장음표시 사용
41쪽
34 potestate Principis secularis.
conditionis,quia cum intendat nobilissimum finem, ut philosophus tangit in Ethic. de in a. Polit. in ipsb diuina prae- intelligitur actio,&suae virtuti Dominorum subiicitur regimen . t Et hinc Hrte trahit originem veritatis, quod rnum comune dicitur potentia a Philosopho in Ethic. quadere videbis omnino eundem D. Thomam in. I. Par. q. 9s. art. q. Et cap. q. praesertim vero cap. I I. eadem sereve
ha,aurea quidem facit: Amplius autem, inquiens, Regnum ex hominibus constituitur,sicut domus ex parietibus, & corpuς humanum ex membris, i Philosophus dicit in. 3. Polita finis ergo Regis est,ut regimen prosperetur,ut homines c sementur per Regem. & hinc habet commune bonum cu-hislibet Principatus participationem diuinae bonitatis. vnde bonum commune dicitur a Philosopho in. r. Etich. esse, quod omnia appetunt: t Eresse bonum diuinum ut sicut Deus,qui est Rex Regum , & Dominus Dominantium; non regni, de subernalnos propter ipsum ,sed propternostram salutem; ita di Reges faciant,&alii Dominatores an orbe.
Inde Medina. I. a. D. Thomae q. .art. a. di ii, quod cui potentiae naturales de sua natura institutaesunt. ivx tu .antur bonum totius suppositi, scpotestas publica instituta est, ut bonum commune procuret detrimentum Reipu . blicaecaueat .l Nunc autem ad conchisionem accedat ες eipis simulaciarum, quod quidem ira representabant Aegiapti; et ut ocillum pingerent cum sceptio; indicantes , quod oculus in corpore, id verus Princeps esset in Republica. uod sol in caelo, id Princeps in populo. Sol oculus munisi, Princeps oculusmultitudinis. quod animus in homine, id Princeps in ciuitate; animus sapit, corpus obtemperat. Denique Dei moderantis uniuersa salutaris Princeps via iauam όmaginem refert. ponit Andre. ait de Pace Pub. lib. I. cap. 3, num . io. Et est lebris Plutarini sentengia in Iia bello , qui, Ad Principem ineruditum, inscribitur: Iustitia ssinis legis estὶ Lex autem officium Principi . at Princeps imago Dei est, omnia recte constituentis ,α disponentis. Quibus omnibus pro coronide addo ego, Quod Princeps vicarius cum sit Desinec quidquam sit Vicaxius, nisi vicem gerens alterinus; Principis naturam amittit,qui aliud μagit, quam Deus ageret in terris . Et in summa quod Principatus utilitatem Mulviu oc subditorum intueatur, est
42쪽
mmis , s equentissimaque Legistariam, Philoseph min, dc Sanctorum ac Doctorum sentententia , prout rectequidem ita atre satur Fernand. Vasq. lib. I. Controuere. Illustri cap. . r. num io. t Quae quidem publica ciuium sebditorumque..utilitas communer bonum , est aliud nihil secundu Aristis. Polit. cap. 8. in niae,nisi quod aequabiliter rectumest,
A minium rei mea, etiam nulla subsit te causa. Sed in contrarium num. Q. ac deinceps. a TMeBatis absolutae.er ord nariae distinctio in humanis Pria.. nuι male a Doctoribus constituta securi Divite.
uar. O junct. Sed quod marem facta fuerit ate osse
y Fortunius Gardar laudatuν - η Princepes in bimis Giuersitatisdominium vesproprietatem praetendere minime potest x rex ves rescriptum,continens ut mihi Ritia denegetur , o si haberclausulam derogatoriaminontenet araquam c o
σ Princeps non potes tollere ae subditispersi rectum: sed bre
v Tun s non poteri quempiam priuare dominis res sua tias ille de cuius iure agitur essetis laetis, es imisus ot Trinceps auferendo ius quaesitum sine iacta causa nullat in
' Psemtudo potessatis non extenditur ad aliquod iniquum... I o Princeps no potest auferee ius alteri quaesitum de iure ciuili ..ti Princeps quamuis babeat iurisdimonem generalem,non ta men priuatorum dominium haber. 12 Respublica,res Populi e sinon Trinci pis . 33 Domini nome/xeroprie acceptum,non conuenis nisi Des i 'Ies o Principes non proprie Domini sunt,sed miniari Dei, dispensatores vjubtice, num. ἔ81s Domini titulus omnibus maior. 36 Dominus verus duas habet conditiones , qu nul creaturae
7 uxicitur a regendo consulendo:mn a regnando, o dominando
43쪽
De potestate Princisis secularis.
