장음표시 사용
11쪽
a mate x, fram bii. ergo si per eiul modi absti actionem distinguuntur plura erunt P Hloli 3phiae membra, qua tria Probari antecedens. Enimvero commuia1 rerum omnium attributa,quae vocant transcendentia,
itemque summa genera, partim reipsa in materia sunt, partim extra iliaci qua abstractio a tribus vulgatis di Fert ut conlideranta patet. De
inde intellinentiae etsi matella risi a prorius
vacent cum tamen possint in se noua accidentia recipere limis ubi participant adhuc po Betestate , seu ut vocant, potentialitate , quae ge-xus quoddam in materia improprie sumptae v deibro de Causis, propolitiones dicunt ια intelli entiae habere suam . : At Deus Opi. Mam. v qiu sit actus omnino purus, bona iaprorsus materiae ratione seiunctu est Aliam joitur vendicat abistractionem ab ea quae ' te entii ἰ convenam, omnino diuersam in ' propo ti. Ne de fatiscendentibus, summIsque Ozue sv ibus alia de Deo, alia de caeteris meiatibus si m VM ti eno erit scientia, neque haec Omnia in Uriam
teria ι- Metirhystiam poteriant nisi ea sub v
non mine, multiplici trium cientiarum, rietate .l stinguatur.
cIoram flententia 2 quanam earum verast a tuitur. De is es IN hae quaestione nulla sere apud veteres χ-
1llam gaiam ei bi ad fieri . tam fuaslepr pter . addi cerita ui ccinuare ditatem quia tam mul ata, laim varia rerum genera in unum complicata,s1mni addisci non poterant. Et his quidem suffragatii quartum UpC Ueti artacui argu-ῆ me φη retentum Veium haec sententia quia ΠUua,
rario. otii, pe εχ quam probabilitaris prciem prae
st ei I, G p, acet. Est vero noua quia nulli Vnquam Philal OpI Crui me item en It strentias omnes ad usum reuocare. Qui Ercunque de scientiarum varietatessisserunt: de mas ut deribus natura , specieque distinctis loquuntur. Id quod tum apud caeteros videre est, tum maxime Mid Platonem in dialogo de Regno, in Philebo in Sophis a Sc Ita de Republ. Itemque apud Aristotelem I. I Oster Analyt Cap. I9 23. Iib. X. Top. cap. a. 'imo de Amma cap. I. lib.
CN,ra o .cap. 8 de tape alibi. Est etiam huiusmodi ploPAZIo plura citum per se minus probabiles, utpote quod Δκ orean Philosophia splendorem non mediocriter ol
sturat, dam ea mau,niuo consuli corporis concretionem , quali in . Me μῖρ e: An mag
naturarum varietas in nata scientiae compre hentiolae miser iat Sane qua de a pari rat: ne dixerit quispiam, virtutum Dronium materia siue obrecta, ad unam tantKm ut item percinere. Q u quid in Morali doctrina tauro Praeterea quod scientiaram desinitio non
Iacommoditate, sed ab ipsa natura orta iri ex eo ostendi potest, quia ut Aristoteles . Poster cap. 23. Plato in daalogo de Furor Poet caeterique Philosophilai sim docent, scientiae perros tibi subrectas cattributas, quae attributionis subiecta vocant, inter se attingui: tur; ad eum modum , quo poten iar perobi cia. Cum igitur, ut est etiam coan in unas hi sophantrum vox potentiae verba gratia alens sensiendi, intelligendi , essen trali inter se dasse xant discrimine haud dubie eode inter se inii tuo scientia dissidebunt. Denique antrinseca xesse naturale hanc sc1entiarutri distinctione. palam testantur de principio rima, quibus sit gulae uruntur, dissimilitudo; modi contei plandi , attara nil que ob cita prorsus diuersi Altera est opina o Oorundam arentium pro ter illas tres nilosophia partes, danda esse plures alias, ita 't Metaphysica tres minimum
scientias rene: e diuersas, uo D a1nem -- plexi coerceat, uua quae Deum contempletur; a tera quae de intelligentiis agat, tertiam, Quae de transcendentibus d generabus summis dis
scitat. His sauci sextu proximi a ciculi a Pine rum. Sed neque vere,neque A stotelice loquum tur, ut in di putationis proseculis planum isti
da ostiorirna , qui censent nec nam an taxat V Π era scientiam nec plures Metaphylicas sed V-I nam Metaphysicam Physiologiam nam Ma iliena ticas plures atque hias omnes tic eis in re se Nnatur ad similes, Samplitudine distu fas, ut ex earium distinctione niueisa Plai L ILI, phia, quae in contemplatione, loriar et pore νώm e scat. Har casertionem conflatilat in primi Sari ei thoritas Platonis apud Alcitum m in libi de si MDCLLilat cap. s. tum complura Aristote lacte Sp. histrini Unia. ut 6 bl raph. cap. I. I . 2.& lib. I. cap. s. quem sequitur D. Damasco mula. c. pite sua E, in Physiol. Boetius in lib. de Trinit cap.2. Auic En imi naa Metaph. cap. I. Ugaetellus iniri dii in Pael. Ptolomaeus in ima gesto lib. I. cap. I. com M.
inlinis schola Peripateticorum.
12쪽
fit omne autem necessariani fir- maloiue immobile esse oporteu qui lenὶ di
ire sub ii, qua tala, Mese non es
test v lib. u. Meta. c. s. tex. I AC ait Ita ro nec . si , ut o tune id, qui 1d sub c enta econ Pera plar Cnem cadit, tr quam labra materia di motu ab1liaci oncm xendacet. His animaduersi iam hoc modo inmitatum pilababituri Tot sunt scientiae intemplariuar, orto: abstractiones a materia&a motu hae ve- Io tres Omnino sinu ergo totidem runt cCnt inplativa scientiae. Maior propositio se detur, quia hasce abstracti ones necessario comitantur diuersi modi idibilitates vocant rubquibus scientia res sibi ectas per se att1rgunt quinque se lentiis ipsis disturci Onem parat z. Vnde Aristotelas ii, o Metaphysicae, capite
1 tra. 2. lib. . cap. s. v. de Anima,cap I.t X. 17. aliis 3 in locis pro abstractionum araetare, scienti trum nu erum constituat quod etian secisse Platonem e instat ex iis, quae tradat Al- rem'iam
teruenit: siquidem neque rea,'nod noui r et, alcribitur, nequr toti habet denegatu sed eam cogitatio dant Miat auocat at ii abs hi ab eo, cui reipta conitingit ur ii, atata:Jendo autem, ut secundo huius Operi lab.cap. 2. te . 18. Metaphys cap. II. rex. 3. Arai tot docnec mendacium inest nec errCP quant m libet vis abstrahens, unita diuisiam, materia i 'ne materia, mobile uae motu contideret.
