장음표시 사용
451쪽
Alloquitur autor regena . Cap. π πι Vibus potui rationibus dementissime rex horii celantium maledicta pretiadi Mni honestiti pepercissem me ae in temerariam eorum pras an pilone, i Scui tam mores lituos longe actioribus uerbis de aculeis acusiotibus inue1 xissem. Mortanae eos prctet dicta multa dicturos, quibus omnibus respon
l dere uoluisse in longum nimis protenderetur oratio,& multitudo uerboarum nimia persaepe consueuit, nedum animos magnis occupatos, ut regii sunt, sed etiauacuos Scociolbs offendere. Et iccirco necessitudini tuae tediosus sint, & ne uidear hos extra terrae terminos fugate uelle, cum ignorantiae eorum potius compatiendum sitq; in . metitu externa in tu procede du his fine praestare metas est,& quod ipsi no faceret, ego ante huius libri sine tua cu gratia secita uolo, posuisse scit cet merita iram omne, 6c eoru ignouisse nequidae,& eos amicis alloqui uerbis, si forsan in consiliu melius possim impellere. Poetici nominis hostes orat autor, ut se in melius uertat costili. Cap. π π II
Os igitur 6 prudentes uiri iam si sapitis iras ponite, 6c turgida Iedate pecto Sub eis mira. Satis enim, imo nimium inter nos odiis decertatu est, uos primi in in gatioinem sontes intulistis arma, ut eos extetminaretis orbe.Ego ex aduerso pectiis Cp tor, qua lenposui ei pro uitibus, praestante deo εc meritis causae iuuatibus, ne beneme rit, si quid inriti ab infestis pelletentur hostibus. Esto, si aduersum uos ipsi in aequu dei cerbius dixi
descenderent campu, quantu praeualeant uestris meis i uiribus, sera piat tenua noscere I co ivra,ni
m. Belligerat si tamen est,& eo uentu, ut aliquali offensocii gloria,quan in sudore pluri Muros: id Ismo paululu sit omnino uincedi repressa libido, α ut aequis legibus iri possit in pace. V . 6 cdamus ergo, eam capessemus utim,& quiete laboribus demus, librata enim sunt belli PCrinia. Nam uos doctrina, o refero aliquantulu cosolarionis in praeda, Sc sic satis Ioci paci relictu est. Credo sic uelitis quonia coepisse uos poenitet, Sc ideo eius fruamur bonis. Quod ut me ex animo dicere noscatis, qui primus lacessitus lana, primus serirare amici fiae leges incipia, Sc ut uos etia laciatis, quae amicus charitatiue pauca dicturus sum aequo Φanimo ait traquillo percipite. Ecce honorabiles uiri. quibus potui demostrationibus elii odaui,quid sit poesis. qua uos ipsi nulla laciebati qui Poets sint, quod Poetarii ossiciu et mores,etia sabulones scelestos homino, suasores criminu, S mille malis insectos clamabatis. Quid inde Muta sint designaui,quas meretriculas dicebatis,& forte arbitrabamini lupanares. os si tati sunt,si adeo uenerabiles, no solii no danare debetis, sed eos colere, Ilaudibus extollere,amare, Sc eorii, ut meliores efficiam ini, studere uolumina, aqne uos . retrahat. aut aetas annosior, aut famosiores audisse facultates, conemini ex uobis ipsis id
posse de seno erubuit annosus prin ceps, scuit tu rei omni u singulare decus Robertus Exemptu Rorex Hierulate, Sc Siciliae rex inclytus,qui clarus olim philosophus,& medicinae prsceptot berti rea egregius, atq; inter caeteros eius teporis insigitis Theologus,cu in sexagesiimusextu usi stans suae aianu parvipendisset Virgiliit, illu cu reliquis more uestro sabulosum diceret homine,& nullius fore precii ornatu subtracto carminu, cpcito Fraciscit Petrarcha archa nos poematu reserente sensus audivi obstupesectus stipsum redarguit, α ut ego dicet e meis auribus audiui,asseruit senuia in ante arbitratu adeo egregios at sublimes selisus,& sub tam ridiculo cortice, uti Poetatu sunt fictiones,latere potuisse, ut aduertcbat post demonsiliatione solertis uiri ab stoditos esse suu i mira copunctione danabat ingentu, Sc in fora . tu nisi, quod ta seto poeticu arusicis cognouisset, nec erubui aut senio 6c spe breuis in futurum uitae detineri potuit, quin sepositis studiis splendetiuiscultatu, ut plensi e Virgilio . sensum Mineret, coeperit opera date. Sane sestina mors nouum interrupit studiu,quod si . perseuerare potuisset quis dubitet quin in maxinati Poetaru decus εc Italoiu conrodii studio tali uacantiu euasisset id ergo quod regi lapientissimo lanctu uisum est, uos ne
arripere indigia una ducens. uix credam. No enim uos tygres,am immanes belluas reor,
quoru ingenui uti ill tu sevitia in melius flecti no possit. At e si petier hac pia credulitare mea in pecto bus uestus impetuosus adhuc in immedios pelleuerat hostilis ardor in
452쪽
uestriam saltem decus quotiens nos linguae pruritus in uerba irritat. Quaeso pet facts philosophiae pectus, cuius Brian aliquado mamillas suxistis, ne in totu poeticii nome adeo uos dedatis praecipites. quin imo si satis sani estis, distinctione, semper ubi opportuna sit utamini, ipla quide in concordia discordantia reducit,&abstersis ignotan ut irebulis imtellectu clarificat, S recta quo uult ducit ingentu. Et luc facitote ne inhonestis uenerabis a les implicetis Poetas,ex quibus multos fuisse gentillii ostensum est.Sit satis uobis in illescebres Comicos irruere, in hos iras euomere, in hos bona caeterotu pace omne uestru uerset incendii 4. Prcterea Sc Hebraicis parcite. No em abso diuinae maiestares iniuria indigne lacessu possulit,& premo stratu est Hieronymo attestante quosda ex eis sub poetico stilo sancto dictante spiritu sua cecinisse uaticinia, aequo insuper modo K Chtistiani ab iniustiis immunes seruandi sunt. Plures enim ex nostris Poets fuere, & adhuc sunt, qui sub tegminibus fictionu suam Christianae religionis deuotos lacrost sensus comendauere. Et ut aliquid ex multis ostesum sit, nos et Dantes dato sermone materno, sed artificioso scriberet in libro que Comoedia nuncupauit,defunctorsi triplicem statum iuxta sacrae Theologiae doctrina des auit egregie. Et illustris at nouissimus Poeta Daciscus Petrarcha in suis Buccolicis sub uelamine pastoralis eloquii ueti dei, & inclytae trinitatis laudes iras iueius incalcantesignauia Petri ira uicula mira descriptione notauit.Stant uolumitia, &intelligere uolentibus sensus apparent. Hos ultra uigem Prudentilat Sedulii carmina laseram sub tegmento expromentia ueritatem. At Arator risi solum Christianus homo, sed Romanae ecclesiae sacerdos re cardo, Heroico carmine Apostolo tu gesta more cantando
poetico designaui titu uecus insuper Hispanus homo, sed amaue Christianus sub uelamisto hominis bovi leonis,&aquilae, Christi filii dei uiui redemptoris nostri actus omnes etia fingendo coposuit. Et ne plures in mediu deduca, si ut nostris saltem parcatis, nulla uos humanitas trahi nolite seueriores esse matre nostra Ecclesia qui laudabili consideratione prospectans no dedignatur in multis, εc potissime in Origene se habere benigne.
