Regni Hungarici historia, per Nicolaum Isthuanffium Pannonium, ejusdem regni propalatinum, libris 34 exacte descripta

발행: 1685년

분량: 651페이지

출처: archive.org

분류: 전쟁

111쪽

. zagrabiense receptis, qui singulari pertin, quicquam detrimenti obsesssis intulissent Co 'ξ tii omnibus contempti peliculis, ab Joanne clauus valentino Turco,Pectio.seredio, caete- quamquam exulere inope , avelli nullo modo iisque dueibus militari consilio adhibiti,.qui 3

- po uere. nam faciendum, an retrahenda tormenta, de His ictus consectis .pulsaque&devicta ubi- cum ediercitu retrocedendum censeant ; anul- que tam in Pannonia , quam si lyrico Joannis terius forninae alea tentanda videatur, propo. c. n: . cianus ad Sceptatium & Trinci- nit , eorumque levitentiam exquii it Clatim sententiae variarent,& nonnulli, irritae obs)dioni sini; imponendus videretur ; nonnulli vero locum commeandis exercitibus idoneum , ac loco oppotriano in media Fe in radi regi, di tione positum. minime negligendum a ovibusque omnino e torquendum contende ienti diu deliberati certi quippiam lacin pratuit, Coeiano haerente atque animi dubio quum Casparcsto borius . vii elegans & venustus sententiam rogatus retulit . se iliter familiaresJoannis diu . multumque Trincinii versatum fuisse, omnes. que arcis locos & angulos apprime cognitos habere : sed eam adeo munitam experimento

tactione ,

nium obsaen tam atque edipugnantam viles atque animum adiecit . quae adhuc in potestate Joannis habebantur. ltaque aperiente severe,

cum victore exercitu, ac magno tormentorum

apparatu Cas via prosectus.Seepusium, a quo Joannes cognominabatur,obsedit cuius praescia is, diarii vix expectatis primis tormentorum icti

bus,de dedenda arce proloqui ceperunt : cum quibus Cocianus templo trantegit. eosque arce cedentes in tutum ire permisit. Illine Ρeerium praeire iubet, atti ibuta ei parte copiarum, atque is ex itinere Licavam & Hadre cum Joannis arces aggrestus, parvo labore ce-

sum de diiuripit;militibus qui in pias dio erant, eas absque didicisse, at vi tormentorum dilui aut irrupti Inde Dui nitimias des. ulterioli cunctatione dedentibus; ac postea itinere ob continuas pluvias importune caelo di lapsas, longe incommodistimo, tormentis magna dissicultate protractis , haud procul Trii cinio perventum est. Praeerant eius custodiae Paulus Barascainus, ac Benedictus Cosam , viri acies & strenui, eum bis mille de amplius peditibus Sesopetallis selectioribus,quos Ioannes imposuerat, arcemque ipsam uti sedem suam peculiarem,ata

undante commeatu, amiae omnium ieium,quae

toleranaae oblidioni necessariae erant , magna ne tentati posse nequaquam arbitraretui : sed nee lentae obsidionis mota ad deditionem compelli,quod piaesidiarios vino, farina, carnibusae omni genere commeatus adeo instructos ec se intelligat,ut si pra caetera omnia. in area arsecis duo ingentes frugum acervi, nondum excusis granis, ad incerta obsidionis parati habeantur, coriis halbudis ima tan ad ignem arcendum protel; proinde sibi videri non aliter noceri hostibus posse, quam li tecta arte aliquasileeendi possint, commeatibusque igne consumptis. a duris&pertinacibus seditio metu

copia muniverae. Neque enim dubitabath inediae exprimi quear: quamquam ipsa quoque sies quin eam prima nacta occasone occupo tectorum fastigia. ut omnes videant, vitriatis rent,rmnitate quieturos, armaque&vires m- tegulis coci ita non iacile ignem concepturanes eo converrutos. Veterem lesionum statim videri possint. nem. aut coloniam ibi olim suille quidam exi- Cum hac & alia obolius dixisset. Coeia stimant: itando uigem sterae Romana uncia- nus etiam olitorem nonnunquam opp intinariti, si les cotibus incise etiam hodie spectantur. Im-ivi. minet autem in praealta lupe aedificatum vago sumini, quod non procul a vafecto pago o tum,concurrente ex summis alpium iugis quae continua nive obiecta etiam aestate albescunt, loqui consuevisse loco prafatus, consilitim dimittit, ae Joannem Globicium, excubia tum tormentorumque praefectum, aliosque e tui dem Magistros convocat ; eiique munera Minagna piamia,s ignibus e pulvere sulphureo. aliquot minonina rivorum idcietate mox t pice resina consectas caeterisque id genus eius . fori te naVigabile est; denique Nitria de Sithua alimentis arcem incendant pollicetur. Erant aliisque amnibus receptis prope Comaronium in summis tectorum contignationibus com- : in Danubium inquit, magnamque habet ratia pluies senestellae prominentes, & tune ad ea-bus omnes res devehendi commoditatem; sed prandum aetem & lucem sorte apertae; in qui- a Ma parte fluminis propter saxeae crepidinis piri bus omnis genetis commeatus servabantur. lnmillis vilibus nullaque tormentotu A eas quum aMagistris tot mentorum globi com-

opitium, vi expugnabile est. Ab occidente vero . qua olim elegantes hortorum delitiae atque ambulacia cum laetis siondentium plantatum ac tilianim umbraculis visebantur, montem oppositi 1m habet; e cuius cacumine pilis torment rum peta ae cuneuti posse videbatur. Velum Stephaniis rapolianusJoatinis pater, vir belli. sus & experiens re animadversa, constructo duplici muro, maximeque simo, Dec non pro. fundiore tolla utrinque parietibus saxeis stillulta, multis impendiis magnoque labole ita vitium correXerat . ut ea quoque ex parte non nisi

summis longissimae obsidionis viribus sipera ri polle censeretur. Ex hac hortoriim.3c viridariorum parte Coeianus caeterique duces, castris collocatis. tormentisque editiorem in locum protractis maenia concuti iusserunt. plures igniti coniicerentur, sorte sortuna unus is, aut alter praegrandi Lariceae trabi inhaesi, ari- a Crida ite materia puncto temporis flammam cor- iti m. 1ipiente. priusquam ab obsesti anima Vetti, aut suectitii potui set, magna vis incendii totis tectis pervagari cepit. Nec mora populatis re pentina strage tectis in turres propinquas sul hphureis pulveribus servandis dicatas incidit, vetitis etiam iuvantibus,ea que terribili stago te disiecit, multi, moi talibus improvisa petiit - tie illata: adeo ut non solum qui extinfitendo igni incumberent, sed etiam qui procul attoni- ti circumspectarent , manibus lapidum Semateriae nullis fragminibusque tacti, aut inter

irent, aut graviter vulnerarentur. Et q iam nulla ope. nullis que remediis amburentium obvia quaeque flanima in rapiditas sisti & coeleeri

Sed quum per triginta 3c amplius dierum poli te milite; subterranea loca &ierob quae spatium acerrime oppugna lint , nec tamen rendo ac latitando, liberam furenti vulcanogia lania

112쪽

Historiarum Liber IX.

ictibus intei fecissent miserabilitet truci3andos objicerent;neve pro rege exule, ae a diis & hominibus profligato &deserto, pertinacibus i seniique consiliis pereundum existimarent. mutuo cum Aciis habito colloquio, de dedenda arce agere ceperant ; nec multo post petita& accepta a Cociano caeterisque ducibus fide, sacile transactiam est , ut omnes quo vellent cum rebus & sarcinia cuiusvis genetis, si quae ab incendio superfuissent.tradita arce abire per

ingens citri

mentum in orcu

grassandi & seviendi viam dedere: arxque ipsa di ijs omnibus cum equas & sarcH;s, quo se

