장음표시 사용
41쪽
mediante pecunia se munire attente curabat, unde expulsis Longobardis per Carolum Magnum octavo tandem taculo, idem statim mandavit, ibi, ut Teles ad
restimonium mamio non conducantur. Et superius, non liceat
Latigantibus per 'remiasalsos Teles adbibere, sicut bacte1- βer; solet, multasque alias pro evitandis perjuriis leges condidit, solemnitates'; in deferendis Juramentis au-Xit, atque rigosiorem poenam in peierantem inflixit , ut nempe aut dextera obtruncaretur, aut pretio eam
redimeret; quae poena soli Falsariis Legum a Rothario
per antea constituta fuerat: Verum cum ab ista lege
cuti a predicta poena V vid rigil potius multiplicata
pariter estentJuramenta contra Iuramenta, & exinde
serjuria, Ludovicus Caroli filius sancivit, quod ubi
uramentia de contrario daretur ambo in simul pugnare cum scutis,&fustibus tenerentur, &succumbenti dextera omnino amputaretur Ubi autem hinc inde plures essent Iuraturi, quod unus ex utraque parte γligeretur ad praefatum duellum, & succumbenti Pariter dextera amputaretur, alii autem eV parte inccumbentis quod pretio eam redimere possent:
XII. Sic hactenus ex Barbarorum legibus in Iudiaciis Criminalibus processum fuit tantum ad instantiam Partis reccurrentis, tum illius, qui jus habebat in Gusa, tanquam principalis veluti ob homicidium suoru , furtum, rapinam, Vel similia passa, tum illorum, qui sponte sua, vel pro participatione V Vidrigil accusabant. Pipinus erso ejusdem Ludovici frater modum procedendi-Iudicis instituit, constituendo per Civitates, & Loca Ministros, quos homines Credentes vocat, quique cum iurare de fideliter ossicio gerendo tenerentur , ii videntur hodie, qui multis in Lom-hardiae locis Drari, ac alibi Sindici, sive alio su b nomine appellantur e Debebant namque, sicut hodie isti quaecumque delicta denuntiare, & ulterius tum incu
42쪽
SIpatos, tum recurrentes, seu accusantes, nec non utrilisque Partis Testes coramJudicibus ducere: idemque Pipinus juramentum in manu Iudicis praestari insti- Titi quis tuit, quod antea supra 'Sancta Evangelia, uti Rex Rotharius imposuerat, vel supra Arma Sacrata, aut L . σύ. Tol. c. Reliquias Sanctorum semper in Ecclesiis, &nisi a Icijuniis iuxta mandata Caroli Magni dari consuevit. - -poenit. rerum Dr XIII. Hoc igitur tempore dum Abusus Juramenti motum ira ex Iure Barbarico per judicia grassabatur, nostra Tribunalia primam Methodum procedendi in Criminali' hus incaepere; idque clarius convincitur eXperientia ipsa, qua videmus; quod Venetiis, quae Civitas duodecim ab hinc taculis orta, unica ex tota Italia a Batabarorum iugo illesa remansit, nunquam talis abusus deserendi Reis Juramentum adhuc praeficatus in venitur, immo puniuntur Ministri, & annullantur Processus si incaute non tantum Reo, verum etiam mis Izz a a cum eo interesse habentibus juramentum delatum fuerit.
XIV. Sed cum reperiatur in Igre Iuramentum de veritate dicenda, & Author pro fuasententia pinus in ejus nomine, quam inessentia fun- α talis o ἡ
datus, insistat; Nihilominus, &Id quo e a Consue- lastis. lib. tu. 16.tudine, seu Corruptella a Barbarorum Legibus prinveniente primum ortum duXisse colligimus. deiuri propter calia
XV. Et sane cum ImperatorJustinianus qui
se jactat aJ invenit Juramentum Calumniae 3 quam ι. cum clerivres quod quam generice jussisset; ut omnes Principales Persone post litem contestatam ΓbJ tale Iuramentum praesta rent, numquam tamen Clerici ad id coacti fuerunt,im. ρηβmquirasci
attento praevio edi 'o Imperatoris Marciani sed ubi radia, .. .,
43쪽
Juram. calum. di Federieus , vulgo Barbarolla, Henrieus eius Filius Otho. IV. ab ann. II 2.usq.