9 Potentia ems est,cuisu est actus. to Domi- actus no u Principis. at Potestastransferendi dominium ea rauioHs naturalis .a a Princeps de iure diuino non ea munus subsantis popin. ,el Dbditorum. 23 Verbum Ueret, est per vim tollere.
aq casus speciales in quibus Princeps ex iis c aditis amquem dominio reis privare . .
nam pacto ob imoratas verae doctrinae radices in diuersos quorum errores nonnulli Iuri eriti& quidem coryphei inciderimi. Angelus namque in I.si verberatum ν. i .num I. ff. de rei vendici dixit,t quod Princeps de plenitudine potestatis potest feto mihi dominium rei meae, etiam nulla stiadente causa;quem refert, & inuitur Dec. post alios mos adducit in cap. vitanum. 3 I .de conis.vtil. vel inut.& rereri. ac damnat Craue. in cons. 24I.num.1. Igitur Princeps, nulla rationis necessitate constrictus, poterit aduersus rationis dictamen abs tuta potestate uti,ut inquit Didac.Couaria. in lib.3.Variata Resolui cap.6. num. 8. t Qui propterea usuit,diiunctio- a nem potestatis ordinariae,& ab lutae in humanis Principi-hus male a Doctoribus constitutam fuisse; quem sequituriate Pinet.inl.aan I .para ubrinum.a 4.& seq. C. de rescimvendit.&Ferdis. Mendocae in lib.a.Disputaur.Ciu. cap. s. m. 33. Qtiae quidem res uti fons dc luminarium genuit falsas opiniones , erroresque maximos, ecinensiones graues ex grauibus morbis propter culpam qui a Doctoribus fuit commissa . Quis enim errore ab uno non disdet omnes. dum Angel. in dri. si verberatum inquit: Princm de plenia redine potestatis potest mihi auferre dominium rei meae. etiam nulla subsistente causa ,& non contentus adiicit: Eequi contrarium dicunt mentiuntur. N idem voluit inu is pro quo. ff.quod qui'. iuri quem proh pudor, auium more, utili simili inquit Dec. iii cons. 8 i. nume. I a. diiuconLq99. num .i a. & amplificat Casnolus vi adus in l. a.
44쪽
alum. ΙΑ .is de orig. iur.)sequitur Socin. in cons. D. lib. Andre. Sicul. in cons. . col. pen. lib. q. Dec. in cons Pyriinum . . incons498.num. 2: in cons a U. num. I . in cap. quae in ecclesiarum num. I σ3. de constitui. 'Et ante omnesticob. Bumg. dixit, quod Princeps potest mihi auferre do-
minium rei meae sine aliqtra causa, ciuem refert , dc reprobae Bart.in Lsin. C.si coni.ius vel viii.puo id quod velle visus est etiam Spe l. intit. de Lepa. . nunc ostendendum est nu- me. Io.&'Bal. Mil. Barbarius in I. col.vers. venio ad secundum in a. lact. F. de ossici Pr t. Alex. in cons. I. nume. I Mi ita .r de alii plures quos cumulat Femand.va' in lib. r .C : trouer Illustr.cap. .num. I s. quorum iundamentis respondet Hippol. Rimi. inconsta 3 .nume. M. usque ad nume. 88.
