De existentia Dei dissertatio auctore Isidoro Planco ord. S. Benedicti congr. Camald

2쪽

FRANCISCO. TESTAE

XIIνIRO . REGNI . SICILIAE OS . SINGULAREM . EIva N . NAS . ARTES . AMOREMET. EFFUSAM. IN. LITTERAS . LIBERALITATEM IOSEPH . MARIA. RENTIVEN AIN . SEMINAR . MONREGALEM . CONVICTOR ET . IM . ARCHIEPISCOP . ACADEMIA PHILOSOPHIAE . ET . ΜATHESEOS. AUDITOR LIRELLUM . HUN Η . QVO . DE . ExISTENTIA . DEI . DISPUTATUR PRAERULI . BENEFICENTISSIMO PATRI . OPTIMO . ET . INCOMPARA IL DEVOTUS . NOMINI. MAIESTATIQUE . IV

4쪽

LECTORI

Is IDORUS PLANC Us

ORD. S. BENEDICTI CONGR. CAMALDUL. In Archiepiscop. Academia Monregat. Metaphysices ac Geometriae e Antecesser. Agno equidem totius Psilosophia

bono, atque i remento , quod minime ignoras, Lerror intis me , iusteriore aetate contigit, ut, reviviscente Sapientiae stadio, ae multo pos tempore remigram te , excellentior , ac Lapientior

in Italicis Aeademiis philos phandi ratio instituta δει , πρeam agris iis comparare facilὰ possimus , qui intermissu cultura feraciores Arri δε- lent, s letriorem deinde uberioremque femtem stros mur . Inhorruerat profecto harfarie disciplina hae omnium stulcherrima , I traducra per manus imperiι rum ita squalebat , ut iis tuo foeditatis a e Rem Apicaciora etiam angenta a, se omnino repeIleret . Sed

5쪽

postea Iaam fasti ender at Iur intenti magmtudine praesa teo viri GeomeIνicas dbHrisar ad Milosophian felici fatis omine traustulerunt , Da haec paulatim caput extulit, Dualorem abjecit , incrementum fumpsit, ut jam prisinam dignitatem , majesarem'e tueatur .

Me fane non latet fore ποππullos e Peripateticorum grege, qui nos repreheπdent, quod eam 9 nor HAD phiam excolamus , quae Mathematicis jungitur prim piis θ' doctrisis . , - eorum i eritiae , ae praejudiciis ob sere vehementer debe I . enim in eo Hilosophiae tace, δεν qua Dei immortalis munere versamur , turpiter ignorat nugis ac puerilibus quin

si sibus refertam esse eam milosophiam, quae nihil

Geometrici admisium habeat non fatemr a re

Ha philosophandi ratione lovissimo res diflare intere vallo , qui a Geometricis don3riretis abhorreant λ E ploratum filicet nobis fatis jam es ad scientias omnes recte perdiscendas ita nec Furium esse Geomesriae stadimn , αι eo oblato , vel neglem, omnis sit quorue pulcherrimarum artiam disciplinis sublatus decor , om- uis sublasa jucundisas . Verum , ut reliquas fientias lentio straeteream, quae Geometriis tan7uam Arima basionituntur, ferinonem tantummodo insimam de iis ,

quae Meleri suo praesertim vitro dignissima sunt, Asel ophia festieel S Theologia . Ruis non ultro dederit sapientis , ae mi sophi nomen immerito sibi eum prorsus vindicare , atque inauem milosophiae umbrarus fimulaerari sequi, qui Geometria principia eum Philosophisis non eon Meris, atque consociarit N que enim vel Gassendi, vel Cartesi , etei linmortalis Galilaei , vel divini Newtoni , vel aliorum excellem rium milosophorum , quos .aee nostra talis aetas s ρr clarot haberemus libros , ex quibus uberrimi colliguntur

6쪽

'unus, s Mathes multam salutem θή dixi sent, Me .