Fuere etaim huic homini tam grandes in coponedo vires, ut nunin circa id exhaustii uia dea tui fuisse ingentu, nec in scribendo fatuata manus,ex quo in millia uolumina uanarum materiarii excessisse credas. Ex quibus omnibus more solertis uirginis quae inter spisneta notes illes is colligit digitis,&spinarum aculeos sinit separaum uilescere,omissis numnus bene creditis laudada sumpsit,et inter suos thesauros seruari uoluit. Videte igitet examinate, Scaequa lance Poetaru dicta librate, 6c quae minus sancte scripta sunt sinite. Quae aute bene dista sunt no damnare, quasi existimens euestigio clamore in Poetas sublato, Augustinos aut Hieronymos ab ignaro populo arbitrari. Hi enim quibus aequa fuit cusanctitate prudentia nunquam poetica, seu poeticae artificiu facem Ueruin errores gentilitaris recitatos ab eis,quos semper etia ciresistantibus catholicae ueritatis hostibus ato recalacitrantibus uoce intrepida damnauere, semper aduerteiates rei scripta tanta uerborsata te coposita, tanto lepore suauia, tanto sententiata sale condita, tanto ornatu etia delinita,
ut ab eis expeti fore necesse uideatur quicquid quis uelit latino eloquio apposuisse decostis. Et ne longiori flamone uos traham, ut ait Cicero pro Archia, haec studia adolescentia agunt, senectutem oblectant, secundas res ornant, aduersis profugiuac solariu praebent, desectant domi non impediunt foris, pernoctant nobiscum, peregrinantur, rusticantur quae si ipsi iacis attingere, net sensu nostro gustare possemus, tum ea mirari deberemus etiam cum in aliis uiderem us,&c.Cum igitur non spemenda, ne abiicienda, sed coletida sit poesis, & inde Poetae si sapitis satis dictum est. Si autem obstinati perseuereris in lasbiem,esto uobis copatiar cum aspernandi sitis, nihil ad lassiciendam scribi posset.
a Etiam hoe nimium concedit Boratius ἄμουσοις istis. Nam quid ad civiles formandos mores, commo aptus est quaesi ideo res cienda est,quia quadam in ea obscoenius dicuntur, cur non eadem edii a NOE historia sui Dautas, aliorum s rei cmuc, quae nobis itidem illorum hominum pereata ob oculos posnuntino ut imitem sed ut cognostamus, quam omnes que a natura ad uitia comparati surin, nec nisi diuina ope, ab illorum eontagio posumus liberari.
453쪽
v ND A v I serenissime rex,qnibus potui armamentis hinc inde nauiculam, neaestu protesiosi maris, aut uentorum aduerso impetu mleretur in littus, S illisa rupils compaginibus solueretur. Et ne crepitastibus desuper nubibus, in imbrem soluus inlata aut corruscia insulaminibus ignem dilueretur,aut uerteretur in cinerem, tegumcta super
addidi, quae opportuna ratus sum, necno Sc plotesis atl rudentibus vives, tiri illam alligaui scopulis,ne ab undis se tetrahentibus una cum illis tras huiuι
pelagus. Aduersus nero dei iram nil mortalium obstacula i . '
bus linquendam censui ipseΠbso cuius suffragio uti prose ieci
iuuam,ct ob id suis in inanil state potest,illam seruet misericordia sua. Nuc autem superest, ut iniecta in fatigatum nautam tela excudam,ac si possim qualitercunt amoveam. Quis enim dubitet quin petat amulus Sane ut sorte minus aequo animo uisus sum, quados tulisse quς in poesiniec Poetas immissa fuere, sic summa cu patientia quae in nautam euolauerunt, quocunq; iussu missa pesseram, nec huius pariensiae ratio longe abest. Indigne quippe meo iudi scio pulchra poesis Sc elegantes hac in lacultate uiri lacessiti fuere, nescio utrum superbo itan ignorantium potius maledictis dixerim. Nauta autem non si, nam si pro uitibus cosnatus M arte nautica per maris uertiginosos anfractus, Sc confragosa seopulis stera cymabam in tutum deducet ne iuste redargui possitiScio tame quia multatum rerum ignas rus sit,& ideo ex multis eo minus aduertente, commissis Brsan merito redargui potest. Agam igitur quod potero, iuuantedeo, ne omnino temerarie uideatur egisse quod secesiit ipse me eripiat de faucibus malignandum, qui ex omino ignis aesentis eripuit illa sos I fraelitas pueros sperantes in se,& in finem laboris extremi mededucat in sui unctissimi nominis gloriam 5 honorem
Minus opportuna preciosi fore nonnunquam. Cap. I
, Ircumspicient scio 'colloseum hunc,unditiam dicti, seu alii intenrisocu ad eo is, lis carptores egregii, eo conspecto ariolor dicturi sitiat, pia Drsan intensio ne is λαι sol ne . Durum enim homini est hominum mentes cognoscere, tam grande ne operis quat opus minime opportunum esse,&ideo in precio non satum . Hi quidem refert adipia. his paucis uerbis sere opus omne concutient, cum a quadam non sens ex usium sitau/ 'pressa ueritate itideatur obiectio,non solu colorati, sed etiam approbari. Quis enim non ruri dicat inmitu primo, non dicam non opportunas, sed euam superfluas fore Poetarum si hulas, ex quibus hoc opus oinne cosmi ritum aliter ego sentiendum reor, lateor enim fabulis hoc opus consistere sic, si concessero illud minus opportunum. Multa etiam noopportuna,& haec inter opus hoc praeciosissima lare monstrabo, 5 inde hoc opus quoniam utile tam reipub. quam priuatae si ostendam inter opportuna etiam numerandu. In precio igitur Sc maximo esse multa minime opportuna, dc artificio hominum adinsuenta, Sc natu raro pere ficta monstrinitur. Exquirimus enim lapicidas, cenaentarios, dos latores, Sc architectos, in signes uolentes domos costituere, quas rudis uilli sex luto dc . palia litibus calamis opportunas erigetet, templa, capitolia palatia tegum, populosu, alipti pum maximis sumptibus costructa, pictura superflua decoramus, aureis caelati
