D. Stanislai Hosii S.R.E. cardinalis maioris. poeniten. & episcopi Varmiensis Vita. Auctore Stanislao Rescio ..

251쪽

zo D stanisai.Ποιῆgebant. Delirat, dicebant, prae sene flute Ho- laus. Porro Sigismundus Rex, cui erat Hosij vigilantia Win Reses suos fides, ac in uniuersam patriam silmina pietas pcrspectissima,H sij verbis fidem adhibuit.Cominissariosq; suos in Prulliam deputauit, qui nouos quosdam odio renarij Ducis, bis pueri Consiliarios haereticos, cum fraudes eorum & conatus omnes perfidiae plenψs detexissent, ac arma vimque paratam deprehendissent , poena capitis damnauerunt, cuius etiam vigilantiae praeclarum in

uniuet L senatu Regili testim ovium Rex ipse

persibuit; cum ab Hosio patriam infinitis casibus & peticulis ereptam, ac propterea patris patriae laudem promeritum pronunctiaret.

precibus adductus, paulo ante motus istos suscitatos, clim Ioanne Kostha Palatino Sando mirien viro perspicacis ingenij, & ani' mi magnitudine in patria nostra quondam ce leberrimo proseetus erat Hosius, ut nascenti. bus malis, pro sua prudentia remedium assiliberet. Acceptus a Duce fuit humanissime, sed a ministris eius Lutheranis,Lutherano more tractatus . cum enim esset Rii adrages. tempus,ministri Ducis, Lutheri discipuli, totius abstinentiae hostes perpetui, ut Hosio imponerent, scr-culis

252쪽

Cardinalis ta. zo culis omnibus carnes, & laeticinia admisce. bant; sed fraude depraehensa, iussit omnia subito de mensa auferri Hostus, & pane tantum solo coleiatus esse voluit, ac ne idipsum deinceps auderent Ducis ministri prohibiti fueriit. neque tame ab insidijs destiterunt. Nam cum illorum opera in parandis cibis uti nollet Hostus, aliam fallendae familie artem excogitar ut, ita, ut facere par erat germanam Gentilium& Apostatarii sobolem. Nam sicut olim Apo-

stata Iulianus, ut Christianis ieiunij & abstinentis studiosis imponeret, panes, placetas, carne, sanguine,& contaminatione inficiebat: sic isti quoq.in medios panes non in incoctos quide,

quales etiam Hippone Faustinus Catholicis obtrusisse ab Augustino memoratur)sed in coctos igne panes, porcinae carnis tenuia fragmeta imponebant, ut Hosio & nobis omnibus imponerent; cuius tamen audaciae grauissimas.

poenas, Duce iubente persoluissent nisi preces

suas victilina, pro eoru in liberatione, infirmitatibus humanis compatiens Hosius, i laterpo 'suisset.Parvo interiecto tempore, prosedius est

Elbingam, ad habenda Terrarum Prusiae Comitia, ubi quid actum sit cum illo, quid ille vicissim egerit, tum Religionis Catholicae, tum Reipublicae cstula , ex Adiis Elbingen. anni II 8 petere quisque potest. Nos illud tamen commemorabimus. Quod cum illi in omnibus rebus, & actionibus humanis praecipua cu

