장음표시 사용
441쪽
Et eodem modo uenet dissimam matrem Ecclesiam nostram quam aliquando muli tem amictam sole, aliquando mulierem indutam uarietate, aliquando currum,aliquarido navim,siquando archam, domum, templum, S huiusmodi uocari sacra demons strant uolumina. quod &de uirgine genetrice, & de humani generis hoste meminite sisse saepissimcide nominum muluplicitate, quod dicam habeo istud idem. innumeras hilia sere apud nostios deo attribuuntur, & totidem Mariae uirgini ait Ecclesiae, εc honon abso mysterio facta sunt, sicuti nec Poetae secerunt. Quid ergo in aduertentes hi tuagiunt, livore quidem impellente stare nollent quod ipsi non noscunt. . De testibile nimis de incognitis iudicare. Cap. π V Orto zelantes hi suasores criminum Poetas affirmant. Qua in accusatione udistinguerent sorsua pro parte cocedereiat eos esse uictores. lallat enim nos: eg et nullos satis iam dudum inhonestos fuisse Comicos, seu eorti scelesto sic Maadente ingestio, seu sic aeuo exquirente tunc corrupto. necno&Nasonem Pealignum clari sed lasciuientis ingenii Poetam arris amatoriae composuisse librum, in qua S si multa suaden tui nesaria, nil tamen minus opportunum, cum nemo sit tempeItiae hac adeo demens iuuenculus,aut simplex puella, quae mouete illecebri appetitu ingeniulonge ut eua id ueniat quod exoptat acutiora non nouerit, quam is qui se talium praeces plorem late praecipuit arbitratus est,doceat.Si igit minus hi quos nonniiquam abiicieridos diximus, honestatem facultatis poetici, quid alii splendido rubore cospicui hanc ina
currere meruere notam & una cum temporibus accusarit Equidem patiendum no est
Et ob id ut pateat cur ab his accusentiat illustres, quaeso dicant nunquid Homeri carmeli unquam lege intrairn quid Hesiodi, Virgilii Horatii, Iuvenalis, Sc aliorum huiusmodi
plurium. Et si se legisse fateantur, optimant quorsum has criminum suasiones inuenearint, ut ipsi uidentes quod nondum uidimus, cum eis male metitos condemnemus. Ataramen negare superfluum est, quis autem accusatione audita non percipiat quia nun ii legerent eum liquido debeamus credere, si uidissent in tam stolidam sententiam, no v nissent. Arbitror tamen exquaestione tali hos scelus sceleti addituros. Nequeunt enim rascere, tanto pauore tenetur, ne ob taciturnitatem minus omnia nouisse aedan E. Dicen fo lata facie totis loquen tes buccis,&omni stonus amoto rubore, quasi ex hoc summe laudandi ueniant. id has nugas uidetimus,Vah nec uidimus, nec uidisse uolumus masioribus operam danuis. O bone deus ab aeterno opere tuo si uelis, pausam sumere poloe
Et si diuinitatis tui appeterent oculi, posses in somnum ire si uestes, rem tuam isti curant. tibi noctes insomnes hi ducunt, tibi suos sudores impendunt. Ptimum quippe mobile
moueant,reor dum maioribus operam praestant, magnum est, multu est 6c talium sipatetis dignus labor. O ignauae hominiam mentes non aduertunt,dum alios tam pruderater floccifaciunt,quam misere suam ignorantiam detegant. Possumus etenim nos, si stultiores eis non sumus, uidete satis cli iustast eorum accusatio, sancta atq; toleranda seia tentia.Sane ne sit qui arbitretur me responsum hoc futurum ex meditatione friuola uatiscinati, consteor quoniam in hoc a certissima coniectura deducat. Audiui iam duduina terrogationi simili nonnullos etiam fastidiosius res dentes. Et quod mihi grauius fuit, Dirum quendam aetate uenerabilem,& sanctitate alias ac doctrina praecipuu, no respons dentem, sed motu proprio Ionge execrabilius Hoquentem.Non menda deus nouit rex inclyte, erat, ut tunc uisum est, uir iste adeo Poetici nominis hosti sin sinus, ut illud noni si stomachans proferre uideretur quod ubi minus honestiri suae opportunuerat, ostenaditi Nam mane quoda in generali studio nostro legens in cathedra sacra Ioannis Euans gelium auditoribus multis, O Grtuito in hoc incidisset nomen, accenta facie flammeis oculis, Sc altiori solito uoce totus frendes multa in Poetas enormia dixit, ε postremo utrius appareret iustitia dixit, inquit,&sere iuramem firmaui senem uidisse, nec unquam
aliquem ex Poetarum libris uidere uoluisse. O sancte deus quid ignari dicturi sunt, si siealias eruditus homo antris grauis,d autoutate locutus est rota me loqui fluidus ab in
442쪽
sano Uellem ergo scircis no uiderunt, si no cognouerunt, si malo ibus uacant hi renores egregii, unde Poetas criminii suasores agnosciit quid circa eos incognita latra i quid Do idonei iudices de incognitis latuit sententia rostra conscendunt: qui ne dum inaudi ta, sed nec requisita parte sententias sui nil nat Forte, inquient, sacro inspirante spiritu tam seuerunt se in Poetas serre decretum. Possibile dicerem, si crederem lanctu spiritu tam spuecidas ne dum inhabitare, sed intrare animas. O scelus impiu,6 execrabile malvio detestas da temeritas, audete cunatum in propatulo de coloribus ferre senten tua. Sic olim ut isti presides uenerandi facisiLAudiui Phoroneu apud Argivos, Lycurgum apud Lacedaemones, Minoem apud Creteses, Sc apud Matini dones Eacu lactitate solitos.Sed ut eo uenia quo fert animus,quicquid isti reuerelidi iudices blaterent, non sunt ut ipsi uollini Poetae criminu sua soles, quin imo si sana mente reno liuore insano perciti eoae legantur uoluimina,impulsores inuenient,nunc suasisti mi, nuc acerrimi pro exuenfia temporii in uittutes. Quod ne tam paucis uerbis uidear probasse cotentu libetante obstrepentium oculos apponete, saltem pauca,ex quibus possint ueritate hac, si uelin