장음표시 사용
11쪽
sem Ies diuinae essentiae . . t
tr Lex quoad existentiam pendeta legislatorea non quoad esse
18 Lex quod obliget est participatio quadam inis aeterna. ἐ
- 2o Auguriiexemplura memorabile. zi Planceps , qui egibus sub citur,vere liberes
Ritu ipi igitur legis nostrae in enim is et, sives, & non simulati illius scientia tenere velimus. trii, τ' cipium autem siue causa, propter qua Princeps lembus solutus suit, Regia lex esse videtur a ' qua Lucius aflaccus Interrex tulit de Sylu Diiratore perpetuo; qua ei si mam, &plane regiam omnium rerum potestatem in Ciuit uem perinisit. nam ciam C. Marius Marii septies M. F. i sui Praeneste per mLucretium, Cn. Papirius Carbo eiqs-llega per Cn. Pompeium Syllanos duces, occisi essent, x que modo Resp. ad Interregem redisset; Lucius Flaccus, Interrex proditus, tulit legem. ut quaecunque Sylla egisse , rata essent', utque ei omnia licerent . De hac legeta Legibus: Iam vero stultissimum illud existimare'i, qmnia iusta esse, quae sita sint in populorum institutis&legibuης etiam ne si quae tyrannorum leges' si triginta i lii Atheniendiso desectarciatur legibus,num idcirco hae leges iusta; habere ietur 3 nihilo credo magis illa,suam Interrex noster tulit , is Di tor quem vellet ciuium, indicta causa, impune mire cecidere. Idem tertia in Rulliina: Onantium leguminiqui si mam, dissintillimamque legis esse arbitror eam,quam Lucius Flaccias Intere de Syllaxi t omnia quaecunque ille sercisset, rata essent. nam cum caeteris incruitatibus, tyr nnis hastitutis, leget omnes extinguantur hic Rei p. tir Rum constituit .. Et Θppi*hu M. Bei: Ciuia lib. I. Luci ui alerius Flaccus, Interrex a senatu proditus, dipstituta usuli
12쪽
Sylla perpetuus dictator creareturi di quaecunque is gessinset, rata essent. unde cum populus Romaniis vidisset, sentia hil amplius secundum leges decernere posse, nullumqtie in Rep. sibi relictum esse locum a vi qui arbitratur,rem amplius ad lenon itinere, Syllam Dictatorem & Principem, qui pleno iuret egnaret.creauit; & ita sub Rege fuit ..Cuius reiis gestae nullam mentionem sectile Tua l. oportunum Soculatissimum de Iur. Priinomn.' a 'opin.'. num .as. mirum via detur. AccedatT aliquit Da Vita C. Iuli subi sic ait Constitutaque ad arbitriunt 'Repub. Syllae. Plane hoc est . quod Recentiores repetentes,&CagnOl.ini. 2mum.r 8 ff. de orig.
iur. ita in 'iunta claod autem scribit Iurisconsilinis, su8
Tribonianus I aliis plaeet, necesse fuisse per unum consili, quasi Senaria omnes prouincias regere iton potuisset, non est simplicit accipiendum, nihil enim Senatui in proauinciis re Mi ruel 1ndustriae, veI temporis desiisses, si prina - cipes viri in officio reniansissent; led distimulati da est ea lacria stilli consti uentia, qui veritatem historiae temperan do, principem sub quo vixit, offendere noluit: Res enim publica Romana in Principes non vltro ; sed vi bellis redacta est: & eum nullaeis ibertatis spes, Populus Romanus. iam iugum seruitutis serre assuetus', lege Regia omnem potestatem in Principes transiadit, ut mod ii Messu erat pati: Legis Regiae titulo contegeretur . etsi dicti Recentiores, &Cagnotus hoc tit inriside Iulio Caesare 'di Octauiano Aug. gui post Syllam calliditate & astutia, atque vi remim potitint,n bene aisrmare iideantur, quoniam Legis ilegiae. quam Lucius Flaccus Intereric tulit notitiam minimὸ habuerunt1quae quidem ab auctore ipsius dicta in quippe quod Iegem serre. est auctorem legis esseu Cicero post reditunii Legem Tribunus plebis tulit , veausilicias dec. t Et quia serebantur leges a magistratibus maioribus quatuor, uno minore ira maioribus Praetore ἰ εἰή onsule,qui ordinari; magistratus erant e Item a Dictatore, di Inter ge; qui maiores qui morditiarix,tamen magistratus mota erant neque populi: comitiis creatrantur; Censor autem . etsi erat hiter maiores magistrario , ius tamen serendae legis, habendorum comitiorum non habebat minor magistri tus , qui leges ferret Tribunus pilabis erat, ut post ios tradis Palix Manut. in lib.
