장음표시 사용
2쪽
3쪽
5쪽
Artemidori Daldiani libros Dirocriticos diu aestimaverunt minimi viri docti tantaque etiamnum obscuritate obruti videntur, ut permulti qui in studia antiquitatis incumbunt praeter nomen auctoris nihil de eis noverint. Sane causa excogitari potest, cur ea humilitate teneantur; quis enim est, qui his temporibus talibus ineptiis fidem tribuerit Nec tamen hac de causa omnino relinquendi atque respuendi nobis sunt illi libri, permulta enim invenies in eis ad tempora illa plane illustranda idonea ); deinde
sermone satis suavi atque eleganti floret auctor, ut ne in hoc quidem haereas. De contextu constituendo optime meritus est Her cherus;
commentarius post Rigallium, Reiffium, eis kium emendari debet. Ipse in studium Artemidori vocatus sum lectione librorum Ciceronis qui sunt de divinatione, a quibus me vertebam ad libros qui de divinatione ab aliis, inprimis philosophis, conscripti sunt, in eisque inquirendis incidi in hunc Artemidorum neque igitur mirum videbitur, quod hunc quoque ad philosophos rettuli placitaque cum
philosophorum placitis comparavi Priusquam tamen ad ipsum Artemidorum accedam, haud alienum mihi videtur, quae valuerit de divinatione opinio a veterrimis temporibus Graecorum apud philosophos inprimis paucis exponere.
1 Hercher, Artem Diad. onir libris Lipsiae 1864. pag. VII. VIII. 2 Vossius dicit Rem si spectas, nihil eo vanius, sed utilis tamen eius Iectio erit, ob tam multa quae admiscet de ritib- antiquis et studio humanitatis Fabr. bibl. gr. Hari. V 261.)Dj0jtjgod by IOO Ie
6쪽
0rdiam ii Ciceronem secuti ab antiquissimis Colophonius Xenophanes unus, qui deos esse diceret, divinationem funditus sustulit Cic. de div. Ira). Falso mihi mutasse videntur nonnulli C. ,
unum qui deum esse diceret, . f. s. sane X. unum esse deum
censuit: us praep. evang. 678χ ευ γουν καὶ a. ὁ α διδάσκων, οτι εἷς καὶ ἀσώματος ο θεος ἐπιφέρεια θεος ἔν τε θεοῖσι καὶ ανθρώποισι μεγιστος ου τι δεμας θνητοῖσι μοιιος ουδὲ νοημα -; tamen a vitae consuetudine ducto de deis loqui ei licuit idem enim sere in Stoicos cadit, ut infra demonstrabo ego igitur Ciceronis l. l. sic interpretor X. quamqam deos esse credidit, tamen divinationem sustulit, cum ceteri philosophi ab ipsis deis eam ducerent. - Phit de plac phil. V 1, quod testimonium fluxit ex Theophrasti de philosophorum placitis libro cs. Dieis, Oxogr. r. p. 133 p. 61. Zeller Grundris de Gesch de gr. Philos. pag. 7) a. καὶ Ἐπικουρος ἀναιρουσι την μαντικήν. Ηο de divinatioti placitum explicasse videtur in libro suo περὶ φυσεως; nam quae praeter illum scripsisse traditur, ne tangunt quidem philosophiam traduntur enim elegiae tragoediae parodiae silloi. - uaerentibus unde 1 Cf. quas dicit Mullae de Democrito I 238 Quamvis de re sdisinis