ARTICVLVS IV OVO IN MATHEMATICIS DI- siFinis, non vula tantumst ab actis
a materia. Stabo, cum triplrcem a materia absta' l
item specie Metaphys habeat Mathemat cartamen unam genere , pecie duplice venit canet. Qu9dit planum fiat, 1aud ignora d. . i. e . D puditam escariateriam sensibilem namini mi,
Por vero propciatio ex eo ostenditur in r3 ad .. Dry an f rnctio imare r. sensibili singulat ri. Trum altei . t a materia bii sibuli etiam communa. Pon re se Satione tertia ab omnes mate-
Enimuero Philolopbus .itu: au conti. derat, V. S. honcinem, ut ex arsimo constat, corpore feci qualitatibus . sub sensum cadentibii S, ouod materia sensibilis uocitur nec tamen materiam singularem scrutatur, cum fingularia ora per se spectent ad scientiam Mathematicus a isectiones triangulCrum, atraque ad Se INUS contemplato, Ulae licet aer psa in materia sensibili haereant: non eata vim quatonUS in eiusti odi maletia si , expendit Ner aphysicus in cornitione prima intelliu
eredit est eandem materi. D pr malim , spectatam pro stoli quantat. t subeat Canai Tho. senti Ferrar lata 2 huius Oper. q. v. Socin. in αMetaph. q. H. Alli Jaaec Opanio non probatur. Nam cuin Ceometra coinna uiri Picitosophorum voce drcatur, non abstratae re cogi liticineana materia intelljgibili si materia intelli sibilis
es t materia prima , ram consideratro Math matica substantiam attargeret, 'V.Cd n. ac ristoteles Ir Metaph. cap. 8 text. q. nancique Graeci interpretes , partim s. huius operis , texta 18. partim I de An nia, rexi. II potesque I lex eo ostendi, qua a Mazismati ci siue deliniant Iiau demonstrent nullam materiae, aura ferius substantia mentionem facitant. Et qui dena an Tito, cum Mathematicae Groclames, erusino dimentione haudquaquam inclueant , t pote, quae quantitati ier se sumptae, absque ullo se dine ad substantiam , conueniunt, ut se aeqnale .ue inaequatri esse divisibile la abero proportionem , aliaque humi modi Eserunt gitur hi auctores, intClirgibalem materiam ea lexr a Di tui inem, hoc est, lineam, superliciem, corpus dicique materiam , propter in ilitudinem sue analcgiam , quam cum materi II-nia habet: ut enim haec subli. nti ala. Imas: sic illa. accideratar: assuom lorecapit: tellia
13쪽
malleum sectat non sensu, sed intellectu percipi pote iLHaec posterior sententia verisimilior viaerur,quam secutus est Alex Aphrod. . Meti
cap. IO ad textaris imo M. Thomas I. Poster cap. 23 aliique nonnulli. Q aibus ita explicatas statuimus Mathem licam abstractionem non specie, nam , sed duplacem esse. Namq; res Mathematica vel cogitatione abiunguntur a materia lensibili tantum , vel irinui etiam ab intelligibili. Si priori
modo ad Geometram pertinens si posteriori, ad Arithmeticum Geometra enim, teste Aristot et lab huius operis c. 2 lex zo. et ad Theodecten. c. . contemplatur affectiones magnitudinas Arithmet1cus autem circa numerip prietates occupatur Ex quo planum euadat, cur Mathematicae plurcs int, Physiologi vero una, itemq; una Metaphysica videlicet quia harum quaelibet unam duntaxat illae duplicem vendicant abstractionem. Ac nos hactenus de iis tantum Mathematicis egimus; quae incera puraeque Mathematica dicuntur. Sunt vero praeter has aliae , quae mixta nuncupantur, pIDPterea quod inter Physiologiam , crure Mohematicas mediae uni eorumq; ob 1ecta p. utina ad Naturalem Philolophum lartim ad Arithmeticu vel Geometram spectenr; ut Muti ea se pectiua Numerus etiam so ΠΟ- rus, circa quem Musica versa: ex parte quidem numeri . Arithmeticii quidpiam est ex parte sola ori, Plivlicum a re st.l1b.2.huriis operis c. i. bidenari causanterpres, ad ex L. I R. lib. 3. adreae t. N. De tota distribu tione Mathematicarum artium agri Proclus ini Euclidis inuinctis in rhi de Di, trina Platonis, cap. 6. Hudo Victorius 2 Didascal cap. I.
et ratio, quasvperam dictum aurem trucem assert.
VTea, quae de abstractionum varietate, edistinctione disseruimus apertacra fiant. diubia quaedam explicantia a nobis flat, quae multIS, recentatim praesertim nilosophorum, in nostra sententia inexplacabilia videntur. In prinii Senire intelligere se 1 ega t, quo pacto Metaph lieus rein ratione consideratio emauocet a materia , cui noloia solum ea tractet, quae in no extra materiam coni istunt, sed cetram transcendentra inririaque genera, quo-xumnosin ulla partim insunt, partim non m sint in materra, ut lubstantia & qualuas, alia penitus, in imateriam sunt immeisia,ut situs halbatus, imo cuin Ulam quoq. 1 a ateriam primam contempletur, ut ea tibio p. Metaphyn cae c.ipi e 3 co: itat.
