D. Stanislai Hosii S.R.E. cardinalis maioris. poeniten. & episcopi Varmiensis Vita. Auctore Stanislao Rescio ..

241쪽

ra fuerit, de causa Christi, omnia semper colla filia, ad ipsam esse reserenda, omnibus sermo nibus & sententijs suis eam adiungendam esse putabat, siue de pace, siue de bello, siue de v-nione, siue de contributione, siue de executione , siue de lagatione, de quocimque tandem Regni & Rejpu. negocio agebatur, siue ex veritate, siue ex occasione, iuxta D. Pauli prsceptu, Christum annuntiabat, Ecclesiam praedicabat, coelestia terrenis adiungebat. Quaerebantur in

illis Comiti jς tani Consiliari j, quam Nobilitatis Nunc ij, quod iura Terratum Prus iar, Pri-ui lcgia, consuetudines antiquae, paulatim indu cerentur. & nouae quaedam formul e P& rationes gubernandae prouinciae, per Regiam Maiestatem introducerentur. Quid ad haec Hosus e Ego vero,inquit, omne nouationem suspecta

semper habui: & si qui sunt, qui ab omni in

Repti. nouatione abhorret, inter eos ego quoque nomen meum profiteor. Sed quis priuius Equationum audior ly his terris extititi Nonne vos trium autem Ciuitatum Burgimagistros appellabat, Elbingeniis, di Gedanesis Toru ne sis, qui veteri feligione Christiana repudiata .

antiquis & usu receptis Ecclesiae ritibus repro batis, nouas in Piussiae ciuitates religionu for-rmitas, novos ritus introduxistis, & noua fecisis omni apA vobis igitur nouadarii re factu est,initiu. Voluistis vobis licere, nouas religionum sorinulas coiidere, veterihus abrogatis ;mirors

242쪽

cardinalis, a. miror, qἡod non vultis Regi & Domino vestro licere, noua Iura, noua Privilegia, in prouincia introduccre, veteribus abrogatis. Cuni

olim ab illius Maiestate peteretis, ut vobis usu confusionis Augustanae permitteret, non Πς Pontificiam illi auctoritatem, & plus etiam quam Pontificiam visi estis attribuere λ Nunc cum Regia sua potestate, in polyticis rebus a ministrandis & decernendis uti vult, eam illi erepta in cupitisὸ Voluistis vobis quoque licere Ponti fices csse,& uniuersae religion s sineti

tale uiolata, nouarum religionum impunitatcs coaceruare: et non vultis, ut Rex Regiam suam potestatem exerceat, es leges Polyticas arbitratu suo aut scribat, aut inducat Θ Seruate

vos Iura Privilegia Christi, 3c eius Ecclesiicerseruabit. Rex iura quoque vestra. & eius priouinciae. Sed haec omnia copiose in Actis illius temporis descripta continentur. Nos ad alia properamus. Cuna autem ab illo nihilo minua btinuissent terrarum Prussae Consiliaris, ut did Comitia regniLublinelia proscisceretur. dcibi iitra ac libertates Prouinciae, auctoritate ii Ia sua defenderet:nec haberet unde tantos senarius faceret, communicato cum Venerabili Capitulo Eccclesiae suae Varmiens. consilio,petivit ab eiusdem Ecclesiae subditis, ut ex suis an gustijs, quantum sine incommodo rationumiliarum praestare possent, praesentena suam n

cessitatem subleuarent. Illi vero' paterni in

omnes

243쪽

omnes animi , di imperij plane moderati me. mores,ime Vlla ter uersatione, aliquot millia se collaturos receperunt, ut ne a tam necessaria & patriae salutari profectione desisteret. E- sit gratias subditis suis Hosius, pro tanto studio & egregia significatione amoris, qu in re ipsa comprobare conabantur:sed setanxis sum Ptibus, quantos illi offerebant, minime indi eae respondit: cum nil unqua magis sibi fugiendum esse e stimauerit, quam ne cuiquam mortaliu es et oneri. Longe minore summa se contentum esse velle,immo etiam & hoc promittei quicquid ex ea pecunia, postquam reuersus ex Comitijs fuisset supersu erit, 'quod viritimi id in singui vicis i in capita distribueret. Ege- .iunt vicini in Hesio subditi eius gratias, quod iam benigne secum ageret. & illam animi moderationςm pecu hiaeque contemptum, vehe- meter admirati, Domino gratias egerui;quod ralis illis Episcopus contigisset, qui subditos magis quam pecuniam Zm rςt,

C Apuae XXXI. AD Comitia Lublinea. prosectus nil intentatum ibi quoq. xeliquit. ut Christi causam in volueris pax ria faceret mestore. Nacum de volone terrarum Prussiae cum Regno Poloniae, di de executione Statutorum in sena-μ-Zeuxu de Ymonς cum Curisto α eius E clesia

