장음표시 사용
71쪽
mus, Dominationi Vest obedientiam voverem sponderemque , eiusmodi
est, quale nec ego nec conventuS meus cognoscimus, ullo unquam temporea quopiam Dominante seu Ecclesiastico seu laico fuisse de nobis requisitum rnihilo tamen minus homines nostri hoc in oppido degentes omni tempore concurrerunt ad onera, quoad poterant, seu excubando, seu circumvisendocte. paratique sunt id in sesterum quoque praestare. Supplicamus igitur Dominationi vestrae Reverendissimae ne quid ultra de nobis exigat, quam quod more veteri receptum est. Haec ibi; quibus aquievisse Episcopum, res ipsa docet. Episcopus Susisganeus Udatrici fuit Wol angus Ep. Vittricensis, de quo alias: deinde Adalbertus Salonensis Ep. qui Κilianum Ile mader Abb rem transtet tenuem initiavit in Ebispergh anno I 78.
ITerum per studia Laicorum Principum res Ecclesiae Patavi ensis turbat
Defuncto Udatrico Capituli Suffragia multis Potentium precibus & commendationibus ambiebantur. Erat in Aula Bavarica Fridericus Mauris Ureher Juris Doctor, Canonicus Pataviensis, Cancellarius Ducis, vir iustus &prudens quam laudem Aren peckius ei tribuit hunc Georgius Dux Canonicis commendabat. Fridericus Imperator nuper a Sixto Papa impetraverat in eventum mortis Episcopi Pataviensis, ius nominandi laccessorem ; deditque ea de re Sixtus Decretum anno I478. Kalendis Iulii. Porro intellecta Udalriei morte non distulit Caesar hujus concessionis literas explicare Canonicis 1 transmita ad eos exemplari duodecima die mensis Octobris ι quo sub poena excommunicationis, & jacturae immunitatum , quas ab Romano Imperio haberent, iis districte vetabatur, ne ad electionem procederent. Versim Capitulares ex Concordatis Germaniae, in quibus nihil eatenus novatum seirent, ius suum propugnantes ; quodque ignorare se dicerent, quam tandem esset personam nominaturus Caesar; neve demum libertate suffragiorum p nitus exciderent, eodem mense Octobri post acre certamen potioribus votis elegerunt Frideri cum Maurei her , cujus partes inprimis sequebantur Albbertus Episcopus Salonensis idemque Susaganeus Patavi ensis is qui Ecclesiam Formhaeensem consecravit) Valentinus Pernp6k Deeanus , Ioannes Ebere k Senior, Sigismundus Forster officialis, Balthatar de Starnberg, Stephanus Alchler, Sebastianus Gyinger, Erhardus Staringer, Canonici Bata-vienses; quibus adhaeserunt Petrus Uberacher incanus in Mautern, Paulus Saur. N. Abbas Aspacensis, Leonardus Praepositus S. Nicolai, Stephanus Zohenter, & Ioannes Westschach vicarii Ecclesiae Cathedralis Pataviensis. Iam vero multa gratia apud Caesarem florebat Georgius Hasterus. Ille obseuro loco & ex infimae sortis genitore, teste Ciaconio, natus quamvis non desint minoris fidei, qui Patritio illum sanguine procreatum velint ) ingenii facilitate literarum Dene omnium notitiam alIecutus in Universitate Viennensi literis operam dedisse , & aliquando in disciplina & familiaritate Ioannis Capistrant Sanctissimi ac celeberrimi id aetatis viri versatus fuisse tra dituo Romam se contulit, ubi rude donatus, Proto-Notarius primum Ap stolieus, ac mox sacri Palatii sacerdos creatus est. Roma digressus in Geta maniam Friderico Imperatori ob eruditionis praestantiam a Scriniis & a Consiliis eum magna nominis gloria fuit annis minimum decem; in numerum subinde Canonicorum Coloniensium, si Chronico Mellicensi & Εdero fides, adlectus. Onuphrius etiam civem & Episcopum Herbipotensem appellat, quod Malinekrotus non intelligit , sedit enim hoc tempore in Cathedra He
bipotensi Rudolphus de Scherenberg; Suspicari tamen inquit possumus, A postolieε provisum , sed a Capitulo re statibus susceptum non fuisse. Obiit mandato Caesaris legationes permultas ad Principes diversos, ob linguarum
72쪽
reMmque agendarem peritiam praecipuὸ spectatus. Idem adhibitus anno i . conciliandis inter Mariana Burgundicam & Maximilianum Caesaristium nuptiis, cum Georgio Badensi Mediomatricum Praesule & Ludovico B variae Duce Belgium petiit, optatissimo Legationis eventu I in quibus, quanti ejus opera suerit, illud argumento est, quod eodem anno perurgente mul- Dignita, Cintis precibus Caesare die decima Decembris a Sixto inter Presbyteros Cardi nates titulo S. Luciae repugnante nequicquam Cardinalium Senatu relatus est absens. Iam antea Caesar ei purpuram comparare decreverat, sequentibus ideirco literis fatigato Pontifice ; sed is eam rem nondum opportunam, Ecclesiaeque min is commodam causatus, dilationem humanis limis literis apud
si Accepimus, inquit, & legimus ternas literas manu tuae Celsitudinis scriptas, quibus promotionem dilecti filii Georgii Haster, Notarii novi ad
dignitatem Cardinatatus commendas. Audivimus quoque ea de re accu--ratillime intercedentem filium nostrum Franciscum S. Mariae Novae Diaco senum Cardinalem Mantuanum. Id vero, quod tum circumspectioni suae si verbo respondimus, Tuae nunc Imperiali Celsitudini histe brevibus respon- , , demus. Nos tuas literas benignε semper videmus : Postulata studiose cois gnoscimus,& ad satisfiiciendi in desideriis prompto animo inclinamus. Per issona ipsa, pro qua scribis, Nobis apprime nota est, & Tuo, ac Nostro bene Aficio digna : Nec ad eam honorandam magis tua intercessio, quam nostrari voluntas inclinat: sed creandis Cardinalibus tempora nunc opportuna nonis sunt. Multae ac graves necessitudines coegerunt hactenus, & in praesentia. rum cogunt rem totam differri. Scimus pro tua pietate : nil cupis, aut vis,siqiuod oneri sit, & damno Apostolicae sedi: Natura tua,& Clemens consue- istudo semper id tulit. Proinde eandem Celsitudinem hortamur in Domi sino, ut dilationem necessariam molestε non habeat, quia non contemnun- ,, tur preces tuae, sed tantum detrimenta Ecclesiae declinantur. Cum opporis tunitatem obtulerit DEus, haec ipsa petitio honorificε praeponetur, illi fa-- vebitur, ac quantum in Nobis erit, accedentibus fratrum Nostrorum Con is filiis, digna votorum tuorum ratio habebitur. Interim Georgium tuae sub