Hanc diu altatem vi expediamus comper-
tum esse debet, interea praedic ea, quae ad primae Philosophiae subiectitii directo, a per se
spectant suaedam esse pure Metaphvsica .r est. quorum nulla pars subiecta ab alio artifice peris tractatur, ut intellrgentIas a uam pule Me taphysica, qualia sunt, quae in aliquib inseri ribus matera ς implicatitur, in quibusdam non: ut substantia, bonum, unum, alliaque Id genus. Porro aut uniuersa haec inpramae Philotophaae tribunal 1 re ipsa abiuncta a materia censentur. non eodeni tamen nodo sed priora, quia nurulam prorsus1abent cum inateria comunctionem polletiora qui 3cillam in suo concepta non includunt, . secund im se spectata, indifferentia habent, vere 1Zsfextra eam reperi XΠ-tur inarae, abitractionem D. TLomasia Met. c. r. aliiq: nonnulli, ex Atricenna i suae et c. d. v aut Abstraction E secundum indifferentiam. Quaerunt tamen aduersae opinionis affertores, quid tandem causa fit, cur ea, quae partim in- sunt, partim non sunt in materies, ab illa P
tius abstracta, quam cum ea cois acta censo hir cum nulla videatur idonea radio afferri posse, cur allud potius quam hoc dicatur. Quibus responsum volumus, id non sine optima ratione a nobis dici. Namq; adem valet, praedicto modo esse aliquis in gehu a materi , atqlle esse ad illam indiffereias eu non eam ibi exu
taudicare, ut loco citato D Thom explicat. Quare uti vere atrirmamus .an alia secumbun
Randiore me ad gQ. ulmi etli re ipsa part m cum eo unctum sit, quatenus inhontine continetur partim ab illo separatum, prout in belluati3clia: tur: ita probe atteritanus, figi Mittam abstractam se parwrnu esse ἀ
rentem aditu a licet quadam ex pars e materia vacet prout vade licet in intelli dentiis continetur ex altera in eam sit immerita quatenus in substantiis corpore praedati inuenitur. Q lod vero ad alia summa gener attinet, quae
neq, simpliciter, neq secundu 1nditterentiam invitem separata sunt ea non ablol utri sed quoad dIuuiua cognitione duntaxat ad Mera rhy- ficu spectant, quatenus ab eum pei tinet ensin suas partes generarim distribuere. Qib fit, ut, quia1n ea partitione eiusmodi quoque genera. occurinni de illis itide cognoscat quatenus ea a entis amplitudine percipienda requirit, qua coen 1tror mi erfecta est quai perstinctoria, Eode pacto considerat et1api 1m 3 Philose; hi materia quia in eam incidit dum ens in acti inide potentiam cuius pia cipuum significatum materia est, dispertitur. Itaque ea,quae nulla ex
parte extra materIam coli rent non nisi obiter ω 'πω uasi ex accide te tractat letaphvsic iis niti rer sideret, My
14쪽
uxquisistat, designare. Hae enim ratione pro
suo iures dignitate extra metas proprii obiecti sor Arabs libzre excurrit, ut alio explicatius drcetur. Ex dictis perspicua relin uitur proposita diffictiliatis blutio. quae si prae ciculis habeatur, ad complura dubia, quae hac in re passim
occurrirnt, diluenda usus eriti
Alia quoque dubitatio circa Mathematiucias abstractiones existit, quae non est a nobis si lentro uoduenda vi. te licet qui fieri possit, ut Ar)thnaeticus 'cometra non adhibeant inc ν at myladi Mnerari materia pri irram: cum qua tit i . teite Aristote e s libro Metaphysicae, cap. L ext. I. aliasque in Ocrs pendeaei, quo ad suum esse a se distantia corporea . atq; adeo line mat ri ait Helligi non pol sit. Sed occurrendum non post cur tem quantitatem secundum suam es senti arti comitione omni bas numeris persecta, absq; explicito conceptu natura corporeae intelligi. Verum ad Arithmeticam Sc Geometra cani disciplinam non pertinere eiusmodi quantitatis cognitionem. Non enim illae inmerorum4 magnitudinum affectiones eo usque persequuntur, ut eorum naturam enucleare explorent, at l. adeo ut essenti altam ipsorum habitudinem ad materiam scrutentur. Uὴ rod praeter alios aduertum Philoponus,Themisti u , Simplicius inuerro es, tum in primo de Anima ad text. 3s tum alias in locis itemq Αlensis
in prooemio Metaphysicae, si eius est illud opus. ARTICVLVS VI.
NVnc tandem argumen in quae initio quaestionis adduxamus, dissoli aenda sunt. Ad primum didendum , Aristotelem paulo pressius e loco Philosephia nomen usurpasse nimi rum pro ea tantum scientia, quae de rebus per subtilentibus di 1putat, Platonem vero In Amatoribus Vel augendae rei gratia per hyperbolem locutum vel non ex suo senili, sed Socratis, quem in eo da alogo loquentem facita Constat autem Socratem uniuersam Philosophiam ad bene vivendi institutura , moresque forman- . los indexisse. Qi 'sed certe non illius tantum,1sed aliorum quom fuit de Morali Philosophi auidicium Stoici namque eam duntaxat Phil phiae titulo ornabant Vndeis sapientiam, bonorum ac malorum scientiam , vitaequed genda artem defiatiebant. Qita de re lege si placet, Epictetum in Enchirid. cap. I. Ulutam chum in opes Io, An seni gerenda fit Fabr-blica. Ad 2. Respondemus: qualitatem, relationem,
aeteraque accidentia, non nisi sub aliqua e tribus illis abstractionibus a Philosopho con sici x x rdeoque ad aliquam trium scienciarum ne
M opertinυα empli gratia colores, qui λnon nisi cum ordine ad se sibila fi teriam spectantur, ad phus eum perti irent triangula,
qtata a materia sensibit . non vero intelligibili abstrali arietur , ad Geometram . Verritae, o ita sani liberae E materis ad Metaphy icum. Quod Dari etiam modo . e re arion bus dicer dum est. Nam verbi cause in aequalitas inter Conr' duas angulorum species , ne misi est Metaphy ris refiat sici proportio inter duos Numemu Arum prae tiM tici relatio calefacsentis adiem quae caletiz.s arrs G. Phulici Atque is inspectis iis quae stipem iis disjeruimus , non erit clinicile. ea quae In in SU-
g aitionem Philosophuso maioria limit, it uocare clueat, argite adeo polib. labere i. e circa illam nouam scieritiam a Physiciloga: oc themat scis distinctain versa in i intelligat: sto eiusmodi acciden Ua eo pacto conliderari
polle ad mitramus 'am tamen con ideratio nem non tanti osse , t una aliquarcientia cili dignitate occupari in ea dei ad SDcus ver quantitate res habet, quae ob reconditam x cunditatem multipliciam affectionum , quas sibi prout Lmateria sensibili absimili mir vendicauit, non unam tantum , sed pii ire peperit
