장음표시 사용
611쪽
mae eas competere facultates dc intelligendi &volendi, quoz accidentali, uti decet, instructae persectione, multum Conserunt tum ad aliorum hominum sigillatim, tum conjunctim ad . integrae societatis robur, emolumentum δέ seia licitatem. Corpus unum alteri inservire & uti te esse, cuivis adeo est notum, .ut vel vulgari rerum n turalium Cognitione instrumlsi, ultro' largiatur, intimius viro perspiciat, qui Physicorum circa hanc nobilem materiam evolvit scripta. Mutuum partium in microcosmo, seu, . homine, influxum ulumque valde illustrant verisba Apostoli Pauli. I. Cor. XII. l*- a T. ubi ex pluribus colligit non posse oculum dicere manui re mihi opus non est: aut rursum caput pedibus, non est mihi vobis opus. Immo multo potiur, quae videntur membra corporis infirmissima, necessaria esse. Adplicat luec deinde Apostolus ad unitatem &mutuam opCm membrorum corporis Christi mystici. conf. Eph. IV. I s. I 6. Hinc nunquam non laudata sanctorum surgit communio, quam
Ore omnes, opere Pauci testantur, male memores verborum Pobannis Ι. Epist. III. 18. Filioli mei ne diligamus Verbo, neque lingua solum,
sed opere veritate. Tandem notemus Fanaticos valde abuti .hoc quem explicatum' dedimus, canone, dum inde communionem omnium bonorum, in genera humano introducendam esse volunt, & promiscuas pariter exercendas libidines. Agit Canon de bono, quod semper se di Susit, vel diffundere potest in aliorum comm6d una & usum , non tamen ultra decorum, atque usum legitimum, neque ultra debitum. Sic uxor, ancilla ,
612쪽
ET BONITATE servus, tametsi aliquo modo alii ,-α φιν, in ossiciis aut servitiis vel ulu praest apta se ει-erentem, Communicabiles sint, minime tamen, gentium simpliciter & omni modo, ut putant . . fanatici, qui sine dubio ex Platone hanc. ain hausere opinionem: dixit enim ille maximum civitatis bonum, si uxorum, liberorui de
facultatum omnium csset communio, adjecta ratione, quia hoc civitatem faceret maNime uianam. Sed regerit Aristiteles, quae maxima cogi
i tari potest unitas ea vero est, si abolita pagorum p ximo, deinde familiarum, ultimo dc peris onarum multitudine ad unicum hominem res abeat , ea civitati non est bona, sed mala potius: non enim servat civitatem, sed destruit: -i unus quippe homo nihil est minus, quam civitas.
, 8 - α . ii , Bono opponitur malam, quod Masi des- ergo consistit in defectu vel caren- mtio t
ria persectionum, quibus vel ad sui, vel ad aliorum perfectiones conferre quid posset.
Fateor doctrinam de malo, proprie si loquar , non ad Metaphysicam pertinere, ut moX osten 1 surus sum plenius, & recte obtervat Scheiblerus L. I. Cap. XI. Mctaph. n. 7 . addita ratione, quia in privatione consistit malitia, privationes autem, quia non entia sunt g. 282. , per se nullam admittunt scientiam g. 266.); quatenus Famen in ivletaphy sica de privationibus cst agendum cons. not. ad 9. 283. , eatenus eti8m de malo in genere nonnulla tradere decet, prae tertim ut doctrina boni, juxta notissimam regu lam:
613쪽
CAP. IX. DE PERFECTIONElam : opposita juxta see posita, magis elucescunt g. 4a8. , eo majori clareat luce.
f. 8O9. Diviso mali. Quem ad modum bonum g. s797. ita & malum vel Absolute vel relative accipi solet. Priori sensu denotat defessiimperfectionis, quae inesse debet, vel, carentiam perfectionis cujusdam partialis, quae ad totalem lubjecti, cui illa deest, constituendam
requiritur. Posteriori autem acceptione malum est, quodialteri imperfectionem adfert, seu, alterum quocunque modo deterius reddit. Hoc modo absolute, seu, in se malum est, quodvis peccatum, lege Divina prohibitum, juxta illud Jer. II. is. Malum ces amarum est desierere ebovam Deum suum. Absolute etiam hoc sensu malus dicitur artifex, qui vel peritia, vel habitu, ad opus artis suae perficiendum nccessariis, destitii itur. Pertinet huc quoque omnis alius defectus, etiam naturalis, debitam tollens perfectionem, ut caecitas, surditas, & morbusqnicunque, unde tali defectu laborantes dicuntur κακως , Matth. l V. a . IX. I a. &miser ipsorum iturus κακοπάθεια vocatur. Respective autem malum est v. gr. acetum dentibus 9 oculis fumus Prov. X. 16. Eodem sensu malum est vinum febricitanti, & cibus quivis, qua- tenus hunc vel illum in homine excitat mor
614쪽
Malum, absol ute spectatum, in Maii absolu-esentiale & accidentale distingue- r inrisio. re solent, quorum illud in defectu persectici. - nis, quae ad essentiam rei requiritur: Hoc autem in defectu perfectionis, quae ad accidentalem rei perfectionem requiritur.