momento temporis, parietinis tantum siler- cum avehere possent , in tutum abire liceret: ιstantibus, cum commeatu & rebus desentioni dummodo commeatus, 3 quae in arce oppido necessatiis tota desagravit, nostris. quo mali que erant tormenta ibi relinquerentur. Biasus rem obieliorem animis sermidinem incute- Chelius legatus . A Joannes Hobordainu,' rent. Grinsecus maioribus tormentorum pilis equitum ductor, viri acies & militares obsidio frequentius & vehementius intonantibus. ni non inteissieiuni;quod ille saturi nesciti , in Itaque absumptis terribili incendio rebus Ungariae provinciam Hontensem, in sua d omnibus ad defensionem necessariis Barastati reum habetat,prosectus est et hic vero singula nus&Cosarusperterriti,consiliique inopes,at- 1i certamine eum Cassono I urca, paulo anteque a Valentino privatim amiceque admoniti, ob sdionem congressus, pro curandis vulnei iana se Germanis, quorum sectos & commilito- bus, tiae complura advel iis pectore, de graviane, . propugna sis variis missilium telotum acceperat,se ad medicos deducendum curavit- . seo qui sane deditioni nunquam consensuri Risse credebantur. Audita Jaicia deditione cateiae arces. quae eo pertinebant,numeto duodecim, partim infimi deditione, panim militum praesidiatiorem sega de metu in hostium potestatem devenere, Belades ero, orbavacium, Socolum, Et accesLevacia, Serepvarum, Aparulia, Perga, Bosa- ργ Otium.& Grebenum. Andreas quoque Radato. Aia a - t vitius Banialiacam . arcem satis firmam , cui m. mitterentuti seque abeuntibus illis Coeianus praeerat .una cum oppido amplo, & in longum antea oppido potitus,arcem quoque crudelem penes utramque Verbani fluminis ripam pio. It fama in modum de riuatam, & adhuc quibusdam tense .pari segnitia& metu agitatus succendit. Dca locis sumantem ingrestus pro Ardinando rege & in tutum se eum suis proripuit. Qui deinde aerelicti occupavit: praesidioque Germanorum militum fele omnes uti desertores simul cum Stephano imposito. rebusque necessati s additis firmavita ignominia notati, in exilio periere. In hunc Capto Triticinio Uliquae arces, quae in utra- modum Jaicia, Bosnensis regni caput, pro qua qui vagi ripa complures habebantur,eius ex- tot tantaque bellorum certamina contracta , emplo in Ferduiandi potestatem ditionemque tot obs diones tolerata, tantum roboris & viancile concessere. . rium insumptum, tam multum sanguinis equ-Dum haee in Pannonia sunt, & Ferdinan- sum fuit, turpissima praefecti cocordia & igna-dus tantis rebus, i imma felicitate 3c celeritate, via non sine summo dedecore nostro . ac Reisne seotum vulnere consectis.totius sei e regni pub detrimento. puncto temporis faede amissa imperio absque controversa potitur, in Illyri- est: ita ut Ioannes quamquam in arce Tanam V an co & nosnae partibus ingens detrimentum a viana apud Polono, extollis & exul , scriptis Diaura Turcis in omnem occasionem intentis, illatum Ratis nam ad principes Romani imperii. seia ramuram est.Quum enim annis si perioribus Petrus Que- cunda die Resurrectioni, Domini literi, e do Fod flevit iusDieiae urbis atque arcis praesecturam. inde Mense Maio ad Carolum Caiatem, eius nando egregia fide&s gulari militudine administi, loci tam celebria iacturam , Ferdinando regi aiiciet tam . arcemque defensam Ferdinando remisi: aerioribus vel bis uehementius obiiciendam set isque eam stephano Corbo co. imbellis exprobrandamque existimaverit. Imperi inesseacisquo ingenii homini. commendanti Eodem tempore iisdem hostibu, ducibus. princiabus Cociano de Germanis quibus iam, contu- quos nominavi , sedulam Solymano operam Πλlisset Mahometes cognomentoJahi glis. Bel- navantibus arces atque CivitatesJoannis Car- gradi ac Samandriae praefectus,t ii essus vat - lovitii in Cloatia, quae est Da tiae me si te c 'ianiae, ae Amulates natione Dalmata e Sebeni- ranea pars,sta,Uδuina.&Lica,ae Carbava, in ri. Mico alumnus eius . Auranae caeterique limitum qua sedes Episcopi habebatur . eadem nosti duces, postquam Ungatos pariter S. Germa- rtim ignavia ulcis occupantibus cessere Caria adempta

nos civilibus bellis, intestinisque discordiis agi- lovitio ipso in arct sita Metaeuata gravis limo

latos inter se dimicare, armisque contendere morbo oppresso,nec suis laborantibus opem se- cognouissent; ac Diciam sub imbelli & incu- rente ullam. Cuius etiam morbi atiocitate an-riosis praesecto, nec pratidio,nec commearia ae- no insequenti. vir nobilissimus. nullis relictisque iebus necessariis satis instruct mi esse pro liberis .extinctus est: in eo progenies antiqua A; explorato haberent contractis copiis dc asmo- illustiis Cyrtaeorum seu Carlovitionim e Tor tis tormentis arcem obsederunt: cumque ali- quata veteri Romanorum familia originem quot diebus maenia concussissent , stephanus ducens proisius defecit: haereditate eius omni,

thbus stiis distius . nec in Feldinandi aliis bel- quae semietat. Datini & Nicolao Comitibus

lis occupati, absentisque ope ac auxiliis quie- quam spei collocans, decimo oppugnationis die , de urbis arcisque deditione eum Turcis pacisci ae transigere deci evit. A quibus faelli negotio concessum est . ut Stephano ac praesi-zrmianis .h serore illius progenitis obve- te ; idque Ferdinando rege liberaliter approbante.

113쪽

PANNONII .HISTORIARUM

DE REBUS HUNC ARICIS

LIBER X.

i sit, mus iam se circumegerat. ex quoJoannem regno pulsum , ae in Poloniam pros , .gientem, Tainovius liberat si hospitio fovere, ac omni

bus ossiciorum generibus re- creare non omittebat. Ad eum invisendumae

consolandum alii quoque quamplurimi procerum polonorum cenatim conquebant,conscio

nee inuito ut diximus, Sigismundo; apud quem sororJoannis . lectissima 3e singularibu, corporis atque animi dotibus clarisi ima tami

ita antea in matrim io fuerat e adeo ut ejus quamquam exulis aula, non minore fere quam

in Ungaria praestantissmorum virorum caetu, 'νρ- ia selieitati, similitudinem vel maxi- ' - 1 me si equentaretur. Inter quos eminebat Hieronymus Lasciis Siradiensis Palatinus . vir de bello bonus, de consilio ae rebus agendis pru- νς μ ' dentia & experientia singulari. in hoc simul ran &Tainorio, viii, clarisimis Joannes collatis Ino con' sermonibus de amissi regni infortunio, ac exilis. sui xii innis . repetendaque dignitate maestus ac lamentans sat pe illoqui,&consita miscete

' consueverat.

Qui postquam cuni eo diu multumque delibet assent, nullam ei in Carolo Caesare spem collocandam cerasilere; ut pote qui tametsitiquitatis & moderati animi nomine praestantisimus princeps haberetur , tamen fratrem Ferdinandum quam alium mempiam nobili csmo Ungaliae legno potiri mallet, de Ferdinandus natui a imperandi aὐidus , degustata dominandi dulce. ine nequaquam regni de regiae dignitatis Llligio cessimis crederetur. Francis eum Regem, de Clementem Pontificem ab ipso Caesare in multas re giavissima, tertim dissicultates, usque ad Carceris Se capti vitati, aerumnas addi actos, vix sibi ipsis consualere ne itim aliis Opem ferre ullam polle; ut in telea de Sigismundo taceant, quem licet propinquum , tamen Austriacae familiae hoc tem pore coniunctissimum . in hane reducendi ipsus euram & studium multis de eatisis se

immiscere nolle, pro explorato habeant.Vene tos autem , tametsi pactis specioso titulo fade- ribus, mutiram amicitiam & auxilia obtuli csent.quis nisi rerum imperitus, opem allaturos

putet i quos potius alienorum periculorum. xsat. otiosos spertitorei semper suis. celsissimum si Sibi igitur quam eonsultissimum videri, ut Iasia

opportuna exilii remedia apud Sosimanum sιθ- quaerat, ac missa legatione ab illo supplicibus mam; totis sibi conciliato opem & subsidia poscat: auxilia mullum alium esse principem. cuius armis 3c censit

potentia regnum amissum recuperari,ac contra impi imminentes hostes. 8e aemulos retineri possit: ramia

illum esse ingemis spiritus ac magni animi principem , dc 'uamquam religione a nobis dissideat, tamen iis inoribus praeditum, ut sne dubio admissationem calamitatis eius sectiae induci queat; si piis precibus ac pactione amnui tributi humiliter emollitus, in partes ti ducatur: quemadmodum eius rei in Valachiae de Moldavia populis, eorumque principibus perspicua documenta habeantur, quos clientes de beneficiatios appellatos suis legibus vivere permittat, de sibi tributarios contra finitimos quosvis armis belloque tueatur. Addidit Lascias promptissinio oblato obloquio, sJoanni placeat. se legationem eam, quamvis Hissicilem de labotiosam iubit tinim ,&quantum in sestum si, ad optatum finem perducturum. Joannis actis impensius gratiis, de petito ad deliberandum exigui temporis

spatio, se,quid statuendum censeat. matur ε co

gitatutum dixit. Me multo post collaudato , Lasco ae ingentibus pollicitis. si propitia fata . s'.