filimitati, Germanisque Principibus gratum , Nos quoque in Corde Nostro
Implevit Pontifex promissiim anno, quem dixi I 4 7. mense Decembri omnibus serὶ Cardinalibus contradicentibus sui ait Hieron. Platus qudd militaribus magis qu in Ecclesiasticis moribus esset. Circumacto serὶ anno Georgitis Romam cum egregio Nobilium comitatu prosectus, praeter insignia collatae dignitatis, facultatem quoque dicendae in Senatu sententiae ac cepit , nec multo post dictis Pontifici in Consessu Patrum eleganti oratione gratiis, reversus est in Germaniam. Contracto vero inter eundem ex itine. tum molestiis gravi morbo, Bononiae coactus subsistere ; Confirmata indἡ valetudine, recta Viennam ad Caesarem se contulit; a quo nominatus in Episcopum Patavi ensem, sialebrosium demum honorum iter expertus est. Cau- Π.sem tamen ejus praeter Frideri cum Caesarem etiam Pontifex sustinebat. Nam etsi & Georgius Bavariae Dux Legatis Romam dimissis , & Capitulum Pata- , ... ur' viense ablegato Doctore Paulo an, & Doctore Eberhardo Zenger electio- --.nem alterius Sixto declarassent, atque institutas Concordiae Germanicae leges eidem probassent, tamen adnitente Caesare & Georgio, qui ipse Romam jam tertium petiit, factam electionem Papa non irritam modb & nullam, verum
etiam Georgium disertis verbis Antistitem Pataviensem dixit, jussitque sub
initium anni 148 o. ut constat ex Papae literis commendatitiis ad Archiepi o.
stopum Salisburgensem pro Georgio, de cujus, inquit, persona hodie duxi προ 'mus Ecclesiae Pataviens providendum. Datum Romae apud S. Petrum Amno I 8o. quinto Kal. DCr. Pontificatus nostri anno nono. Idem Sixtus Georgium die tertia decima mensis Februarii suis ipse manu Coiilectichus consecravit; iis omnibus , quicunque operam electioni Friderici contra mandatum suum navassent, eaconu nicationis poenae sabjectis. Praeter literaS
73쪽
meommim- literas ad Archiepiscopum SalEburgensem ad Capitulum ibidem , ad Episco . , ... aes PataViensis clientes, ad predyteros, praeterea ad Senatum populiimia iubes o dii; que Pataviensem singulatim dedit, sub excommunicationis, aggravationis, Gς. g P. reaggravationis, anathematis, maledictionis aeternae, interdicti, si1spensionis ac privationis omnium dignitatum, honorum & beneficiorum, nec non se dorum & rerum emphileuticarum, & translationis dictorum Capituli & Ecclesiae poenis omnibus & singulis cujuscunque status, dignitatis vel conditiois nis ecclesiasticae vel mundanae existerent, praecipiens, ut dicto Cardinali tanquam Episcopo Pataviensi obedientiam & reverentiam debitas exhiberent. Rursem alias literas exaravit ad Imperatorem , commendans ei, uti dictum Hasterum in sede episcopali tueatur ; in quo currentem incitare opus haud erat. Morem continuo Caesar gessit, contulitque Hastero Regalia more
III. His ita gestis nonnulli de Canonicis vertere vela , transitione ad Hasteri piniim partes facta; Wilhelmus de Acham Praepositus Capituli, qui animum primum μ' - ' Maurkircheri partes adjecerat, unaque cum aliis adverssis provisionem Pontificiam appellisat, cum Georgio Mayr, Udatrico de Alben , & Georgio M. H. . Hocωνι re necessonem ad Cardinalem fecerunt. Inde Canonicorum Colue '. legium sectum in partes duas, appellatione diversa e quippe illud, quod cum Hastero faciebat capitulum legitimum quod jussu Pontificis in oppido melso stationem fixit alterum autem, quod Maurkirchero studebat, di in urbe Patavia morabatur, appellabatur , infami nomine , Capitulum excomm
nctio de- Interea Legati Maurkircheri ab urbe reversi , quum de rebus Romae.. praeter opinionem gestis ad Capitulum retulissent, collatis rursum sententiis '' post dierum decem intervallum Capitulares, qui adversi erant, appellationem ad Pontificem melius & exactius informandum renovirunt, duodecima die Mensis Maji, Anno I go. operam subinde iam & Imperator & Bavariae Dux Georgius & alii impenderunt, capitibus variis adinventis ad concordiam inter partes revocandam, litemque ex hono & aequo dirimendam e verum quod nec jure suo Hasterus decedere , neque Capitulum electioni ab se factae derogari quidquam sit stineret, res demum a consiliis ad facta transiit.
o.ris .imc Cardinalis ope ac permissu Caesari S non modo Viennae Magistratus , quem sessio te bo ossicialatum dicunt, verum etiam aliorum Pataviensium per Austriam bono-' rum possessionem cepit. Apud civitatem quoque Pataviensem Imperator
iit mandat crebris ac urgentibus mandatis instabat, gravem mulctam, execrationemque Caesaream comminatus, ni Cardinalem recipere, agnoscere, atque Obedien-
ε, '' tiam uti Antistiti suo deferre constituerent. Quapropter Civitas Legatos ad oppidum Lincium superioris Austriae die quarta Iunii, Anno 148o. ad rem amicε tractandam, Praefecto Lincensi eos deducente, misit.