disciplinas. Ad 3. Negandum est, essentiam entis mobi Iis in se spectatam in ut suas omnes proprieta Ieoec
tes Origrae antee dri non pertinere ad Physi μ' cum Nec enim is proptereasticitur non specu Me 'lari naturam sine motu, quod ipsam entis minbilis essentiam, in se sumptam non etiam contempletur; sed quia motum, qua motus est 4 sua confiderat1one non excludit, vi reliquae scientiae quin potius in minuest: gando Siri plicando magnam studii si partem collocata Ad . Negari debet antec dens propositio, ad priorem eius confirmationem dicend. i. ideo cognita diuina reuelationis, fideique lurnine . ad unicam transnaturalem sciencram pertinere cognita vero lumine naturali humana rationis , a Punicam scientiam naturalem spectare non posse quia naturale ro eriintellectus nihil aliud est quam ipsa facultas, visque intelligendi, qua ait actus scientis efficienter tantum influit, nec magis ad hoc quam ad illud intelligibiles, ad unam qiiam ad atra intellectionem ex se determinatur. Qiamst, 'r πιυμ ut ab eo scientiarum natatem rite arguet ne queamus : at diuina reuelationis lumen haud n e lectis ita se habet. In primis enim non est ipsa suo 'fler r tentia sed caelesti dono potentia infunditur, ue e r η eamque ad certos actus inesinat. Deinde non F οβή efiicienter solum , sed biective etiam , at' leadeo Hrmatiter ad aflam endum concurri quatet .us brmalis rata o ecci Theologiae:
15쪽
ciuod Alcitur reuelabile ob eo liliari ire desumi A 'D C. - . et ab illo'. diit ratio attingetia ea, ,
in Pro bus asseritimur. x amoici: LIari In Vi Has,fVt- -3- μή esitinctio a laticiae formali oblecta peta de Ir-C- et I bet ea keroratio tornraus inrisonam s quae p.r L. Vr hoc vita statu diu 1na reuelatronis ceu uri tur na est, sicuti Sunum lumen a auia ducitur, fit ut una ui tantum si eri ratu leni scientiam habeamus Natura .es vero plur s. Ira quet priDri ratione , qua antecedeus propositio colafirmabatur, ni nil concluda. Poster orireto Tecte occursam est Ad s. Ne and .im est prius pronunciatum,&ad eius confrinacione in dicenduin Mathematicam , Physiologiam , . Metaphysicam I AN t conliderare quantitatem , namquaeriq AE pio e Fon t. ata parte sui iuris, hoc est , sub propna ab ira I πώλα 6. Lone. Videlicet Mathematacam pyra non M PLI-3 nullas allectiones, quae quantuat absolute Sc, quantatas est , coiuieniunt, ululanodi su taeo uale cinaequale, exuperantis S erectus, commensurazio e proportio, atque aliae, quae libro . MetaphFiica , capite a text. S. ab Ari1tU- te leniani era:; tuta Physica ,siam, provir est ea risi Obilis proprIeta, , de . tinnim en ib1IIumace de illum fundamen rum Metapli sicam
citia primus Philosophus 1 em dum eiis per
decem renera partitur, In quantitatena incur-- r. it rece te est. Ad reliquam partem eiusdem
itui obiacet, remque de motu mori quam ' silia miretana natinas, ut propria ni ac pacu llarent tibi maeei iam contemplata , se vel prout ad . risum cognit Ono i schian ar,
ac stae Ut coaran une Pettinent vel quod et iam de quan tri. e vica poterit decur dum conceptus quosdam generale. vel deiu aue, qu Iait seri comi uunas cura. qua Prania Lllo ophia caeteras artibus praesidet, uti furerius minos i nuimus. Admittentium quoque est, P siciri Ea materga nonia hil de iubi tanti 1 ni armat Ibui a Ita in C -yccretareia ciet non quali earum naturam in se speciat missiunctas, scrutetur, sed ut earumc1rca ccxla: trum VI - μμ porum motus euac: clatram eclaret, prCbet-
P si que non dari prosinistiua infinitum a iis, quae
iiii Odo .aa eLIa Inlapiunt sese fundAt sedit, ut ma emam dura taxat sensibilem ntela, ligib leni o D prelie 'dat Cuius re causa est, quia, ut superius disierat mus, ideo scientia, per ab iractiose a m λzeria distinguuntur, quia vola serunt et per se in sua obiectit, nisipis, : Illa a materia, aliquae parte , abiunctae 1andi ea vero propterea abiurasta cile debent kmateria, ut cum Matellectit, quem perti crunt, suom foconueniant. At clare pater, ad istius
m a Antaeirientiam conciliandam On mortere obiectum c e aliaeta potentialitate, quae aliquo modo materia dicitur, Indicari; imi an 1ntel echus ab ea neutiquain alienus sit, utpote Ut qui ex sua prIma ua rario ne totius et in potentia , nota secta Aestat, i , Itrita tan nul uiri ad huc artilicis ianus coloresa induxit, nullam IinAg1l emin i pressiit. SIC Oro perspicitum eua dita etsi Deus amatem a liber ut ut etiam ρο- tentialitatem, qaam Marim I lica immaterian, vocant, ab se respuat lilii riste a Iael maioris
abstractio iis Italum nota sat esse. talia de
giam ones ea prima Philosophia diuinctam a. ρ --.lte enim ver ad tincta est ex Ata tor 2. s. m. sinalis, quam ilhus bie ruminauit, lumen, qtro adringatur, qUoaltria Ialiculi coele ita SNum Parr. r. i. niam , a Batu nostiis me. tibus Infidi inr, ita membr. ab ira ac Onem a reb crrca quas versiatur gi lanime curat. Sed nam haec diuina Philosophia in prolu. quem id modiam a liquis Philo scphis nondum ad fulserat, ita ab eis in scientia:uin partitione omi latuit.
iuraturere, ac propriescientia,
proposita quaestione enserint sta)glinlint apro eorum opinione. Etus opinio sui Heracliti Ephesii, Gra
16쪽
Ceesebat, mutabilitate, cla inconstantia deter A quae oriuntur, Soccidunt, sunt a materiant
litus , se quod in iis nihil certo stiri posse apud
et i. statuisset, ad Moralem Glosophiam se con I, uertit. Iam vero nouae Academiae professores ae, itori modo rerum Physicarum scientiam nega- naturae tenebras quasdam, Mie propter fio tali
Academicos bant sed aiebant etiam res omnes incerta es se,&dubias, veri ragemque ipsam, liue propter
se hicurae tenebras quasdam , iure propter sinu li-
, iudinem rerum, vel obrutam, vel contusam si 'eia, latitare, adeo ut nihil verum cognosci posiet,
immersa,&sub temporis mens iram caEant, ab eoq; depedent, ut in .huius peris aedocebria Secundam. Omnis vera perfectaque scientia MAπωμι rei sibi subiectar naturam exploratam habet, alioque neq proprietates, que ab illa di manant.
