장음표시 사용
121쪽
a nostris ministruus ierem stam qu zai edintegi ire praelium, atque ire aenia subire a praesectis Ianiceionam ac
Chausis, quoium ossicium est aciem instruere, di ad pugnandum milites incitare, tilici seioque ululatu atque initiis iubetentui; ne sessi, afflicti.& perterriti imperio parerent, ad extremum non sustibus tantum ac serieis, quas gestate praesecti solent, clavis, sed illatis etiam vulneribus,& nonnullis, qui lentius ac segnius gradum intendebant.c deliter intersectis. olaoc pectora ae gladios in hostem vertere, de ii-nimpere in urbem compellebantur Tela etiam inuidia ac tubi silphurei pulveris, ignem res-na . & piceis tedis, noto artificio consectum
evomentes in consertas propugnatorum cohortes , ut a tutandis manibus arceri quoquo modo possint , non sine manifesto noli totum periculo, sequentissime iaciebantur. Sed vel ambustis,de laceratis plurimorum artubus, ac deformatis vultibus. Hispani & Germani Tu cis superiores, quum tribus horis absque inter millione eertassent, locum obtinuerunt: ae in dei sectis in hostium numero amplius duobus millibus nee paucioribus sauciatis. eos seda de praecipiti fuga pedem referre coegerunt: ita ut ipsi Turca neque Rhodo, neque Tauruno e sugnatis . acrius atqueFeliculosius pugnatum
Eodem etiam die qui quartua Octobris sui . te seli, Oeeaitim post caesos ac repulsos a - manibus hostes, alii iecentiores&integri ad
continuandam oppugnationem ac opplendas' 'Ni fossas aduenire, ne nostris assiduo labore attri- Ni iun- tis δ' fatigati, quies aut cessatio ulla superes set Neemota, mulos & Camelos ac magnum
iumentorum numerem pedites item.quos Asapos & Sarhorios vocant, Janteeris intermixtis agrestium Christiano iume Bulgaria & Thracia ingentem multitudinem,qui servilibus ministerii addicti castra sequi cogebantur, virgultis,terra falcibus . cateiaque id genus materia onustos fossasu, bis impleturos propius mania
adegere Sed Germani atque Hispani dispositi,
per maenia & stitiones in aciem ordinibus parati eos expectatum : ac quum certis in locis tot menta opponune collocassent, quibus ab
utroque latere hostes peti possent ; pa iusquam
Turcae jumenta exonerare potuissent, explosis tormentis magnam suorum partem iuste piam pilis . N concisam repente amisere. Et
quamquamJaniceri operis permixti, ses etiarem gerendo, &iagittis iaculando, opem laborantibus serie conarentur, postremo tamen vis tute nostrorum ac centissimis tormentorum
inibit, , ingenti accepto det timento sus, iugatique pedem reciderunt Quo in certamine Eec hius Raliaccus. egregiae sortitudinis ordinum ductor. tribus simul glandibus adverio pectore exceptis propitii numinis ac ferrei thoraci, beta nescio se atus et .
sis steio die Soli manus consilia & ineema
tua inastia elle animadvertens. iumere atque, Qui indignari, quod urbem nec arte. neque naturati, his ' netis inunitam, tantis, totiesque repetitis cona ii Mis,ia tibus . tantaque cade dc ian ine suorura in i ., potest tem redigere nequivis t. Igitur pulpit ratos suos. Ibiaimumque inter primos praeci-
ii ii in suum, coamcciora a praesectum, & tribunos
ad se in praetorianum tentorium vocatos acer' i sis.
bis limi, vel bis reprehendit, & ignavia atquq d. his,
inertiae aecusavit: postremo severa commina' m, ii edimiis, imperavit, ut supremo omnium diatii. r. virium se exercitus edito conatu, vel in urbem
vitrium pendum , vel ni vestigio tibi moriem
Dum hete per Chausos in castris publicantur,ac universi ad exti emi certamini, solutinam experiundam antinos de corpora parant , hostesque per triduum in silentio atque otio quie
facultate, versias Ibraimi castra, quaeaADanu- ciniri bium sub Colen perget dirutae areis minas erant linerata, cum ibis teris armaturae equitibus, ac U. aliquot Ioannis Coeiani cataphractis Cerna Dis prosectus, Emeticum Magnum, cui claudo cognomen, ob altei ius pedis uitium fuit, alae suae legatum usque ad Otremas eastrorum hostilium patres , cum paucis expeditioribus equitibus procurrere iussit Tureae in eos,ut fit, tumultuariis copiis repente invecti, terga da
te Ae industria Emetico in insidias, quas P
lus inter vineta collocaverat, deducuntur, in quos magno clamore, acrique impetu illatus Baquilius prospere certamen iniat, Tureasque in praecipitem fugam converses, usque ad c stra insequutus. plurimos c idit. ae captos in
urbem perduxit, inter quos fuit ipsius Ibra imitonsor, ei imprimis charus, qui postea magno
ate se redemit. Ab iis opportune intellectum est, Sosimanum adhuc semel extremam certaminis aleam totis viribus tentaturum, quod si eum spe sua & expectatione mi strati contin-sat,tum vero obsitioni ac pertinaciae suae finem facturum quod non solum hiemis tempestates, quae indies immineant trahendo bello maxime noxias intelligat;tum vero, si Carolus Caesar,& Ferdinandus ae Germanici principes. ut fama est integris & recentioribus agminibus, copias suas sellas &debilitatas. atque adeo in
longe minorem numerum redactas, invadant;
victoriam in ancipiti sore haud dissileatur. Qua quidem omnia, ut captiva haud salio των comperia narraverant , paulo post eventus μυ- comprobavit. Nam post tridui quietem militi- bus concellam, ad diem XIII. obris, purpu- unda lati de alii prasem eos onmes,quicunque arma ursis capere pollent, omnibus castris exire, subratic sortio que clamoribus,dcingenti tympanorum & tu. tentant.bamin sonitru , ae crepitantium stlopeiorum si a re,ad murorum ruinas, quas actis in imo cuniculis defecerant, extremam edituros vim procadere iusserunt. Quas tametsi nostii nocti bus, quae antecesserant. magno militum &Ci vium labore. contextis trabibus. ae vasis tetra repletis reficere. ac irrupturis, quod italpic . bantur, hostibus obicem, & novam veluti mi nitionem opponere contendissent: non tamen parum formidinis militibus incussit tantus h uium irruentium numerus,& in multa agmina divitiis barbarorum exercitus.
Et sane quod metum haud leviter auxit , Tureae assistiis colubrinarum ictibus turrim potiae Catinthiaca, ex qua antea magnum illis o ..
