장음표시 사용
81쪽
'Inum dulce neq. inebriare, neq. a frigore densari scriptum reliquit Aristo. . meteorolo . quod etiam confirmauit 3. probi. sect. Haec tamen sententia ab omnibus fere improbatur, quod certa experientia constet innumera propς vi porum dulci uim enera reperiri, quae insignem potoribus ebrietatem inducant: Vnde melius censuille iudicant Hippocratem haec in a.ad sentetias Gnidias libro scribetem οπιδ. γλυ
gemus, si de quo dulci vino ab eo sermo habeatur, scic-- mus: Invenio apud Plinium & Galenum protrppum vinum, siue prodromum quod ex Gnido, & Lesbo Ro
mam aduehebatur,maximo in pretio habitum esse, non modo pro varijs medicamentorum compositionibus, verum etiam pro diuitum ci nobilium mensis; cuius Otiam meminit Vitruvius lib. 8 .cap. 3. ubi loco protVri, protropi legendum prudenter monstrauit Philanderi Hoc autem crat mustum sponte defluens, antequam Vuae calcaretur,quod protinus diffusum lagoenis suis deseruere passi, postea in sole quadraginta diebus torrebant aestatis secutae ipso Canis ortu; Similiter factum inuenio olei genus quoddam gleucinum, & lixivium a Latinis vocatum: Erat id vinum maxime dulce, ut videatur quando l. inter dulcia prinu in locum tenuisse; quemadmodum Athenaeus libro primo hisce testatur,
λοι δε τροπαν. an vero mustum lixivium Columellae, siue mustum lixivium fuerit hoc protropum, considerent alij: Itaq. cum in Graecia protropum vinum dulce nuncuparetur, ibiq. praestantius,quam alibi nascere
82쪽
P φ. -i v s. 2 otii, atq. tale hiinime 4nebriare perspectum sit, credere resor, Aristotelem sub nomine vini dulcis, non quodlivinum dulabdine praeditum , sed hoc unum genus Graecis quasi proprium luntaxat c6prehendisse. Quid
enim ea verba sibi volunt ε ὶ δε ονόματι οινος ργγ δε ουκμι, nisi quod vinum dulce, cuius mentionem facit ibi Arist. erat naturae cuiustam inter vinum verum & mustum mediae,cuiusinodi protropu fuisse innuit Plinius, ut quemadmodum ustum haudquaqua ebrietatem p rere in probi.monstrauit Arist. & post ipsum luculenter c6ptobauit Plutar.in symp. que Macrobius sat .7 latine loquentem fecit, pari ter in Q meteorol de vino dulci siue protropo idem en unciarit, nempe quod ut temper tura a musto parum rccedebat, sic etiam viribus ei simi-loexisteret, nisi potius libeat pro dulci ab Aristotele passum acceptum esse, non tantum quia Plinius illud inter duleia collocat sed quoniam Polybius in 6. auctor est nec non Varro, & Gellius Romanas mulieres vino in-
te dictas huiuscemodi passum bibisse, quasi ab eo nullum ipsis periculum ebrietatis immineret. Ex prob. Aristotelis aliud item mihi in mentem venit adnotar apud quem I.&q. seel. coitum morbos quosdam ex pituita ortos curare legitur in hunc modum, Δια τὶ η λαγνεία
verba transferens GaZa semper λαγνεια . nescio quo spiritu,immoderatum coitum est interpretatus: et si nainq. ea vox λαγνσέα interdum Aippocrati semen significet,ut Galenus in caepos voc.ant. scriptum reliquit, nunquam tamen ab ea coitus immoderantiam designari certum
problematis sui occasionem accepisse videri potest , &vnde quoq. Dioclem ab Atheniensibus ut scribit Theodorus
83쪽
Ibi I, 2 3 hdorus Pristianus) iuniorem Hippo atem vocatum sua. na uiuasse puto, cum in epist. ad Antigonum Regem scripsit, solstitio hiemali quando plurimum exube at pituita,concumbendum esse. Hacc etenim sententia non solum pro vera accipitur a Galeno & Avicenna, modo vires sint firmae, immo etiam ab eodem Hippocrate duoqbus exemplis valde confirmatur: quorum alterum est