pernoscet, et Aristoteles 6. Metaph. CV I. in tar asserit sed rerum natura constantium, de quibus Naturalis Philosophus agit , solus Meta-
physicus ellentiam penetrat, ut dena ait tu Iu
sed id tantum, quod est verisinarie Atque hu B loco citi tum 4 eiusdem operis lib. cap. et text. i, tu simodi placitam, ut D. August. lib. . contra in Aeassemicos ait , CPlatonis iantibus Academi-- o, ci hauserunt, ipse Vero Plato partim ab aliis an-
., is ,1 qaioribus accepit, partim a Socrate praece ptore suo , qui primum in naturae obscuritate, Vt diximus, deinde in iis etiam'ii intortibus,
'apti quae ad com niunem Vitam, domores pertinend . eos, qui se scire aliquid dicerent, acuta urbani -
Acin, ubs. Non est igitur Naturalis Philosophia vera perfectaque scientia. Dixerit fortasse quispiam, loqui iis is locis Aristotelem , vel de ei leuita in T. .cia inmune quaesentia Cit,quae consideratro ad y sui. O. Metaphysicum pertinet vel de essentia rerum Prot materialium . non tota, sed quo ad praed eat ff. r. quaedam , tam rebus materialilaus quam ma Ieria evertibus commutata; qualia iuniens, de Mς - ' substantia absolute spectata Horum namque
tate irridebat Docebat igitur Plato duos e se mundos, num intelligibilem, in quo ipsa C praedicatorum cognitio Metaphysici est pro vesitas habizaret alterum sensibilem, quem Oa,iniam nos visu, acri qx e percipimus, dein cuius con- Lunae, temetatione Physici versantur:illum veru,hune nutente, eerisimilem de illo veritate, de hoc opinionem Dr.asu gen art. 22b. ΔΠe Verbis videtur Plato solam raso de opinionem Naturali Philosopho concessisse. 1 uni PhiI. Denique filii haec apud veteres peruagata dec.3.Clemens veritate qaerimonia, quod ita humanae mentis Alex. δεί. s. commet cium effugisse videretur, ut eam mor- strin. f. talesn illo modo inuenirent, in ea quaerenda Casib. 2. operam per terent. Hanc Dem critas , ut pr . Exii cap. 3. lib. 3. scribit Lactantius, ipsam in puteo, cap. I: eu si indus non ellet , demersam querebatur.' re-De An uagoras circumfus viri caligine pronantra-mocratic- bat Empedocles angustas aiebat elle sensuum Nil εο via , qui bir cognitio animum intrat sic Ἀ-ιά ra demum nonnulli antiquitatis Philosophi suos Ga r on tam scires, quam nescire docebant au- πυρυ ditores, eisque suadere nitebantur nihil certim a Mi ara perspecti haberi posse, praesertim in investi- μά. Lb. 2. gatione Physica veritatis. Nec vero desunt argumenta qui b.haec sententia probari videatur. Primum sit. Scientia est habitus omnino certus atque adeo de rebus certis Sc perpetuis, ut docet Plato in Charmide, fateturque Ari-I. Post cap. 2. A. Ethic cap. 3. aliisque iri locis sed Philosophia Naruralis non ita se habet. Non igitur scientia. Probatur sum utio, quia Naturalis hilosophia considerat e lenaenta, lx iis eoncreta coipora qua passim Gig Mntur S intereunt conrumpiatur etiam ccclinium sphaerarum motus, yderum tactus, soli 3 lunae eclipsim atque alia generis elusiden , quae neque periem sunt , neque dum earliunt , eundem semper Mum retinent. CVr: Oboratur etiam vis argumenti e eia,
quia Per in re lectus in coinparanda rerumici res , licitur conliderationem abstrahe ea mater: aeco: ditionibus, est tempore alea. pria. Verum hoc qui dixerit, non ad huc argumenti vim effiagiet.
Nam si sibilantiae cΟ.Jcertum sibi Metaphysi vendicauit,cum nemo retalicuius ad categoriam substantiae pertinentis essentiam sine conceptu si ibitantiae perlaete cognoscat, fit ut nullius entis naturalis et lentiam
rhysicus persecte assequi valeat, dum se intra
Tertium. Philosophus Naturalis o 3 templa 3. Og -. turmateriam sensibilem ut Aristot asserit lib.
2 de Ordide interitu, cap. I. ex L. 6 dc ex toto
disciplina Physica progressi constato atq ii
materia sensibilis est spe accidens cum non iit aliud, quam materia prima arfecta accidentibus, quae sensim mouent; lesente vero per accidens non est scientia, ut ex cap. 2. lib. 6. Me taph. exta cap. I. lib. II patet. Igitur
Philosophia Naturalis saltem quo ad hanc partem non potest esse scientia. Q 3 artum Magia est pars Physicae.& tamen . Argum. non est scientia ergo neque Physica simpliciter scientia appellanda est. Maiia propositio Pro , .eMa probatur ex ipsa Magia definitione, quae ita se is desini-
habet Magia est pars Physiologiae, quae ex mu- sane e sn tua di opportuna naturalium virium copula Ie rictor. tione, docet opera edere extra Omnem admira relec .de a tionis captum Minor suadetur, qui aut Aristoti re m. q. 3.1. Madiorum Moralium cap. I. I. Ethicor Caecum I. cap. I. edocet Omnis do rina est gratia a. ori . boni alicuius at Magia adhoinimimperi aciem cap. ra. M. inuenta est. MADE. Qui latum Physiologia, ut Philosophorum exerc. ore. libros euoluenti planum est, nauitas erroribus exercis. 327. statet multaque fidei Catholica repugnanta . . rrum. passim docet unde est illud Tertulliani in Terru . Ita. Issi de haeret: corrum praescription 1 buc haereses onrra Her Philosoph a sub iantur: dc Illi di Hielo mo nem. num in libro adueisuq Pela ianos; mira alia reticorum venena de Philosophonum onai-
17쪽
hiis emanarunt ac pulch e quidam nostrorum ait philosiph patriarcha haereticorum. Cum igitur scientiam a salsitate in errore maxime alienam esse oporteat, non videtur quo pacto Physiologia scientia dici possit. Sextum pro Academicis hoc esto. Omnis nostra cognitio initium capit a sensibus sensus autem ut experientia docet inani rerum specie delusi frequenter errant. Igitur nulla certa cΟ-gnitio ad intellectam peruenire Porest, atque adeo nulla est omnino scientia. Negant Peripatetici consecutionem, sed probant Academici. Nam si sensus, qui nuntii sint, Minterpretes veritatis, falsa denuntiant, quo pacto intellectus vertim a fauo discemeta aut quem veritati s iudicem adhibebat munquid se at ipse in is scientiaea priniam a sua origine inops est, nec ullam habet a natura inditam veritatis notionem. Num alium P at aliorum omnium par cognitio est. Multo igitur satius erit a rebus Orambus asensionem coli 3bere quam cum erroris periculo quicquam asseueranter dicere, mulioq; e fit sapientius nihil existimare , quam falsae Opinionis naufragio animum committere sapac tis, praesertim in doctrina Physica, cuius cognitio non solum a rebus, quae in sensus cadunt, proficiscitur; sed ad easdem reciproca vicissitudine regit, aerm matur. ARTICVLVS II.
PHISICAM ESSE VERE AC proprie scientiam.