244쪽

Cardinalis. 2o' clesia sacienda, ante omnia laborauit , quod omnia consilia de unione Polytica, deq; Prouinciartim concordia,frustra susci perentur, diis uisis in religione consuIentiunt animis, &sciΩ in contrarias sententias hominum vollantatibus eam demum vὴionem fixam& stabilem ac perpetuam esse consueuisse, que ab his con- stituitur qui unum sunt cum Christo, unum cuChristi corpore Ecclesia, unum finem habent consti tutum, ut Christi gloria ubique magis ita magis propagari queat. Nam inter quos, sicut ait Hieronymus, non est uera fides, num qua potest esse fidus affestus. Similiter & Augustinus, inter quos rerum non est consensio

diuinarum,inter eos neque humanarum rerum

consensio certa esseIotest de secura. Nemo 'enim ait August. esse potest amicus hominis. nisi ipsius sit primitus ueritatis. Nullam inter eos pacem, nullam unitatem fixam esse posse, qui pacis de unitatis auctorem Deum ex cordibus suis amiserunt. De exccutione vero RG gni statutorum, se nil magis cupere dicebat. quam Vt eam toties actentatam ad exitum deductam oculis ipse suis videret ,mon uniuς alicuius capituli, aut decreti, sed totius statuti, oddes hi do des hi, hoc est, ut aiunt, ab asseie ad asserem. In eodem enim Statuto sanctam qu que illam Coscederationem CorZynensem rein

Periri, propugnaculum illud tranquillitatis Scocus di Dccretum praeterea Vladiiui Iagello- O nis

245쪽

Carrinsis. ta. 2Iota non obtemperarent; quod ministros verbi Sathanae alerent; quod in dejectum Regia Maiestatis qua Christianii, Catholicum & Orthodoxii Regem esse costat cx superiore loco praedicari paterentur,.inu in Missa sacratiss. Eueharistiam adorant, Diabolum adorant; quod sacerdotes a se mistas veros veri verbi Dei iniqnistros, omnibus iniurijs opprimere permiserint.Hic hic,ait, debet vigilare executio: ras omnes uniuersi Regni ratiotaes, Deus ipse Artunabit. Σt admonebatura quibusda amicis di necesi arijs suis, ut vel nullum de religion everbum in Senatu Regni faceret, vel mitiores, aliquanto sententias diceret,& eos,quos Oppia. snandos suscepisset,Euangelicos potius quam haereti os nominaret. Sed ille plenus in Deum fiducia, α omnes Christo lucrifacere cupiens, cum scriptui' in Ecclesiastico mens nisset, Ne ' sis humilis in tua sapietia luit, ait, Dominus. sicut in Paral.legimus, quia quodcunque di etrix mihi Dominus, hoc loquor, natauitqlie etiade patria sit res ita postularet, quam de lenien ita, vel prece ,vel prςcio , Ni gratia, Vel vlla simultate dimoueri,cum scire , magis .ese. De' quam hominibus obedielidum. illud eligi' meminisset, quod ne so rates quidem vitam

suam ea conditione a morte, dimere M lue .

246쪽

stahu de animo acer,Albertus LasII Palatinus Syradien, cum sena et & iteru essent cum Hosio bongressi errores suos, in quos de religione imciderant,agnouerunt, & non ita multo post αδ Ecclesiam Cathol. accesserunt. contra quos sicerant animati haeretici, ut flumine sanguinis r ditum illorum intercludere non dubitassent, si id quoquomodo proficere potuissent .a

c c in i r autem in illis Comitiis Hos . sio', quod olim in Synodo Gallicana

p. Remigio accidisse memoratur. Nam cum in Senatum Regni, Rege praesente, venisset,assu , rexit Rex,& detecto capite, quem debuit,to viro honorem ha it. Idem etiam fecit reliquus ordo senatorum, dulibus tantum Palatinis hqreticis exceptis, Craccouiensi &Sendomitie si,quorum nomina hόnoris causa pxit rem. Filios enim reliqtierui, ab ea quam profiteban tur perfidia,valde abhorrentes,quos speramus decies tantunde pro antiquae Christianae sidet seruatione esse laboraturos, quantu paretes utorii pro Luthera nar& Caluinianae perfidiae&impietatis propugnatione laborauerunt. Qui ctim existimaret sui simi libus probari tropos

se, quod essent hostes Ecclesis nisi Hosio quo- oue etant iniimici,ne oculos qu)dem tetra