Aetiimentum illatum . magnaque eorum stra- ii sed sex e ita Rerat, puncto temporis disreceimo reaque concidente, imagistris tormentorum eam Dite defendendi muri facultatem omnem
122쪽
ademerum: nostrosque haud leviter perterius
sunt. magno tamen ardore cohortantibus di
cibus,animos collegere .ae tam densam 5e te ribilem selo totum procellam in hostes eminus udere, ut iis, qui primo ordine muros subiitterat, maxima expatre concisis 3c interie-etis, caetera eos ii sequi aut laborantibus opem ferre nequaquam auderent sed in faedam fugam coniicerentur. Quo animadverso MiliatusJ niceronim tribunus, ae Belitamus de ibi almus
. Besteibegit eu magistri equitum, suum in Q
olentes de pavido, ad pugnam reducendos su-uibu, dc elavi, nihil proficerent, seu i in ps
ximo impetu acciderat , acinacibus vulnera ignavis ingetendo. plerosque interfecere. sed
penurbatos ac metu& pavore extematos,pro pius muros nullo modo adigere potuere quum
i e suorum potius piincipum manibus & gladiis oceumbere, quam Germanorum aut Hia panotum sesoperis, aut vellibus t sic illorum longiores spathas appellabant figi ae intei et malle respondeient ita ut a uicas alioquin si is principibus Gicto audiente . dc in Chiistian Ium caedem atque languitiem inlita quadam de naturali selitate.& truculentia ultio fori soli stium incidisse diximus. cum aliis quibus amcaptivis velle desumptu donatos. in urbem re misit: quibus ibraimus ejus omnium consi i tum arbiter de cotiscius. in mandatis sedit, is serient Viennam ducibus, non vi eum finem solimatium in Cei maniae fines exeicitum adduxisse. ut Viennam caperet,id enim ei iaciati saetii suissent quod eam obsidione cinxit let, is exeie di militis sui causa instituisse; velum eam fitisse illius mentem, ut cum Feldinati domulo atque hoste suo conati oveisiam pro 'oc emone Pannomiae exortam in patentibus eius urbis campis arte iudice, termitiaret. Proinde illuni ad eandem dubii litis aleam dirimei dam , non multo post in Germaniam reditutum, de eollatis vitibus atque armis qualicunque sorte fortunam tentantium. Sed ea Vientienses tanto periculo liberati facile contem' ieiunt, ae DEUM Optimum Maximum a iis gratias collaudarunt, qui uiliam praeelatam, oportunumque non Cermania solum. sed to-
estis Reiptita Christianx Hopugnaculum, singulati de manifesta sui numinis ope de favore
lenientis me conservasset. Mini Cognito hostium discessu . quum Paulus experitutos, divini numinis ope de providentia, tantum naquit 1, Joannes Coeianus, ac Sigil mundus Quis manimis te rorem concepisse credi ias st. Hiciet pergus,expeditis 3e levioribiis, sed vali- ιιν At limanu spepo indae urbis tua etiam dis equitum turmis, eos assiduis laboribus fetia a rivi consessione dele bis, pertinaeiae finem imp. ses insequuti. ae magno animortim ardore ad- in e tiri, fuit .ineus si ei ortuna,qua lublica detracon- orti ellent . plurimos eis trucidavEre, cum pliniminans e m. suos elusisset dionem silvere, aufugere non pollent. equis eorum, alioquin eis,mec B; nestim reuerti constituit. Itaque ad geneti is, sed longa inedia ac laboribus adeo cidant. xl ui. diem octobris qui se it dies Jovis, oblia macetatis de debilitatis, ut vis lentis passibus dionis autem vigesimus ter tu extrahi aggeE- incedete valerent, ac Christianorum ea tu bus tormenta, α maiorem panem navibus im- ium haud contemnendum numelum libertati poni .reliqua ad castrorum necessitates una vehi asseruerunt; praecipuique nominis ac dignitatis
iusta: ac eiusdem noctis hora decima quod Tui eas,parvo facilique labore cepere ; ae eum plura tam tumidum , elatumque barbari animum opima praecia ec spoliis in uiliam rediere e interis Abia haud parum pudeato sublatis silentio tentori s,' qua platet insigniores captivos videte erat,
impedimentisque,de conclamatis vasis,hera egregia Phrygii operis, acu picta tentoria. aeripuit tanta properandi cuia, ut die quinto, in cateram eastrensem supellectilem, etiam bo eampulli ae subiectis, quod iliginta duorum nummimenim equorum, de camelorum, aem illium passuum intervallum habetur, castra, arcinariorem Mineratorum atque ii de discessu collocavelit. . hostiuniceitioia ad iocios attulere. Reseiebant Discedente Solimano, ex eius castris se- enim captivi Sol anum, ulti a cali alitumn
Habbus Gorgius Sei editas, Adamus Honoiius,Ge. terasque rerum necellariai uin dissicultates, psoloi, Hathalmius,ae Thomas roscius,p - multa etiam commeatus coactum, viennaeol cipui nominis equites Ungati, qui stipendii, sdibilem desiluisse . de ex eius copii, plutes Patili Vaidani Atehiepiscopi strigoniensis me- .millibus hominum, ac maximum iumen- risisti rebant, eum e in castra Solimani conceden- totum numerum destitasse : Bethamumque milliatem sequuti erant quod peisdix I uiciea socii magistrum equitum Asa minoris, quam ipsi hortari estin6ljent. Sed quum duces de hostium con, Natoliam vocant. in sipiemo oppugnationis inobs tibus de consiliis eos petetinctarentur : nihil conatu,ante triduum , in decitri pedis genu , i. ad alii , quod usui solet, scite potuerunt, quam crassiori glande vulnus accepisse , ac ex eo vul- Mirit abeunte solimatio, magnam exercitus panem nere nocte insequenti, interiisse eum Budae alia cum ibi almo adhuc in castris se continere. Sed quo diebus moratuit . ediercitui quiete coim de is,postero Venciis die. cum sexaginta milli- cessa,ac deinde susceptum iter continuatilium. bus Turcarum illum sequutus est: ita ut te Ca Quarto post die Fridericus Palatinus Rheni, antecedentium tueretur. Classis vero secundo a quem ab imperii ordinibus , tuendaeviennae Danti biodeseendit,eci consilii decreto ut halim si xsectum .sed a Turcis spe celerius ad latai lam,quae e regione Posionis, medio in flumiue tibias. urbe exclusum Crempsi se continuista iacet,citeriore in ripa cui sum tenendo, celei; retulimus,m urbem ad socios venit eaque re ter praeterveheretur; ne a Da me Salato de Lim lustrata,& ducibus atque militibus pro navata
s Odero, loci praefectis, sicuti eundo vi en- Diti de constantiopeia prolixe collaudatis, in es G - nam, ita itide ceniti aliquos detrimentum pa- aliud haud fere minoris momenti disci inien M. A
Prius autem, quam solinianus Vienna in glorius discederet, Chiistophori in Ceilicium. quem in prima excursione. in potestatem ii hibisa f. Aso.
ineid ille visius est Milites enim Cermani .atque risi i nil potii limum quos Conradu, Corte manus iae natu-Jacobus Perdenavius, stipendias statuum Ri - 1 virtu-mani impeti conducto, ducebant, clanctitatio. antur.
123쪽
ptimum Inter se sermones miscete , ac deinde
quintuplex stipendium, ob tote aram sdio nem, ac tot hostiles oppugnationes sortiter aevi risit ei reputias .aperte, dc malori, quam par sit tumultu poscete de si id denegetur, se tribunis necem illatulos, ut bemque direpturos minati caeperunt. Nec inora. veterani etiam,qui
complures annos sub Leonardo Pelso in pati nonia militaverant, alios item Ecchius Rallaccus,tribunus adduxerat, ae seditiosissimi quiaque militum sese illis adiungunt tribunos vinciunt, nique pecunia in vestigio lepraesentetur, se eoium caede de sanguine manus suas commaculaturos erociter clamant.
Fodericus ad Annam tam peliculosae seditionis excitus,insoriam, ubi converaerant, advolat;ac ne aeterni nominis decus quoὰ servata sertiter a barbaris urbe, prome millini tam atroci facto saeclare vellent .. neve sacramenti militaris usque adeo temete oblivisceientur, multis verbis admonet Sed illi ea lardis auribus praeterire, planeque nihili ducere, ira atque flagitio ardere convitia in duces detribunos in gereie,atque adeo ia advel bs, hastas de selope tos obvertere,& intentare adeo ut princeps imia instar inbunorum haud mediocie vitae petitulum adiisse videretur sed demum,quum ursebana plebs. ac Cives, extremo metu perii si, se ac salutem sitam perfrequentes nuntios etiam atque etiam ei sillicite commendate non censarent, extremae Decesi tali cedere coactus, duplex stipendium se illico mi id futurum polli-
Quos eitus est: verum quum meque ea oblatione derat ilia liniri ac placari possent,&,ehementius actu irus, ilia bidius tumultuarentur, triplici ad extremum; tii promtiso stipendio efferatos eorum animos, promissu aegre ac dii ulter pacavit.