aliter sentiret atque vulgus Graecorum, tamen in libro erudiendis eisibus destinato necesse erat eum de diis ad vulgi aptum aeremo te loqui. Ρorro de Senecae eodem sermone cf. illard Lucani sontentiaras deis sit sato Trajecti ad Rh. 189 p. 3i deinde de Epicteto Stuhrmann, do vocabulis notionum philosophicarum in Epicteti libris p. 47. Quae argumenta affert reudenthat Ueber die Theologio des Xenophanes, resim 188 p. 11 sq. negans unum deum credidisse X., non me movent a sententia quam Hlandit Zeller. 2 Cf. ullach, h. h. gr. I 100 Fallitur Eusebius physicum et tragoediarum eristorem enos nem vocans, nisi tragoedia eo gens accepit, quo Plato, Theaet. 152 C. Rep. 595 C. 605 C. 607 Homeriam tragoediarum principem esse disit, in poema grave atque a omoediae loeis abhorrens intellegatur. - obech, Aglaoph. 76 sq. tessting
7쪽
hauserit x ea de deis et divinatione decreta nonnulli responderunt, pendere eum a Pythagora, id quod negandum esse puto tractanda igitur sunt Pythagorae de hoc argumento praecepta. De quo
apud Ciceronem in libris de div. uno loco dicitur: 1 119 Iam
'thastoras et Plato, locupletissimi auctores, quo in somnis certiora videamus praeparatos quodam cultu atque victu proflcisci ad dormiendum iubent faba quidem Pythastorei utique abstinere, quasi vero eo cibo mens non venter infletur cs lut de l. h. Q. Ρ igitur eiusque discipuli acceperunt divinationem uno excepto genere, ut exstat apud Plutarchum. uaeritur ubi hae sententiae inventae sint traditur autem vetitos esse Pythagoreos de philosophia libros componere, ne ipsorum decreta omnibus cognoscerentur μὴ εἶναι πάντα προς παντας ητά). Sane Pythagoram ipsum nihil scripsisse nemo negabit, de discipulis constat. Nam cum societas illa ythagoreorum exeunte saecul V magis magisque solveretur, praecepta ne omnino perirent, discipulis erant conscribenda, inter quos maxime noruerunt Archytas et hilolaus. Itaque aec quoque quae spectant ad divinationem a Pythagoreis quibusdam mescio an posterioris h aetatis litteris mandata sunt. Venimus ad Democritum; qui quae censuerit de divinatione, satis bene scimus; videamus primum, quae de eo exstent apud
Cic. de div. Ι 131. I 120 Vtrum situ censemus, dormientium animos per sene ipsos in Omniando moveri, an, ut D. CenSet,
terna et adventicia visione pulsari Ceterum quo spectet eis verbis Cicero, cognoscimus ex Plutarchi quaest conv. VIII 10, 2; ab idolis igitur ducens somnia D. futuras res significari putavit. Priusquam ad eius scripta transeam, de vita quaedam, quae inveniuntur apud Diogenem Laertium et Suidam addam, quae quidem ad ipsam divinationem pertinere videntur. D. L. Ι 39 τρεφεσθαι τον A. διὰ την ἀποριαν κατο τἀδελφου αμάσου. ως δε προειπών τινα τῶν μελλοντων ευδοκιμησε λοιπον ἐνθέου δοξης παρα τοῖς πλείστοις et ξιωθη.
Suidas. Λημ. Ἀβδηρίτης ἐκ Θράκης φιλόσοφος μαθητὴς κατά τινας Αναξαγορου καὶ Λευκίππου, ως δέ τινες καὶ Μάγων καὶ λαλδαίων Περσων ῆλθε γαρ καὶ εἰς Iέρσας καὶ Ῥωδους καὶ ἐγυπτίους καὶ τὰ παρ Ἀκάστοις ἐπαιδευθη σοφά.
Vnde intellegimus Democritum ipsum suturas res praedixisse, quod ex priore quidem loco aperte elucet nec istinus ceri effici-1 Cf. Zellor, hilos. d. Griochen III by 99 sq.