ν sm ωd; Agebat tunc Cardinalis Viennae, ubi causae suae justitiam ab Universita- Unive te recognosti petebat: Itaque convocatis pridie Kal. Iulii, ut Acta docent, si φν ς' Rectore ae Senioribus omnium facultatum , iura fila stiper nominata Ecclesia proponebat, legique eis coram curavit plures literas sedis Apostolicae. Similiter & oratores Friderici Maurkircheri ab Senatu Academico audiri cupie hant. Auditis porro utriusque partis iuribus, quoniam res erat in utramquci Quare eum. partem invidiosa, visium est quatuor facultatibus omnibus, Ne se quovis modo Universitas in hoc negotio intromitteret: responsumque partibus, Uni- Dux avariae versitatem nullo modo de juribus eorum velle disteptare, nec definire. Ue-ν E. .. eodem anno Viennam Georgius Bavariae Dux , clim ad profitendam his, clientelam, tum ad promovendam Cancellarii sit causam: ultra mensem te nihil impe. tium isthic haesit, nullo in clientis sui rem impetrato commodo. Feruntur eius literae Viennae datae I'. Maji pro Monasterio ZWellensi concedentes immunem traductionem salis per sitam provinciam. Ut tamen in Bavariam rediit, missis ad Civitatem Pataviensem legitimis nunciis die II. Septembris prestὲ Civia oravit ab civibis recipi Fridericum, eo potissimum argumento, qudd Cathe-
Pataviensis Principum Bavariae beneficium sit; quippe ab ipsis ad eam
74쪽
orbem translata, atque dote, qua frueretur, instructa. Ad haec denunciatum civibus, si oranti annuerent, desen rem habituros ; sin adversarentur, omni genere indignationis appetendos. Qua denunciatione firmati in proposito seeunda C Capitulares appellationem nupernam die I9. Septembris riirsium instauraerunt. Etsi autem Hasterus negaret in se moram ullam fore, quo minus legibus ageretur, studitimque praeseserret rem omem aequis arbitris permitten- IV. di, nihil tamen omittebat eorum , quae ad sedem usia ipsis capiendam facerent. Ipse allegatis quibusdam familiarium suorum ad Urbem Pataviam, mandavit Friderico Electo, uti loco cederet; Suffraganeo & ossiciali exercitium suorum munerum infiibuit; praeterea Capitulo auctoritate Caesarea reditus omnes ac census interdixit; praeter selmen excommunicationis in Canonicos, etiam in I.eonardum Calouvinum Praepositum S. Nicolai conjecit. Horreum Capituli, quod erat Viennae, mandavit effringi, re omni frumentaria in suum usiim aversa; comminatus inseper ad obtinendam sedein adhibiturum vim, quocunque demum sanniinis atque hominum impendio. Uerum aspera denunciatio non ultra profecit, quam ut appellatio ab Capitula-Appellinaribus repeteretur jam tertium ; id quod factum die 28. Septembris. Inter haec Hasterus non Caesaris modo, sed aliorum quoque Principum studia adiunxit sibi; juncta opera Caesar, Philippus Palatinus, Dux item Saxoniae Aliaberius die a I. Octobris ejusdem anni 148o. ad Capitulum, ad Ordinem equestrem & provinciales Ecclesiae Pataviensis literas dant, jubent Haste ruinsine mora recipi. Erat nonnemo illustri genere de Bavaria, qui Capitulo existebat auctor , uti ageret arte. Permitterent ab civibus recludi Cardinali sores, sic tamen ut appareret factum se inconsultis. Ausium ingredi in Custodiam darent, tenerentque quoad lis exigeretur. Turpe Consilium Capitularibus visium, malebantque civitatem dare in discrimen, quam mittere manus in Unctum Domini. Inter haec convenit inter Cardinalem & Capitulum , uti ad diem quin- civitas Pararitam Novembris in Oppido Stain amicus fieret congressus. Invitata ad eum V civitas quoque Pataviensis : literae serius allatae, seu quδd misceri negotio et ' ''' ves nollent; nemo ullus de civibus legatorum comparuit. Igitur re insecta discessum. Erat Civium propositum consistere in medio, studiumque suum in neutram applicare partem : Sed hoc ipsum iis haud filii impune ; uti mox dicetur. Caeterum Pontisex mandata sua per appellationes eludi haud pas- Papa appella sus, die 13. Decembris emisit Decretum, quo appellationes omnes Capituli, ''
α hactenus factas , & quae in posterum fierent, irritas , ct invalidas pro . I 'nunciavit.
Fridericus Imperator seria secunda ante Thomae Iy. Decembris anni V.
1 go. misit ad Patavienses Christophorum Nochenseide cum nuncio: man -n me
datam sibi procuratiohem Provisionis Pontificiae : velle, iubere, ut Cardinalem recipiant Hic Christophorus Holienseldius est, cui Utricus & Georgius, quo de loquimur, Passavienses Episcopi propter bene merita castrum Schon hering & post ejus cxcidium, arcem Iochenstain, ipsi & filiis ejus tribus , ad dies vitae possidendam tradiderunt Rursem die 24. Ianuarii anni r si . Cae- 48 .sar misit Bernardum de Schermenberg, Praesectum Superioris Austriae; de-2- , '
nique die et s. Februarii ejusdem anni Marquardum de Breicita cum iisdem itum. mandatis , uti sub poena centum ma artim auri, aliisque Cardinalem intra novem dies recipiant, eique pareant: in casum autem inobedientiae ad tribunal se sistant. Pontifex pariter die et 8. Februarii eiusdem anni dedit episto- Pomiis hi
Iam ad Mathiam Hungariae Regem, qua studebat eum a partibus appellantium & Maurkircheri, quibus seu impellente Georgio Bavariae Duce, 'seu odio M. ' 'Caesaris adhaerebat, abducere; rursum aliam epistolam ad ambos Bavariae Duces Albertum & Georgium, hortatus ut ne Capitulo Electi opem serant: item Legato suo in Germania existenti mandavit, Capitulo, quod annum jam integrum in censeris obsbrduisset, diem dici , & tanqtiam haereticos ad tribunal Romanum evocari. Praeterea cives Patavienses & S. Hippolyti, item Praefectum arcis Pataviensis SchWarzensteinerum, uti & reliquos omnes