si indio inteio Carolus Caesar ex Hi pania solvens in itali in classe appulit, de primum Centiae ab placui. Andrea Auria,praesecto classis duce post homi
num memoriam mari omnium claris lim seitunatissimo exceptus est; de deinde quum Pa . mx. Placentiaeque aliquamdiu substitiiset. do libhi abundus.utium ad patrimonii sui provin- et uti, Viennamque defendendam eum exerci- ira solimatio oe irete, vel institutam Floren-
Q. iiiii, obsidionem prosequi, simulque
colonationis tua iselennia peragete deberet;
optatilamum a Ferdinandosiat renuntium accepit, Soli manum desperata expugnatione vi ennae,retro unde venerat. ire cepi e; tumultu
antesque milites, praebita trimestii, stipendii eunia .ados cium reductos. Itaque grauiss-maea cura de lolicitudine liberatus , inceptis eonsiliis suis incumbendum ratus , coronam Romani limperii de manu Clementi, Pontificis Bononiae rite suscepit, ae duces suos Philibet-nim Aurantium . de Alphon sium vastium, ad obsidendam .domandamque Florentiam, quao ecti Meoicis iuvenibus , ipsius Clementis Pontificis propinquis , a fide eius distesserat,
cum validis copiis od magno toimentorum ap- sol)mu- paratu transmisit
proceles Ungatos Ioannis partes sequuto .acciri iussit: dc brevi, ut solebat, sermone, Joannem atque illos compellans, per interirietem ira loquutus seriur: Recte abs te facti ini est,Jω Verba
anne, Rex, quod calamitate oppressis, ac a sol nimGermanis regno eiectus, confugiendum ad me ni ad io existimavelis , meamque opem imploraveris; amiem quam secundum Deum immortalem tibi ad- Eum. filii se nune expellus es. Itaque postquam bellum. ii reducendi tui causa susceperam .prinis me gestum, atque consectum est, hodie ino. dieite in stati ,α amicum meum recipio, regemque Budae & in Ungaria declaro, opem &tutelam meam in posterum quoque polliceos. Habes hie Coronam, sceptiumque, ac catera legia ornamenta,quae ut accipias, ae beneficii
mei memor esse velis , pauoque mea Opera Iegno diu fluatis . illudque ad posteros seliciter transmittas. hortor 8c cupio.vobis vero .proce-bes atque iubeo, ut nis ultorem hunc gladium experiri velitis ensem quo erat accinctus manu ostendens) huic tegi vestio omnem hon rem deserie dc obedite contendati . Quibus πιι p. dictis, hollatus estJoannem mitioribus vel bis, Ore quod in balbato principe haud palum mirere, ut Paulo Vardano Archiepiseopo stligoniens, O rer
quem secum Vienna reduxerat, ac Pelio Pere- mum,ut
ni quem tute belli captum ei donaverat. cis in Dr menter parcere , eosque in gratiam recipere ira vellet. Goannes natura de ingenio minime V is crudelis , aut cruentus facile concessit, de durecia utrumque iuncta deditii in pristitiunt dignitatis pist u loeum restituit, diti iemque omnem possidete liberaliter permisit;tametsi de eorum fide ec eonstantia non parum dubitare videretur. libus ad hunc modum peractis .ae Critto. de duobus ti ierarchis, ut diximus, cum tribus millibus Tui tum apud Joannem relictis. haud diu moratus, iter institutum prosequi, ac iusti, passibus Constantinopolim reveleti m
tutavit. Qi oniam autem in regia colona. oronatuumque eius de Sceptii a Solima Joanni traditorum mentionem incidimus, Operae pistis in me facturum reor,si rem, uti gesta est, de uomodo ea in manus baabarorum principis devenerint, hoc loco paucis reseram. Cum Solinianus Joannem in regnum redi nurus, exercitumque Viennae maenibus admo tutus in itinere esset, iamque Stimium attigisset, petius Pelenius. eo tempore in interiori pannonia, marce Melosia, inter Quinqueee quom acies de Eseeum sta,haud procul Diauo sti C. ρη mine cum uxore de liberis agitabat : Et quo Nμην niam ingentes Tuscarum copias ea transituras, ri
sibi, quamquam latis firma praesidia habenti,
minime pectandas arbitrabatur .ad stiperio iis Pannoniae fines redeundum existimavit Itaque
piosectione ad satospatacum instituta quod
quidem quamquam violenter Ulurpatum, muti, de piopugnaculis in speciem urbis Limamque munite inceperat o diadema quoque ie-xium,ac caetera Omamenta, qua postJoannis de Feldinandi coronationem, ab eo ad si litami, Dan .At Solimcinus Eudam divertens, in arcem ex arcis villegradiensis custodiam nequaquam
ru perlata, sed contia leges apud se retenta fuisse
docuimus, seeum striniis recondita accepit.&m itinere ad Caidacium , haud procul Saxandia ad stivium Sarvisum pernoctaturus dive lite erat is pagus antea satis celebii,, sed post hane petenta calamitatem clarior de celebriorutari Wala castris se contulit, loanneque ibidem rege con ,,da ... stituto .dein clientelam,patrociniumque susce-rinam plo,regium diadema, liuia Ungari lacrum ap- ac regia pellant, scepta iamque,de reliqua regni insignia, Bulnia atque ornamenta ei tradidit , ac astantibus tia ibi almo dc purpuratis, quos vestios vocant.
124쪽
, reditas.Quod quumJoames Saracenus, quiri, i . 'ea tempestire in liqueecclesentem Episto
patum, Darmis permissu obtinebat, ducentii equitibus, ac quingentis peditibus, quorum is Dis pars maxima seloperis instructa, pars Iagittatiit erant,eadem nocte perentum nihil hostile me misisti, ruentem,Musque milites somno & vino grava
tot aggressit, est,casisque nonnullis,qui ad pii
Quin tumultum arma ceperant. ae exteris sa-
cile iugis, . perentum cum uxore de liberis, omnique gaeta, ac diademate regio in potesta tem redegit captumqueJoanni Banssio Linduens sopiontiae iervandum triauit, quia eivitatem Quinqueecclesensem minus munitam existimaret, quam quod iam opima praeda in
cum autem sol anus ad Campos Maa- eianos pervenisset, ei expetenti, ae si fuere iu-henti perentus ima cum cororia adductus it , atque is illum quiden mimi donavit,haneum to cum ingenti Ungarinvra , nec hiscere praemetu audentium,dolore secum abs bilit; dita, ut mox in eum quem nunc diximus. modum praeter omnium spem quis enim ab avaro. a que ambitioso semei, barbari animo. tam tim
bile ae senetosum faunus expectate ausus ecses' in ultro restitues t et perentumque ipsum in ira mpi istinam gratiam recipiendum , auctoritate
sua,cuiJoannes quicquam negare Deque t
rat,neque mactat, Acili negotio obtinuisse videretur. Sed quum Perenitis non multis pha, haud sine firmina animi ingrati signiriatione, a Joanne Acisset, neque, ut nec elle erat, ad Ferdinandi patres descivisset, sed neutrius as. seela. peculiarem sta principatum, ae privati iuria potestatem assectare, vana ambitione agitatus cepisset, spe&expectatione sita misitatus, in longe maiores amissae libertatis calamitates incidit , quemadmodum suo laeo in processu operis memorabimus e ita iit roto aeriami id vitae decursita nusquam propitia arridentiqua
fortuna ustis, tandem, ut sinit occultae principum voluntates , & em entia ex insperato eorum odia. in vinculis& eaicereFerdinandi regis .non tam e Ius pro quo captus erat, sceletis, quam multipliciterplodita patriae, inVecti. que in eam primitus Lutherani dogmatis reus, meritas panas expendisse, atque ibidem expirasse murtoium hominum judicio censeretur. :
NICO LAI ISTHUA FIPANNONII HISTORIARUM
isso , EMBeto ad breve tempus matu Germanico , dilata: quidem utrinque praelia. sed: nequaquam Grylia bellil ghssisse videbantur; &Joan,
i nes,qui regnum duce &a clare solymano recuperaverat,illud quibus poterat altibus sibi firmare &stabilite contendebat. Itaque multiplici cura&laboribus fatigares, ad eum finem comitia iam dixit. ut eommunibus consiliis & viribus reti-tiendae dominationis adminicula quaererentur. c. ita Convenἰre pauciores,quam sperarati quando-a soan. quidem totus sere Illyrici tractus, quem a Batra, da timio & Pecrio,qua promissis& largitionibus, qua mitii, & seiro comptilium sub imperium Ferclinandi coneelsile memorarimus, & galia si perior, ae quae eis & ultra Danubium
extenditur,nee ad ea comitia venit,nec a par