Thimocharis, quem in s. Epid. refert, hie lae a culi armin nares maxime defluentes licitatium, coitu omnem humorem exicasse: alterum est Hicippi , de quo resertin .Epid.quod nocturnam pol tutionem febriens pluries patas aullum nocumentum subiit,imo leuatus est, ut male censiuisse uideatur Petrus Apponensis, quandQproblema Aristotelis exponcns, coitum quemcunque in febribus semper obesse scribit , sicuti quoq. damnari meretur Clinias ille Pythagoricus,quem refert Pluta chus 3. sympo. interrogatum, quando mulieribus commisceri expediret,tunc praesertim, respondisse quando quis damnum aliquod pati uelit; quamquam idem Plu
'Inum aquae primum miscere coepit Staphylus 3 Sitheni filius ut scribit Plinius sed huiuscem Odi mixtio longis temporum interuallis non par
iram varietatem accepi situm a natura vini; tum a natura bibentium ; tum etiam a tepore quo potabatur: A natura vini primum variata est mixtio, quando Maroneu uicies tanto aquae addito ob eius vim miscendum esse voluit
84쪽
voluit Homerus; cuius generis vini facultas, vigorq. indomitus etiam Mutiani ter Consulis tempore durabat, qui eius sextarios singulos octonis aquae misceri comperit: sic. n. falernum indomitum vocavit Iuvenalis, quod vix &ipsum multa aqua domaretur; ut G lenus ali udo λοοφορον quod pauca aqua uincebatur: π- qui communes uini teperaturas tres extitisse ex prouer
tertio sum pos Plutarchus, ubi ait; qui Dionysij hai
monias callebant,cos tres vini cum aqua consonantias
aspexisse, sesquialteram, diapason, & diatessaron: αελπι nainq. hemioliam denotasse, quae eis ciebatur tribus aquae partibus duas vini addendo, Fin indicasse diapason, quae fiebat uni vini parti duas aquae immiscendo; τε τῖαρα diatessaron significasse, quae nascebatur ex tribus aquae partibus & una vini simul temperatis i Addit idem Plutarchus postremam &sequitertiam portionem tanquam remissam & sobriam ijs in usu suisse, qui in Prytaneo dominabantur, & qui philosophiae aut contemplationibus incumbebant, nempe quos mente praeditos, atq. sobrios esse conueniebat; de qua etiam temperatura Ion Poeta apud Arhςn e Rin sermonem faciens dicebat.
Alios vero a praedictis eam mixtionem effugisse, unde
Menander apud Athenaeum α-ρτε. . E πινον Hic ματος οἴνου δ' εν μονον .Temperaturam porro, quae cx duabus aquae partibus,, una vini mixtis conficiebatur, mentem turbarri leue quandam ebrietatem inducere credita; eam aut
85쪽
L 1 3 E R. quae ex duabus vini partibus aquae tribus mixtis sub
σε, rε complexam contemperabatur , somnum inducere, curaru obliuionem parere, passiones sedare dictam: Sed illud orim rarissis siccus intelligi debere Athenaeus censuit, qui hanc mixtionem ex duabus vini partibus,& quinque aquae factam fuisse scripsit, atq. ad id comprobandum nonnullorum poetarum testimonio usus est sub his verbis, οι δ' εἰ ταμενως χωαενοι τύ ποτώ
practer dictas mixtiones ex aduersis quinque vini pa tes duabus aquae miscebant, id quod Athenaeus idem Anacreontis auctoritate sic comprobat, σω. Α Α, κρεοντι,ε, ita enim scribendum & non ut in vulgatis legitur, neq. Vt tellunt,qui Anacreotem restituere sunt
chius in x com. Odysseae paullo diuersius prouerbium illud est interpretatus, ubi ait is significasse unius vini cyathi cum duobus aquae confusionem; vir ε duorum Vinicu tribus aquae: τετταρα totidem vini quot aquae; quod dicitur & ab Hippocrate,& apud Athenaeum sσον Ab his uero cxtitisse & quartam bibendi rationem, ut si quis merum bibere maluisset; quam λυσιν asisti re, sicuti superiorum trium mixtionum duas priores hominum sanorum esse,&tamen hilaror um, postremam
86쪽
PRIMVS. 22mam Insanorum scripsit. Potest alia fortasse non inepta