i, agnoscere,& omissis Hometi monius, qui ob Graecas literas Latinis minus familiaris est, si uelint,legant Spei legant quae sin t in Aeneide ad patien ita laborum emergen uum exhortationes geraeae ad socios. Quis ardor illi pulchrae per uulnera morus pro salute patriae fuerit. Quae eiga patre pietas quem h umeris per ardentes undiq; domos & ruentia templa,per quae medios hos stes,&mille uolatia tela, deuexit in tutu, quς in Achimen idem hostem elementia quod robur animi ad illudendas frangendast amoris petulci catenas, quae iustitia atq; munificentia circa amicos Sc exteros in exhibendis muneribus benemeritis, ludis in anniuersastio Anchisis patiis apud Acestem peractis quae prudentia, quanta circuipectio in descensu ad inseros, quae genitoris ad eum suasiones ad gloria,quae eius in iungendis amicitiis Iosterila, quam grandis comitas fides m in conseruandis susceptis, ut piae in Pallantis antici delachrymae qua eius ad filiu persaepe monita. Quid multa refera adsint oro, adsinthi in Poeticu rugientes nomen. Librent huius Poetae uerba, senten uas ponderent, & si pamur animus fructu ex his qui potest e rimat,&si deo gratu erit uidebui nunquid Poesta hic in mala frugem suasor sit. Prosecto si rite deu nouisset Sc coluisset Virgilius, nil sereptarier sanctum eius in uolumine legeres, & si dicat leges no pari quenq; approbari testis monio unius,Venusinu insupet Flaccususcipiant Persiu, Volaterranu, iuuenale, Aquis aem quotu Satyricum e tanto uirtutis impetu in uiua uitiosos o inuehi ut eos exstet minare uideatur Si ergo hi plures latis sunt, iaceant isti qui suasores climinum Poetas accusant,& rabiem suam mansuetudine doment, nec dedignentur discere pilusquam uelint aliorum labores ridendo iudiciare iudicio, nedum in alios suae stolidae antiquit tis tela comiciun t in se ultionis diuinae fulmina prouocent. Quod in bonum Do id deducant se legentes. Cap. π vr
iunx post hic insidiantes acerrimi Poetas esse mentiu seductores, eo quod
dulcisono carmine lepido sermone accurata at ornara oratione ineptias
suas legentibus ingerunt, &sic quo minime opportunii de res seduci insipidos. Quis ignatus&qui Poetis no uiderit, ut ipsi obiectores ignati sunt, nec Poetas uiderunt illustres, Ss uideriit ingenioru suors ignania non intellexerunt non credet facile hos opanae iuste sancte Q in poeticum carmen inues here Hoc uideat deus, Sc hi uideant quibus ab eo lumen intellectus c cessum est. Tu autem cytatim caelestis Dauid solitus dulcedine carminis furores sedare Saulis. Si suave sis quid, si inellifluu cecin illi I yricu tuum camam absconde. Et tu Iob qui labores tuos at patientia Hemico carmine scripsisti, si lepidii, si ornatu sit, ide facito una cu aliis sacris uiistis,qui aethereo uersu diuina cecinere mysteria,&quod his dico dictum sit Orpheo, Hos mero,Matoni,nacco, & aliis, post uentu est, ut inueniantur qui dicat impune, quoniam seducere mentes hominu sit dulcisone lepide accurate metticas orationes effunde
te. O Bauid tu Meui laetamini post is damnaut ut isti. tempus quod minime rebat uos bis mu
443쪽
DEc in us Qv ARTVs 3 sbis concessium est. Se locus praeparatus amplissimus. Scio dicent se dixisse perniciosum ineptias sonoroscripsisse carnaine 6 legisse. Erat, fiteor,additio haec no parui niomenti, ut' in praecedet inbus taplus esset ostesum, quales sint quas isti accusant ineptiae illustnu Poetam,dcob id quod maximu existimaban in nihil utesolutu est. Attamen, ut in hoc directius uenia, quia seductores mentiti dicut esse Poetas, primo scire uelim cu multi sim qui ex his Poetie lint,qui seductores sint mei tuu 6c quis dubitet, nullos dicere possint praeter quos student. Quos autem strideatu accusatio ipsa demon strat. Si deo placet zelantes hi inνσδε amatri, procatur, & mulierculis ridentibus applaudent oculis, amatorias litetulas dictit, mini scoponunt thimos, Non minculas excudunt, quibus affectiones suas Sc suspina expro mant Sc deficientibus ingenio sibi uicibus pro opportuno subsidio ad instructores artisam. toriae evolant. Hinc Catulli, Propertii, εc Nasonis uolumina etiolliunt,8 ab ineptis tali ii suasioniblis lepidis defcnptis carnatilibus, &uerboru facili exornatis cotextu tanqi in hoc toto inclinati pectore uolentes trahuns,l educuntiati tenens. Hinc Poetaru illeces bras cognouere, hinc ingrati praeceptores accusant litos seductores metum dicunt, quos ipsi no rogati sponte sua lectiti sitiat. Magnis igie mo perira aximis uacant redarguatores nostri. No enim paruum est amoti obsequi. cuius uiribus primo Phoebus, inde Alacides monstroru domitores cessere. O q; satius misset ignaris tacuisse. Φ in suum dedecus emisisse uoces. Nam si prospectent dum Poetas accusasse tentur, seipsos aduenem mons strasse culpabiles. Ex hac enim accusatione quae sint eoru studia,quae desidena quae iustistia, manifeste cognoscimus. iden inade his arbitrati: potamus, si puella lasciuis gesti bus, petulcis oculis, blandis uerbis spem polliceatur infaustam, pol Mia mutis seu tacitis carminibus seduculae Erubescant igitur miseri,&in melius insanusinu retarment consilium, prospectetum VIVssem gentilem homine non mutotu carminum, sed mellifluos Syrena ruran ius spreuisse, tanqi nocuos ait transisse. Et ut aliquid circa uim uocabulidi Iinare is in si quod tan ii detestabile eris obiiciunt, uidisse debuerant, quoiata de si Christo nemini saluatori nostro a Iuda is obiectii sit, qui uiuignominiose seductorem dixere, non tamen sena per in mala partent sumendusore. Nequiuere en ina illi abutentes infandi homines uim ueterem surripuisse. Potestenim in bona partem sumi seducere. Nam rem curantes pastoria ab ita sectis armeniis nondu insectos aegritudine boues liauxisse, solertis pastonsest, Sc sic non unci; eruditi homines generosos animos ab his qui morbo uitioru laborat suis seducut monitis. Quorsum illu stres Poetas seducere inpissime credulos reor, & eos facere meliores, ubi hi seducti tractit suo no Poetam minus etia honestoru crimine in masiam stuge si possim conata ξ offendere. O bone Iesu aduerte pestem hac ab ignaris creditalis.Et hos loquaces corripe, ac adeo instrue, utexemplo tuo uelint pnus facere Q, docere. Philosophorum simias minime Poetas esse. . Cap. XV M