de Legib. Rom. Noa autam Regia dicta siti quod ad popu-
13쪽
ρ De potest te Principis seculam
Ium ius treandi Regis pertineret , cum Augusti tempore non de Rege nomen enim istud maximo erat odio apud Romanos sed de uno Principe constituendo ageretur, ut animaduertit Didaci Couar. lib. r. Pract. quaest cap. i. I u.3.l Eadem autem lege Regia Princeps etiam legibus solueba- ytur,ut notat Salomonius hic , de Muret in I. Abe costitorinc. Id enim iudicat lex Ialade Imperio Vespasiani ,t quae adhuc si prope tota extat in Capitolio. - liua lateranensi translata ex aere, ut nouissime testatur Fulvius Vrsinusin Ninis ad Leges,& Senatuscons. quae in veteribus cum lapita, aerisque , tum sculptorum monu. reper. in qua ita scriptiim est: V TIQUE OVIBUS LEGIBUS PLEBEIVE SCITH Ri v M FVIT NE DIVUS A VC. TIB RIVSVE IVLIVS CAESAR A.VG. GERMANICUS TENERENTUR IIS LEGIBUS PLLBEIQUE SCITIS IM P. CAESAR VESP
si ANUS SOLUTUS SIT. t Haec autem lex no- γuataeon C. Iulio Caesare, cum Dictator perpetuuscreatus . Intersecto Caesare, cum lege Antonia Dibaturae nomene Rep. in perpetuum sublatum esset, Augustus,&post eum ceteri. non quidem Dictatores,sed quod. idem re dc effectueratainperatores perpetui. creati sent.Lunici T de ossic. Praesec. Prael. Ei autem, ut primum creati era ni, eadem illa lex renovabatur , sed id postea fieri desitum est , cum etiam sine eo possent et di omnis Senatus, ac Populs auctoritas prorsus extincta esset, ut not. Muret in d. l. i. quidquid dixerint nouissime Senenses in annot. in hanc l. Princeps, & quidem etiacontra verba ipsius textus , quando inquit: Princeps tamen eadem illi priuilegia tribuit, quae & inse habet. Eadem leκ appellatur lex Imperii in l. ex imperiecto. C. de testa. & d scripta est per Salomo in L . de Principatu . Non ignoro quamplures Iurisperitos affirmare , Populi auctoritatevi lege Regia in Octavianum primo tianslatam filisse r inter quoavidere est Paul. Castrens in l. non ambigitur. F. de legib. Ca gnol. N Recentiores Repetenta in l. et .ssideor;g. iur. Alcia. imita na ciuitatis Ede verb. sig. Didac. Couar. in lib. s. Practia
14쪽
cap. S. Vent. Caec. in nouisti . . de oriratur.& Mus ling.ing. sed quod Principi Instit. deuinnat.quo' - nlam, ut dictum est , notitiaim dictae legis , quanitidit Lucius Flaccus Interre 'minime habuerunt. N5nulli vero inouiunt. Regiam legem idcirco dieram, quod ius I Uis creanssi , legelata, Romulus Rex Populo Romano con ierit,prout existi mat Corras. in lib.6. Miscellan. cap. 8. N Ant. Augustinus in lib. de legib. & Selaatuscons. cap. de lene Regia,ac etiam Paulus Manut. in lib. de legib. Rom. ubi affirmat, Regiam legem latam esse ineunte regnum Romulo,alio tamen modo; inquit enim: Sed ante omnia Romulus vittatur, ne quis unqua uias lages, aut tacta posset infirmare , legem illam,quam Regiam Vlpianus vocat,de suo Imperio tulisse, cum populus ab eo ropatus , omne suum ei, & in eum imperium omnemque pote . tem contulit. Idem tradiderunt Recentiores vltramontani in comment. in Institui.de iur. nata g. sed quod Principi, et post eos Culac. in ν. Ius naturale Instit. eo. tit. Inquiunt enim: De lege Regia de unius imperio lata, laetin te regnum Romulo , qua populus omnem ei potestatem in se concessit , cognosce ex tiostro Indice, ubi nos primi omnium lege a tam multis diligentissimis viii, quaesitam ex Livii lib. 3 Α.