Roderici à Castro ... De universa muliebrium morborum medicina, novo & antehac à nemine tentato ordine opus absolutissimum; ... Pars prima theorica pars secunda. ... Quinta editio, auctior et emendatior

발행: 1689년

분량: 286페이지

출처: archive.org

분류: 해부학

111쪽

risae leviore perpolita praeter caput ac verticem, in quo Opilli affatim

crumpunt,quia vapores in sublime ainuenter assiliunt,in caeteris vero partious pilis nudata cutis est,quod humor calorem superet; illis enim usu venit quod in solo palustri & uliginoso , in quo ob immodicam humiditatem nulli nascuntur frutices, nec virescunt gramina. ubi enim auhumiditas affluentior est, impotentior redditur calor ac minus efficax, to e quam ut humorem in crines elaborare possit praeterquam in capite, u- pilue obi capilli ob h umiditatem longiores nascuntur quam in maribus, n- abditis partibus iis quae fratrare vis iquei congrei sim optare incipiunt, Caeterum mulierem ambi dextram non seti scribit Hipp.ratio est quia i 0 non medio cita, sed qui supra communem hominum statum sanguine& spiritu pollet ambi dexter nascitur,qualem in lib. Judicum Aoth inclitum filium Gera fuisse legimus, qui .ut in sacris literis est, utraq; - manu pro dextra utebatur:cum igitur mulier eis calidissima ad illum

caloris gradum venire non possit,ambidextram non vidit,lAponensis tamen se vidisse memorat. sed in luper non calvescere mulieres neque a Prose. Eunuchos scribunt Hippoc Galenus, Aristoteles&Plinius, ut antea. diximus,propter temperaturae frigiditatem tametsi Albertus Magnus lib. de animal si Argent .rn libr artis medica salsum id putant exemplis retularum quae nudatum habeant caput di alieno crine tectum,imo i Alber duas vidisse testat ut Insuper neq; podagra mulierem laborare, e. 6. Arg. nisi menstrua deficiant, dem Hippoc.scribit,quanquam enim omnia si quae ad id faciunt in ea videa: ur concurrere, im becillitas articulorum, crapula S: Venus tamen duo posteriora imbecillius, paucum enim se- ἡ meu edi ideo Venere minus exsolvitur, rariusque crapula One atur. τε t nec sicci adeo sunt eius articuli , quae quidem siccitas ad articulorum ei vationem facit sed & mensibiis expuigatur, ideo humores non ι adeo superabundant. Caeterum hoc olim verum esse potuit,ubi tamen non omnino menstrua deficii sent quia parva delicta superioris aetatis mylieres comit et alit, nunc tamen ab eorum magnitudine nonnullae' podagra labo: are visae sunt.ante qua menses deficiant. At dices,si menstruus sanguis profluit,quia non potest confici, de in membra conver- . ti, cur mulieres pinguiores viras apparent potius enim emaciari debuissent debito privatae nutrimento Respondeo. mulieres et si totum alimentum non perficiant atque .ssimilent,assimilare tamen,quantum

