장음표시 사용
471쪽
is In in iactu defendi ab iniuria pollent, ad pasti auibi piopinquiola piopellere auderent, excur iendoque si uenter rursus sese properet cipiendo, multos ex nostris abiis etent .atque abissea quae de Dolliorum conaribus scire volebant edocerentur. Hunc Allatiam Itali in genete, patria Surrentinum iiiisse,& quo tempore
Solinianus Sigethum expugnavit, Massiiq; eius duce Piali, Chium mediteria ei mai is insulam . a Centiensibus insigni mustataque flaude inter cepit, caprum, ad impiam Turcatum stipeisti tionem desecille se inti illud quoque administiandis rebus in eastri, si immo Dbstaculo erat, quod continui petis igidiq; imbres coelo decide-ient, quibus itinera meastiis& passim ubique pedata erant,ut & milites tabel naculis pluviat madentibus in sicco este non pollent, &qui sub dio genuum tenus in luto haeierent, madefactisque lodicibus si ore & macie consumpti,ac inutiles redditi viderentur. Accedebat inopia
commeatus, tum ob coeli iniurias, ac itineium dissicultates oborta,tum vero militum & valonorum praecipue insolentia,quibus nihil sanctu, nihil inausiam erat,nec raro etiam Cermanorurapinis. qui non tantum terrenii itinere convehentibus omnia viai serie solebant, sed etiam Danubio navigantibus per minores piscatorias naviculas,collocatis inlidiis obviam armati ire, & nullo soluto pretio auferre consueverant;
Bulgavio legato nedum in facinoi ossis, & militatis disciplinae eoi ruptores exemplum statue- te, sed etiam haud obscure connivente. Quibus
rebus negotiatores ac agricolae territia com-
meatu & cibariis impoliandis abstinebant, fiebatque ut in castris tam milites,quam eorum qui omnibus rebus necessat iis vehementer premerentur,ciis in ex advelio hostibus in urbe omnia abunde suppetetent. Inter haec hostes tam
excurrendia,quam tormentis eminus rem geru-
do acerrime tete& maenia defendebant: acci P ditque tertio Cal. Octobr ut dum Presteni eius statis o aggeres tormenta invisuius equum conscen utiles . deie vellet, ac nonnihil incautius cunctaretur,
ι tiri ab hostibus e propugnaculo in eum veluti ic cadaia. piam collineantibus , destinato praegrandis pilae ferreae ictu protinus discerptus interiret:. eodem die Quiniquius senior in suo tentorio pila ingenti in incertum emissa vulneratus investigio expiraret. Tantis renim dissicultatibus circumvento'. Maximiliano, exploratores & transiuga Me- hemerem Satergim iam Mohacianos campos stiperasse, breviq; utJaulino succurrat, Budam
venturum esse, nuntiarunt. Quapropter suorum
consilio ullis, ne sub aurino duplici eum hoste
sibi pugnandum esse castra in insulam Coma
N. ri, roniense,traiecto Danubio transtulit, tanta sestiaratula natione, ut multa castrensis suppellex, &non os du- contemnenda commeatus & alimentorum co- ne castra pia, quae eo tridui spatio convecta erat, simul &- nu- navium Hud exiguus numerus hostibus relin-νοniense queretur.Traducto in insulam exercitu.Palilius
iactuum qui audito Satergis hostilium copiarum ad-ι an se- ventia,ut strigonio opem ferret,ad quod oppu-- t. gnandum hostes venire fama erat,eastiis discessierat, a Misimiliano cu filis copiis revocatur,
qui quod hostem, relictis Strigonii invagendi
consiliis,Tatens via per silvas vertesias iter si sceptile cognoverat, castrisque Comatonii reliciis, ad Maximilianum proficiscitur. Saleigia Uisans. ut Ari
vero postquam nostros colui aut ni obsidione in insulam traiecisse accepillei,sibi viribus ii suis
fiden, castra ad montems atonem,quo in monte sinanti ante biennium consedisse milites memineiant , collocavit, ut a nostiis edito in loco facile conspici postet, eademque ingruente no- m. i. cte Tatam obsidione cingere, & tot mentis ex- Taiam pugnate constituit. Haud dissimili modora i- ... nai. in i .ad Conlatonium traiecto fumine,prope I-fam pagum, simul cum Pariliano Geicitu& aliis qui indies agminatim confluebant,e regi noatae& hostilium castrorum coniedit, ita ut inteistiens Danubius utraque castra separaret, habitoque cum ducibus conssio, sumen ponte e navibus & tabulatis consternendia,&pr Tata vindicanda armis cum hoste configendum delibet avit. Sed ingluentibus consei lim ingenti honore, lidissimi, ventis ae pluviis in litisq, tempestatibus pons perfici ad destinatu tempus
non potuit, quamqua a Palilio operae vehemeter uigerentur. sat ergis vero dies & noctes co-tinuata oppugnatione propugnaculum, quod Ferrandinum vocasarer,aciis in imo cuniculis,& pulvere sulphureo iniecto,magna parie deiecerat , adeo ut sexcentis propugnatoribus. quicumChristophoio Valdapraesecto locum defendebant .ad ducentos tantum redactis iisque inimciatis,ut plurimum & debilitatis,nee letinenda arcis,nec auxiliorum spes ulla superesse videretur. Igitur quinto acerrima oppugnationis die,
rebus desperatis,intenapina nocte vacuam arce
hosti teliquerunt ; quum a nostiis sex mensium spatio possessa esset, ab eo die, quo Palilius &Presten eius ponis improvisa Petardi violentia
perfractis eam occupassent.Hosses ut maenia tescerent,& nostris potestatem pugna osse irent,
octos in diebus iisdem in castris permanserunt,
verit cum eos elicere nequaqua possent X. die Octob motis de nocte castris, Buda cotende mi. , . Maximilianus vero quis trigonio metum impendere suis aretur, Io cis Danubium itine re castra illuc promovit; sed quum Turcas recta Budam contendisse.&ad pestum ponte sumen traiecisse cognovisset, vaciam eos petituros, certa ductus coniectura, ac a transfiasis quoque, qui frequentes veniebant, edo his, linemora eodem ire maturavit,alteroque die adve-ruciam petum parvo infra Vae iam inteii 1llo situm casti a metatus est. Turcae nihil morati in
conspectu nostiorum prolatis sex tot mentis maloiibus,Vaciam verberare ceperunt. Venim
propugnatores,& Georg. Dubocius piaesectustitiaPalilio in mandatis acceperant, paulo ante tormentis in tutum ennisi i ,ne se insi immo in loco hostibus mactando; exponerent . pulvere sulphureo sundamentis iniecto . vacuam rei querunt .de arra paulo post incensa consagravit. Turcae occupata vacia minas testaurate, & Vatia a
munire caeperunt, sed non ita diu post. quod nostiunostros non sine gravi causa munitis castris in destria propinquo considere, ac brevi potestatem pri hosti cinlii daturos existimarent, omitia muniendi loci dri. cura, nostros, si animum ineundo certamini adiicerent, expect uados esse; sin minus, tum c stra adoriri deciei erunt. Nee Maximilianus id procul dubio suturum arbitratus, castra vallo fossaque, & carris undique cireuincii gere destitit,ac admonenteCeorgionalia,castella quatuor in locis per editiores monticulos ad defensionem caluorum erigi, ac invectis tormenti
472쪽
t sitiuuii; iussi, ei que Germanos. Italos, Cal- verisis.& Ahohitrahes e litum decusones, ξ los, S Ungatos pedites imposuit, exemplo ia- Maximiliano dono dati. subii a Carolo Manue oldio Comite ducto,quem Saleis is interim increpitis suis & fuga re- eiusmodi callelatis in obsidedo Strigonis idoneis tentata, copias in ordinem composuit, instri
in locis erectis,uicto ita pepe 4le memorabant. ctaque acie nostris nova pugnae potestatem o Igitur hostes ad diem pridie Nonatum Nin tulit, in quibus multotum iudicio XL. hostium vembris, maximo numero,acerrimo, ue impe' millia inelle existi nubantur. Nee Palilius cum Iri, A tu. ad castellum illud ab Ungatis defensum, Nadasdio de Colonicio, tuamquam viribus m- bitid humo i e regione Nesines ii oppidi a Gei manis fetior, certamen detrectavit; sic tamen ut non dinis Longendorisi appellati, constitium erat leo pleno virium concursu, sed per paries & agmi- liis ire in oppido Albertus Romanorum imperator, natim minutioribus piaeliis dimicaretur. sn sub tutum. ae Ungai lae Rex, um 4 uicis Samandi iam o, bus multis uti inque cadere necesse erat,semper sdenti bellum inicite vellet, profluvio vin tamen plures ex Turcarum numero occumbe tris exspirasse traditulo irruperunt ac totum su- bant ; sie ut quamquam hostes XIl. tormentis te diem pro eo capiendo muti contenderant; campestribus frequenter in nostros displosis resed a nostris, qui intus erant, Ungaris pediti- geretent, pila tamen absq; notabili nostiorumbus sortiter detensium, conservatumque eit, ad- damno in aetis & coeli vacuum irritis ictibus eo ut innumeri I urcae partim hastis A iclope- pmvolarent. Nox deinde nebulosa supervetis, parti in gladiis intersecti prosterneremur, niens 3c densiores tenebrae,quales autumno implurimaq; tum cadavera pati nili ata lace- cis aquosis oriri sistetit, praelium diremerunt, rent, bc nine pMIuna dirimente, caeteri cum tam Turcae quam nostri receptui cecineius ingenti detrimento ad tha castra regrederentur, Peri Ere . Turcis plisis tria millia . & inter nec ste quietiuos minitando dictitarent, donzc eos praeter unum e ci ibunis Janicerorum Cas socio nim de commilitonum caedem pari illis serium nomine .Hydimes quoque Dalmata navitae illato exitu vindicarent. Maximiliarius ne- tione, quem Papensi arcia Begler go primu quaquam contemptis hostium minis,eosque ad captae, praepositum fuisse diximus , intersectitarepetendam oppugnationem redituros ex iti- filii, quum hoc ic in te nullo fiungens munere mans .castellum illatis duabus versatilibus colu in Syrinio habitasset. Nostri pixter fauciatos brinis ac duabus peditum centuriis, eadem im- CLX desiderati. Intelim vero Nobilitatis communivit ac eius aggei es restaurari itistit. M- piae a Palilio celeriter convocatae Strigonium,
quenti die Turcae duce Hii me Budenti, duobus . sit periore vero Ungalia tria millia militum inpiaevalidis instructis agminibus mitius in con- castra venEre: Aulbiae quoque iniunctum fuit,
spectunt nostroruni delati suin quoium alteiu ut quintani partem hominum armatam mitte ad illam eandem munitionein oppugnasidam re mani rarent.