linia pi tetraphilosophorii ex his non ulli qui se caeteris praeserunt dicunt Et bis retors
esse Poetas. Verii non satis certum habeo an ut hominibus risiim incutiat, quet id quod uti non unci suis stomatibus mulierculae faciunt, an potius exanimi senς obi ituri adsten ita, quia sic credant, seu mentis nequitia ut irrideatu istud evomant. Piis versatos muni quippe deberet indignanti animo a prudelibus tolerari. dum cernestant ab ignaris ex uitis conspicuis ridicula confici milgo, cu passim per triuia a situ insulati Sc phaletari sues, ac exdmatiis genere beluae fimbriatis, ii ecno Sc uariatis pellibus incedentes amicti coperian tur facile,ex quibus decentius quis uolens posset confingere talia. Si uero credentes asserunt aut imdent utruiup tam stolide ii nequiter agunt. Est enim sis miis, ut aliquando dixisse meminimus hoc de more a natura infixit, ut uelint dum posssim uidentes quoscunt hominu actus imitari.Et sic uideε hoc uelle Poetas imitatores,ctindesinatas esse philosophoru quod minime ridiculum esset Honesti quide ut plurimuhomines suere philosophi. Sc bonam artium repertores sed fallunε indocti. Nam si laus '' intelligerent Poetarii carmina,aduertereiat omnes no simia ed ex ipso philosophorum numero copulandos, O ab eis nil praeter philosophiae cosanu iuxta ueterum opiniones I 1 fabulosa
444쪽
Us LIBER Dbuloso tegat udamine. Praeterea imitator simplex in nullo exorbitata uestigiis imitati, quod quide in Poetis minime cerni f.Na esto a philosoplaicis nodeuient coclusionibus, no tamen in eas eode tramite tendunt,Philosophus, ut satis pate syllogizando reprobat quod minus uetu cristimat, sic eode modo approbat, quod intendit, & hoc apertissime prout potest Poera, quod meditando cocepit sub uesamento fictionis syllogi sinis omnis no amotis, quato attificiosius potest abi condit. Philolaphus stilo prosaico, ut puis Meius fere parvipendens ornatu scribere cosueuit. Poeta metrice summa cu cura exquisito decore cospicuo. Philosophoru insuperest in gymnasiis disputare, Poetam in solitudinis biis canere. Et cum ista inter seno conueniant, noetit, ut aiunt, simia philosophoru era.Si simias dicerent eos esse natur ae, possiet tortassesquiore animo tolerari,cu pio uiribus quicquid ipse, quicquid eius Operatione operat perpetua, Poeta cclebri conae describere carmine. Quod si intueti uelint isti, uidebui sormas,mores,sermones,& actus quom cusanimadu,sili, sue detum Q meatus, uetoru stagores impetus, flamaru crepitus sonoros, . undam tumores, motium cellitudines,&n Oruumbras at discussus fluminuadeo
aperte descriptos, ut ea ipsa paruis in literulis carminu inesse arbitrene. In hoc ego Poetas esse simias coiitebor, qd ego honorabili Minu teor opus, in id scilicet arte conati, qd agit Datura potetia. Sed quid pluta Esset talibus latius agere si possen*ut nos una stin efficerem ut simiae Iesu Christi, in sibi incognitos Poetaru irridere labores, cu conngat saepissime
tentates alienum pruritu scalpere, euasuum alioru cruentas ungues in anxietate sentire. Non esse exitiale crimen, libros legere Poetarum. Cap. X V iis
Iaequitatis, imo iniquitatis arbitri seruida rabie cupientes, poeticci nominis exterminium quasi pauca in illud dixerim altisono insuper clamitant hine inde boatu .O insignes uiri o diuino redem pii languine, o gratus deo p
pulus, si qua pietas, si qua deuotio, si m Christianae resigionis amor, si quis
Platam,ta dei umor uobis est, hos in faustos Psetarum libros abiicite, flamis exurite, Eo iure boe, S uentis seri landos exhibete onero. Eos eua ullo modo uelle uidere, exitiale climen est. 1 d i animas laetati ueneno inficiunt, uos in tartara trahunt,&caelestis regni exules in aeterna Dciunt. Post haec aucto clamore Hieronymum testem aduocant eum m dicente allit,in epistola ad Daniatam de silio prudim,dcmonum cibus sunt carmina Poetatum,&his ac similibus multis toto gutture igilaros auditores intonant Opieras opusta fides, o dei patientia grandis, quid patetis: quid rerum coditor in erectas turres, quid in celsos uerticet montes sulmina torques Hi lanctissime patet setiendi sunt, qui dolola lingua ato metiadaei aliorum &petlNe in nocuoru exitio sibi aucupant inane otia. Medici errores suos terra tegunt, hi prohibitionibus atl flamis suas conans ignotannas occultare. Quis sinis ex homo hos audiat quin arbitret Poetas perniciosissimos esse homines,diuini nomis nis hostes,cotubernales daemonum, immites, maleficos, scelestis semper uacaates operisbus, quibus nulla bonaru artium cura, nulla pietas, nulla fides,aut lanctitas sit: Et sic hos tum ignotam opere Sciniquitate cosequutur celebres uiri, ignominia qua minime me tuere Sed spero deus uidebit aliquado. Nos