R. P. Hansiet, Germania sacra Tom. I. D d d d Eecle.
75쪽
Ecclesiae Pataviensis administros & officiales a vinculo iuramenti, quo capitulo obstrim essent, absolvi: in iisdem literis confixit rursiim, irrit sque deo claravit appellationes Capituli: si qui autem ministrorum Pataviensium post haec mandata morem gerere atque Hasterum Episcopum agnoscere detrecta rent, eadem poena excommunicationis plecti & Ecclesiae juribus privari jucsit: ad haec addidit peculiarem Bullam, qua in irritum vocat contractus Omnes venditionum & oppignerationum ab Capitulo nomine Ecclesiae Pata-viensis factarum, atqne sub poena excommunicationis praecipit, ejusmodi bona seu pretio seu pignore alienata Ecclesiae restitui. Demum in Bulla postrema quarum septem uno eodemque die a 8. Februarii perscriptae sunt Capitulum Maurkircherianum ob contumacia .i rursiam in judicium evocat, appellationes destruit, & excommunicatos declarat. Praeter haec ad Moguntinum, Coloniensem, Trevirensem Archiepiscopos, mitraburgensem, Ratisbonen-stm, Angustanum, Alchstet ensem Episcopos ; item ad Saxoniae Ducem Erne-stnm, Philippum Palatinum , Marchionem Brandeburgensem Albertum , de Sigismundum Ducem Austrium Tirolis Principem singillas ad singulos mittit, hortatur, Hastero ad obtinendam sedem opitulentur. Datum I 8. Februarii Anno 148 I. mee, M., i Contra vero Albertus & Georgius Bavariae Duces ad Senatum popu-P liimque Pataviensem pro cliente sito semel, iterum, ac tertium scribunt, pri- νὰὸ mum 8. Ianuarii, mox ejusdem mensis die I . ac demum in Dominica Remineum niscere Ι 8. Martii vetant civibus, ut ne in animum inducant Hasterum uiccipere, imperantque pandi Maurkirchero sores, sin faxint, indignationis suae hemiae periculum facturos. His oppositum attulere mandatum nuncii Sohemici.
Uladislaus Rex, qui causa laurkircheri abhorrebat, denunciat Pataviensibus senesta quaeque, si eum admitterent. VI. Cardinalis hoc potissmum laborabat, ut modo impetraret ingressum. item Haileri Seribit civibus die s. Februarii ejusdem anni I 8 r. id unum flagitat, uti pro more extraneorum hospitum in urbe impendiis suis agere sinant: enimveromti: ingres- sperabat tum occasionem haud defore expediendi reliqua : illud identidem in εμ , literis sitis admonens ; facerent, ei parerent, quem Papa, quem Archiepiscopiis Salaburgensis suo calculo confirmassent; hoc debitum, hane legem esse. Ad haec indicat, pro se facere possessionem, quam omnibus jam Austriae locis adisset; functiones etiam Episcopales ordinationum , Confirmationum, p. -;-suis, atque talium obivisse &c. Ad quae ab civibus hunc in modum responsumeresponsio. Neminem esse, cui molestior atque civibus accideret ea rerum perturbatior
nullam in se culpae esse partem ; nullamque ad ingressiam moram ; id modb fieret more ac consiletudine majorum: Episcopum nisi lite sithmota neminem solitiam admitti, nec nisi obsequii professione, praesente Capitulo & Ecclesiae Ministris, praemissa. Utramque modb conditionem deesse. Ad hare ipse pensaret animo, negotium isthoe, quod eccles asticum esset, ad ipsos minimbpertinere: ut nihil dicatur de detrimentis ingentibus, quae emergere tum Ecclesiae, tum civitati aliisque locis possent, siquidem ante causam diremtam sineretur ipse ingredi, partique adversae, in quo quidem potestatis nihil haberent, pendente appellatione suum derogaretur ius. Orare proinde, uti ingressum tantisper differret, dum interim quaestis concordiae modis ingressus tantb commodior ac citra perniciem Ecclesiae fieret. Uerlim Basteriis tractatus jam omnes asipernatus, Ut qui cum excommunicatis nihil sibi negotii Aliis . Me esse diceret, alias dedit ad cives literas Dominica Em mihi, quam sei u appellamus: districtum comminatus anathema, si cunctarentur. Ruris iii, sit. sumque alias die I 8. Aprilis in eandem sententiam: Hunc in modum constricti in aristo cives, obieria appellatione ad Caesarem die Q. Martii se interim tuebantur. Nuncii, quos Viennam eapropter dimiserant, cardinale isthie con-ί .is. Vento rem isthuc adduXerunt, ut is reciperet mandata omnia Pontificia ae Caesarea, monitoria, literas, & mulctas, in civitatem contortas, praeterea n
gotium de ipso intra Pataviam admittendo, in Curia Caesiaris pro hono re aequo diremturum. Hoc ita factum in Dominica qua cantatur MyerisOraes
76쪽
