, Auctores quidam memorant reamdem aquam frigidam in desperatissimis doloribus colicis aliisqua in spasmis laudatissimum quandoque fecisse effectum, citat Iul. PRAEs Es in Commem. ad 964. An non in casibus a me visis eventus bonus aliis remediis ad incarceratas hernias curandas laudatis, & ante & sub usu avenae adhibitis, potius adscribendus, quam avenae 2 Talia quidem adhibebantur, sed quacunque dosi ante usum avenae nihil profuerunt , avena autem adhibita bonus mox sequebatur eventus.

156쪽

PATHOLOGIA.

CURATORIA IN

FLUIDIS EVACUA US.

S. II 85 δε nimadvertit inmortalis PRAEc EPTOR, duplicem

esse materiem, quae evacuanda sit: I eam, quae sive morbum fecit, sive a morbo producta mombum simul auget, atque generali notione materiin mor-hi insignitur V. g. in pleuritide es sanguis crassus, crassiorque, quam ut per minimas arteriolas pleurae transstuat, Vera materies morbi: mox Vero violenta

humorum circumductione sanguis instammatorie inspiDsescit, & album quasi corium format, quod in V. s. tum facta adparet. Vires vitae jam magis adlaborare debent, ut crassum hoc phlogisticum coquant expellantque, quam ut pristium sanguinem spissum inmutent. Cognitam subpono hic aliam crustae phlogisticae expositionem , recentissimam, ab haeniana, & Passim antea recepta, diversam. Uterque hic sanguis jam est materies morbi. Verum 2 9 praeter materiem morbi dantur alia, quae sui evacuationem indicent. Materies putrida dudum in ventriculo haerens ante datum nunc morbum alvus ab octiduo ante morbum jam subpressa. Materies

157쪽

S. II 85. INDI c. cURAT . IN FLUID. EVA c. 153ries in acutis morbis datur tempore cruditatis, . deoque cruda utcunque, quae eVaCuatur cum euphoria;

ut sunt sudores levantes, non Critici, de quibus Η1PPOCRATEs toties agit in libr. Epidem. & in Prognostiacis. Talis erat in Virgine Larissaea . alvus a principio morbi. Deinde in Chronicis est materies, quae minus dicitur materies morbi, quam materieS, quae evacuata morbum levat. Haec fonticulorum, setaceorum, ulcerum exstillans humor est. Mirandum omnino, qua ratione ejusmodi iuVeni r tamen iis clausis inmature , morbos mortemque sequi saepe vidimus. Ut duplex est materies, ita duplex via; alte,

ra naturalis, altera proeternaturalis, ut in Textu recensetur:

ΙΙ86. 1187. duplex habetur distinctio viae, ut duplex erat distinctio materiae.

f. II 83 Remedia, quae dicuntur vel subpressam perspirationem, vel sudorem, si indicetur, promovere, sunt1 ea, quae valide moveant humores per totum corpus;

158쪽

ab illa, quae resistentiam ad cutim in vasis mi

nuant.

ΙΙ89. Haec eX ΜΑΤBRTA MEDICA nostis. Bona miscet cum minus bonis, ut catalogo Alat. med.

satisfaciat; unde & de quibusdam ait, quae examina ta deprehenduntur νel nihil agere , tumque diaPhoretica diei ; ut sunt Chemicorum Plura. f. II9O. Quos felicissime inpetratur νapore aquiealidi toti cuti, excepta capitis , adplicato ς si enim idem capiti sat, laxantur omnia vasa, ita, ut malum inde oriri queat. Si venae laxentur jugulares in toto capite eXterno inplentur & turgent, dilatantur, conplananturque supra ossa cranii, nec pellunt sanguinem: vis quoque sanguinis arterio si a tergo venientis infirmatur, &arteria carotis externa repletior redditur. Carolis interna ob hanc causam debet copiosiori sanguine obrui, & onerare cerebrum cerebellumqUe. Etiam alia ratione vitiatur circulatio sanguinis in capite. Demonstravit WINs Lo Us TOM. 3. , Venam jugularem externam, quae in anteriorem ac posteriorem dividitur, & venam jugularem internam, pluribus in locis per anastomoses cum se invicem conmunica re. Hinc, si valide laxetur vena jugularis externa anterior posteriorque, sanguis venae jugularis internae in illas derivatur, & hinc reditus sanguinis a capite ad cor multum inpeditur. Quum igitur vapore aquae Calidae totum systema venarum subcutanearum laxatum plus sanguinis in se contineat, iam vena cava ad Cor dextrum non habebit sat copiae sanguinis, iit circulatio per cerebrum & cerebellum continuetur; unde tunc animi deliquia. Ergo saltem caput liberum maneat.