direxere alterum contra Colonicium, quem inaedum expectantur biduo post pugnam, haud procul in colle proximo, cum mille Gra- qui fuit quinto Idus Novembris , quum in limmanis equitibus Suarcemburgus collocaverat, stium castris seditio inter equites praetorianos inde deiiciendum. Et Castellani fiubeuntes ma- aniceros exarsisset, armatique inter se con- et tigno ululatu barbaros, crebris tormentosum dc currissent, ac plutes CC. utrinque cecidistent, Tui iglandium ictibus prostratos & sauciatos ita nee amplius in castris manere vellent, Sater- -
submoveruiit, ut amissis sitioium amplius siex- sis petita publici fide impetrataque , Chaim simile centis, & pluribus vulneratis, tersa darent, & hum praetorianum , qui post illius discessiam pace misadeo consternatis animis sugerent. ut quamquὸ B, antio venerat, cum sex aliis splendide or-s dolo a tribunis Scceianirionibus clavarum ictibus, & natis ad nostrorum castra milit . qui petendis malo strictis ensibus ad repetendum conatum adb induciis ae constituendae paci initium auspic gerentaar, tamen detractua pugna nullus sugae to facere viderentur. Qui liis Iu Maximiliani Mehemetis tendae modus superesset. Colonicio exadver- ad Palilii tabernaculum quod in Vaciensi in- teir so arridens una prius favere videbatuta Nam situla Danubiana extentiam fuit , introducti, strast dum illud Turcarum agmen, quatuor millium praestentibus Basia, Nadasidio. aliisique seim tis P si equitum de peditum ad instaurandam castelli nem amplius duabus horis protraxerunt, qua- exercita impugnationem ii ruere conaretur, ipsie cum vis a suo principe nullas literas attulissent. νι ucit. suis equitibus sortiter in hostes invectiis, acerii, Dum Chausius Satergis iussu parum sinceromum certamen iniit, & eos in ii agam conlecit, colloquio de pace tractat. ac nostrorum castra atque adeo usque ad locum,ubi Satergis cum u- recentioribus copiis augentur eadem nocte im-niversis copiis constiterat persequutus est. Q O positis in naves tormentis, convasatisque ona viso Satergis totum robur exercitus promovit, tribus impedimentis, nec expecteso Chausto 'α Colonicium undique circumventum in or- stra Pestum verius reduxit: siitque tam impubem pugnare coegit; eratque Colonicius cum dens dolosissimi Sc flagitiosissimi hominis fa-
suis omnibuς uasi immuni adductus discrimen, citius,ut quum nostros egregie ludificatus ellet,
nisi Nadas dius, q iucum DCCC.equitibush, tamen Charilium Se reliquos simul cum Palilii statis pannonicis in pioximo colle iii bstiterat, nuntio, qui literas ad eum potulerat. Budae in
propere accurrendo maturam opem attuli let; carceres condi stanquam reos maiestatis, qui
Sed quum vel sic dubia adhuc acie pugnaretur, rem tanti momenti, inter duos potentissimos & hostes numero ac multitudine stiperarent; terrarum orbis principes imo iniustu . neque semissius cum sex millibus armato mira Nada L conicio tractarea uti essent l& per aliquot dies dio ac Colonicio oppol ne iuccurrens prae- arcte custodiri iubet. nudae militibus quum Maxis.lium diremit. & ab hostibus in nugamellillis quietem concessisset postmodum exercitum in dimisisliquot signa, & in eis praetorianum unum pur- hiberna dimisit, & ipse Belgradum secundo evipurei coloris aureis limbis omanam retulit;Ca- flumine reductus est. Maximiliaim; similiter Viema
473쪽
& Possinium Indeque Viennam rediit; non sine millibita homitium, eam amplius XL. diei lim
spatio Oppiisita erat: defendente eam solitii tiosus eicitioso genere Acarnane. Et is Chanadio, d litigientibus hostibus , ex itinere capto iubi ibiis a emetii erat potitus. Sed quum multiva iis oppugnationibus occubuillent, ac peditatus in paucos redacti is minime ad iiiiiii pendium iiiii ceret, re insecta copias & tot menta eximia in tantis ieiuni angustiis servati incolu mis exercitus laude S gloria Eo di dedente cura datur Palilio reparanda vacia, ac praesid o mi mendae, quae oportuno ad invadendam armis nuclam loco minime ne-fligenda videbatur. Itaque Palisus continuato
dies& noctes labore, eam celeriter initivi an
dani curavit, ut a subita liostium imiptione de- 1educere suit coactus, cadentibus inter alios e cundi pollet . tot mentisque & vetere praesidio quites, suos in pugnam relictis equis descende impolito 5 custodia elus Georgio Do scio, testes erat, cum aliis plurimis, tum vel O Petro qui antea ei praesuerat . commendata. in tuam P. Mario Dalmata Trinicini Comitis alumno: Novae aleis stationem iei ei sus est. copiis etiam clamantibus subinde Tuscis, ne in capienda ui ad tua loca remis s. Sigismin ius quo aratis. be desudando, & nihil piosciendo tempus isti s utiti silvanus, qui se ad sudae obsidionem cum Ma- stia extrahetent; suam ante quadraginta quina me Nimiliano principe coniunctis viribus tentan- que annos, ingentes principis Sosimani copiae, iuri dam paraverat, cum hoc anno e iis consilia di- ipse ue Achoinates purpuratus & Beglei besus iustia lataeila vidictet, ne tem iis in otiolians ei et, Mehemetes , Lossontio de Hispanis propu- Temesientem arcem urbem lite dentio obsidio- gnara ibus, non nisi tardius & multo militum ne cingendam duxerat. traditisque eurae & ima sanguine in suam potestatem tedegissent.
perio StephaniJoseae Cancellarii fili XXV.