a. Proinde vero' contra Angelum pro hac veritate stat ex-eellentis ingenii vir, si ex ungue leonem agnoscere licet. . Fort. Gareti. in l. Gallus quid si tantum, num.a-. 3os.& 3 i o.F.de lib. de posthum. ῶ Craue. in cons. et AI .num. I 2. inquiens, plod Angelus qui contrariae sententiae fuit antesignanus , non ut Angelus , sed ut homo ,ec mendax locutus est ,& contra eum est communis opinio. & Postillator ad Dec. in cons.169. affirmat, illud Angeli dictum esse falsum. di adulatorium. Et arroganter locutum fuisse Angelum. asseuerat Iastin d. l. Barbarius in I. col. vos tertiodecimo. quibus coneinit 'Cagno. in pri)aem.ε. nume. s. & Craue. iaconLa 38. numa I.ubi inquit,quod Princeps ius nullum habet in bonis do rebus priuatorum, ni sirespectu saperiorit iis & iurisdictionis ic in cons. r . nume. I. ident affirmat' de bonis Vniuersitatis , t quod scilicet Princeps in illis dominium vel proprietatem praetendere minime potest. de tradit pulchre Ab. in clemAni.debaptisti m 8.post glo. inibi. eclare Lancel. Conrad. in Ten'. omni. Iudic. lib. I. p. t. vers. y .& Doctores comuniterin l. decernimus.C.de Episc. ac Clerici Et hanc esse magis communem quiorem, & r tionabiliorem seu veriorem ne dicam verissimam ) D ctorum opinionem attestatur Fulgos. in l. fin.C.si coni. ius vel utilit.pub. ubi inquit. ita seconsuluisse , prout vere consuluit cons. 6 I. col. a. di Fulgo resere , & sequitur Felin. in cap. quae in ecclesiarum num. S . de constitui. Ioan. Fab. in
cne a Zenone. C.de quadri. Praestri. tu . de Principet
45쪽
'rs De potestate principis secularis.
Ius sibi contrarius in consito Viss omnibus col. ubi ita inquit: Non enim potest Ciuitas, aut Princeps , non interueniente delicto , priuare subditum situm dominio reistae expedite di simpliciter. hinc est, quod glos dicit, Principe non esse dominum mei libri.l bene a Zenone C. de quadri. praestri. & not. in l. deprecatio .ff. ad i. de iactu pr Pterea auferre mihi meum pro nulla causa , est mihi iniustiatiam faceret ' Lex autem vel rescriptum continens, ut m hi iustitia denegetur, etsi habeat clausulam derogatoriam,
Non obstante lege aliqua: tanquam contra ius naturale notenet, ut not. Innoc. in cap. quae in ecclesiarur laconstitui. ita Angelus.
Ex quibus deducitur, improbabilem l reddi Parisii sen- σ
tentiam in cons. I. num. 38.& seq. lib. . dicentis, quod etsi Princeps directo non possit tollere ius a subditis , possit tamen per in directum; iubendo, ut si rem petant,non audia tur a sitis magistratibus Nos ficialibus , sequitur Min. cons. III. num. .& 9. lib. l. sed uterque sine ratione,cum in vir que ius auferatur sine causa; quod iniustum est, ut inquieFerdin. Mendo in lib. I. Disput. Iur. Ciu. cap. . num.38. At cum Doctores inquiunt in d .cquae in ecclesiarum, quod Prinops actionem, quae est de iure ciuili, tollere potest; εο sic sacere,quod ius non reddatur volentibus agere;vbi AbNnum. I 3 .& Felin alum.78attestantur, hanc esse communem Doctorum opinionem; ex aequo affirmant Principem sace- re n on posse, quin Iustitia ministretur: & ideo reuerti dicitur ad primaevum ius gentium; quo sine actione, sed manu regia administrabatur Iustitia , ut etiam idem Ruin. tradiein cons.q6. num . . di I 6. lib. I. Et re vera, addiderim ego,
i Princers non potest quempiam priuare dominio rei sire , etiam si ille de cuius iure agitur, estet insidelis , vel Iudaeus , rex traditis per Innoc. in cap. super his Du. 3. de voto, Abb. in d .c.quae in ecclesiarum num. Ia. Dec.Inibi. nu. Ic9. Cuid. Pap.conLI 'F. num . . di late per Foller.in Praxi Censua iii vers. Et submissiones num i 6. l l mino vero Im: nceps ause- 2Gndo ius quaestum sine iusta talesitima causa apstellatur
46쪽
Tyrannm i t uoniam pleniriuio potestatis min extenditur ad aliquod iniquum, ut ibi per Foller. num. I T. & Bal. ii tit.de Pac. Constan.col. 2 r .dixit, quod aliena largiri sine culpa possidentis , sua tam tyrannidis species est, & in cap. r. de Feud.Marchiae appellat Tyrannos eos, qui sine causa ius mssitum alteri si ni t quia plenitudo potestatis non tribuit aliquid iniqui; quem refert Curi.Seni. in cons. 3 I. num. 32. &Gomes.met est I .de Non tollitur.ques pag. 9. Versputarem tamen. Quibus accedat Bar. iis Extrauag. Αdite.