tibus Ferdinandi quibus adhalerat. ullo metu aut minis divelli potuit.Nonnulli tamen, eat a Matri sor. o numero, &xi eius Ridiis&factionibus binveterati erant,Stephanus velbetius, En era tu, Cibacus Cregorius pes en ius,5 alii iacti' . .. ..unulli prasto mete. Nadas suam quoque interfia- tisse constat. sed uem plane invitum apud eumveisari quidam existimarent, quod nondum iu ,.riti tia Ferclinandi Sacramento liberatum esse profiteretur. Astandii etiam sta tres,& ea quae t ians silvaniam verius & si hariam provinciam ha/bitabat nobilitas confluxere. Nec tamen quicquam alii decerni potuit quo pacatam totius regni ditionem consequeretur, praeterquam quodJoannem Banisum Linduanum Uias, In iistia Palatinum ereavit, aemulatione. ut videba- derasam tu Ferdinandi, in cuius aula Bathotius veteresam prieius sanimi magistratus dignitate conspicuus, latinum in pietio &honore habebatur. rem Postea ad alias artes conversus. eos. qui in tiar. partibus Ferdinandi missistebant,& vel toga ac pace .vel bello ae almis. & praeclaris facinoriabus insignes censebantur, quos vi de armis non K a pote
125쪽
i .b poterat,inget bos promissis 5 largitione, at elum & oppidorum donationibus ad se perii
here contensebat: ita ut multi privatis commodis illecti patria ac tes . neglecta , modo his.modo illis partibus, haud sine Ada fluxaesdei nota, nulloque pudore adhaerescere non erubescerent. Cita demum et elissima dissi- lia, intestinae seditiones ,rapinae,sacrilegia,mutuae e es, transfugia, sceleriani impunitates, caeteraque civilibus bellis oriri sueta malorum
genera, regnum antea solens, & letum ianium abundans pessum dedere, illudque gliscentibus per summam discordiam factionibus dilabi expit, ut iam penitus corruerit. IntereaJuannes Valentino Tusco iratus , quod relictis necessario tempore partibus tuis. ad Ferdinandum transfiigisset. nec ab aliis injuriis quotidie inserendis abstineret , arma &bellam inferre decrevit. Itaque Thoma Nadaidio &Joanni Saraceno in mandatis dedit , ut copiis regionum seu provinciaium,ac peculiaribus sitis equitibus primo quoque tempore congregatis,ac Francisco Capol naso. viro mulitari , ae forti ala equitum ductore sibi adjuniacto. Valentinum insidiis elicumvenire, & c pere,aut sis non succederet,quocunque in i
co reperiretur, obsidione premese, ac asmotis tormentis expugnare conarentur. Ei dem addidit Turcarum quoque equitum & peditum certam partem, ex eis, quos Solimantis Budae reliquerat, luce Cassono trierarcho, vim militiae petitisJmo, de quo antea diximus: ita ut omnes copiae ad X. circiter millia a maloium constituere existiniarentur. Qui quum valen Gnum in alce sua Sigeiana agitate cognovissent,
eo cum Gercitu contenderunt , ac tormenta
cum pulvete sulphureo de pilis necessariis exui beatque arce inqueeeclesens advehenda
Non latuere valentinum hostium conssa:
λὴ... quibus certius exploratis , milites suos, quosti continue magno numero ex prada alebat, ad uis prasidiacon caverat , omnis generis com- iurari me Mum. ac alia tolerarata obsidioni. magna se cuia&diligentia curaverat. Cum sis arcem ' perventilent . eamque ab occidenti, ubi fixae Haseidia,tota extiliis constans sta est,tormen--' ' ii, vel berare expissent,d sciliorem. luam putarent . ppugnationem reperere: Assae namque eit undique latα ac aquis profundis, ae exi & carectis impeditae, militibus maenia .sibile prohibebant, etiamsi ea tormentu deiicerentur, de valentinus magna vi eam defensums O debatur. Atque is contemptis hollibus, facta eum sitis eruptione prospere eooflixit,coniplutesque ex hostibus, Turcis pei mixtos inters cit; Emeticum vero, cognomento Magnum, cum XXV.circiter equitibus vivum cepit, qui
certo equitum numero praerat, eumque acer
billimis prius conuitiis proici sitim e vestigio iniateis ci iii 4it: caputque eius conto assidium e muro hombus spectandum expositit , ac cateris captivis absque pietio dimisis . Nadaidio&saraceno nuntiavit , te non aliam ob cautam hoeci deliotis exempli iacinus patrasse uam quod Emeticum alite biduum Turcis ni equitibus . egregiae indoli, puerum Christia. num, in qua atque impia mi mutatione, pro quodam equo tradidisse competisset, divino
quoque iudicio illum haud obscure plectente, postquam eidem equo infidens, non seram uJ- , jo.
tricis fortunae vindi tim expertus esset. Duces in hunc modum, valentino irritati , consiliis collatis . oppidum atque arcem pluribus locis circumvallare,ac maioribus eolubrinis quassare , neque nis valentino ad deditionis conditiones compulso. illinc discedere decreve ait, quandoquidem maenia ex vallo & vimineis
cratibus,materiaque sere constabant,unicaturri lateritia, qua erat in medio arcis, ocepta rquam Valentinus medioeri machina versatili muniverat , hostibusque magna saepe ineon moda atque detrimenta inserebat.
Dum Joannis copiae sub Sigeto irritis conatibus tempus terunt, Ferdinandus magno ex Ungaria & Bohemia contracto exercitu , & r haud contemnendis a Carolo Imperatore Am tu si gusto. mite. Germaniaque principibus se a Dptis auxiliis, Budam obsidi me cingendam, Jo- amnemque Turcicis auxiliis confisum, herum stiti, iregno exturbandum suscepit. itaque Wilhelmum Rogendoissum, Italicis ad Veronam de Brixiam belli ac deinde recens tolerata Viemnens, obsidionis nomine, claris limum expeditioni, belloque praefecit: isque iusto tormentorum, accommeates aliarumque rerum necessariarum apparatu navibus i inposito, eoque , eundo Danubio deducto exercitum prommvitae umque Strigonium pervenisset , paulus Archiepiscopus, anno se fori a solimano ad Joannem per iactus , eique commendatus, quum se Turcicae secietatis vincula ex prose6 siris. io abhonere assimaret, ad Ferdinandum ite- Uissium rediit,eiusque pias,consilio, opibusque, ni di commeatu iuvandas existimavit. nanda me mulct post Rogendoissus strigonio ij. Acilia recepto,Vijsigradum obsedit, ae autumianales dies sereniores. quae in varias &graves tempestates subita conversone degenerare plerumque solent, in illius aevaeiae obfdione consumpsit, ne quid a tergo hostile relinqueretur :& tandem Calendis Novembris Budam delatus est. Quae potissmimi mota eimurra in- suda commoda attulit , totamque e editionum a amisimis dissicultatibus involuit Joanni vero, pure dc Budensibus. Crittoque, qui rebus omnibus imparati ei ant, haud dubiam salutem poperit, .lsistiae spatium de commoditatem introducendorum militum dc commeatuum praebuit: Nisenim ea mora intercessset,ipsi,quibus de Modinam i consilii Zceonatibus nihil certi atque explorati constabat,sicili negotio opprimi potitiisent. Aderant eum Rese S: Glitio proceres aliquot, Emericus Cibaeus. Stephanus verbe-tius, Simon Athi mensis, atque alii nonnulli. quorum opera de diligentia , ea quae addesen
sonem pertinerent, fiumma celeritate curata, atque in urbem invecta meae: aggeres miror sus ad maeniorum firmitatem erecti, tormenta
idonei, in loei, eollocata. diuisae militibus si a tione iisque duces,quibus parerent. assignati. Num illo trierarchus cum sua phalange Tur- . . icica .& navalibus sociis, a Solymano isthue impostis, ac iuventute Peliana. arma capere iussa, in urbem introducti ita ut summa ad octoidie millia praesidiariorum accedere extium retur. Sed annona, & quae ad victum spectant, brevitate temporis nequaquam concedente , tanta copia importari nequivit , ut subducta hominum atque alimentorum ratione, vel ad
126쪽
tuti quod quidem perferendae frunis imminens Sed quum magna vis equitum Germanorum, ino. Hiieulum Crinum & alios nimium anxio, α qui brevioribus seloperi, ab ephippio pendet
selicitos reddebat. At Rogendor us tripartito tibiis utuntur, interea ad tri sex cadentibus ex urbem oppugnare adortus, tribus in locis ase utraque pane compluribus,illi in urbem,nostri getes, in quibus maiora tormenta collocarem. in castra redierunt. tur fieri iussit quorum unus ab ea parte, quam oppugnabatur interea urbs tribus ex pari; urbe ia Logodium pagum itur;alter haud pro- bus magna vi tormentorum ue&iam a parie L cula manibus,ubi introrsus Cingorum proce- godiani itineris maenia ad ducentorum pas. . rum domus habebatur, institutus est ; tertius ilium intervallum ita erant delethi, ut magistri veto ad Septentrionalem urbis partem , in qua tormentorum,ac ipse Rogendorisus haud iiii- plasi soli dides constructae erantS ex quibus to conatu triumpi polle existimarent.Et quam-