i ex castris Vaeiani, in hi berna v iennamque calvis e
. ercitibus reditum est, Caesar,
minime integrum putabat, comitiis , quae Ratis; nam
milia Germania principibu, & populis indiserat. Laris. Matthiam Principem fratrem loco sui praeesse; M o Polonii inivei 5, suo Ungatos eodem sere tem-Poβιη pore com Ocaverat, Maximilianum proficisci habita. Voluit, quibus utrisque conventibus de continuandis in iiiiiii iura gelendi belli rationibus , sumptibusque in militiim stipendia suppeditan dis ageretur: simulque decreuit, ut abs tuti, illis, & ex sen:entia finitis. ille suidem uti antea, iecepta exerciti s cura, bellum adminiuraret ;hie velo ad Traiastili aniam gubernandam quod sigismundus tam per literas quam legatos urgere videbatur in sese primo quoque tempore compararet: ad quem usum Caesar ei alia iam mei citum, tormenta ieique bellieas. & in stipendia pecuniam, sit pra piovinciae cerastina. ut haud contemne udu; elle seiebatur, se tu, ministraturum promittebat. Interea vero dum ipse ad iter se instrueret, le-O sui. gati qui in provinciam irent, eanaque tradente si ininindo Caelaris nomine occi patent, dei cti sunt Stephaniis Tutiatus spiscopiis vaciens , Planeticiis Nadaia ius , ac Bartholomaeus . . Pecγius, clari Se experientes viii. Venim Ohil
das sitis morbo impeditus sese excusasset, in ejus locum Nicolaus Iulium sit, suste ius suit: i ii a s. Biston
i s 'Tatque is alios antegressos aliquot post dies cita- uita, tis itineribus iesuuius , antevellere tamen ius
in Transflvania non potuit: ir circa Calendas Aprilis Albam Juliain adventantes Sigismi - , dum Comitiis provincialibus vacantem xepe uim iere: quos cum honorisce cepisset, psimum ira id omnium in consilium adhibitis , de stephano , b, Josca Cancellatio suo, quem ipse obscuro loco stolia natum ad eum honoris & dignitatis gradum e is s. vexistet acerbiissime conquestus est ; manifestis si is indiciis compei tum cile reserens, illum occultis ciui consiliis eum Michael latis talpino communi ritim
catis,atque adeo tentatis etiam largitione com- δε
plurium provincialium animis in eo laborasse, Τ ,δ, ne Caesaris legati ad occupandam pro inciam titi me admitterentur ; sed ad quietem 5 elicitatem
provinciae pertinere,ut quispiam e ii Olumni otitimi mero in sui discedentis locum eligeretur: grave is per te & intolerandum Cermano iam si sum iis .em proposuisse,uti antea patrum memoria,regnantePerdinando Cx are experti essent in lac vero ii Turcas vitii provinciam extetis hominibus nunquam edent concessuri, incomparabilem praesentium tempotum tranquillitatem, in sua hactenus sub eoium clientela vixissent, iuvectis sol idolosissimis armis, & horrenda re iunio innitim tam divinatum quam humina nimconfusione peniti batulos; subindeque plures sient ita singulis spe tingentium promissolum, ut regnum ei dei tendum putarent, in partes pertraxiste, pioinde se statuisse ut si ipsis videa
tui, statim illum ob tantum infidelis alumi iee- in i 3 lus,
474쪽
6 Nicolai limitatistii Pannoni
tu . quo omne ς suas pacis & sederi. cum Caecate de iummo i nitifice,caeterisqueChtistianae reip. principibus percussi cogitationes nefarie
subvertendas suscepillet, quam levetitis ne animadvertat Haec& alia multa .vultu & iei mone ad iram prono praefatus Bolcatum primo locoseiatenti uia dicere iussit, qui illum malis ambistiosisque anibus, tale tantumque i cellis ausum, ut reum maiestatis a ibis paenis aflaciendum monuntiavit;caeterique qui aderant, sere omnes in eius sentent iam iere: Legati tamen Casaiis,
quod de capite, & ioitunis, ac existimatione iij mmi viri ageretur, ne quid temele seret, deliberandi spatium petiverunt. Re ita in seque imiem diem Gilata Josca qui si mimo mane relaxandi animi causa, extra urbem equo vectus exierat . de ab agro recta in piae tomum venerat, ullii Sigismundi antecaptis legatorum ibat entiis, a Boicato captus, ac Micitaeli Calmandio peditum pixtoriano in praiecto in custodiam traditus suit , qui eum confestim compedibus vinctum in carcerem perduxit, bonaque erus omnia limul fisco addicta sunt. Quo inopinato tanti hominis casti. quamquam docendae ieinee testes ulli, nee legum adhibita necessitido esset. perculsi omnes, ingenti metu silentium agitavere & eorum quoque, qui sorte conicit illius ambitionis erant. animi viresque e templo conciderunt. Deinde cum legati, de stipendio militibus praetorianis,atque iis, qui finibus provincia tuendis invigilabant .pei s luendo actum est, de ita conventum, ut quae illis hactenus deberentur . ipse peribi iet, a Calen iis autem Aprilis legatorum cuia, Caesarisque impendio nisi aciendum solet.
Nee diu post ad ovat tum idus Aprilis, prius
cum legatis in conclave ductis pauca loquutus, iam se iuxta promissum ilium resignato Cauali Transsiluaniae imperio Viennam, indeque ad suam. quam tibi privatam vitam acturo sardedisset prouinciam profecturum retulit, plur que loquuturo laetati intercessere, eumque multis in medium adductis rationibus,ne provincia excederet,dehoitari ceperunt: posse&debe- re eum tecum reputare, nullas esse tam gra- ves Je arduas causas , quibus industiis patri- monium sitissimae & omnium rerum seiaci sinae regionis relinquendum putet ; si peres.
. te siridii omni fidem indubiam.& promptum
ad omnia obsequium e meminisse eum opor- tere. quanto fortuna arridentis munere & te licitate. tum ote anno Turcarum de Taita totum infensis lim is gentes, eorumque arma
propriis viribus si istinuisset, quam longe in perii sui fines & terminos prolatasset , acce- dentibus in praesentiai in si,mmi Pontifici,& Caesaris Hispanique regis auxiliis, procul - bio evet iturum, ut non ibium hostes barbaros proelii Transsilvaniae finibus propuliatuitis sit. ted etiam eo angusti tim, ut sita viti defendant, redacturus seque minime desperan dum, quin provinciae sita, securitatis& quie- tis quantum latis sit comparetur. sibi vero im portum tempiteritae laudis Ie gloriae occaso obveniat. superesse Mi haelem Transalpia
num, constantem hactenus δe fidum iocium clientemque ; venturum ad obsequium etiam Mavum, quod in ea provincia recuperau-
da summus pontifex & Caesar nihil opis, in hil labori, atq; operae praerei missuri sint; a nee Polono, sive aequo albitrio , sive aliter δι
pugnatis tot hostium munit onibus tantis eA- ς
eicitibus nisis & iugatis,Sinanum, qui orbem
terrarum Dominis terrore complo erat, ultra
istium pulso & profligato , cotissimis divini
ibi numinis praesidiis adiuillet.deinceps quoq; ς adfuturum: de Caesarem, ii tempora belli po- stulabunt nequaqua neglectivum, quin ei pro Christiana Reip. saline& commodo bellum
gesturo adortiere , de piatentem opem allatu rus sit quando eum non in consortium di t
xat laboriam. o pio asserendaChristi nomi nis gloria. si beundos sumpsistet adscitum; sed cti ita in coniugium sorore praefamulima, ' .a icta etiam necessitudinis vinctilis aditi ita im in omnibus quotum indiguerit, sublevandum sde defendendum suscepisset. Facile este mo- ς mento,suo quis velit, cedere possessione ma- gnaso minae ; facere & parare eam , dii scite spiorsus & arduum esse. Ἱ ametsi vero de reci ς piendaTranssilvania,ungariet olim lusis pim 'vincia, ad necessaria, cum ipso tiansactioni, seconditiones iam descendi let, tamen in iedde. ς da ea ne nunc quidem quicquam moratum, & si recipere eam i et ei eq; velit, quod etiam ut faciat Caesarem holiati & rogate.ac ς
eius nomine, e velut intentiatios de sequestros vehementes obtectari hum tiio MCaes alii, beat bono iuri,am oe, genus cognatos, divi tias,arma copias, regna. & qui uid in homi
ne principe dici insigne potest, eum tuen ii
& amplificandum salinim incolume cum xiiiis omnibus protesendum quam benevolen- tillimo& studiosissimo animo impensurum, somninoque effeminam, Diis bene iuvantibus ut si rectiistinis consiliis parete velit, e si uite tam domi dignitatem suam foris aucto- ςritatem integra . illabatamq;conservare possit. Legatis ad hae brevi iei mone respondit,sibi simiam stabilemque esse sententiam tran ia ioni cum Caiare factae in harendi. neque opus
esse it longioribus in dissuadendo vel bis utaritur, pauloque post in atrium maius a Johanne SigismundoJohannis regi, filio aedificatum, in quo magna provincialium frequentia expectabatur, simul cum legatis & Senatorii ordinisi iis progressi is est,ta lemque ad eos orationem habuit. Mein te vos decet me in tenera aetate patie oibatum iiii, tutela patrui stephani ue Dii immortales, ui terrena hae atq; morialia proculdubio moderantur,ex hac provincia ad Poloniae forens amplumq; regnum, ob raras rde insignes eius Urtutes evexerant,eo usq3 agi tallti,donec in adultiorem aetatis gradum per '
venirem quo tempore me ex ephebi, egre lie-
tem, publicis votis & still ragiis vestris priue pem de latastis: neq; ex illo eniti summis viribus destiti, ut me tam domi unumquemque vestium liberaliter habendo it ille indulgen- ς do. quana foris, dum famam egregiis militic factis extendere contendo, esui modi iudicio ς vestro non indignum ostenarie possem. Neo honestissmis natibus nostiis , propitia nu- mina desuille vita iunt: postquam provinciam hanc, ma in hunc usque diem moderatione, scuta, studio, labore. rexi; ut nihil quod ad eam tuendam, defendendamque pertinuerit, sneglectum ei te videatur. sustinendo enini ac ς omni ope , apud potentis sinos Christiana: ς reipub. principes si immuni pontificem Caesa ςie ac Hiipaniae reaena adiutando nia Ma prae
475쪽
is γ'. Iidia paravi, quibus hactentis ab institissmiis tur Nec diu post primum vitistitiatorii. inter c Uitalis,qui internecivo odio erga nos i me, quos Demetitus Napia ditis Albanus in pioviam p ..., ioque nostrum,contra etelis estutelae iura Occi' cia Episcopus, ac Boica ius primi suereo iacia- sui a odiotie delendum inhiabant. tuti: iecuri red- mentum Caesari , Aquem iiii ocopi incipem vi hi odii iiiimus, neq; ambigendum videtur, etiam statuerit, blelmi mole piaestitellit. Deinde Un citi posteium nisi fortuna virtuti & selicitati gari,saxones ictili. cxterique sine disclimine α. . . . publicae,nimio plus invidere. velit, tutos surim nomina pios 4, sui amenta sigillis chirogra- ι. ..io,. Nilne velo plerosque vestitim meliaud phii ue munita legatis tradi iurat. ipse autem , qui modi e admitaturos non dubita clam, qui quo iacilius adeuntes &olutantes arceret, non Mi io,incia discessurus,ac commeatum veniaq; diu in palatio moratus,per pol lam,quae ex in ιι iobis possulatuius in medium piodici in , set ii te aedium patre in holtum patebat, sese sui si titiam , meam desideratulos: Sed quae duxit , & in villam mi, i ludianam, quam in
Gnae taliones,ut id facerem, indi crint, a duae suburbano agro Lupus Covae ocius, ad voti Mi e pioisus be ne lesiae, cas modo apelire plMios iecesius aedificare caeperat,sed caede piet non est animus, quas utpote antea philique ventus non absolverat , sti4plici thecla vectus ovestitim cognitas ex meo son one uile non suit: ibiq; interea privatoium mole vixit,. nec stim nescius, nec modo repetere opus est Stat in Silesam piosicii celetur.