aut uideamus, si possumus quale sit hoc tam inexpiabile malum quod hi comitti clamitant si teneant, si uideant, aut legant ut carmina Poetarum .Quae horum coiineant libri,quae suadeant, quae damnent, quae doceant iam latis supra declaratum est. Sed eis omissis uolo aduersus uetitate hos scelesta omnia bere ait suadere lectoribus. id tande: gelitri suere homines, no Cbristum nouere, sua extulere qua sectam arbitrabant religione fictiones edidere. granssimos Scsi mendabiles utero persaepe gerentes fructus.Sed quid inde quaeso hos elegantissimos clamator dicatat Nunquid illis prohibitu sit ab aliqua ueteri, seu noua doctrina deorum suoru ste A licito leta quo uellent in stilo describerecNon equide reor, necetia Christiano fingeti dum mos do lane intellecta fictio aduersus catholica ueritate exenterari nil patiat, si no prohibitum est Si hos legere no leges prohiben t,neq; prophetae,no lactae ponficum lanctiones, quid tenete,quid legere mali estet Inquient quia seductores sint mennu dulcesine sua. Huic ob. lectioni Hactenis ad
445쪽
lectioni pauloante resposum est. Ueru si hi imbecilles sunt atq; tractabiles sibi caueat, memores prouet bii ueteris,quo prohibetur hos certamen lapidu non intrare, quibus sit gastra vitrea. Fateor tamen ultro longe melius sore sacros studere libros in istos etiamsi optismi sint,studentes acceptiores reor esse deo, pontifici lanamo Sc ecclesiae. Vetu non o nes nec semper eadem trahimur affectione, 6 sic nonnun*ad poeticos trahunt quida, εc si trahimur uel sponte nostra in eos imus, quod hoc crime,quod malu est: possu mus impune mores barbaros audire, ipsos si uelimus suscipere barbaros,eis hospitalitatem exhibere, eis, si petant,ius dicere,cu ess amicitiast uirgere Poetarii libros legere, si deo placet, ab his uitis doctissimis prohibemur. Maniches, Arrii, Pelagii 3, 6c alioruhsresarcharum
execrabiles errores, ut noscamus nemo prohibet, quin scrutemur. Versus aut e legisse Poeticos horrendii, ut hi clamitant, imo laetate crimen est. ioculatores in quadriviis, ut pluri*mum inhonestos ludos agentes inspicere pomamus. Histriones in uix iis turpia canentes audite, nebulones in popinis, lenones in lupanaribus, blalphemant m pati, nec ob id ad tartara trahimur Poetica legisse poemata, nos aeterni regni facit extorres: Pictori enain saccis Mibus fas est pingere Tricerberii canem, Diris obseruantem limina. Charontem nauta Acherontis uada sulcatem , Erinnyas hy dris accinctas, accensist armatas facibus,
ipsum Plutone infelicis regni principem damnans supplicia inferente, Pociis sonoro carmine haec ea de scripsisse nefas, S ittemissibile lectori est crimenc Pictori ride cocessit ni est
in aulis regum Sc nobilium uiroru amores ueterum d tu, scelera hominu, 6 quae alculustii ni comen ta pingere, nullo patru prohibete decreto, Sc hoc a quibuscunt pro libito intueri permissum est Poetarum inuenta ornans linita literis plus a lapientibus lecta uolunt, mentes inficiam, Q picta ab ignaris inspecta. Quid multa deficio, fateor uolens, si possem aduertere quibus uiribus, qua potentia livor edax dc ignorantia hos boatores in tam grandem dementia potuerit impellere.Scire laltem debuerant, quia iras electionis testatus est. scire matu, malu non esse, sed operari. Et ipsi nouissimi pr. aeceptores credo, ut a suis mulierculis prudentiores habeantu Minde pinguiores colequantur Olms, iasi uesrentur dicere, nedum scire dica, sed Poetas legere perniciosissimu esse. O fastidium audirecta, si omnino despiciendi sint Poetae, nefanu fore, si uidetis margarita ex luto colligere, quasi abstergibile lutum illam minus secerit preciosam.Nec erubescunt interpretes hi hac praesumptuosa ait generali prohibitione sua uelle ex ueritate fieri mendaciu, si dixerit aliquando Poeta imo eos dixisse toto denegant ore. Ridiculum est audire humani generis hostem diabolum potuisse uerbu bonum aliquado dixisse. Poetas autem esto aduersus conscientia pauloante malos essecocesserim, in forte non ullis pitergemilitia maculam, nil inhonestum iure posset obiici uerbu bonum dicere nequisse. Vocat etia non unquaa sacris hominibus in testimoniu diabolus, inuocasse Poctam horti accu cantiu aut titas te irremissibile crimen est.Sed nunc hos prohibitores, Scili exiliu Poeta sit praecones oro,
dicant. Quid magis Q Philosophia potuit peccasse poesis: Veritatis quippe optima indagatrix philosophia est, copertae uero sub uelamine seruauix fidissima poesis eae Si minus
recta senuat illa, no potuit rectum ista seruasse, pedissequa est dominae uestigia inritet ne cesse est si deuiet illa, Sc haec ut exorbitetia necessitate cogit. Quid ergo cu gentileS philosophos allegemus ore pleno, eorum i seruemus sententias, Sc nil sere iri si mili uallatii austoritate firmemus, dicta Poetam Poetas i horrere scimus ato detestando damnanius.Extollitur Socrates, honoratur Plato,colitur Aristoteles, ut de reliquis sileam qui omnes fuere gentile Sc persaepe damnatis opinionibus errones homines. Homerus ab obiurgatostibus nostris pellitur, damnatur Hesiodiis, Maro despiciturato Flaccus, quom figmenta nil aliud sentiunt in disputasiones illotu, quocii quonia dogma student,6c ex his esto cudissicultate no pariente ingenio quaeda principiola sumpserunt, quasi intellectu comens dant. Poetaru uero,quonia scripta negligunt, εc sic no in ligunt, despiciunt Sc conde; mnant. Attamen quicquid clamitant, quicquid latrant, quicquid iubeant uel indeant,