uasti uumusicu otaoauuitauaossint desciuite famia. Sic tonis purpureis uestibus,Ma K at illis
454쪽
iste operuiss LIBER a illis aureis delectam ut, cum lanicium simplex cuius et pecoris sessiciat opponunt.
tati, ε sic artes Scornamenta, quae minime opportuna sunt in preciu deuenere. Sed quia haec ambitione hominum quis posset preciosa dicere, uideamus nunquid naturam te si discrerissimam etiam circa superflua ambitiosam uelimus dicere. Et quaeso ad quid capiatis capilitium opportunum sCnemo dicet, illud tamen multi firmant adeo praeciosum lare, ut si abso eo Venus incedat, suis esia comitata gratiis Marti placete no possit. eum utanti aestimatum a Caesare dictatore, ut ad contegendum caluiuum perpetuam lauream a talatoribus impetrant. Ad quid hominu barba qua s quis aetate prouectus caleat, noctabis tubore hominibus immiscetur aliis. Ad quid cornua ceruo, ad quid pictae uolumabus penni concessae sunt ob ornamentsi,no ob aliud responderi potest, oe sic ne per plura discum, quod alias no erat in plecto ornameti causa esticis preciosum .Et sic ornamenti causa quid efficit preciosum aioc profecto opus erit in precio. Quid enim pulchrius in collocutionibus hominum,* non nuncpimmiscuisse labellas sentensis quid decedusta fructuosos fabellam sensus eisdem applicuisse colloquiis 6c hoc opus unuquodo pretinibit abunde. Haec insta per ponderosis&alxuram orationibus, plurimu afferre demiis satis apparet cu passim mixta scripss Ciceronis, Hieronymi, 8 aliore prudcfiunt uimruilla legamus.poterat ergo lassicite ostendisse hoc opus preciosum ornamenti causa. Sed huic superadditur utilitas,qui ex hoc cosequitur tam publica, priuata,ex qua precium maius efficitur. Existimabat enim non ulli Poetas peritos homines simplices tanta coma posuisse fabellas, & percosequens non solun o utiles, sed illos arbitrabaiar damnosos Mdiscurrentes, legendo nullu ex fabulis emolumentu sumebant. Hoc aut opus dum fictionibus uelamen tu amouet,& eruditos suisse uitos Poetas ostendit, Sc legentibus facit sarbulas cu delectatione fluctuosas. Et si qui falsa opinione petisse uidebant Poetae resp. in Irgnes, Sc quasi redi uiui reddunε, priuatim qui incognita abiiciebaε utilitas, per hoc patefacta colligit, & altiores sensus N ingenia legentiu excitantur. Praeterea spero, sic volens te deo, uti hactenus fuere contagent, qui ad poeti in mentes erigent, quibus no modiscum,dum ueterii monumenta perlegerint, comodi per hoc opus prolabitur, ex quo fiet
saltem tabulis preciosum.Sed quid multa dicac Si cessent quae dicta sunt omnia, dum do princeps optime, cuius iussu, labore sumpsi, tuo per hoc opus desderio satistactumst illud ptinosissimum diseo. Esto laudabile sit placuisse pluribus, sicsi tuae cessitudinim nime gratu in sit etiam si placitum ata acceptabile caeteris ueniat, patui apud me mo menti fiet.Τuum igitur est istud preciosum sacere, aut si libet abiicere. Perseuerate tape diutius quae minus duratura uidentur. Cap. IrAdem sorte pietate loquetur 5c alii, dicensi postquam fimosum opus uis
derint nec bene compactum, nec diu mansurum ruinam premonstrantibus latitati fibus timis. Ego his praemonitoribus libens ago gratias. Excutiunt enim ab oculis meis somnum, mel solertem laciunt, ut opportunis tali praestem subsidium. Verum quoniam ante coeptum opus sit euasuru, illud ratus sum, si laus memores rex inclyte.IHid idem circa principium testatus his quisbus potui rationibus ostendens cut strabum, mutilum, cicatricibus plurimum existimarem illud futurum,& ut satis apparet,& isti aiunt, Mea me non fefellit praemeditatio. Et ideo circi desectum huc iure excusandus uenio.Sane quibus adminiculis potui, illud in robur deduxi,nec postin deductum est,inexcogitatas,aut nouas con traxit rimas eteres autem S praevidisse quod ariolantur, isti arbitror adeo repente no facient. Nam si more mortalium per coiecturas de futuris praeuidere uelimus, in longii perseuerabit hoc opus. vidimus enim saepe in saxo firmatas arces in ruina ite citius quam in palustri luto piscastoria sit uata domus. Hi autem qui sibi non satis firma aedificia notat, ni lantes inspiciut sepe,8 sic si exigat opportunita restaurant fundamenta,relarciunt parietes, tecta tignis, εί solatia uariis adiumentis suffarciunt,& sic quae ilico casura uidebantur, nonnun cyrecta deducunt ut in seculum .iacus qui sottia se possidete existimat. Nam dum secura quilate tenentuῖς