inania continuis tormentotum ictibus tine in- 'uasi ob continuas pluvias , ac tempestates, termissione concutiebantur. ventorum ac nivium procellis intermistas,ira Joannes tanto discrimine eircumventus, gno caeno viae impedirentur, atque asceiasuris
suamquam praesenti animo, quantum poterat in collem. cui urbs adiacet, molli, & lublica suis animandis, ac ut incommoda obsidionis tellus vestigiis firmiter figendi, obstaret; nihi- brevi duraturae aequo animo pei ferientorigen- lo tamen minus tribunis militum imperavit,ut
dis minime deerat , tamen de sua. ut hisque sa- in diem sequentem , cum dimidia parte mili-w. ,, lute silicitus , ad Nadas dium dc Saracenum, tum,murum,qua erat patefactus duobus in im , aliosque, qui sigetanam obsidionem nondum cis aggredi,ae summa vi oppugnate conter Nabu . . intermiserant, literas dat singillatim nianu sua rent.Grinus ac Tureae ab utra parte maenia dia.. brevissime cliptas,quarum hae erat sententia: Ma defendenda susceperant r alteram autem an Budam acermanis obsidione cinctam esse sci- partem ex adverse aedium Oisq; orum, Ci- ,h. tote: &quamquam civitas adhuc in nostra est bacus, Sara canus,& reliqui Ungari tutabantur. M ai , ,, testate,tanaen s fideles estis, nosque salvos Erant etiam in foro Divi Ceorgii di sipositae sub
,riticii , ,esse vultis, postpositis omnibus rebus,hue ad- sidiariae amiatorum acies, quae desensoribus currite aut potius advolate. Has literas perex rte laborantibus ad serenda auxilia statim ad- pedito, ,sdosque homines ad Stanistium pri currerent. Aggressi magno impetu muros Ceria Gemam postum Albensem mittis,ut Sigerum versus ad mani itissame dimicarunt: ita iit duabus am- sum. castra mittendas euret : isque per dispositos plius horis, aequo Marte certaretur, & plurimi v
equos. eelerrimo cursu inam mittit; atque uti in e caderent de vulnerarentur. Ad extre- Inando illine aliis equis permutatis eadem celeritate mum trana Germanis adversa, virtuti&c rb min castra perseruntur. Nadasdius, Saracenus ra natibus eorum tanta malignitate illust, ut re
Cassonus iurea. relicta confestim Sigeti obs- pulsi ac reiecti, non site caede&clade in castra donearon sine imma valentini laetitia. Albam compellerentur,ae eomplures ex seipiis milites Non eveniunt. Sed pol natus iampridem ab adver- ae centurione ae signiferus desiderarenti c/Gr.-sarum partium liuidiosis seductus, eodem itin. Rogendotitus eo conatu seu stratus, incluses misie cum sua equitum ala ad Rogendo illum,at- lenta obsitione fatigate Hecrevit. quum sciret sunt. que ad stipendia Ferdinandi regis descivit. Et eos preter catera incommoda, usq re adeo ali- um illi ex Albano Budam cum suis ingredi mentorum omnium inopia laborare , ut iam vellent,eaque de re Rogendoissus certior red- multi fame tabe cete atque perire dicerentur. ditus ellet, missis in omnia itinera equitibus, Jam qui erant superstites , aliis deficientibus tam Ungaris. quam Germanis, collocatisque eduliis , equorum carnibus vesci cogebantur. per varia loca insidiis. eos inpellii prohibuit. Sed etiam equi, consumptis omnibus pabulis. Quo ab speculatoribus, quos praemiserant. eo- strigos de macie enecti per urbis plateas titu-gnito Albam misiis redierunt. Ubi quum qui- banti gradu sine inde errantes, passam morie. torumdam obscuraesertis auriga, Blasus B anus se bantur,praeter paucos potiores , ac nobilioris itineris ducem obtulisset , primo Nadasdium sobolis. quibus pugillus alimenti nonnunquam Nasas cum suis equitibus, locorum & viarum notitia dari silebat, ne interirent. Stanislaus tamen d o fretus, in uibem feliciter introduxit. Nee mi- Praepositus Albensis, ad levandam regi, ine sata .. nore usi fortunae benignitate Saracenus & diam. certa obsinia , utpote Phasarias aves, sisti Callonus Turca triduo post, eodem Blasod turdos, perdices,castanias, pisces sale macera- sub idi. ce vitatis ubique insidiis, cum incredibili o, tos, panes albos recens e clibano extractos, at rivis i. se tum latitia incolumes Budam intraverunt. Me alia famis subsdia,quantum uno aut alt/Nec multo post Nadasaeus deSaracenias imia ro equo clitellario inferri poterat, per idoneos petrata a rege& Gritto facultate, cum equiti. homines, acJoannem Termegum, qui postea bus,quamquam paucis, ec peditum seliniore hac omnia posterorum memoriae tradidit, oin manu in castra hostium excurrerunt; ut s quos portune siubministrabat. ex eis interceptos in urbem ducere pollent, ab Igitur extremis huiusmodi angustii, coni. iit, de hostium consiliis certiora cognosterent. pulsJoannes & Grillus, per nuntios & literas Quod quum animadversum in castris esset partim secundo Danubio, qui nequentioribus
Ungari levioris armatura equites, duce Bal- pluviis excreverat , panim per continentem thasare Bansso Thallaciano. vito impigro, & summa celeritate missis, Melie metemJahi militati, summa celeritata exierunt, pugnam- glem, Samandria ae Nandor albae prasectum, que cum eis acerrimam contraxerunt. In qua ut ad liberandos obstitis. & ad extremam imrinisus Nadas lium obequitantem & suo, tum inopiam redactos. venire quamprimum magna voce cohortantem,ad perfringendas in maturaret . orare atque obtestari non desine- advertis pectoribus hastas,pmvocavit: nee ulla bant: de Grimi, literis Turci ea lingua. ae Ata- a Nadas dio facta mola concursuiu est, ac uter- bicu characteribus conscriptis, quarum appri
127쪽
me gnarus erat, vota & preces addebat, eum . que , ut mandatorum Soli mani memor esse vellet, hortabatur, cui nocul dubio meritas paenas esset persoluturus, si regem illius beneficialium tantis ierum dii scultatibus laborantem de semisset.Dant etiam literas ad Joannem Banisum. paulo ante Palatini dignitate orna- tum,ut eos lectis ad fgna nobilibus. ac condu-
cti, stipendio peditibus,opem obsessis&extis me laborantibus serie maturaret; qui praemissis
μη ntititii. se in itinere esse , &ad iiiccurrendum venire significaverat. Hii in hunc modum gestis.11 emetes om-
nibu, sere ex Thracia 5c Bostia praesidiis deductis,ac a magistro Equitum Europaeotiam Ibi ab mo acceptis copiis, iisque campestribus colu-btinis munitis, Aversus Germanos iturus, decimi, cautis haud procillab urbe constitit, o sessosque de adventu suo certiores reddidit. Quo cognito Rex Sc Grillus decrevere , ut quam primum Mehemetes cum mercitu propius a3oeni siet, urbe excurrerent, atque simiai cum Turcis Germanorum castra a/orirentur: quod ob continuas frigidior eique pluvias , pio iacio in castris oborto extio, hominibus pariter & equis contabescentibu .robora & res defecisse viderentur. omni omnium ii commodorum eum Rogeudorisus probὶ gnatus esset, & instantem hiemem, & longe ius stores piateritis aeris iniurias pertimesceret; Mehemetis quoque &Turcarum vires, uti integras,minime expectandas censereti silvere obsidionem. ae in Austriam redueere exerci-2 ιη- ttim instituit. Quod quidem tanta celeritateri, is petiecit , ut vix tormentis in naves repone
.l ἡ . dis spatium stiperesset; ae multa eas irentis su Misco pellex,& plurimi milites moibis, aut vulneribus debilitati, hostibus crudeliter mactandi intentoriis relinquerentur.
Di ieedentibus Rogendorssio ac Germanis, quamquamJoannes N Critius effuse laetaten tur, abeuntes tamen persequi, & a tergo iacensere,fatigatosque & aegros trucidare, uti maxume optabant,nequaquam potuere;quod equis, fame meistis, ac defensoribus longa inedia de bilitatis,se eum laborem frustia suscepturos in telligerent .lgitur nostri .viam quam tenuerant, euntes. Strigonium pacato itinere rediere: dc genHormus sngula incedentium agmina peditis equitum turmis,qui terga tuerentur, muniverat. Altera die,quae sequuta fuit, lehe. metes haud contemnendis pus supervenit.