247쪽

cum apud Sedem Apostolicam, tum apud Ferdinandum Imperatorem, & alios Germaniae Principes, summum semper gradum tenuit disei gnitatis & gratiae: & res gestas Polonorii, elegantissimis commentariis c praehensas, ad uni- . uersae posteritatis memoriam eoregie illustrauit.Hunc igitur virum propter studiorum & co siliorum similitudinem, ad histratorem pri- mis deinde Coadiutorem successoremque i. turum,accedente Regis sonsensu, ac Pontificis. Maximi approbatione, anto libentilis designauit, quod meminerat, non solum hac tempestate nostra, qua versa & peruersa in peiorem par tem sunt omnia , sed na torum quoque nostrorum memoria, per ambitiosos & contentiosos homines Ecclesias perturbari solere,& a Sanctissimis illis Patribus Ecclesiae Catholicari columnis Valerio, Augustimo,Alexadro,Athanasio,immo & a Mose, qui loco suo vivus d-bue Iesum designauerat, & a Petro, qui Lin una Clementem, &alijsidem laetum esse sciebat.Tali itaque viro, cem pascendum gregem Christi commisisset, iter Romam versus ingressus est, Augusto mense, niaximo sui desiderio , teli o in animis Orthodoxorum, qMi

Polonia discedentem, modo non totidem

Verbis persequebantur, quibui olim Gisgoria

Naziany .ex Thracia exeuntem prosecutrimes,

se legimus. O Pater, Trinitptem tecum eijcis

248쪽

Cardinallirini, a I 'idque propter horrendas blasphemias, quet

homines impudentes, in Samstissimani Trini talem de in uniuersam Christi Ecclesiam euo mere nocessabant. Quamobrem plena luctus&moeroris erant omnia, in Episcopatu prae- aertim,apud Ecclesiae subditos, qui tantum it

Jius amorem , tantam erga se beneuolanti m experti semper fuerunt, ut a maternis viscetibus maiorem expectare non potve tui, quan 'doquidem illius vigiliae subditorum fortunas, illius prudentia, ciunt, illius labores. delicias, illius industria vacationem eorum semper defendebat : & o libentius impexanu parebant. quo remissius imperabat.

nere honos habebatut . Pijdmnes &Orthodoxi Abrahamicum sene tibiqtie admirabantur, de suspiciebant: haere lici vicissim ciuin vita, quod morderent, non haberent) persecutorem tantum Euangelij Bapstinuiter, hoc est, papae matrem appellabant, quod cum in alijs locis, tum in oppido quoque Brigensi in

Silesia accidit, in quo latum est insequenti nocte, tamque subitum incendium consecutum, ut magna pars non inelegantis oppidi, intra quatuor sere horas flammis vltricibus coflagram. Quamuis autem in uicina ei domo, in qua

249쪽

ga sedem Apostolicam, cuius insagiae atque honorabile membrum es, digna sint. Interea vero nos non sine maxima animi sellicitudine e- autum Comitiorum istorti expediabimus: quae nos sollicitudo cogit, licet hortatione te non

egere nos scire. diximus, tamen non modo hortari te, sed etiam obtestari; ut omni studio, cu ra ac diligentia haereticorum consilijs occur- fas,& ad religionem Catholicam tuendam ita incumbas , ut exemplo tuo Catholicis omnibus animos augeas .Et in alijs litteris. Quod adisiiid quidem Regnum pttinet, certum habe- .mus,te, qui tam praeclarum & honorabile mchrum es huius s. Sedis, pro tuo singulari Diuini honoris zelo, fidelem & utilem admodum adiutorem nobis paratum esse, & diligetia tua sollicitudine nostram, cuius in partem vocatus es, nobis esse non parua ex parte leuaturum. Quod ut de te nobis pollicemur, ita te confidere yolumus, non praetermissuros nos, ullum ossicium ipsi Regno opportunum, quod a nobis in hac sede constitutis,proficisci possit. Erga te vero ea voluntate suinus, qua pro tua spectatissima integritate & innocentia, ac magnis in Religionem Catholicam meritis esse debemus. DE H te pro nobis orantem, dilectissime, sili incolumem custodiat. F

250쪽

SVn limc fere templi, excitati fuerunt, in ea

Prussiae parte, qua Albertus Marchios rande burgen occupabat, noui quidana & periculosi motus : ita ut quaedam inclinatio ad descetionem facta fuisse videretur, leuis illa quideinitio, sed quae magnam secum periculorum molein traxisset, nili oppressa in ipso ortu suo sitisset. Verum depreliendit quoque haec initia vigilantissimus Hostus, ac primus omni ii Regεadmqnuit,impendentis dis crimini si ac singula

pene imo menta reru ac temporum obseruabat accuratissime, notabat omnia,expiscabatur. ac

de remedio tempestiue adhibendo, cum Re .gem ipsum, tum Regiae potentiae ministros. admonebat, tanta assiduitate & diligentia, ut nonnulli delicatuli Proceres, qui blanda semper audire Regibusque suis proponere consueuerant, quos honoris causa praetereo, litteras eius, velut pungentes stimulos fastiderent I ac maiorem elle Hosaj metum, quam periculi magnitudine diffitaret. Nec deerant,qui cura hae

Regni senatore dignissima illis ipsisverbis perstringerent, quibus olim in amissi causa Gregoriu Nisibis Episcopum, cum Iustinu Imperatore, de Costoe Persaru Regis machinationibus, pari fide studioq; admoneret, & Gregoriu Magnu Pontificem Mauricius Imperator perstrin