&Romanis antiquitaribus in lucem emimus . Verum non bene ex Liuio id express erunt,quando in personam Lucii Valerii Tribuni plebis pro Lege Oppia de Matronarum cultu abroganda concionatus in ruit: Ex viro tandem genere ea lex esse videtur, quam abrogamus an vetus Regia Lex simul cum ipsa urbe nata Z aut quod secundum est, a decem viris ad condenda iura creatis, in xii. tabulis scriptae Regia namque Lex, cuius meminit Liuius, illa certe esse videtur.quam inter leges x Romulo sancitas primum descripsit Dionysius Halicarnas . lib. i. hoc modo et Erat autem talis lex, mulierem nuptam, quae per sacras leges viro coniuncta esset, pecuniarum omni tri orumque esse sociam ; quam quidem Lucius Valerita, adduxerat contra M. Catonem pro abroganda Lege Oppia . quod videtur etiam annotasse Tiraq. in tract.Cessan cati. Par. 1 .num. M. Plane Regiam Legem non esse illam, quam Co ras. Manut. Ultramoiit. & Culac. a Romulo latam cile di cives ex hoc uno cognosci potest , quando praedicta monumen . taminime extarent: nempe ex ipsi, Legis Regiae fragmento. M La si no's linea de orig. iur. & minus arecto tramite V
15쪽
trauumtinis reasse viderentur, si Tegiam Legem vitii Platonem in Minoe siue te Lege pbtius seinuenisse dixivent. inquit efiin, crates a Qumobrem in constitutionibus imat e iniustis, deque Ciuitatis ordine, & gubernandi ratione tractantibus quodcumque rectum est, Regia Lex exsenit : non tectum vero , nequaquam' Lex Regia , quia cientia. deest,esse videretur; quippe cum illegitimum sit . Quam quidem Regiam Legem, superni Regis imitatricem. ap llant Orpheus,& ipsemet Plato,prout Marsilius Ficin in argumento ibidem notat. &ide qua Diura quae praedictis, consonant. non tamen de origine siue de auctoreo ipsnas legis i scrip tam' Dq.it Decian. in Tract. ri n. in I.tomatb. cetra post haec a nobis scripta vidimus. ii ii I Princeps autem ' dictio in hac l.Princeps, Romanoru h in vespe, seu imperatorem designat per antonomasiam,vt pro 'tur exlex. in g. sed quod Principi instit. detur. nat.o tradit Pet. Anti . in trae .de Munerib. I. Odovcrs. Tenetur,ac est Mersus: Princeps, Augusta, Iudex aut 'hicialis; quem pinnit Accurs in ρ. contra autem in veri inlienare Instit. Q. Lalien lic. dc tex. in Noue it.xv. Quom lic. Imperat. Idi mdatur nobis intelligi ex rex. eiusdem.l. Princeps uncta Laac de con stit. Princ. di tradit Corneus iuribus praedictis addu
ubi multis modis dictionem , isinceps, exponit; de quo me minit licet corrupte Ciare. Seni. in cons73. in fine . t Neque νnomen istud , Princeps, Tyranno conuenit, verum illi tantum qui iuste dominatur , glo. in ver. Regum in Clemen ., de Baptis. 1 Iste autem Princeps siue Dictaton vel Imperator non erat vere sepremus & absolutus Princepi licet reci GΩctu talis existeret) id qnod exemplo Augusti Iniperatoris datur nobis intelligi, qui ut auctor est Dion. lib. 5. nTM- uiae eius uxori donare vellet plus quam Lex Voconia permittebat, ad hoc ut firmior esset eius donatio , peti)t a Senatu,ve ipse legibus eum solueret, cum multo ante expublico decr-to legibus solutus suisset; sed hoc ideo secit, quia non era 2 Princeps supremus .. Id quod indicare videtur fragmerauni