ΠTs thysica dignitas , di ad obtinendam
in 1cientiae rationem persectio non satis olim in confesso fuerit, siue rudi ori seculo, infante
adhue, balbutiente Philosophia, siue etiam postea,adio inter se disii dentibus jugnant bus philosephantiu sectis,ut iiihil sere inter eos
ulla de re coveniret; tamen posteaqNam zm Ortua illorum temporiam perurca cla, i h los rhia quale fiuctibus emersa portum tenuit plana omnino res habita fuit, omnium confessione consensuque firmata th sicam in coetu scientiarum este collocanda . Sitigatur conclusio Physicam esse vere, ae
propite scientiam Quae probum primum ex vulgata illa diuisione, cuius supra mentionem ecimus,qua Philosophia, seu Sophia in physe
a m Dialecticam, Moralem scientiam distri- Luitur. Confirmatur etiam testimonio Arist. 3.1i .huius operis c. t. 24S I de parta b. ire alius I. α. o. c. 3. t. 3 ubi Philosophiam Naturalem scientiam a prellat: it m et c. . t. 23. quo in locoHeraclitiam, de Cra Ulum contrariari artis defensores inscitia cotarguit, ac plane
Neqne aliud fortassis opinati sunt magni illi IhγIosophi, quorum supra mentionem feci εδ ijrαsertim Pithagoras, Socrates, Plaro.
iis, quae ignoranVis , nihil pene si P. Vel etiam
non tam ignorantiam fatzIL, c .lai r scientiam
modeste dii simulare cupieban ut eorum in . lentiam coerceient,qui cum a Vera expres sa sapientia longe abelient, sibi sapientis no men inaniter arrogabant. Q i in genere rio B cratica modestia in prinias commendata sitit, illud Pythagora iam aiunt, quod eius au toritate ut super scietulimus. Dixit nomen in Philosophi commutatun fuerit. De Platone vero 'it eius scripta testantur, haud dubium est, quin senserit dari multarum rerum scientiam, Maturalem Philosophiam in scientiis est nunierandata . Quanquam in hae assertione tum alia errata inseruit, tum illud , quod nostris ait mis priusquam cononi huius aerreni corporis donaicii iunos irent, 1nnatas esu disit omnium rerum intelligi iii i quas consignM.' notiones euia cc risiis societ te, tanquam Ilio oblicionis pocul tortii, ei ad accedente studio, atq; Pella aritam a luna excitari. Iraq nu ligni t Duo a nobis acqurri lcientiam . nec quicquam
ΔΗua est discere, nisi res circita ut constat ex Menone, MPhaedro, aliis' eius libris. Nam quod in Philebo. p. de Rep. solam Dialecti eam cuius nomine, ut Alcinous, alii Que Platoni adirertunt, primam intelligit Philosophiam criti,dinquam se iam Dialecti eam appellatione scientia dignatur .non iccirco Physio gram inter scietatias connumerandam negat. Loquitur enim eo loco de scientia admodum preste, ut in eam tantum cc uenit facultatem quae caeteris patrocinatur, tanqiram e supera i loco prinfidet, quod primae Philosophiae proprium est.
Illa vero eius de duplici mundo sententia , alia quaedam secretioris disciplinae arcana continebat, quae alibi opportunitis reserenda sunt. Sed qui couid illi exist marini asseitionis nostriveritas hisce a1 mentis astruitur I rimo Qescunq: neces,riure effectum per necessariam causam cognoscit, is scire docituri,
sed Naturalis Philosophus cognoscit plurimos
effectus per necesarias causas dicetur Igitur scire. Maior propositi , in consesso est, constatq; ex definitione scientiae tradita ab Arist. I.Post cI. Minor probatur.Naturalis enim Philosophus cognoscit, verbi gratia, omne corpus es diuiduum, quia est continuum: materiam non posse
Vi natura absq; omni forma cohaerete, quia est pura potentia hominem esse aprum ad cape tendas disciplinas, quia praeditus est animor rionis compote aliaq; eius generis com 'lux Nam quod haec cognitio sit effectuum siue af - Non im per causas , nemo Aficias ierit. Qia vero in iis necestitata reperiatuni etsi negant a
18쪽
oeliarii, ex eo plane conuincitur quia bire, liter se habere nequit, ibi immutabilitas, ecte sit inin Noo posse autem haec aliter se bere, facile ceprehendet , qua quid conti.
auaria, qti id pura potentia fit, animaduertet. secundo, non minus certum necellarium veis hominem esse apcum ad capessendas distioli ias quam triangulum habere tres anculos
Lobu tectis aequales sed hoc in Mathei uati
eis discipi: iris demo i stratur, vera, persectarive scieta Laac mPIehes ditur ergo 1llud in Ph iica cum in utroque par conditio sit nee idonea ratio afferrI queat . cur a natura potius tria sub , quan hominis, certa auqua passa oxeceitari di manet Tertio, ii pod obstaret a uo minus de rebus Naturalibus scientiata aciem posset esset eorum mutabriatas,& Inconstan tia ac haec non ot stat, με nihil Probatur alia mptio. Primum, quia eo: omnes restiaturales sit iunt, mutabitus frustre eget sim tamen , ut est commina Philosophia placitum , neque Deu , neque ria tura quicquar frustri moliuntur. Deinde numquodque attingere valet eam rei re i nTun ad uan dii tui a natura a qui scire est perfectio, ad quam natura, vel , tius natu aucti Deu .hia miliem direxir,clli humana inlicitas, ut sapienter docet Arist. lib. I . Ethic cap. 7. Ac g. in cognatione in contem platione posita sit. Aliqua ergo scientia ab hidiam In in bir fieri potest R ursas ex eo polrssimam empore 'iro homilies a vaga, α agresti v1ta in crualem cultum.& societatem orerunt , singulas pene seculis nonnulli excellenti ingenio viri, omne vitae studium in tractandis in .enuis artibus collocarunt, ad ex iii rendam asserendamq; veritatem incubuerunt: at verisimile non est , irratos&inanes fuisse tot hominum conatus. Aliqua igitur verae expressa drsciplinae ratio ab iis si uidem sphaeras coelestes Ipsarum natura C exercita ac postem trad1ta est.
ab in te irru detendit. Deinde, quia esto corpora si blunaria dissoluantur. Dunquam tamen de naturae suae desesientiae gradu deiiciuntur, ieceas proprietates amittunt, quas tib perpetuo, εc Diuari abl. nexu vendicant. . tare poterundetus ni odi proprietates de illis per ipsarum essentiam .definitionemve, tanquam per causam, d monstratioti eo stetidi ea vero demonstratio,
ram perfectamque scientiana pariet. Negarito tu non potest. Plisto phiam Naturalem, mac pronti scienciam ei e Polite Do Etsi res Phyfica tam essent muta hiles, quam putabat Heraclitus, adhuc de illis scientia haberetur icile namq vel hoc unuM de illis demonstrari, eas nempe mutabiles esse, stabi 'emq; seruare in sua nautabilitate constantiam. Immerito igitur omne scientiae rationem Naturali Ph u,li ho denegabant Lege D. Tia I partiq. 8 . ubi ex Amst doctrina in . Metaph. cap. f. text. 22. Heracliti erroris Mntem aperit, o, 2.