Domitii. Adhuedum Capitulum Maurkircherianum in urbe Patavla dege- canoniei νει hat: ab eo quotidiani nuncii commeabant ad cives ; quibus admonebant eos ad servandam mutuam inter ipsos & Capitulum fidem : literae quaecunque ab Caesare aut Pontifice aut alio quoquam seu civibus seu Capitulo redderentur, earum fingulas mutuo revelabant: tamen haud aberat diffidentia, metuente identidem Capitulo, ne Cives ab Caesare, Pontifice, atque aliis toties vehementerque compellati animum ad Hasterum recipiendum necterent. Quidquid autem agerent, hinc premebat metus a potentia Caesaris , dc fulmine Pontificio, de quo per Capitulum aut Ducem Georgium eorimque auxilia rios, etsi maxime vellent, ac saepius spopondissent, tamen defendi cives haud possent: isthinc periculum erat a Duce Georgio, cui in promtu esset inte eludere commeatum civitati, quem e Bavaria petendum haberet: proxima autem pestis a Praesecto arcis Pataviensis, qui Maurkirchero istudebat: inde sibi per machinas bellicas creandam perniciem, violandas aedes ; neque ab Caesare, Pontifice aut Hastero auxilium stitis promtum fore. Et Canonici Pa. tavienses emissis ad oppida Austriaca literis Maurkirchii causam defendebant: ejusmodi mista sunt ad decuriones municipiorum Crem siti & Steinii, a quorum publicano nescio quid iniuriarum in Mauterenses vicinos, Patavientium subditos, patratum fuerat. Eos Canonici de tota controversia multis arguin mentis instruunt ; ad extremum petunt, ut Pataviensium subditis . qui Elem di Capituli partes sequuntur, incommodum ne adierant. Datum Pataviae die Inventionis S. Crucis an. MCCCCLXXXI. Iidem iteratis literis monent, ne investituram seudorum a Cardinale recipiant, aut quidquam proventuum ad Ecclesiam Patav. pertinentium eidem persolvant. Dat. Pataviae die Mercurii
Interea criminationibus mutuis confligebatur. Hastero per Capitulares VII. palam objectatum : ipsum aere alieno premi quadragies mille florennum; matrem, fratres ac sorores domi suae habere, ac caeteroqui sumtuosum esse: ipsum denique Caesari, ac quod verisimile videretur, etiam palatinis eius , oppida Ecclesiae Patavi ensis nonnulla ad emercandum Caesaris Avorem depagum esse. Ex adverso Hasterus incusabat aemulum, & Bavaros veluti proditores,
ut qui Mathiae Hungariae Regi oppidum s. Hippolyti in pignus pro mille aureis tradere voluerint: neque id erat abs vero , quod postea patuit. Capitu- ε itannulares Maurkirchio studentes multa interim patravere per vim : praedia & villas Capituli Hasteriani irrumpere, parochias & beneficia occupare, despoliatis sorte quibusdam ipsiorum familiaribus. Invocatus eam ob rem Caesar, ad EM γω da. Senatum Patavi ensem scripsit die 3. Maii, iubens, uti civitas Canonicis Hasi rianis erepta bona restitui procuret, eosdemque aliquando intra urbem recipiat: nam quod alias dixi, apud oppidum Velsium eatenus commorati erant. Demum die g. Maii aliud ad Cives Patavi enses ab Caesare decretum venit, G.ibui pati quo mandabatur sub amissione omnium libertatum & privilegiorum, praeis p up terea mulcta centum marcarum auri, uti Hasterum protinus admitterent, vel in ''
vero die et . Maii in praetorio imperiali se sistant, dicturi cauam, quamobrem
obtemperandum haud putaverint ι aut certe agnituri sese reos damnationis Caesareae. Eum in finem civitas de conducendo aliquo legum egregie perito-- .cogitabati missus idcirco Leonardus Prukambi Ratisbonam & Norimhe Iς'' vsit .gam, proposito locuplete stipendio, si quis operam suam ad propugnandam 'civitatis causam adversus Caesaris ac Pontificis mandata conduci sineret. Inventus nemo ullus praeter quendam ThronWaldi tacentiatum; qui quod parochiae cujusdam in Bavaria curio esset, eo pacto addixit, si assensus ex Duce Georgio impetretur : Caeterum civibus ostentabat egregiam opem cum ab Duce Georgio, tum etiam ab Capitulo Maurei heriano. Itaque decreto civium missus ad Caesarem dictus ThronWaldi cum Leonardo Pengi, Christo-Dhoro Aielier, & Andrea Ehm Ser cum plena tractandi potestate; qui cum Lintium venissent , isthic sese Cardinali stiterunt, qui humaniter exceptos epulo adhibuit , quin navi ipsorum conscensia una cum ipsis Viennam solvit feria secunda post Pascha. Isthic hebdomadis aliquot consumtis , cum M
77쪽
Christophorus Κrollen Syndicus Pataviensis eo submissus fuimet, ad mensem
usque Augustum inducias fori,cum interim compositio speraretur, habuerunt. VIII. Inter haec dum Viennae pro Cardinalis causa consultatur , habebantur varii pro p - quoque locis varii congressus pro Maurkirchio : Pataviae, Vilfhovit, 'Schardingae, Landishuti: modum quaerebant, uti Hasterum bonis pactis ex- Dux Bavatis plerent. Cum nihil procederet, Bavariae Dux paucis ante Pentecosten diebus petitς illuxu misso in Austriam nuncio, Eberspergam Ecclesiae Pataviensis castrum sibi re
di postulat: sed eius consilium Caesar Pustratus est ipsb Prosesto Pentecostes
