장음표시 사용
61쪽
qIR Denique nec ex eo, quod iii Tribunali Sanctae InquisitionisJuramentum Reis deseratur, deduci v Iet argumentum ad canoni Zandum usum deserendi et iam in coeteris Tribunalibus, prout Author omni vi
probare conatur ; Percurrendo siquidem Carenum, Bordonum, Peniam, coeterosque de eo traefantes vel
facillime dignoscitur differentia Praxis illius Trib natis, ab ea nostrorum in Criminalibus; cum in eo plurima praeticentur , quae in ceteris respective non
V. In Tribunali namque Sanctae Inquisitionis non
adeo velociter curritur, sed quae in nostra Praxi satis essent, immo superabundarent ad capturandum, ac etiam medio Iuramento ad .constituendum praetensum Reum, immo & torquendum, in illius Praxi vix
se ilicerent ad observandum, vel ad attenti observandum , & ad plus ad extra carceres audiendum, iuxta terminΟSillius Tribunalis, per quod non devenitur ad capturam, nisi saltem adsint indicia ad torturandum, Madsit semiplena probatio, ut de illius Tribunalis Praxi testatur Carena, qui addit : quod si persona esset optime famae, & nobilitatis; maiora requirerentur
VI. Quid autem in ponderando Gualitatem, ac mdem testium, relevantiam, ac substantiam di storum ex ossicio eiusdem Tribunalis religiosissimh practice
tur: ultra supra relatos novissime docet Pa ualonus . Non enim omnibus accusationibus, nec omnibus de
positionibus integra fides praestatur, sed qualitas A cusatoris. qui millo Tribunali loco Testis accipitur
bJ una cum illa ceterorum Testium prius examinatus, immo praeventive eXquiruntur in eis excepti nes, quae dari possent ad adimendam in toto, vel in parte eorum fidem. Qua sorma postea, qua charit te constituantur, examinentur pretensii Rei, SCresp
62쪽
respeJi E Testes quibusque. etiam praeventivis monitis circa importantiam Juramenti, & poenam per j rii ad jurandum perstringantur, ex prefatis Avistori.
hus a J recognoscere quilibet per seipsum valet. a Gar'. rax. S.
VIl. Quinimo in eo Tribunali datur Purgatio
nonica b J, & nunquam agitur de Poena Mortis ii figenda in Reum, nisi Re fum, oe pertinaciterum se retractare, adeout poena illa potius pro pertinacia, quam pro delicto inferri videatur, sed unde qua-tqcititit Reus confitetur, ac retractatur, mitius pi et nitur, immo si sponte comparet ad confitendum suum x Birandet ictum priusquam fuerit inditiatus, solis Spiritua-libiis Monitis atque Consiliis libere semper dimittiis dJcam dictracta
- VIII. Ex quibus cum evidenter pateat hoc Sacrum Tribunal in Forma, ac Modo procedendi omnino ab aliis diversificari, & quod plus est, diversificari etiam L. in Materia, quia in ipso agitur potius de Delicto Spirituali , quam de Temporali, ideo iuremerito ad inruendam veritatem, prius in eo torturatur Anima iquam Corpus . Potissime etiam quia hoc Sacrum Tria hunal in ministranda Iustitia omnibus aliis praestat; ac deniqueJuramentum in eo deserri suadet eadem ratio peculiaris desumpta ex Theologicis dogmatibus, q uae in aliis omnibus Tribunalibus vetat. IX. Certum namque est, quod Naturalia omnia adeo Supranaturalibus subordinari debent, ut illa in istorum obsequium, & consereationem omnino ma cipata, & ordinata appareant, ita disponente Divuno praecepto, quod a nemine Catholicorum negari pqtest , cum certissimum si, unumquemque teneri etiam propriam tradere vitam pro confessione Cathoclicae Fidei, iuxta circumstantias a Theologis assignatas: Ex quo patet, quod cum in hoc Tribunali bona Fidei, quod est Supranaturale Promoveatur, omnia bus
63쪽