dictae legis Regiae ; , in quo Principis potestatem potuis ilia timitatam , quam absolutam legimus: & quod Princeps non Diuebatur omnino omnibus legibus, ut etiam Recentior
16쪽
ram,& Ant. August. in lib, de legi in sipedicet contrariumr a receptius esse dicat . t s autem, & unde dicatur Princem habetur late in clemen. uni. de Baptis. ubi Abbas,di apud Tiari 3 r . de Iur. Primogeni. in prasit. num.36. t Legibus autem selutum esse, Vlpianus accipit pro eo quod est, legibus non IAE teneri, ut notat hic Budaeus . t Et potest quis solutus esse legibus tamen subditus illi,qui eum legibus absoluit, remanere exemplum est nobis magnus Pompeius, qui, ut refert Plutarcus in elui vita, legibus omnibus per quinquennium a Populo Romano solutus ruit; vertim tamen sub imperio de abloluta illius potestatereti s est 13 Sed i concedamus iuxta communem opinionem, princiapem legibus omnibus per legem Regiam solutum fuisse,& ,4-deamus, an Princeps nihilominus legibus sebiiciatur omnes enim Doctores, qui dicunt Principem legibus solutum esse , mouentur utique ad id dicendum per hanc. v princeps Et diacendum est , quod Princeps legibus stibiicitur quantum ad vim directivam leSis, non autem quatum ad vim coactivam eiiisdem. Lex enim humana obligat ad culpam, eo quod ab aeterna per naturalem derivatur. Ex quo vis obligatoria deducitur ex illo scilicet naturali principio: Ius quod tibi non vis, alteri ne statuas L Eo igitur quod Princees statuit legem, iure naturae illi submittitui At post alios in vit tus in lib. de Iust.& iurat Ort. 7. Et quamuis nemo a seipso cogat a i dirigit tamen a seipso , di obligatur, ut inquit Caiet. post
Id quod ita declaratur: Omnis vera lex est coactiva, seu obl-ratoria Id vero probaturaex tela natura legis: est enim L regula quaedam humanarumactionum , a Deo immediate vel medi ite constitutarilauia autem a regula Gare est. Vn- . de Aristotelestidiro Ethici cap. Lex, inquit , est sermo ab aliqua prudentia ac mente prosectus, vim habens cogendi . . Itaque essentia legis in hoc posita est, ut liget,ac cogat; lita ut sit peccatum aliter agere , ut inquit Cata. Bellar. in lib. q. de Sum. Pontifice cap.r s. & a i. ubi sic habet: Omnis iusta lex; sue a Deo sit, siue ab homine detur, ab aeterna Dei ege der-
. uatur. Est enim aeterna lex; ut malum sit violare regulam Id vero ita confirmatur z Sicut res ceterae , ut Theologi docet,
ad existentiam pendent ab agente, non quoad euientian ,
17쪽
s essentinetiim sunt ditiinae s enim qiuidam par A a tiones possibiles diuinae essentix; ita tiex quoad existentiam Frpendet a Legislatore, non.enim erit lex, nisi dicietur ab eo, qui habet auctoritatem: at quoad essentiam non pendet, quod enim lex obliget, est quid aeternum&immutabile PM participatio quaedam lepis aeternae Dei,quae est prima & sumama regula. Quo vero ad vim coactivam legis Princeps non