prim. in veri Videbitur num. i et .vbi ita inquit: Non enim quis potest esse lutus magis legibus, quam Imperator ; dei tamen sua libertas ad hoc non extenditur , ut iura videlicet alterius ullo modo tollere, vel laedere possit. asserens nu. Ius hoc esse verum,' etiamsi ius alteri quaesitum sit de iure ciui-
vers. contrariam autem opinionem. Quod si radices huius verae doctrinaestire magis desideras,videas Fort.GMai. in LGallus. & quid si tantum, nu. zs s. ac deinceps. ff. de liberiti posthia. quem approbat, di commendat Didac. Couar. in Epitve et par.2. s. s. in fine , &cui consonat Salomonius in hac l. Princeps, num. 7.ar Et quamuis t Imperator habeat iurassidictionem gener tem in uniuerso. l. deprecatio.ff. ad i. Rhod. de Iactu,& late per Cagno. in proceimis. num. q. vers secundo aduerte cum pluribus seq. quod quidem intelligendum est prout decla- . rat fernand. Va'. in lib.Controuers. Illustr. p. 2s. Sot de Iust.&iur. lib. q. Φη. art. a.&Nalmus in relect. cam nouit in . 3. t. num. 6.ec I 7. de iudici non tamen i rem priuatarum dominium hiuetigis. in a. bene a Zeno ine. C. de quadri praestri. reprobata opinione Martini,qui ob Imperatoris timorem, vel amorem omnia Imperatoris
esse dixi tot inquit Andrea de Iser. in Constit. si dubitatio λtradit late 3gr. in prooem. ff. min. 3, qui hoc ipsum rueti:
47쪽
4o De potestate Principis seculatis.
in .l. I s. per hanc. num. a. ff. de rei vendi c.&in .l. hostes. s. .ff. de capti. & postlim reuers. Alex. in cons. Ita. num. 3. lib.q. Min cons.76. num. 6. lib. 2. Igne. in .l. necessarios. s. non alias in . 3. par. mim. 36. post Luc. de Pen. inibi a ductum. ff. ad Senatus C. Syllan. N per Rotan . in cons. I.
num. IOI. lib. 2. late di not. per Didac. Couar. in rete Ieg. Peccatum in. z. par. g. s. num. p. de reg. iur. in. 6. Cratae in cons. 238. num. I i. & per Ant. Gab. in tit. de Acqui. r. dom. conclus. 3 senum. 8. Accedat nunc Marcus Aur
lius Imperator in Epist. ad Cornelium, ubi inquit, vocem istam et Principes omnium rerum priuaetarum domini sunt vabassentatoribus ipsorum Principum prodiisset, qui proptς- rea immediate addit et Quare dum Princeps priuatarii in I rum iniuste domini fieri volunt, iusto Deorum iudicio rerum suarum iacturam faciunt. t Et Adrianus Imperator saepius in Senatu dixisse sertur; ita Rempublicam se gesturum, ut sciret rem populi esse, non propriam, ut post ali Q
resert Roderi in Spec.Vitae hum. lib. i. cap. a. Iustitiae namque proprium est,alienum non attingere; ut signanter dixie Carneades ,relatus a Lactan. Firmia.de Iustitia, lib. i. ca. I
di Seneca in lib.7.de Beneficiis ita notanter inquit: Αd Reges potestasomnium: ad singulos proprietas. & paulo post: Sub optimo Rege omnia Rex imperio possidet: sin 'li dominio. Omnia sunt in imperio Caesaris: in patrimonio pro