A simul hostes discessi cognovit: ipseque ac Rex.& Clittus mutuo sibi congratulati, quid
ulterius consilii capiendum videretur,accurat. ἡiiset uetunt. Et quoniam iam autumnus praecipita. erat,atque hiems pluviosa indies magis
Hagisque angruebar, Joannes illi gratias egit, quod in serenda ope, spei & expectationi iudimature satisfecisset, eumque muneribus exemauit ae si adere conatus est, ut iacessa exerci tui aliquot dierum quiete,lento gradu retroc deret . & cum opus foret eius ope iterum 1e
1 sed Mehemetes V resso Bosnenti, ae Amu in cum Iate Hercegovinae praesectis lite Tureae ulterio Tm iis aena Bosnam ad male vel sentem vocant) au - mi A ctoribus, ne frustra venilis viderentur, ad lenia
bus militum animos , magnam & crudulem excursionem depopulandis Ferdinandi regis ditionibus faciendam constituit. itaque relictis . impedimentis,ac peditam,qui sequi non poterat, in agro Peliano expectare iusto, cum teli quo exercitu ad sinistrunt Danubii latus,versus .suigonium contendit, ac iumma adhibita es
leritate, priusquam ab incautis, nee tale itid expectantibus populis animadverti posset, in ter vagum&Nitriam fluvios, obvia quaque urere,populari,ae vastare cepit, magna homi num multitudine partim caesa, partim in servia tutem redacta. Transgressus deinde popula do& utendo Nitriam,s a ea. quae circa Gi- messum .ac Levam, & sanctum Beneου ictum. quod ad Cianum sumen stum est, populosacie plena omnis genetis commeatuum erant, pari detrimento assecit, teriore de sotmidine etiam civitatibus,qua montana vocantu non
Ieri illator verebelum. cicarium, Marotum, Comiatum, abductis incolis omnibus iuccei dici conversus demum in alteram partem unque ad Sentariam, & Calgotium ac Thermas Pesthenienses. eam omnem penes vagi ripam regionem, oppidis, pagis. ac incolarum si Auentia resertissmam, rerumque omnium abcindantissimam, incendiis, caedibus, rapinis longe lateque devastavit. A mutatem vero cum illi, Herce govinianis Baimotium verius excurrere iussit, locum itidem thermis, ae ortu diti fluminis elatum di nobilem. qui cum oppidum,fugientibus in arcem incolis, vacuum reperisset, illud illecendit: ac cognito, maiori. minorisque pecoris magnam copiam ad vicia
nos montes,metu hostium actam esse, ea monstantibus indigenis, qui inter captivos erant. quasta atque reperta abegere. Eo autem miserabilies clades atque alioeior luit, quod eaeirea Natales Custis ii DoNisi de Dra nostristia, contigisset; quibus passim incolae geni libus ioci, atque conviviis vacare consueve runt , quae in luctum & lachesinas inspeiato
Postremo 1 urca amplius Xv. dies pallim m. mimpune vagati ac in obvia crudelissime graitia in riati ibi ira ingentes abacti pecoris greges, abdu- homin Oi, eliciter decem millibus captivorum, Pe- insere sitim ad socios,quos ibi reliquerant, non onusti tui istantum , sed eaepleti diratique praeda reverte- ὰἷductrirunt.Q nos quum Joannes tantam innoxiorum Q. Aia hominum utriusque sexus multitudinem indi iam servitiitem trahentes eminus necto Meis conspexisset, fertur lachrimas non conti--, nuisse : ae ad familiares suspirans ac mastus . hii dixisse: non se eius cladis & calamitatis; sed is, s idinandum ac Germanos causam esse sic cul- ω ripae sua calvam , aut potius falsam pretinens excusationem. Haec est piovinciae seu regionis, quae intra Vagum A: Nitriam sita est, ae ditio Mathiussi veteri nomine vocatur, gravis ac memorabilis clades ae vastitas ; quam incolae Melie metis depopulationem hac quoque aetate vocant, non sine multo maerore animi. eius memoriam prosequentes Exinde Mehemete, praeda die spoliis onustus Nandoralbam incolu mem reduxit exercitum, ibique distributis aediuenditis captivis, de praeda omni, copias ad
sua loea in hibet ita dimisi. Sub tempusti vi infausta expeditionis e
128쪽
e te armo, qu; su7t nicesimus post mille quit is gentos a partu virginis, Maria regina Ludovi 1.Ariri ci regis vina, quae hactenus Lintii agitaverat,
a Caesare si atre in Belgium vocata est, ut Beti
.. - gium & Burgundiam, ac provincias ini motis
no iuri Germania. fiatris nomine gubernaret lam Ferdinandus Lintio prosectus, usque ad Rhenum fluuium comitatus est illaque curana provincialiam, sic iubente Catare, susceptam, pecviginti octo annos, inter varios bellorum civialium de Gallicorum tumultus, prudenter ac via
rili plane animo administravit: ae postremo Caesare imperio cedente . simul cum eo Hi sipaniam prosecta, curis omnibus & negotiis abdicaris, inter sacratarum Dro virginum claustraci catus , eodem cum fratre Caesareano vitam
pie feliciterque finivit. issi. Sequantis anni, Mensisque Ianuarii ptimi,
diebus, dimissa in Belgium torore. Ferdinan diis Coloniam Agrippinam venit,ibiqueCasa re ita volente ira summo templo. suffragiis Ele Dia nam Plincipum. Rex Romanorum creatus. ae septinio pos die, de more, Aquis rani, lite
coronatus est solent autem declarari, quam hiavi quam minus frequentibus exemplis, Romano-- nim leges, ut Caesaris absentis vices gerant, ae
ei decedenti siccedant Non demEre. qui hanc electionem improbare, irritamque reddere conarentur : atque imprimis Frideticus sareoniae Princeps, unus eorum qui Casaris eligendi 2 gravistimo munere sunguntur,cxterique principes Lutheranae iectae addicti , qui eo tempore Piotellantes vocabantur,ob se uentes quas in comitii, ubique facere solebant,protestatio-
ses) quod eam vitio factam dicetent; sed quia Caesar amplisi ima in Hispaniis,3 Italia a el-sio aliisque longe dissitis partibus,regna ac ditiones habebat, quibus tuendis ac defendendia prospiciendum elisit. neque semper in Ceim illa praesens esse posset , in sententia perstitit, consultumque ac necessarium putavit. ut Fe din Gum imperii consortem , ae successorem haberet qui velut summae virtutis ac fortitudi nis princeps se absente, rebus piae,set. Itaque rata ibit inauguratio simul SI coronatio Ferainandi, eaque dignitate in comitiis Ratii ponae iunctus cum Caiate interluit. Spiix Nemetum eo a Caesare translatis, ut propius Viennam.
c. ita Jam enim certissmis nuntiis intellexerat,
Solimarium novam herum atque ingentem vitic expeditionem in Pan iam facturum, ius se que,ut exercitus in omni Euiopa Belgiagum conveniat , Asiaticos cum pratorianis secum ductui iam . classem plurimarum biremium prae
toriarum. ac saicarum quas vocant, onerariarumque navium, quibus tormenta ac reliquus
belli apparatus adverso Danubio vehantur, in
promptu habere,& brevi,ut rama ferebatur, in
Cermaniae fines irrupturum,ut aut Viennam .aqua biennio antea . non sine ignominia reis eius erat maiore vi repetat, aut alium locum in Austriae finibus oppugnet .Qua gravissimi mo-- . menti ies,disputationibus Comitiorum de religione. maxima concentione agitatis. &qtiae in longum temporis spatiuin protrahi vide bantur, eum finem attulere . ut Catare aegria permittente. decretum fieret . ad publicam
a Cermaniae pacem in praesens stabiliendam, ne cuipiam molestia aut iniuria, religionis ergo interietur. donec contioversis esus recens e citatis .in Cenerali Coracilio, quod brevi a summo Pontifice celebrandum spei at, debitus γ' sitis imponeretur. Quod qui dena decretum Deseret, procul dubio Caesar erat intercessurus, nis pEiiculosissimiruti bellum Germaniae cer
vicibus imminere videtet, eique armis Occυrrendum arbitraretur , contio versiis hi aliud
tempus dilati, Hac intellecta dilatione, Prot stantes erecti animis,ac magno se metu liber tos existimantes, omne obsequium Casari. αFerdinando Regi, ad facienda imperata obtulerunt. ac auxilia contra Turcas propensissime
polliciti sunt, quae piimis suffragiis detrectate
videbantur. Ante haec comitia, Feldinandus ad Solim, num mittendos censuerat Leonardum Comi tetri Nogat olim, nobilem veronensem,acΡ-
sephum Lambergum legatos, maniplissimis muneribus, ae aequissimis de induciis & fade--ia re condicionibus. inibus postquam terrestre iait et per Ungariam, aut navigatio secundosu- s.l, nisi mine Danubio prohiberetur, quod ea loca Jo- timatini subiecta ab hostibus atque rebellibus te- mi alerentur.per Illyrici fines peri Φre,ac si scia similiam & Cimpam, ad Hunam fluvium
stas, ac Dubitiam ubi Huna Savo miseetuid lati, trajecto Savo Belgradum pelvenere: indeque profecti inter Nandoralbam atque Samai driam Solimano occurrere. A quo perhumaniter suscepti,quum iussu eius. Ibra imo manclata exposuissent.ab eo limani nomine responsa tulere, ut castra sequerentur; visuium illum. quid de eorum postulatis decernendum foret. HSol
Furie complures. qui limanum noniam manii ponte sua , quam Polonorum de Gallorum east a opera concitatum, hoc bellum suscepisse dice- s. Oti lenii i Caesiit, &Ferdinandi odium, quorum tur,eis amplitudini de felicitati inviderent, eosque pe mandritieulosis bellorum cladibus involvi & impli- jum.