ei Paris a Put. ME dAl. Ferret. de Dueli. o o ies Eliqui de Merrae. Lagus ut in Apud Saxones tunc eporis inter ceterasi urgationes Vul-g res una fuit, ut in aestionibus Honoris iitrique Litigantes in Lacu te eieciebant.& qui demersus remi:ebat in profundo , pro innocete reputahatur, qtii vero super aquis adhue vivus redibat , tamquam & a tali Elemeto reiecito, culpa ateribebatur . de punieb tur Dan. Iastonius de M. Conflant. Membr. ι luna. fi corradas Lagus in tradit. metbodica tνiuμ: linis petri
XVI. Quamobrem exinde sub Imperatore Divo
Henrico, ctum oriretur controversia ab angenerali
late prefatae legis'. istiniani Clerici qum: comprehensi fuissent. Cum Marciani Edictum de Constantinopo litanis Clericis promulgatum, & ad caeteros Clericos non pertinere dubitaretur: Idcirco dictus He ricus hoc ad omnium Ecclesiarum Clericos indistincte spectare declarando, praecise mandavit: b
non Oscopus, non Prasbyter , non cum cumque oraenis ClemcAS, non cabas, non Monactas vel Moniabs in quacumque Causa Criminali , vel Civiis Itisiurandum Calumniae subis e cogeretur. XVII. Hoc itaque Privilegium Personale Clerico rum primo equidem ex consuetudine auctum fuit; cueXtenderetur etiam ad omnes Materias, Sc Causas, in quibus de Ecclesiis , Decimis ,& Rebus Spiritualibus agebatur; itaut Eugenius Tertius, stante insta Perdicta Consuetudine, in iis Causis Juramentum Calumniae nec recipi: nec praestari eo decrevit; Sed hoQqiroque suas adversas vicis litudines ex moribus, seu Corruptella taculi reportavit, dum Federico, SCHenrico eius Filio natione Suevis, atque Othone IV. Saxone db imperantibus notum est non solum quas perturbationes Ecclesia passa sit; Verum etiam quam communia in judiciis fuisse juramenta, e) seu corporis Experimenta 'a praedictis Barbarorum Legibus derivata : Propterea A praefactum Privilegium Clericorum, iis presertim temporibus, violatumr mansit, cum loco Iuramenti Calumniat illud de veritate dicenda inveniretur, ut docet ibi: Ocum
Imperatores bonorifice sentiendum de Rugiinorum ordine iudi sent, eius reverentia boe tribuerunt, ut Clerici non issent coli ad praestandum Iuramentum Calumnis. quasi iniquum esset de eorum invocentia tale quid suspicari et de postea quoque, inolevit , hi loco eius Iuramenti Clerici iurent de eteritate dissia.
44쪽
- Et equide tunc Innocetius Tertius statim cum Pontificatus Apicem ascenderit , predictos Abusus vir, o di iv Uliter oppugnavit. Primo enim, ut ipse ait, Purgatiores Vulgares, & prmipue execranda Duella expres Pse prohibuit. a) Multaque praeterea circa Juramenta sancivit, ut videre licet eisdem Titulli b) ab sar; . Aristaeo pro maiori parte consectiS, inter quae, cum tartae aram. calum. sam ex constitutione temporum opportune omnino Mhrogandum illud de veritate dicenda non iudicasset ad trutinam tamen simplicis Purgationis Canonicae idem reduxit, dum supletivum, & definitivum fore
decrevit, & ne eidem contrariae Probationes seu EX- eὶ Dis. eap. 18. decusationes amplius admitterentur sancivit, ut in Cap. --ε ς Mi
Cum Dilem eo per Auctorem sup. cit.. XVIII: Ita pariter Honorius I ertius eius immediatus Succestar ab Auctore quoq; allatum , in eo particulari casu LIsurae Archiepiscopi Colocensis, quae per famam notoria jam erat, & ubi omnia requisita ad eXigendam Purgationem Canonicam ad rant, cum a tuis Delegatis monitus fuisset non aliter quam perJuramentum de Veritate dicenda eam Cauiasam definiri posse; necessitare itaque ductus, ut ipse νεώ seis, stim dis