vlustratui inciderat tunc Pentecoste in diem io. Junii Paulo pbst, nempe is. Junii Caesar ad Patavienses datis literis petiit, uti presbyterum , quem esset Pataviam ad promulgandam isthic pro Concione Hasterianae causis aequitatem missurus, mandato suo fungi sinerent: sed rescriptum ab senatu ; equidem quod se attineret, haud futuros in mora: Caeterum eum esse statum rerum, quo assentiri in ejusmodi promulgationem haud possent: sic res in praesiens impedita. Acri urgen- Brevi autem supervenit mandatum Pontificis emissum die 6. Julii eius-ν ius . , dem anni I 8l. quo civibus sub imprecationis poena imperabatur, I asterum Hiil in. ad quietam Cathedrae possessionem admitti. Ipse quoque Hasterus causam suam adversum cives agere aggressus die i . Augusti. Judicium sex diebus pee intervalla celebratum eae Exposita per Hasterum mandata Pontificia ac sarea, petitumque alterutrum, vel Obsequentes sese adversus ipsum ut Epise pum , vel reos decretae sententiae profiterentur ι adhaec obnoxios omnium damnorum sarciendorum, quae ipse per exclusionem ab sua sede fecisset. Ve- Ch es exeu Procuratores Patavienses excipere primit mr se ab obitu Udatrici Epise
'μ pi in Eeclesiae & Capituli potestatem recidisse; Offciarios omnes Ecclesiae, uti & bona ab Capitulo gubernari ae possideri: si hi integrum haud esse ab eo
descistere, aut duobus Dominis inter se contendentibus servirer quare Hast rus obsequii negotium non cum civibus sed cum Capitulo exigeret; inob dientiae querelam is huc conserret; supplicare Caesari , uti sese ab huius litis
intentione, atque onere damnorum sarciendorum absolutos vellet. Praeterea
causam de non admisso Cardinale translatam esse ad tribunal Pontificis , ad quem ipsi appellationem fecissent. Ius Hasteri universum in Provisione Pontifieia nitit isthic judicandos esse, si quid adversum fecissent. Accedit, mistiorem Capituli partem adhuc Pataviae restare ; recte an secus , abs civibus rationem peti haud oportere: Caeterum vinculo parendi solutos haud esse inam Bullam Pontificiam ab imperio Maurkircheri & peculiarium quarundam personarum liberasse, non item ab obsequio Ecclesiae Patavi ensis. Sententiam Pontificis pro Hastero etsi ad se transmissam , tamen haud legitimo ritu promulgatam fuisse, uti nec excommunicationem Capituli. Denique remita habere, ut ingressum Cardinali non Cives sed Capitulares impediant. His atque talibus ultro citroque iactatis, tamen Kalendis Septembris lata sententia, uti Patavienses non obstante exceptione quacunque, Cardinalis Hasteri postulatis ae libello respondeant; Guod esto non Axint, tamen statuendum porro, quod aequum videretur. Illi morem veterem opponere, qui esset, ut Epistopo ingressus ante ne detur, quam controversia de Episcopatu siubmota; item uti Capitulares eum primum agnoscam; atqui ab istis, quorum dicto hactenus audientes suissent, vetitum sibi esse, ne Cardinalem reciperent: in eulpa non esse, quod obedientes extiterint: Illud etiam in more positum esse, ut quemadmodum recipi debeat, Senatus civium cum Capitulo conserat ripsum ingressum cum pompa ac serie procedentium, reliquiarum gestatione, in praesentia Capituli, sacrique omnis ordinis, & Ministrorum in propinquo degentium, institui solere, itemque in usu esse, ut Episcopus populum cum assensu Capituli ad pompam celebrandam invitet. Rursum non consuesse cives iurare in verba Episcopi, nisi introitu & receptione tranquill E peracta iamque tum vicissim Episcopos in praesentia Capituli spondere uolitos civitati silva omnia, quae a Maioribus accepissent, relicturos: adde cives Ecclesiae poeuliari obstrictos nomine, neminem admittere, qui Capitulo aut administris
78쪽
vie Is advertarius existat. Ipsum Hasterum Pataviensibus per literas significasse propositum, redeundi cum Capitulo in gratiam, ingressumque ita adornandi, uti is pacificus, atque salvis Ecclesiae, Senatus ac populi rebus fieret.
Sin id posset; ab ingressu temperaturum et liquere autem, rem nunc esse eo loco, ut ingredi tuto, aut integris civium rebus haud valeat. In potestate Capituli esse ambas arces, superiorem & inferiorem: praeterea aedem Cathedralem, areas, propugnacula, munimenta civitatis, penu annonaria, tormentaria, armis virisque affatim provisa: sic, ut etsi cives ingressiim annuerent, tamen Capitulo esse in promtu eum impedire, gravi ad cives redeunte detriis mento, ut quibus commeatus omnis & commercium terra & amne intercludendus fit; & gravissima caeteroqui certo certius inferenda damna , adve sum quae obarmati ipsi neutiquam essent, nec ab Hastero praesidium aut refectionem damnorum sperare haberent: denique operae pretium non aliud fore quam commune exitium. itaque non tam suo quam Hasteri commodo fecisse, quod ingressum nondum annuerint. Ob quae di alia ad extremum supplicare, ut ne sibi necessitas intromittendi ipsum , aut hac in parte Ohs quendi imponatur, priusquam cum adversa parte transegerit , Seque a poenis per Hasterum ac Caesaream Maiestatem decretis, praeterea onere reparandi sumtus ac damna, liberos solutosque agnosci.