Ad similitudinem boni β. 798.), observata opinpositorum indole, explicamus quid ipsi significant termini: Essentialiter se' accidentaliter malum,m inquisituri an dc quousque eis aliqua respondeat realitas, Vel potius, an dc quousque detur vel dari possit, essentialiter & accidentaliter
Nihil est vel esse potes eqsentia- sentialiger
liter malum. Si enim daretur, vel malum nega-
dari posset, ens, essentiali labo- - .rans malitia, destitueretur illud perfectione essentiali, seu, quod idem est, non haberet Omnia essentiae tuae requisita f. 8r O. . Sed destitui nequit ullum ens essentiali sua persectione, quum quodvis sit essentialiter persectum fg. 79α.). iptaquς rerum essentiae absolute sint necessiariae g. 6o9.), & immutabiles 3. 6I o. . Non ergo datur neque dari potestens estentialiter malum. Brevius. Hsentialiter malum dicitur, quod
essentiali laborat imperfectione s9. 8lo. , sed haec de nullo praedicari potest ente g. 794. .
615쪽
Neque ergo de ullo ente P dieari potest
Facile hinc quorundam veterum magorum de . ' duplici coaeterno & aeque independente pr&cipio, altero bono, a sero malo, consulatur s, mnium , quod ex Thoma 'deo commemorae
Nam statuere principium independens ti aeternum dc tamen sua natura malum, quum independentia dc aeternitas ablolutam interat perfectio- ' nem,malitia autem imperfectionem,aperta labbrat contradictione, facitq: unum idem to essentialiter bonum, & simul essentialiter malum. Voluit' quidem Zoroaser, Pprfarum sapiens, emendare hanc veterum magorum opinionem, assirmans duo poni debere principia, unum Dromasden, 'lucis atque boni auctorem, alterum Arthis nium, .tenebrarum atque mali sontem i non tamen coaeterna, & a nullo alio principio depen dentia sed a Summo Deo, quem . Autl am Porucabat, genita. Voluit inquam, quaten stam ei putavit mali naturam non in sola privatione, et si ex lucis privatione originem traXerit, Consistere, sed positivum quid esse, seu, esse ens
'quoddam, eatenus in praesentem, quem stabili ' - imus, Canonem, vehementer impingit. Taceo Zoroastrem genesin mali a Summo ti Optimo Deo pessime derivare, causamque mali cssicien tem & positivam inepte ponere, quze tamen .mnis est deficiens dc negativa. Ab his dii cessit quidem Manes, a quo Manichaei originem traxe- noli nisi unum verum Deum statuens, si-. mul tamen finxit aliquod principium malum lace, vita de bonitato destitutum, ideoque ali-
616쪽
Uuia omne ab luto sensu Acciden aliter malum dicitur, illud vel essentia- malum datur te, Vel accidentale esset g. 8io. . Ens vero essentialiter malum non datur nec dari potest y 8Π.). Godcunque ergo 'us malum iaci meu
retur. diu us accidentali laborat malitia , Oessenti liter existit bonum g. 7o9.)
Recte hinc observat Coubergius I. I76. Onto: ph. nullum inveniri malum siue bono, nec darr malum sine admixtione boni, saltim essentialis.. Licet detur bonum , scilicet . absolute summum, sine ulla cujuscunque mali mixtura, quale ens Deum esse demonstrat Theologia Naturalis.
Εnti nonnisi actuali compe- Nonnis actua-' tunt accidentia g. 368.); malum Mus tribui pot- autem, quod de ente enunciari malitia. '
potest, non est nisi ejus accidens l. 8la. . MLhum ergo ens vis actuale malam e se potest.
Absit tamen putes omne actuale esse malum nam existit ens absolute bonum, ah omni im ' persectipne omnique malo, longissime rem
Quoniam ens, quod Metaphy- Mali Mera- sices est considerationis, ea stimi- ρ sui coη-
617쪽
. tradictio. tur latitudine, ut & actualia & potentionalia comprehendat g. '293 . . de en-ete autem non nisi actuali, ne lue de eo Omni enunciatur malum 3. 8I3. . Malum ergo universale entis Metaph ci praedicatum esse nequit, seu, quod idem est, malum Metapb- cum non datπr. Idem sic ostenditur: Essentia omni convenit enti 9 329. , & posita essentia, poniturcns f. 332.). Quam ob rem si daretur malum Mataphysicum, esset illud essentiate; sed dari nequit malum essentiale I. 8Π. . Neque ergo dari potest malum Metaphysicum.