declarat 3 ne delectu talis Iuramenti, Iustitia, 'ccultata veta Suevus Federisi, rixato succumbat, id praestare mandavit. Ex adverso P, β V L clari stamen pro Immunitate praefacti Privilegii Clericorum c.. - istis is i. Federico secundo Ecclesiasticae Auctoritati adeo inse- ama. sto, intrepide resistit; Quia cum iterum insurrexisset eadem praetensio, ut sub praedictaJustiniani Lege Cimrici quoque comprehenderentur, & cum idem Iustinianus aliunde decreverit. Canones Patremn ' mim etiam ane VIIImperialium legum babere. Honoriusequidem tali fatu tale utendo, non tantum Auctoritate Pontificia, sest& Imperiali inremGabiliter definit: ut cuius que or--δε dinis Clericus in quacumque causa Civili , seu Criminali Ju iurandum non compellatin qualiber rati- subire, sed alios ad boc
45쪽
e Reat eis deligare, quatenus Ecclesiae suae expedire no-int,
obtenta tamen prius ab eorum Supra toribus licentia. i
XIX. Hoc actenus circa & praefactum Iurame tum de Veritate dicenda . Caeterum quo fundamento Auctor insistat ex iis duobus Canonibus tantum ab ipso allegatis Nostram Praxim Iusjurandum . quo nunc utimur, desumere potuisse, sibi durum est demonstrare: Sed quidquid etiam fuerit, vel sit: sein per tamen ex Consuetudine, seu Corruptela a Barbarorum Legibus proveniente primam eius originem traxisse dicendum. Quinimo & illam Corruptelam
nunc adeo remanere corruptam, ut Substantia, Forma, Causa, & Fine totaliter mutatis, nil praeterquam nomen huiusmodi Iuramenti retineatur. XX. Quomodo vero,& quando hoc evenisse, da .rissimum quoque mihi sigillarim refferre ; Quatenus rationabiliter non arbitretur tractu temporis introductum. atque mutatum fuisse, sicut experientia in No.stra Praxi quotidie nos docet. In uno namque Tribunali datur casus, quo Iudex extraneae Ditionis, seu differentis Complessionis, vel nimio Zelo, aut alio motivo correptus novum Usum, seu Corruptelam i troducit, quae postea fit exemplum, eiusdemque Tribunalis Stylus evadit; Et inde cum eodem Judice in alia Tribunalia transit, vel ab aliisJudicibus, seu Tribunalibus ex arbitrio, ac aliquando & repugnante Jure assumitur, &sic de Tribunali in Tribunal. immode Casu ad Casum extenditur; Quin etiam illimet Judices, qui talem novam Corruptelam introduxere , aut qui deinde practicarunt, vel qui praeficare viderunt, &aprobarunt, semper eam defendere conantur, Quaestiones scilicet super ipsa tractando. Volumina scribedo, Rationes ex quibuscumq: Legibus e torquedo, eas s epe ex Vocibus potius, quam ex Substantia interpretando, extendeado, atque ad proprir
46쪽
am sententiam coacte trahendo, Doctores diversa rum Regionum, diversarumque Legum, atque Temperamentorum, vel in genere, vel etiam diversis interminis loquentium colligendo, ac deniq ue omnibus juxta proprium sensum compositis multitudine potius Allegationum, quam Rationum propriam firmando intentionem, Sic itaque Corruptella fit Stylus, inde Consuetudo, seu Lex non scripta, postea Authorit te Scribentium Lex quasi scripta. & postremo cum in Bannimentis, & Constitutionibus registrata legatur , Legis etiam Scriptae vim acquirit, nec amplius postmodum a Fisco relaxatur, cum istius sit mos nova sem, per acquirere, acquisita nunquam dimittere. XXI. Quapropter cum UsumJuramenti a Barbar rum Legibus, immo potius ab earumdem Lesu Co ruptela ita violatum acceperit Nostra Praxis adhuc semper retinuit, Finem vero eius, a Barbaris etiam inviolatum mutavit; sed cum postea Experientia dea
monstrasset sicuti & nos infra ostendimus, , huius.
modi Iu amentum inutile, PraXisjpsa idem parvipe dendo, tantummodo pro Formalitate, & pro Super hundanti Cautela conservavit: Unde in gradu Simpli cis Consuetudinis talis Usus adhuc remansit, quia nec Doctores, nec Iudices msum positive defendere curarunt; Sicuti non omisissent, quatenus illum necessi . rium, & utilem eXperti estant: Ideoque potius totalia Remedia, φt alias Diligentias, totque corporis.& mentis Experimenta contra Reum de novo invenerunt, ac inventa auXerunt, ut tota nostra Praxis sem per nova ad inventanda, sustine da, ac dilatanda adeo applicata videatur.