hus mediis , omnibusque cautelis etiam Juramenti pos- ω, immo debere pro eo veritatem exquiri Justitiaque ipsa expleri. x Atque hinc cum pariter in hac materia subsistere non possint fundamenta sententia per me superius firmatae, nec ratio nostrae propositionis intrare poterat,
cum non adsit in Causis Fidei proeceptum de non det gendo propriam turpitudinem occultam . minusque urgeat prςceptum naturale sui conservandi, & quate'nus urgeret, tenentur omnino cedere proecepto Di,
vino supra relato, praecipienti, quod ob conserva tionem Fidei quilibet propriam vitam tradere debeat:& merito quidem , cum hoc non sit honum commuς ne eiusdem ordinis naturalis, sed bonum commune diversi ordinis superioris, & supra naturalis et Ideoque cessantibus in hoc Tribunali omnibus motivis suia pra relatis, quod non teneatur Reus confiteri cum periculo propriae vitς, eX quo agitur in eo de bono supranaturali, iustissim' exigitur per eum Juramentum, quod in aliis Tribunalibus, in quibus agitur de bono simplici tantum naturali , minime est exiis
XI. Superest respondere postremo obiecto toties ab Auctore replicato , quod nempe si abrogaretur talis consuetudo Iuramenti Reis deserendi, tolerantia tamdiu convalidata, irrogaretur iniuria tot Principibus . ipsique Romanae Curiae, quibus lia enus abroganda visa non est, indeque scandalum oriretur. Verum he illationes quantum sint vanae, & fallaces manifestissime per se apparet: Quod ergo factum non a JM.tib. d. retis. fuit, fieri unquam non potest f Non quid factum , --quid fieri debuit attendendum esse Leges nos do-
64쪽
s Tnisi evidens utilitas mutationem su
GlossatoreSdeat. a JXIl. At talis Consuetudo dici potest nec etiam ha- M.f. Iegib. 'bibuisse certam interpretationem, dum simpliciter tan-. tum fuit tolerata ; Immo nec Consuetudo vocari meretur, cum sit Corruptela inutilis, & mala, per errorem
introducta, ut jam demonstravimus, ct quod non ratione introductum, sed Enrore primum θ' deinde Consuetudine obtentum es, in aliis similibus non obtinet. bJ Ita lege dispin e F. . in rationes. nente; quam Faber scd explicans optime notat, intellio in iis casibus, quipost compertum Errorem contingunt ,quia nee ius facit buiusmodi Consuetudo , cum non possit vincere rationem , & licet fuerit tandiu tolerata, numquam tamefuit formiter recognita, sed nunc ad primam Judicii trutinam deducitur: immo dato etiam quod alijs judicata, & approbata fuisset; nonne inde datur revisio Cauta 3 Et si primi Judicis sententia revocatur, que- nam iniuria ei infertur 3 Quis autem huiusmodi juria
dicam cotroversiana decidere debet ῖ A quonam abrogatio talis consuetudinis, seu corruptelae exposcituri Nonne a Summo Pontifice, per organum Sacra Co gregationis Concilii ' Durum est igitur dicere, quod postet irrogari iniuria Praedecetaribus, ac Romanae Curiae: Durissimum addere, quod ex hoc scandalum oriretur. Tot enim Principes Soeculares eam abrogarunt, & tamen que scandala orta sunt λ Immo & econtra, quodnam scandalum ab hoc eXemplo posset time- dJ p.raeum 3'. rit Leges a Legibus, Statuta a Statutis, Canones a Canonibus ΓιιJ Apostolicas sanctiones ab Apostolicis nitatis eap.vicis 3 sanctionibus, passim abrogata videmus. Quin etiam lLegimus in Concilio Lateranensi sed quod Non debet cris ctiar praebensibile judicari , si secundum varietatem temporum Stat ta quandoq; varientur bumana. pia sertim bum urgens necessitas, e celabraxfab re meι evidens utilitos idem exposcunr, quoniam ipse Deus ex iis, to rvit ivd p. iiis in Veteri Testamento statueraς nonnulla mutavit in novo.
