Alexandri Massariae Vicentini, ... Practica medica. In qua methodus accuratissima traditur, & cognoscendi, & rectissime curandi omnes humani corporis morbos, ... Cui recenter suis inserti locis ex ipsius auctoris autographo desumpti conspiciuntur bin

발행: 1607년

분량: 603페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

101쪽

LIBER PRIMUS.

non vi dantur toti eorpori communes esse , unde nonnulli recentiores contendunt, illas tantummodo ad mineiorum solo ae 8e ceruicis pertinere: quae sententia

non solum et i modernorum .sed etiam suit Pelopis vetusti Me sic, o multi litis.1 o. Eis uero h re dubita

tio leuis est, neque quicqua in ad curationem pertinet, tamen cum ti viduam Galenum in lib. de trem repostremis verbis, R de sympl. differ. .eas tres different as tanquam toti corpori communes statuisse,inihi lib)t magis G deno quam Pelopi fidem adhibete.

Pol remo sunt dis re viae ex causis, quae etsi plures.sunt,tamen Hipp. in duas contulit,iyanitionem,& re pletionem, s. aphor. 3 9. Ad inanitionem quidem 1

uocatur statis ardens, tio hellebori, & omnium medicamentorum: immodica sanguinis mola so, vigiliae,

inedia,& quacunque corpus vehemqnter exiccant,ut declarat Gaio de locis as. 6. Ad repletionem vero peristinent ebrietas, crapula. suppressa vacuatio , consueta exeretiatio intermissa, inflammario. 5 similia . Hanc sententia in passim amplectivit Galen. s. aphor. I. de

tremore p. vltimo x. de sympt.causis 1. 8. de med. se

cundum locos 3.ide locis as. 6.& affert chordarum similitudinem: N ainque sicuti in musicis instrumentis chordae vel nimio humore imbutae &repletae, vel vehementius siccatae & inanira, tenduntur di contrahuntur,ut quandoque etiam rumpantur . sic nerui e dem ratione ex nimia vel repletione, vel siccitate tenduntur, ut propterea musculi contrahantur,& conuulsio succedat,adeo ut tandem Galen. hac verba seri pserit s. de medic. citato. ino vas in conuulsione tersiam aliquam causam supra vacitationein & repletioncm nondu firemi.

Sed aduersus hanc Hippocr. &Gal. sententiam est 'p' Aui cap. proprio, de conuulsione, qui alterius cuiuia ii. Miuiad spasmi me urionem Leit, quem ille spasmum nomaum . propori ronatum ad mai tiam vocatac docti feri, noex repletione vel inanitione, sed vel ex calido, acri humore, vel ex qualitate venenata, nerueniente ad cete

brum & ne uos . sicuti in morsu scorpionis coutingit rvel ex aliis qualitatibu, non venenatis, quaecunque neruis iniicitiam inserunt, naturamque ad rei moles ex ouisione n irritant. Avicenna in ciceri medici Arabes , alqqe hoc tempore prope omnes communiter praesitantes sequuntur: sed neoue Galen. ab haelertia conuulsionis causa videtur ab horuisse, qui explieatis duabus causis, repletione & inanitione, s. aphom .hre h ahei: Fit autem,ut dixi, & propter senium eonvulso. Ac forte idem voluit Galenus ra. meth. vltim. p

s remis vel bis .cum docet,quatuor osse cauus conuulia sonis ,repletionem , inanitionem, mordentem & t Duem humorem,qui neruosa corpora rodat, atque i

signe frigus, quod tale quippiam, quale glacies, eis.

crat.

Neque pro hac sententia desunt rationes: ac prumum Singultus apud Hipp. est conuulsio, aut saltem ex eisdem causs generaturr sed singultus sne repletione vel inanitione ,ex solo sensu Iei actis,ut piperis,

nec non ex qualibet qualitate, ori ventriculi mole-iliam inserenie,st. Itaque R conuulso ex sola maiala qualitate,cerebrum S neruos laedente, videtur fieti posse . Pr i terra constat inter omnes, eo lepsiam totius corporis conuulsionem esse , nili tominus inter caeteras illius differentias, de qu)bus Galenus in s. de locis assi una est, cum assecius ex aliqua parte incipit, N ad cerebrum usque sens siluer alcendit: scuti coristingit illi puero , qui narrabat aulam quandam frigi dam sbi ex tibia ad supernas partes ascendere. Postreismo ex sola neruorum refragetatione, ex insigni des re, ex morsu serae venena ae, ut inquit Avicenna,&al it huiusmodi noxiis qualitatibus nomines smne vo- uulsione corripiuntur. Vnde licet concludere, conuulsionem quandoque sine repletione vel inanitione

c aeterum ad dissoluendam hanc diis cultatem multi multa loquitur. Nonnulli sententiam Hippoeratis & Galent i nterpretantur de conuulsionibus tan- A. . tum, quae per propriam assectionem fiunt, minime de sis Aia d.

iis,quae ex confra su alicuius partis eueniunt: nonnul- Muria c-li huiusmodi consensum ad repletionem . nonnulli is diaci ad siccitatem reserunt e sed eum esto nolim sine uias secia.

opiniones a medium pro scire, eam a seram responso uem, quam censeo ad mentem H in cratis, G leni, & veritate .n magis esse accommodatam . Ira igiatur habendum est, quamlibet conuulsionem, quae v re conuulsio sit, ex alterutra causa, vel repletione, vel in initione seri, caeteras autem conuulsionis differentias, quae propter alias contingunt ea ius, po ius m

tus smiles conuulsioni 'e conuulsorios, quam veras conuulsones nominandas esse. Et quamobrem ita censeam, praecipue not Galea. qui , ut diximus, nos do- . cet, palpitationem & conuulsouem solius morbi opera esle, caeteros autem motus, qui fiunt a natura irri tata , & conante expellere id, a quo grauatur, quales sunt omnes motus qui ab aduersariis proseruntur, re uera conuulsiones non esse. Ae ne quis putet haec nostra figmenta esse, Galenus audiatur, qui pluribus locis mani selie conuulsionem distinguli a motu con

uulsorio, qui heculiari quoque nomine immoμωδιι veris; e , conuulsinus affectus appellatur: nos vero au et altero loco contenti erimus. I. pror.co m. 3 69. haec . /h hel: Constat conuulsuos affectus appes lati, in qui hus principio, aut non multo poli quam scit inceperint, conuulsones perseuerant, ex repletione Ortum

habentes. Et rursum a. de praesag. ex puis 4. Affectu inconuulsuum appello, qui ante mortem necessario alia quod conuulsonis periculum inducit. Haut disse rentiam vers conquisonis &conuulsui affectus. Auetroes praeciare videtur assequutus esseHaollige 33 .p stremis verbis : Aliquando fit in neruo una species

contractionis, propter fortitudinem virtutis expulsis uae,quae est in neruo &c. R haec species contractionis dicitur expanditatio. Causae igitur verae conuulsionis, quae a solo morisho eis citur, duae sunt,repletio & inanitio, neque prae terea potest tertia reperiri: er teri autem motus, quicunque non a solo morbo, sed a natura irritata origi nem habent,conuulsionis speciem reprae lentant, ac potius motus conuulsiui,quam conuulsonis nomen me

rentur : id quod unusquisque facile intelliget, qui v

luerit Galen orationem diligenter attendere: etenim

des neultu haec habet . singultus igitur concedatur conuulsio notnaehi nominari, melius autem fortasse suciit, non conuulsonem dicere, sed quendam motum, iusdem generis cum vomitibus: Sico aptior. 34. scribit, luctuosa suspiria fieti propter aliquam mule lorum pectoris depositionem, conuulsoni sinissem. . Sie a. de lucis aff. . docet, in malis epilepticis per conia sensum, η'uti palpitantem quandam conuulsonem

potius, quam perpetuam conuulsionem fieri. Et rursum s .del sag 6. recitans historiam allius Grammatici,epilepsa laborantis, per consensum oris ventriculi, inqui tollum conuulsorio motu uniuers corporis correptum fuisse. Cum itaque duae tantummodo sint causae conues r i. sonis, repletio&inanitio, iam quaeret quis quomodo viraque contingat e Quatenus ad repletionem pertinet, huic respondet Galen. in libr. de tremore ,

capitulo 'lii mo , hoc fieri dupliciter : uno modo

propter in f ammationes partium neruosarum, cum in principio neruorum, aut etiam prope ipsum principium generantur, altem ex copia succotum , quae sne inflammatione eadem neruosa corpora mades ciat, & distendat. sed rursus quaerat aliquis, qualesnam sol huiusmodi humores e scribit Galen. i. a ph. 26. .aphor. o.heruos repleri sigidis glutino-ss humoribus ex quibus etiam nutriuntur 3 quos

quidem humores ille planius oplicauit s. aptior. 3 6 este humorem pituitosum & melanchol cum: quos certum est frigidos & crassos esse: ex quo sum aph. . apho.