Ad ista Cardinalis generatim replicuit: sibi cum Capitulo Pataviensi IX. controversiam esse nullam. Nam Capitulum, quod unum quidem legitimum esset, & jussu Papae in oppido elsiensi consisteret, secum facere. Huius imperata spectari ab civibus debere , ab hoc vetitos non esse, qub se miniis adiamitterent. Aliud Capitulum ab se minime agnosti: nam factionem illam nonicorum, qui Pataviae degerent, a Pontifice proscriptos, eorumque potestate cives absolutos esse : hoc pluribus Brevibus ac Bullis Romanis quae exhibebat demolithrari. Sihi provisione Pontificia Epistopatum decretum esset hue nihil reserre, ut Capitulum & senatus porro de ingressu consultet, neque necessariam Capituli aut populi praesentiam e sibi integrum esse, aliquos aut nullos in comitatum ingressus admittere. Homagium de civibus capere non potuisse: quid mirum p cum admissus in urbem non sit. De m re veteri, quem adstruerent, penitus inficiari: propterea quod eo pacto nullus episcoporum nisi ipsorum arbitrio ingredi posset. Quid multis Θ habere
jam te in potestate oppida quaedam & castra Ecclesiae ; Regalia ab Caesare iam
indeptum e frustra ostentari metum ab arce superiore & inferiore Pataviae, quarum utramque ab civitate Danubius discludati non de re sibi praesidia, quibus ipsos contra tueretur : ad extremum constare in Austria parcemiam: Miseopum esse atque civibus recipiendum illum, cui Papa confirmationem contulerit. Haec Hasterus. Procuratores Patavienses haec & multis & prolixe dilueret tamen die X. . Septembris anni 1 8l. decretum fit, teneri cives Cardinalem uti Dominum marium fit, ac Antistitem suum recipere, sores ingressuro pandere, obedientiamque pro ...h . temporis ae iuris Imperialis ratione praestare. Eademque die Caesar Pat sbui lctviviensibus transmisit mandatum sub interminatione proscriptionis; insterum uti suscipiant, aut intra spatium dierum an rursum in iudicio se sistant responsuri, quid aut quam ob causam tergiversati sint , sectis atra sententia notandi. Alteras item literas ad eosdem cives dedit die I . Septembris, tutas, uti cum has Ecclesiae reliquias, cimmelia, apparatum templi in tabulas reserant, asse vent, fictionεmque excommunicatorum e civitate proturbente qua denun- elatione id primum effectum, ut Canonici se ex Patavia auferrent Schardin- Ononies ii gam, ubi ad obitum usque Cardinalis haeserunt. Reliquias & gazam templi peculiari arca reclusam, secretus Curiae locus accepit, apposita lampade, quae dies ac noctes alebat ignem. Vertim eadem die I4. Septembris Mathias Hun- MMhiMΗu gariae Rex, qui Austria partem majorem tum inundaverat, Pataviensibus S i η eo scripsit, se Capituli Maurkircheriani patrocinium sumsisse. Viderent, cave- ista. 'rent ei vim ullam adserre, aut Hasterum recipere. Occultis pactis Capitulum
favorem Regis propitiaverat sibi; de Oppido S. Hippolyti & aliis nonnullis
79쪽
381 EPISCOPUS MI AVIENSIS LIV.
Ecelesiae Pataviensis ei dedendis convenerat. Verum Cives a Capitularibus, ne quid eorum causa civitas detrimenti caperet, impetrarunt, ut loco cede rent. Abiere, quod dixi, vicinum ad oppidum Schardingam. XL Hasterus interea die i3. Octobris ejusdem anni 1 8t. exaratis ad cives li-Ηailenas co- teris praecise petiit, ut ex sententia judicii Caesarei se ingredi sinant; sex hebdomadarum cum triduo moram definit. Jamque iter Pataviam suscipienti, misere obviam literas; precantes, differret tantisper, dum casus se melior daret. Ille tamen via cepta progressus, cum etiam ad muros civitatis venisset, nihilo secius tum quidem admissus non est, civibus de periculo graviore solieitis, jamque tum deliberantibus de nunciis Romam mittendis, quo de statu rerum Pontifice docto fulmen averterent; & misere die I8. eiusdem mensis Axii firmi, In Octobris. Sed Hasterus terrore rem agere statuit: obsidet locum Tubling, cici: Cecimurum, quae ope Caesaris iubegit, adactis in verba inquilinis: oppidum 's quoque S. Hippolyti occupare conatus : In eo Praepositus monasterii Ioan- Reiicitur ab nes erat, qui Pontifici obsecutus, Hasteri partibus studebat. Adversabantueu νς .rpοι acriter oppidani, duce Wigildo Froschler ossiciale Pataviensi cum aliis pres-buteris ; iit ex literis postea recitandis liquebit. Hastero interim vicina opinmod Mathiae pidi populante, imploratus ab adversariis Mathias Rex , qui admisso isthue η''S milite oppidum in deditionem, pignoris nomine, accepit: seruntur militiae eius Duces tres eo venisse ; quorum haec nomina: Dobusch, BoχkoWiri Ternachora, quibus Oppidani Sacramentum dixerunt, festo Simonis & Judae, ut habent monimenta monasterii ibidem. Annales Theologici Academiae Viennensis ita reserunt : is Ad Occidentem & trans Sylvam habuit Mathias ,, Rex S. Vitum & Civitatem S. Hippolytum , cuius aggerem altiorem muristi extulerunt ; ubi totius exercitus sui princeps Thobias de ramahora Mora-- vus resfidebat. Habuit Rex eam civitatem per deditionem & impignora- ,, tionem ex Capitulo Pataviensi, quod Cardinali & Imperatori erat contra ,,rium Ec Electo adhaerebat: habuit ex eadem causa & Mauitern ad Danu-ri hium sitam urbem, veterem, ex qua munitione facta census aureus Danu se bio imponitur, & hominibus descensus recluditur acerrime. Ita Annales; miniti a quorum author scribebat Viennae, quo tempore ea civitas ab Hungaris undequaque conclusa erat. Caeterum cum ad vim erupisset Hasterus, Capitulares
'' eoacti sunt conducere equites & pedites pro tuitione Castrorum iactetiae ve ha sunt continuatoris Schritovini Misit Rex Bohemiae trecentos armigeros equestres & pedestres ; misit & Georgius Dux Briariae quinquaginta equites in tuitionem Castri Ebersperg. Ita ille r qui per Regem Bohemiae Mathiam videtur intelligere, nam se Hungariae simul & Bohemiae Regem appellabat: Uladisi aus enim, cujus opes in Caesare sitae erant, idemque aemulus Mathiae
rationes suas ad mentem Caesaris componebat.