si philosopliora scripta,si balbatotum gesta, si hateucotum perfidia legi possunt, Sc Poe
scribi velint Collatio Phis Iosophiae at
446쪽
ν s LIBER rarum uolumina ab si piaculo legi, teneti,audiri possunt, mente tamen integra atque constanti, ne si qu ado aliquid in orthodoxam dicerent fidem tanquam ab illa exteri selectores labefactari permittant. Nunc autem superest in extremum horum clamorem pausxillum acrius instandum atq; pMlixius,quoniam ea ex celeberrimi ait sanctissimi homi Diluit obies nis au toritate praecedentia omnia firmasse se credunt. Dicunt igitur clamitantes Hi nyctionem de di mi uerbum ad Damasum papam, Daemonum cibus sunt carmina Poetatum, quod licto Hierarim; satis percepissent, a nobis etiam firmatum aduertissent, εc poti ssime ubi damnatam cosmi a casione micorum spurcitiem atq; obiectam semel & iterum ante iam diximus, sed quoniam nulla Poetatum facta distinctione inuidentiae offuscari caligine,&in quoscula caeci itrusit,pmpulsanda illorum ignauia est, & ipsi in perpetuum cogendi silentium. Si igitur is
stolas, si uolumina Hieronymi, si hanc eandem,quam pmductit in testem, seu cuius austoritate damnatos Poetas uolunt studiose legissent, inuenissent profecto uerbum hoc a Hi nymo declaratum, Seius sensum appositum allobiectionem, quam laciunt esse solutam.& potissime ex figura mulieris capvuae raso capite,deposita ueste, resectis ungui bus, α pilis oblatis Israelitae matrimonio copulandae. Et si religiosiores ait delicatiores sanctis doctoribus esse non uelint, comperient hunc daemonum cibum, non solu non reiectum flammis, ut iubent immissum, sed cum diligentia seruatum,tractatum atq; gustatum a Fulgentio doctore ait pontifice catholico, ut apparet eo in libra, que mythologiarum nuncupat ipse, in quo elegantissimo stylo descripsit Poetarum fabulas,exponenebrimoni do a quo modo. Augustinum doctorem egregium comperient non hortuisse poesim, eriplis duo: nec Poetica carmina,quin imo talem uigilanna studuisse&intellexisse, quod uoletes ne
gate non possen cum saepissime in suis uoluminibus sanctus homo Virgilium, alios o
Poetas indutat. Nec fere Virgilium unqua abis alicuius laudis titulo nominat. Sicut iterum dixerim Hieronymii doctorem eximium ato sanctissimum, εc trium linguam mistabiliter eruditum . quem ignotadae eorum hi in testem trahere satagunt tanta Poetarum carmina diligentia studuisse perciperent,at seruassem onae, ut nil sere absq; eorum testimonio firmasse uideatur. Uideant si non credunt inter alia libri eius Hebraicarii quaesitionum prologum, Saduertant, nunquid eum totum Terentianum fuisse sentian uideant nunquid saepissime Horatium, at Virgilium sibi quodammodo assertores inducat,& non solum hos sed N Persium, alios . Legant insupet eiusdem facundissimam ad Augustinum epistolam, timentus tauquid in ea in tet illumes ulmsuit doctus P stas. quos ipsi tanto clamore confundere si possint conantu Genumeret. Porro si nesciunt, perlegant Actus apostolorum, Sc sentiant, nunquid Paulus uersus Poeticos studuerit 6c nouerit. Inuenient quippe eum non fastidisse in Ariopago aduersus Atheniensium obustinationem disputantem uti testimonio Poetarum, eun i alibi Menandri comici catamine usum,dum dicit, Corrumpunt mores bonos colloquia mala. Et Epimenidis Poeam, si memini,allegat uersiculum,qui aduersus hos apertissime dici potest dicens, Cretenses seinpet mendaces malae bestiae, ueri tres pigri. Et sic non qui ad caelum usi tertium raspius est quod isti sanctiores uolunt peccatum, uel turpe arbitratus est legisse atq; didicisse Poetatum carmina. Insuper perscrutentur quid scripserit Dionysius Ariopagita,Pauli diu scipulus, & Christi martyr egregius in suo Hierarchiae caelestis libm. Ex intendone qui pape dicit, persequitur ati probat diuinam Theologiam poeticis fictionibus uti inter alia, ita dicens, Etenim ualde artificialiter Theologia poeticis sacris fotmafionibus in non fiuguratis intellectibus usa est nostrum, ut dictum est, animum reuelans, & ipsi propria Mcoiecturali reductione prauidens, Nad ipsum reformans anagogicas sanctas scripturas, realia multa quae ad hanc sententiam subsequuntur. Et ut resiquos postremo sinam, quos aduersus bestialitatem horum possem inducere, n6nne etiam ipse dominus &sals uator noster multa in parabolis locu tus est comico con uenien tibus styloc N ne 6c ipse aduersus Paulum prustrarum Terentii uerbo usus est scilicet, Durum est tibi contra stis
447쪽
mandum propositum. saluatorem nostrum uoluisse quantumcunt uerbum fusi atque
sen tentiam ore Terendi fuisse prolatum, ut appareat no omnino esse cibum daemonum carmina Poetarum. Quid nunc inquient boatores illustres clamitabunt ne in sultabunt aduersus carmina Poetarum a suomet teste reprobati, &aliorum plurium sanctorum uirorum testimonio uicti atque repulit Clamabunt equidem, insuperabilis eorum rabies est. Sed quam iuste tu uideas rex optime, uidean ii quibus ratio magis amica est quam obstinata horum protervia. His autem tam absolute damnantibus iustissimus iudex deus aliquando retribuet inuidentiae metitum, & eadem eis metietur mensura, qua ipa
aliis meti uirtur. Mιώκ ne est Theologorum ex ro ru debacchantium, quales utinam non hoc quos tempore multi reperiantur,qui magis ob id Limnant quae non intelligunt, ut popula aliquid esse uideatur,quam ut quae probutura omnium saluti credant, doceant. mibus illud Suoricum oerint conueniebat,qui curios simulantio bacchanalia uiuunt. Eis mori enim fere hoc hominum genus est.
