장음표시 사용
421쪽
Co ad i. quae on .ua a L. D. de procurvioribus , in Verbis ess Hversarius vel me procurator dicat dominum mentiri. Quia nullus hic dolus nulla iri juriandi ex parte adversarii vel procuratoris intentio : tantum vult Iurisconsultus, si dominus post litis-contestationem procuratorem revocare velit , justam caussam habere debeat si aliquam alleget; adversarius autem, vel etiam ipse procurator, dicat caussam illam a Domino confictam esse, nec revera subesse, illa quaestio praetoris cognitio,
ne requirat, i. pin litem I p. D. de procurat. Praeterea nullus conViciandi animus, nullus dolus, ac probinde nulla iniuria a Senatore Catulo commissa fuit,cum ei obloquenti diceret Philippus Catule quid latras '' ipse responderet, Furem video, Cicero lib. a. de oratore. Neque in responsione Demosthenis ad Demadem dicentem , Me docere vis 2 Sus Minervam Atqui, inquit isia Minerva veriori anno in adulterio es deprehensa Plutarch inpraecept.polit cap. I 6. Si dicas nihil ipsum delinquere, qui id agit, non ut alteri, sed ne sibi nocitum sit, i. a. s. dem ait s. D. de aqua es aquapia. arcend. Resp. hoc verum esse,modo id legitime fiat,non dolo, sed sese purgandi caussa.
An qui actionem Publicianam velresssoriam insiluis ex seciali permissione praetoris mentiatur ρino Iustinianus in I. Instit. de action de Pinbliciana iescitaria actione tractans ait Herumque ita permittit praetor in rem agere, ut vel actor dicat se quas u cepisse, quod non usuceperit velex diversepofesso dicat adversarium suum non usucepisse, quod suceperii. Nihil fraudis vel mendacii continet. Quia non au verba, sed ad vim Meffe
422쪽
DE Us T. ROMAN LEGUM Lib. II. 379ctum verborum intentio actoris exigenda est qui enim Publicianam actionem instituit, non dicit seu lucepisse, sed solummodo contendit aequum esse, ut respectu adversarii sui habeatur ac si revera usu cepisset quod innuit vocula quasi intextu possita, ut vel actor dicatse quasi ucepisse. Praeterea qui rescitariam actionem movet, non negat adversarium ustice pisse, sed in libello suo expresse hoc fatetur vertim duntaxat intendit quod usucapio illa ipsi nocere non debeat: adversario prodesse sed hic haberi debeat, ac si non usicepisset Vel, quod eodem recidit Qui Publicianam actionem instituit non usu cepit, scilicet jure civili; habetur tamen jure praetorio ac si revera umcepisset non quidem absolutein simplicitur, sed tum solummodo, cum non cum vero rei domino, sed crtio
possetare ipsi negocium ex quare intuitu illius uris quod praetor ipsi tribuit, agere adversus tertium potest, quasi usu cepisset,qui tamen jure civili non usucepit.Quod idem e convcrso in rescitaria actione dici potest. Nihil enim absurdi implicat,de uno Soeode,diverso respectu,contradictoria praedicare
. propter bonum em incantationibus magusque artibus uti liceat '
NEquidem propter bonum finem incantationibus magicisque artibus uti licet I artem a Coae de ales cis Mathematicis ubi Imperatores Dioclet. Sc Maxim Ars aurem Mathematica damnabilis est, sinterdicta omnino per Maathematicam intelligentes Genethliaeam. Idem comprobant textus generaliter indistinctet concepti a. Nemo s. l. et si . l. tili Cod eod. Quare qui artibus magicis ures detegit, divinationem illicitam exercere constitutionibus Principum te-
423쪽
3so J A C. M Es TERTII I. C. neri dicitur,l. Item apud Is I.s qui Urologus s. D. de injuriis. Hinc Tacitus Assyrius, tuamvis inquit, magicis, estpraesigiis,quis utatur ad bonum tamen punibilis es: nonsecus ae qui