sat est ad restaurandum deserditum, de ad arsumentum pinguedinis,

112쪽

,r DE NATURA MULIERUM

quae pinguedo augetur propter adi possim mulieris humiditatem tmelle concrescentem non quidem i stigiditate positiva, eda moder locatore: Facit enim,ut mulieres menstrua habent, Je obesiores sint, non multitudo caloris generantis, sed paucitas aloris dii cutientis. Si rursus interroges , cui natura non quotidie excernit paulatim hunc sanguinem, quod facilius videretur , de mulieribus minus ope- rosum strationem reddimus,quia si singulis diebus purgatio illa fieret, conceptionem procul dubio prohiberet , nam una cum sanguime semen ob uteri lubrici ratem prolaberetur mulier praeterea uni vertam vitam cum taedio atque molestia transigeret , ad haec sordidum atque abominabile viris foret , cum hujusmodi mulieribus Venerem e i oercere , quibus uteius tali excremento madesceret. Superius qui dem retulimus iubiles de ad generandum aptas e sse mulieres. posta quam menstruae purgationes eis contingunt .quod placitum occasionem nobis nunc suggerit,ut antequam huic de menstruo tractationi fidem imponamus prius vocemus in examen. fieri ne possit inis in ira concipiat citra menstruorum prosa vium;dubitandi ratio est quia si menstrui purgatio in scelus usum a natura potissimum diligitur, cum deest foetus fieri non potest . quia deficit ea sanguinis copia, quae foetui alimentum futura erat : Ad quam tamen dubitationem, ne . i)-- multi lectorem rem Oremur, non menstruantem mulierem duplici- cipira ter concipere posse dicimus; uno modo, quia, ut auctor est Aristo: Duplicit/r les hemina natu grandior mensibus carere potest , cui nihilominus tantum sanguinis in uteri vasa coacervetur, quantum iis , quae Pu gantur, poli purgationem restare solet,qua etiam ratione,quaep p rerunt ii ve lactarunt,sive non, concipere postant, priusquam men- silua purgatio recurrat sed pilotibus illud ra b contingit, quia mulieres illa: neque habent debitam sanguinis quantitatem invasis, neque ' e

Tarminaestra men 'uorum

non men

ora vasorum patentia. Altero modo concipere possint juvenculae, ali uae is quibus nondum menses fluxerunt, si paulo ante debitum menstru i ianis tempus a viro compressae sinissam enim in iis asservata erat de-blca sanguinis quantitas , quae conceptui nutriendo abundantissime misi i iuppeie ς;-Sςd enim nonnullae,dum profluunt menses, concipiunt, poliea concipere nequeum,quibus nimitu uterios statim a purgati ne comprimitur; sunt insuper, uibus praeanantibus menstrua usque Mi -

113쪽

a qui sius cabatur , sicuti nos contingere vidimus illustri D. Joannae iam uri Villae Fra Comitisse, ac dominae insulae sancti Michaelis multupra - in Mo terea nutricibus,quae valde sanguineae sunt &victu utuntur pleniori, quamdiu lactant,menses etiam procedunt, sed haec omnia pe paucis, A raro accidunt,quae vero magna ex parte

fiunt, maxime sunt secundum

naturam.

LIBRI SECUNDI.

114쪽

DE NATURA MULIERUM.

RODERICI , CASTRO

LUSITANI, PHILOSOPHIAE AC

MEDICINAE DOCTO.RIS.

Natura mulierum.

LIBER TERTIUS

' id coitus , quibus de causis

excitetur

CAPUT. I. Unctis animalibus,ut superius iam commemora

vimus ingenitum a naturaestiui propagandi desiderium, i- deo concipiendi organa seminasque genitalis proferendi animantibus natura dedit ipsaque genitalibus mitificinprocreandi virtutem,& ineffabilem quendam concumben- di appetitum , cui eximiae delectationis voluptatisque illecebraicopulavit, ut blando hoc naturae stimulo in venerem prona generis propagandi causas cent,quo nullum animalis genus deficeret. Hane ubia maris,&foeminae coniunctionem ex comuni sese copulandi desiderio conces itum atq; congressum nuncupamus. Coitus aliis dicitur,Venus res Venerea,sive Venereus amplexus;de quo nobis inpripti huius libri parte futura indagatio est,quaenam ejus causasti'cur mas & foemina alter alterius conjunctionem desideret tunde proveniat voluptas,quae cum illa conjuncta estὶcut tanta percipiatur' de num maior foeminae quam viro contingatὶ quisnam sit illius fini cui aetati temperamen. to atque naturae magis conventati Jula modus tenendus , ut foecun-. dus co