455쪽
te tenentur, Necte Iapis laus grandi pondete premis attritus crepitat,&omne secum a trahit aedificium in ruina. Sunt alii casus, palarea ambit inuidia, Modia excidium pa tant, parua domus paucis, S possessori cognita, qu id tu deo graim est, perseuerat. Quis athitrari potuisset Ilion, recente adhuc Priami ciuitate, tot referta uiribus diuinis,spicdidari
regni totius A siae arce toti minante Graeciae lapsura citius, in pauperis Aglai S dii gurgustiolo.Sic&robustos uidimus iuuenes, uiuaciat p*clara ualitudine decoros, parua iriterueniente febricula, seu accidente alio,in tepentina fere praecipitari morte, ubi non uia
imi alidi senes in longiore etia cb uelint evasere vita. Sed quid refert per exempla discurre te quom abundantisina a uita mortalis est dicant isti quod uolunt, Nego quod cupio arbitror, hoc tame scio certissimum. Nisi dominus custodierit ciuitate, frustra uigilat qui custodit eam. Ipsus est seruareat coterere, ipsit is solius est,quantia mundana omnia ii longu duratura sint, seu qicito casura scire. prudentu in eo spes omnis est,ipse uideat. Ego quide quia rimosum opus meti cognoui eide humilitate imperaui, sciens quia deus hias milibus dat graua.Sed quid ego de longitudine aeui huius uerba facio, ta mihi permaximum sit, si adeo fimolam,adeo mutilum,adeo cauernosum, uti illud coposuisse potui, ad tuas usi manus, mi rex peruenire queat, ut no dica uigilantia, sed obedientid ni ea cognoscas.Satis mihi hoc opus erit, si tande ulterius perseueret diuinae bonitati, dc fortunae regiae imputandu existimo. Nequisse membra huius aptius collocari. Cap. ii I Uperuenient quidam, Ariolor,& inspectis, quae alii inspexere, dicent optas Decopo χhilius fore prudenti hanc concidere molem, sistere diu, cum casus de sectus eius sublaturus sit, quos perseuerano demociabit, N huc potissime,
I quod latum pectus ex craneo, ex pectore tibiae socinals sint, dc pedes in ueti licem reuoluti. O sententia Socratis, selices medici, quorum terra teguntur errores.Cum scriptorum lapissime etiam benedicta quoniam in propatulo sint, caninis lacerantur dentibus,at saltem in sestent ut latratibus,quod summo exquisit m atq; copossitum labore est,&illustrium uirorum autoritate, ubi possibile init, sormatu, pririereian σtium uerbis sere deiectum est Sed quid panenda sunt omnia, tricona ulcetur humilitate protervia. His tamen sicalentibus,quid responsurus sim, nihil habeo praeter quod nouestim de principio genealogiae huius naultos mutnmode opinatos, quod nec circa primi huius uoluminis libri initium omissum est, at ostensum quoniam uetustissimus unis pserim, ut de Ceteris aliqualis haberetur mentio, Sc huic uetustissimo capiti, prout copestisse pomi, successive pectus 5c reliqua membra applicui.Si ali ae uetiores sint, aut potiora ostendentes ordinem, quod non nego fore possibile,&si multum uigilauerim plura Scalia reuoluendo uolumina, no uidisse fateor, nec noui quo ordine membra tam ingentis corpo is possent aptius collocari, 5 producant ipsi in medium quod iiouerunt ut eis uisis si iure quae scripsi damnanda sin suis fides adhibeatur integra. Nam dixisse me tans tum exclaneo confecisse pectus, Sc nil aliud ostendisse, est potius inique detrahere quam laudabiliter redarguere, aut utiliter emendare. Nola appositum est quod minime compertum est. Cap. LIII Rster compositionis indecendam pauloante redargutam multa em omissa
se, que apponi debuissent, hi Drsan superaddenti uel alii. Hoc ego si uelim De prefecti
negate, non possum, cum meminerim saltem de spectantibus ad supersis ne operist ciem sabulosam ob libro tu desectum. Circa huius operis principium scris V psisse multos,ex prole deorum defuturos homines. Et si tamen libri reperiri diciantur,quis mortalium tam audax erit, ut prorumpens dicat uidisse se omnes, at ilegisse Ego autem non viderim,etiam quos alii uidisse potuere, abso frontis rubore confiteor, multos omissos lare,& nonia ullos sollan ob labilis memoriae culpam. Non enim
sufficit uisi S iccirco indulgeant quaeso memores,& quod ignoraria siue obliuione sa*ctum est, nolint aequiparare malifig.Adest&res alia, in quam forsan possunt obloqui uiri sublimes,scilicci circa exelicationes sensuum sabularum exhibitas. Ablit, ut his ego uo E i lim
456쪽