pria. Prodictis autem omnibus obuiam nant Theologi . . Solus namque in d.q. . t. I . ita constanter affirmat:Nelis
Imperator, neque I incipum ullus est proprietarius doni nus . Turca enim est,addit,qui,ut sertur,illa dominatur tyrannide, ut cunctas subditorum substantias tanquam suas proprias possideat ;vt pro libito unitiosa sibi,ut putat, PON
Iab .3. cap. tom. I. dicit, ' quod nomen Domini proprio acceptum non conuenit nisi loli Deo. Nec propterea toruluntur Reges di Principes non proprie Domini sunt, sed ministri Dei,qui vitus Dominus est . t nullus. enim titum 1 3 Ius maior: nam verus Dominus ' duas habet conditione , is quae nullae creaturae conueniunt; una est , ut possit pro libito
uti re, ius est dominus,& eam augere,minuere, mutare,an
uiuulare . . alterari nulli struiat, idest, nulla re indig-
48쪽
arsed se ipsisumciat. haec ille,qui ex Tertulliano,& lanctis r 7 Patribus Augustino , di Hieronymo deducit. t Praeterea
Rex dicitur a regendo, di consulendo: non a regnando, Scdominando, ut inquit D. Augustinus in s. lib. de Ciuitater 8 Dei. t Ideo Primi Iusti Pastores Pecorum, potius quam Re- ges hominum, dicti sunt. ut late ostendit D. Tho. in lib.
inquit Reges & Principes non sunt domini sed ministri, redispensatores Reipublicae, adducit Isa. cap. s. Sap. cap.ε. αD. Paul.Rom. cap. I 3.qui hoc nomine eos vocat, aicens: Ministri enim Dei sunt i in hoc ipsum seruientes. ergo, insert Medina, non possunt instituere leges ad priuatum comm 'dum,&utilitatem. Quinimo addit asserere, Quod Princia pes,& Reges habeane dominium in bonis su itorum, ita ut possint conuertere ea in propriam utilitatem, & institu releges in propritim commodum; dogma est pestiferum,de omnibus modis execrandum. Haec autem ipsa veritas ratione etiam demonstrar, posse videtur , que est huiusmodi rt Eius est potentia, ius est actus,ut in lib. de Somno,& vigilia inquit Philosophus, i. Diuus .ss.fin .s de usu,& habit. &Hier.Gabri.in cons. et q. num so. lib. a. t At Domini iactus simpliciter,& absolute non est Principis. ideo potestas traS- serendi dominium non conuenit formaliter Principi. Pro- i batur minor; ' Potestas transferendi domi inium,est actus
effectivus quantum ex se est,rationis naturalis. s. Ferae In stit.de Rer.diuis. Craue. in cons. 293. sub nume. q.&docet Didac. Couar in Relect. Peccatum par. 2. . I I. sub nume. 3. de reg.tur. in 6. & Sotus egregie quidem in lib. q. q. q. de Iust.&tur. Ergo repugnar,quod Princeps auserat alicui dominium rei sue de illud absque iusta causa in alium transserat: diramus enim, Principem ratione naturali minime solutum esse.