. o imo fixum piovincia decedete, satiaque sin nat adhuc in tute subita bano sigismundus, ie,s uti cum Caestae iam conveni, uictioi mi- nondum decius, quae in Tran, si avia habebat , hi sede, non ambitioso non mortalitati, mea negotiis, quum exoptatissma & secundissima Hi scio.& spernendis bonorum ivlgoribus va- recuperati unius nocti, labore & ausu e scilicibus .lido alibi contingat, tranquillam, nec di ini hostitimJaurini fama ad legato, allata est Qua .humaniq; iuris expertem conditionem tians, rem in omne aevum memorabilem, postquam Medio licitura sit. Non desunt veterum & ie- inter omnia quae ad ei sus a uicas clam di in t Meetitionim principum exempla,qua mihi imi- nebris doloque gesta tulit facinoiibus pi asotanda si posui, Diocletian imprimi ,quem tenere videtur, qui, iuccessu, quantave reis tib os petie liendi Christiani nominis infamia felicitate, ac divini numini, beneficio contige oqui, eximat, caetera bonum principem haud rit, enarrate erit operae pretium. Post irritum Duritiaci gaudiit; cui post abdicatos impelli falces Jauriensis oppugnationis exitum, ac castiis ca- ex his . privato periucundum fuit paterna in domo uia ad vaciam collata, ae clandestinum hostiti pia a vitioito itim amanitati studuisse. sed patium diicellum, Caesar cum Maximiliano natie, ae s. niate otiostrotum memoria Carolus Quintus Caias suas cenaburgio colloquutus, cimi toto ingenia a Si rioli, ei rei Diti stimus & sapientis mus plin dc vii tum robore, nec ullis deterientibus impe. .ibui. cep, , qualem piloratas a multis itaculis sis ad recupes dum aulinum ferretur, advo- re veta non viderat, privatam vitam impelli digni- candum etiam palsiium censuit, arcanique iis laiM. tati scepti ii ue antehabuit: nec amplius te' consilii rationes ita explicavit, ut validis agna multi humana tum ancipites casus subeundo 'nibus ex omni copiatum numero delectis, eius Meetituit qua, soleti a mille calibus expone tu i iuxtiment 'tum Petariam vocant,vi atq; im-
p tu exserit naturi exilliinaret, si quae seli via
ad iiii pendum potietuin minus, valida posta. modum apelta belli mole incumbendum estet: quandoquidem tempestate, illitie de procellas impendete providebat. quae nili mature solet sed divini, tantiam insistendo, vitam se,
micissimo exitu rei minavit. Dono ius provin- ciae administrandae Caesaris tanquam Panno niae Regis legatis,quod bene vertat,iam nunc restitue te in animo habeo ; quem ierum vestiatum piovidum, in periculis constantem in discuterentur, in magnum iij crimen iem Au tuendis vobis munificum & liberalem, in M-- erenda libertate impigium, adversiis baiba- ros potentem solitinatumque fore non est quo i dubitetis. Proinde vos non solum testor
& moneo, e uti hactentis ad res novandas so
lita mobilitate agitemini , ne vestrae inconsiliacam adducturae est eviderentur; ideoque ies avi iudicio duos ipsos tantae rei agendae delegisletestalenti, quod uiti & experientia rei iam magistia, nullam rem cum aliis omnibus, tum maxime gerendis bellis aeque obesse ac multo iram impetium didicisset uum omnibus east titiae nomen, ut quondam Punicae fidei de- dem auctolitas,minime vero aut i des,aut piu-- decus, in proverbium abeat,sed etiana precor, duiuia eadem sit. magnam celtam ne sipem lex tit fidei obsequium . quo vos Caesari iamiam concepisse, me ut Deus Optimus Maximus ei obstringi cupio, inviolabile ac inconcussum rum os eia atque in iustita, quod mollietur n- i perpetuo servetis: me verb& facta, samamq; gentis audaciae operi pei sciendo optatam & nominis mei,quocumu, satis ducentibus con- felicem iuccellum haud dubiis sit concessibilis, ocessero, cum sanae & bonis recoidationibus dummodo cavere piovi ieieq; velint,ne liuius prole iii non intermittatis. modi consita cuiqua pandetentur. Igitur ii, ui-plitia Volentem dicere lachrimae luminibus bus aetas ser eadem ac magnitudo animi par, obortae vocem impedivere; δc nemo etiam se te mutuus inter se amor, ae erga Caesalem studiti auditorum fuit,qui lachi mas continere potue- una fuit,re sitiscepta .cuius ampliissimus foret i
autem Vaciensis, unus exterrit, Episcopus autem Vacientis, tinus edi legatis e quae in conclavi dixerat, ut manere in provincia vellet repetendo denuo interpellavit: sed ille per velles singultu interrupta tarde fabulam sordis narrari iespondens,seu in cubiculum recepit. Bos ius autem nomine omnium verba secit,ae Caelati& eius legatis omnes obtemperaturos asarmavit; quamdiu in suis vetustis libo si siti uis expectandus, toto hiemis decuriuinieti ad ea iudie, pias lustrando atq; exere. & quaerant necessaria in tepore comparando. Sed nives gentium tenus prosuidae t tam hiemem occupaverant, mox initioveris dictolutae, auctaque pluviis, itinera in staac incommoda reddiderant. tit exercitiis educi
ex hibernis non pollent. Interim tame desiderii
bellatibus indemnes constixati fuisse videbun- Cicuis ossici iui,ac muneris impolis memm
476쪽
ies, ab idoneis exploratoribus, ac captivis, &iusticis in ultro citioque commeabant. cie u tu portaliana urbis, ac propugnaculorum, de
hostium numero, de itineribus, renutis, pomi
bus, eo nique aditu cateriique rebus,quae tam intra uitiem, aliam soris nece laria videbantur, inquire te, ac quae advellenda erant, animo imprimere non desistebant. Itaque iesidentibus aquis , ae aequioribus nonnihil viis redditis, Marcem ii sus ex omnibus copiis equites &t pedites quam prompilii mos seligit, ac Gm ionium convenire ubet. Fucie Calli pedites noningenti, vallones totidem .e Strigonio Cal li Vallonibus permixti trecenti, ac ex veteranis Comatonii stipendia meientibus Germanis quinquaginta : qui iussu suas naburgii tym paria Scimulas, ut inanimenta clandestino conatu rem gerentibus minime nece laria, abdi caverant. Palilius mille lias tos equites Ungaros ac totidem pedites cloperamos nee intil. th minorem Germanorum equitum numerum adduxit: ut omnium piarum cuiui is gentis nationisque de ordonis iunima V. M. ac CL.