253쪽

ra fuerit, de causa Christi, omnia semper coli filia, ad ipsam esse reserenda, omnibus sermo nibus & kntentijs suis eam adiungendam esse putabat, siue de pace, siue de bello, sitie de v-nione, siue de contributione, siue de executio-he , siue de iugatione, de quocunque tandem Regni & Reipti. negocio agebatur, siue ex veritate, sue ex occasione, iuxta D. Pauli prsceptu, Christum annuntiabat,Ecclesiam praedicabat, coelestia terrenis adiungebat. Quaerebantur in illis Comitijs tam Consiliarij, quam Nobilitatis Nunc ij, quod iura Terrat uni Piussiae, Pri-ui lcgia, consuetudines antiquar, paulatim inducerentur. & nouae quaedam formul e , & rationes gubernandae prouinciae, per Regiam Maiestatem introducerentur. Quid ad haec Hosius Ego vero,inquit, omne nouationem suspecta semper habui . & si qui sunt, qui ab omni in Repti. nouatione abhorret, inter eos ego quoque nomen meum profiteor. Sed quis primus siquationum auct0r i R his terris extitit 'Nonne vos trium autem Ciuitatum Burgi magistro sappellabat, Elbingensis, di Gedaneiis Toru ne sis, qui veteri religione Christiana repudiata, antiquis & usu receptis Ecclesiae ritibus reprobatis, nouas in Priissiae ciuitates religionu formulas, novos ritus introduxistis, & noua fecisiis omni apA vobis igitur nouadarii rerus aeta est, iiiiiiii. Voluistis vobis licere, nouas religionum formulas condere , veteribus abrogatis; mirors

254쪽

Cardinalis ita. I dio,

nitror, quod non vultis Regi & Domino vestro licere, noua Iura, noua Priiiilegia, in prouincia introducere, veteribus abrogatis. Cum olim 2b illius Maiestate peteretis, ut vobis usu consulionis Augustanae permitteret, nonne Pontificiam illi auctoritate ira, & plus etiam quam Pontificiam visi estis attribuere λ Nunc cum Regia sua potestate, in polyticis rebus a ministrandis & decernendis uti vult, eam illi erepta in cupitisὸ Voluistis vobis quoque licerepontifices esse, dc uniuersat religionis fanetitate uiolata, nouarum religionum impunitates coaceruare: et non vultis, ut Rex Regiam suam potestatem exerceat,*leges Polyticas arbitratu suo aut scribat, aut inducat Θ Seruate. .

vos Iura & Privilegia Garisti, di eius Ecclesiae: seruabit. Rex iura quoque vestra. & eius prouinciae. Sed haec omnia copiose in Adtis illius temporis descripta continentur. Nos ad alia properamus. Cum autem ab illo nihilominus obtinuissent terrarum Prussiae consiliarij, ut ad Comitia 1egniLublinesia proscisceretur. dcibi iiira ac libertates Prouinciae, auistoritate illa sua dessenderet:nec haberet unde tantos sum Pius faceret, communicato cum Venerabili Ca pitulo Eccclesia suae Varmiens, consilio,peti-tite ab eiusdem Ecclesiae subditis, ut ex suis angustijs, quantum sine incommodo rationumiliarum praestare possent, praesentem suamn

cessitatem subleuarent. Illi vero de paterni ia

255쪽

omnes anmat , di imperij plane moderati nismore sine ulla termiersatione, aliquot millia se collaturos receperunt, Vt ne a tam, neceHaria & patriae salutari profectione desisteret. Egit gratias subditis suis Hosius, pro tanto studio & egregia significatione amoris, qu ni re ipsa compίb re conabantur:sed se tantis sumptibus, quantos illi offerebant, minime indiae e respondit: cum nil unqua magis sibi fugiendum esse existimauerit, quam ne cuiquam mortaliu esset oneri. Longe minore summa se coiixentum esse velle,immo etiam & hoc promitte1ς, quicquid ex ea pecunia, postquam reuersus ex Comi ijs suisset superfuerit, 'quod viritimi iid in singula vicissipa capita distribueret. Ege- .runt vicissim I solio subditi eius gratias, quod iam benigne secum ageret. & illam animi r

deration in pecu 'iaeque contemptum, Vehe meter admirati, Domino gratias egerul,quod

talis illis Episcopus contigisset, qui subditos

pecuniam amaret,

D Comitia Lublinen, prosectus nil in tentatum ibi quoq. xeliquit. It C aristi

causam in universa payria faceret meliore. Nacuria de volone terrarμm Prussiae cum Regno Poloniae, de de executione Statutorum in sena