Minime Poetae omnes iussu Platonis pellendi sunt urbibus. Cap. x Ix Erminimum uisum est latratoribus nostris conatus exposuisse omnes, ut ali e domibus ae manibus hominum, si potui Tent, Poetas excluderent,6 ideo ecce iterum agmine facto irruunt, ε armati Platonis automate insanado gutture sonoras uoces eructant,aientes, Platonis iam dicti iussu Poetas urbibus esse pellendos. Inde ut Platoni deficienti subueniant, superaddue ne suis lasciuiis ciuium mores inficiant. Cui obiectioni Sc si latis in superioribus responssum uideatur, non pigebit iterum lanus respondisse. Maximam igitur fateor philosophi huius autoritatem esse, nec spernendum, si sanὸ in talecta sit, de sensu cuius piosecto hiaut nihil, aut peruerse sentiunt, ut apparebit. Ostensum tamen illis est Poetas sponte sua solitudines habitare, quamobrem illos montanos S ineptos homines nuncupabant
Si autem uiolenter urbes incolerent,quid dicerent morsores hi dicerent eos esse tyranos Si ueto nunc uesint sentennam uertere Sc eos cultores urbium dicere falsum est. Constat Homerum inter aspreta scopulorum 6c montana nemorum post peragratu orbem exs
trema cum paupertate littus Arcadum habitasse, Sc ibidem mente uiden luminibusta men aegritudine captus, ingentia illa at admiranda uolumina non Hyblaeo, sed Castalio melle pellita, Iliadis 6c Odysseae dictasse. Virgilius autem ingenio non minor Homesto, urbe Roma tunc rerum domina neglecta,ato Octauiano Caesare, totius orbis princispe, cuius singulari laetabatur amicitia omisso, quaesiuit sibi haud longe a Neapoli Cama paniae inclyta ciuitate, tunc etiam delitiis abudante, 6c ocio semotum locum quieto at solitario littori proximum, ut magni spiritus homo Ioannes Barillus aiebat. Inter prosmontorium Posilibi Vc Puteolos uetuitissimam Graecorum coloniam,ad quem nemo asere nisi eum quaereret, accedebat. In quo post Georgicum carmen, caelestem decantauit Aeneida. Cuius sesectae solitudinis Octavianus praestare testimonium uolens cum fecissset eiusdem Virgilii a Brundusio ossa referri, haud procul ab Hecta solitudine tumulari
iussit secus eam uiam,quae adhuc Puteolana dicitur, ut eo iacerent mortua, cuius Hegiissent in uicinio uiuere. Et ne itin per per anfiqua uagemur, quae oppugnatores quantum cuni fausto testimonio roborata sint negant facile. Franciscus Petrarcha caelestis homo
profecto,&nostro aeuo Poeta clatissimus, nonne spreta Babylone occidentali,ati Ponti Max. beneuolem ua,quam omnes sere Christiani summopere cupiunt dc procurat, Sc pistratorum orbis cardinum aliorum principum in uallem clausam abiit, insigne Gallit latitudinem locum ubi Sol a lantium rex oritur, εc ibide omnem sere florida iuuens tutem sua uillici unius contentus obsequio, meditando ali coponendo cosumpsit. Fecit equidem stant uestigia stabius diu. Patua domus 6c hortulus,&dum deo placet, testes uiuunt plurimi.Si ergo ne plures recitem, sic est, minime aedepol opportunum est, ut in
hoc quia labores ita Peucit, ut abeuntes pitto Poetas urbibus pellat. Uestem ego tamen
448쪽
ab istis audire, nuquid existiment platone dum reipub. librum scripsit in quo hoc mam datur, quod isti aiunt intellexisse de Homero, scilicet urbs illa placuisse in urbe fuisse
tendu .Nescio quid responsuri situ, o aute non credo,in de eo multa laudanda iam te, a parissa ed gerim. Hunc enim lactatissimae Cmaru leges omnium uirtutum patre uocitant, Sc lapis tot arp. sitne eoru latores, ut eas maiori ueneratione dignas lacerct, &quoda sacrosancto testinionis roborarent,inter eas non uncii Homeri carmina miscuere, ut in fine prooemii codicis Iustiniani Iliadis legitur carmen,& in eode sub titulo de iustitia & iure, sic & cotrahenda emptione,&delegatis,&fid comissis, Maliis locis, ut minus credentes possuntur Panadecta Pilana cognoscere. Hunc insuper in suum ciuem plures Graecorum, egregia ciuitates metia mortuo &paupere uoluere, Scde hoc in ter se mouere litigium, ut prehendi potest liquido per uerba Ciceronis in oratione pro Archia, dum dicit, Homerum Colosphoni dicunt ciuem esse su una, Chii suum uendicant, Salamini repetunt, Smyrni uero suum esse confirmansiital etiam delubrum eius in oppido dedicauere. Permulti alii pret.α α πολese terea pugnant inter se ait contendunt. Haec Tullius. Od ena testari a uetustissimo Ciδuηνκmui co carmine satis inter eruditos uulgato legi me memini sic aient Septem lingant ciuitates lase de radice Homeri,Samos,Smyrnae,Chios Colophon,Pylos, Argo Athenae. Hunc piae
Ois, terea ipse Plato in eodem libro reipub. aliis perispe conclusonum suarum inducit m ho testena .Si igitur virtutum patera legibus habitus est, si legum decus, si tot ciuitatum ciuis etiam repetitus, si a prsceptore ipso Platone testis assumptus, stultimumam est arbitran Pladi, ras tonem idem prudetissimum uirum talem Poetam urbe pellendum iussisse. Insuper hocta P ia Platonis iussu existimabimus Ennium urbe pellendum qui honesta paupertate conten feruntur a tus,adeo ob virtutem suam charus Scipionibus fuit, hominibus quidem non solum ars cessio mis&bello,at sanguinis generositate conspicuis, philosophiae domesticis Alanuctitate more illustribus, ut post mortem etiam uellent suis maiorum qi suorum suos misscen cineres, Sc suo tumulari sepulchro.Si credant hi, o no credam,quin arbitror Platonem sua ciuitate optata talium ruisse repletam. id prere reade Solone dicemus, qui datis Atheniensibus legibus, esto iam senex esset, sese concessit Poeticis urbe ne pellendu discemus qui urbem dissolutam in ciuilem uitam mores a reuocauit Quid insuper de Virgilio nostro cuius, ut teliqua sinam, tanto frontis rubore,& mentis uerecundia inter cosaeuos&quoscunq; minus decentia qua paudiebat, pingebatur, ut ob hoc iuuenis ad huc uocaret Parthenias, quod Latine uirgo, seu uirginitas sonat, cuius tot sunt ad uitiustem suadensa monita,ut iam sirpe dictum ex quot luntrius carnainum uerba, cuius ne combureretur diuinum opus, ut ipse Virgilius moriendo praeceperat. Octavianus sat Augustus postpositis maximi imperii cutis, prohibitorios uersus composuit,qui in tem' . pusu nostrum leguntur,cuius adhuc nonae apud Μantuanos tanto honore celebra