cum latron uerit, etiamsi latro nonsit, uisocius siceleris punitur. in orat. conir Graecos. Qilippe non sunt facienda mala, ut inde eveniant bona. Adeo ut hac in re jus civile neque a divino Deuteron. cap. I S. vers. II. Levit cap. i. vers. . Neque a Canonico discedat, c.s quis ariolos. c.squis clericus se . auguriis aff. quaest. s. Enimvero constitutio quaedam Constantini est in I. Eorumo Cod de Maleficis es Mathematicis , quam non solum Interpretes nostri,verum etiam Leo Imperator Orientis 2 ME. 63. male intellexere. Prima Constitutionis pars ita se habeti. Eorum
es scientia punienda est siverisimis merito legibus vindicandu
qui magicis accinori artibus , aut contrasalutem hominum moliIi,autpudicos animos ad libidinem deflexisse detegentur Altera in his verbis sequitur imitis vero criminatiombus implicandasunt remedia humanis quae ita corporibus, aut in aggresibus locis in nocenter adhibita suoragia, ne maturis vindemiis metuerentur imbres, aut ventis grandinisque lapidatione quaterentur quibus non cujusiqua alus aut aesimatio deretur, sed quorum profice rent actus ne divina munera se labores hominum pernerentur. Quippe posterior haec pars de artibus magicis non loquitur: utpote que remedia a malignis spiritibus ion humanis cor. poribus quaesita sunt , ac proinde nec innocenter adhiberi possunt, d. l. artem a. l. nemo S. Leisi . l. ult Cod de Maleficis
Longe itaque m clius est Constantinum Christianae Religionis cultorem egregium de naturalibus remediis adhibitis, iisq; sunmagiis intelligere, quae in conceptione publicarum precum quas venerabilis Clerus initi velis aut aestatis per sata proc
424쪽
dens maxima hominum multitudine concomitante pro beni. gna fructuum terrae largitione& conservatione ad Deum omnis boni scaturiginem antiquitias tundere solebat aliisq; divini nominis invocationibus, quae initio nascentis Ecclesia a Christianis militibus notant quam fiebant, quibus ad stuporem circumpugnantium ethnicorum nunc imbres, nunc grandines, nunc fulmina, nunc alias calamitates in hostes concitabant. De quo post Dionem, Septimium Florum in apo etι- co cap. s. videatur Alciatus lib. s. Dispunct. cap. . in sine.
An ulti jure liceatseipsum occidere S Eipsum occidere, neque iure diVino Deut 3 a versisse.
I. Reg. . verssi Tob. II vers. 2. v. ad Corinth. O .versa .
ad Ephesis. vers 9 neque Canonico c. si non licet. c. non es. c. placuit 23. quaest. S. c. dis licet 23. quaest. . cap. ex parte II. ext. deIepulturis neque naturali vel civili licet. Idque ex eo patet, quod nullo jure alterum occidere permissum sit; multo minus seipsum cum regula dilectionis proximi sit sui ipsius dilectio,nec magis in se quam alio imaginem Dei violare concessum sit, arg. Genes. p. vers. . Quod boni civis officium sit suam Sc reliquorum civium totiusque reipublice utilitatem promovere, quod non facit, qui rempublicam cui magis quam sibi niscitur . I. g.,generaliter. D.de ventre inpossisimit. l. 2. D. delegιbus membro privat. Qus d nemo dominium in membra sua, per consequens, nec in seipsum habeat a. liber homo II. in prin. D. adleg. Aquil. Quod qui scipsium interficit scelus committere dicatur,4 ult in prin. D. de bonis eorum qui antefent. Hinc Darius apud Curtium : alienoscelere quam meo mori malo. Quod qui non impatientia doloris , aut morbi lu- Bb 3 ctus -Vc
425쪽