65쪽
8 Et simplici consuetudini, ad sensum quoque Authoris, in sola tolerantia fundatae derogari non poterit ' Pro utilitate, ac necessitate abroganda certe sunt ea, quemala nec utilia, nec necessaria apparent. XIII. Vis ergo stat, in cognoscendo solummodo, an haec consuetudo, seu Corruptela talia contineat. . Hoc sub supremo Iudice jam pendet: Ad ipsum spe- Etat judicare; Immo Ipse tenetur ex conscientia om. J nino hanc controversiam decidere ad obtrucandas tot quaestiones, ac auferendas tot allegationes, quae eX utraque parte ortae iam sunt, & oriri poterunt, a que ad sedandas hinc inde tot animas . Decidat, α omnes acquiescent. Si abrogabitur talis Consuetudo. dicendum, quod mala recognita fuerit; Si non abrogabitur, dicendum quod bona, & egomet ex primis omnes sensus meos retractabo. Sed donec sub Iud ce pendet, liceat mihi ad 2Eternae Veritatis gloriam eosdem sensus libere expromere.
66쪽
USus Juramenti in Abstracto licitus est, in Conci elonostae PraXis est Corruptela; quae nullis in Legibus neque Divinis, neque Humanis fundatur; sed ortum sumpsit a Barbarorum Legibus, atque ab ea
rumdem Legum Corruptela aucta fuit, immo fuit etiam ipsa Corruptela corrunta, dum Finis Juramen ti, quem ipsi Gentiles, & Barbari religiosissime se
per servarunt, quique a Deo institutus fuerat ad diriqmendas, & definiendas lites, immutatus evasit. Hinc excitantur periuria, dantur probationes contra Juramentum, & peieranteS non puniuntur : Quapropter Iuramentum remansit sere pro Formar Nihil juva do Fisco, minus Reo, minusque Reipublicae: AdeΟ-. ut tot alia remedia addere, & innovare procuratum fuerit: De ejus enim inutilitate experientia continua nos docet: Exemplum tot aliorum Principum idem ratificat Ac de bono eXitu abrogationis intrepide ,& securis promittit. Quod eX ea multiplicarentur delicta, sine fundamento eX adverso vaticinatur. Quod in occultandis criminibus malitia hominis aucta sit ;gratis aliqui Iudices eXclamant, quibus proinde juvat respondere t tius auctam esse eorum anim sam sedulitatem in illis patefaciendis. Nonne habent tot alia Remedia, tot Cautelas, tot Arbitria λ Juramentum ergo necessarium non est . Quando agatur de Fide , transeat. Sed detur ea veneratione, ea
charitate, iis in terminis, quibus piissime in Tribunali Sanctae Inquisitionis praeticatur : Sed quando agitur de bono naturali , non licet uti tali remedio, quia nimis periculosum; sorsan etiam si omnia delicta detegerentur, per hoc utique omnia delicta
67쪽
tollerentur e Mundo λ Vanum est hoc sperare, quia
XV. Liceat ergo contra Tales Iudices repetere. Audite vos Clerici qui jurantibus Evangelia Sacra porri tinquomodo potestis ab illo Juramento esse feracri, qui semen perii-rijdatis Θ Agite quaeso quantum ad vos pertinet, Alicitum est humanae potentiae; Deo relinquite occulta
delicta, que non potestis detegere, prout LeX Canoni ca tu hel. Graviora nempe periuria jam detecta Doo ultori relinquitis ' Quare non occulta, que leviora etiam esse possunt' Agitae sedulo animo; Inquirite, sed habilibus terminis; Usque ad ultimum fungimini ossicio vestro . Curate, exercete quidquid Fisco interest , at non quod illi non prodest , & alteri
XVl. Tot alii Principes talem usum Juramenti j
aut nunquam practicarunt, aut prasticatum ahr garunt; Ι3 quoque iusti sunt: Puniunt delicta , eaq; inquirere, & evitare toto animo student . nec per
hanc abrogationem multiplicarunt Quid dicent ij st Quid alii dicere possent 8 Nomen Domini Sanctissi'mum est : Anime proximorum praetiosissimo Christi