256쪽

Cardi iesis et to' clesia facienda, ante omnia laborauit, quod pia consilia de unione Polytica, deq; Pro-

uinciarum concordia,frustra susci perentur, di uisis in religione consuIentium animis, & scis. in contrarias sententiis hominum voliunta- tibiis eam demum unioneinfixam & stabilem ac perpetuam esse consueui se, que ab his constituitur qui unum sunt cum Christo, unum caChristi corpore Ecclesia, unum finem habent constitutiam, ut Christi gloria ubique magis axumagis propagari qtieat. Nam inter quos, sicut ait Hieronymus, non est uera fides, num qua potest esse fidus 'asseetus. Similiter & Augustinus, inter quos rerum non est consensio

diuinarum,i nter eos neque humanarum rerum

consensio certa esselotest εc secura. Nemo enim ait August. esse potest amicus hontinis. nisi ipsius sit primitus ueritatis. Nullam inter eos pacem , nullam unitatem fixam esse posse qui pacis de unitatis auctorem Deum ex cordibus suis amiserunt. De executione vero RG gni statutorum, se nil in sis cupere .dicebat.

quana ut eam toties attentatam ad exitum de

ductam oculis ipse suis videret ,mon unius alicuius capituli, aut decreti, sed totius Statuti, oddes hi do des Ii, hoc est, ut aiunt, ab assere ad asserem. In eodem enim Statuto sanctam quo- 'que illam Coscederationem CorZynensem reo

Periri, propugnaculum illud tranquillitatis Scci Ducretum praeterea Vladistat Iagello

257쪽

i non obtemperarent; quod ministros verbi Sathanae alerent; quod in despeetum Regiae Maiestati, qua Christianii, Catholicum & Orthodoxii Regem esse costat cx superiore loco praedicari paterentur, inu in Missa factatiss. Eucharistiam adorant,Diabolum adorant; suod sacerdotes a se mistas vero veri verbi Dei mi nistros, omnibus iniurijs opprimere permiserint.Hic hic,ait, debet vigilare executio et caris Ias omnes uniuersii Regni rationes, Deus ipse r unabit. Et admonebatur a quibusda amicis ecmecessarijs suis, ut vel nullum de religion; verbum in Senatu Regni faceret, vel mitiores ialiquanto sententias diceret,& eos,quos oppu' snandos suscepisse uangelicos potius quam haereticos nominaret. Sed ille plenus in Deum fiducia, α omnes Christo lucrifacere cupiens, cum scriptum ut Ecesesiastico meminisset, Ne iis humilis in tua sapieti ab Viuit, alis Dominus sicut in Paral. legimus, quia quodcunque dixearit mihi Dominus,hoc loquor, ni aluitque etiade patria si res ita postularet, q iamri sententia, vcl prece ,ves precio , vel gra a, Vel Illa simultate dimoueri,cum sciret , magis esse .Deo

quam hominibus obediendum. ξς illud etiam meminisset, quod ne so vates quidem vitam

stam ea conditione a morte, dimere volueri.

Iit,ut promitteret, quud nunquam poste , in. illa, quam prolixebatur veritatis inquisitione Nilosophi illico , nec obiurgarς

258쪽

Hariu & animo acer, Albertus LasII Palatinus Sy radien, cum semel di iteru essent cum Hosio longressi errores suos, in quos de religione ii diderant,agnouerunt, & non ita multo post ad Ecclesiam Cathol .accesserunt. contra quos sicerant animati haeretici, ut flumine sanguinis r ditum illorum intercludere non dubitassent, si id quoquomodo proficere potuissent . . ,