102쪽

apho. rc. rebrem conuulsoni superuenire melius est,

- quam seoti conuulsionem sapho. o. A quartanis capti, non admodum conuullionibus capiuntii quod si prius capiamur,& quartana superuenerat, liberantur,

propterea, quod fibris possit istos humores calefac re, ex testiare & Gi luere: suuidem alteri duo humo rea sanguis & flaua bilis, nisi inflammationem & tu

morem esticiam,m disti cutier ut nullo modo videntur posse facere conuulsonem, unde neque Gai. nec alius illorum mentionem facit. Quod pertinet ad inanitionem,Gal. ι .de locis ais. 7.est, propter hane causam conuuls em posse fieri a laboribus vigilais,fame,nimia purgatione, di alis id genus, quacunque valent corpora nimis sicare de inanire. Et si quis oblatratin ctitos extrema consumptos macie di siccitate, nulla conuulsone correptos. Respondeatis,conuulsionem minime ex omni scatale es tantummodo ex sccitate paritum neruosarum fieri : hectici autem etsi propter siccitatem membrorum principalium , ac praecipue cordis,maxime extenuati fle siccati sum tamen ea liccitas neruos non adeo penetrat, ut pellit conuulsonem sacere.

Signa. Signa suturae conuulsonis sum si tui ex praeparatione corporis, de ex causis: etenim illa corpora quae suapte natura habent neruos imbecilles, di qui facile noxiam materiam & offensonem possunt suscipere: pati ter quae otiose vivunt ulcis frigidis & classis alimentis nutriuntur arile in couulsonem incidunt. ad quemodum dicit Arist. .de his. acim. vli. plurimos pueros conuulsone laborare, ae pr cipue corpulentiores , 5e lacte vescentes copiosiore S crasJore, & n tricem lactentes succi plenam di corpulentam. Et Gal.

hoc ipsum confirmat,qui docet 3. progn.34.3.aph. as. I.epid. x. a 4.& 3 7. ex tribus facultatibus quae nolitum corpus gubernam,pueros duabus quidem, quam caeteros sortiores existere,una vero debiliores, ea nimii u quae ad neruos pertinere necnon tuos plurimo importuno ac saepe crassiora alimento uti, adeo ut propter utramque causam conuulsionibus quam maxime sint obnoxii sic si aliae pi cedant causae externae. mal navulnera,eontufiones, punctura neruorum, di similia, ex iis quoque licebit fututam eonvulsione praedicoe. signa quae praetentem conuulsonem demonstrant,

sunt manifesta, neruis musculisque versus suam Originem praeter voluntatem conuulsis, membrum adeo rigidum & contractu apparet, ut ad prasinum Ilaium

reduci non possit. piciunque dolor concurrit veheme-iissimus,qui si diutius perseueret, agri vires maxime potest consumere. Quales fini pulsus conuulf rum . .

. longa & perspicua oratione explicatur a Gal. de puls

signa disserentiatu a magnitudine, a modo gentiationis,a loco asecto,a tempore, vel sensibus, vel aliter, sunt manifestissima. De signis autem causarum, utrum conuulso pr pter in auitionem, vel propter humorum plenitudine contingat, videatis Gai. q. de locis as . 6. quippe cum et a laboribus, vel vigiliis, vel sicca & ardente febre,ves simili ratione eonuulso fit, siccitatem & vacuas nem causam esse putare oportet: s vero temulento homini atque Otiose viuesti conuulso eueniat, contra-

riam causam affectu hunc procreasse consentaneu ess .cavalia eo In conuulsone quae ex repletione originem habet, a. ν ex τι sue uniuersalis fiue particularis sit, eaedem proponun Misne . tur indicationes, quae in paralysi propositae fuerunt:

dem curationem conuenire: quibus tamen audetida

est alia indicatio,emolliendi partem laborantem. qua. diatinus perpetuo rigidam esse.

gnuia Mai unum sane omnium consensu, dissicile S: p

riculosum malum eonvulso est, sed tamen quando que recipit curationem: unde sunt aphorismi Hipp1. apti. a 6 4.aptio 1 . Ovia conuulsione aut dissetis onecoiripa untur ebre superueniente liberantur s. aph. s. de ε. si ebrius quispiam repente Ob mu Icscat, couuae

sus moritur,nis febre coo piatur. si e Gal. lib. de ire more , postremis ieibri videtur pollicericu aiionem

con uisionis, quae ex humorum copia aut iis param

Cone gelleratur,nempe copiam vacua 1 lo, in Itali mationem veto propriis remediis tollendo: de quibus satis dicitur in meth. Quatenus peti iret ad pruuam m- Lmiem.

dieationem ii uelitis aluum lenire, quod fieti potest sconuulso parti latis aut leuior fuerat,nihil litera siniplici est prastantius, & quidem acria optima sunt: sin autem conuulso fuerit insgnis, ae prscipue si linguam, culos 3e faciem occupet . adeo ut cernum sit cerebrum laborare, tunc semper secanda est vena, dummodo per vires &per aetatem liceat : sanguis iuxta Avicennam moderate est detrahendus, ut vires pos- ν snt perdurare,& motus comita orios per scire, qui in no omni conuulsione sunt laborios, & virtutem quam 'maxime desoluunt: vena autem sicanda est cephali ca atque ea quidem in parte sana. Letempli gratia, si laboret pars sinistra ea parae dextra,vel f laboret pars dextra,ex parte sinistra sanguis mit endus est, cum ex decreto Gal.&omnium, nunquam liceat per patrem Iaborantem aliquam vaeuationem moliti si conuulso fuerit in partibus inferioribus ti leuior, adeo ut

nulla vel st praesens, vel immineat morbi magnrtu clo, a sectione venae abstinendum est. Hoc tempote noxia materiacoquenda di praeparanda est: redundante pi

tuita sunt strupi de beronica, de staec hade, hyssuo: ... '

mei reticeum decocta heton sedi, salutae dic. Post cou. - ., i. 'eottionem debet purgari. & quidem validissimis me- s di tamentis, qualia sunt hiera diacoloeynthidos, piluata de hermodactylis,de opopanacoicet id Σ. β'

Redundante melancholia sunt syrupi desumo terrae sm p. de horragine,de pomis: decoeta busti ossae .cetera cli, fumi terrae. Medicamenta sint pilatae de sumo

terra , consectio hamech dec. Interea omnia reuulsim R/ω zκ num genera conueniunt, si ictiones,lsatura,cLcul hi. m.

tulae,qus in panibus oppostis sanis heri debent: clysteria fle glandes acriores optima sunt: post hς ipsum

quoque taput perer hina,gargarismata, mattica tolla, . .

purgari oportet. Demum vero ad resolut onem maloriς Occupantis partes neruolas, Stoborationem de 'ueniendum est: hoc sit interius conserua beton cς, su-uiς, diant hos, theriaca, mithridatio, coiis et Ieanais cardina, castoreo, Ad similibus exterius oleo vulpino,

tiliorum alborum, de terebinthina, ex ligno guaiaco. Pro emollitione, tendum oleo semitus lini, amygd hiarum dulcium,pellibus vulpium,luporum, feli uti:,& . Ni aliis,eum smplicibus tum compositis medicameniis, ' 'de quibus tractantes paralystra diximus. sed inter ci; tera aquς thoniarum calidiores , quales lusit 1 ulphure minos obituminosis,&smiles, hae: arrema nam , habent pigrogatiuam, neque solum si exterius adit, i. nistrentur pro balneo &institione venum ei lani si in 'terius assumantur, scui quoque lutume eisdem balneis extraelum atque illitum, qualia apud nos D Petri, D II elens. D. Bartholomςi, mirabilenas spei iumero operam prsstant. Hippoc cuiusdam remed a uitae conuulsione metitionem facit, otio 1 a plurali 1 tanquam absurdum repudiatur : inua vero uinetur aph. ii .s tib unde Paulus liba cap.ro h schabet: pri- 'gidet porro superfusionem, quemadmodum Hipp. aia

ierit,eum si molire temerarxi,de propterea, ut arbitror, a recenitoribus reprehenti, &Los ipsi d uitamus. Sic Cέ:us Λurelian. lib. s. de motb 5 acinis a. miratur,quomodo Hima. in t ' ii pa Ilicine existini et Dieida utendum esse, cum ille icripserit s. aphor. 1smigidum esse inimicum dentibus neru4s, circi, O,p n limedulls,calidum vero utile.