3s3 LIBER lim obsistere possibile quidem reor, cum nunquam de me ausus sim tam magna pristimere, quoniam me minus ad haec ualere ratus sit , sic quis ex impersecto homine petisetum exquiret opusc Solius est dei persectum opus componere, quonia & ipse persectus est. Siquid tamen temeratius egi, circa hoc tuo tuta rex optime ina pulsus egi. Et ob id si circa hanc partem minus bene egerim imponatur onus celsitudini tuae. Ast ego hos prudentiores deprecor per uenerabile ac sanctum philosophiae nomen, quod colant, exi sumo uti quadam sapientiorum autoritate. Dentes in minus bene commissum infigunt, ita pia humanitate etiam medeantur. Non enim insuetum est, ut nedum eruditos homines uidere,quod indoctus non uiderat, si aliquando indoctos uidisse quod minime ubi derat eruditi. Homo enim sum ego, 6c hominem peccasse nec nouum est, nec mirabile. Ait enim Flaccus, Quando bonus dormitat Homerus. centum prserea Argo suere oculi bini Sc bini uicissim dormien tes, uigilantibus reliquis, εc tamen quin somnu aliquas do ire permitteret omnes cauisse no potuit. Si ergo mihi,cum tantu duo sint,& hi quando a sopore tacito uinciantu r, mira bile no est. Exprimant igitur quaeso, quod a me petinmissum est, ct sabularum enucleationes suppleant, aut si minus debite quid expositumst immutent Rin melius quod minus decenti opinione firmatu est, reformantes emeiadem. Ego quidem Sc si non plene, uetum tamen sancte scribere ratus sum, quod si Winime fictum est,non adeo obstinate pertinax sum quin meum humilitet fatear crimen,>ato animo emendatione suscipia tanqi homo, qui etsi iam totis pedibus in semii tens dam, doceri non uereo imo cupio 8c perscrutor. Hoc enim si secerint, perfectius incedetppus,5c ego doctior factus magis eorum liberalitate laudandus efficiat. Ex sit si utem libroram inopia. σμηὸ mea quidem simonia, etiam conatus viri laudandus est. liasi ne tatu quide praestitis et,cu pG tu bactet in nemo vel mediocri in hoc detumeto opera posuerit Nullas sabulas aut historias, nisi ex commentariis ueterum sumptas inesse. Cap. VNsurgent hos praeter & alii,& quasi queruli clamabun i, quoniam inaudiotas fabulas Sc historias, ut textus grauiores 8c implicatiores facerem, miscuerim. Fateor non nouas fabulas aut historias immiscuisse ueteribus, sed ista vi a multis ex latinis his inauditas seculis, ex quibus nullas nisi ex comentariis ueterum sumptas apposui, nec ut grauiores, aut implicatiores textus excuderem, sed sic opportunitate exigente factum est, discolorum quippe dc male secum conuenientium conquestio talis est. Nil enim aequo animo pati possvn si textus faciles scripseris, & laxa quadam claritate patentes, pedestrem dicunt stylum, εἰ puerile psdagoσgon redolentem, dc fastidientes abiiciant, si paulum actiorem dictaueris, primo ingressa fatigati, cum non obuius sensu ς euestigio tendit ingenio, scribentem accusant, scabros
sumi dicunt, etiam si facili sit artisicio delinitus, de indignantes negligunt. Ego quippe
nulla propter lesione circumuolutum scripsisse mereor nec uideo etiamsi ex composito secissent, quod intellextie fabuli quantumcunqi ab eis inauditae possint difficultatis aut obscuritatis a Terre. Reor tamen hos astu quodam tacito fabulas uella,& historias sibi inscognitas damnare tanquam non ueras, sub praetextu textus impliciti. Iam dicium est ex
commentariis ueterum sumptae sunt omnes, ut reserentium autorum nomina testant ut
apposita,quas si laclan non uiderint, quasi nil uerum esse possit, nisi quod linerint reprobandas existimare non debent. Certissimum ego habeo eos multa uidisse, quae mihi penitus incognita sunt. Sic sic ego legisse potui, quae nondum ad eorum deuenere notitia.
Nemo solus praeter deum cognitionem omnium rerum habere potuit usquam. Eo igi tur animo a me comperta legant, quo uolent alios legisse sua, ε mrsan si aliquantu acie uideatur contextus, cogant in uites ingenium, ε sentientes aduertent pellucidum esse, quod arbitrabantur obscurum. Insignes uiros esse, quos ex nouis inducit in testes. Cap. VI
Hotum puto quippe haec etiam erit querela,quod in testes scriptorum inauditos ueteres, S nouos incognitos autores induxerim,quibus utrum Pnestada fides sit,in
457쪽
dimam est, habet equidem quammonia haec aliquid grauitatis. Nam quant vincunq; noui laetim, qui nunc ex autoribus ueteres sunt,uidetur quod permulta secula perseuerarii est,a longitudine temporis approbatum sit Scinde plutinauautoritatis sumpsisse, quod utrum de omnibus nouis, quatumcunq; bene sint meriti, arbitrari debeat apud multos
uidetur in pendulo. Ego autem huius sen tentiae sum, nunquam aeuum duraturos hos, quotu nouitas approbata non sit, ii ab eorum nouitate necesse sit exordiu approbatio nis sumendum,& sic ego eos quos nouos inuoco,cum uiuos nouerim,aut nosca meritis eoru agentibus, regios esse uiros,atq; probandos, ausus sum in testimoniu euocare. Hoc enim mihi constat ex omnibus eos fere per omne uitae tempus studiis uacasse sacris, eos inter insignes, scientia Sc moribus semper uersatos homines, eos uita laudabiles, nec ulla turpi nota signam eorum seupta aut dicta a prudenuoribus etia esse approbata. Credo his agentibus aequiparanda sit eorum nouitas uetustati. Verum nequis arbitretur me minus graues produxisse uiros, eos luelim mea autoritate probabiles facete. Libetde nouissimis aliqua singillauni scribere, ut Sc alio tu iudicio. si satis benedixerim,appositi sit.