115쪽

congressus sit quaeve salubris congrediendi ratio λ

Haec omnia ut

acuratius percipiantur,icite imprimis licet,quatuor esse ad foecundum Luart coitum neces aria inter se invicem coordinata. Primum salacitas est sive '

Q ad sui excretionem turgens in vasis animal vehementer impellit, prae- sertim aetate sto sente, de virtute valida; quippe continetur in locellis ' muliebribus,& virorum partibus genitalibus seorsa quaedam humidas ut supra iam dictum est actis & mordax, quae motu suo ad usum de salisci. delectationem opido excitare potis est;l perinde ac iis quibus sub cute tam' iacris & mordaci succas delitescens ad scalptum stimulat, devellicatu pungit, motuque suo ac pruritu scalpendi excitat desiderium qua plane latione humor ille copia redundans, natura acrit, & pungens, spiritu multo calidoque resectus, ad sui excretionem animal provocat, quo volup i sane in motu ob jucundum titillatum,blandumque genitalium patitu sensum mira nascitur ad concumbendum tentigo, & incredibilis vo- tiluptas: hinc suavissima res censetur concubitus, in eoque corpus gestit is, versum, aut quod ut in problematis Arist. est aucto e toto corpore eo pura se zo semen pi Oiluit, aut quia peream partem se promit, in quam meatus D Omnes venaeque applicantur,multo cute sensibiliores. adde seminis c lerem expulsionem aqua fit subitus reditus ad naturalem statum,que Galen. i. de causis; mptanaxirnὰ voluptinosum esse censet, his accedit, fatimst quod partes in eo actu propriam deprehendunt persectionem , qua tum -- antea privarae erant, quod maximam etiam parit voluptatem. & inulto majorem in expulsione seminis, quam in expulsione caeterorum excrementorum quia materia est temperata, & unitur membris temperatis, . sicuti conveniens convenienti: quae quidem omnia sapientissima na- Naturatura ex industria machinata est, ut propagandi generis causa prona in in 'i' Venere animalia ultio ferrentuc, ne fastidio superveniente periret anii' inalium generatio:Ut enim Ovidius cecinit :

Quid creat omne genui volucrum nisi blanda volupta: Nec coeunt pecudes, ni levis ad se amor. Quibus adhuc favet pinguedo , de unctura seminis, perquam

membra ad propriam veniunt integritatem;ac denique motus spiritus, et M per omnia interiora discurrit, ta intimata subtilitet torem corpus

116쪽

Seminis

potu j. extendit aco citate facit. Causa vero erectionis aut protubera Hon partium est v lida imaginandi vis , quae cogit cor impellere spitii uin statuosum de caliditas renum validorum, de pinguium trahentium Mitant mutenti tria: De semine,& quid illud ad generationem conferat. Huisti. fusius iam supra exelicatum est: Foecunditatem efficiunt ea. tuae etiam appetitum augent, spiritus humor &ventositas, quotui vi si fidesCon-mus stantino sit adhibenda appetitus ab hepate potissimum est, spuit

corde,ventositas a calore humidum dissol vente & ad membra genita- isti au.- lia diligente, humor a cerebro ut quidam alunt, in sed nos alitei ceni riui urm mus hunc porus a toto promanare. His ita constitutis, si in memoria Drer adducas, quae i. c. primi libri hujus operis tradidimus, facile perspicio, '': quaenam sit causa, cur foemina marem tantopere desideret idc alter ab - . . .. t ius ope ad congrcisum indigeat,quia nimirum uterque generationEnu in ia- appetit,& sui perpetuitatem, uterque etiam motum,& originem genes eiu rationis in se continet, neque tamen potest alter sine altero generare, quia mas in alio gignit, foemina in seipsa, ideo non facultate duntaxat,