ferri; quod illo vetaretur quartum cyathum, siue ultra quintum potari, sed vel tertium duntaxat, vel usq. ad quintum. Scribit Plinius a Democrito conditum esse volumen, quare cyathi quaterni, & sextarij non essent potandi. Eubulus quoq. apud Athenaeum quartu cyathum sextum κλμων, & post hunc alios aliorum vitiorum esse maiorum fecit; ut intelligere possimus quartum cyathum nunquam laudatum. A natura bibentium quoq. variata fuit vini temperatura, quoniam sani & natura calidi ac desides maiorem aquae mensuram adhibebant; ex aduerso frigidi, debiles,& exercitati minorem ;&propterea senes ut disputat Plutarchus qui magis mero gaudent, meraciorem mixtionem semper secuti inueniuntur: idq. Achilles apud Homerum animaduertens,cum Phoenicem & Vlyssem senes esse, ac in armis tota die occupatos, ob id q. non aquo , sed
meraciore vino,quemadmodum ceteros senes,gaudere
sciret, Vino paucum aquae misceri iubet subli iste verbis δωροτερον δε κεροπε, qua Voce usus est quo'. Hippo. Itb.de exectione foetus,etsi non defuerint,quisus apud Plutarchum hanc homericam sententiam in diuersos
trahere sensus placuerit. In anxietudine, oscitatione,& horrore dicebat Hippocrates Οιος ισος ἴτω πινο αενος λυει τίω νουσον, Videlicet quod vinum pari aquae portione epotum soluit morbum: quam mixtionem appellans meraciorem Galenus sub his verbis, εὐτον ἔν των εἰρη-
μενων οἴνου ποσις θεραπευνεια κραζεςίρου,dem sistrat similem
vini temperiem magis mero ceteris accessiste,quod sere semper in ceteris mixtionibus aquae mensuram vinum superaret Γιακρατεςερον 3 merum, vel mixtionem mero magis accedentem designare etiam ex his apud Ath
87쪽
Θίσια λεγουσι. Denique secundum tempus vini mixti nes diuersas fuisse constat, cum praeter medicorum praecepta,qui dilutius aestate meracius hieme bibendum voluerunt, etiam ueterum mores attestentur. Deliberis do ingenuis loquor, quoniam me non latet C tonem praecepisse, ut mancipia, &uniuersa ruris si milia hieme aquosius & parcius, vere & aestate, quando magis laborarent, largius ac meraciuS potarent, quomodo Hesiodi sententiam interpretandam puto, qui meracis potionibus per viginti dies ante Canis ortum,totidemq. postea uti suadet. l, oldune nori .nhido rorae imo Illi Libi glam ni abna De infibulatione, O quidsit apud Galinam dicere pedem. Cap. XIX.
Vod veteres fabulas tam tragicas, quam comi- cas non sermone, ut hodie fit; sed altis uocibus cantibus q. rccitarent, praeter Arist. in prob. atq. aliorum auctorum testimonia , Galenus quoq. noster affirmauit; ubi comoedos ac tragoedos ad conseruandam uocem freq vcntibus balneis & Iaxantibus eduli j svsos narrati quo in loco mirari soleo, cur illud artificij genus praeterierit, quod antiqui ad tuendas histrionum voces in usu habebant, infibulationemq. nuncupabant; quae tametsi ualetudini quo a. inseruiret ut Celsus scribit virgines t. apud Lcnon es astruis dcfenderent, quemadmodum hoc tempore eunuch L
88쪽
nuchorum eviratio penes aliquas nationes,& equarum infibulatio apud Veterinarios , praecipuus tamen citis finis extitit, ne coitum exercere possent, quem in mutandis, atq. corrumpendis vocibus quantum momenti habeat, nemo ignorat. Neque vero adolescentes tantum ut ait Celsus ) infibulatos, verum etiam adultos, & quod maiori admiratione dignum verpos ac recutitos credo;cum a Iuvenale sic scriptum legatur Sati. 6.
Soluit urbis magno comoedi fibula: OSi gaudet cantu , nstitius fibula durat i
Menophili penem tam grandis fibula vinit, Ut sit comoedis omnibus Ῥna satis. iterum..i Dum ludit media populo spectantepalaestra, Heu cecidit misero fibula, Verpus erat.