8쪽
tur ex altero etenim si traditur discipulus suisse Chaldaeorum et Magorum, unde melius id potuit cognosci quam ex praedictionibus rerum suturarum Itaque contendentes Democritum usum esse illorum disciplina vaticinia eum edidisse dicere mihi videntur Τ)Neque enim verisimile est iam tunc tanta eum secisse itinera, praesertim cum pauperem fuisse eum acceperimus. Inter Democriti scripta, quae pariter ac latonis per tetralogias digessit Thrasyllus D. L. IX G), hoc invenimus, quo ut de aliis ita de divinatione sententias exposuisse videtur, dico περὶ εἰδώλου περὶ
προνοιης ex imaginibus enim sive simulacris somniorum originem repetendam esse opinatus est, ut modo commemoravi. - lius exstat in indice operis titulus quo idem argumentum tractatum esse putaveris: προγνωσις Neque tamen ego censeo de divinatione ibi dixisse Democritum eadem enim in tetralogia affertur atque ἰητρικὴ γνώμη et περὶ διαίτης ξ διαιτητικον, ut ibi explicasse eum appareat, unde morbi quidam, qui essent, cognosce
Nunc Socrates, quem quidem ipsum nec de aliis argumentis nec de divinatione litteris quidquam mandavisse constat, quae censuerit de oraculis videamus, qua in re latonem potissimum et Xenophontem auctores Sequimur. S. a deis eorumque in homines benignitate profectus de divinatione agit opinatur enim eos, ut sint benigni, ἐπιμελεισθαι, φροντιζειν, θεραπευειν,--εργεῖν hominibus dubitantibus quid sibi sit faciendum suturas res significare; itaque insipientis esse et oracula consulere de eis rebus, quas ipse cogitatione possit invenire, et omnino eorum responSa reicere. s. Mem. I 1, 6.
Somniis idem ut sutura significantibus fidem tribuit; cf. lato, Apol. 33 C. haed. 60 D. Crit. 44Α. Platonis quoque de divinatione placita adumbrabo δ); disseruit de ea his potissimum locis: haedi . 244 sq. Rep. IX571 sq. Tim. 1 sq. tque in haedro quidem et Timaeo ad
insaniam vel deos refert divinationem in re publica somnia exanima somniantis, ex reliquiis cogitationum vel motuum cs vim. 45Ε oriri, non a deo immitti censet quaedam cupiditates tam castistatione imum quam sobriis et melioribus rectae voluptatibus vel omnino solescere vel in paucas admodum atque Miles 1 Accedit, quod posteriore astate hoc multi affirmabant ab orientis
9쪽
attenuatae reliquias otiosae latere. Porro aliae usque ad praecipitem amentiam conflrmari quae se emerunt immanis per quietem, quotiens ratione Sospita, quae est rector mansuetissimus, cetera pars animi strestior immani quadam ebrietate luxurians pulsa quiete perore ad incestus libidines tunc quippe nihil est, quod non audeat . . . contra cum erit in salubri statu posita casteque cubitum ibit, . . . tum certe rationabilis animae pars perveniet ad indastinem veri quae est sincera prudentia nec ulla Mistet species nefaria somniorum. Sic explicat Chalc comm in
Ρlat Tim Mullach II p. 234. His igitur verbis somnia ut ab animo ficta, non immissa a deis aut daemonibus declarantur. Spernebant divinationem omnem Cynici, inter quos Oenomaus altero . Chr. n. saeculo scripsit γοήτων Nuρα. cf. iis pr. v. V 21 Vehementissime ille invectus est in oracula: Παυ- σαι δὲ καὶ συ α υπολλον , μάταια χρησμωδῶν ἔσται γαρ δεῖ ἔσται καν - σιωπας. Eus. r. v. VII, 37. De sat autem Stoicorum, unde ducebant divinationem, haec habet YZ ρυσιππετε καὶ λεανθες καὶ σοι τουτου του χορου - μεῖς γαρ πεποίησθε εἶναι ἀγαθοι - ἐγω μεν ἀρετην ἐπαινῶ, υριας δὲ τους ναρέτους ου ἐπαινῶ ἀλλὰ καὶ τὸν Ἐπικουρον ον ἐπολλὰ, MXρυσιππε, ἐβλασφήμησας, ἐγω ο γε ἐπὶ σοὶ ἀφίημι τῶν ἐγκλημάτων. γα πάθη ος ου ἐκ- ἡ μαλακος
ουδε αδικος, ῶσπερ πολλάκις αυτον ἐλοιδορησας; EUS. pr. V.
