장음표시 사용
341쪽
Ratione Conviviorum. I. I. De Ratione accumbendi.
Romani antiquissimis temporibus ad mensam
sedebant f ) , quod a mulieribus verecundiae causa aliquamdiu etiam retentum fuit sa) rsen postea aeque ac viri mensae accubuerunt . mrat autem mensa Romanorum rotunda & humilis: αpauperiorum quidem tripes b); lautiorum vero citrea aut acerna , sede eburneo astabre facto sustentabatur s unde tales mensae innopodia sunt di , quae insano pretio emebantur et praesertim si pluribus essent distinctae maculis I9.
Hae mensae cum ipsis ferculis in triclinium illatae convivis apponebantur g ; unde hoc verbum .s ut Graecis παρατt'εναι ) ut simplex ponere 'mensarum propria Vox fuit b). Circum mensam tres plerumque lecti erant dispositi , unde Triclianium ; rarius duo, unde Biclinium si) ιocus , ubi coenabatur, est dictus . Lecti insternebantur stragulis magis aut minus pretiosis pro opibus convivatoris ', ct in quoque lecto tres plerumque erant convivae rarius quatuor Κκ , α, si plures essent, sis idum habebatur ι). Accumbebant
veteres superiore corporis parte in cubitum reclinata min. inseriore porrecta; ita, ut primus conviva pedes pone dorsum secundi extenderet , ille caput ad umbilicum primi reclinaret pulvillo interjecto; & sic alii porro : dignissimus autem habebatur locus.medi n , & post hunc summus . Sed hie ritas plane singularis obiter est notandus, Consulem scilicet , si convivio alicui adesset , in medio quidem lecto , sed locre infimo accubuisse, ut ita facilius adiri , ct negotia, si quae sorte suis pervenirent, expedire posset ο . Convivae vocati M 6 ali-
342쪽
ν 6 Sesi. VI. cap. II. I. I. ω a. aliquando quosdam invocatos secum adducebant , qui Umbrie dicuntur, qui sicut umbra corpus, ita Us υocat convivas sequebantur γ). Ad lectorum autem pedes sedebant parasiti sq), vel etiam infimi ordinis amici o, & denique etiam pueri so . Ante coenam lavare r) iblebant Romani in quod luxuriosi etiam post coenam faciebant sub . Mox me em coenatoriam x), sive isntbesin, sumebant s& soleas pedibus demebant b). q. II. De i a Coena . Coena antiquissimis temporibus. quidem simplicissima fuit, ex pulte se) scilicet plerumque, vel mleribus ui) ; sed post auctas Romanorum opes in tres partes divisa est. Prima fuit Gustus ' sive Gm latis b); qua cibi appetitum moventes potissimum apponebantur sc) , & praeterea etiam Ουa unde
proverbium apud Horat. Sem. I. 3. vers. 6. cantare ab mousque ad mala -- , hoc est, per totum convivii rempus. Haec pars coenae etiam antecoena
quia mulso primam sitim sedabant ca): unde promulside aliquem conficere significat aliquam initio statim coenae saturum reddere cb . Hanc sequebatur ipsa coena proprie ita dicia. cujus praecipuum ferculum Caput coenae si dicebatur . Qui autem fercula in mensa componebat structor λ ) dicebatur, ct Graecis τραπιζοποιο s I); qui vero ea scindebat ,
Carptον ). Graecis sn ; illudque accurata diligentia fiebat οὶ . Denique apponebantur Nesiae secundae, sive Pomorum θ ; in quibus erant Beliaria, ct similia. Initio coenae Magistrum sorte legebant
343쪽
De caena, re Comestatione an aliambum vocat Horatius co)qui leges convivio ferret, & modum bibendi ualueret sὶς ad . quo quisque ordine amores suos proponeret O , ediceret : unde regna vini Drtiri talis - dicit idem Od. I. Iv. verso I 8. quae magisteria vocat Cato apud Ciceronem de Seneci . c. I ., Convivae sertis floreis υ , vel myrteis erant redimiti ; ct , si delicatior coena esset , unguentis Perfundebantur x r quin totum quoque triclinium floribus saepe conspergebatur. Inter coenandum luxuriosi quidem homines lascivas saltationes b), pantomim&, vel gladiatores spectabant cet); frugaliores vero aliquid legi curabant Q; vel comoedos , , aliosque poetas audiebant m: tum etiam plerumque musicam adhibe
bant M. Quid propter viam facere sit. docet F
sus & ad eum Seri. U. etiam Macrob. Sat. II. 2. &Plaut. Rud. I. a. GH. In Memor. Acad. Lit. Paris. T. II. p. 4ω. male prole iam facere scribitur. γ' Olim Romani, frugaliores certe se , semel tantum ruotidie 1 cibum cliniebant g , hora scilicet nonab) diei naturalis, sive nostra circiter tertia. Pomea accesserunt Ientacutam, quod primo mane sumebant si) ; Prandium circa horam sextam sum-Ptum, quod coena frugalius erat ); Merenda inter prandium & eoenam; & denique post coenam Comessatis IJ, quae tamen non nisi gulonum:&dis blutorum hominum erat can) ; qinbus omnibus vomitandi consuetudine iacile sufficiebant e licet etiam frugaliores vomitu stipe post coenam in suerint μ). Et hic in ιν παρ ἐδε monendum est, Minmisia tempestiis dici, quae a luxuriosis, vel etiam frugalibus,qui amicorum sermonibus delectabantur.