coNFr TANTUR ACADEMICI, quibus tam in Phy scis,quam in caterurebis, dubia 2 Dicerta erant
O Vog Vero as Academicos attinet, qui inem approbationem , quam Graecim θ ρον Ded: tollebant, illi,quescit atri bis polle asseverabarat Quod item asii ruerunt Irirritomi philosophi ini os ci ' που . quasi consideratores h pressabaias γ
Item ut idem ib. 2. contra Acassemicos ana maduerti : Cum Academici, L l Urim
sed id antirimini: aeriuntiae est, e gnos ere abltumant quid dicant non artet, dum Si enim verum ipsum quid sit nescimus consequens iuvi id, quod veret simile est, ignoremus quemadmodum fieri nequit, ut Chrysippum Socrata si milem esse quis sciat fi Socratem ipse nullona do agnoscat. Amplius, ait nouae Academiae praecipuus M. r.&ignorantia magister Arcesilas , sapientem nihil approbare ne se falsae astertion Is periculo commitrat oportet ergo dormientem semper, atque osse torum omnium desertore esse sapientem. Si enim quid anaplectendum, iugiendumve sit, huiNana ratio sine temerit os nota statue1 non valet certe neque voluntas, quae rationein seqartur, quicquam amare aut odisse sine eadem temeritate poterit. Ne igitur sapiensqtiicia NAna temere agat, omni-bia vita communis actionibus cessabit. Quo quid inti pie: tius,aut consilio magis inimicuim
Denique hunc errorem, cum omnem certI ludi em in veritatis conflantiana ac honestae vitae statum labefactet Ecclesia Dei, coelestis disciplinae praeceptis erudita, tanquam dementiam detestatur, ut D. Aug iist. Is de Civit. Dei, cap. IX. n.ΟNet. Qui et rata, hac de re uberiti, di Deo sputat lib. g. contra Academ itenique D. ma - . . . r. ε1cenus in sua Dialectica . D. Epiphaniuε I. Lo. 3. xl , O. . Tertuli in L
19쪽
articuli argκmmta. D Eliquum est . Ex gumenis initio proposi-- reis Occurramu . Ac primi quidem dissicultate victus Plato, ut nilalominus Physicae dignitatem strueret,eamque scientiam esse tu retur ' in Timaeo, in Phaedro aliisque in locis ideas inuexit, id est rmas'inia. ama materi et societare, re nascentium atqae intereuntium rerum multitudine abiunctas de qu1bus haberi scientia posset. Haec tanae sententia procula vero abest. Non enim eiusa di deae dantur. ut non semel demonstratum est ab Aristotelernis krte Plato, quod alibi expendemus a dei deis iliri loquatur, quas Theo gi in mente diuina, ur aeterna rerum facienduum exemplariae iste docent. Sed neq; ad Lacccnfugere Philosophum necesse est, cum demorstrationes conficit, ut patet ex L . et c. s. LE N ex doctrina librorum de posteriori roo ut aedilucide ostendit D. Thom. I. parta quesit 8 . artic. 1.δd a. argumentum igitur concessa. Mai. pro rosicione quod ad minorem artinetna gandum est, Phusicam de rebus certis se perpetuis non agere, Primum, quia crannexiones into subiecta Physica 3 praedicata esseatiatia, atque ea a Sectiones quae cum subiectorum naetura indiscillabili nexu cohaerent, coetae sunt serpe-taae Deinde, quia tametsi elementa, Momnino ea quae ex subcoelesti materia coaluere, cor-Tumpantur eam tamen rerutionem blasingulara per se subeunt natarae vero communes, de quibus proprie scienti: est non ni si per accidens ratione singularium in quibus insunt meo fit ut eiusmodi natarae vi sua , inseque spectatae, stabiles sint iurmae, ea videlicet firmitate quam Philosophi negativam vocant, - ' Quia, ut liba Post cap. 7. expIcari solet, ex sese
non intereunt, aut mutantur. Q 19dprς ter alios edisset it D. Hom. I. parte q est. 86 arta3. Minc Daest de veritate . . I. artari Alexinde lib. I. satura iram quast. c. 3. Sedaiuertendum prae . terea, quasdam se naruralium rerum affectiones, quae nequeo contincenti, neque prorsus necessario sed medici quod: modo competunt ninitrum necessitate. litam Physicam 13-pellant; qua: ita eum rerum staturis cohaerent, ut earum existentia requirant quo pacto sella bet motas comparatione emisium sphaeram,
eclipsis respe tu Lunae, aliari id genus, quae rebus non niti in certo statu ini maiori ex par te, sublatisve impedimentis rQnt. Ea igitur sa-
temur in demonstrationem omnibus numeris C In ἐν eranis persectam non cadere Verum non in omnibus
pr.' eadem subtilitas in absolutis Aeposcenda est;
et μιν sed quatenus fieri subiectae rei natura: ut Lyn- σιν do mensis, Ianduruis aliique hoc loco aIum ad
&7. Jefi uertunt ex Aristo t. lib. I. EthJe. lib. 2. Metaph. cap. 3 rex I 6 Ad reliquam eiusdem humeriti parte di cendum cuin D. Th. Contra Sent. . 8 1 circo in tellectum dici a tempore, ς' etiam anco cuia sideratio nem abstrahere. quia considerat natu ras commanes,qua neq, ad certam tempus ne oue ad certum locum deauiantur, ut ait Plato in Parmenide, S atali I. POL cap. 24. c. 3. Dicii te abstrahere a materia propterea quod scien- tia non versatur circa materiam fingularem. Ag . Concella Maior piopontione negeturassiamptio , cuius probatio recte diluebatur Ad improbationem vero dilutioni re istider debet posse ivlosophus Naturalem res Physica, perfecte cognoscere in suo genere id est,in nere Physico siqud dem intelligit materiam de
krmam, atq; omnia praedicata, que in sto conceptu niatraram Includunt Caeterum non posis eas omnibus numeras absoluta cognitione assequi, si ignore quidens, quad substantia fit,
ut recte probat argumentum , quorum tamen praedicatorum cognitio reuora ad Metaphysicum perirne Rilocirca, qui naturalium rerum
definitione v ad ultima praedicata persenui voluerit, eorum intelligentiam a Metaphylaeo mutuabitur, v et poli. s. hac in re Metaphysici personam assumet.Nec putandum est, Natur tem philosophiam uJhun facere dignitatis suae dispendiimi, quod hae re a prima Philo phia opem efflagitet; eique, utpote omnium sciemesarum reginae fasces submittat. Ad . dicito, Philosophum Naturalem non si Ium contemplari materiam,vi est affecta aecidentibus sed etiam ut est altera pars compositi Physici, quomodo est ens per se, sicati xipsum