Sic auctor com in aph. Hipp qui sub nomine Ori

basii circumseruntur. cum certum sit O. basium mi ni me eorum auctores Tradmiraticine ilicitur, alioui lip. qui prius frigida damnati erat, binici rig da pro-het . Ego vero puto Hippoc. cum ratione loqui, neque

ullam i eprchensionem mereri: & si alti c's uis Aut lianus non potuit, quia fuit antiquior Galero, ita

103쪽

M LIBER

I aplus,& quicunque aliter sentiunt, voluerunt,ut pu O,Galem Interpre:aionem legere, quae mihi vitietur omnem de hac re diffcultatem tollere. Namqne ad

uel satis Hippoci perfusonem aqua frigida: in morbo frigido simplaciter considerant, in quo certum est, illam non conuenire, quod ipse quoque Hipp. fatetur proximo ao.in quo docet, frigidum risores sebriles, conuulsiones &distensiones creare. Hipp autem alia ratione frigidae perfusonem probat, quod ei Caleni interpretatione & ex sequentibus fiet manifestis

smum

Primum igitur sumpta indicatione a natura morti supponendum est, colluulsonem lanaria talore, vel naturali,vel praeternaturam: quo posito fundamen-3o, Hippoc. conuulsionis curationem,& curationis rationem sis conditionibus & hoc ordine instituit . Prima conditio est, ut conuulsio sit sne ulcere, qu niam frigida viceribus noxia est, quemadmodum c piose demonstrat Galenus η. de siti p. med. circa principium. secunda conditio est, ut ager sit iuuenis,mqua aetate constat homines natura calidos cile. Tertia vi Ger bono corporis habitu si praeditus, vi comm ditis aquae stigidae pericula possit perferre. Quarta est, ut tempus anni sit aenaa media, cum syrius ardet, vi ab aere ambiente caliditas magis adiuuetur . Ulii in aeu conditio vi copiose aquae si igidae perfuso fiat, propterea qui i ex gua aq I portio non id praest te moset, quod Hipp intendii. Hispositis conditionibus, Cal. non laluin hoc temtidium probat ed etiam quod Hipp. de una tantum specie, nempe de tetano dire- Iat,ad omnem conuulsionem referi:& ratio est, quoniam fragidae aquI perfuso cutem res teterando cal rem ad intinnas partes suocat: ea quo facile est in elligere, frigidam non propita virtute, ted ex accidenti hunc morbum sanare, quandoquidem calor ille est, non f. lgus , qui reuela & per te conuulsionem sanar, ut concrudunt postrema xerba aptior. Norandum autem hunc casum Hipp. ingularem esse, & raro admodum contingere, ut omnis propositae conditiones simul conueniant: attamen si ita fiat, concitide udum est perfusonem aquae frigidas in omni conuul sione conueniemem esse, Hipp. e Galen bene sentire, Cintium, Paulum S caterus onices temere Ilipp. reprehendisse. F., M M Quoniam vero supradiximus,cum Hipp.&Galem sue ι, Hes sebrcua conuulsioni superuenientem quandoque proia da in c. desse, quaerunt hoc loco nonnulli, virum Med coli- ωὐ0.M. ceat aliqua I. do Lbiem eaeitar. 8 Sed cum ego nolim de hac quaestione longius agete, illud unum uaco,Hip.& Ga en. tamets inquiuni febrem superuenientem iuuare aliquando, id iam ea clar filium med cis non dare,vi febrem studeant excitare, neque id mea sentea Nasicitum est,cum minime si in potestare Medici alem di tantum febris gradum inducere, ut certi simus, Illam non fore deinceps periculosam,ac forte ab eademags, quam a conuulsone timendum . Atque tiati nus de conuulsione ex humorum copia. Ληhio Quod si conuulso ex in flairimatione oriatur, quae

x infam maxime ac frequenter neruorum puncturae ac vulne-mam ara, ri Iolet succedere, itine tota indieatio ad inflammationem est dirigenda,de qua agit Gai in s. melno. inart. σαι - Ma medica,&3.de med. secundum gentra. na. Postremo autem quatenus pcrtinet ad curationem conuulsonis, qus ex inanitione & siccitate originem habet, scribit Gad.1.apho. 14. s. apho. s. di q. hanc a

tem disse ulier & rato, aut nulla ratione & nunquam curationem recapere: Et simpliciter ac absolute idem strahit Galenus de tremore ultimo, conuulsionem exsccitate nunquam sanari, squidem ita assecti protimus moriuntur, ut ne cogitandi quidem remedii tempus permutant: Avicenna iamen ex hoc numero excipit infantes,quos inquit velociter liberari a lpasmoscco, propter humiditatem complexiouum suarum, &humad Natem alimenii: quare non est videliac re lotissius agam M.

Quod si aliquid omnino agendum est sine dubio victus ratio principem locum Obtinet, cum enim summa hut ijsmodi curationis tota in humectatione consistat,cet tunis it hanc portus cum alimentis quam in dicamentis seti posse: de qua commoda victus tali ne videatis Gal. 7. metho. 6. ubi agit decumula quadruplici corporis siccitate, &de eligendis alimentis, qu ae ad omnem sceitatem corporis pollini conuo

De vile a.

AGgredimur morbum qui frequentissime homi

ncs adoritur,qurq; multas tum cogim one, tum et i . Quasione arduas continet d. iscultates. Nullus estino bus qui pluribus nominibus a veteribus fuerit normnatus,qua ipse hic,qui primum dicitui a ληπσλις uas compti hcirsio quaedam, quod, ut inquit Alo. agri rerum obliviscantur, atque eorum sensus detiti

neantur.

Secundo dicitur motbus sacer, vi inquit Clitu, Aurelia .ufi,vel quod dui initus immittis vel quod an inam contana net, quae sacra est: vel quod in capite suam sedein habeat, quod mulli philolophi sacrum animae templum esse dixerunt: vel propter m rhi m gnitudinem : si quidem vulgus res magnas solet lacras appellare, ut sacrum mare,s e Medici os sacrum vocat, sic virgilius, Auri sacri times. Plato in Timaeo ad fi nem , hunc morbum dicit sacrum appellari, quod sacrae natura inorbus exiitat. Apud Aretaeum sacer dicitur, aut quod humana ope tolla non post; t, sed diui- , aut quoniam homo daemone correptus esse videiatur. Sed Hippoc.huiusmodi appellationem redarguit, in lib. de sacro morbo, si modo hic liber est Hippoc. legitimus, qui inquii, hunc morbum caeteris neque diu Iniolem, Meque sacratiorem sibi videri, sed eandem naturam cum reliquas morbis continere: unde concludiisellos homines, qui prima hunc morbum sacrum esse pronuncia uerum fuisse quosdam magus, expiat res,circulatores,arrogantes, qui cum cssent consilia &mentis inopes: & nihil haberent,quod exhibitu pr desset, ne manifesta fieret ipsorum ignora mia, hanc aism onem sacram esse direcutit. Quam Hipp. sentet tiam Cal. quoque probat is epid 6. . Tettio uicti ur morbi s Cona Dialis, vel quod in emmii as .Latque hominum congregationibus labora res maxrme infestarentur,& frequenter dei cienture vel quod ea die, qua quis conca disiet, coimita intem

- rto morbus Herculeus dicitur, it placet Arist.