subiicitur legi,quoniam coactio eiusdem ad se ipstim e ste non potest: non enim est intellectu possibile,ut vim quispiam sibi
ipsi inserat,atque se sua Iege cogat . . Quod autem sua Principem lex non cosat,non iude prouenit:.quod ipse non egeat . sed quod lex natura sita nequeat . Lex en n eo quod regula est, facit ut desexus ab ipsa sit c lpa absqiae alia executione . vel legis applicatione: pcena autem adhibetur legi obserua tionis causa; quae idcirco executione di applicatione indiget. Executor autem est Princeps, cui repugnat ut seipsumco tr at , ut egregie quidem tradiis usan M', ait. . Quod utem Princeps teneatur seruareleges humanas, & illis subii Hatur quoad vim dii ectivam , non autem quoad cinicoactinam, tradit etiam Didaci Couar. in comment in Constituto Alma Mater par. I: LI. num .ue ubi quamplures Doctores in
hanc eandem sententiam additata Etad hanc veritatem pro prius accedant tradita insita in L8.num I vers. Praedicti sat ei ira , t& M. Ant. Natta vir diuiniadi humani iuris peritissi- ismus,5 eloquentisiimus in lib.7. de .Principatu in haec verba: Aiunt Principes, nullam legem tibi imperare: nec falluntur. si de lege hac scripta l 'uuntur , non est enim imperium via Iumscriptae legisla Principem, sicut nec manus iniectio. at imperat tamen illis aequi boniqite ratio , quam humanismen tibus impresiit Deus, cui lex scripta innititur; quae si nulla es .set,nihil sere inter hominem, pecudemque interesset. t Proihac autem obseruatione seu subiecti ne,quaelegibus. a Prin cipibus reddi debet , extat memorabile Aullum exemplum, quod 'incordibus Principum insculpatur, ruxit Deus. in gu stus namque legem tulerat de Adulteriis, quomodo iudi-
di essent de hoc crimine delatu &quonio iudicandi δε- uicti post irae impotentia irruit in adolescentem delatum quod cum Iulia Augusti filia commercium habuisset, eumque
18쪽
φerse misso tum a in C Dius filiai mi Princeps ibi dolori sim temperaret aut quxta lagena nidici muri ren--λ, tamen Pi iv p -vtast ipse Epas suillaret, quod te si, qtiam aliis prodiderat,non per omnia paruisset , ut refert Plutarchus in Apophtheg. Regum & Imp. in fine Paus. Manut. in lib. i. Apol illegi lib. Cotrouers. Illustr. cap. 63. cui accedat sapiens ille Bias , is namque, sicut
v j iiii restit; interrogatu , quis nam Princeps bo' ni iesu ,respondisi ille quid bibus obtemperarm N p mus esset qui illis sub tur. V ndet es AHipti, τ Di
eoru Sicul. renuntiat,etune saelices se ine existimabat , legibus parerent . Et laudatur Antiochus tertius Asia: Rex,
quem fel unt, datis ad singulas ciuitates suas literis, ius uilla i ne sibi. parerent, siquid sorte praeterius desas ediceret, ut ginsere idem Plutaretas VbioAE Idem de Tiberio Imper , tis at Nicesin-in i aib.Historiciunalis, doquibus perta, dre Gail lib. Practi seris 3. num. i' cum seq- t Cum tem dicimus, Principemilagi i sinci, 'o in enunM mu perpende quaeso quod Princeps vere liber non sit , ii
mo magis eius pursecta libertas earum directione iuuatur . . Homo namque tunc recte utitur munere libertatis, dum ea praeelegit, quae legibus Ni vqIuntati Dei sunt consentanea.