prosperum consiliis exitum darent, nerato, le- gationem ei committit ; iumptus necessarios

stippeditat, siapplice, libellos exhibet; munera magni pretii aulae purpυiatis distribuenda dat, eiusque ut fautoris de constit tinti, fdhi de iri 'm' '

striae seque Ze salutem suam, sottianasque om- .nes magno animi asse tia commendat. Fertint eum. quum post .epromptum animi sui vo tum, ac legationem decretam, Lascum dimitteret. ad extremum illud unonium ex Marone carmen, Aectere fi nequeo superos. Acher.nta - .νebs, subtristi vultu atque ore protuli Je. Et quidem hoc conssium, sJoannem res icias, utique commodum de utile; sed si Chiistiani Rhi publica spem tur , quae hae balbati principis expeditione in extremum coniiciebatur dic

crimen. prorsus funestiam atque pernitiosi m. Porro Lasciis rebus necessariis biei i tempore comparatis, trajectoq apud Selisti iam Danubio

114쪽

Historiarii in Liber X.

, it nubio perpulgariam uel sectis ae eum Con santinopolim pervenisset, primum Omnium se in amicitiam familiaritatemque Ludoeici Criti,datis muneribus,commodum insinuaυit. tium I, eicit Andreae Venetiatum principi, filius Bi-

non stantina matre natiis,ae Turcscae linguae, utpo-

i lenitiviae domestiexperitii sinus, aerbiaiori t. mo purpuratorum principi charus, nec Sohmano incognitiis,& eo tempore Pece habitabat,

in quo oppido hospitium haud piocul ab aedi

bus Gritianis Lasco sorte obtigerat. Hunc Laic triti eus de sua legatione,aeJoannis paulo ante Re-O Las gis exilio ae misellis, stalica uius lingua,diser-ι in Ibrm te&apposite edocuit; amboque deinde ibi ai-himo mum convenere , eumque muneribus excub.

Wa υ- tum placatumque induxere,ut causam Ioannis ducati- apud Sotimanum tuendam defendendamques in susciperet , atque operam & studium omne enixe suum polliceretur. Is ibi almus post deiectum & reniem loco motum Luphtim proptet ea quod uxo-d . rem,quae Solimani soror uterina erat, eum ob fidos puerorum amores reprehe dentem pugno pes actet in purpuratorum plinceps evas rat, & soliniani consiliorum omnium unicus arbiter, eo quocunque volebat, impellare poterat .ut plane ei dominaretur; quamquam humili loco natu 3,& puer a scandere.quem anno

iecultat, superati, alti sinis Italiae fluminibus. &alpibus, per Euganeos, in conspectum sere venerinium irius ille retulimus, piincipi dono . datus suisset.

, postquam consilia eum eo contulerat. ad soli

m,ntim intio sumis, atque ab eo auditias, posteacia Divanum, quod publicum apud Turcas ' i' eonstitim denotat, cui tune ibramius praeerat, ieiectus luit. Lbi uitum diseitia me&bi euisi ' me causamJoannis praemonitus ne piolix. diaceret) peiotasset, prospiciente & audiente E canestella superio is loei Solimans, ac illum veluti clientem & beneficiaritim in tutelam S . limani tradiclisset, Sc quidquid tributi imper tum esset, id quotannis obedienter persolvendum promis let,bene sperate ab ibi a imo iussu, .' ad hospitium se reeepit. Accidit autem,ut Crit-. tus quoque iisdem diebus unionum & gem

malum aestimandarum causa. quarum Mang iiij eallentis sinus habebatur, a Soliniano a cesset etur; &Joannis causam opportunam nactus occasionem obnixe eommenclaiet Exinde viaidi. Hi nil o post tempore purpuratis consu

,. lentibus, ibi aimoque potissimum iii inma qua flebat auctoritate satagente,Joannes in est. P entelam recipitur, & Solimani beneficiarius

iis a. ppe natur, ac ineunte vere auxiliares copiae ei e is, in regnum reducendo decernuntui; nulla qui-O dem cotempore tributi facta impositione; p sari, stremoque Laicus vestibus purpureis. aura in- .. tertextis donatus , ac convivio a purpuratis .isa, ibi imoque exceptus domum remittitur. i iii Ma equam ByZantio exiret, supervenit a Fardinando Ioannes Hobordanseus legatus, in , qui gravi,&sipator venisset, non improbanaaiatione, regnum. quod recens legitime adiisseri . Vi lebatur , Solimani amicitia impetrata sbi ii iis stibi tondum, ac iura, quae in elu, haleditate, pila ba dupliςia A fimo habebat, ei proponenda,ρο-

a. , , t ςndatque inore maiorum inducias censuisset. Erat Hoboidanscus naturamerox ac superbus,

ideoque Tute inin7ime acceptus, ut homines ii it Chiilitanos ad se venientes,nihil nisi demissumae humile verbis, gestu, factiique prae se serie volunt, ae quodam barbarici salius imperio et iam adigere videntur. Iste est Hoboidatiscus, , ,

Jaiciet olim equitum ductor, qui, uidiximus, a singulari & equestri celtamine cum Caisno ξttinepta secto tu ima , postea autem purpurato f. . . nudens, abdicati, sciuo &ihorace ac galea sed 'solis gladiis c gressus, multis illatis .accepti que vulneribus victor evaserat.tandem infami decido vitae exitu memorabilis. Nam quum processu temporis Joannem Regem a solima tio restitutum, Buaae incertum siponte ne, an praemio ab aliquibus inductus, interficiendum suscepit ei; steaque e iis in sagi manica inventa estet,captus se culeo insutus , atque in Danubium mersus interiit.

Hie postquam ad Dii manuni a Ianῖtoriabus brachia & minus de more si istinentibus, intio luctus sitisset, legationem ita exposuisse fertur. ut ipsius Soliniani aures, nihil superbi

aut insolentis audite ae serie solitas.n an patram offendisse viseretur e Petebat enim libero ole, riti, Muti fama fuit, oannesset megus e nam tem . semiporum aequalis id in sitos annales retulit , ut in ο cimicitiam se inducias Ferdinando daret ; ea L .mia conditiona addita .ut iisdem, quae antea Lud sua Iovieus Reet icerat, faederibus renovatis, Albam risi. e. Gracam ae caeteras arces Ludovici tempotexam cuius rorem Ferdinandus auxiliat, liberaliter reddendas vellet. si ea vicissim a Pe dinando obseruari postularet. Haec lesati or χio , qua Belgradum repetebatur , si induciae utrinque valiturae essent. tanquam sius ei badciti si lens Soliniani animum, alioquin ferocem& indomitum , iamque antea a Lasco praoc-xupatum, vehementer exasperavit, ita ut vaatque odio exardescens, totus adJoannem reducendum, & Ferdinandum pannoni et pol ictione peIlendum atque exturbandum impelle retur: ac Hobordanscum, uti in blenterlonitu tum abire,finibusque sui, excedere iuberet; dieiti, tumido ingenii fastu minis, se primo vere Budam insenso exercitu contra Ferdinan- cista

dum profecturum; ubi eollatis lignis, si Fod i

nandus superior victorque evadat , seque vi- . .ctum trucidet, tum clavibus non Delgi adito. ylum. sed caeterarum arcium facile potiatur. sivem nudae non reperiatur , Viennam usque proficiscens perquisturus eum sit. At Laseus, qui adventu Hobordansei uel

maxime erat perturbatus, verebaturque ne sidera&pacta. quae ipse lingulatii liicitudine,

di maximis laboribus sanetenda curaverat, illa lius eonatibus irrita reddetentur;tibi illum pro amicitia& induciis, a iuribundosolimani in-

et miros de hostilia quaeque retulitie intel- .

t, singulari perfusus gaudio domum revelli maturavit atque ex itinere nuntium semina adhibita celeritate praemisit, pei quem Joannes avertere ab assiduo maerore animum , ipemque recipere iuberetur;caetera velo & t tum prospeiae legationis Oidinem propediem ab se revertente intellecturus esset. Jullerat autem Ioanni Solinianus, ut tibi eum exeicitu in Ungas iam ituro aut in campi, Mohaciani sua victoria. & clade Ungatorum, ae miserabili Ludoviei interim claris, aut alibi silpici Eudam ioccutieret: cateia qua adeu reducendu Bud ;

115쪽

2Spuin sede collocandum pertinerent albi curae soleis iterasque&iyngrapham ad eum miserat; quibus se eum. uti iratrem, in tutelam sinumque suum recepisse. & ab omnibus defensurum is

stabatur.