3 .lectron. prob. I. vel propierca quod Huicules hoctiioibo laborauerit, vel, ut placet Ualco O, quod nonnulli hoc nomine voluerint illius se ieiti re magii tudinem exprimere,vade etiam Hipp. niagnum morbum appellat. Quivito morbus puerilis vel in se nolis dicitur ab Hipp.insib.de aquis, iere & smis S 3 apho. is. qu nram pueritas tempore solet impii mis negat: tim facere. Vnde etiam Aritoteles 1.de histo. animaliumvltimo loroit, plurimos pucios aure diem septunam hoc morbo interire,ex quo factum est, ut nomi r a allis P. die impone: entur, tanquam tunc saluti infamis magis crederent.

sexto lunaticus a nonnullis dicitur, vel, ut inquit Aretaeus,quod existimaretur i,mitti a Luna flagitiosis hominibus talum,uel ut inqttit Philosophus, quod agroti plenilunio pcriculosius hoc malo solean infestati, vel quod hic morbus Luns circumactionem se quatur: vel quod illum qui interlumo natus est, hoc morbo sere a mei credi ium st. Pos temo & vulgo appellatur morbus caducus, a frequenti hominum calu. Cum

104쪽

DE EPII

cum ex rommuni hominum consensione constet, neminem esse epilepticum sne conuulsone, eritum cuique esse debet, hune moebum sub conuulsone, tanq aam sub proprio genere eontineri. quoniam vero plurimi convelluntii r quos nemo epilepticos dixe rit, huc generi addendae sunt differentiis, magis pro-DNae qu hanc conuulsionem a exteris possint dii in-gaere . Illae autem apud Galenum sunt tres r I. ut conuulsio totum corpus apprehendat. II. ut non sit

assidua, sed ex temporis interuauis facta. III. ut sit cum mentis & sensuum l .rsoner ex quibus quidem genere & dissetetiis nobis licet cum Galeno dedymp. ii33. 3. de locis ais 3. integram epillapsae definitione Bouileia . colligere, hunc in modum. Epilepsia est eo nucis Ommum partium corporis , non perpetua, sed quae per

temporum interualla accidit, cum detentione principum actionum. Itaque Epilepsa est symptoma aetamnis laesae,non vitalis, non naturalis sed animalis: cum autem actiones animales sint triplices, motivae, te stiuae,principes, Galenus docet omnes Ididi, sed non eadem ratione: etenim actio motrix ad eonuulsionem

Pertinens,non imminuta, non ab lita, sed deprauata est rex altera autem parte, cum aeger neque vi drat, neque audiat, neque uno sensu quidquam agat, praeterea vero neque intelligat, neque recordetur, utique

fatendum eli cum Gile a 4. de locis affactiones sen- sibiles N principes non imminutas, non depraua as ;. I . sed abolitas esse. Ex quibus pariter licet colligere cu aleno, hoe malum in cerebro, rationis domicilio, sensuumque omnium principio consistere et qui autem mis cerebri ,& quomodo asscia iur in epilepsia , de qua re non conuenit inter omnes, paulo post tractantes de causis,explicabimus.

Disjαι. Dasserentiae epilepsiae plurimae sunt. I. a magnitudine a leuioralia grauiori leuior est , ubi symptomata

sunt leuiora & breuiora adeo,ut aeger se coimneat,ne

que cadat, sed breui admodum ad se redeatratq; haec,

ut sentat Galenus lib. de attenuante victias ratione, a principi dola victus ratione penitus sanatur. Grauior

autem illa exin qua aetemones sunt longissimae, symiuomata sunt saeuissima, adeo ut nullus pene sensus re inquatur,& quandoque etiam, quod omnium est grauissimum , excrementa per aluum& vestam praeter voluntatem deiiciantur.

I I. Sunt differentiae a tempore repilepsia alia recens, alia antiquaralia habet accessiones S frequenter, α fere continuas,alsa rariores alia noctualia die comtingit,quae differentiae maxime pertinent ad curati ianem. Namque certum est epi epsiam recentem, in qua sunt rarae accessiones,& quae noctu invadit,quod potius vaporibus,ex coena eleuatis, quam altiori cauis tribuendum videtur , longe facilius & cuius quam conitarias disserentias sanari

III. sunt differentiae ab stater namque epilepsia corripiuntur vel infantes & pueri, vel adulti di seni res: quae ditiarentia facit maxa me ad prognosticum a Namque sicuti in pueris licet, ita in lenioribus aut dii Mulier aut nulla ratione licet salutem sperare. IIII. Sunt differentiae a loco asticio:etsi enim n

cessario cerebrum perpetuo a scitur,id tamen vel ma Io consilente implo capite, vel per consensum ali rum partium fieri potest: vnde Galenus ex hoc fonte tres epilemae dis rentias constituit, 3. de locis aff. . Prima ell, vhi in capite malum consuit, quod pluribus episepticis accidit. Secunda ubi in ore veniticuli. vitiolus humor continetur. a quo vapores tu sum ad cerebrum ascendunt, illudque incoli senium iriabunt. Tertia est, cum ex certa aliqua parie coi potis alticius

incipit, qui deinceps ad cerehrum usque sensilii Ilier

ascendit,quod raro contingit Virum autem cerebrum

vel ut pars similaris, vel ut pars instrumenialis is da

tiar, nec non quales verticuli,an anteriores,an medius,

an postremu, laboret, de qua te non conuenit intcromnes,mplicabimus paulo post.

V sunto.Qrentis ex cautis, in quibus recentiores

magnas lites mouent aduersus Galenum At veteres medicos . Diximus de sententia Hi ph.&Gal conuulso- vi nem ex duabus tantummodo cali sis, rcpletione & ina ι. .. niti ne,originem habere: via de cum epilepsa sub con-Lul sone,tanquam sub proprio uenere , si constituta, ut ab iisdem causis fiat necisti est.

Galenus autem statuit, 3. de locis an . 7. eam nullo

modo & nunquam a scolate di vacuatione fieri pol se, quoa ex celeri illius generatione S solutione iacile potest confirmam: siquidem ut cerebrum, vel tenuis ipsius membrana ad tantam perueniat siceitatem , Ut corio simile quippiam patiatur, S: conuulsonem ecficiat . id non nisi loogri tempoιe fieri potest ; itaque concludit, epileps ς Don aliam causam csse, quam crassum di lentum humorem, exitum spiritus in ventriculis cerebri Ohfirmentem, ueruorum plancipio seipsum concutiente, ut ea qus i ii moltilla sunt, expellatizassius verba lisc sunt. Verum celeritas eius gen rationis ac solutionis, quod hoc malum nunquam asccitate & vacuatione, sed sempera crasso htimore fiat, os endit: etenim obstructo meatu ex crasso & lemto humore, subito fit. Et iterum: Ad recte euianadam epilepsam satis est nouisse, laborantem locum cerebrum esse, humorem autem lentum, &crassum in eius ventriculis coaceruatum suisse. Quam eandem sententiam Galen. repetit 1. de sympi causis et. a. apho. 43. Et s quis quaerat adhuc, quali tuam si huiusmodi humor crasti se lenii siqui ccrebri ventric los obstruat λ Huic respondet Galenus a. de locis ais . hunc dupi cemim, S puuitosum, di melancholicum: Ergo,ille inquit, si uti crassus pituitae succus, ita melancholicus quoque,comitialem morbum solet ii

ficere, ubi in meatibus venti culoium cercb. l leunc

tur.

Ex ii, licet illud quoque intelligere , quod mo stiis..

do qua rebamus, quonam modo .cerebrum, & qus nam illius Da s labor Cum enim ex Galeni loco citato crassi humo ies, qui in lubila liti accrchri redum dant , illud offendant, qnandoque vi partem instruis mentalem, Obil mendo meatus, interdum ut partem smiuiem,alterando temperiem quod ille firmat ies imonio Hipp. in fine libri 6. epid. qui sci ibit melan choli cos magna ex parte epalepta cos , atque epilepii-cos melancholicos fieri,prout nox: us humor hanc vel illam celebri partem occupat: Si enitu an ventriculis retineatur, epilapsam: s vero dia corpore celebri r dundauerit, melancholiam cssci: iam vero statutum si a nobis in epilepsa ventriculos cerebri repleti atque obstrui, satis cuique coiistite potest . cerci, in in epilepsa vis partem instrumentalem pracipue labo rare: dico autem pricipue, siquidem Deque stigan dum est corpus etiam quodammodo laborare, sicuti Galen .docet 4. de locis ais a. qui ponens d. f .entiam inter carum, a poplexiam, di epilepsiam, scribat, Ii rum trium morborum si igidumAtassum, aut omninolentum humorem causam esse, verum & iii cai O, & in epilepsia ventriculos magis, corpus autem cerebra minus laborare consueuisse: quod si corpus minus labo Ial, tamen vi quoquomodo laboret necesti est. Quatenus pertinet ad alicrum quas tum , quales. nam ventriculi tin epilepsa laborent, id dubium est, neque Galenus plane videiur explicare r squ: dem 3 .de locis a g. r. scribit, utrumque humorem ,priuit 1um, & melaiicholicum epilepsam L te, ubi in corebit ventriculis relinetur, siue is medius, sue poliremus suetit. Quibus vel bis plane videtur demonstr

i e duos anterior s ventriculos non labolare . Altera ex parte A. de locisas a. ubi ponit d stirentiam

locorum laborantium intercarum, a poplea iam, epialepsiam ,eataleps m , ita flatuit: in caro quidem antiriorem partem magis,In apopleria & epilepsa utramque,tam anteriorem, quam pollersorem, in catalepsi autem post morem patiem magis laborare. Ego vero censeo, veniriculos quidem medium N