Induxi saepe generosum at uenerabile sene Andalo de Nigro Ianuensem oti in in mos ah alatibus amorum doctorem meu cuius quanta fuerit circumspectio, quanta morum grauitas, quanta sedem notitiam osti tu rex opfime, tibi etia, ut aiebat iple, cu adhuc esses Rosmae confo imitatis studiorum familiarissimus fuit, Sc ut ipse uidisse potuisti,no solum regulis ueterum, ut plurimu facimus, astroru motus agnouit, sed uniuersum sere peragrasset orbem, sub quocunt climate, sub quocunt orizonte experietia di lcursu una cerstior facitis, uisu didicit, quod nos discimiis auditu Sc ob id, in omnibus illi fidem praestandam crediderim.Circaea tamen, quae ad astra spectare uidentur, non alitet ut Ciceros ni circa oratoria, aut Maroni circa poeticam exhibenda censeo, huius insuper plura stant opuscula astiorum, caeliqi motus ostendentia, quae quantu sibi circa talia praeminentia laetit ostendunt. Vti senem hunc, sic de Dantem Aligeri Floreo unu poetam conspicuit, Doritan qua praecipuum aliquando inuoco uirit,meretur quid .Fuit enim inter ciues suos egregia nobilitate uerendus, &quantumlup tenues essem illi substantiae, Sca cura famisitati. dc postremo a longo exilio angeretur, semper tame Physicis ait Theologicis doctrianis imbutus uacauit studiis, S adhuc Iulia fatetur Parisius in eadem lapissime aduersus quoscunt circa quamcunque facultatem uolentes responsionibus aut postionibus suis obiicere disputas intrauit gymnasium. Fuit 6c hic circa poeticam eruditissimus,nec qui qua illi laurea abstulit praeter exilui. Sic enim istinauerat animo nunq; uisi in patria illa isumere, quod minime illi permissum est. Sed quid plutat alis fuerit, inclytum eius tesstatur opus, quod sub titulo comoedie mimis Florentino idiomate mirabili artificio scripsit,in quo prosecto seno mythicu, sed catholicum ait diuinu potius ostendit esse Theologum, Scin fere iam tora notus sit orbi, nescio utru ad celsitudinem tuam sui nominis pranescia is fama peruenerit.Memini insit per esto. raro Franciscum de Barbarino traxisse in teste hos Barbari somine quide honestate morum sic spectabili nita laudabilem. Qui Sc si sacros canones lotas m magis quam poeticam nouerit, nonnulla tamen opuscula thimis uulgari idiomate splendidis ingenii sui nobilitatem testatia edidit,quae stan 6c apud Italos in pretio sunt. Hic integerrimae fidei fuit Screuerentia dignus, que cum inter uenerabiles non dedignestut Floretia ciues, optimii semper 8c in omnibus fidedignu habui testem, S inter quos cunt egregios uiros numerandii. Traho p terra aliquando Banaam Basilii Caesariesis Bartiari monachii, Calabru hominem. olim corpore pusillu praegrandem tame scientia, Sc G cis adeo eruditu ut imperatorii Sc principum CrGoru at doctorum hominu priuilegia haberet testantia, nedum his temporibus apud Graecos esse, sed nec a multis seculis citra misse uirum tam insigni tam l grandi scientia pridi tu, nonne ergo huic Sc potissime in rebus ad Graecos spectantibus ego creda: Non enim opus fuit aliquod uidi, esto coposuerit, non tilla audiuerim, habui tamen ex suis scripta quaeda in nullu redacta librii, nec alis qua insignita ututo,quae etsi illu no latis in latinis literis instructu ostenderent, eu tamen
458쪽
DO LIBER Pollas Perasi multa nidisse, alippe spicacissi irae sensisse monstribant aequo modo&Paulu Perusina ι grauissimu uim ceteris immisceo, qui εc aetate prouectus, ει multatu rerum notitia doctus fuit, diu magister Scustos bibliothecae Roberti Hierusalem,&Sicilis regis inclyti. Et si usquam curiosissimus suit homo in perquit edis, ut si uena sui principis, peregrinis uno decul libris, histotiis,N poeticis operibus,iste suit. Et ob id singulari amicitia Battaae iunctus, quae a lati iras habere non poterat, eo medio innumera exhausta Graecis. Hic ingentem scripsit libru.qmmia collectionu titulauerat, in quo inter caetera, quae multa erat,& ad
uati aspectantia,quicquid de diis gentiliu no solii apud Latinos, sed ina apud Graecos insveniri potest adiutorio Banaae arbitror collegisse. Nec dixisse uerebor ego iuuenculus ad huc longe antequam tu in hoc opus animum trahetes ex illo multa auidus potius cyτbeo iiat intelligens sumpsi & potissime ea quae sub nomine Theodonili apposita sum. Quem lis brum maximo huius operis incomodo Bielis impudicae coniugis crimine, eo defuncto. in pluribus aliis ex libus eiusdem deperditu coperi. Puto igitur eo tempore, quo mihi pii Leontiat mo cognitus est, nemine illi in talibus aequiparandii fuisse. Post hos S Leontili Pilatum Thessalonicensem uiruita ut ipse asserit. praedicti Battiae auditorem petis deduco, qui quide aspectu horridus homo est, turpi facie, barba prolixa, Scapilitio nigro, 6c in editas
non e occupatus assidua, moribus incultus, nec laus urbanus homo, veru uti experieria notum fecit literatu Graecarii doctissim us, 3c quodam odo Gricarum historiarum arii fabularum arciuum inexhaustu esto, latinarum non saris adhuc instructus sit, huius ego nullsi uidi opus, sane quicquid ex eo recito ab eo uitia uoce relatete percepi. Nam eum legentem Homerii, εί naecii singulari amicitia conuinantem sere tribus annis audiui, nec infinitis ab eo recitatis vergente ena alia cura animu acrior suffecisset memoria ni schedulis comendassem.Similitet 8c Paulu Crometram conciuem meu, que ubi rex inclyte lasma notissimu scio ad thaec assumendu aliquando ranis sum eo quod nouerim nulli uis' qua alteri tempestate hac adeo sinum Arithmetica.Gaeometriam, S Astrologia aperuisse
omne, uti huic aperuere, in tantii, ut nil arbitrer apud illas illi suisse incognitu, de quod mirabile dictu etia &uisu longe magis quicquid de sydetibus aut caelo loquitur. Conses stim propriis manibus in munientis in hoc co sectis oculata fide demonstrat spectare uos lentibus, nec est hic tantu pauiae aut Italis notus, longe quidE studiorum suocii Parisiussama clarior est cp apud suos sit, sic& apud Britannos, Hispanos l,&Aphros, quos pones haec in plecto studia sunLSiquide felix homo erat ille, si animo erat ardetior. aut libes Franesciu ratiori seculo natus. Quid tander Sc Planciscu Petrarcha Florentin si uenerandissimu piata.