Antiphon quidam apud Ciceronem commemoratur de div I39. 116. I 144 quis ille sit, quaeritur asseram igitur, quae apud Suidam et Diog. Laert de Antiphontibus traduntur: S. A. 'Aθηναῖος τερατοσκόπος καὶ ἐποποιος καὶ σοφιστὴς ἐκαλεῖτο δὲ Λογομάγειρος sequitur Ant. rhetor deinde: M. Ἀθηναῖος νειροκρίτης περὶ κρίσεως νείρων ἔγραη εν. D. L. II 5, 25. ουτω i. e. Socrati τις, καθά φησι Ἀριστο- τελης ἐν τρίτι περὶ ποιητικῆς, ἐφιλονείκει A. ὁ τερατοσκοπος.
Duo potissimum Antiphontes noti esse solent omnibus quicunque in studia antiquitatis incumbunt alter rhetor Rhamnusius, alter sophista, uterque fere aequalis Socratis et latonis; sed antiquis iam temporibus, num discernendum esset inter hos, dubitatum est. s. Hermogenis de Antiphonte iudicium: alg, h. gr. III p. 385. Antiphon ed. Blas p. XXIX. - Nuper Hermannus Satippius ea re tractata in ind. schol Gott. 1867 haec censet: non disiungendum esse apud Suidam alterum a priore, cum Didymus apud Hermogenem, coniectorem, somnior tua inter-
10쪽
pretem' sophistam linum eundemque esse auctor sit graviSSimus. Sed quid sibi velit ἐποποιος prorsus obscurum esse. Quamquam igitur, inquit Sauppius, memoria eius admodum obscura est, certe tamen constat, Atheniensem eum fuisse, invidia quadam ductum identidem altercari cum Socrate coepisse, coniectorem suisse et interpretem somniorum composuisse libros complures, primo cui inscriptum esset λήθεια, deinde περι μονοιας, tum πολιτικόν,
denique περὶ κρίσεως νείρων. uarii libri tanta apud veteres claritas fuisse videtur ut Antipater arsensis multa ex eo in Suum, qui est de somniorum interpretatione librum transferret. Cic. de div. 39. 0uo in per portenta quoque et omina ab A. explicata Sunt. Iam dicendum est de Aristotele Cic. d. div. Ι 81 A. quidem eos etiam, qui valetudinis vitio furerent et melancholici dicerentur, censebat habere aliquid in animis praesastiens atque divinum. Vnde intellegimus probasse Aristotelem divinationem. Venit ad nostram aetatem opusculum illius περὶ τῆς καθ' υπνον μαντικης, quo divinationem, quae per somnia fieret, non omnino sustulit, sed dubitavit de ea neque contemnere facile ei sui divinationem per Somnum neque probare. De somnio autem hoc censet visum quod a sensorum motu ortum per quietem animalibus occurrit, in eo quod dormiunt, hoc somnium est. Neque θεῖον est somnium, sed δαιμονιον haberi debet, quoniam omnia animalia somniant, non solima homines. Ceterum hoc modo existunt non modo vigilantibus nobis motiones illae quae per eos Sen Su accipiuntur, qui soras prospectant et in parte corporis exteriore iacent, sentiuntur, sed etiam cum assectio ea suborta est, quod Somnum vocamus: nam interdiu operantibus quidem sensibus ac mente eliduntur motiones et vanescunt, noctu autem, quia particulare sensus seriuntur et agere nequeunt, propterea quod calor exteris partibus relictis in viscera se condit, ad initium sensus originemque delabuntur et obturbatione sedata manifesta sunt.
Ea de insomniis de divinatione autem, quae sit per insomniΘ, haec censet ): περὶ δε τῆς μαντικῆς τῆς ἐν τοις πνοις γινομένης καὶ λεγομενης συμβαινειν πο τῶν ἐνυπνίων, ουτε καταροφρονῆσαι ραδιον ουτε πεισθῆναι το γαρ μηδεμιαν αἰτίανευλογον ραν, καθ' η αν γίνοιτο, τουτο διαπιστειν ποιει τογα θεον ιναι τον πεμποντα προ τ αλλα ἀλογία καὶ τι μὴ