ad instar uiuentis hominis ab eo denominatum colunt, filiis iuuenibustaquam quodadam uenerabile sacrum senes parentes ostendunt. Cirteris aduenientibus, quasi sua o riam augentes, sollicite indicat,no abs uirtutis praecipue testimonio ista proueniunt,&inos uirtuolas urbe pellendos Platone uoluita credemus Ostoliducapitulu, possiem de Horatio Flacco, de Persio Volaterrano, de Iuvenale Aquinate multa dicere, pq pateret lis quido mentis Platonis no fuisse tales urbe pelledos, sed trahit animus ut uisa ingeta 6c ilia ulla tergiuerlatione ab istis negari possint,appona. Creda ne igitur tantie demetiae suisse Platone, ut Francis Petrarcha urbe pellendu iusserit: quia iuuenm te sua coclibe uita ducens, adeo ineptae veneris spurcitias horret, ut noscetibus illu sanctissimu sit exemplar honesti. Cuius mendaciu laetatis est hostis,qui uitiorii omnisi execrator est, S uenerabile ueritatis lacratiuuirtutu decus Scitrida &catholics lanctitans norma, pius,mitis, atq; deuo
tis,orator suauis ait lacu dus, cui cu omnis pateat Philosophis silaus,est illi ivnisi ptet humanu Pspicax in otia tenax, dc tetu omniu, prout homini potesse, nouaa Plena, ex Iopeta
449쪽
DE cInvs Q UARTVs asa opera eius ia prolaita J metrica,quae plura exta a t, Lito splendore refulgent, sta semitate tedolent, iam florido ornatu spectabilia sunt, & lepore tonantium uerborum mellissus, de sententiatu succo mirabili lapida, ut caelestis ingenii attificio potius ut humani fabrefacta credanε Quid multa dixerim profecto homine se petat,&in longum mortaliu in euexcedit, ne 3 ego has laudes praedico, quasi antiquum homine Sc longis ante seculis dei
functum contende. Omni modum deo placet. uiuentis atl ualentis merita refero qum motiores egregii, si noliterialis meis aediti oculata fide uidere potestis. Nec dubito ut ex eo cotingat, quod ut plurimum famosis uiris coungere sueuit, ut ait Claudianus, mi
nuit praesenna phama, imo audacterasseto,quia huius superet praesenna fama. Tanta est imors maiestate, tam suavis Eloquen tiae facundia, lata etia urbanitate. Eia coposita senectute cospicuus est,ut de eo quod apud Seneca moralem philosophum de Socrate legit dici possit, auditores scilicet eius plus ex motibus cpex uerbis traxisse doctrinae S ut aliquado de celeberrimo uiro illo tacea,quaeso hos dicat, nunquid tales Poetae a Platone pellans ex urbe. Et li pelluntur, huiusni Odi referet,qitos introducturos ipse sit ciues, lenones,an ues spillones, atqueCnatonicos epulones, aerosi seu forte furciferos, aut similes illis assua iment. O Mix,6 mansura diu Platonis respub si Poetas pellat,&hos ciues habeat,&mos tum uitae o homin una prcsides.Sed absit, ut arbitror, doctissimum uirum id intellexisse. quod sentiunt interpretes hi, quinimo teor&Poeos insignes,&quoscuno alios similes vitae, no stum ciuitatum, seu suae reipub. ciues essit, sed pulicipes ato magistras. Sed ina iem stomachates hi, si hos no,quos pelli iubet Plato Poetas: Esset te odendu talibus, uos ipsi perquitatis censores inepti. Sed quonia ignorantiae quorucunq; copatiendu est, α si male sint meriti, copatiendum tame est, uti liquoribus omnibus, sic&facultatibus sua sex, quae esto abominabilis &abiiciei ada, notamen desecatus liquot emcit uilior Maequo modo facultas. id euim philosophia rem Omnivmagistra ueraciusrhaec an ut intrihneu lo loco, ut decstetis taces Cynicos habuit,& Epicureos,q infandis erroribus inuoluuse dicti tuto itte eam dehonestare in non ullis conati sunt, adeo ut hostes uiderentur potius qiministri. Sed quaeso propter hos Socrate,Xenocrat Anaxagora, Panerium, alios o hoc eode insisgnitos titulo abiiciedos sole dicemus. Stolidum Nignam defectoris esset ossicium, quid Christiana usqua religione lanctus & haec Donanitas,14 acedones, sotinos, ct alios has hvit haeresiarchas longe selidiori se execrabiles, nec propter hos iuste Basilium C fanensem Ioanne Chrysostomum, Ambrosium Mediolanensem, Leone papa, & alios sacros ac uenerabiles uiros dicimus esse prophanos. Sic& poesis, ut dereliquis taceam, habuit 'sua secem,& fuere quida qui comici Poetae dicti sunt, quos inter & si non ulli honesti suerint homines, ut Plautus &Terentius, ut plurimit turpissimis fictionibus suis spledidam poesis gloria inficere uisi sunt,& his iungi potest aliqliado Pelignensis Ouidius hi quidE seu mentis innata lasciuia, seu lucri cupiditate &desidetio uulgatis applausus scelestis copositis fabulis eas minus introductis recitabant in scoris, ex quibus lasciuientium pecto ra prouorabantur in sceleta,&constantium agitabatut uinus, & omnis sere morum disciplina reddebatur en eluis, & quod pernicioli sinium erat quantumcunt,&in caeteris religio gentilium detestanda sit populos in tam turpia sacra deduxerant, ut erubescenda a suis etra uideretur. Huiusmodi etia poetas, ut in praecedennbus saepe dictum est, no sola abhorret Christiana religio, sed ipsa etiam abiecit getilitas. Hi quippe sunt, quos urbe pel landos reor Plato iusserit. Ego autem non urbe, sed orbe tales exterminandos lare existismo. Sed hos pmpter,est ne Hesiodus, Euripides,Sinius, Claudianus, aut sinales ciuitate fellendus Ego no arbitror. Distinguant igitur hi,& si non odio laborant indigno in