105쪽

ri ei pue eontineri. in epilepsia potissimum laborare

ed neque negauerim, ventriculos quoque anteriore

posse laedi: ex quo factum puto, ut Galenus illorum omnium voluerit meminisse. e uti Inter plurimos qui hoc tempore conati sunt Gale- v ni opinionem convcllere, secausis epilapsae principe locum obtinent γε ne. lib a.de abditis terueausis. it. s. path l. & Ron delet. in sua methodo medendi, c. de Epilepsia, ambo Galli, & celeberrimi nominis , qui ex una parte contendunt , epilepsam ab obstru citone uentriculorum rerebri ex erassis N leniis hu moribus nulla ratione fieri posse sex altera docent ep lepsiam fieri, vel mala qnadam & venenata qualitate, vel ex materia tenui, Limosa, acri & mordicantemur possit cerebrum molestia asscere, atque ad rei mole stae expulsonem excitare. Ego quidem in ipsorum rationibus maioris momenti versabor. sed primum illud sciendum est, hasce opiniones fuisse antiquio

res, neque hoe nostro tempore inuentas . Namque

Arist. de somno & vigilia scribit, morbum comiti lem fieri ex magna vi spiritus delati ad partes superio

res. unde inquit vinum nutricibus non conuenire,

quod illud maxime spuituosum sit. Sic Auer. s. colia

liget. vltimo, docet epilepsam fieri, non propter o structionem ex crassis humoribus, sed propter vento- statem fumosam,qus generatur in cerebro,vel in aliis membris, eandem ad illud postea transmutentibus, uod idem nititur probare, quoniam accessiones cito istatuuntur, squidem humores crassi nequeaut cito dissolui sicuti contra flatus facili me dissoluuntur. V

rum nos unam atq; alteram rationem aduersariorum

aggrediamur,quatum prima est huiusmodi. i. Ratia c. Si epilepsa fieret obstructis ventriculis cerebri exa, Gatim erassis S lentis humoribus, epilepsa perpetuo apoda ea a pleriam antecederet, & sequeretur. Vis huius arguiss v. menti pendet ex doti tina Gal. qui scrιbit x. apho. 4s. 3 . de locis ais . in amplexia frigidum, crassum & t nacem humorem principes cerebri ventriculos co fertim& omni ex parte replere, in epilepsa autem hane repletionem tam integram & absolutam non fieti. Cum enim vero simileist, obstructionem ueniatriculorum momento temporis & in instanti neque fieri, neque dissolui,sed paulatim humorem fluere, di paulatim dissolui,hine eolligendum videtur, quo tempore obstructio non est i ntegra , tam ante, quam post a popleriam, semper epilapsiam fieri debete . sed hoe est falsum , cum experientia demonstret, epilepsam neque praecedere, neque sequi amplex iam. rL Italia. secunda est ratio. si epilepsa ex obstructione ori ginem hiberet, post accessionem illi suecederet paralysis, scuti succedit amplexi aer etenim eum in vir

que morbo eadem sit materia, pituita aut melanchoalia , idem locus, ventriculi cerebit obstructione labo rent, nulla probabilis ratio potest afferri,quamobrem apoplexia magis quam epilepsa debeat in paralysim

terminari.

iri p., postremo, si in epilepsia crassus & stigidus humor

M '' ventriculos cerebri obstrueret, qui,ut serabit Galen.3. de locis ass. 1. animalem spiritu impediret, quominus

ad eae teras eorporis partes possit penetrare, tunc ceti saret motus, aut saltem minor fieret: verum tantum abest ut in epilepsia motus cesset,vel minuatur, ut coiarra omnes corporis partes praeter voluntatem ad m tum concitentur. Itaque ex iis primam partem conia

eludunt, epilepsiam ab obstructione ventriculorum cerebri ex crassis humoribus fieri non posse. s Ma E , Alteram autem partem, nempe epilep siam fieri a

mala qualitate, vel materia tenui, non obstruente,sed L. vellicante & eerebrum ad expulsionem excitante, pluribus modis conan mr probare. Primo id colligunt

ex tepentina epilepsiae inuasione & solutionet cum enim statim de improuiso ac minimo temporis α mento illius accessiones superueniant ac soluantur, tanta celeritas potius tenuitatem materiae,quae facilia me mouetur, quam crassitiem, quae mouetur dissei li- me , videtur indicare: quo eodem argumento Gal. x. de sympi. eausis x. probat palpitationem fieri a flatu. propterea quia cito generatur, &cito dissoluitur. Deinde suam sententia confirmant nonnullis exemplis, postiis a Galeno in quibus aegri non aliter quam

mala aliqua qualitate, aut materia tenuiore & molesta ad cerebrum eleuata eorrepti sunt. quales fuerunt,iuuenis ille Grammaticus, quotiescunque vehementius doceret, aut longius famem pateretur: nee non illa

puer, qui sentiebat a crure tamquam auram frigidam eleuatam . quorum Galenus septimo mentionem meit tertio de locis asseu. septimo, quinto de locis affect. sexto, sexto de locis assect.quinto. iam vero ni fallor non disseile est ad hre res in o

dere, di primum experientia demonstrat, tam repente .

atque inexplicabili temporis momento a poplea iam a seri,ut necessarium sit fateri totam simul ventriculo rum obstructione seri,ut nullo modo epileptica sym- - 'plomata possint illam pr edere; quod ad altera quo que argumenti partem licet respouere: s quidem aut perseuerante obstructione aeger moritur, aut materia obstructionis tota a natura ex ventriculis ad partes pioximas protinus deponitur, ex qua depositione. vi suo loco diximus,alterius partis para'ysis solet su cedere, adeo ut nulla amplius neque integra. neq; impet secta obstructio remaneat, qua epilepsiam possit inferre . . 4 Ad secundam rationem, pariter negatur consequen Adr L Vtia a etsi enim id verum est in utraque assectione, epialepsia & amplexia,ea dem materiam redundare,eundemque loeum, ventriculos eraehri nempe, male assiaci,tamen ratio utriusque morbi est diuersa: squidem, ut supra diximus, in amplexia confertim atque in t me fit obstructio, ex quo cerebrum non potest sei sum contrahere, & materiam obstruentem eiicere .

quare illam ad principium spinalis medulla, e ad alia terum latus deponit, & paralysis sequitur . at in viis

lepsa obstruci ci est longe minor, neque integra, aderavi cerebrum facile possit cirra obstruentem materiam contrahi, illamque per amplas & apertas vias natium N palati expurgare, ut propterea nulla cogat neeemia as, epilepsam in paralysim terminari: et 5 multi Gmul cum Avicenna asserunt, ad quandoque etiam

contingere .