dum vero ita affectin estέ vcm agit quod per, daturam xl formatam velle, prout eredine , non enim homo citur liber, ut nulli sibi; elatur cita tranaque, solus Dςus liber sed liber dicitur, quia in pra*ligendo altero opposit num a nullo cogitur, ex se det niuatur , di seruae; d*in
19쪽
si De potest sterilaeis, sesularis I
' timpotius num absolut Principis potestatem , agnotamusa licetiecondum conii nem Doctoruopinionem Princeps legibus omnibussolutus suit quod quePopulus Romanus non spolii est,sed ut dictam potestatem in Principem transfunderit stamen histori Est tenim historia , ut Cicide Oratci it eatis temporiuii, tu veritatis ita membriae asstrii vita nuritia mustatis s videamus modue' usque plane L p aestas etiam abs igi mi,Successionaeresitaria, Electio populi mos late ponit. t Illustrisis do Reueretuliss idemque pientissimus, d rdoctissimus Card. Bellatininus , qui ante sv puram uniuerso orbi christiano erat elarissimin inlis de Trai Limp.Roni cap. . in prin. εἰ Iate Francicnisa Victoriaeis pinari Relecto de Indis semet escat quid ista vult pernand. va'. in . tib Illustr. cap. 7. Neque arguendistinus , si de potestam Principis disputare deamus,cum Imperatori se sum Pol
tificia Deo potestates limitatae sunt, ita exorditur Alex. iamias io6.lib a. ubi plura in hanc sententiam adducit,de putachre Ias. qui de Sum. Pontifico verba facitin cons. i s. subnum. 3. lio. a.& late per Craue. de Antiq. temp. par. I. iaprin. nunti 38. Illudautem p aumnium constitu Nμtet,si huiusmodi inuestigatio recte sit processura,quoam,tentia ai Huai quae nihil aliud est, qui , principium agendi ia saltu ut Philosophus perhibet in s. Meta. D. Tho, in I. par.
q. a F. art. I. Caiet. H. I. a. ', ' art. . in fine, qui propii accedendo ad rem nostram inquit i Potestas gubi natiua est principium dirigondi aliud inquantum aliud, ut patet in& 9. Meta.& per Bal. in Fiis 3 6. num . lib. I. dc Mart. 'a α Nauar.
20쪽
Nauar. In .nouit ny. nosnum. 33. de iudici in propriis terminis detini esse iacultatem propinquam ad aliquid Me ' dum f est cauti ut exequens id quod voluntas imperat,
ad quod scientia dirigit,ut declarat Daho.in I. par.q. I s. t. . in resp.ad quam ' , & q.a s art. I.in resp. ad quartum, & q. a.de Potentia Dei artis. N per Bal. ubi supra IQuibus praec .anitis, ponenda st concutio: f Potesta seu Potentia Principis, quae vi Nauar stradit in pratisicto loco accipitur in materia nostra pro. auctoritateseu facultaretusis, vimpro 'hendente iurisdictionem in voluntariam, quam contentio . I sam in t nonaest , nisi ad bonum cognitum per intellectum electum pervoluntatem, & exequibile pex3psam potentiam quod quidem tum iuribus,tum rationi s , & aviaritatibus , iuxta l. Labeo .ff. de 'PelL eg. proingenioli mei tenuitam demonstrirem coiis rurea eo lante, conabor.
Omnipotetis Ausesus vocatio 'utnonpotiarpereare 6 7rinceps non it, ita iturinisuixulsese facere praeiudicium . In Trincipim translatae orarias Numa. - . Princeps non potere facere,nisi quod tu mer bonum est. sq.emadmodum.sine usa esse non potes, ita Imper ur sine iure isto Quod sematasonestate fieri nonpoten. inculuin reputatumii Princepsdebet tueresecundum leges,quia ex lege eius pendes
r πD Iphur possumus,ut disputatio Maggredian ur, 'quod a de iure sumus. ιnearis Proculis isdevem. sig.' ius at fili est ars ni&κqui,ut Celsus inquit in l. i.ff. de iust. - & iur. l. in eadem. E ex quib. cau. maloa.nonaliter .sside via