--as. Paxx bui corpori quibusdam dissident quae quidem illi ad semen emittendum insunt, huic ad recipiendum, & alendum statum. Fuit

igitur convenientissimii, ad procreationem partes aliquot esse accommodatas, easque inter se diversas, quibus mas a foemina differret, nam φs de toto an malimas de foemina dicitur, non tamen quavis sua parte potentia i , idem mas & foemina est, sed cel la quad3m vi: tute,& patre. . ut docta est Arist. sententia ; haud immerito Empedocles dixisse vide tur, maris Ic foeminae quasi symbolum esse, totum vero a neutro proficisci, neq; ex utroque eadem te cedere, si quando enim generatio fieri debet comm sceantur coeamque necessum est,iu exambobus sic copi litis unum tandem animal fiat: Ut enim sacrae testantur literae erunt O in carne una, ideoq; ibi stamina adsutorium viri simile a divino vate nuncupatur. Altera etiam causi est,cur alter alterius opem requirat: quod cum uterq; habeat incompletum principium esseclivum,neces.sum omnino fuit,foeminam cum viro convenire, ut quidquid uni d estet alter subministraret. Tertia & ultima causa est quia oportuit ab utroq; parente materiam in in i , in qua amborum vis ac potestas continetur, & tanquam confluentibus principiorum, & facultatum

igniculis terrium quippi in inde gigneretur. Sed Vit an foemina in coitu magia dclectetur,quaerunt nostri saecu

117쪽

'i plerique, &quaestum jam olim fuerat Tyresia arbitro, qui quidem mina insorminis majorem voluptatem adjudicaverat , considerans fortassis Gisumet. ipsam diutius immorari, ac ut auctor est Avicenna, ties in coitu peici

rete delectationes, primam cum projicit proprium semen & tunc tu histies delectilli,quoties projicit a.deglutiendo virile semenicum matrix ira commovetur ; quae iam etsi ita sinat,sanior videtur illorum opinio, qui /u δε- η putant vitii majorem percipere delectationem, quoniam ex prima c5- α formatione calidior est, proinde latiores habet vias, dc in coitu moratur minus,quia plerumque citius effundit, imo ut scribit lib. deonis. o Hip.derepente secernit fortiori agitatione ac turbatione,quam mulie- temporcies, quae etsi longiori tempore delectentur, non tamen ab intensiori vo- luptate id fit, sed quia propter viarum structuram lentius emittunt,imo nonnunquam omnino emittere nequeunt, quod eisdem vehemen- Ti. tem de dissicilem irritationem inditiac multis imponit, istimantibus, a calore id fieri, cum potius ideo contingat, quia cum viri citius emittant, estituuntur ipsae rein confecta; quod non aliter evenit,quam dum in flammam vinum infunderet,ptimo n.contingit flammam exilire,de per modicum tempus augeri ad vini infimonem,post modum desinere, iamin. Quin etiam vehementia delectationis mares excedere, indicio est in o. p xima virorum exsolutio. quae non nisi a voluptate fit, dissertante Gale- . no:ad hoc ejaculatum a mare semen copiosius de crassius, ac calidius, et de tanto perplures involutiones velocius exiens, quanto expultrix vi- ororum quam foeminarum validior est: Quae causa censetur,cur infin- us.

, mina habeatui libido criminosior, dc minus excusabilis, quia minus intense oblectantur: est&alia huiusce rei non infima ratio, quod quia

mulietes alia virtutum gloria non adeo praestant nec ad piaec laia alia PQ ficta aptae videantur , cum igitur ejus potissima ac propria operat ost procreatio prolis.quae vaga Venere praepeditur,ut pudore,atque in- ω-mo famiae timore, hanc maxime conservarent, ideo leges humanae dedecus dc infimiam, natura vero verecundiam foeminis ingeneravit, quae custos esset atque tutela pudicitiae,ut quae alias virtutes nequeunt exercete,& quibus earum defectiis facile condonatur, hanc onmium pulcherrimam omni molimine, indu -

stria dc circumspectione tue

rentur.

118쪽

4DE NATURA MULIERUM

coitus sinis, quod sola praegnans muner

mirum admittat.