344쪽
a 3 ses. 'VI. cap. II. l. -2. 9 3. . maturius inibantur so); intempestua vero, quae in. multam noctem' protrahebantur ): unde non audiendus est Salviaesus ad Vopisci Florianum c. o. qui ubique , ubi apud veteres intempestivorum convisviorum mentio occurrit, tempestiva reponi iubet. III. De Potu . Potus Romanorum ominarius erat Innum , cui temperatiores aquam admiscebant, hixuriosi vero unguenta, vel aromata sq): eamque aquam vel fri-pidam, vel etiadi calidam cri ; imo haec in deliciis - habebatur s). Vinum autem a Consulibus, quibus natum erat. denominabatur st). Magister convivii, ut iam diximus, leges bibendi serebat , scilicet quot cyathis biberent, & in cuius hon em u) : qui honor sere praestabatur vel amicae cxin, vel viro a licui insigni b). Aliquando tot annos sibi precabantur, quot cyathos sumerent set): aliquando rursus partibus assis numerum poculorum denotabant a): aliquando denique tot cyathos bibebant' suot literis nomen eius, in cuius honorem bib bant , constaret . Sed eo casu cyathos tot, quot bibere vellent, in unum poculum maius congessisse videntur c). Tum sepe iubebat Thaliarcus , ut quisque epoto poculo tuo quaestionem quandam ωmanam proponeret ου e R. denique eum , qui contra leges convivii fecisset, cyathi unius eductione.mulctabat Oὶ, quod eulpa potare magistradicebant Et alia etiam lusuum genera usurpa- .bant, ut, exempli gratia, coimum; cum vini r i liquiis e calice in pavinientum pmfusis sonum etia. cere conarentur D. Alii vero aliter hunc lusum explicant. Ludus etiam erat, quo recentis mali s
345쪽
m P ο i er Pecunia Veter. Romanor. mina digitis primoribus veluti eiaculantes, siclinii lacunar attigissent, bene; sin minus. male ae amoribus suis au urabantur γ). Mensis secundis trularis libabant , quos 'mensae adesse credebant tib) ; vel etiam amicis honoratis si hoc est, pauia Ium mi ni ex patera in mensam , vel in terram profund bant , voto pro eorum pro iseritate addito ). Et mensam ipsam saci am credebant veteres quia ejus communione hospitalis ath & amicitia , quae praestantissima hominibus a Deo data sunt, conciliantur ι). Un- de etiam jurantes' convivae manu mensam, Veluti aram , tangebant sm . Imo imagunculas quasdam Deorum in mensis, vel juxta eas ponebant, qua lis fuit Hercules uiuasteetius n).
De Pecunia veterum Roma rum . . l. I. -
Dε Perania iii ge rere. 'ANtiquissimi Romani, ut etiam aliae pentes .
pecunia signata usi non videntur; sed vel per mutatione mercium ca), praecipue pecoris 2 unde etiam verba emendi Graece proprie hoc significant, ut σννυμιαι , dato uos aliPrd termuto ; .d D Umὲ πο λω, dato e alea ιγ 1 vel metallorum - Certum pondus adhibuerunt , unde varia monetae . nomina pondtis etiam notant : ut apud Romanos: As, di quae inde deoacta sunt'; apud Graecos T lentum & Μina; apud Hebraeos siclus &c. Imo e iam hodie apud nos. Francos, Anglos , S alios , idem , puto, obtinet, Primus Aes Romae signavit Rex Sarvius Tullius
nota pecudis, unde quoque est dicta e) , licet alii s inducti inscriptione nummi, quem re
346쪽
aD ses. n. Cap. III. q. I. a. pensent Plinius Η. N. xxxii I. α & ovidius R- florum I. υers. 23p. & quae forma in nummi; anti se frequentissime conspicitur Iano id falso tribuant is Argentum primo signatum fuit A. U. 484.. e) vel , ut alii, A. 4m. alii vero nummum argenteum primum a Servio Tullio. conflatum dicunt f in A rum vero sexaginta. circiter annis serius .