.ereri exeusso jugo , bellum h ouesbus, atque 3nemris, quibus μνipateticorum Iibri referti fiant, frenuὰ -- lissent. Arro Logicam inter b Geometriam tam arm 'es necessitudo, ut nobiliss ae disciplinae eris Averbis

diserepare, re ramo concinere Sideamur. Et iane Dialectiea, eustus ope ramummodo facilias inveniri potes id, quod aut verum es, aut ad Perisarem proxima accedit, quid aliud est randem , quam praestan-rior quaedam si' uti Gor mentis Geomeryia, sine qua iuiammo errore necesse es homines, aryae is maximarum rerum ignoratione versari ρ Cum enim judaeiorum nostrorum errores ex strincipiis tamquam ex fontibus, non vero ex illationibus strinci antur, patet prine

pia, quibus vero b falsa judiceπtur , nulla aIta esse

posse quam Geometrica, ea nimirum quae eerra via Sratione cogitationes nostras ira dibonans, ut vel inviiii , quid verum sis, inveniamus. Quid est autem a tam temerarium c inquis Tullius lib. t. de Nan Deor. , tamque indignum sapientis gravitate atque constantia, quam aut falsum sentire , aut quod non satis explorate perceptum sit & cognitum sine ulla dubitatione velle defendere Z Asas Dialectici, quibas OeI iesum Geoinrariae nomen fuit invisum , in Iam umrias S absurdas aberum opisArar, ut sermonum ut

ita dieam monstra intutirunt , ut oboicari jure posfit an se imos intelligerent. Non ira Majores nostri,s Eleatenses praecipue mi sophi Democritus 9 Ze

7쪽

demonstrationari artem fuci Mi veluti Iure vindicaserent , dubitari vix potest, quin et eis inublicae in Modi , qua nisil validius ad veri in Milonem osse potes , S Synibericae , qua nidi I ad docendum utilius,

praecepta debeamus.

Ad Metu et cari quod oectat, eum isto strimum

de universatiori s humanae cogNisiovis principiis rari nis ope inruirat , cum de animorum natura , de focietate mentem inter X corpus, de Diritibus omnibus , de Deo , de Revelaris Iraectationem eodem via ins tuae, cumiae sol O' tantarum rerum invesigationes

non a sensus , Ied a ratiocinatione , quae perfecti δεα , pendeant, perspicuum D neminem, qui Muue- Dor elementa nondum deaeusaveris , Metaph et nomen Mi assumere posse . Ea revera se conferar inter se , quae M tuo ei Geomuriae ignari de Ontologicis principiis, de Deo , de Mundo , de Spiritibus exeogitarunt , cum iis , qua tradiderunt mi'opbi Geometrico pulvere imbuti, tanto Baee iis praestare agno fer quanto renebris lucem. E R enim ilosophi, S Theologi de Deo optimo Maximo , de animorum i ortatitare habere non errantem S vagam , ut fu pientes Eunici , sed ut Nostri stabilem , certamque femrentiam . Praeclare Boetius frithmet. lib. I. cap. Quod haec qui spernit, idest has semitas sapientia: Geometriam nempe I Arithmeticam , ei denuncio nourecth philosophandum . Et paulo infra: Constat igitur, quisquis haec p termiserit, omnem Philosopliice perdidis se doctrinam . Et Gemens Alexandrinus eod. lib. I. Strom. daei in his disciplinis , Graiserrio S init

metica , purgari a sensibilibus rebus animam , & ren Vari ; quo veritatem contemplari queat. I us verbo αδα sunt a E, σοιι ου, πιτι μαθήμασιν ἐκκαρώP- σε ργ

8쪽

es Oero femino rit de rebus Pisseris I Geometr eis , Q b inter se eo eostulamur vimulo , ut Me hin m ad inemo , nihil fermὰ de aliis patuere pinis .

Nemo nostra hae aetate prosella linorat rerum causefas omnes , atque est ectar ex variis atrue in meris motus legibus ira pendere , ut eo sublato omnem ρ ροius elanguescere Naturae vim oporteat. A motu stem dent dierum, nodHumque vicissitudines , frigoris S e toris , nivis S pluviae sese mutuo excipiemium v rietas tanta , atque sol tempestates omπes ἰ ster m rum paris terra plantas, mi cunt I rarriamur aditores , vivunt denique arimoria omnia, cuin vitam istori non ut i in motu I. svuinis ,/nimirum in circulatioue Mam esse intelliganus. Hinc celebre illud Aristotelis est urum: Ignorato motu, naturam quoque ignorari necesse cli. At inorus D es ita Geometricis juvuntur, ni ab istris dis vi, se divelli nequeaut . Ne autem in recitaπdis exemplis multus siis, fatis erit ρauca ex multir delibare. Notum festis est in corporibus , quae in tum ster curvam linea, sthfolvuve, dupliseis iues Pim , alteram quam adipellant Centripetarn , aliam Sero quam Centrifugam vocant. Retis vero hujus motus leger explicare I e ret78 admodum posse putabit, si Grometriae omnim rudis atque eY'ers fuerit Z Compertum quoque es morum , qui ex accelerato, O' aeruabili Mazur , absolvi per curvais starah li' eam . 2ui vero Ari poterit, ut bu Me motus cau9υτ

fatis intelligas , se proprietates atque ineotiones life parabolica QToraveris ρ Neoriari pendulorum .et' 'ν