ctus-ve alicujus vel alia caussa, sed dolo malo & maxime ex conscientia alicujus delicti sibi violentas manus intulit, nec factum peregit, capite puniendus sit,alias cum ignominia mittendus, .squis 3 S. I. ult D depoem l. 6. g. 7. D. de re militari. Et quamvis hi textus de milite loquantur,qui sacramento Duci suo Obstrictus est; eadem tamen ratio in alio quolibet obtinet militamus cnim hic omnes fretinendus', est animus donec jussu ejus a quo ille nobis est datus ex hac vita demigrandum non desertores nos esse sed honestam missionem exspectare decet unde etiam cia morimur dimitti dicimur Themi
nec Deus ipse nos dimittat. Accedit quod qui alium vel seipsiuna castrar, ex lege Cornelia de sicariis teneatur, Lia si ult D ad Ieg. Corn. desicariis. Ergo multo magis qui se ipsium interficit. Quod dominus se ipsum occidere volens, in sc ipsum ta-vire dicaturi possitque a servis suis, sive velit sive nolit, prohiberi, l. I. g. bimanus 22. D. ad SC. Silanianum. Quod a lus servus creditus sit, qui aliquid facit, quo magis se rebushu-IDaniSeXtrahat, i. cum autem 23. g. excipitur 3. D. de fidititio
edicto Quod ex auctoritate Aristotelis, qui seipsum occidit 1 civitate puniatur ignominia asticiatur,lib. Ethicor e .ult. Objicies . sed damnum s. g.sus ervus I. D. depeculio. ubi Ulpianus de servo loquens ita inquit, non magis quam e
occiderit, velpraecipitaverit, licet enim etiam servis naturaliter insuum corpus sevire. Resp. hoc intelligi debere deservissecundum se conssideratis,in quidem eodem sensu quo volenti&consentienti nulla fit injuria, arg. l. cum donationis 3 . Cod. de donationibus . non autem respectu Dei cujus creatura desimago sunt nec etiam dominorum quorum conditionem se
426쪽
DE UsΥ. ROMAN LEGUM Lib. II. 383 ipsos occidendo deteriorem faciunt. Ex docIrin D. Thomae a. a. quaest sy art. s. adsecundum es Arsot lib. s. Ethic. Objicies quod ad majus malum euitandum seipsum occidere liceat ut Lucretia ad ignominiam plures virgines ad stuprum Numantini ad servitutem effugiendam. Resp. haec mala longe minora esse, quam se ipsum e medio tollere sunt enim mala tristia duntaxat seu poenae non autem turpia seu culpae ibi se ipsum occidere non tantum malum triste sed etiam turpe est. Denique perpessio stupri Violenti non tuum, sed alienum scelus est at sibi manus inferre tuum,non alienum
crimen est, D. Thomas 2. a. quaest.' .art. s. ad tertium.
Oppones exemplum Samsonis Hebr. I. Resp. Samsonem morte sua Israelem vindicasse ex instinctu divino χxtraordinario itaposta Augusfinum, D. Thomas 2.2. quaesi. 6 .ars.s .ad quart. Itaque imitari non licet , nisi eadem vocatio idem
que bonum patriae a religionis inde oriturum militent quod etiam de quibusdam sanctis personis quae stibi ipsit persecutionis tempore manus intulere δε quarum memoria in historiis celebratur,pie credendum esst,D.Thomas d. loco pos Augustinum quem citat. De Saule, Achitophele, Judavi c. quin in majora mala irruerint,dubium nullum est utpote qui hoc pacto etiam spem veniae a Deo consequendae sibi praeciderunt, D. Thomas
Ad exemplum Curtii facilis responsio eum nempe ex Ostulatu fallacis oraculi' vanae gloriae appetitu in summum hoc crimen delapsum esse. In omnem eventum non esse facienda mala ut eveniant bona. Dices sorte quod magistratus reos mortis ultimo supplicio afficere possit Ergo meipsum, si gravioris alicujus criminis reus sit. Resip. quod aliorum reorum ipse Iudex sit , non autem sui ipsius D. Thomas d. loco ad