Denique Hasterus me sua a Pataviensibus exclusus. vehementer instabat, excuti aliquando in obstinatos Imperiale fulmen. Quare cives de integro vocavit in jus, eoque rem promovit, ut statueretur eos ad diem 13. Ianuarii actio iam im anno I 22. decreto publico ab Caesare proscribi; sed iis intercessio quorundam imperii Principum in bono fuit: horum precibus executio sententiae ad tres hebdomadas prorogata, quanquam Capitulares rem omnem scenice agi interpretabantur. Caeteriim in praetorio Caesareo etiam de ossiciariis & ministris Ecclesiae Pataviensis lege actum i placuit eos Hastero obedientes evaruae sententia ad eos die is. Februarii eius anni I a. & rursum die 23. 6 em mensis perscribitur. Subinde & Pontifex Caesari per literas die 9. Martii. . exprobrabat, asperis verbis expostulans, quid effet, quod Hastero non-1 α ὀ seri dum possessionem Ecclesiae defenderet. Et Georgium moriae Ducem &dmidum ur- Ordinem ςquestrem ac civitates superioris & inferioris Bavariae singulis seri-ε ' piis convenit, minatus anathema , si Cardinali ultrb negotium facere, aut obsistit MN aemulo eius auxiliari pergerent. Mathias Hungariae Rex progrestaus Hasleth Hunn ri, validus interpellator accessierat: Is Dominica Invocavit 24. Februarii PataViensibus solenne suum repetiit: se Patronum & Protectorem Capituli Patavi ensis constitutum; admonere cives cautumque velle, ne judicio Caesa
Decer tureolum pro scriptio. Differtur.
80쪽
ris, quod infirmum esset, in rccipiendo Cardinale deserrent: hostem aperiatum fore omni biisque locis impugnaturum , si quid siccus attentarent: sibi deliberatum esse, per vim etiam tueri electionem a Capitulo factam. Species erat, literas regias, qudd aded belle elaboratae essent, a Capitulo Maurki cheriano compositas fuisse: eos opera Regis usos subscribendo di intaxat, ac transmittendo. Sed Pontifex & Cardinalis Regem per literas admonitum, qua rationibus, qua promissis proposito abduxerunt.
Novissimε a Capitulo Maurkircheriano, quod Schardingae sedebat, lite- XIII.
tae civibus redditae sunt Dominica Laetare II. Martii) quibus monebant, uti Paravienses perniciem Ecclesiae ante execrationem, proscriptionem, ac iudicium Caesaris. Τqui judex competens haud ellet, haberent: atem uti turrὲm pone aedem PreS- eommounc
byterorum in Oppido oenano ne extruerent. His tamen inseper habitis ei ves objecta animis potentia Caesaris , adversum quam ab Capitulo silppeterent opes nullae , die 22. Aprilis anni 1482. per Alexandrum Fortiviensem Episcopum Legatum Apostolicum , itemqtie per Praepositum Labacensem oratorem Caesareum cum Cardinale transegerunt his legibus: primum ut clericos omnes inobedientiae notatos urbe eliminent: in aedibus Canonicorum, ac palatinis loco nihil moveant: circa Pentecosten Hasteri familiam non item ejus Capitulum) equis urbem ingredi, atque egredi sinant: ad existremum etiam Cardinali introitum concedant. Consecta res erat; verum cives metu malorum captare moram: iam Cunαntctenim a Dominica listare annonae omnis e Bavaria 1ubvo Aio intercia merat.
Caeser die S. Georgii misia civibus tabella severe mandavit, moram omnem Rabrumpere, neque ad Regem IJungarorum , neque ad alios, qui obstarent, in 'attendere. Ad haec Bernardo de Schastenbcrg Praefecto superioris Austriae Η,uinis negotium dedit, Hasterum deducendi Pataviam, eique in praesidii im addendi duas equitum peditumque centurias, ac defendendi eum, si res ferret, adver 'sus praesectum arcis Pataviensis Sch varZenstainerum ; neque ante Patavia discendendi, quam rebus omnibus sedatis. Inter haec partibus Hasteri accessit ot mari s oberhamer potens Dynasta ipsi Paschatis hebdomada. Iam festium Pentecostes advenerat, quod eo anno celebratum die as. Maii. Apparatus ad ingressum fiebat: templum & coemiterium oppidi fremss, quod pedi arcis ad Orientem objacet, propugnaculis & defensoribus in-denuhei,cstruebatur: Arcium Praesecti rem serio agi conspicati misso ad cives tabellario hostilia denunciant, feria quarta Pentecostes. Die Sabbati insequenti, Ηι lemi M. quae erant Ralendae Iunii, ib vesperum Hasterus comitante Schamtenhergior cum septuaginta supra centum equitatu , quibus etiam Palatinus & Christophorus Hohenset der mandato Caesaris aderant, ingressus est Pataviam. Cives ossicivm contestati vim non modicam obtulere vini, praeterea ludum ain paraverant fotarum suo more saltantium: aliaque in eum modum adorna bant; cum ecce tibi Bavari vicini inimicitias edere; nemo ullus Patavia,e Gaza- salvo corpore & rebus , pedem efferre; capi, spoliari; Alumni Hospitalis, turbaque pauperum ad S. Spiritum, eorumque vectigales Vilfhovium in captivitatem abducti. Ex arce pariter Schwar ensteinerus non oppidum modo It ense in cineres redegit, verum etiam bombardis & grandioribus & vulgaribus in civitatem displosis adeo omnia permiscebat, ut duorum ferδ men-snm spatio, videlicet ad Kalendas usque Augusti, nemini intra urbem liceret tuto degere : Globi saxei grandiores quatuor episcopali palatio injecti: perfossae aedes permultae, violatae plurimae. Ingens principio consternatio, ob quam justitinm lacrorum per triduum fuit. Sed inter haec cives minimε desides uti scribit Continuator Schritovini, ci- .imis etiam machinis & bombardis castrum inferius fortiter oppugnare ceperunt,adeh ut ex septem machinis, quatuor centenariis projicientes, una die 3 o. ictibus quaterent, & satis sipistbs muros perforarem. Haec ille. Eruptione quoque facta interceperunt norintilla, qtiae Bavari in arcem sibvehere stude-lami; in his globum saxeum ingentem, qni multis inde annis rei factae mo- xv nimentisti fuit. Procellae hunc in modum saevienti in uxit se primum uid , α