CAP. 1 LI quaereres ab Epicuro viro alioqui modestissi mo atque optimo de sui temporis Philosopho summo , ecquisnam esset coitus usus insanitate'aullum protectis responderet; neque is sua dest luebatur

ratione, quia existimabat, Veneris etiam moderato usu de corporis de animi vires labefactari: Et haud multum ab hac opinione diversus fuerat Pythagoras, qui interrogatus quando congrediendum cum scae- mina foret 8 cum voles inquit, te ipso fieri d bilior, Dios nes Cynicus in ea fuit sententia, ut crederet, modestis hominibus Venere urendum esse, non ob copulatam illi voluptatem, sed ut noxam vitarent, quae a si δε- o. retento semine nasci solet , ut de eo scribit Galenus, ubi in eandem sententiam inclinat. Aliis praesertimque mulierculis ac sensualibus,libidi- . . nosisque hominibus videtur Venerei coitus oblectamentum a natura pinottalibus datum, ad humanae vitae miserias voluptatis illius tanquam . ius u- blandimentis leniendas, demulcendasque. Velum enim vero modera- oi tae Veneris salutarem sepissime cile usuin,& suadet latio, & docet in tutari s. arte medica Gai nu , ct nos jamj Mi demonstrabimus, non tamen in illum potissimum finem,quem voluptatii,& in Venetem putrea homi ilui m nes putant, neque solum ad depellendum nocumentum humanae sp mi ιμμ- ciei,de qua agimus, sed ad sobolis potius propagationem, & sui con-λ iis ρυ' servationem coitus sui se concessus videtur; cui tamen ut signes illec ρ l,ras ac sui ei qui excernendi cupiditatem copulatam esse voluit industria natura, ut tanto libentius imo avidius inter se in v cem conjunge. Volupto rentur.Si enim sola voluptate, quae Omnium este a malorum ad con- so m' gressium non ductu urae,impellamur, suturum omnino esset, quod Epicurus dicebat, ut non corporis modo sed animi vires irangerentur, γ' & una cum vita pelirent,quod etiam ita Pocta lignificavit. Vina rim sedan natis Venus alma creanis,

Sed nes horum transiliisse nocit, At ut tectissime animadvertit Coi stantinus Africanus ; pauci

119쪽

pro dolor coeunt hodie propter prolem, plures propter sanitatena, plurimi propter luxum acci lectat; onein ideoque non mirum si coitus ut pluit muni superfluus est At fortasse Epicurei mulum in medium afferrent, qui ob accessias abstinentiam multo est parentibus, asino, &equa vi vaciot, mares itiderii passeres, qui citius isto minis ob Veneris a L ses. λsuetudinem senescunt. Meminerint tamen aliud elle in totum abstinere, quod corporis sanitati procul dubio ossicit ; aliud temperantem eis: , quod perpetuo conteit, mulum autem non in totum abstinere, sed minus parentibus salacein esse, sc inmine passerum maribus O; .in collatas; nam si retinetur calidum hi imidum in loco calido humido; abs in iis putrescat necessum est, & non quavis sed pellima putredine , qualis q- pacta corripere solet optimas quasque iubstantias,ut sanguinei ae, semen, quod quidem in frigidum venenum abit, cuius vapor cordi accedens minuit respirandi ulum , ad cerebrum verό permeans spirituum vias ob L pit. & hystilicam immotam reddit. Quoniam autem de mulis sermo incidit, obiter excutiendum erit, Muti umquaenam sit causa propter quam genus hoc animalium sterile omnino si ui pa censeatus; Aristot. iiigiditatem causatur, quia, inquit,asini semen frigi- dum est equi calidius cum igitur in xtum ut ruinque, vel calidum cum stu do, vel frigidum cum calido est, conceptus evenit, at quod ex iis ' provenit intacundum existit,quia in exiguo jam continetur generandi vis corporis asinini. Si obtrudas saltem mulam ex equo hac rati ne posse concipe te, idipsum inscias ire videtur, quia tota seie illa vis equina est, asini perexigua. asinus igitur gigni non potest quia exilis i- bidem repetitur ejusdem facultas,neque etiam equus ubi . sini materia