Petrarcha ceptorem, patre &dominii mes, tauper Romae ex senatusconsulto approbante Roberto Hierusale, Sc Siciliae rege inclyto, ab ipsis senatotibus laurea insignitu, inter ueteres uiros illustres n u merandu potius cy inter modernos induco. Que non dica, Itali Omnes,quorum singulare ac perenne decus est, sed Sc Callia omnis atq; Germania, &remotissimus orbis angulus Anglia, Graeci l plures nouere Poeta praecipuu, nee dubito quin uis sptum, εc ad aures usi tuae sublimitatis nomen eius inclyta fama detulerit. Huius enim iam m ulta patet opera Sc metrica, α prosaica memoratu dignisTima, certu de caelesti mox ingenio testimoniu binc inde seretia.Stat enim exitum cupiens adhuc sub coctaui clausa diuina Aphtica Heroico carmine scripta,primi Aphricani narrans magnalia. Stat Bucoli' eum carme iam ubis sua celebritate cognitu. Stat & liber Epistolata ad amicos metrico scriptaru fh lo. Stant praeterea ingentia duo epistolacii prosaicam uolumina tanta sementiatu. tanta rerum gestatu copia,tanto ornam artificio splendentiu,ut in nullo Ciceronianis postponendas eas censeat lector u us. Stant in medita inuectivae, stat solitariae uitae liber. Et qui paucis post diebus in luce nouissimus uenturus es de remediis ad utram sortuna.Sunt praeterea in ossicina plures,quos cito eo uiuente fabrefactos legemus in publio .ctu is ergo h unc in testem reia uat Quis dictis eius fide praestare denegere O nisi paulo ante tenui calamo scripsissem quot&quas eius possem superaddere laudes, quibus dis
tum ab eo sides amplior deueniteLSed ad piaesens dicta sussciant. Haec igitui quae dei
459쪽
DE cIMvs QVINTV shouis dicerem habui uehit ne de incognitis antiquis ab his uideat ut omitam pauca discenda supersunt. Dicent igitur hi me inauditos a se inducere autores, quasi, quia eoru nomina non audiuerint, no illis integra praeflanda sit fides, insipientis equidem eli clerieremi, praeter quod uiderit fide dignum quasi lectis fidem legedo iniunxeritipse. Fateor me
autorum plurimum, quorum Disan nomina nonnullis modernorum peregrina sunt. dicta S tabulas recitasse, eo quod, utiam dictum est, antiquitate uideantur appmbata. Mhos omnes aut uidi, aut legi, aut a recentioribus allegatos comperi quos si hi queruli nouiderunt.aut eorum non audiuere nomina, non auracii, sed desidiae eorum crimen est. α ideo sibi imputare, non de me conqueri debent, no enim possunt uoluminae bibliothecis in manus euolare torpentiu, nec qui uiderunt debent nomina uisorum hostiarim deferre, legant, perscrutentur, Sinuenient quod no norunt. &peregrini efficientur dos mettici,&coperient eos sic auraritate ualere, an arbitrans quod ualeant quos legeriit.Hic igitur habeo quae deauratibus tam nouis, quam ueteribus a me productis dicenda reor quorum si me ad inducendum no prouocarent menta ad id opportunitas cogeret. Has
hent enim ciuiles & canonicae leges pr. eter textus multiplices, hominu nequitia, sempet auctos apparatus suos a multis hactenus doctoribus inuos. Habent philosophorum v lumina diligentissime commeta composita, habent&medicinales libri plurimotu stris pia omne dubiu enodantia, sic& sacrς litene multos habent interpretes, habent nec noΠoc facultates, Nartes reliqus, glosatores praptios,ad quos si opportunum sit uolens habet ubi recurrat, Sqnos uelit ex mulus eligat. Sola poesis quoniam perpauco tu semperdos mestica fuit, nec aliquid afferre lucri auans uisa sit, non solum per secula multa neglecta ait deiecta, ted etia uariis lacerata persecutionibus his caret sublidiis. Quam ob caulam saltem huc illuc ad quem l possumus absq; tam celebri selectione recurramus necesse est, & si no multum, 3 quocunt saltem quod modicum possumtis excerpamus, quod a me factum petispe intelligenti satis apparet,cu ironunJ.no tantu ad nouos a litores diuenerim, sed ad glossulas etia auratis caretes nonale recursum habuerim. Et iccirco qruli, sic opportunitate uolete, no solii inauditis ueteribus, sed &nouis eua autorib. acquiescat. Ex hine Drtasse est,cini facilis aurium uni usit, quod quedam perperatntranslata ex Homero π arius comment oujs deprehedidimus.