Lascus Tamoviam reversias,de iis iuxta stantinopoli bono eventu peregisset Joannem s. i. edocuit, isque ei a pro egregie fideliter uena io..is rivata opera,arce Dunavecta,ad Popia sum ain tim ad nem sta . qui e Carpathiis montibus ottus, in . . Villulam haud procul ut be Cracovia influit inc ,. Civitate Cesmaica,quarum utraque in regione Seeptisana habetur, liberaliter remuneratus' est. Et quanquam hoe oppidum Ferdinandus a se, Irancisco Battianio dederat, cives tamen e uri. o.. peto, & in vincula coniecto Datine Saneone, M. B.agusimae originis , qui nomine Battianiis i. una tuebatur, Laicum intromiserunt, eique x, deinceps paruerunt. At Hoboidanicus emenso. na leriter itinere, cumViennam rediisset. neque . . . Ferdinandum ibi invenisset, quod is Spitae Ne metum in superiori Germania. Caroli fratris. Italicis billi, occupati, loco denomine conellio praeesset,nec a Vienna prasidibus. quae de irato limano deque hostili eius animo R exercitur iis ιμ sub Vienna manibus propediem asstituto ad-mnia tulisset, satis crederentur, Spiram protinus ad rio sectis volare constituit, ut id inando ea quae non oti,i tantum ipsius,sed etiam imi versae Cermaniae,ae m , Christianae Reipub. vel maxime interessent.

iam referret.

Tm, Fer inandus cum Hoboris sei sermonibus iando non mediocriter perculsus, tum vero, auod illa Solimani eadem tam amicorum literis, quam fideli ex-mini O plotatotum omnia perscrutantium relationem risi, de barbati ae tumidi hostis apparatibus missmis em rebantur, omnem adhibuit cEram & diligen- I. 'tiam tViennam muniret, validissimoque prae sidio imposio tueretur.Ad quod peisciendum. quamquam segniores.quam periculi magnitudo postularet, Cermania proceres, principesque reperiebat 3 tamen praeter clitum cui ctante de adulta iam aestate exercitum lentis passibus promovente Solimano, spatium odiportune concestina est praparandi ea, quae ad Dibi, salutem & defensionem opus esse vide hantur. ius quidem diuturnioris mone varii. artibus procuratae, auctorem filisset binimum

ieiuni ; qui quum Christiania priueipibu, Ω

populis impense faveret, Soliniani exercitum tardiu promovere,& lentiori piata iter capes. iere. quo Carolo Caesari ias etlinando ad ressundiim simul & ad sua defendenda tempus Motium suppeteret. instituerat. ne abhonibus Turcis imperati praeoccuparentui sicque coim xere sub id tempus ad propugnandam viei r nam eiiciter XVl. millia peditum; uestris vomo' in ordini, bi, mille, selectissimi omnes ac fio tissimi Celmani nominis milites; quorum vita tute ac viribus, sectandum divi Numinis opem, urbi celebei ima a clade de caede conservaratuit. Interea dum hae sunt 3c Solinianus speta μ ,O cum meteitu progreditur Ioannes Lasco - m eohortante iret in Ungariam silicepit. utque oo, versiis Lippam ab diuturniore exilio tutus de

. securus se reciperet, obviamque Soliniano in . te num restituendus occurreret, copias,quae se

p.ri Malia concomitatem ut, comparandas e ctimaxit. sed imprimis rei nummariae penui; a vehe-- menter premebatur , Ita ut quum pecunia in promptu nulla omnino esset, ad conducenda tum cohortes partim a Polonis .partim vero ab Un- , MAgari qui eum sequebantur,eam mutuo peterea uti ei ae auream supellectilem, unionesque &gem umas magni pietii, quas dum regno pelleretur, hi

iniens secum asportare potuerat, faeneratori- .

busoppignorare cogeretur Igitur digie&diis culter conquisita pecunia, cohoites duas trice-rratias militum mei cede conducit: ipsique si- monem patrii Athin ensem locus est inter o sium& Potegani cognomento liteiatum, cui opo ut exilis & laborum omnium comiti &socio plurimum lesbitebat,ptis it; equitem praeto. ην - rianum, quem non magno numero habebat. et aropi adiungit , simulque in Pannoniam ad Stepha- ν manum Bathorium Sonilianum Cothai dum Cit inum, Entericiam Cibaeum, ac exteros, quos r adhuc sibi occulte favere sciebat,itteras dat ut

Simoni, quem ipse sequuturi esset, se de tua,

vires coniungere . teque brevi in Ungariam a contendentem. iiib montibus illis. qui Polo rum Diam ab Ungaria diuidunt . circa Homonam expectarent. Eadem cum Fiancisco etiam Diu-geto propinquo Hopertiteras, &Georgium

Monachum natione Dalinatam, secieto com .

municat,atque ne hac in vulgus emanent,seso admonet. Hi tumultuariam, quam poteram manum,ac ex agrestibus majori parte coactam.& equites si os peculiares , quos alete suis sti-.penssiis consueverant, Gothardo, velutiJoannes mandaverat.attribuunt. atque is vitata tibiaque via militari, ac pati, via adiacentibus, iactoque ut plurimum de nocta itinere. ad pristitutum loeum Simoni ese coniungit, ita ut

utriusque copiae praeter parom equitum alam. . . vix duorum millium militum numerum aquare censerentur

His tantulis copiis valvodani progressi,

cum versus Cassoria terminos pelverullerit,e Nere nequaquam potuere,quin a Stephano Re ruato, Ferdinandi equitum praesecto, ac Hispa- amorum eohorte, quam Thomas Liscanus ductabat, persentirentur.Qui postquam cum Vati Q .. vorinis nullo ordine. nulla Aisciplina pugnam ' finiissent, neque Hisipanos . quamquam noti

procul adventantes, expectare voluissent, ut pote qui hostium paucitatem stolide supelbe μ' que cCntemnerent,non magno negotio ab illi, sis fugatique fuere:ira taman ut ex niastris non adeo multi perirent, sia deseriis equis, abie γ' -ctisque scutis in proximos saltus , ae Hervati suminis nemoraclis eis palantesque sese m

riperent , ac aegre pars Cestiuiam unde veneiarant.pars in vicinas civitates Len iam& Eperialsum irato post longos errores periculo, re . verterentur. Cothardus quum fugientes profe- .

qui vellet, . simone. qui ne tumultuariae sitae cohortes ab veteranis Hispanis, iisque peritis Sesoperariis eircumvenix funderemur, metuebat,prohibitus est Joannes opportuna hae sitorum victoria haudita nihil eunctatus. postquam gratias ingente, Tam ovio pro hospitali alis ac beneficii L .ha munere egisset. Neque se eius unquam imme- , .. iambiem futurum promisisset; constra aque ac tilia

eleganter exot nata in templo Tarnoviano ara, , Mamemoriam exiliis ui reliquisseti e Poloniadi ,

se it

116쪽

Historiarum Liber R

is scedit .acLasco cum suis eum comitante, Simo- nil dc Gothardi victricibus eopiis se con un-gns,iecta Lippam contendit. Quo quum v riis, , nictet,complures ex Ti silvantia: Pannoni , iliis. coibus ad eum gratulabundi constitiei e . I iij, ii cun Joanne soli mani adventum expe tavere. . . iis Quibus per hunc modum peractis in par est, . rillyrici , quam hac tempestate sclavoniani

cari dies imus , Simon Et dodius Episcopus

me . ' agi abiensis, ac Joannes Rutilius a Liduado sirim, annes item Tahius Auranae prior , ac Petiti, iis . ' Marcius Pos xvaleonaliique in s. aliique Maritia nonnulli,qui Joanni vel editorii. ac male a sor Ah u. tuna mulctato datam fidem servavetant, quos Wai, anterfecto anno superiori iiii, varas dino a. D. mi; et ChristophoioFrangepano in diversas par n tes dilapses luisse memoravimus. audites n- muri nis aeditu . ac Solimani in Ungamam adven- adrosiis tantis., cumque in regnum reducentis fama. ab a . iumptas animis. acti que copiis, Montem Gra- iri lac cum oppidum in colle Tagrabiae imminenti si ii b=.2 m,quod erat in partibus Ferdinandi,ae a Ni colao Comite Tulliano defendebatur, obsidio

hinis sidiariis eius loci nihil tutum , nihil pacatum

Oritiis circumiacentibus Savo regionibus relinqueba- squin eas rapeie, vastare,omniaque cadibus