427쪽
38 . AC MAESTERTII l. C. Quod de Raetica Machab. I . dicitur, hac ratione tolli tur: scilicet veram illam sortitudinem non fuisse, sed magi, quandam mollitiem animi non Valentis mala tristia seu poenae sustinere, Aristot lib. R. Eth c. cap. . Augustin. de Civitate DZibb. I cap. 23. circa medium. D. Thomas a. a. quaese si .art. s. ad
quintum. Quod idem de Catone aliisque similibus dicen
En ius patrem, cum adpatriam delendam veniret,impune occidere positi Μ Arcellus in L 33. D.de religio fessumst.funer haec scri bit: Minime majores lugendum putaverunt eum,qui ad patriam delendam se parentes o liberos interficiendos enerii quem limpatrem au paterflium occidisset, si nescelere etiam praemio ad tendum, omnes conseituerunt. Quaeritur an satis pie Ego nullus dubito. Quia latre matre: majoribus omnibus pretiosior,augustior sanctiorque est patria,Plato in Critone. Chari sunt parentes, chari liberi, propinqui, familiaresci sed omnes omnium charitate patria una complexa est, Cicero r. de Ofsse Patriae majestati auctoritas parentum vires suas subjecit, Valerius Maxim lib. S. cap. 6. Qui ad patriam delendam ωparentes: liberos interficiendos Venerit, hostis est patriae , in hostem autem licet quidquid lubet. Defensio jure naturae& gentium cuivis competit, et . . ut vim s. D. de Iustitia se jure Ergo&filio adversus patrem perduellem Magistratus non peccat cum patriae hostem ultimo asticit supplicio Ergo nec ille cui eam executionem tribuit, cum non propria sed a magistratu concessa potestate utatur, LI. I. ult D de licio ejus L more 3 D d jurisdict. Hinc Cicero uidsi tyrannidem occupare
428쪽
DE UsΥ. ROMAN LEGUM Lib. II. 38scupare spatriam prodere conabiturpater, flebit ne ius pumo obsiecrabit patrem, ne idfaciat. Si nihilproficiet, accusabit, minabitur etiam ad extremums adperniciem patriaspectant, patria salutem antepone alutipatrv. Objicies quod patri omnis honos leverentia ex jure naturaein cntium debeantur, La. D. de Iustitia est jure Resp. u ris naturaein gentium privilegiis indignum esse qui contra illud committit , ut facit perduellis patriaeque hostis, arg. l. auxilium 3 . in ei de minoribus . . .s veropostquam Ia.
Cod dejure deliberandi hac autem I. D. am.furi .fecisdic. Denique imbecilliorem obligationem fortiori cedere debere; fortiorem autem eam esse qua patriae, quam qua patrL,
praecipue jam hosti perduelli, obstricti sumus. Postremos.lium patri, qua tali, omnem honorem reverentiam debere; at nostro casu cum non qua talem, sed ut perduellem &ia. triae hostem considerare debere.
Obstat quod quamvis pater impius degum contemptor
sit, pater tamen sit, oveP. 2.cap. a. Resip. Novellam loqui de
alimentis parenti praestandis, cui lex vitam reliquit mos autem agere de hoste cui lex alimenta: vitam negat Deniqi patrem licet hostem' perduellem , patrem quidem respectu generationis essQ at propter scelus patriis beneficiis iuste excidere. Oppones inhonestum esse ei vitam adimere,qui nobis eam post Deum dedit. Resp. ut supra patrem scilicet hoc loco non qua patrem, sed qua hostem patriae & perduellem considerari: Alioqui non esset permissum filio, potestatem habenti in homicidas ex lege Dei& hominum animadvertendi, patrem reum punire alii-ve facultatem exequendi supplicium Concedere , quod absurdum foret. Objicies quod Deorum simulachra parentes Diis autem ne 'mo nisi vaecors: impius resistat qui parentibus salva pietate Cis c resiste.