militibus e nauet Cum hae felectulima manu invii. die Martii, hora post meridiem prima, quod mi Maximi providentia elix sau
numque suit,Comaronio per pontem, quem ea noste ad fallendos e nabibus &tabulatis cele rime constii erant, transiecere. 5e in: ulteriore. Danubii ripa Matthaeum Felnemetiatum, qui irrita ob titiones auriensi captus a Turcis fit, Iat,ac pro exolvendo redemptionisi pretio ε
Jaurino veniebat obvium liabuete: a quo Tur- P ca, nihil hostile metuentes in otio agitare, aeducentos ex Ianiceris hesterno die Budam prosipendio, se commeatu proiectos elle cognovere. Tantus enim hostium animis inerat iamstronam contemptus,ut importas quidem claudere satis cum cura, nee vigilias iolita diligentia obire viderentui, iactarentque si perbo ore,
quando Gallus gallinaceus . feri ea lamina iniuriis castigio collocatus vocem editurus ellet, eo tempore Cluistianos laurinum potituros.
Igitur Feli methium ipsis in compedibus. &eodem quo vectus elat cui tu teduxere , de variis rebus si opus foret,ab eo quaesturi. Traiecto Danubio , singulis cohortibus ac turmis
Suacemburgus certum locum assa avit, tuos; ordine procederent,scripto complehensum exhibuit: atque eodem die ad ioli, occasum , a mnem Toni nem non quidem latum aut pro induin, ea stagnantem, decano impeditum,
naviculis plicato iis ante eo per plaustia allatis superavere,indeque ad alium rivum, qui e collibus & slci, Memphonis pagi decurrit,de noeste
hora noua perientum est, de pars,qua nupere
rat m, tis militi ad quiescendum 6 curanda. corpora concessa.
illucescente die sequenti . qiii fuit Martii vili hinc plogicisum est ad milliaris spatii 4 in vallem Nemet hianam,suae saltuosa est,& ad dextram itinet is instituti partem porrigebatur; totus ite ille dies utque ad vespei uiri eo in loco transartiis suit. Quum illine dis edendum sit dieque iam nisi duoium milliarium intervat solatilinum distaret, duces convocatis praese-ems uotquot aderant, ae equitum & peditum praecipuis, quem quisque locum teneret, quo in sine procedet et, qui civitatem adorirentur,
qui in solum advolarent, nec hostem conglibari permitterent,qui occuparadis piopugnMusis piasio es lent, allata etiam eleganti pictuia, diligentili me propolierunt. Post accusatam
fanim ieiuna in Ulcationem, eodem ordire,
iustis pastibus procedere inceperunt. ac uni ante dimidium ti ctis hola,in conspectum ui bis pio p. sepulchra I hiaeum ad eum locum, ubi
stiperiori anno castra ncstmium posita erant, feliciter pervenerunt. Ferunt aquilam supra Marino litorum agmina , a Cornaronio usque huc so avolitantem visam,militescue eo omine boni e- , rara ventus accepto,alacitus ad rem serendam inci- timatatos eile. Sed unum ad explicanda felicius is uariti consilia & conatus obitate videbatur , quod luna pernox splendore tuo nosti os hostium ex cubitoribus haud dii sculter conspiciendos proditura videretur , idque duces ante omnia metuebant; verum enimvero singulari demanifesto Dei optimi Maximi beneficio , mox Itina Lilla paululum progre to exercitu, nubibus coim si rudi, seque obscurius occulere coepit; ita ut modi co spatio lumine, noctiis favere inciperet , hostibus veto procul aspiciendi facultatem adimete videmur. Illinc ad pontem progressum est,& excubitores hostium animadversas ex umce de corpolum motu edi nostiis, quidnum ibi Ginlidi Hennii, Utque procul irent, proclamare ., cepercitat. Bosa itus , cui cum tua centuria militum munus applicanda ad exteriosum portam, otia pontis in medio dathii, be cancelli,
ligneis mun ta erat, ira noris Pelaida deman
datum erat, cum illam clausam si idem , sed Neque fera, neque repagulo obstiti tam vidis set, felici ait idente sol na silentio aperuit, ae 'Lamai sum Galloium milituin decurionem, qui maiorem petariam maiori Albana pol admovete debebat , ut ceptam iem celeriter conficeret . admonuit; sed etiam ibi pixient si mo Dei numine providente animaduersum est, attractilem portam, quae attolli, ae aliam interiorem duplici velut obice claudete solebat, ab hostibus minime sublatam fili se. Itaque eo
licior fuit, Deo iuvante, petariae admoveri dae ratio: Qua sine mota valvis applicata, ac Poua . subito accensa, eas, ruptis intus vectibus, quae bis petur per uani versi extensae crast oribusque repa- tot k- usis munitae erant , rhomento temporis ita ira
di secit, at alterae in solum CCC. patiuum in- rti ad
tervallo abreptae provolarent: alterae in vesti- tum e-gio minutatim scinderemur; adeoque ingens ris. ederetur fragor, ut limstes sopiti semis miles eo velati tonitim audito excitarentur, & pars discincti & senati di, pars solis induti uini is arma cape iit,&na obpem ibatis animi, ad solum, mi 5 in arcem ad praesem confli bati,quantum pollent, conset que sese aggregare conarentiar. Verum ut erat a ducibus se-
venissime in unctum, Babaeui us & Henricus Mox in orens iue is, ipsius suareemburgi legatus, frumstatim per a peltas portae Albanae fores , cum sortiter quanior tricenariis cohortibus Gallorem & irrum vallotium sortiter iri perant , Sc sorum Do putas. palum. Hos celeriter insequuti suete valloties de Galli inlatim , binis singula cum praes- cohibitibus, ad dextram viam petivere , quae piraque ad arcem de propagnicula ducebat. Nec loca a mora ex prae rapto Ungaricus peditatus, vadant.