XXII. Hinc est, quod presertim praedicto saeculo
in hac Materia Juramentorum in Juditiis adeo coru- . in .. mirea DPpto, cum Veneti Statutum suum resormare curavissent, saJ & Dephtati ad Offetum istud nonnullas ob hoc
47쪽
croae. M. S. Auti ore iv Os iis mea Bibliis theca Henetiis existen. Innoeentius Tereius iisdem Civibus Veneti, peod. cap. πινῶιm I s. dejur. iuriis e
cap eodem ubi Glas merb. Abs erunt.
ob hoc postulationes Pontifiei Innoeentio Gnio Γ a J
detillissent, quarum quinta fuit et An indigerent absolutione, vel ipsi urumi absolutι qui invidit, ae compulsimo vita , ω rebus suis servandis jurarunt. Et iisdem rei pondisset Innocentius, quod precise legitur in cap. Herlamis* de
Iureiurando . ibi: ' Nil aliud arbitramur, quam quod Antecessores nostri 'm. Pontifices arbitrari fuisse noscuntur, quites a Iuramenti nexibus avo ersit et Caeterum ut agant consultius, auserant materiam peierandi, non eis ita expresse dicatur , ut Iuramenta non servent , fethcet si ea non attenderint non obiae sunt tanquam o Mortali Crimine puniend/. Unde cum
ex huiusmodi responsu Veneti novissent quam inutilest, & inane tale Iuramentum, praecipue cum indu-hium haetenus remaneat, si tales qui ita jurarunt 1 Gelasio; Gregorio. & Urbano fuissent de/ure, vel tantum de facto absoluti, dum ipsa G ossa ponat in hoc duas lecturas , ibi : idam exponunt de fncto, quia ipso jure non tenebantur, frusto metu juraruint. Idem ue alias tμporales Cautelas, Ac Remedia in Criminalibus potius, quam huiusmodi Usum Reis deferendi Juramenti, Veneti in tuo Statuto servari mandarunt.
consuetudinem, seu cirruptelam imp ari Juramenti non esse necessariam, nes e utilem in terminis relata Praxis.convincitur.
partes properamus, in quibus hanc Consuetudinem, sive cirruptelam non esse neque necesariam . neque Urilem detegere promiamus; Non Necessariam quidem: nam aut praetensus Reus tenetur fateri Veritatem, quando est interrogatus a Iudice etiam sine Juramento, aut solummodo tenetur quando interrog, tur
48쪽
tur cumJuramento; si tenetur, etiam sine Jura memto iuxta sensiim Authoris, saepe saepius in sua Responsione talem opinionem asterentis, patet ex dicto ipsius, Iuramentum convinci esse superfluum; Ad quid enim Juramentum inde adendum , quando praetensus Reus taesuramento veritate lateri tenetur 3 Ad quid Salictissimum Nomen Domini invocandum in vanum, cum illicitum sit sine necessitate jurare, juxta sensum omnium Theologorum etiam proecepto divino rob
ratum'. II. Si vero praetensus Reus non tenetur fateri ver, talem sine praecedenti Iuramento: poterit etiam dubitari, quQd non teneatur interveniente quoq; Iuramen to: quapropter sic arguo. Aut Reus omnino Rodis, est , aut non ris .is; Si Rudis habet pro se Ignorantiam Invincibilem, ex qua excusari potest, cum sane liae ignorantia adeo se extedat, ut aliqui credant nec etia a in Alix. ad Partes. iurare, sed tantum tetigere Chartam, ut supra inuimus, quod pro Di sterio transit apud Rudes, ) dum subiis deperis. Imes. sic parvipendi Iuramentum in Tribunalibus nostris observant; Immo ij addunt. Quomodo credere Possit. . Scapue. deiar.non
mus, quod tale sit veru Iuramentum, si a Iudice numquam ei creditur 3 Quomodo credere possumus, quod x et Iudex habeat intentionem exigendi Iuramentum, si minime m. lib. r& per juramentum nos obligare, sit tot quotidie vidimus, qui post tale juramentum de Veritate fatenda .ra ubisu p. d. lib.3α Veritatem negarunt , & tamen licet per ipsorum Consessionem , aut alio modo , postremo ea de-cteta fuerit
nunquam uti Peierantes puniti a J
III. Immo solo lumine naturali arguendo prosequi postiat. Quis nos potest legitime cogere ad nomen Ibo- . s. si liricos mini invocandu quando nolumus illud invocare, quia patenter praevidemus nos ferre irrefragabiliter esse pe- M iad π.1eraturos Γb Job amorem nostrae yitae, ob amorem fili
49쪽
Q Sancbet Ἀρυ - rum . ob amore in totius nostrae familia: λ Quis nos potest legitime cogere ad perdendam so J inevitabiliter
i . n. 6. versiillud ta. aut animam, aut vitam' Nos non tenemur promit