9쪽

areus Greulares, veI per arcus e cloidales excurrentiari, lex artis ballisicae problemata, aquarum fluentium eursum , ad ensus liquorum in rubor Ietes , quomodo quinio percipies Geomesriae expers λ Cum raIionis duplicatae,

rationis reciprocae, rationis compositae nomina audi ris , eum denique Iot Mia acceperis , quae profecto ex Geometria duci deleus, at rectὰ Phaenomena exstaceu-rur . Ad Mechanices autem leges quod attiner , VArium vique Potensiarum stroportionem , arque a valogiam qua randem rasime percipies Geometriae ignarus p T

rius fane Marica ,--drostaticae leger , ex quibaraniversa ferme Phaseologia pendet , ara Geometricis principiis innituntur, Ἐπe iasis supra ad eas ani

qvavi mehercule vel intelliges , .ei aliis recis explicare poteris , s a Geoinetria refugier. aeuumodo eni absque uua rerum Geometricarum cognitioue demonstrahit cordis ventriculos esse aeyuales. ns agnoveris eos deis esse inrer se in ratione reciproca, ita ut .quod anidris ob minorem amplitudinem farciat velati major ἰongitudo Ea igitur est consensio cur verbis utar Cl. Ioav. Aleni in Oratione eleganti ma, quam Putavit Babuit de Maura' utilitate , ea est consensio inter Mathematicam scientiam , Sc naturalem Philosophiam , ut vix possis de una cogitare , quin altera statim tibi obversetur . Et iura si hiseoriam confulas , facile axn fere poteris veteres omnea PBiIo bor i qui elarissimi Babentur , Nautem missum, othagoram, Anaxagoram , Democritum, Praxoπem divinum prope virum, omnesque, qui ex Platoris Academia Philosopbi emniere, Geometriae ita vehementer incubuisse, ut Meeadem flibi sapieotis nomen vindicare ausi non fuerint. Barae Xenocrater ei, qui Geometriae rudis atque expers

10쪽

perr Dori adire cu'sebat i Abi, tu nit, ansis enim Sc adminiculis Philosophiae cares. Hine Academiae foribus eaelato haec terebatur inscriptis r u δως α γεωμε sim. ωσί- , i. e. Nullus Geometriae expers accedito.

Ad Theologiam tandem quod artiuet, diei fi ris ne is quantum ad menti Geometricae dis minae ad Sacras Literas re AZe perdiscendar, atque explica das co erant. Videsis pereruditum Libellum, quem C rotas Rabb eonferimis , S Guidoni Grandio dicavia de Mathematicarum Disciplinarum ad Theologiam utilitate , ipsarumque in ca usu , ex opusculum Nom ii Maphaei de usu Matheseos in Theologicis, quod Bahe mus in Tom. 2. Collectionis Calogerianae pag. , re librum mannis Graigii Prin. Mathem. Theol. Christ. Lond. i 690. Sed pluribus rem uobis exponit magmst Ecelesia Doctor Augustinus, qui eum ex Sacris Literis

edoctas optime esset Deum ad Arit elisae , Maricae , ac GeoMetriae Lexes omnia condidisse, lura g. cap. 6. de Doctrina Chri iii an a docuit sine numerorum scientia, mul ta non intelligi a multis , quae translato, ac mystice in scripturis posita sunt. me idem docet Hieroumur in Ezechielis Caput IV. , asserenr magnam inesse numeris vim ad multa mysteria in Scripturis intelligenda ς qua pariter loco Geometriari matvam asterre Theolaeis uti litatem tradit. Puos ποπ ix ram Gregorius Naziam

genus fummis laudibus Divum Sinyium Praeceptorem Dum ad caelum extouit, od in Asbologia , G ometria, Numerorum comitiora , caeterisque scientiis Matbematicis non mediocriter fuerit versatur. Sed quumum baec omnis DefZat oratio 8 De intelligar nimirum , LeΠor intime , nor jure remebendi nou ροέP in Meta Θά- eis etiari eidem illi viae , quam praesertim praestaπtiyr