Sanguine sunt redemptae, & Per Juramentum exponemus primum ad evidens Perjurii periculum , si cundus vero adeo sortiter tentamus ad pejerandum Z XVII. Si Juramentum non tenet, quare Nomen Domini in vanum ad invocandum cogemus 3 Si tenet saltem in conscientiis erroneis, I tunc ad unum ex duobus inevitabiliter Proximus succumbere cogitur; Aut vitam, aut animam Perdere. Si namque verit tem non fatetur, damnat animam: Si fatetur sinuoc hactenus non audivi, & miraculum Dei credere vitam perdet, & tunc vere Martyr Fidei moriendo is dici posset; Tentamus igitur Deum, ut faciat m racula, Proximum ut subeat martyrium l
68쪽
XVIII. Considerate Judices denique si laec omnia licita snt et Praecipue in adeo Sancto Statu, sub hoc sanctissimo Principe ; Eoque magis quando tot aliae Cautelae, tot alia Remedia vobis remanent: Que si satis adhuc non sunt, nova etiam squatenus licita in enire curate; Tortu rate Corpora i Pellem propelle exigiter Animam vero servate . Meque tamdem protegat ASterna Veritas, quam solummodo ad eruendam, atque dicendam libere Veritatem toto eorde invocavi. Et tu Eminentissime, ac Reverendissime Princeps, qui me ad id impulisti, meae parco imbecillitati, temporisque angustiae, qua scripsi. Suppleat Mens tua sapientissima, judicet pijssima Anima tua, & Deus sic te adiuvet, ut humillime exoro
69쪽
Eistolicam dissertationem Illustrissimi . ac Reverendist. D. Francisci Trivisani, Patritii Veneti,&c. de Juramento Reis non deserendo, ruri rationi ,&arquitati consonam, nec non usu Fori Veneri inviolabiliter recepta , sentio, & assero. In quor. fidem &co
Ego Antonius Bombardinus in Patrio Patavino Lycaeo rerim Criminabim Interpres m.p.
DIssertationem Illustriss ac Reverendisi. D. Fran cisci Trivifani Patritii Ven. de Juramento Reis
non deserendo, uti Iuri, ac Rationi consonam , SKPP. ac Sacrarum Paginarum certissimo munitam prinsidio, egregia vero, ac singulari eruditione prestantem approbo, ac suffraggio meo recipiendam, Pr handamque censeo. Nicolaus Comninus Pappadopoli iasib. S. Zenobii Pbilos Hiae Neoc ae LV D. 9 in patavina Accademia Sacrorum Cois nonum ordinarius Antecessor.
DIsquisitionem Illustrisi.& Reverendisi. D. Francisci Triviseni Patritii Ven. Viri quidem acerr mi ingenii, gravissimi judicii exquisitae prudentie ,
spectate experientiae, ad omnia summa nati,& facti, de Iuramento Reis non deserendo, rationi, & equitati consonam, ac in usu fori Veneti receptam esse , sentio &c. Ego Stepbanus Cardeira, com eta Eques in laeso Pataviano juris Caesarei Publicus Professor M. Die
70쪽
Doctissimam, atque absolutissimam, pra sati Illu.striss ac Reyerendisse. D. Francisci Trivis ni I tritii Veneti. Epistolam, juribus, ac rationibus cumulatissime lirmatam, verissimam esse censeo. Ego Do Baptisa Cesss in Patavina Aead la in Prima Insiimilans sede recesser. Dij dicta .
ILlustrisi. &Reverendisi. D. Francisci Trivisani Patriiij Veneti, insignis eruditionis viri, Epistolam statuentem Reis juramentum haud esse deserendum, uti juri, & rationi consonam in omnibus suis partubus laudo &c.
EDD. Baptista Gnagnoti Eques, Iuris Civ. ord. sit cessor in Paravino Lyceo.' Iri doctitani, Illustrisi.&Reverendisi. D.Francisci Trivisani Patritii Veneti dissertationem, in qua sustinetur reis Juramentum deserendum non esse, uti juribus, ct rationibus consonam, approbo,& laudo. Ego Ioannes Baptistaci. Doctorius P . Leg. Professor in
ERuditam Uistolam Illustrisi. Viri Patritii Veneti. .
Francisci Trevisiani, de non exigendo Iura memto a Reis ob crimen praesertim capitale in jus vocatis , legi, rationumque momenta probavi, espectatis mae xime circunstantiis, in praxi servari solitis . Die a 8. Augusti et Hi8 Fr. Giuintus Ser , Doctor Sorbonicus,primaria Patavi'na Calbedrae D. Nomae Moderator Ord. Praedis. Die