tere nec etiam cum juramento, quod nobis impossiu .sal bile est observare, O b J A si coacti sumus adpromittendum, nullo jure ad observandum e ) nos obligatos esse credimus. Impossibile autem est fateri*J CV sedi m veritatem sine inevitabili interitu nostrae famae, atque& idem hoc esset, quam nosmeptipsos occide-ο-us q. ' re . Possiimus ne promittere, & jurare occidere
nosmetipsos, &sJudex ad hoc nos coegisset obligati
satis dat ubi Giosi. Drsan essemus ad executionem λ d ) Nos debemus semper curare nostram conservationem , commραι ι. ρι ωπvehit. f. servationemque noHrorum e Si nos igitur con tendo' morte ignominiosissima moriemur , nostra' ll D. T i. i. q. ignominia. nostra morte diffamarentur nostrae Fam si ' μῖ Chisi i , t i e , Uxores, Fili j , Parentes nostra infamia periis c s. arent. f ) Non tenemur ergo prodere propriam
avo .cast 12 η i , cum illorum jae ura . Natura praecipit quod 'Πς i P ' inus periculum, praecipit quod conservemus t=cπ- π -ς propriam vitam, quod alamus Filios, quod alamus
Parentes, Deus ipse jubet g) Dilige Proaeimum g ὶ Matib. λλ. tuum simit te ipsum, qui proximiores nostris Parentibus, nostris Filiis, nostris Uxoribus, Sc pari modo illos . ac nos perdere debebimus ' Sumus Christifideles , promptique sumus pro Fide subire martyria, quatenus opus sit , sed tantum pro Fide ; Martyres vere Fidei essemus , si ob reverentiam Juramenti
ha Si peierareti- fatendo moriremur. At nimia tentatio esset nos e ς , nupqψ- μ' ς oonere , & eo magis b ) quando evidenter tim
ri potest de nostra fragilitate: ideo aut n*lumus iu-il cap. neq*ii ibi , o aut non habemus iurandi intentionem, neCcredere possumus, quod Judices habeant intentione nos obligandi, immo credimus nec habere faculi tem, ac male agere nos Sendo ad jurandu . Habet squia
50쪽
squidem facultatem super corporibus nostris, non autem super anima ; Nonne tot aliis inventionibus in nos torquendo , non minus dictis Memtem , quam tormentis Corpora excruciant, & nihilominus Animas q uoq ue nostras torquere vellent φ Contra Charitatem erga Deum quem probabiliter pejeraturi sumus, contra Cllaritatem erga Proximum ,
Cum prima sit Charitas, que incipit a seipso, & cum
pari modo nos tueri, ac Nostros debeamus, ita ut inevitabili necessitate, aut perdenda sit anima, aut perdenda sit vita etiam cum Nostrorum jac iura :Nos ita credimus , & ultra scire non curamus , cum nec scire teneamur, dum scire ultra non possumus .
IV. Sic & sortioribus etiam mediis Homines Rudes arguunt, & sibi blandiedo, propriam tamen si γ
mat intentionem, nec valent redargui de credulitate totaliter Erronea, nec de Ignorantia totadlter Crassa, quia fundare videtur hanc eorum opinionem in Divinis, Naturalibusq; preceptis adeo ut Inmiscibilis hec eorum Ignorantia Iuris , oe Pacti, nec non Restionabilis
ista Credulitas , omnino illos eXcusando ad praealtatam Consuetudinem eis deserendi Juramentu in pror. sus inanem, poenitusque superfluam reddunt
V. Si autem qui constituitur Rudis non est, licet non habeat pro se invincibilem Ignorantiam Juris , & Facti, habet tamen omnia praedicta argumenta , quae a lumine naturali ipsi subministrari possunt, &
quamplura alia, quae prudens eius perspicacitas potest ei suppeditare, tum ex Sacris, tum CX Canonicis,
s J tum ex Civilibus f e J Sanctioniblis cum nostra Pr,
mi concordatis, tum ex I heologicis, Moralibusque rationibus eruta: quia licet multi Doctores asserant,
quod Reus legitime interrogatus, & ab eo legit, me exacto Juramento quod datur tantummodo F a. quando
bὶ vide eap. Verum in ea ide itiretur. Civibus Venetis ab Innoe. IV. Scriptum& in fise preced. art. per ext6.relat. Quod praecipue notandum Dici. cap. ne quis 22 ut siquis Brite non velit ad istam visibilein morte hominem prodere, Pa. 'ratus esse debet verui oecultare non falsudicere, ut neque Prodeat, neque mentiatur nec occidat animam suam pro cor pore alterius.
nis eorum qui ante senten. sibi consciveri vel accusat. torrist. ι i. ibi. In eapitali bus eriminibus 1 Prineipibus decretudeeretum est non n cere ei qui advers. corruperit, sed in iis demum quae poenam mortis continent, n1 ignoseedum consue verunt ei qui sanguinem suum qualiter qualiter redemptam