9 3 α rapinis intestas de te consueviis t. Erant

m. cum Turriano circiter mille Hispani pedite, i, tiro, Veterani, halicis bellis exercitati. inter quos .inis, eminebant viri acres & militates Ludovicuses,itari invalu Joannes Salina, Ceorgius Mauridus Misis cohortium praesecti , nec noti Maciniit, dei. H. . Christophonis Arandii , Callias Cusianus, . Franciscus Tapata signiferi, ac alii complures, qui oppidum stipra quam credi possit acerrimἡ

tuebantur ; adeo ut saepe oppido excuriere. multos ex hostibus caedere, ae obsidente4 pro sus contemnere viderentur. Sed iam a spatio, unius mensis obsidione tolerata, consumptis- que alimentisomnibus, nonnihil fami, stisque incommoda sentire coeperant. Quare Turria nus necessitate circumventus, a Raubero Epi- scopo Labacensi Cainiae praesecto,ac Leonai Pultero est inegato pelliteras nuntio quem ilia de commeatum petere coactus fuit. Qui quum satis validas equitum cataphractoriam alas terrestri itinete, peditum vero Germaninium septem millia secundo amne Savo auo - . x lerius adcurrerent , una cum annona matur. ad sque deduxissent, valvo lani eorum adventus fama Walpa' permoti . ne uno eodemque tempore a duplici

ni lioste, ab iis nimiium id Turriano ac Hispanisse .nem oppido excutientibus circumveniremur, obsi-sioni. dione soluta, nee expectatis Cermanorum e piis distegenuit. Et ne metu ae formidine timsiumeessisse viderentur, arcem sanctae Elii a bethr.viae,quae penes Dravum ad Eiqecum du.cit, impolitam, quaeve Ladisi loraeo pare- . bat,qui eo tempore neutra ium pallium assecla, sed caedibus, rapinis, funi, & latrociniis infa-. mis,omnibusque exosias habebatur, appositi, scili, de repentina secta iiiiiptione ceperunt ac diripuerunt. a ma- At Tullianus 3e Hispanicae auxiliatesquen- - Cermanorum copiae . ut simoni Episeopodericinos valvorinis par pari referrent, arcem Tagra

arcem biensem, in qua templum egi egis operis, divo. At ne cingere decreverunt: quandoquisem a prae- Stephano Regi dieatum habetur . eum adjacente opprdo i iis aggeribus & xine s. Nonis Julii obsidione cinxeiunt. sed quia maioribus

tormentis . quibus niania concusti conciderent, magno sito incommodo calebant, min tes tantum colub inas provehebant, ii que in muros. & eos, qui in eo tum pinnaculis veli bantur. dilectis, iaculari de hostes terrere con-

si te vetant. Hispani fodiendis etiam cuniculis rem aggredi , ac mutum sis politis itiis titiles pulveris cadis subluere e abamur. vel hinpiaeerat arci vir senex , sed mis tali, Joannes

vagat ovilius nati e Crouatus, Thomae olimsti ignitientis Cardin. alumnus, ac multis militatibus facinoribus clarus i contraitis cuni lotum fossionibus Hispanorum conatiis eli dere, ac excursionibus frequentei factis multos ex hostium nustero incautius opeii. intentostlucidare, aut captos in arcem iapere solebat.

Sed quum in dies non edulia sol uni descet ent, sed etiam pulveris inopia paulatim subolire

tui; quandoquidem necesse erat eum in explodendis ex arce tormentis, ae minoiibus quoque iclopetis consumi, insuper milites asi duo labole, & vigiliis larigati vix aici tuendae stili

cerent ; multique ex eis debilitati vulnetibus cperam prasiare non pollent ; praesectus tot tantisque rerum necessariatum di ii statibus obrutus. sacerdotem quendatra ex compluribus, per obscuram noctem tune de muro clam

demisit, qui literas ad Episcopum perferret a que ab eo de areis & praesidii necessiatibus edocto opem de subsidia implorat et qui re prospere de feliciter peiacta, ab Episcopo eadem felicitate reversiis, ae iterum demisso su ne pernaxnia pertractus,brevi ad fututa obsesssis auxilia nuntiavit. Fuit autem minam impiimis hune sacerdotem, hostes de praecipue Hispanotum ii tertiam de vigilantiam, tanta diligenti excubias obeuntium declinate de fallere pituisse. Quamquam autem Episeopus de alii duces obsessos bene sperare iuberent, teque eis

brevi venturo, auxilio, etia ins eopiae a Tureis petendae sorent, prolixe polliceientiat, atque eo nuntio eaque spe exhilaratu vaget ovilius. tormenta omnia naagno cum strepitu ac si aso-

te exonerari iussisset, aliaque signa laetitiae, tubis ac tympanis canendore obstrependo, in conditosque clamores tollendo ecii dii et . tamen hosti, iis viribus de conatibus, tantaque pertinacia absidioni in m bant, ut nisi arce capta nequaquam dii iluit viderentur. Sed Fodinandus ante omnia Viennae de- Ἀfendenda prospectum cupiens , obsidentii immitinaciasnem imposuit: inaum enim Soli- , itimatium certissimis indiciis viennam prope- radiem obsidione cincturum cognovisset orsa, .lciat. node Hispanis, caterisque Germanorumpi

iacti, ietio dedit in mandatis , ut pinu b iis .h, Et omnibus rebus , ipsaque obsitione in aliud s. e. tempus dilata. sne mota ad defendendam vi- isennam eum exercitu convolarent. Q x xes . aeui.

pio l dubio Tagrabiae alioquin magno con .stitutae in petieulo salutem de incolumitatem attulit; atque illi, uti iusti erant, Viemiam ira malitiarunti ac omnes. sed Hispani impii mittisbenue dimicando ac sollem de ii selem in tuenda ea urbe operam navando. immortalem

sibi laudem dc gloriatia peperere.

117쪽

Nicolai lirhuis i pannoni

, , . Jam aeniessae siuges & inhorrea compo- eundi potestitem , & rerum onan iam incoluia ira ,.L sta erant , cum Solimanus ingentibus c piis mitatem osse iunt;idque literis a sol inlatio edi , - superato Savo. in Sirmium venit, ibique pati.

, cos moratus dies, Dravum apud Esecum ponte ex navibu, δε tabulatis confecto nemine re-M sistente tia erat, indeque lento gradu ad eampos Mahocianos perventum est; in quibusJ annes eum iis, quas in magnis retum irruium iis,manuque eius iubscriptis ae vestigio firma ie pollicentur.Coim allensuri Germani essent, in pinatale excitatus Nadaidaias, ita simul di do lore exastitans, severo eos vultu minabundus adeditionis conditionibus avocare contendit ,

ignaviam illis simill& pei fidiam exprobat, ae

t , ' angustiis habete poterat. eopiis seiant vero ad Himenta in hostes dirigi impetat. sed illi eum si vi millia hominum) ei simita cum Laseo vene- vociferantem comprehendunt, & in vicinii , NI

rabundus.&supplex cui pretiόsissimis mune . tibus occuliit a quo itincta dextia, silanima cum is benevolentia signincatione excipitur, ac ut nuri, animum recipiat,ac bene speret, iubetur. Lo cus idoneus,in qui, tendat ei in casti is dessii '. ' tui, custodes ex ordineJaniceioriam, qui eum L, in ab omni vi, atque iniuria defendant adhiberi . tui quotidie varia ad illum coquina. ac mensae H edulia,nec non aliquot oves cute detracta, sacetari item & mellas, ac cet eorum ad nocturni luminis usum,certum pondus liberaliter mini

strantur.