429쪽
336 AC MAESTERTIII. C. resistere poterimust Resp.primoDeorum simulachra parentes honos: probos esse: impios,hostes patriae: perduelles,non eo. Secundo Diis neminem resistere posse utpote semperhonis: justis quod de parentibus & praecipue iis de quibus nobis sermo est, dici non potest. Objicies verba Iustini lib. Isi. in prin de Antipatro matricida loquentis Idoctum eo gravius vi momnibus, quod nusium maternae fraudis vestigium fuit, quanquam in parricidio nusia su-iisjusta causa ad sceleris patrocinia praetexi potest. Resp. Iustinum agere de filio patrem vel matrem ultro oppugnantc&interficiente Marcellum autem de filio, adversus patrem perduellem hostem, patriam defendente denique Iustinum secundum communes regulas juris loqui , at in perduellionis crimine pleraque singularia esse Ex quibus omnibus sequitur honestius hic esse vincere, quam cedere vel vinci, patriaeque sua proditorem ac sui quasi homicidam esse.
tarn quod defuis perduellis in l. quisquis . Cod ad legem Iuliam majestatis dicitur, nimis Crudelest 'IMperatores Arcadius: Honorius in . quisquis s. g. I. Coae adleg. Iul. majesat de filiis perduellis haec enuntiant Filii
vero ejus, quibus vitam Imperatoriaspecialiter lenitate concedi-msu, paterno enim deberent perire supplicio, in quibus paterni. hoe es, hereditarii criminis exempla metuuntur 9 a materna, vel avita , omnium etiam proximoru hereditate ac successson habeantur alieni, te amentis extraneorum nihil capiant, sint perpetuo egentes se pauperes infamia eos paternasemper comitetur,ad nu
los prorsus honores, adnusia sacramenta perveniant sint postr mo tales, ut his perpetua egestatesrdentibus, to morssolatium ovita
430쪽
D Ius T. ROMAN LEGUM Lib. II. 38 se irasupplicium. Dubitatur an non nimis crudeliter desini ques Quod negos primo,quia in filiis paterni, hoc est, hereditarii criminis exempla metuuntur d. l. quisquis s. g. r. Quod ctiam comprobat Salvianus lib. I. contra avaritiam. Hinc est quod paene omnes parentibus suis sibi non magis in patrimonio quam in ita succedunt nec magis facultates paternas sumunt, quampravitates racsic transeuntes semper in mores patrum,ante
eorum incipiunt nequitiam quam substantiam, idere bona enim parentum non nisi mortuis eis p identi viventibus autem adhueo alentibus mores. ωcpriusquam in dominio suo habere incipiant respaternaου satin in animis Vsospatres: Et antequam habeant illa, quaesalse dicuntur bona, ante habent Ea quae
ver robantur mala. Nec non Virgilius: Pui viret insoliis venit a radicibus humor Et patrum in natos abeunt cumsemine mores. Si dicas rationem hanc ab incerto eventu atque exitu rerum desumi;adeoque infirmam csse. Respondeo rationem incerto justo metu fundatam esse, a qua rempublicam liberari publice interest; adeoque Lirmam esse. Hinc apud Cornet. Tacitum lib. r . Annalium illud Cassii Habet aliquid ex iniquo omne magnum exemplum, quodcontra gulos utilitate publica rependitur ubi verba: ex iniquo, non absolute, sed juris duntaxat privati intuitu intelligi debent. Quemadmodum etiam evenit quoties quis necessitate vel utilitate publica urgente resua, sive velit sive nolit, carere cogitur, arg. l. a. D. de his qui sui et alienijuris, ult. Insit eod. cum ut i a Cod. pro quibus causiis servi se.
Secundo quia reipublicae interest omnes cives quovis modo ei devinciri. Quod Cicero lib. g. pis. ad Brut Ia bene expressit mecmefugit, quamsit acerbum parentu celera filiorum poenis lui. Sed hoc praeclare legibus comparatum es, ut Cc a chari-