Carmina nonnullis agentibus causis huic immixta sunt operi. Cap. vir SEu hos, seu alios dicturos iasi dubito quonia osten talionis gratia Caeca carmina ope De eo quod ri meo immiscuerim, quod satis ad uerm no ex charitatis fomite emissum, quin imo Graecia Dredine livoris impii im pellente ex adussi cordis intrinseco hic emittar obiectio,impie sa soritctuna est. Ast ego profecto no comouebor opitulante deo, sed more solito humili gradu in responsum ibo Dico igitur, si nesciunt carpentes immeritum inspidum est ex nuulis quaerere quod postis ex fonte percipere. Etat Homeri libri mihi, Madhuc sunt, ex quibus multa operi nostro accomoda sumpta sunt. Et ex his laus percipi potest plurima a priscis assumpta,a quibus laqua a rivulis no est dubiu quin sumere potuissem,&sumpsis iosime. Verum uisum est aliquando satius ex fonte sumere quam ex rivo, nec semel tatum contigit non in filio repperi quod abundantissim uerat in lante. Et sic aliquado in hoc hine delectatio, inde necessitas impulere. delectant insuper scriptores non uncy aliqua stupri inserere, quae habeant aliquo modo lectorem sistere ac in oblectatione seu quiete desducere, ne pec eratione nimia uniis imitate lectionis tractus in taediu a lectura desistat, quod immixta camina aliquado forsan fecisse poterut. insuper quod in pmpua Mima positu est habet uires testimonii pleniores, si mrsan obiurgamr instat, si sic ergo qui scri pio a me carmini fidem non pmbeat, adinventa Iliade uel Odyssea poterit uidisse, numquid uera aut falsa descripserim,& s uera, plenior erit testimonii certitudo.Nec in sup ego solus sum, qui miscuerim Graeca latinis. tietus cosuetudo est, uol uant, si libet, uolumina 'Ciceronis, uideant scripta Macmbit,intueantur Apulei libms, & ne plures afferam, ma
ximi Ausonii opuscula legat, hos lepissime uelitis Graecos latinis literis inseretes inueniet.
460쪽
ννα LIBER Hotu ego uestigia in hoc secutus sum Mordicent illico si dudulaudabile fuit, hodie stiuolum esse laborem. Nam cu nemo sit qui Graecas lueras noti est cometudo uetus ab lita. Ast ego in hoc latinitati copalior quae si omnino Graeca abiecit studia, ut ena no nos scamus characterestiteratii.Na 5 si sibi suis sufficiat literis, εc in eas omnis occiduus uersius sit orbis, seciam Enecis lucidiores proculdubio apparerent, nec praeterea omnia seca a Graecia ueteres traxere latini, multa supersunt, dc profecto nobis incognita quibus pos semus, scientes effici meliores. Sed de hoc alias. Hi demum non prospectam. ad que hoc opus ego diriga cili laborem impendam. Vidissent quippe, quonia eruditissinio regi,M cui tam Graecam quam latina tuliteram, si uera fert fama, notitia est. Et quem penes cotis nite docti homines Graeci stat,quibus C ca carmina, in his ignaris, no uidebunt supernua. Sed quid multa geramus paululii obiurgatoribus morem, ostentationis caula Gnpra carmina scripsi, quid inde quaeὶ mordendus sum cui enim iniuria lacio, si iure utar meo Si nesciunt, meu est hoc decus, mea inglatia, scilicet inter Hetruscos Graecis uti cara minibus Nonne ego sul,qui Leontiu Pilatu a Venetiis occidua Babylone qustente a longa peregrinatione meis flexi cosilii in patria tenui: Qui illii in propria domu suscepi, α diu hospitem habui, Sc maximo labore meo curaui, ut inter doctores Hortant studii sussciperetur,ei ex publico mercedeapposita. Fui equide ipse insuper qui primus meis sumsptibus Homeri libros, dc alios quosda Gmcos in Hetruria reuocaui, ex qua multis ante seculis abierat no redi turi. Nec in Hetruria tantii, sed in patria deduxi. Ipse ego fui qui minus ex latinis a Leontio Pilato in priuato Iliadem audiui. Ipse insuper fui, qui ut legerentur publice libit Homeri, operatus sum. Et esto non satis plene perceperim, percepi tamen quatu potui nec dubiu si perinansisset homo ille uagus diutius penes nos, quin plenius percepissem. Sed quanti ilumcunq; ex multis didicerim, non ullos tamen praeceptotis desinoia stratione crebra inuste intellexi, ct prout oppomanum uisum est, huic operi miscui Quid hoc mali est tabulas Graecoruscripsisse,quatit hic libet plenissimus est a nomilae ostetitanonis causa factu dicitur paucos inseruisse uersiculos, Graecis literis scriptos las. cessit. Potuit Marius Arpinas superatis Afris, cymbris, S Theutonicis more Liberi patris cantolo in pocuIum uti. Sic S C. Duillius, qui Poenos primus nauali certat ine superauit,a coena domu repetens semper lumine funalis caerei usus,& haec quantumcunt praeter Romanae urbis morem essetat squo animo tulere Romani. Mihi aute irascunt notitilli, si praeter nostro seruo solitu latinis Graeca carmina misceo, Sex labore meo pauculum gloriae sumo. Rebat equide latinitati aliquid decoris afferre, ubi in me livoris nebula excitasse uideo.Doleo quippe, sed quid arbitror doctos.Na ista dicturos de reliquis, εc si cuαrandu sit, tolerati tamen patientia potest. Postremo tame precor omnes, ut placido setant animo, memores Valerio teste quia nulla est tam humilis uita quae dulcedinegloriae natangas. Genes Poetas mythicos esse Theologos. Cap. VI Mouia p.Eiti Vidam latae religiosi homines sancto mouente res egentes precedemia, theolo, oi uo dicent iniuria lac sanctae religioni Christianae illata dum Poetas gentiles ciuit ' diximus esse Theologos, quos solos diuinis liaetis instructos hoc insgne faciamus Christiani decoros. Equide hos ego uenerandos homines puto,eEt si quando haec aliqui dicentes erunt ex nuc gratias ago, saluus enim meae sollictos sentio Verum dum minus ei inspiciunt quae loquatur, ostendunt liquido se paucos uidisse libros. Na si multos studuissent, libet Caelestis Hierusalem in ter ciriet famosissimus pertraii siti non debuisset inuistis.in eo enim legisse potuissent Augustinum libro sexto reserentem Varronis doctissimi hominis opinionem, qua ipse Varro arbitratur triplicem esse Theologiana,Mythicam scilicet, Physicam, atque Ciui Iem. Myrthica autem dicitur fabulolaal mythicon Graece, quod latine fabula sonat,& haec comoediis. de quibus supra A theatris accommoda est, quae ob turpia in unis actitasta ab illustribus Poetis etiam improbatur. Physica autem quae ut interpretatione uomcabuli percipitur, naturalis est, nec On de moralis, quoniam mundo utilis uideatui