cari maxime laetarentur. Haud tamen temete Sigisnaundum Poloniae regem tantae malignitatis infamia cest nandum ducimus Numni hil quod celto assimari possit. de tanto tamque pio rege hactenus auditum sit. Fetunt ta. men Franciscum regem.quamquam egi et iam , alias prineipem. Caecatis tamen apertum aemu lum, non hoc tantum tempore, sed decemso his metiam post aut amplius per Riconem legarunt
suum,auctorem luissa Soliniano in Pannoniam irrumpendi, ae vastita ea, &capris strigonio, ori Quinque ecclesiis,atque Alba Regali validiss
mi, inbibus non illam tantum, sed etiam rem
publicam Christianam gravissime a Bigendi
Sed quod Solimanus relicto Danubio , ac via militari . per devia & plana hinc inde e
tanta vagatus si sine ullo opeiae pretio, eani veriotem & exploratiorem famam, inter eius aetatis homines viguisse constat, missamque ad posteros etiamnum vigere,lbraimum ptii pura ar sis tum, tanta illius gratia forentem, ut circumagere eum. quocunque vellet, facile pollet; - ί ς' postquam a repetendae ac populandae Austriae
consiliis avertere non potuisset; pro suo tamen . Iunerga Rempublieam Christianam de Cisolum caro, Caiatem studio& amore, effecisse mitis artibus ineque tanto exercitus ac vitium iobore, quantum antea ducere erat id litus . neque ea
militari disciplina,qua necesse erat destinatum animo bellum gereretur.
129쪽
osm dolum si illo instrui haud diste po-
Histeriistimati potest , qui ea tempestate toto summae auctoritati, honore usque ad invidiam pollens potensque cuntiis non solum aulae, ae praetoriano tum militum ordinibus, maritim que negotio, lassibus Magistris equitum, Janicero iumque tribunis aperte dominaretur, sed etiam omnes lararit,ae thesauri ac proventuum . rationes,ac provinciarum , inagimatuumque
iura pacis Anique & belli munia .ab eius unius nutu ac potestate pendere viderentur: solima, no ei non seeus , quam haud incerto impetii consorti omnia facile indu gente. Quod quidem arcanum animi sui institiatum seit ut cum Culare Carolo Augusto,per occultos nuntios, di maxime fidos mercatores,quam sectetissitne communicasse, quo audacius atque confidentius pro Germaniae, ac totiui liiistiani nominis salut & gloria cum balbaris non sine ce ta spe victoria confligeth non dubitaret. tu, iei non 'ulgare indicium ex eo appa tuisse videtur, cruod copias quarum tametsi maxima erat apud imperitos, & credulos magnitudinis, ac multitudinis fama,ea tamen mia Dina. constans,neque vera in diversum divisis, nullis tormentis, nis paucis, ijsque tantum eampestribus munivit let . & longis itineium ambagibus satigatas.ao ignobilis oppiduli,e
ius antea vix noman erat auditum, irritam op .
pugnationem , incomm dissmo autumni tempore premoviset, qua b rerum disseia is tales Solimanus cum ignominia, nee sina et Erettoeedere coactus irasset. Quia etiam attine bat perilivosa, Stiria alpes exei citum raptare, ει non solum milites, sed ipsium solimanum. Siselli & periculoso altissmotum fuminum. Murae N Dravi transtu, Pataodo in discrimen vitae conjicere: ac deinde per icimos magnisque paludibus impeditos Illyrici atque segae 44 tu, cite iamducete , nisi erim Christianorum prioti m , ipsius Gemioli Caesarii armis &viribu ,.s Measione uti potui ilesit. smul eum nisi & fame enecto exercitu trucidandum aut capiendum obiicere volitisset' i d. nique non oodem. quo venerat, itinere, ad elassem pu8Σ relictam,breviori viae compendio, redire tutius putasset, ac securata Danubio impedimenta devehere,quam ea per silvas& montes, sati ieetitibus camelis & iumentis, conculcam
da stiis,& hostibus diripienda projicere' Sed publica seculi nostri infelicitate, re uestibilai Chiistiandi infortunio factum videtur, M in sar copias suas,quas maiores aut cenes ales hostibus,ex Germanis,ltalis, & Hispani,
contraxerat,ac BOhemorum,& Pannoniorum
auxiliaribui copiis a Ferdinando fratre condu ctis ad Viennam coniunxerat, ferociae& viribus barbarorum opponere , ae patentibus in campis Milo nobiliore praelio, rem serio decernete non potuerit: Sesimano praetextu imminentes hiemis tempestates praecavendi, re autem vela metu fortunam experiri non auso. Jam Tureica eastra Samandi iam pervenea rant, quumJoannes duplici desectione Pauli
Archiepiscopi strigoniens, permotus, incertum sponte ne, an solimano iubente, Strigonium obsedit, rem sitis viribus longe imparem aggredi non veritiis; suisque copiis , quas ex Transiluanis,ae Valachis. & Thracibus comstripserat,mamillia Turcatum, quos Solimanus Vienna revertetis apua eum reliquent , adiunxit , universisque Ludovi eum Ctiuum piaeseeit eo consili uis loco potiretur, eo ve- Δ sim lut obice reiecto,saciliorem Solimatio viam ad Austriam invadendam aperiret: sti minus . tali fleonatu uberiorem eius gratiam promereri iapollet. die fatigatis di imminutis iis qui obsidebantur, commodior urbis capiendae facultas ei adventanti praeberetur. Praeerat arci I homas Uscanus, genere Nispanus, eum praesidio mi- Iis 1: litum Hispansum circiter mille , quos Ar- usta chiepiscopus supra numerum auorum piaesidia- ilina Dorum , quibus Baitholomaum Cloatum νώ. praefecerat, ita iubente Feldinando Rege, ac necessitate poscente, in areem receperat s ipseque tutiorem in locum Potonium erat piose/
in monte situm , dissicilem habet oppugnati- sit onem,tum quod firmi, maenibus & propugnaculis cinctum est, tum quod quaci pallito defendi a propugnatoribus posse videtur. Habet enim praeter arcem , & fatis amplam urbem , alium . regione areis montem, qui a delubro, quod imie erat , Sancti Thomae appellatur Ipraeterea in ima montis , cui aia imposita est,
radice. Aquariam, quam vocant, turrim, cum
oppido egi egie munito, quod Danubius pra teliquit , se ut quaelibet ex his munitionibus, una ex alia commode defendi posse videatur. Igitur critius arcem atque urbem mutati . . bus tormentisquassare caepit;ae teli stribu, p, γiter&navalibus copiis undique circumvalla- .vit. Sed Nil pani egregia viriti te ac sonitu mediamia defendere . ae mira eum Enrari, con 'sensone rem gerer visitiano, pio Oimuit, cere, nihil denique hostibus i pellendi, nEgli gere. Tum Cititus a i fodiendos cuniculo . ac subluendos uios conversius nihil operae sedit; 'uandoquidem Hispani multo labore alii e' cti; cuniculis oecurrebant, ae nonnunquam insiti trianos egeremitae humo intentos, summa agilitate di promptitudine erumpebant. GLque trucidabant; scutitiine accidit, quando Mattinui Liscanus cognomento Muso. Haefecti Thomae germanus stater.qui postea intel- secto Threma praefecturam obtinuit, cum valida Hispanotum cohoite, in opus facientes interdiu erupit,interfecti'ue quam plurimis,ii ter quos non pauci Turcae ex e lassiariis Numil-li,ae Critti militi , erant, ac perfractis dis impatisque instrumentis, antequam Cestius, qui cum equitibus suis adcurrebat. subsidio veni cset.incolumis in arcem reversus est. Paucis et iam interiectis die bii, Banholomaeus Cro tus,Ungaros Hispanis admixtos ducena, simmoque diluculo maree egressus .in Turcas.qui de, classe defensionem fecerant,ac suas stationes
ad Danubia fidam in lon una porrectas habebant, magno impetu triuit, multisque ex eorum numero partim obtruncatis, partim captis, s in naves fugere compulerat, tanta prae- standae opera cupiditate,ut quum Transsilvani equites tumultuario ptuc uisu Turcis laboran tibus opem laturi advenissent . a nostris selop. torum usum egregie exercentibus fundere tur,ae Battholomaeus reportata de utroque hoste victoria. summa cum laude, nec ullo accepto detrimento. ad suos reverteretur.