g. II. De Nummo aereo.. Nummur aereus suit As, ejusque partes: nam in dicitur omne solidum, quod in Panes aliquotas is viditur ; quemadmodum femissem Afrise dixit Plinius II. N. xvIII. ae. s. s de haeredibus ex asse vel ex parte institutis v. II. T. I . f. s. seqq. Aug. ior. &c. Hic As primis quidem temporibus erat
libralis b) & solebat appendi, si summa scilicet majuscula foret; unde pendere Pro Divere , que sum ferre , tabuias accepti er expens , & similiae diacimus se) . Inde etiam stipendia , si sim penisnda ,
impendia similiaque dicuntur. Sic etiam s ατην Gra cis denominatur a verbo is , pondero ;a ταλάω . Quin & Hebraeorum Sicli, ut iam innusemus, inde . deducuntur ) . primo bello Punico sextantarii asses facti sunt lege Papiria , secundo unciales, & demum circa A. V. s s. semunciales h . As nostra moneta valebat quatuor circiter chalcos; post legem vero Papiriam duos & semis.sem. Partes assis primus signavit Tarquinius S pectus; ut quidam colligunt ex Festo v. Ran-rum ) ea e sunt Triens , assis tertia pars ἔ stum dranΤ. 'quarta Pari, navis, notam habens m),Τui etiam Treuntius dictus est; & denique Sextansn , sexta assis pars r quae partes in Triente quatuor , in Quadrante tribus , in Sextante duobus punctis notantur o .
I. 'IIL De Nummo ingenteo S aureo argentem nummus erare Denarius , qui alebat
347쪽
T m. arg. ct vi r. θ' de Ratione supp. ' agr' nobis circiter sex stuseros; & Drarema Attica pacilo major erat: alii vero aequalem statuunt ρj. Hic
Elt dictus . Tetrahaismus autem Atticus valebat tres circiter denarios ' ; &. Graecis etiam Στατόν
dicitur Q. Dimidius Denarius G QMinarius dicitur; vel etiam Victoriatus ν a signo Victoriae, quod prae se ferebat. Quarta pars Denarii dicitur inertius, quasi nummus semis tertius cet), qui duos asses cum semisse nostra moneta circiter stularum unum cum dimidio) valebat: hic κατ' e iam Nummus dicitur, quia Ῥquentissimus eius in rationibus usus fuit: &, quod minutissimum id sere pecuniae genus esset, nummo festertio aliquid se Iicui addicere in auctionibus significat, nudo, is vilissimo pretis resis aliquam empitaris facere sa).Se-yertii nota fuit haec, LLS. co) vel potius IIS. significans duas libras oe semissem di quae postea vulgo in hanc HS. corrupta fuit. Aureus nummus , sub Imperatoribus solidus inus, valuit denarios viginti quinque , sive nostram eta forenos, Cariarios septem cum dimidio M).
Hic etiam absolute Nummus dicitur e)... g. IV. De Ratione supputandi . Ratio fuistitandi apud Romanos suit duplex, per
Asses nempe, & frequentius per Sesertios . Per A supputatio fiebat vel expresso Assium nomine , vel tacito ut cum dicimus, exempli gratia, binoscentum aeris, orc. ubi semper intelligendi Ies. Ad Sestertios quod attinet di Primo sciendum est, Sestonios masculino genere significare singulos nummos festertior ; Sesentia vero neutro genere
348쪽
Ira nummorum Ieuertiorum , CXempli gratia , centum jejlariis sunt floreis septem cum dimidia; centum festertia sunt 'soo. florens: sic mille sesertis faciunt furenos ille festertia faciunt furenos 7s o. a que ita porto. Secundo, cum adverbio numera di utimur, singula sestertia centuplicantur: & sic decies sestertium idem valet, quod mille sestertia , si ve decies centies millies nummo rum Iesertiorum
si) ; quadragies hestertium sunt quater mille Iestertia, sive centies mille nummi Prisippei.