a a Sed neque desuerunt ' rem certe admiratione dignam qui assirmare ausi sunt, I incipem etiam de iure diuino rem alterius auterre poste de plenitudine potestatis licet id vetetur praecepto leptimo Decalogi ,& notat Mart. Nauar. in Comment.in Rubr. de iudici. num. 89. ubi inquit,quod Om-ο nes etiam Monarchas dictum praeceptum ligat) ita dixit
g. cap. 8. Populo enim Iudaeorum petenti Regem p Sa- F muci
49쪽
4α potestate principis secularis:
muel ex persona Dei sic loquitur et Hoc erit ius Regis , qui imperaturus est vobis; filios vestros tollet ,& ponet in curribus suis,facietque sibi equites ,& praecursoresqiiadrigarii,
di messores segetum,& fabros armorum,&curruum suorum. filias quoque vestras faciet sibi unguentarias, & socarias, de panificas. Agros quoque vestros,vi vineas, & oliveta optiama tollet,&aabiti eruis suis. Seruos etiam vestros,& ancita las,& iuuenes optimos,&asinos auferet ponet in opere suo. Greges quoque vestros addecimabit, vosque eritis ei serui. Haec tamen quae commemorantur a Samuele .no sunt
ea quae Reges secundum Iustitiam facere debent, sed ea quae per violentiam facere solent: quae Samuel diligetis ime enumerauit,ut pNurima petitione deterreret. Haec est explanatio sanctorum Patruum Hieronymi,& Cypriani. t Et di- asictam violentiam denotat etiam verbum, Auferet, quod per vim tollere significativi habetur in l. sed exinendi .st. ne quis eum,qui in ius voc.not.glo. in l.3 .sf. non solum. isde incend. rui.&Roma.in cons. 364. in princ. Et loim a verodistat, quod de iure diuino Princeps sit dominus tubstantiae populi,vel subditorum, ut ostendit tex. in Jib. Ezechielis cap. AEQita inquiens: Et non accipiet Princeps de haereditate populi per violentiam , & de posscssione eotum ., sed de posses.sione sua haereditatem dabit filiis sui ut no dispergatur populus meus ivnusquisque a possessione sua . Vbi Hector Pintus: Aspicis,inquit, Mon esse Princ Nem dominum substantiae populi; immo debet protegere subditos velut Iustitia
animata,& lex vitia: S ita debet conseruare populum, ut videatur potius a Principe nutriri, quam Princeps a populo substentari. haec ille. Idem habetur Exod. ao..Leuit. I9.&Deut . . Deinde exemplis hoc ipsum perspicuum fit. Acabenim,& Iegabel uxor eius mala morte interierunt, pro violentia, quam secerunt Naboth de vinea sua, ut in q. Regum scriptum est. E contra David Rex cum vellet altare condere ad Deum placandum , pro numeratione populi fastuosa nimis offensum , aram emit ab Oram Iebusaeo; ipsoque offerente gratis , recusauit Rex. α ut legitur. F. Paralip.
et r. pro praefata area dedit David sexcentos siclos auri iustissimi ponderis . t Caesus autem speciales,in quibus Princeps a ex iusta,& legitima causa potest aliquem dominiore suae priuare,vide per Iastin l. Barbarius col.7.de Oific.Prael. Fe-
50쪽
Titi in cap. nonnulli num .63.&6s. de rescrip. Guid. Pap. in cons. I93 .num. 3c per Menochi. de Arbitr. Iud.quaest. lib. 1.q- I .num. I 9. Quibus addo D.Tho.in lib.de Reg m. Prinrip.cap. II .ubi inqnit,quod Pri ncipe, in duobus ea si bu s tarim grauare possunt subditos in bonis eorum rebus:
fione videlicet delicti, & pro bono communi sui regiminis; priter vero dictos duos casus stipendiis suis contenti esse debent. a D inceps de planitudine potenatis omnia poten, declara.
y Verba ad intellectum possibilem referenda sunt. o Deus duas habet potestates in uniuersum orbem. 7 Deus ex parte potentia eius etiam absoluta non poten ea . qua contradictionemimplicarit. 1 Publica utilitas, o particolaris me iussa causa pugnant inter se. o Voluntas,o potenas idem sunt in Deo,non autem in Priniscipm. Io solus Deus,quidquia vult, bet veste propria voluntate; ita ut aliam tuam sequatur non habeat. r i Princeps uti debet sua poteriale cum satientia semper .r a chrinus propter publicam hominum utilitatem poteIlatent sibi datam esse dixit. I3 Princeps a Deo constitutus en, mi faciat ianitiam, iud
x In vero Principe tria requiruntur. Potestas Trincipum quamuis ordinatio Dei sit: usurpatio tamen rerum publicarum,quando violato iure fit, non est a Deo pracipiente , sed in punitionem subditorum per
Is Potestatis legitimus Uus inspiramen Dei est. 17 Aliud eu poterias , aliud usus potesatis. x3 Princeps nihil admittere debet,quod ration o aequitati obis
x 9 viis non decipitηr, nec decipit. zo Voluηtas Principis etiam sine ratione eonsiderata est causa. o norma ferendarum Daum Ged contra num. 22.er seq.