reperitur,neque multis, quia is ex aeqius utriusque portionibus sit; addit mulam non concipere solum sed enutrire opus esse, quod nequiti, quia menstruis caret, utpote quae supei suam menstruorum materiam M tita una cum utinae excrementis expellat ; quare etsi dicamus gravidam Iovi

fieri posse, quod ipse jam visum fuisse testatur, non tamen poterit i 'vis perficere o edere prolem: marem autem mulum asinum generare posse non negat, quoniam & calidior est.& nihil praeter semen generationi consert. Caeterum Empedocles α Democritus, quibus hac in re libentius adhaereo , aliam hujusce rei ex sensuum fide depromptam P, Arationem prod: derunt, quod e duobus diversis generibus nata tertii P genetis fieri observarum est,& neutri parentum assimilari, eaque ipsa,

120쪽

NAT IRA MULIERUM

quae sunt ita nata, non gignere in omnium animalium genere quia ex his alia quaedam natura procrearetur, & alia ex ea,atque in infinitum procederent species, quod vel ipso Aristo t.dicente i. degeneris im. natura, quae semper finem quaerit,pro virili vi tate contendit. Quod icis adbita in Capadocia & in syria,ut Theoprast. & Arist. sunt auctores, mularis S stria. coeunt,& patiunt, non mulae quidem illae sunt, sed diversain ac sui g

muti es' neris animal alteri tamen simili inum.

Illud autem utentii velariis involveudum non et i, quaenam sit causa, cur in animalium senete sola mulier gravida admittat malem de qua re jam olim interrogata Populei Agrippae filia, & cut bestiae

non coeunt,nisi cum volunt concipere, causam esse respondii lasciva for mina, quia illae bestiae sum. Lactant. lib. de vero Giltu, duas hujus rei morales adducit rationes t. est, Deum immortalem hoc humano generi concessisse , ut foeminae gravidae sine noxa virum sustinerent, ne alienas mulieres calcare cogerentur ; altera , ta: mulier gravida tonuens vitum pollet mereti continentiae laudem ; quo potissimum nomine inter alias conspicabiles animi sui dotes integerrima matrona Zenobia Palmerinorum Regina laudanda venit,quae Obedenatum maritum gravida nullatenus admittebat . modestam mulierem non propter voluptatem, sed prolis causa matrimonium celebrare dicens. tu lo Sed illius etiam rei naturales causae sunt, quod brutorum uterus gravidus valde extuberer,&propinquus est solamini exteriori, ideo mares qui alioqui genitalia magna habent, facile quatiunt, & impellunt plenum uterum , quas molestas &dolorosas percussiones brutorum cominae ferre nequeunt. uleoque resistunt; Mulieri verta quae locos circa uterum habet cras s. plenus uterus non extuberat, neque genitale humanum adeo est durum de oblongum, ut ab ipso uterus mole ista percutiatur. P. aeterea bestiae tensatam tam moventur ad id, quod adest, ideoque elapsae voluptatis, postquam conceperint, immemores a coitu abhorrent, Veneris enim sensus illis sola in ad prolis generationem datus est, minime ad voluptatem & delectationem, quamobrem sentiunt tunc temporis noxiam sine delectatione, quod ii materia a si homi budet transit in pilos,cornua de ungues,ac reliqua integumenta: atq; mi hinc est quod somnium coitus nulli animalium nisi homini tantummodo accidat e nam, ut sentium Dinus ac Thuris anus iupra caput de

prauero. ensirro Atilitia pollutionis nocturnae sive sommi coitus sic- vii de

SEARCH

MENU NAVIGATION