Acciori auteni in illis Comitiis

sio', quod olim in Synodo Gallicana

p. Remigio accidisse memoratur. Nam cum in Senatum Regni, Rege praesente, venisset,assula rexit Rex,& detecto capite, quem debuit, tam to viro honorem habruit. Idem etiam fecit reliquiis ordo senatorum, duobus tantum Palatinis hqreticis exceptis, Craccouiensi mendomiti est,quorum nomina libnotis causae piratere Filios enim reliquerul, ab ea quam profit an tur perfidia,valde abhorrentes,quos speramus' decies tantunde pro antiquae Christianae fidei icoseruatione esse laboraturos, quantu paretes

illorii pro Luthera nae k Caluiniano perfidiar&impietatis propugnatione laborauerunt. Qui, elim existimaret tui similibus probari no pos'

se, quod essent hostes Ecclesit, nisi Hosio quo que esitat inimici,ne oculos qu)dem . terra addis. Os

259쪽

Hosium transeuntem attollere voliterinata cun tamen & Turcarum, & Tartarorumcinfidelita,

Molcorum bratoribiis assurgere & honorqhaberes ti fuerint . Sed redie quidam scriptureliquit; Qui se sectis .dedunt, prorsus exuunx hominem. Ac utinam illud prsinea,quod Re iii ij temporibus, accidisset, ut superbiana sua, ac fastum agnoscentes, vera humillitate Ecclesiae subdi voluissent. Sed, o profunda judicia Dei, cum nonnulli ex his, qui Hostina disiereo' tem audiciant, erroribus relictis ad Ecclesiam . accessissent, illi duo, qui dignitatem Iaudatissimi Cardinasis 'contempserunt , qui reli eae haereticorum turbae iucundi esse voluerun9 valde graues inhumanitatis suae poenas depend . sunt. Nam uterque pro dolor, in perfidia su' - hac vita, p6st Miquot annos discessς runt.

VI s v M postea suit Sigismundo Reai Au

gusto,&suis&Regnisui rationibus ve- i hementer expedire, ut Holiusnomam proficjsceretur, idque ut taceret, summis ab eo preci bus, & coram de per Vicecancellarium suun contendebat. Sed Hosus quatum potuit,pxo sciscendi labore ii detrectauit, tum aetatis in . ' grauescentis, tum inopiae , tum etiam Episco

ratis ossici; & pascedi gregis excusatione pro posita. Rex vicissim laboremdicebat ijs, x is

260쪽

Cardinalis,ita. ar 'tum grauem re acerbum accidere consueuisse, qui nolentes ta inuiti quidpiam aggrederei tor: quod ab animo Hosth& ab omnibus anteactae vitae institutis este alienum iudicabat;qui pro patria tua periculosissima quaeq; non solii facere,sed etiam imperare fortissimis colaeuiseset. Quod ad sumptus itineris ex urbanas impens attineret,eos se & libeteri& liberaliter sudip ditaturu esse . Quod aute ad pascendas oves Eccles: Vatinietis eligeret sibi in Coadiutore, que tu Domino expedire iudicaret, qui in absutia populit Variniense vel bo veritatis pasceret,

di rapaces lupos ab ovili Chiisti prohibet et a Dolius itaq; impetrato ad deliberandu spacio.

neque enim unquam quicquam incogitanter aggredi consueuerat) se suaque omnia Diuinae prouidentiae sollisitis lime commendabat; in do non totidem verbis, sicut olim Mi yies contendens, ut prouideat Dominus Dcus ipiritum omnis carnis, hominem qui sit super ni ultiti

dinem hanc, ne sit populus Domini; si cui abi q;. pastore,prouiditque illi Dominus virum,secundum cor eius, vel ut Apostoli Pauli verbis 'tae sobrium,prudentem, ornatu, pudicum, docto rem, inuiguae bene praeposituni , ct testimo'mum bonum habentem, etiam ab his qui foris sunt, mrtinum Cromerii non neophytum,iςd cuius iam in Ecclesiam Dei,& ii patriam quo qite suam,multa ex magna extabat in ita: qui . scriptis suis, magno cum uructu haercuc Up