Inde continuald itinetibus Budam 'suctus exercitus: quem tametsi plui imi mo, talium ex conciave micati opeiis c mi iciunt: pauloque

post cum Turei, de arcis deditio G saei setiti. qm

turreosque in arcem singulari suo de iecore sediligenti hostium gaudio & Iaetitia intromit tunt.Cermani arce excedentes. intra ambitum maeniolum templi Divi Joannis Bapi ilae, om μν 'nibus sarcinis aimiique exuti deducuntur, at que ibi diploma se ii discessus expectare iubentur. Verum iolita Turean in si aude & per sdia decepti cireumventique . paucis adoleia Aquiliscentibus exceptis, omnes extra uibem deducti onou ad unum nefarie crudeliterque interiecti fileie, ρ. d. paucissimis fuga elabentibiis. truitii Nadasdius e concameratae testudinis custo- ti sunt. centum & quinquaginta millibus Ilarcarum dia eductus abJanteetis Ibi almo sim turi a quo constare affirmarent, ac Turca ipsi suas copias intemperamiore sermone increpitus, uod Bu- eum numerum duplo excedere falio iactarent; dam sedem Regis Ungarici,Ungarus ipse eoi constat tamen eos, qui ad ineundam pugnam, etiaJoannem Regem Ungarum , smi, l&asciendumque Martem idonei milites forent, versus inviitis potentis mi Turcatum impedimidiam eius partem vix constituiste: quum ratoris copias mitinacia singulari defendisset. caeteram multitudinem lixas A calones , ac duobus Chausis, ut Turcae nominant, ac certo agrestes, equis,camelis,&burdonibus curandis Ianicerotum satellitio, penes ripam Danubii dicato, esse clare appareret. Civium Eudem deducendus, per specieni Joanni Regi traden sum magna pars. eorum pixsertim, qui locu- dus, re tamen vera in labierunti flumen praeci, pletiores erant. partim cladem supellonam a m litandus atti ibuitur, comitante eum ex famu- notum perpess. partim recenti adventantium tis solo Francisco Semleo une adolescente, hostium metu perterriti , Mevique imprimis 'quem postea ad ma os honores pro diit ita- . mercatores strigonium vel Albam. aut Posm que multa dc gravia animo versans, repente innium. indeque , tennam, vel ad ulteriora loca navim, quam prope ripam suminis sol, & sol.

tura

pro gerant; ita ut dilabentibit, incoli, Turcae primum suburbia & deinde civitatem a pauc is militibus Getis aliis defensam, patvo negotio

pugnarent capetentque. I homas enim Nadas itui, quem a Ferdinando, post Ioannem pulsum,urbi atque arci tuendae anno lupeiiosi praefestum fuisse diximus . & Chiistophoiu, tuna obtulerat, prxceps insilit, Ianiceris tim iretentaIe,arrepta eius chlamyda contendenti

navim impellit, & magna colluctatione cumflubio habita. sine ullo remigio circa vesperum in aduersura ripam, penes quam Joannes cum suis metabatur aegre delatus est. Eurii tithe iis N im Phileterius. acJoannes Traubingeius, duatum tentorio cum Gritto caenantem teperit,eiisque cohortium Cermanicatum ductores, homum senibus pravolutus. qtiam iliam a Joanne i tib ing ti numero de apparatu, ac inopinato ad- primum aspectum vix cognitus, ob veteri, η Q ventu perculsi , postquam diu ac solliter per fensae memoriam, Di 'mus appellatii, esset , ih tW , aliquot dies repugnas eant, postremo suae pau- veniam ab eo obtinuit , & apud illum diu in . . itali diffs .uib ostibus ultro telicta . sese in gratia ac pretio habitus est. aleem receperunt. Eam ad voluptates de deli- Capta per hunc modum puri, Solimariti, tias potius priscoium Regiam. tuam arcendam victor. sicuti Hoboidani praedixerat. Vien vim olim conditam i uicae mira actis cuniculis, nam ire certusJoanni ut ad arcem occupan ' 'tum vero ais is pilaium procellis subluere dam, sedemque suam repetendam contendat.

ab imo conati , omnibus viribus expugnare laeto animo iubet; isque iusti haud minoire li contendebant: ipsique Nadacitus nihil quod titia exequitur, Ludovicum lie Critium cum I

itissimo duce, atque milite dignum videba- tribus millibusTurcarum apud eum relinquit, tur, intermittete aut neglige te contendebat. una cum Cassono . de quo supra diximus, aeritiam fortunates Ungaricas ad fatale e Numillo triet archis , quibus elisem n vitim, eidium tui bante, dum impress)oni ae impetui quas saleas voeant, ad Danubii custodium d t.' - Turcarum ipse ab una parte. cum certa nianu quod Joannes eiusmodi classe Gieret ; erue militum hostibus resistit; eosque subeunt E ia autem se in reditu dispostulum premit

murorum minis, non parva edita caede subnii est. cumIur

et ab alia vero parte Germani aegre hostes sim Dum haec in hunc modum geruntur, as stinent; inter ipsam acerrimi conatus dimica- erat dies Divae vii nis Matri, Naiikita tionem Tureae Germanis. si certissimam mot- ti dicatus . quum Solimanus ibi a imo datrem subire nolint, seque& arcem dedant,aM in mandatis , ut exercitum in crasti. .

118쪽

Historiarum

is ' hum diem ,d iter vientiam suscipiendum paret; isque non per castra duntaxat, sed de conisis turbemia millis Chaustis, mandata eius publi

hii canda curat . ita ut duo equitum magistit, Beh

Mis i , Asiaticus, hic vero Europanis, totum exercitum praecederent eo ordine,ut quo in i co antecedentia agmina meridiano tempore consedissent. abiis postea totus, qui subsequebatur exercitus , in eadem castra recipei etiar. Classsis autem adverso Danubio, magno remigum ae novalium sociosum ac militum labore

subsequi jusa est quae CLX. navigiis constare

dicebatur ; praeter onerarios lintres , quibus

commeatus de castrenses apparatus veheban

tur.

visa, Hune in m um incidentibus Turcarumhm M copiis,cumstrigonium perventum esset,eanam

.hiepis adventu perterritus Paulus Vardanus Atehi riris.ρ episcopus, tametsi antea ad Ferdinandi partes, Moy . desertoJoanne transiisset, quum taman se ho diali. stium viribus imparem. Ferdinandumque uni

Viennae conservandae intentum , sibi seram opem allaturum videret , capto G tempore

consilio,nuntiis in eastra ad solimanum missis, Nieolao Cothoio de Lassislao Cestino , se in

eius elientelam commendat, facileque impetrato eius patrocinio , simul & libero accessit, sequenti die commendata bono eventui ac deinde industriae de eum Michaelis Muthnoquii. arce atque oppido strigouietis, cum trecentis equitibus totidemque peditibus in castra vetiit. Exceptus est magna totius exercitus gratui tione &ace lamatione; quod summum in Ungaria Christianae religiolus antistitem . uti dicebant , ad suas paries transiisse laetis animi, conspicerent , ipseque Soli manus eum comi blandoque sermone in tentorio alloquutus smlatusque.ne quid adversi sit spicaretur,castra s qui iussit:in quibusloeus ei datus suit non pro-etit ab Ibraimo principe purpuratorum, ac inter Ianicerorum contubernia, & praebita laute

Omnia quae ad victum pertinent: retentusque est in iisdem castris toto tempore, quo Vienna acetiimo , sed irrito conatu oppugnata fuit. Promota demum castra per patentes inter Tatam & Comaromium campos . relicto ad devitiam Danubio quae oppida, tametsi profugientibus ob metum praesidiariis vacua relicta erant . illa tamen hostes nequaquam occupa

1 imi praeeratJaurino Christophoras Lambergus. s. Ἀρὰ qui cum militibus Germanis Ferdinandi no imum. mine illud tuebatur; sed is quoque insolito pa

M. . m. vole perculsus .incensa arce cum sitis Viennam ij, a, profugit; cum antea tormenta eodem piamia

M , ., silet, ne illis hostes potirentur; nec id ei a Fer is serit. dinando dc reliquis ducibus crimini clitum est,

ob liberatam ab immanibus Turcis urbem, supra quam diei possi vehementer exhilaratis. quam iuitii rem sat mali ad posteros exempli ' perpetrasset. Eandem fortunam subiit ova. rhain. sive ut Germani appellant Alienbur- m. quod a Matia regina dotali iure tenebatur, iii que a praesidiariis pati adductis imi . din. iueeensum desertumque fuit. Hi tum e emplo omnia se te loca uitta Laitam flumen in Austria finibus. aut incendio flammisque com

cremata .aut vacua relinquebantur: se ut accumulati pei miseros ageticolas,& in hori ea ad i

Liber X. io s

ciendam sementem e gem Anas,hordei. 'tici acervi,ae alii omnis generis commeatus hostibus aflatim suppeterent. de ab in cuncta

impune atque atrociter diriperet irratiam ob causam ad insequentem annum in tota fere Cermania & Pannonia. magna omnium rerum 3c alimento tum penuria, & caritas, atque etiam inopia consequuta est. Ad aequinoctium autumnale soli manus propius urbem adventavit. ac Magistris equitum, quos nominavimus. edixit, ut ad maenia usque urbis excurrendo,obequitandoque .se in obvia quaeque armis laeviendo terrorem circumferrent . donee ipse cum tota ingentium copiarum mole subsequeletur. Non equidem

haec externa attingetem. neque immemor prinpositi, quo res Ungaricas conscribendas su scepi his commemorandis immorater, nisi ista

omnia sic nostris rebus cohaerere ciderentur, ut

Austriae vieina iungitur Pannonia. 8c parietibus proximis ardentibus, rem quasi nostram

actare esse censuissem. paucis ante adventum Turcarum diebus , Ddiri copiae pedestres equestresque , ut diximus ad pii. ob XHII. millium numerum defendenda vien- sdishunae, ab ordinibus Imperis Romani atque a Fem Fun dinando Rege .summa solicitudine,magi oque n.HA, aere conductae in urbem cofluxerunt. Ex quibus quingenti equites cataphracti .XXul. die Septembris, porta Stubarum erumpentes , cum Turcis, qui procurrerant, improspere pugnarunt , captis nonnullis de Christophoro impri mis Sed litetio , turmae Hardecciana signifer O. .

eo tamen post paucos dies soluta obsidione a limano ad suos in urbem liberaliter remisso.