His omnibus:admoneor, ut locum Galeni a paucis intellectum in medium proponam, qui in fine secundi libri de motu musculorum : De exsufflatione sermonem habens, haec ait, δέονταM V αυτῆς ρω --
ποδα μιελλουσιν ἐρῶν , iam vero quid esset vocatum pedem dicere: quem decantabant tibicines , tubicines, ac praecones, nondum recte a quoquam explicatum obseruaui : Conijcio tamen fuisse quoddam concitatissimi sonitus, cantusq. genus, haud absimile illi, quo nostri ad excitandas pugnas utuntur: perinde ac dicere pedem, aliud nil foret, quam no, vel cantu vehementissimo ad pedes, uel in pugna, uel incursu agendo mouendos inflammare; qua in re non exigua exsufflatione opus esse animaduertunt illi,qui horum buccas distentas , inflatas, ac rubentes inspiciunt . Ramex
89쪽
vmex quid sit apud Plautum,historia Domnini, nonulla de varicibus O de hirudinibus. cap. 2O.
Amico apud medicos proprie venas tumidi
res, atq. crassiores alio vocabulo varices nuncupatas,quae vel tunicis testiculos vestietibus,
vel ipsi scroto innascuntur, significare neminem latere puto: Quid autem ramex apud Plautum significet,paucis adhuc cognitum vidi . In mercatore namq. Acanthio seruus post cursum ab se fictum, sic Charinum aluloquitur, Placide volo acquiescere, Tua caussa rupi ramices, iam dudum sputo sanguinem: In Poenulo quO-que Agorastocli tarditatem exprobranti respondent aduocati, Tua caussa nemo nostrum est suos rupturus ramices. Vbi si cui placeat pro ramicibus varices genit lium intelligere , quo modo sententiam suam tueri queat, non facile video. Quis quaeso nescit sputum sanguinis minimc ramices scroti consequi quis item resinam ex melle Acgyptiam deuorare,quod Charinus Iudens consuluit Acanthioni, carundem remedium es se fateatur λ nempe quos sola chirurgica operatione curari magni medicinae auctores docent. 'Sunt itaque ramices apud Plautum venae pectoris latae, quas sertasse sic nominat, quod populari ac rustico vocabulo
quaeq. venae amplae,ut varices nuncupatae, etiam ramices vocarentur: quod vero in pectore,ac etiam in pulmone varices fiant, atq. interdum magno hominum periculo rum nantur, ita clare explicatum habetur ab Hippo.siue Polybo in lib. 1.de morbis,ubi de empymate tractatur, ut nemini ea de re dubitare liceat. Hoc in loco
Domnini philosophi Platonici Syri historiam a Sudarelatam subnectere placet, cui facpe sanguinem eX-puenti cum Aesculapij Atheniense oraculii respondi Giet, ut ob valetudine recuperandam carnibus suillis vesceretur
90쪽
sceretur freque ter,ille cis patria lege prohibcretur semper tamen usus est, & nunqua amplius expuit, nisi quando vel uno die ab earum carnium csu abstinuit. Varices ab Hippocrate appellari auctor est Galenus,in antiq. Voc.CXp.quam voce non semel deinceps ab Aristotele usurpata esse inuenitur, Vt q. par. probi. 2 2.& Io. partic. prob. 3o. nec no 3. de histo. animal. cap. I9.& I I. ubi dum a varicibus occupatos minus caluitio tentari, caluosq. a varicibus captos interdum capillos resumere
scribit,eam Hippocratis sententiam interpretari,aut potius moderari videtur; quam Galenus 6. aphor. 3 . Vt falsam iure merito damnati An porro βδε λ Hippocrati aliquando venam varicosam significarit,quemadmodum Dioscoridem censuisse Galenus affirmat,nondum animaduerti. Certe locus ille prorrheticorum, in quo Hippocrates τίω βδέλλαν memorat,multum abest ut vel Dioscoridi, vel alicui alteri ipsum sequeti faueat, cum hirudinem ibi significari nullo modo cedeceat. Herodotus, cuius dialectos Hippocraticis omnino adsimilari omnes eruditi sciunt,de Crocodilo in Euterpe se monem habens,ciusdem vocis in simili prope casu men
paullo diuersius referri ab Aristotele 9. de histo.anima. cap. 6. haud quaquam me latet: Veruntamen βδελλαν Herodoto non venam varicosam faucibus in existentem, sed hirudinem ipsis infixam designare nemo non