159쪽

Est quoque advertendum, quod, dum Calidae aquae vapor undique adplicatur corpori, atmosphaera vehe. nenter incalescat: nam aqua illa debet saltem ad TIO. grad. calere , Ut det vaporem bficientem. Ergo aim Osphaera fit tam Calida, ut homo positat sub

focari. Si intremus in locum, ubi hypocaustorum aEr ad IOO. gr. calet ad opera aliqua perficienda, g. apud saccharifices, ubi saepe adhuc plus calet, insuetis nobis respiratio deficit, cadimus in animi deliquium, nisi aerem frigidiorem capturi illico properemus foras. - Vocatus fui in casu, ubi militaris Chirurgus hominem revera sub caverat hoc neglectu. Aerem calidiorem nocte fecerat, ut salivatio benes Procederet; mane homo erat mortuus. Unde, dum ad luem Veneream curandam homines sudant in sedi

li, ope spiritus vini accensi, faciendam jubet nos κ-

ΜΑΑVE Uestem talarem, eκ linteo cerato inpenetrabili, quae vestis a collo ad terram pendeat, fibulis eXacte undique clausa. Sic ille vapor aikoholis in aquam VI ignis versus, omnia laxans, PromoV't sudorem in corpore, decoctis ad id aptis repletiissimo, ct caput manet liberum, quia atmosphaera supra Vestem talarem non multum incalescit. Sudatio sub craticula dicta, oportet quoque ita instituatur, ut

tegumenta arcte circa collum claudantur, ne atmosphaera tota nimis incalescat, & inpediat respiratio

nem.

3 To calore externo circa corpus nudum tepore lecti, balnei vaporis, spiritus vini accenset.1 Tepore Ie B ς aer externus semper frigidior, quam calor hominis: ergo ambitur corpus calore minori, quam is est calor, qui corpori inhaeret. Si jam hominem fere nudum stragulis bene tego, ὸtinos phaera ejus inclusa jam circum corpus a straguli3s

160쪽

PATHOLOGIA.

Iis, incalescit ; a perspiratione , squa adsit , humescit, & tota cutis sic emollescit, flaccescit a calore magno humidoque : ergo laXantur omnia oscula exhalantium. Verum, tape talia non juvant satis, etsi corpus remediis ad sudandum aptis Iepleatur. Ita SYDEN HAM ,2. c. 2. , ubi de peste agit, A post Venae sectionem , ait, quam in lecto celebrandam curaVi, quum jam omnia ad sudores pro- Iiciendos in promptu esserat, ne vel minima inter posita mora , stragulis aegrum obrui, ac laciniam Ia-

eam syncipiti adligari jussi; quae quidem capitis tectio ad sudorem plus proficit, quam quis facile crediderit. ' Deinde, si vomitus non adessent, haec& similia hidrotica exhibui. v. Theriae. Andromach. Ssi. Elect. de ovo 3j. 8 e chelis cancror. conposit. in quo con- tr erva) gr. xij. Cochineli. gr. viii Croci gr. iv Cum subf. quant. succi hermes f. holus, quem sumat sexta quaque hora; superbibendo cochl. vj sequentis

F. Aq. card benedict. - scordii conpossitae ana. Siij aq. theriae. stillatit. Vij.

SEARCH

MENU NAVIGATION