duce Pelio Oiso a dextra stam: iis in l
477쪽
propugnacula duo, quorum alterum Caesaris, ni cerorum ordi caesiis occubuit. ibidem sue ealterum Valentini Toti nomine appellabatur, nostris complures cecidere. sed postquam e provolavit, mixtusque sociis Gallis, qui pram quites Se Palilium auxilio sitis venise vidistent. ies eram ingressi, sortissimἡ rem gelete cepit. pars cum Omesaga legato in arcem profuge-Hotum vestigiis Michael 1 opes Hispanus cuin i tint,pars pulverem si pluit eum, qui ii eiu
sua centuria mox institit, & Germanicus Stra soldus nihil moratus , ac postremo universa Callonini & Vallonum manus, ae veterani pedites Germani , docente instruenteque Suar inburgo, quid quisque peteret. quo tenderet, quibus sociis subsidio ellet, in ii iam introiit. Suareemburgus ipse in concamerato portae so nice. eum Sebastiano Tocolio. ae aliquanta peculiarium militum totum manu substitit, ut facilius, quo ne litas postularet, ii ibi dia expeditet. Palmus vel 4 cum equitibus Ungarisci Germanis, ad incerta belli in campo excubabat, ne quid illinc deuimenti ab hiale posset
accipi. Rebus in hunc statum deductis, tametsi limstes insperata nostrorum irruptione experiecti, quam ipsi nunquam iore credidissent, sumitia
animorum perturbatione arma cepitient; tanta tamen pertinacia & contentione pinna:
runt, ut postquam nostri soro Sc aliquot praec suis locis potiti essent, tribus amplius holis sese dem propugnaculi fornice,magna copia ier ibatur , siccenderunt, cuius violentia disiecti, sortiicibus & dii spatis per aera multis tam nostiolum quam hostium corporibus, ingens utrinque detrimentum acceptum,illatumq; luit. Cum iam hostes . soro& propugnaculis mnibus pulsi cisique essent, Palilius Omerasam cum iis, qui ieie in arcem receperant, ut sibi ipsis, quoium iam vita & salus conclamata esset, parcendum putarent, seque dedetent hortati cepit, sed quum se icti petis eminus tueri
nondum cessarent. attractis, annuente Suar cenaburgo, tormentis, ac in arcem obveiss .e
rum tandem pertinacia si acta est, ac ad albitii-um victoris in deditionem accepti. Multi etiam hostitim sese e muto in sottas se Danubia iam praecipitaveriant, quoium pars luxatis aut fractis omnibus aitubus in vin gio interiit, pars sed admodum exigua evasisse dicitur; pluies per abdita domorum ae stabulorum latibula, ac iubterraneas scrobes occultati non sine eaede& iilneribus inde extracti fuerunt, & tandems acerrime defenderent , & plurimos ex nostris 'sas suopetis de gladiis calos obtruncarent. Pra- elato iam a te integra vilioria, cum ingenti pret-s L. fectus Alipassa ad portam, quae exeuntibus arce da parta est, quum a media nocte pugnatum iuri sinistra est, cum XXX. suorum casus est, quum ancipiti Marte esset: praeda inter duces & mi- altera manu vexillum teneret, altera . quam- lite, aequis pallibus divisa est; sic tamen ut to quam nullis protectus asinis acriter plignando menta CXX is i. cum apparatu Caesari ad- prium ., sese tueretur. lnei edibile memoratu est, quan- diceientur. Hostium MCCCC. caesi sint, ca- ingens suisma ta ubique obstinatione repugnatum ab hostia pii CCC. absque pueris & mulieribus. Sed nec partu, lina bus sit; adeo ut uno in loco non longe a foro, u- nostris incruenta victoria cessit; quum piater a. Ma-bi Oberenpructus & Babacuitus rem gere
bant, plures ducentis e nostrorum numero ca-
si reperti fuerint. Ubi vero praesectus occubuit. LX. sere nostratium paltim interiecti. pa tim sauciari sint. Adhaec tres vel quatuor e J niceris, ut tebus desiperatis fieri pariumque s
let, velut in rabiem quandam versi, tam vetano temeritatis furore perciti in nostros uri siunt, ut quingentos in fugam convellerent, adcurrentibusque sitiinde aliis atque aliis iam tu si bi Oberenpmecus & Babacuitus rem gere- lauciatorum magnum numerum, 'Lingentos si tomd. Pu bant, plures ducentis e nostrorum numero c. & amplius milites desideratos luisse satis con- menio stitillet. Daba itus felices rei successus ad Ca- rtim natarem allaturus, per dispositos equos celetrinae nutus. piose his, quatuor millia aureorum ni iam suba- donativi nomine obtintiit ; ita ut millenos Disto ex aerario quotannis caperet; Suarcembuigio dis ii autem centum millia aureorum data , Ic Op- mpidum Husiopectum in Moravia. Palgus 4 o. ab Austi iaci, poculo aureo mille num sim aureo stros. ter repetita suga, vel sus portam pedem pondo cohonestatus est ; nec a Caecare quic- rum d turpiter referre compellerent; Uletque tota res quam piam ii postulavit, quum se operam o- ι .in nonium adducta discrimen , nisi propere ninem, quam irae in re praestitisset, patita im- Stia suarcembuigus, adhortante i ocolla, Palis- primis debuisse , ideo que gratuito impendi se . tu tim, ut equites, qui foris vigilabant. descende- prosteretur. Ito au-ie equis, & peditatui in ut be laboranti opem Hiitie in modum admirabili Dei benescio this uites, serie maturarent, admonuisset. Ibi Palilius Jaurinum se petatum est, non toto quadrien- ioco α hi, cum se apud equites voce de verbis nihil pros- nio a Titieis posessum : qua in te tora illustre distiata. Iabor un- cere videret, quod in re nolimina & ancipiti do eumenium capi potest , diu contemptasi biso, cunctari viderentur, exemplo tandem proin vires , ubi temporis diuturnitate coa robora-
vit, cum ipse primus in pedes descendisset, & tae fuerint , perniciosas contemnentibus esse rura. ad ui in procurrendo praecessi Iet: Sic enim solere. Nec multis post Suareembursus pri- . ipsi quoque minime des eiendum dueem aibia istae seueritatis exemplum Jaurini praebuit ;trati. relictis equis extento cursit subsidio si iis quum Michaelem Lopes turitiae equestiis di adcurierunt. Ibi recrude cente Mai te pugna a- ctorem in vincula comici iussitet. is commi-trox& admodum cruenta redintegrari capta litonem quendam Gallum, qui in praeda non est: Turcis inexti emo discrimine tanto ardore eontemnendum auri pondus acquisiverat , & serocia ieie defendentibus, ut quidam ex eis clam necandum & stet quilinio occultandum hastis veluti verubus transfixi, iamiamque mo- ciliaverat, ut auro potiretur. Tametsi igiturrituri, nosti os tamen vulnerarent, & occide- eum virum apprime mi itarem esse nollet , rent, ut victi&victores simul expirarent. supra promptaque eius & sorti opera in capienda propugnacillum quoqueJacostianum. alia pu- civitate usus esset , re tamen postmodum gna cum Stratoido& L pes, ac Oiso&Un- comperta , & certis indiciis comprobata. degaris erat, in qua Alalbegus Dahiis &Tim, Oti Victo confesso a publice in se capitale si 'rioris prapositus,cum multis ex equitum de θι plicium sumi iussi. Legati in Transsilvania ob
478쪽
recuperatum tanti momenti locum, iacio h3mno in triumphis & victoliis, ac publieaelat, tiae significatione decantati i lito, ac icimen totum fragore edito, sinstitate situm gaudium testati sunt: quamquam essent, qui ut rem fi-
cham, & commentitiam, atque adeo incrediabilem elle putarent.
suis Postea Sigisitiundus exiguo comitatu se majictu cum si impio, in Silesiam hei ii ascepit cum Al- a sil phonio Catillio , Sigisnundo Satinast agio, iam iis &Emelico Siboniano , cu iis familiari coimit lit. si 'tudine oblectabatur, Jolicamque captum iisdem in vinculis, in manibus N potestate k- satorum reliquit, lentisque iacti, itineribus Calsocium, atque inde Strisonium , posti
mo Jauriruam recens a nostris occupatiam venit, de ubique summis honoribus exceptus est; nec prius in Transsiluania fama recepti Jaulini , nisi ipsi, peri cribente, erudita fuit. Dimi to eo, unus ex legati, iii lauantsu, ad is lius coniugem Cuuarii relictam cum lit 1i, Caesaris, quibus illa sive manere in provincia, usque ad Maximiliani adventum, sue ad
matrem reverti vellet, libera permittebatur, profectus est ; eamque comitantibus Stephano
Cis tinx Chaquio, petro Gliteio, Christophoro Queres. m. sturio, de Sigisnundo Comite Tulliano, quem
Asiam ei mate1 consiliorum arbitrum adhibuerat, de .se Albam deduxit, aliis vestibus , quales viduisi viri sinate mos est, amictam e mansitque ibi per aliquot mentes, ac communi cum legatis cura rebus praei ait. Post paucos autem Aies ab eius adventu, Pecκius legatus relictis Albae colis sis. Pragam reversiis est , Jolicamque secum ad novam arcem Samosianam perductum,
Albeito Hami aio praesecto dedit , ut paulo post facinarium perductus Michaeli Siculo, i haesi qui ei loco Caesaris nomine praeerat, custodieti.
Ira lu- diis traderetur. Historias vero rerum Ungar poli. carum cura Je studio, auspiciisque, & imp Ungar - ia stephani Poloniae Regis Mohanne Michae- . a .rd Qe te Bruto docte eleganterque scriptas, qua ausuram ctore Albae satis concedente, apud Sigismui, deserim. dum temanserant omnium qui viderant sima asseveratione digni limas , quae in lucem ede- satis certior reddatur, quem diem redimendo pignoi i statuant , ac de stituto ieiuni illanimitatu iti aliquid clim eo delibetenti siti
pro iis iebus decidendis venturum ad eos sal te , sed inter venandum casu equi luxato humero lacere nequivisse. A legatis, sui licinianem militatem, & ad omnia picniptum, ne ad hostes transi et, omnibus quibus possent artibus in ossicio retinendum putabant , μ-iponti in eii, illum bono animo est e debete, si tutum propediem, ut omnia pro e us desiderio pelliciantur : deque i s omnibus non patri momenti negotiis , vel per idoneos homines conseiam, vel ipsimet coram congress desit, ient , pi incipem quoque Maximilianum interea afuturum , qui nihil quod ad ipsum propugnandum & tuendum , verum etiam sum mis quibusvis dignitatibus de gloriae Orn mentis amplificandum potineat praetermis ius iit. Nuntiis hoc responso dimissis cum nee Maximilianus venitet, nee ille ulterius expectare
sibi integrum dicti M. Radulonem Clavivium i est id genti, ossicii & dignitatis, cui ilibuta iavectigalia censusque provinciae curae sunt ) de Mirisionem Logothetem legatos , rursus e dem adserentes miliolet, collato cum Transsi, vaniae primoribus consilio , ac relictis, qui res domi curarent. idoneis hominibus, ipsi ad Michaelem proseis ei constituerunt, ac per silvam Sareaniam Cibinium, indeque Boilonem facto itinere, iiperatisq; ad Rueat iam villam alpibus sexto .postquam Alba diicesserant die, ni Caipare Comiso, ac Pancratici Sennieio, Tergo visitam pervenEre, & a Mi haele, qui valetudine impeditus prodire obviam non poterat, millo tamen in occursa filio Petra cone, cum amplius tribus millibus militum, lumino cum honore excepti fuere. Ibi postquam cum legatis per triduum multis ultro citro ue contractis sermonibus distes taset , & a legatis X.