Dibuitii tri- Triplex constituit Illustris plex malum. Leibmitus malum, scilicet Met phasicum, quod in rerum etiam non intelligentium impersectione, seu, limitatione Originaria collocat. 'scum, quod ei est incommodum & perpessio creaturarum, sensu & intellectu praeditarum, quo malum poenae refert. Malum morale in actione & Omissione constituit libera. legi inimica, quo malum culpae r fert. Cons. Theod. f. 2I. Causa Dei assert. 33O. 3I. 3 2. Scilicet ut mentem IRustris Viri clarius exponam. Recte statuit omnem creaturam, .ellam in statu merae possibilitatis Dae, exestentia sua, originalem habere liniitatio- nem: nam quod limitatione caret, nou crem
618쪽
Ur B ITATRue tura sed Deus est. Limitata autem dicitur Creatura, quia Nersectionis suae habςt terminos. Hanc ipsam limitationem malum vocat Leibnitius Μetaphysicum, quod ergo ad memtem ejus recte explicat hiansissius D. I 6 r. PrincipWr nudam absentiam perfectiunum inentibus creatis, quarum recipie arum . preessentiam suam ciunt incapacia. Insert ergo hoc malum defectum perfectionis ablututae,
quae creaturae incommunicabilis. manet, ponitque praesentiam perfectionis respectivae, iista tamen ut defectus iste; quo ethuslibet creatum estentialis perfectio distat a perfectrino ubiluta ipsius Del, M qui defectiis, salva manente creaturae essentia, suppleri absqlute fie-
diat. In hoc malo, quod ahlolute necessarium statuit, ultimato & qua possibilitatem suam. fundari existimat matutia morale, ob quod o ritur Physieu' ,' etsi non semper in iisdem subjectis, sed haec tamen, quae videri possit
aberratio, cum fructu corrigitur, v innocem tes nollent passi n- esse. -
Quousque haec Leibnitiana Platonis ς Vppiant, vel disconveniant sententiae, qua ille de origine mali . acturus, illud in ilia persectionis Physicum & moiale distinguit, praesentis non est instituti examinare de discutiere. Magna oboscuritate laborant platonis circa prie sentem ma teriam edim, ut de genuino illorum eruendo
619쪽
sensu haud parum inter se disputent Critici. Id
solum uno alterove verbo observare Con Venit,
malum, quod Platoni eit imperseetionis, si non plenam, ei tamen proXimam Cum Leibnitii imalo Metaphysico habere similitudinem: Ita enim illud malum ex Timaeo Platonis explicat Moshemius in Not. ad System. CudwOribi intel- lech. p. 1 et 'Plato quρηiam Deum existimabat ex in titulo sapienter res alias perfectiores S melio
res aliis condidisse, quo aequabilis Iotias universtatis concentus nasceretur, multas incominoditates , mala ex ipso flatu rerum, naturarum derivavit. Mala 'haec, eX statu rerum , Sapienter a Deo collocatarum , derivata, aliud denotare non videntur, . tquam imperfectiones, quas salva tua essentia dc
natura, salvo etiam totius Operis ConccnIU, transcendere non potuerunt creaturae. Hacte
nus ergo Platonicis similia videntur Lelanitia
g. 816. Malum Meta- Malum Metaph βvm Leib-pbdiscum Leib- nitit entibus, quibus coubfuit. ΠΙ- nitii bonitati Hj essentiolis bonitatis detrahit. es moti ηρ Denotat enim malum Metaphy erVΦ - seum Leibnitii absentiam perse ctionis in entibus creatis, cujus recipiendae per essentiam suam sunt in eapacia I. 8I3 . Bonitas vero essentialis c0llocatur in perfestionibus, quibus essentia rei absolvitur . 798.), quarum ergo recipiendarum res qua:viS per esientiam est capax. Malum itaque Metaphysicum
620쪽
sicum Leibnitit, entibus, quibus conVenit, nihil essentialis bonitatis derogat.
Nemo negaverit entia creata & finita aliquo essentialium suarum de ou laborare, quem Leibnitius malum Metaphy sicum appellare Voluit. Si hoc itaque finitis rebus aliquid essentialis detraheret bonitatis, o ia entia finita destituerentnr minimum parte aliqua essentialis suae bonitatis, relicta altera parte essentialiter mala. Sed nequit ullum ens, ullo modo, esse essentialiter malum si 8M. . Malum itaque Leibnitii Metaphysicum non tollit essentialem
f. 8 . Malumi ergo: Metaphium Malum Leib- Leibnitu non es aliquod essentia- nitit Metap*titer malum. Quod enim essen .s μ ηρη estialiter est malum copsistit in de- Rctu perfectionis, quae ad essentiam rei requiri r s. 8SO.). Malum autem Metaphylacum Lethnitii non consistit in defessisllius persectionis, quae ad ssientiam rei requiritur: abselvitur ςpim defectu , qui salva mafinterei creatae essentia, suppleri absolute nequit β. Malum ergo Leibnitii non est aliquod essentialiter m um. .
Nihil quippe essentialis bonitatis detrahit rebus, quibus competit hoc Leibnitii malum g. non ergo confundendum est cum essentiali malo, quod veteribus Metaphysicum appellari solet, α quod rebus omnibus recte denegatur g.