Sed ab iisdem magistris equitum & laostium

antecursoribus, ac mox eorum vestigii, ins- stente reliquo exercitu Turcarum, Fndericus Rheni Palatinus, cui ut summo duci omne urbi, de copiarum imperium concreditum erat, magno Viennensium incommodo urbe exelusius fuit; Philippus tamen patruus, aut cum aliis. qui ad tuendam urbem concurretant, in Pucri

gressis. loco eius praefuit, de aequato die impe Rnario penes eum Nicolaus comes Solinensi, te sen-nior, qui Ticinensi proelio, in quo Rex Frahet Gascus captus sitit. celebre nomen erat adeptus, prasati Regemque ipse cepisse seiebatur; aeseeundum eos Nilhelmus Rogendorisiis. Italicis belli, liberataque obsitione Gallorum Brixia elatus,&Joannes Comes Hardeccius, qui Mohaciano praelio interfuerat, exercitati peritique dii

ces, ac Joannes Ccci inus Camiae piaeses. nee non Nicolatis Comes Turrianus. quem ab Tagrabiae obsidione cum peditibus Hiipanis avocatum memoravimus. Sed de praeter eos, quos antea recensuimus Hispanos duces, ac petiuia

Cuevam castrorum magistium , alii quoque 'eiusdem gentis praeclarae vii tutis die sortiiudi g

nis collo ilium praesecti, ac centuriones Dannes Aquilarius. Melchior viliai velius. Petius Na- varius. Alphonius Heredia, Perdinandus Rot les, aliique complures, Regi Feldinando. utimatem a genere ex Hi sipaniae Regum progenie oriundo,ipsiusque Caesaris, qui Hispaniae opulenta Regna avitis sui, provinciis coniunxisset, fiatii Germano, strenuam operam bello navaturi praesto tuere,ibitissime lena gellere. Praeter

Hispanos, & qui eertatim ad tuendum patriae

decus nomina dabant.Germanos .unus Unga

119쪽

ios Nicolat Isthuan mi PannonI

pista mu', quem ante cladem Mohaesanam ad Lu dovicunt Regem e Thiacia venisse docuimus,

tu illa Ferdinandi Regis, eum sua peculiari ducentorum equitum ala. quae ex Thracibus sere

constabat, conductus suit, qui Pontes Danubii expeditioribus suis equitibus tueretur. Sed quum ii perelassarios Turcarum , ac

navales socios numero longe stiperiores coneremati atque diis pati ellent i quamquam J

anne, savius. & Lupus Oderus Posonio exsuntes . . dispositis in ulteriori Danubii ripae piis , ac lusio tormentorum apparatu e classe agre subeunte aliquot navigia perforastent &demeisissent, multis navalium sociorum numero, ac aliis militibus interfectis Baquitius ad caeteros se in urbem recepit,ibique quod fraudes & solos , quibus Turcae bello gerendo utuntiir egregie callebat, cateris magno adies gerendas adiumento fuit. At Duces post contractam cum antesignanis Turcanini leviorem pugnam , ne staburbia, quae lata & ampla ut rubum bem cireuincingebant, hostibus recipiendis ac ιυς insidiis tendendis opportuna ferent, collatis consiliis diruenda atque incandenda decrevere,lugentibus miseris civibus,qui se suis domi ciliis, quae magnis impensa longoque labore conliriixrrant,cludeliter spoliari, fortunasque tuas a militibus diripi , aut fiammis consumi sentes atque eiulantes quiritabantur. Quatriduo pbst XXVI. die Septembris, soli manus

5 p eum ingenti exercitu supervenit,ob continuos M 'ma' imbres, ac itinera profundo caenoimpedita. η letitiit; quam volebat facto progressia, & circaram uibern in coronae speciem omnibus viribus se e sessit, ut nemo ingredi aut pedena efferreabique praesenti periculo posse videretur &Hiderieus ipse Palatinus cum Conrado Cotte Lmanno, aliisque militum praesectis seeundo sumine descendere.& urbem arctissime undi quaque ribsellam ingredi frustra conatus, ad

Ctempsum oppidum, unde venerat, rediret.

θ a ibraimus loca castrorum eminus speculatus. T. . a. ea quadripartito in locis suburbanis metanda his censiait, sic distributis contubemiorum. &ta- bernaculorum spatiis, ut ad commodiolemia,titi. aquationem sibi a Danubio ad Montani usquaCalenpergae arcis, iam dudum desertae, id

neum locum in longum extensum caperet: limano veto & aulico eius comitatui cum pratorianis, quos spatiogianos vocant, pone

divi Marci templum, ac publicam hospitalem domun d Danubium iisque teligeret. Sed Be

fletbegi , qui Asae&Europae equitibus pr.

si1nt, ad citeriorem partem rivi eius qui Vien-mam pratei fluit, ac unum cum urbe nomen

obtinet, considere&castra metari iusi sunt.us que ad cincti Utrici templum suburbanum ,

contra mirim pol tamque,quam Carinthiacam

vocant. Tettia castra Acangiorum, qui singuli inquis absque stipendio militant, quibus Callo nus ex celebri apud I urcas Melias Begogii

rum similia oriundus praeerat . versus aedem

sancti viri, ad septemtrionem porrigebantur. Ad portam Scinorum quartis castris locus lon ς intervallo, per prata penes ripam Danubii exporrectus Asaporum, Volgarium nempe peditum ordinibus designatus erat, quibus critaeia validae laniceiorum cohortes , ac agrestes opera fodiendis aggeribus de subterraneis caniculis asiungebantu ita ut campi & montes, ae st.burbana loca innumerabilibus tabernacu lorum umbraculis longe lateque implerentur, atque his omnibus extra tormentorum iactum

aquandi, lignandi ac pabulandi iacultas suppe

teret.

Et sane in hune modum vallatis ab omni

parte vibis maenibus,quantum sol manci pertinaciae ad premendam obfdione Viennam erat. tantiam ad delendendam Germanis. Sed

una res imprimis Tureas detardabat, ob uam titio

etiam eorum consilia & incepta frustra suere)quod maioribus tormentis carerent, &eae quas to misi haberent currules colubrinas , campestribus potius praeliis & congressibus,quam verberaim dis sternendisque muris oportuniores e Jerit. Cirid quidem opportunis ibi ni consiliis at- ab aliatque astu eventile fama fuit;qui Christianos bar- n ut baris superiore, fore cupiens, Solimano, apud solum,

quem gratia& auctoritate plurimum pollebat, γοωia

eompolitis in calliditatem dolumque sermoni .bus, persuasile dicebatur, ne Glito maiores apparatus ad capiendam urbem,neve multas copias cogendas existimaret . quam nequaquam

munitam, neque idoneis praesidiis firmatam, Germani ad primum castrorum conspectum territi ultro dedituri essent; aut etiams nollent, eius vel mollieis copiis , sed invicto militum robore iussulti, facili negotio in potestatem re .digi posset,idque eonsilium Carolo Caesari peridi eos homines significasse ; sed hune tali

tamque opportuna delendi barbarorum exe citus occasione, Callicis bellis interpellatum. uti non potuisse. Quae res ut fidem mereatur aliquam, ea quae triendio post apud Cusugum oppidum.quod Germani Guncium vocant, i rito itidem conatu aSolima obsessum even re;& Aemum post detectam si audem, eiusdem Ibraimi crudelis & inexpectata eaedes a sol, mano illata. haud indistaeibus signis demonstrare viGentur.