te meritos carpant sua linquentes in pace conspicuos. Platonis dicto de repub.respondet a diuisione o ad omnes eque Poetu pertinere,sed ad mlos. Ese a ira inter Poetis, quEadmota π inter Dilosophos quosda Epicureos ex cuicos qui postposita artiso honestatus ration soli uoluptate ars libidiri in eremine secuti sunt. Nem ideo, si unus aut alter POE
450쪽
Musis infici non posse ob desectinia lasci eniis cuiust ingenii. Cap. π πὰ Ostremo rex inclyte, hi nonae poeticum blasphemates, in landa temeritate dira perciti silensa secta semotos antri Gorgonei aditus, honesti penetralia ues
necidae poetis, puellarii choros, cantus diuinos intrare ausi sunt, atq; FGal dissoni, turbate clamoribus, Se Boetii sanctissimi atrii clati mini uiri uerbis tam M annali, eis scilicet quae circa principiti libri eius deco solatione leguras, Philalosophia loquete atq; dictete, is hasn nicas meretriculas ad hunc a gru permisit accedere, i dolores eius no modo ullis remediis Mueret. uem dulcibus in sup aleret uenenis,momnia no aliter ep uictores coplere clamoribus, & innocuas Ludetiit metes ignomini sis oppmbriis comouere si possint. Et cu no sentiant quid illa uerba uelint, Boetii Blum inspicietes cortice, pudicissimas Musas no aliter in si essent cameae mulieres, eo eld scomis nini generis sint eoru nomina. Inhonestas, obscoenas, ueneficas,atq; meretrices ineptos clamat Sc eo quod diminutivo utar Boetius illas extremae sortis,-CYtremo etia in lupa nati a sece uulgi prostiatas existimat, nec hoc Diis est, quinimo hinc uolut etas eua esse homines inhonestos in argumetu deducentes fuit. Si Musae Boetii assertione meretriculi sunt, inhoneste mulieres sunt,&sic hi quibus semiliares sunt, ut inhonesti sint homines necesse est, cuamicitia seu semiliaritas, nisi ex couenietia moru iungi aut stare no possint. eas aut esse semiliatissimas Poetis costit. Idquido ena Orminibus eoru testan bus, ε sicutia dictum est, inhonesti sunt homines. Ad uerris ne prudeli Tme rex in que exitu tendat illecebris horii astutia, sed qualiscunt sit ueritate lucida, colan deda est. Quot igiξα ij sint Muta,&quibus insigniti nominibus, &quid per eas senserim illustres uiti, si bene momini, supra lib. ii optas lituus momaui. Sed adhuc horti impietate no quiescete paulusium labor adum est.Satis ergo arbitror ex pinon Istratis assu mi posse. duplice esse Poetaruspecie. quaru altera uenerabilis & laudabilis est, Sc piis hominibus semp grata. Altera ues' ro obse Ena ait detestibilis,Nea est Poetarum, quos dixi no urbe Litum sed orbe pellendos, squo modo dici potest de Muss, quam 5c genus unum sit, species diis dici possunt. Nam dato eisde uiribus eisdem l legibus actualiter unaquaeq; utatur cum uariis exactitatis uideas exprimi succus hic scilicet dulcis, amarus ille, no incogrue honestim una albistrari possumus, S reliqua inhonesta. Harum igis altera totis comendanda praeconiis Iaurea incolit nemora castaliu sonte, re quaecunt religione uenerabilia loca cognoscimus, Phoebi socia notibus M sertis ornata Sc dulcedine cantus atluocum sonotitate spectabilis. Altera aute ea est, quae ab inhonestis comicis tracta sic asati theatra, A quadrivia tenet, & scelellibus fictionibus ob mercedem se inerti uulgo placida exhibeti nullo comendabili ornatu conspicua. Haec no consolatione uirtu tum, non lalubribus antidotis, non lactis etiam remediis aegritudines languentau mitigat aut lanat, sed quaeresis gemitibus in mortem usq; amplificat ea delectatione, qua passionibus implicitae delectane. Ex quisbus laris possunt,quod ignorabat uidere Poetis in sesti, Boetium scilice: dum Mulas mearetticulas icenicas uocitabaside theatrali Mulam specie intellexisse, quod apertissime obiectores lii uidisse potui ssent, si quod post pauca a Philollaphia dictu legitur in testexissent. Dicit enim,Sed meis eum Musis curandum lananduimp relinquite. Et ut euidentius appareret, quonia de secunda Mulatu specie loquere persaepe in sequentabus philosophia ad curam Sc consolationem Boetii in eodem libro oblectamenta carminum Sc fictiones poeticas introducit. Ergo postquam illas philosophia sua immiscet artificio eas honestis. esse existimandum est. Et si honestae sint & hi quibus similiares sunt, ut horum uidet ut uelle deductio honesti sint homines necesse est, εξ sic honeri sunt Musae, 6 Poetae honesti sunt homines, quos Sc quas inuicem turpi nota in uacuum labesectari conati sunt. 2 Eade fere bis quae supra ad Platone re podet, pertinere scilicet ad turpes,quod obi citur. Tnt si videtur Poeat ita nimio laudati philosophiae studio in Musas debacchatus esse,nes animaduertisse da Nos reprehedit,ia ipsam re reprehedi se sitieutire defendedae causa totia reprehensitone fusicepit. sed δωρεαριῶ si alioqui erat quo honestae uirgines a tispi meretricum columelia defendi pollo