Ad lettiam rationem respondeo, sacile fieri posse: is ritvt spiritus animalis ad partes celebro subiectas posit 'peruenire, quoniam obstructio nos est integra: unde nemo debet mirari, si aperta via aliqua saltem ea parte spiritus, pars noliri corporis tenuissima possit ad alia membra deferri. Nam n in apopleata, in qua longe maior & plenior est obstructio, spiritus descendit ad musculos thoracis,propter necessitatem respirati nis,ut docetur a. apho. 4 a. iam nulla difficile debet videri, si in minore obstructione,qualis est epilepsia,spiritus & ad thoracem , Se ad totum corpus possit peris

transire. Sed illud addo, spiritus in epilepsi .i, seu ti iaapoplexia , propter necessariuai vis in respirationis, ad solos thoracis musculos deferri, minime ad reluquos, quibus nullum plane usum possunt afferte, si quidem motus epilepticoru ut supra diximus de coti- uulsione, non sunt naturales & voluntaria, sed praeter naturam, di praeter hominis voluntatem, cum a lolomotho fiant; unde nihil spiritibus opus est. Atque hactenus de iis qui contendunt epilepfiam x. n. .. ab obiituti ione ex crassioribus humoribus non fieri. Videamus modo argumenta eorum, qui altera ex Gis ενιL

parte dicunt, epilepsiam ex mala qualitate, aut tenui ....in ade mordicante materia Oraginem habere. lyraecipuum friariis. . argumentum eorum fuerat ex celeri epilepsiae inuasionere solutione: ac sane hine licet hominum im

hecillitatem iudicii intelligere: siquidem hoc ipso a

pumemo,ut supra deciarauimus, Galenus proba epi-lepsiam ex cras rem humorum obstructione fieri. Sed quaeso euiusque argumentationis vim hi iter perpendamus. Galenus qui docuerat epilepsam uni Misi

106쪽

37 DE EPILEPSI A.

uerg corpor s esse erimi uisonem, illamque ex doctrina Hipp. vel ex repletione, vel ex inanitione fieri, probat unam repletionem, minime inanitionem epi-lepsa, eausam esse, & hoc argumento utitur secundo

de t Ymntona. causis vltimo: quod subito invadit, &subito soluitur amplexu,& eoilepsa aer pituitos lucci miat Litudine an cerebri ventriculis collecta,e gni vi dentur. 8d propterea fit subita eorum tum generatio, tuinis utitio quis aecidere in corporum intempe r te nul in modo potes r namque s epilepsia ex inani trone , id est . ex misia siccitate fieret, ea sne dubio non repente, sed paulatim inuade et, nee tam facile di cito dissidueretur : itaque ut subito inuadat, neces.sario ex crassit humoribu s prouenit , squidem praeteremassos humores nihil esi . quod tam subito cerebri ventrieulos possit replere. De subita autem di lutione est dubium, quoniam Auer 3. colliger. id negat, qui asserit, humores crassos minime releriter dsi uil, sed longas aegrinadines Leare. At reuera si Auer. inrelligit, ut uiuetur intelligere. dissolutionem pro coctione, vere loquitur , quandoquidem concoctio non subito, sed interdum longissimo te inpore perficitur e verum Gal. aliter sentit, qui docet crassos h mores in epilepsia minime cone u i , quod tam h r ut tempore seri non potest, sed cerebro se coneutiente a venariculis amoueri, ac per proximas paries icit. per nares & palatum derivari, ac sensibiliter vacuat irid quod experientia demonstrat esse verissimo m, Qquidem aliquando videtis ex ore & naribus epilcyticorum tantam pituitae copiam exire, ut mirum vide

tur . Neque vero Gal. sibii psirepugnat, cum haci Dargumentandi ratione contrarium eosagit in palpia ratione, quam statuit fieri ea flatibus , minime ex huia motibus , propterea quia illius ori & lolutio vel

citer eontingit: namque primo argumenti ratio varia est, cum in palpitatione addatur motus, ex quo non

minus, sorte etiam magis qua n ex iubici origine &solutione, copiam flatus licet collinere: at quo minus, ille inquit, succus sit, repugnat pia auaticinas lum in letus, tum solutionis celeritas. Deinde magna est dit fetentia inter materiam di locos utriusque. Etenim materia in palpitatione o itim ex parte concluditur , neque ullum manifestum exitum h theto a seipsa mouetur, atque exitum ex illis angustiis sbi qua rur m teria autem ex epilepsa, etsi habet proximas partes latas tamen ex la est immobilis, & l paratibus quoque est impedimento,quo minus ad reliquas corporis partes possim deferri r quamobrem rationi conuenit materiam palpitationis & fra tuosam esse, & tenuem,epialepsiae autem crassam & viseidam . hae e alioqui si foret

tenuis, neque obstrueret, neque esset impedimento, imo vero per proximos amplos & apertos canales sbi viam faceret. Atque hactenus de vi huius argumenti ex uelocitate inuationis & solutionis. Iam ductus verbis perpendamus, quantam vim habeat hoc agumentum ad mentem aduersariorum , qui eum arguunt subitam inuasonem & solutionem humorem potius tenuem quam crastum indicare, si intelligunt de obstructione,manifeste falluntur: quods intelligunt, ut veris mile est, de occlusione ventricuis Iotum, quae fit dum cerebrum contrahitur, & conatur stimulantem materiam a seipso eiicere, ad hoe licet

respondere, materiam tenuem non perpetuo facilius

S citius, sed quandoque dissicilius & tardius a natura excerni; quippe quae propter suam tenuitatem, in

substantiam pariis lasse facile potest penetrare ea qua deinceps non ita facile & cito educitur . Ad hune

modum longe facilius & cuius euacuantur humores crassi, qui continentur in cauitate ventriculi, quam singultu re: iciantur tenues, qui ad tunicas ventriculi penetrarunt e sc per tussim, Galen. auetore a. de sympti causis, facilius purgantur humores crassiustuli, quam nimium tenues. Verum de hae re satis r & concludn, argumentum Galeni rei naturae consentire & demonstrare, argumentum aduersariorum multas absurdit

tes eontinere & nihil concludere. Quatenus ad exempla pertiner , quae illi ast ni ex a

Galei'.&aliis, ac probant homines incurrere epilep- ad ., DI sam ex materia quiminime obstruat,sed vel sua aer iadine, vel aliter cerebro molestiam inserat, tespondem νωm. dum est, epilepsiam fieri, ut supra diximus, aut proprie, vitio eri flente in cerebro r aut per consensum aliarum partium e priorem cerebro primo laborante, non aliter fieri ouam Ohsti uelis ventra lis cerebri, ex crassis humoribus, frequenter pitui oss ι ouando que melancholicis: alteram vero per conlinitim , extenuibus humoribus, & vaporibus acribus malignisque originem habere:si d addo illud, primam speciem epilepsi . ex obstructione oriundam , velam & legitimam esse, ac stequentei cor tingere, caeteras per conis

latifum minus veras ac illegitimas esse,ratiusque euenit: siquidem in illa fiuit veri conuulsones, qua 1 lius morbi sunt operar in altera vero poDus motus quidam eonuulso i, S palpitationi sinites, quae v ra conuulsiones fiunt, qui motus non a solo moibo, sed a natura, conanie seipsam a re molesta subleuare, solent eicitari,ut supra diximus de conuulsone. Ilane rem praeclare Galenus explieat 3. de loc. a se r. etenim eum iam docuisset, epilepsam alteram ex o structione lieram ex cclosinsu . specie inrer se diiseriare, ac prioris certam causa in & tationem iii tuisset, hoe loco, inquit, restat, caiisam inuestigale,quamia obtem in huiusmodi mothas per consensum , epit plicae fiant conuulsones: namque Pelops ne quidem vitam ad hanc rem attulit persuasonem probabilem,

qui ad summum nullam aliam potuit inuenire cauissam , quam quod cerebrum se contrahit, di conatur expellere,quiequid illi ea parte inferiore primario laiaborante sursum fertur, quam contraeiicinem cerebriti conatur minime vera conuulso. sed potius palpitans quidam motus laqui solet, adeo ut in huiusmodi epilepticis simila aliquid cerebro contingat, quod in singultibus ventriculo euenit. Nam scuti ventrici lus, ubi a multo cibo grauatur, vel deprauatur. mo dicatur & statim sngultu corripitur: ita etiam cere. hrum, quando aliquid quod illi est mole si um, ab alia parte jaborante transmittitur, simili motu conam uetur. Vnde sicuti singultus proprie loquendo non es ,

conuulso, ita etiam ille motus, quo terebrum in hac

specie erilepsiae agitatur, verius motus palpitans,qua conuulso dici debet. Non est praetermittenda insignis illa dubitatio, A. . d. virum epilepsia inter morbos acutos an diuturnos si

reponendar namque ex una parte Galen. a. de cris tiati frequenter, reponit epilepsam inter mos hos diu- Signa. turnos, & nonnulli eam quoque addunt rationem, quod careat iebre, quam inquiunt a morbis acutis nos eparari: altera ex parte idem Galen captioso. maia

nitelle illam ponit inter morbos acutos, per h. ic verba. Si aliquis morbus acutus fiat, veluti mothus c mitialis,morbus attonitus &c. Cui sub cribit Avicen. prima A. tract. . cap.4. qui expresse spasmum', scuti apoplex iam, epilepsam, & squinantiam, annumerat morbis acutis valde. Pia iermissis aliolum rei ponsionibus, Gai. respondet. epilepsam ratione acciis num esse morbum acutum, quae lquidem nonnumquam tam sunt frequentes di per illosae, vi breui hominem inierficiant. verba Gal. sunt de causs viti suum ai. Diuturni morbique in thopn Lam .psculani , curae sunt accessiones, scuti morbi comitialis. Quam rei posionem confirmat Paulus libH .cap. I . Quatenus ad illam rationem . quod morbis acutis nee lario febris coniungatur , ego aliter sentio,& de

hac re tractaui diffuse in meo libello depelle aduer

sus Mercurialem . cum, mea sententia, tam certum iis

quam quod certissimum , plurimos esse morbos vere acutos,s ne ulla se brer sed tamen ita haese res habet, ut fi morbi acuti haheant se em, necesse sit illam esse continuam aquae mam sellissima est doctrina Gil. s