Cum igitur irritis minorum tormentorum pilis muri quamquam veteres c inepta ab in peritis quondam architectis arte con hucti,d lici nequaquam possent; sed pauci tantum . qui in summis propugnaculorum partibus inte

diu eo sipiet possint, incertis plerumque ictibua

peterentur ; Turcae posita omni in cuniculis spe .ad eos sodiendos conveniae factis pet duci

loca uno eodemque tempore subterraneis set bibus, uno ad Catinthiaeam portam , altero contra diva Clarae templum, eisque i ulphureo pulvere repletis mania subruele ceperunt.sed

Germani, uti erant eiusmodi artificiorum ap Omi vi prime gnari , deprehensis δiligenti curatio

situm conatibus, pares in contratium cuniculos ectodiebant. eorumque exteriorem partem

ingentibus alborum trabibus sustuletebant; eaque ratione, ut maenia si hostes ignem sulphureo pulveri iniecissento exti orium protia rent, aditumque hostibus dissiciliorem reddorent, e sciebant. Unde quum hostes utroque in loco pulverem iniectum succendissent, at

maenta multo fragore extrorsum concidistent, Turcae per ruinas conscendere conati .ab arm

ii, &in hostem intentisGermanis facile repul-s sunt; suitque utrobique ciuentum certamen; dum in cacumen evasere Turcae , ex adverso vero scandentes barbaro1Germiani longioribua

120쪽

riores, nes

vivitur.

Histor rum

hesis,& idio is, magna edita sti age procul

iubmoverent

Duobus hoc modo Τn locis in jecto noti sine plurimoium interitu hoste, die, qui Divo Michaeli Alchangelo sacer hahetur , Nicolaus Comes Salimensis collato et in exteris ducibus consilio. duo millia pedirum, & quingentos. duee Ecchio Raisaeo deligit atque eos per Carinthiaeam portam in hostes erumpere iubet, ut si qua ratione possent aggeres. ira quibus

tormenta erant collocata agito illato impetu

aggied hae illis qui isthie excubabant trucidati, aut loco pulsis tormentorum ora ac spiracv-Ia leti fistulas obstruere, illectisque rotis thutilia reddere conarentur. Sed quum diu atque acriter cum hoste dimicassent . tormentis quidem viscere nequaquam potuere , quod ea aplurimis Inic ui, ae Asapis defenderentur :ied interfectis ex hostium numero amplius ducentis, & paucissimis sociorum desideratis, in

urbem rediere.

Pari modo c enturia Hispanorum .duee Ludovico Davato, per eandem ponam egrella ita alia incedens υia. inter vineas , qtis plutinax

citea urbem sunt, complures Turcas uvarum racemos,cuius ea gens avida imprimis est. eolligentes interfecit. sed in castiis Tui eae ex proiugientium tumultu, ac nonnullis laticiis. qui evaseransire intellecta, in Hispanos sese recipientes magno impetu irrupere, magnoque

eum his commisso certamine,quum te egregie sortiterque pro eorum numero defendi lent, quod omnes erant seloperatii, cadente ex eis uno tantum Antonio Comargo signifero, nes te in iarbem receperunt.

Interea Tui ex artibus & doli , ae fraude, ubi vires deessent . utendum rati, tres Cerni nica nationis homines . qui ad suam supersti. tionem destiverant, Germanicis indutos vestibus , tanquam qui ἡ captivitate e silent, ad hostes mittunt, praesentique pecunii. ae multis& magnis promissis su inant,qui urbem plu-iibu, in locis, iniecto clam igne incenderent;

praescripto etiam tempore, quando ipsi magno impetu. magnisque sublatis clamoribus in uisebem iri upturi, Germani vero ad eam defendendam ora, atque oculoς, viresque omnes

conuel stili essent. Quod nefatium consilium quum duces obsessi a quodam Turca, eius rei constio, sui desertis vanis Mahomes ritibus Calendis Octobris in urbem proiugerat, divina. uti credi pareti, providentia eognoviilent, de conquisitis illis sceleratis . ac in quaestionee fessis cupplicium sumendum curaverunt. Abeo em transfuga opportunὴ etiam intellectum est, hostes iterum novas res moliri,ac ad eandem Carinthiacam portam,ae alia loca,

egesta humo. ubflitisque sulphureis pulveribus in urbe capienda fortunam experiri decrevisse; iamque summo quantum possint silentio in opere e e. Quod quum nostri non idium instita in pelvim aqua, si illa tensim crispei.ae tyn pati s solo applieatis, seorum membranae palpitent .nota ratione diligentis sine di ieemere atque personata expEre sed etiam emptione facta, loca sediendis eiusmodi cuniculi, suspecta. octili, conspicienda videre, ac perlustrare v luetunt : quandoquidem hostes triduo ante, ex omnibus partibus, non solum universis,quae in canti, habebantur,toimentis curitalibus, se

Liber X.

reas pilas in nixti a contorsissem; te 3 etiam ex

aggeribus Janiceii seth omnes in motibus icti petis,horiendi im& in i litum fiasorem, cum summo obseli iuria stupote edidistent: quam rem nostii in eum finem fieri suspicabant ut . ut eo magis hostes, ea quae sit, humo agerentur

occultarent, nec a nostris animadverti pollent. Itaque suces, mutuo coiislio, ad se iiiiii

diem Octobiis circitet ceto in illia peditum s legere,ijsque Hispanos se te omnes. id maxime

expetentes ad iii ie:si mi istae porta, quam soli nariam vocant erupere , eo proposito, ut ii stes. quos in libui biotum tu tuis atque aggeri bus reperiissent, exturbarent, atque caedetent; illoc eos sui si ibterraneos cuniculos age- rent, certius explorarent. Cum versus Carinthiacam turrim,ae Regiae areis portam ad dextram partem divertissent,Turcas obvios in su urbanis locis, ac eorum ruderibus intilla strage

edita trucidarunt, &ptius quam in Castri, hostes animadverterent,atque adcurrerent, etiam

ad tormenta & aggeres expugnandos provehebantur,forte ac ibenuum facinui edituri.Sed accidit nec inopinato casia. ut quidam militesma n sublato clamore socios ut redirent, Maciem in meliorem formam componerent. inauspicato cohortarentur ; quorum incondita voci seratione caneti milites, qui erant in pi cinitia repente consternati. quum socios, ibit eum ex insidiis hostium procul sium in die re, ideoque ut cavetent,clamare sal existima rent; retio in urbem citato gradu reserie cepe runt,us sue adeo confuse & inordinate,ut multi in sellam proximam praecipites ruerent, ac gravibus protecti armis mergerentur , atque adeo plurimi interirent. Eorum receptum iliget simillimum Lupus Hagus cohoitis tricenarret praesectus,ac Hispani retentate conati a super venientibus summa celeritate hostium equiti bus circumventiantur,quumque diu fortiter re pugnassent, alia atque alia hostium manu ad curiente , Lupus quidem a Getis destitutus , egregie pugnans occubuit. Sed Hispatii masnavit te dimicantes, paucis. suorum numero intei sectis, postremoque Gai sa Gulniano cadente , sese eadem quaeXierant porta ad suos

receperunt.

Tametsi autem nostri secus , quam sperarunt. rem male gessissent, ae eis trepide Libem repetentibus, a tergo hostes aeritis inhaesit α; ab Hispanis tamen ex egesta sub muro terra cumulis animadversiam est, hostes alios eunt. eulos duobus iterum in locis ad Carinthia cam& stubarum, uti appellant, itam denuo in liti Itaque Hispani arrepto repente vexillo, ad ea loca eonglobati advolant: idem si a Germanis, iussa ducum impigie exequentibus, ac ex ad Uersi contrarios cuniculos sodere incipiunt. sed iureis ad sibivendum murum non procul aptiore mina ignem pulveri sulphureo iub.jicientibus , ardentissimisque animis patefactum loenin adoriri se conscendere conanti. bus, Cermani magno numelo a ducibus pro rurea,

senti animo hortabundis opponuntur. parique facta

robotest viribus cum hoste propius accedere imp U. se manus conserunt e oritu atrocissim uidi s . . a certamen , ita ut permistis inter se consertim nostis Turcis atque Gei manis, ut liques clopeiorum . Irgus blato,re, ad gladios Ne acinaces de lueetetui: repulsici Tuteae post tertibilem admodum dec en- sunt.

e. p.

SEARCH

MENU NAVIGATION