millia aureorum nimium in stipendium mili
tare accepisset, tandem in hunc modum conventum est : Michael vati oda Transalpinae valachiae, quae regni Ungariae portio, & pars xii Transientur, ad Caesarem pertulit. Dicedente pec- est,princeps. Rudolphum Romanorum Inape- stra hiabio duo legati, qui Alba erant relicti. misso ad latorem & Regem Ungariae, pro suo legitimo .umrai Maximiliaiuina cum literis Nicolao Bogathio, Rege recognoscet, contra Rudolphus provin- rodap. ut venire maturaret, cohortati sunt. Sed quum ciam Transalpinam ei Sc filio esus Peliasioni ita ιι, mire haereditatio conseret, absque ullo sita, en - , oua. di tributi onere, se tamen ut ipse declarandae clientelae gratia, quotannis mittendi muneris honoratii , quantum virum principem decet,
curam habeat. Si ipse aut Petrasto filius absque haeredibus decedant, Rudolphus & eius iuc- cestores libet ana Transalpinis Valachis potestatem concedent vati odam eiusdem gentis& religionis, quam Graecam colunt elisendi, praerogativa electionis & eonfirmatione tibi ie tenta, atque ii Omnes regibus Ungariae iuramento obsti ingantur Religio, uae hactenus in provincia viguit , suo loco relinquatur : Caesar Michaeli stipendium ad quinque millsa hominum dabit , quibus adVersus quoslibet hostestem gerat: Amicos Caesaris pro amicis, hostes de inimicos pio hostibus de inimicis ha-iebus ad tisim Se iter necessariis nondum ei set instructus. cunctantibus, qui eas curabant. Caesaris ministris. venire non potuit, ventu rem tamen chmptimum illa expedirentur,
pollicitus est. sub id tempti, Michael Tiansalpinus mis. sis ad legatos nuntias. Elia Cacucio Siculo, de Petro Armetito, te post Sigismundi disces stura in ancipiti esse significavit , quid sibi faciundum. Mois modo coni endum sit, post quam nee exercitum adversus balbaros hostes absque stipendio tenere queat ; nec pecunia
ei ingentes quotidie ad praesidia sumptus essundenti suppetat , nec de Casaiis alit legatorum mente quicquam constet, proinde petere vehementer, ut quid iacere eum velint, admoneant, pecuniamque expediant ; aut sitia fieti nunc nequeat, quod ad multas , quae bebit. Ad quae observanda quinto IdusJu- praegravarent, necessotes impendenda sit, se nis in ade Divae virginis Cenitrieti Te in oppigneratis , quas habeat, rebus Id torrenis vistiae si pira promontorium sta, primus ipse
tuis, Gercitui satisfacti utina, durumodo a le- iunxit selenae usurandumθ sequuti sunt eum
479쪽
surim Euthymius Archiepiscopii sergovistia- ra nocte magno sta, lato clamore oppidum iu P Q cu siummus provinciae vadunt, i d Baicia ius egregiE cie dem uia. λ ,
Judex, Michael arcis Craticivae Baniis. Radulo do tamdiu, donec illuces ciet, eos luitinet
Claviger, i lieodosiius Logollietes Calicellari- mox dubia adluic luce polia erumpit a ducen- in, Andronicias vel iris Cilicitio praeposse iis peditibus siclopetariis, quos pro p. s ubulbia I , Nigronus spatanus, Mirosio Logothetes, idoneo ut loco oc ultaverat, & quando adeon
M Ban inlota, qui iam isae provinciae nomine ieiendas cum hoste manus ventum solet, pr smili fie&posteros iuras nenio obligariunt. aut- dire iusterat, signum invadendi dat: pugna bus ractis legat Alba rediciunt, Caesaremque trox & cmenta exoritur : Turcae a iionte aes Maximi limam dens, quae acta erant, millo tergo circumventi in orbem pugnare cogun- ad eos etiam fidei a Valachis practitae diploma - mi ; & tandem duni sie a i loperariis inc te, celtiores reddi nant. bentibus consenim prosterni v
R varachia administrantur, Solymanus T res caeduntur. Solymanus praecipiti equo vectus incitentis purpuratus, qui binas 4 ranssili an profugit, victoria Baiciano relicta: d iiqueinium sidiones servata arce Temes, alia tole- tensio cui siti percitus ad pontem Temello in
M suae subiectis, aliisque e Naiad alba ac cium repetit, quamobtein metu cogente fluvi-Samandria accitis, Cli adium obsidione cin- um cum paucis transnatando iuperavit sic-xat, ac quatuor tormentis acriter verberare ce- que in tutum ne recepit. Ex nostiis nemo alicu-rit. Franciscus Lugasius, qui non ita pridem ibi jus hominis males desideratus ell, piae ter loliati a legatis praeie uiu es a C istutus,mitso ad eos nemJoi i letum, quiquam vulnus in capite ac- - Johanne riuuio, Francisci praetoriani centuriia cepit let,eodem die interiit. E Turcarum nume
is p isel 0mii Vim xunt; ac uiter eos ibitina Aga equitum Centi natum hostium diu siustinere non postse nuntiavit. Nec tio veteraniis, cum multis aliis praecipuae digni mora, legati Georgio Quir alio vara imi pi .rat is sui nec se pastus vinciti,nee pec compei nominaiidat inde denuit ut partem militum inbus constrii agi, o millibus at omni numa
mitteret, ac praesidio, quod in Oppido Iosia uitia triduum percolutis, 1ὰ redemit, Casiorum feo erat, ut in auxilium adcurreret iussere: Me- capita C i. pelticis & longuriis e mutodia quo que pars praetoriani militis secundo Va- p lixa i pectaculo fuerunt,& ibolia praeter opbiuio flumine celeritatis causa ili ire missa est: nion m multa. Signa vero magna deaurata dias quibus omnibus deducendis Thurius operam relata,& tertiuin, quod SOlimani proprium e- praestitit. x enim citium hostes auxi- rat ansuitum quidemied in longum extensium. Mu lia obsessis venire cognovistent, incepto desti- ut hali D, i ilixum erat longituduie supera- O M. terunt, retractisque tormentis eo, unde vene- i et QUA Albam ad legatos cum captivis mini-rant redierunt, villas tamen aliquot & pagos neribu, pellata suere. Castigata luinc in moducircumvicinos igne& serro vastarunt. Solyn Riu temta nate, modum postea cuui Eius Solymam nasiolentiis permoti legati, nibus zc direptionibus potuit , & non multos consiliis cum Andrea Barciano Caiansiebes idc poli dies Budam translatus, in elicior et mmam Di am praeiecto communicatis, qui diu aliud nunci Ortunam inpellus est , quum non toto Nad diuin rem militarem secunda nominis xercente anno a paucis pedit ibi is qui strigonio fama exercuerat. ec virtute ac praeclare faelis egressi prope tu et mas nudens es , quae Musi ad eam praelecturam corii celiderat , contule- piranae , icant vir, ses Endideiant, captus tiam, utiunt, daret operam. si qua occasio daretur, ut suo loco dicemus. dum rapinis & praedae E legionibus nostris abi- Cum interea crebrioribus nuntiis, qui seresendae ualuat, notabili aliquo detrimento assi- quotidie veniebant adferretulia uicaminineten Max ceretur. Is navandae operae cupidus, te cum tes copias, pasti iam Samandriam, panim ira satransiugis quibusdam, qui Temesium clam fia- Nandores dain perventile, de Satergim qui eis irerumgientes, lurci caesius eristitioni Lese addixeiant, praestet, brevi iubsequuturum, & consilia da iumcommunicata, atque adeo impunitate ac obli- bello Traminonis inierundo agitare: Leeati T, Qvione omnium scelerum eis pi militi, ii Soly- misso perceleres equos Georgio Herbestamio ram manum inii audias perducerent, bre tellecit, ut Feliciani illio , Maximilianuni denuo adi iii, iurat . desideria votique compotes redderentur. Ita- nandum & defiendendam provinciam invitave- .eceretque lymanu, fiusis persit sus qui op- re; cui tu propedium venturum promisit. Sed N i epidum Lili alium infirmo muro, ac quibusdam quum mora nimium longa videretur, Joanemni locis pertuso facile capi posse assi inabant, quoque Beicium, qui cum colicitudine advens eque primos tu i 'dem explorandis offerebant, tum eius ii se et .non multo post misenuit :hu: a mille equites, totidemque pedites ad iter accin- illi Tapolciani occuluit, & de iuuii Transsilotti dente mi niti nix,deque aliis rebus,quas illuni scire intererat Cum D idie Nonamna Iuliarum fiub ve periim edocuit. Nec minore cura ac noli itudine inter I emessio egrestus esset, de peditatum praemia hocce adventantium liostium ruinoi es, prem sisset, ut iuulaesinae noctes admodum concinae bantur,tuendae, & in tutum emittendae Mariae& breves, ante auroram tamen Lugasium per- Chiiliternae Sigistinuidi coniugis, eius denique
renit, ubi a Barciano Se piasidiariis, cui otio Caesari a m Λ nia
sidiariis, qui quo Caesitis agita . saemmae undecunque prasi ui- itinere . quo numero veniret, quibusnam ex sit sinae. Itaque adhibito in consilium comi
partibus oppidum adoriri vellet, docentibus te Tuniam, filium eii, ut quando incertum
ciam transiligis, bet e sciebant, paratis animis foret, quorsium hostes armati inerrent, alius esse, via diuque expectabatur. Itaque Turca obsici r - '
ut tempestive pedu efferret,quam Maximilian.