107쪽

18 LIBER

Signa epὶlepsi x alia imminentem , alia prasentem demonstrant i alia singulas differentias indicant: ac primum maxime expedit imminentem epilepsiamrγuidere, ut aeger possit non solum i turpidineti erari, sed etiam a multis perieulis sibi cauere, squi deni in ignem&, varias ruinas solent praecipitari. Hee autem apud Paulum a. eapit. r3. apud Caelium Aorelianum de diuturnis passionibus 4 & apud alios, fere sunt huiusmodi r capitis dolor &grauitas , obliuio, pallor faciei, inordinatus motus linguae, halluci natio alorum, somni turbati, pigritia ad motum &ad alias actiones, spiratio impedita, tristitia que dam&c ex quibus sicile est imminens malum colligere a

Signa praesentis epilepsiae nedum Medicis, sed vul eo sunt manifestissima, neque ulla indigent explica

tione: quoniam vero propter distantes inter se a cessiones , R propter alias causas quandoque est dii Num, quis sit epilepticus,necne, Aute. At alii nos docent, quomodo possimus de hac te cer: iores heri, qui scribunt nonnulla esse, exempli gratia, suffumigia expalbano, ex myrrha, ex cornu caprino &c. quae eni-Iepsiam solent detegere. Postremo sunt fgna disse

renitarum . Magnitudo episepsir ex multis depre

honditur, ac prmum fuerat sententia Gal. de loeis αε s. in omnibus asse libus soporosis magnitudinem periculi ex noxa respirationis colligendam esse: ita que si aeger disseile At m i ter naturae ordine n relatiaret, magna, si vero facile respiret, parua aegritudo est

censenda.

Secundo est vulgare ae peculiare signum, spuma

oris, ae maxime s fuerit copiosa, de euius generati ne Ae causis dis se Gai .et .apho. 43 Τertio sunt ex acia cessionibus fgna,quae s fuerint frequentes, diuturna di d Helle, adeo ut aeger non ni fi longiori tempore 3e magno labore possit releuari, omnia magnam epi-Iepsiam demonstrant. Quarto in vehementi epi lepfia,quod est Gal. . de usu partium, io.quandoque

semen praeter voluntatem ea cernitur, neque vero solum semen,vtasiis placet, sed excrementa sui S lotia inuolun arae profluunt: ex quibus & aliis id genus, Item de epilepsim magnitudine vel paruitate iudierum

s.cere

signa dfferentiarum ex tempore, ex aetate, omniabus paten . Siena differentiarum ex loco assecto, atque ex ea uias s facile possunt colligi ex Galeno. Namque sim tum in cerebro primo consitat, obstruetis ventriculis cerebri ex eravis humoribus, tunc manifesta di imgitima apparebit conuulso omnia sympio mata erunt rauiora , ventriculus & c eterae partes hene habeunt, die. Silero cerehrum laboret per consensum oris ventriculi avitiosis ab eo humoribus & vapori hus sursum ascendentibus, tunc aderunt querela de ventriculo, de illius dolore,de nausea,de alijs lympi matibus, sed pr reipue decoctione, di ipsum caput omnis proprii a Metus erit immune. Quod si autem a parte aliqua determinata incipiat affectus, tunc aegermani seste & sensibiliter percipiet malum usque ad e rebrum alcendere,ut nonnullae historia in Galeno passm declarant. De essentia , differentia & signis satis. Iam ponis

nullos licet audire, qui conantur a curatione nos d δε vi - terrere,addueta auctoritate Hi p. s. aph. 7. namque sis a fra sana hic morbus ante a 3.annum mutatione aetatis sanatur,. βυ . post 1 s. autem , muta licine nullam recipit curationem,

aeque si peuacaneum videtur, di prioris, quae solius a tis heneficio tollitur, ae posterioris, quae nulla ratione potest sanari, curationem aggredi: itaque tetne is alium est epileps curam apῆredi. Verumtamen autera ex parte nemo est,qui nesciat Medicos, & praecipue Galen. plurima praefidia ad hune mortium afferiare. Nonnulli aphorismum interpretantur,quas Himme. ex pluribus mutationibus, aetatis, locorum, te

potum, & alimentorum, de quibus alio loco diaerat,

eam tantummodo mutationem intellistat, quae ex aerate contingit, ut sensus sit, epilenticos homines, quicunque ex mutatione aetatis possunt liberari, ideonsequi, si morbus ante pubertatem, minime fi post x s. annum inuadat i non quod illi generaliter, tam anteia

quam post 1 s. annum, aliis remediis praeter murali nem aetatis nequeant sanari, quam interpretationem

ego censeo ad mentem Galeni esse verissi Paulus Lia 3. I. solis infantibus curationem interdicit, ae sola vietus ratione est eontentus, per hre verba: si aeger etiam dum insans fuerit , &e. namque aetate in statum biliosiritem & siectorem vergente, sua sponte plerunque assectio cessit. Aelius 'ste eo aliter & pueris, &caeteris omnibus curationem instituit: at vero Galen. longe accuratius mihi viderur hane con rouersiam

definire, qui statuit epilapiacos pueros fieri bifariam,

aut statim ab eorum Ortu, propter humidam cerebri intemperiem , qui tunc proprie morbus infantilis a pellatur, atque hos asserit mutatione aetatis sanari: aut secundo modo eorripiuntur epilepsa progressu temporis, propter varia errata; in quibus uocet mutati nem a talis non serae ex pestandam: verba Gales. sunt Sepid. seeLι eo . Morbus comitialis, &ci quorum verborum summa illa ei . Infantes qui ex nativa Intemperie, ac statim ab initio suae aetatis sunt epilemiaci. mutatione aetatis ad sectorem , & calidam temperiem sanat i, caeteros autem qu cunque propter errata L. hoc mo corripiuntur mutatione aetatis non sanari,

sed pt i scitis medicis curandos esse. verum tamen neque ego puto Galen. prohibere, quin ipsis infantibus liceat nonnulla remedia praescri re,qum ealefaciendi,&ersccandi vim habenti quod

vel ex historia pueri, qui gestabat radieem pςoniae, licet colugere. Et quis quaeso est, qui nos recidat temtos, infantem epilepticum mutatione atatis plane luberum fore, ac non potius periculum imminere, ne morbus, potissimum s negligatur, tantas acquirat viares, ut neque tandem mutataone aetatis tolli possit pPraeterea quis non id magis probet, & cupiat, hunc,si fieri potest, infamem cito liberari , neque longioris e-- aetatis aduentum ex peetari. Cum igitur de sententia ,-sta Hipp. Galem & omnium, liceat di pueros, di caeteros

omnes comitiali morbo laborantes curare nos elus curationem aggrediem uir quoniam autem triplex est illius differentia apud Galen. dicere incipiemus ab ea ,

quae per consensum oris ventriculi generatur, cuius exemplum habetis s.de locas s. i Galen. recitat hi si oriam auuenis Grammatio, qui quoties vehementius doceret, aut longius famem pateretur,aut Irasce

retur,epi lepsi a corripiebatur. Cum itaque Gai .in hoc iuuene deprehendisset, es ventriculi facili 1ensu esse praeditum , ab illoque eerebrum in consensum trahi,

ante omnia iussi, ut probae coctionis exaciam curam

haberet, qui idcirco tertia vel quarta hora diei panem diligenter confectum sumebat, vel solum , si non sitirer, ves si solet, ea vino albo aqua diluto, ac modice

ad tringente: cuiusmodi vinum ventraculum roborat, neque caput solet petere, sicut caetera vina valentiora. Verum Galen. praeter probam victus rationem, hunc quoque iuuenem non modo semel, sed etiam bis, ac

nonnunquam ier singulis annis purgauit,qua simplici victus & purgationis ratione, ille annos plusquam ho quibus superites poli ea permansi, obtinuit Optimam

valetudinem.