Quibus rebusfiebat,ut Glitius expectatione sua
130쪽
siae pare lae urbis deiiceretur, in eoque uno spem collocaret, quod Hispanos ad aliment tum penuriam adigi , & fame ad deditionem
compelli polle existimaret. Nam paulo ante ex transiugis N exploratoribus, qui ex castri, in
urbem , atque ex urbem castra clam comme
bant intellexerat, obsessos inopia rerum ad viactum necessariarum premi,ac Petium Parvum
Quinqueecclesiensem, no hiemissum, Pos,nium indeque Viennam ad Joannem Cocianum . qui vibis Viennae, & omnium copiarum Ferdinandi praesemiram obtinebat, ad petenda subsidia, secundoque flumine demittenda profectum esse. Qui diam eritis navigiis, una cum eo meatu devehuntur . eisque praesidii di custodiae eausa aliquot Nasada militibus plena attribuuntur, Clittus re pet explora: res intellecta,
. . elassem suam Turcicam . ducibus Cassono de ' Numillo trieraseliis . admixtis etiam Ungaris elassi aliis ad Qer se tamine eis Meurrere iubet: quumque inter Comaronium de castra, paulo infla Laballanum pagum , & villainnovam
4 duae elasses in mutuum conipestium incisissent. quanquam erant ex trierarchis ci magistit, . . irarium,qui pugnam disserendam.& Comat nium retrocedendum. pluresque ibi satos, cimaiorem navalium sociorum, ae militum n metum accipiendum considerent ; neutra tamen praelium derae lante. magna vi aliis remigiis con Nerunt: ae tametsi multi ex nostris
Crittianorum sagittis rem,sixi ; & selopetis
vulnerati occumberent i tamen quod nostro-
mira oeuli exorientis clis radiis & splendore haud leviter perfringerentur, & Grittianos ex
adverso nebula , quae da luculo forte et assor esumine exhalaverat, quorsum diligenda prorae essent,vix discemere permitteret, satis longo tempore certamen protractum fuit. Ad -- tremum Grittiani superiores,nostros in fugam coniecere, ac duce eorum Corporano, Geimanicae stirpis, cum tredecim Naiadis, aduerio sumine aegre profugiente, ceterae aut demersae, aut evadentibus in proximum ripae continentem .nautis ae militibus,in hostium potestatem devenere. Eo pratio prcipe te consecto . Gri -- tius Hispanorum constantiam domari tanto
liccessu pose aibitratus, opinione & spe sua
sumatus,eos obstinatiores reperit, neque enim adeo edulia erant consumpta. ut parcis &siugi
ς hominibus, quales ipsi erant, per aliquot dies sisse iura non viderentur. Itaque quum nihil cuniculis prosecisset , & duo praegrandia tormenta, diis liente ob servorem metallo. an sic. set ad lentae obsidionis & oppugnationis consilia,&moras deisndit. s. i. Interea Solimanus in campos Mohatianos. - victotia sua de Ungaris, &Ludovico eorum Rege parta adeo sabi gratos pervenit: in quibus
dum per aliquot dies molatur PetiusPelenius, O M tortis di somniae suae ignarus , ac nimiam in
aristitio. baibaio& pei fido hoste spem colloeans , ad
eum venit. Is ante discessum Solimani e Bygan poenius, tio, media sere hieme materat ad eum eum
in ampli immis muneribus Emeticum cogno priuria mento Bicam legatum; petebamue se tam af s. Ferdinandi,quamJoannis clientela eximi, aerisvios in peculiarem benesciatium solius solim iraei pl. ita ut sui iuris princeps foret, cum pa-i ctione eius, quod sibi imponeretur, annuitii-buti ; idque ne in aperium . nis re impetrata'.
prodiret, obnixe contendebat. Sec 'utim ea .
Joannes, fgnificante clam ibi ulmo, didieiil ' opera dc studio Gliti, quem apud illi, iri misi 'm 'ma pollere auctoritate re gratia non ignorabat, ae largitione, qua apua Turcas natura avaros de inexplebiles, o iuua obtinentur, essecit, Ut Perenio iis omnibus, quae petebat, eiectis ins- diae pararentur . duplicas transiugii notam ac ,
proditionis infamiam ei obieelando.
posteaquam ex arce sua Valponia haud procul Mohacio dis sta . in castra cum sexcentis .equitibus, eleganti & militati apparatu instiυ-ctissimis venit,Chausit quorum inter alia multa id quoque muneris & oi scis est, locum tendendis tabemaeulis dedere. Sequenti die eum ad Ibi almum ire iustus , inter cit eum stante, Nesaris longo ordineJanteeros, almis atque siclopeti, aratri mii luctos incederet, priusquam ad illius tabe i- ' ait mnacula itum esset, thi estis manibus equo detur c pitur. batur.& capitur ac latet Ibi alitii ipsus, & Per
hali,Janicerorum tribuni tentoria, cenis in
nipulariis praetorianorum peditum custodiendus tiaditur. Milites quoque qui eum sequuti
erant armis & vestimentis, pretioloreque corporis cultu spoliari. vincitique . & resistentes obtruncati cepere, postquam attoniti, & nee opinantes tum primum quid quantumque immanium balbatorum fideiae promissis crodendum foret, extremo suo periculo experirentur.Inter caeteros Nicolaus pectius nobili ortus sisti familia. ac Stephanus Delius, veterani equites, mutuo sese cohortati,ne veluti faminae ignavi, his ter,multique perirent, magno ausu striciis gladiis trimentes inlectaniceios trucidavere; diuque cum aliis pugnantes , a multitudine victi atque interfecti suere. Reliqui etiam eandem advenatiamina, ac duae necis aut captivitatis sortem subieiunt,3c Paulus Isthumilius auio se
redemit. Nam tametsi Sol manu sperenianos milites, salvis eorum mi is, armis. rebusque omnibus
quamprimum dimittendos edicto publicasset. in speciem scit .servata quam eis dederat, fidei:
eos tamen a Dicae omnibus bonis indignis sine spoliatos aut diram servitutem pati, aut multo tam vitam & incolumitatem tuam redimere, s/e plusquam Punica.coegere. Ipse remotis a bitris ac sublatis scribendi ad amicos, aut cum eis colloquendi, sititiis,mastus ac pavidus, ac Tuscica iocietatis paenitens, quia te salutemque suam infido, mobili ac si a fidei tyranno temeth commisisset, sero deploiabat. At Soli
manus,cui illine recedenssum,&castra ulteriuspmmovenda erant. si aliquot dierum moram cum Ibraimo colloquutus, Perentum cum aliquot . suis.qui adhuc supererant. siab custodia Lad Joannem mittit,ut de eo. quicquid fieti vel , .let se tamen praemonito. statueret Eum namque ob irequentes desectiones,&modo halum.
modo illatum mitium studia Joanni invisumelse non ignorabat. Sed ea res Perenio utique in tantis miseriis& calamitate non solum solatio. sed saluti im-ptimis fuit,& libertatis, de qua desperaverat.
iecuperandae spem non modicam attulit; n
que ipse opinione sua , quam deJoannis clementia ac ingenii in suetudine conceptam habebat, si ustratus luit. Concedente namque