compositum,quod ex ea coalestit Adde,non. mnia entia per accidens remoueri inani nota sciet iis ut patet initi mero harmonico, ac Diea
visuali. qu Musice SPerspectivisubiecta sunt
E sed ea duntaxat, quae nec in determi ata causas resolui quelint,llectasirones, quae In scretiis considerantur,ex se pariunt ut Musicus albus; thesaurus casti inuentus, aliaque eiusmodi. Ad .viquita respondendum sit pateat,aduertendum est duplice esse Magiam, altera in maleficam, uua Graeci γε isciis, o Int, quae scilicet Praesti iis xveneficiis de menirendat verit tem ammine' eltatumentis dei Iciendos, atq abaeivii Odi scelera patranda, magna Ex parte constax ac daemonuari commerciis inauspicat ac st: aueram peculiari nomine a Graecis et γε
appellaram, cuius pars illa, quam physicam vo' cant, eo differt a Physiologia, quod ex ea, qu
hare tradit, naturalium reium notitia, mutum nature consensus, S reconditas vires apte copu Iando,doceat opera e t cere quiadmirationem
excitent, ius rei nonnulla exempla seripsim. Bonaventura in L. d. q. 3. R Guill Parisienus insto opere de uniuersis coloreo despirita GaI. ac
20쪽
tari Q ad exeD.Thomas I. part.' . - . scot Us in I. Senten dest. q. . L e etiam Ter tullianum in libro de Anima , ubi 'eadem te njusta ex cogenere edidisse Apolloni in casei in Iustinus in quaestionibus quasse, te, plo oo nebant, quaest.24. 1iorem agitur Magia iam concessendum est, neque partem esse Phusicae diiciplinae, neque artem, sed artis abusiam, ut arminent concluditur, docetque D. Thom. o uod lib. . q. 9 art.I. M. Alberi. I. Eth. tract. 3.tu eap. r. Vnde in hanc iurisprudentia tum lege
duodecim tabularum, tum serpe alias poenam satiait. Posteriorem vero allerendum artem
esse istientiam ab antiquas Philosophis in
maono pretro habitam , ut constat ex iis, quae gocet Plato in Alcibiade primo Cic. h I. des is iure Divinatione Plimus initio 3o libri Tertullia- δε- nus in lib. de idola et Philo in lib. de Specialibus a uera legibus autem hae practica scietitia quia Pereia D praxim respicit, tanquam finem, ut ex dictis emit constat unde non est proprie intrinsece pus Phyliologiae, quam speculatricem scien- η est Π tiam esse quaestione sequenti ostendemus: scd t.b δ' quidam quati riuulas cillius sontibus deriua tus. Quare in illa de itione, quae in argumento ex nonnussis atterebatur, si usurpetur, aut nomen partis, aut ipsa Phyliologia, nimis inple accipienda est. Glut Aa s. dicenduin errores, quibus Philosi hortum libri asperii sunt, non Philosophiae, sed male haltisophantium vitio , aut ignorati ne uiue in lectos. Vnde piaeclare monet D. Gregorius vllenus in vita Moseo , nil q=rbia natural sumtus haud absi les esse filiis Mose ex alieni ena uxore susceptis , quin Laelium gentis ac prem e i Ogul circ mci
tum in Egypto ageret. Non multo eccus, In quit ille resecandam vir ab institutis Philosi phiae naturalis ex quae non ex ipsius artis principata, Quae V Ain; sed ex homrnum fidei Limine earenti m opinicinibus. I ai ac fidei ire pugnantia quasi laedam infidelitatis raepu-
: A L. Mε fatendum est nostram cognitionem a sensibus proficisci ios lue ab iis nonnunquam, in errorem induci; verum id non obstare, quom nus certam multarum rerum comprehensionem . e scientiam habere possinius. Nam primum, ut constat ex docti in Aristotelis et . de Anima, cap. o. rex os re ulta uat is incibus sensus unctuam decTiuntur. Neu innim falli Oissimi circa proprium sensibile tam
eundum communem rationem spectatum. Deinde esto, nonna nouam erient, saepe ab au- tellectu corriguntur i. ruina asthim habeata natura Ingenitam speciem , vel strentiam,h ber tamen indirum , a vi coiAtratin smis principiis si resulta icit in au ILL TITI periculo assintia r de quo alia ex aliis in-xe dryra perspicue acce me; int dum proba bina ratioci odo dediae at . interdum etiam
discursu quaedam percipiat atque in ueλ-
rint ipsiusque Dei prouidentiam reprehenderint, quasi rebus intelligendis, dispensandis tallaces ac mendaces internuncIos praefec2rit
QVAE ARGUMENTA PROBARE videantur, esse practicam.
MAturalem Philosophiam non ontempla-
, 'tricena sed practicam scientiam est . cinnabitur quispiam hasce rationibus per sua terr . Primum , scientia contemplatrix ola rerum T inspecstione contenta est; sed Naturalis Phil sopitii non ita se habet : non est igitur contemplatrix Maior prolositio est apud Arist telem L. Metaphys capite . o. de Anim . a pite Io text. s. Minor probatur. Naturalis namque Philolophia inclinat ad amorem Dea; siquidem, ut Alcinous in libro de doctrina platonis, capite, O D. Thomasci contra Gentiles, capite 2 edisseriunt, omnis abditarum 2-ium intelligentia humanam mentem ad natur: Diuina similitudinen propias euehit' similitudo autem , teste Aristotele tertio Monorum Moralium, capite o. alii ue in locis, magna est amoris conciliatrix C amobrem udo Salomon Sapient. 7. mulios in Dei amici famstientia beneficio receptos fuissetestatur. Si tur Philosophia Naturatis in elinxi ad Dei a DV -- morem at amor actio quaedam est, mi opus nostri animi inclinat ergo ad opus. Huc pektinet, quod Philosophia tacita vi ad rerii in humanarum despectionem allicit, ut Meaeper1eu --
tia docet. dc praeclara vim orum Philosopho rum exempla, quos ex sapientia stud ii, an
tum humatiarum renim taedium cepit, eraera
mni diuitiis , vitaeque voluptatibus nuntium remiust in velut de Soerat, Diogene; ες' 'Empedocle, Maxarcho Heraclito DLe . . sio Gilque non paucis, mulii scriptores me moriae prodiderunt. Quare non videtiri Natu μ πιο italis Philosephia in sola inspectione rer: aris
'Deinde, Naturia Philosophia non inli Toro tarer.
tia quaeritur; quo pacto se habet omnis conte Iatiua scientia, ut e stat ex cap. 2. libri