β'. U. De Piintiis ει Luxu Rom. Perimina quaedam Divitiarum , & Luxus Romanorum subjiciemus h . Quadragies sesertium affod .Pbaim. in in margaritis gestantem LoIliam Paulinum vidit Plinius h. Sexagies Iesertium Is oo. Phili' p is )- aestimatum mit convivium Imperatoris Veri m . Sexemties sestertium, sive quindecim cente millia Pbilippeortim in gulam absumpsit Apicius cn , qui tum demum rationes inspicere coactus m. perfuturum sibi testertium centies s Phisippeorumas omo. ) computavit: S velut in ultima fame via ciurus, si sestertio centies vixisset, veneno vitam finivit , narrante Seneca cons. ad Helvium c. Io. qui tamen sestertium millies in culinam eum cotigessisse dicit. Bis msilies, sive quinque miniones Pb tineorum possedit Crassus so) in agris & pecunia, praeter supellectilem & servos : itaque negabat i cupletem. esse ρ , nisi qui reditu annuo legionem tueri posset, sive, ut alii dicunt, exercitum sq, . Ter milites, sive septem militones s dimidium habuit Seneca fr) ille PHlojopbus. uuater milites . est , decem miluones Lentulus Augur s . C. Camellius Claudius Isidorus testamento suo edixit , quamvis multa civili bello perdid flet , tamen fierelinquere servorum aluor millia tentum di sex
decim ' , juga boum tria millia sexcenta, reliqui
349쪽
pecoris ducenta quinquaginta septena millia. in numerato H.S. sexcenties t), sive Philippeos Iso oc. Augustus ex solis amicorum testamentis quater decies millies perceperat. Dei. tiu. cujus summae
valor est mille & quinquaginta tonnae auri. Pigμμ 1epties millies , hoc est circiter sexaginta septens militones Philippeorum a Tiberio Imperatore relictos non toto vertente anno successor eiusCajus absumpsit su). Imo vitae etiam frugalioris homines incredibiles quandoque sumptus fecille leguntur : sic Cicero mensam citream habuit . quae constitit HS. decies, sive aso . Philippeorum υυ idem domum a Crassb emit HS. XXXV. sive 87soo. Fbilippeorum . Iulius Caesar aliquando duas tabulas emit Ostoginta raontis, sive florenorum Iaci. mi ι-btis sx . si talentum sit 1soo. floren. Sed ipse deinde 18 i. ponit: erunt ergo I . millia.)T. n- niti Milonis ars alienum fuitsesertium septingentier, quod facit nostra moneta Drenoruni 437smo. Immo sasvoco. ex ipsius computo. quo denarius lex stuleris valet, at enim in editt. prioribus denarium ad quinque stuleros exegerat; eaque ratione cor Π-ciunt 437s. milita νὶ . Postremum autem huius
rei exemplum hoc elegans esto.' M. Antonius cli, pensatori suo iusserat, ut decies HS- amico Cm clam ekenti numeraret' cum vero dispensator su*mae m initu ne obstupefactus , ut eam intonio, ostenderet, argentum in medio Proposuistet , praeteriens Antonius rogavit, quid hoc rer eset Ille aiktem , ia quod donari iusserui, respondit . Tum m lignitatem eius conjectans Antonius , vero. inquit, maiorem summum decies put υι. noc αι- suum est. I siue alterum rantum ad icito Le).
350쪽
VI. De Talanto re Misa. . - Licet Talenta Graecorum propria sa γ rint, f'quens tamen eorum in scriptis Roman'. rum fit . mentio. 'Ta-ta quaecumque constiterunt. Minis sexaginta sui generis : cum ergo Mina Atti nam de aliarum gentium Talentis tacebimus in VM- uerita Draomas e Penarior sui jam exi*uum disecrimen, quod inter hos nummos fuit, mittamus Centum, qui faciunt nobis florenos triginta, palam est Talentum valuisse florenos Hestandicos 18oo. M. . f. VII. De Ponderibus re Mensuris Ut iam etiam breviter aliquid de Ponderibus Semen uris. Romanorum dicamus . rerum omnium unum pondus ipsis exstitit, scilicet Libra; cui v
tamen postrema vibx aliquando ponitur pro in genere: & determinatur per vocem adjunctam.
Sic, ex. gr. Columella dicit bd mentis υiridis pondo selibram ; 3e abjinrbii pondo libram θ) &c. Plauturvero σ), Neque piscium uitam unciam pondo M- die repl- as, sive ad pondus Parasiense ex cta valuit uncias Io. g . Et dividitur in Ia.
Uncias ; atque Unciae partes Librae faciunt suis no- minibus distinctas. Sunt autem sequentes b : Un- cia ab uno : Sextany, sexta pars Assis-: Quadrans,' quarta : Triens, tertia: vincunx, quinque qyciae: ' Semisit: Septunx, septem unctae. Bes, Octo cujus' vocis origo est obscurior si): Dodrans, As dempto quadrante. id est, novem unciae: Dextans dem do
sextante , lave decem unciae: Deunx dempta uncia, id est , undecim unciae . Unciae autem Mnes. an- xie recensere mediet potius sit, aut Praefecti m netae, quam a nobis requiratur .r It ue dicemus p tantum, - Unciam continuisse Semuncias duas, Due Ias tres , quatuor, ' simi , maremus