480쪽
is Linusita expectando. interclusa ab hostibus in dia des in silesia a Caesare ait natatus Transsilva si a scrin eo coni celet. Appiobato consilio ic sui nix impar& inops sordei et, a nonnullis etiam sit sis , M., itineris rationes explicavit , ut statim Cu-- Trans salvanis. ut postea patuit, incitatus XX. maiani has mana profici coetui, ibique decem dies quies: die Augusti,relictis in via suis, te paucis comi- Dahariis ti ceret, seniique Calen. Septemb. viae se daret,im ratus, distimulata petiona . Claudiopolim de , . iii tibi d. mque Gracium ad martem contenderet. Nec impio: i id venit rectaque ad Mici aelum Cum iuri mum iri diu morata, consiensis cuilibus Alba Claudi natum . qui eo tempote praetiniana potestate se diri polim disceis ut inde Clavarium ire maturaret. sungebatur, sivertit; & ab eo coniugem, a qua liuii. Venete hiter lio per Moldaviae lines in sim causa dic elleiat,in uilia esse est editum ad rarias, Transalpinam Vasachiam, indeque in Trans- manem adomare intellexit. Eum igitur ad il- silvaniam ad legatos Cas Querais i Tartar 'lam precibus intemplo vacantem ite iubet, dbraii is Pie pensium sue Tauricanorum pili, ceres, ibo nomine te ad illam salutandam voa iamsi opis nuntii,seselides, & Alexandet Palaeolm hiam gus,natione & religione Graecus, nomine prin-ν an . cipis i in reserentes . illum literas Sigismi Gi, quas antea per Joliannem Bemadilium , &G rgium Thracem cum muneribus misisset, ae postrem4 sex millia aui tum mimum ita Iohanne Pellii latis legati tum nuntio. no ablata acceptile, eaque sibi tam grata accidule, ut si Mehemeti Turearum principi bellum adversus Ungaros gerenti operam sitam non obtulis let, pilus quam legatorum littere ad euin perlatae ellent. minimἡ se hoc anno tuas vires cum Turcis coniunctii uni filiae, quod ab illi, ut ingratis es insolentibus barbaris alieno ediet animo, utpote pro quibus ipse apud Peliatum regem bello captiis, compedes & catenas, ac extuma captivitatis incommoda pertulisset, quorum vestigia & vibices etiam nune in ma-
nisse.Penui besa illa rei novitate . te mox pera cto sacro ad hospitium tedituram . nec collO- uium detrectaturam per intei pretem responit. Tum illam consilii inopem & auxilii indigam,i aulatis blamlinientis promissique ad se
allicit : nee mora Benedictum Macedium,&stephanum Lapatium, praetoria notiam mili tum praeiectum, apud quem claves urbis porta-ium servabantur, mittit, qui clam legatis Albam intromissas, deinde in castia, quae prope Sebellum erant, ad Boseatum prosciscitur, et , liteias reddit Claudiopesi exaratas, tera quae habebat in mandatis seimone exequitur. Boc si ius apta, i iam diu optavetat, occasione ni- ripa his cunctatus, ad Cori sitim de nocte adhuc in Doris tentorio quiescentem. alma totum caterva sti- .a Eripariis venit, Sipis mundumque i ii se . Silesia, it & cum coniuste simul Claudiopoli esse nuntiat; leui vel illum denuo in pilunibus, Plio, & cruribus, totoque corpore gero proinde ut vel illum denuo in princirem te iret,ae aegerrime libertatem recuperat let postea piendum consentiat, vel sibi in Mitigio moveto Siliano Jaulinum obsidente, ae ponte
Danubium sternere conante, ipse primus om iesum equo in flumen adi acto,cateios ad tras- natandum invitasset: Verumtamen.l missona
liendum statuat, brevi sed acei denuntiati ne significat. Cunctantem illum& perplexum, eadem herum atque iterum texetio vultu repetendo deterret , & extremi supplicis metu coa-nibus nullam a Tureis gratiam,sed graves in ctum in suam sententiam pei trahit. Mox Sicimgis iniurias , & varia contumeliarum genera pertulisset:Nihilomitius ut legatorum ae Christiani Imperatoris am citiam , te non verbis duntaxat , sed te ipsa plurimi es maximi aeu mare demonstraret, te in castra Titi carum, qui nihil nisi ipso piae ente tentaturi essent, iturum quiἡem,ne non obtervatae fidei argui ab iis potia kt: Sed ante Calendas Octobres se e campis Doburgianis pedem minime promoturum, ut haec mora ipsis qualicunque commodo este imist. De iungendis ulterioris amicitiae ossetis posse nunc, si ipsis videatur, cum nuntiis tracta-ririuos eius rei causa mittendos censui set, ut i pionini rationes intelligerent, & ad te referiet. Legati te cum Napradio, Coimilio, Toldioque,& aliis Tiansfluanis communicata, nuntiussos, suorum praecipui in castris erant, opera Moblis Siculi, 'uem antea tibi adstrictum , diderat, promi la eis veteris immunitatis restin tutione. in paries traductos sibi conciliate praetoriani pe ite, intellecto teditu illius,ac Siculorum conspiratione , sponte noscato nomina dant, & ad illum desciunt. His ad lepatos pellatis,quod inermes selis; cum paueis iamilia i scitetit Nq; copiae illas sigil inundus Rac ius Caesaris pecunia condimetas mittere debuerat , prater Paulum Meliathiti in adessent, qui etiam fias turmas per pagos circa Claudiopolim distributas reliquerat, quidnam facerent . quaeve conssia captarem, non satis expediebant: nam ipsi de figismi diconatibus ad reditum se parantis aliquis sibi gladiis auro atque argento elaboratis, ac pecu- dorati, Casarem ante admoni iunt,ut in Sit sta eis obviam eundum censeret, ne ille reverto do malesanis consiliis provinciam perturbaret; idque minime neglectum esse sibi pristia erat. Re inopinata perculii, sim, liomines citatis suis in casti a mimuit pro Comisio celeriter
advocando,ut clam eo cons Ita communicarent,
qua ratione, Mibiisve viribus sagitiosissmisit Dia donatos, ad Maximiliamini qui iam erat in itinere.reiiciendos duxerunt, & adhibitis itine iis ducibus, sui eos tibique publico sumptu de
ducendos curasent, dimiserunt. .
Jam Valachia ad obsequium Caesaris redii. a. Chanadio obsidione liberato, pulsis&n cti, ad Lo assum hostibus, Tanaiorum gente I emollita, iii indiis unanibus ad eum diem ex- minibus resistendum foret. 'etiam quum illum, solutis, de Maximiliano adventante provinciae ea quam tetuli talutis vitaeque amittendae ibi quies A tranquillitas patia esse uidebatur, quia midine,praeoccupatiam cognoviisent, &Mormi ius hominis pravum & inconstans ingenium nulli ex iis, in quibus si mina fides elle debebat, quod nec principatus curam, nec privata vitae vacillarent. nonnulli vela aperte desecillent; id quietem toties praeoptatam pati potuister, in- quod facere potetant, scriptis ad Saxonicas C, Sigisna- auspicato ad Ventu omnia quam rectissime pro- vitates Claudiopolitanos litoris, eos praestiti rivo Hiapentubavit se evellit. Nam Sigisnundus nupei Caelari sacramenti admonitos, ut tam tepetenda potautis avidus, cui Opostasia ie- sagitioso in uniae ac violata fidui facinore alia 'a stinerent.