Ex qua narratione litat nobis colligere, in hac spe cie epilepsiae, duas indicationes, quarum adtera est purgatio ventriculi a biliosis S acribus humoribus, ex

quibus evaporatio ad rerebrum continet traltera vel

triculi roboratio, ne ille deinceps tam fuciis vel a iecore, ves aliis partibus, noxia excrementa recipiat. Huatenus ad primam indieationem, dignum eli notatione, Galem non alio usum fuisse medicamento, quam hiera smplici, quae,ut ille inquit, totum ventri-- en culum is excrementis purgat,& ad pioprias actiones ομνι ε

robustum facit. Quo loco arguendi sunt practicantes Mamει- .sere

108쪽

me ama

tae omnes, q ui & in hoe morbo, S in aliis sepenumero laborantibus ventriculo, non selam hiera sim plici, sed etiam aliis valentioribus medicamentis auia dent vii, quae& alia exere menta attrahere. R ipsum adhue magis possunt labefactare: quorum abusum nolim uos imitari , sed vel hiera simpliei, vel similibus

medicamentis,ut pitulis alephanginis, melle rolaceo, manna, &c vestros aegrotos purgare. Quo ad secundam indicationem , partim ea ternis, oleo, mallachino,ci toniorum, partim internis, saceaharo rosato,*Noetius diar hodon abbat, ct trium santalorum utendum e l. Secunda species epilepsiae apud G ilen erat, quando malum a parte determinata incipit,& sursum sensibiliter ascendit. Huius curationem habetis a deIMisasset.quae curatio ad tria capita potest referri. Primum pertinet ad vacuationem totius corporis, aut cum sectione uenae, s principes scopi conueniant, aut cum purgatione. Secundum pertinet ad ro ratio rem adiit ictionemque partium superiorum,quod validis vinculis ligato in medio membro supra partem quae primario laborat, aut adstringente aliquo medicamento, vulgo defensuum appellant, commode fi xi potest: haec sunt impedimento, quo minus illius v neni vis progredi, &ad altioi es partes peruenire posis si Tertium caput pares laboratis,a qua primario malum naseitur, peculiarem rationem habet,in qua conuenit ulcus excitare,&apertionem moliri, quod cum thapsia. Anapi, flammula Iovis, cantharidibus vel vulearibus causticis medicamentis, aut tandem candente perro fieri eonsueuit, atque hoc ulcus lovgiori tempore debet conseruari apertum.

De epilepsa per consensum uteri, & aliarum partium, non est 't quidquam aetamus , squidem haec

propriam 'teti&cuiuIque partis laborantis curatimnem requirit: staque remanet principalis species epr-lepsiae n oua cerebrum primario laborat,de qua,postis quam duobus verbis,quomodo epileptici ab accessi nibus debeant liberari dixerimus, agemus. Hoc autem i. fiet per insignes vociferationes. h. per prouocationem vomitus , vi aperto ore, ac penna oleo intimela in ipsum posita.3.per graues odores naribus adhi-hiros, quales sunt galbanum,sulphur, bitumen.&c. Ets quis qusrat,quomodo haec eadem medicanaeia pol snt delegere morbum, atque simul agrum ab acces sone liberare e lespondeatis, talia medicamenta implendo cerehrum aciessionem excitare; ubi vero iam cerebrum est repletum ac laborat,eadem medicamenta vim expultricem mouere, de ita aegrum excitare A. sunt omnia genera revulsionum,clysteria, glacies, &e. Sic vulgares solent per vim fgri membra contracta diducere, atque aegri manibus Havem imponere, quod gratia reuulsonis faciunt. s. sunt nonnulli,qui aegri a ribus nonnulla verba vel antantamenta insusurrant,& profitentur hac se ratione epilepticos subleuare . Vincentiae quidam Medicus utebatur aqua cerasorum destillata; quod remedium clam habebat, nec ulli communicabat: de quo memini me legisse apud eruditum Mediciam quendam Germanum hie 1erba : A qua cerasoriam nigrorum dulcrum recens destruata, cum primum in os epileptici paroxysmo correpti insula tuerit,dosis est ad 5. iiij. aut amplius illico ad se redit, neque ullo amplius spasmo corripitur . sed ad veram epilepsae curationem accedamus. In curanda ergo epilepsia, in qua cerebrum primo

laborat, quatuor occurrunt principes ind catio. c,: I. ad vacuationem totius corporis pertinet a. ad reuuusonem 3. ad dissolutionem materie quae est in capiare reliqua. 4. ad cerebri rationem & intemperaturaremendationem. Hie repellentia nullum habent locul neque ullus tum meminit: namque periculum Immineret,ne materia retrocedens magis ad ventriculos praecipi Metu quos tamen natura conatur expurgare ab Oinn 1 excremento liberos facere.

Virum liceat iis sa infacere indieationibus, iam supra diximus multa: & quanquam hic morbus gener

liter non sne magno labore tanto rem p re potest sanaris tamen ea Dp rsoribus propositis disserentii verius omnino hi dictum est faciendum. Namque simo bus fuerit aeutis; rius , crebrasque accessionis &grauiora symplomata secum attulerit. si fuerit longus ac sere confirmatus, si ager pubertatem suerat prate tessus, nulli dui, uia est,quiti aut nullaetatione,aut longe tardius&difficilius sanati possit, quam si fuerit recensior, mitioris aeremones N symptomata fuerint

leuiora,neque aeger pubertatem transerit. Sed singulas indicationes perpendamus; ac prumum quatenus ad c rporis vacuationem pertinet, prolemenda aluo nunquam est praeter lienda hi ra simplex vel sola, vel simul cum cassia,cum melleroia sat solutivo,&e. Sinionem venae, cum hic abundent humores frigidi,crassi,pituitos aut mesancholici, multi medici abhorretit: at vero certum est Galen. venefectionem probare, qui scribit lib. de sanguin:s missione I. N I .iis qui facile in morbum comitialem incidunt, initio veris sanguinem mittendum esse: cui probati omnes auctores consentiunt. Itaque s per aetatem & vire, licet,plane expedit,vel potius eli necessarium sanguinem mittere. Sed dubium esse de vena quam secare Oporteat. Paulus ti alii secant venas superiores Rhases & Auic. secant utrasque: at vero Galen. lib. de sanguinis miliasione is docet, 1 is qui comitiali morbo, N veri ιgini sunt obnoxia, potius ex cruribus, quam alijs partibus esse educendum sanguinem. in qua difficultate equidem puto, venas tum superiores,tum inferiores cum ratione lecari posse,pro diauersis indicationibus quae nobis offeruntur: namque si volumus totum corpus S caput copiose eirachiare. tunc sine dubio venae superiores sunt opportuna ; sautem magis volumus reuellere,& naturam docete ut adducat ad contrarias & longinquas partes noxias materias deponere, quod spectatun puto Galen. anumaduertisse, tunc longe praestat venas inferiores incidere

Quantitas sanguinis statuatur ex mod plenitudinis,nab tufi corporis, temporis, rim Ne. sed tamen ita,

ut sumpta indicatione ab humoribus nox is, perpetuo sanguis parce detrahatur Quod si vel propter elatem. vel propter aliud impedimentum non licet languine mittere , ad scarificationem malleolorum, ac cyderia acria est deueniendum. Post haee de purgatione est cogitandum: nrimo pri parandi sunt humores ., S. viae , per quas illos crucere oportet, quod praestant decocta & svrupi, qui attrinuandi, incidendi, Nabstergendi vian habent, qua-Ies sunt metro factum, syriapus de bet nica, de stachade, decocta betonics , hyssopi,salutae. Apparente cotiione ad purgantia mea camenta est veniendum, neque solum ad leuiora, sed etiam ad valentiora, qua lia sunt electuarium diaphanicum, hiera compostia, hiera diacolocynthidos,pitulae satius trochisci athandat,&c. Ac sane hinc puto fieri, t hoc tempore neque epilepsa, neque alii magni morbi sanentur, quod medici nesciunt ex iis medicamentis benediciis se expli cate,& ad valentiora deuenire,quae magnitudini in Gbi proportione respondea ira , ut antiquiores facere consueuerunt . Itaque hic est notandum,unicam puris gationem non fore latis, cum materia noxia st crassa, de viscida, neque semel possit expulgari ; quare & s mel,& bis,& saepius, s serat Occaso, oportet illam re

petere .

Purgato corpore secunda sequitur indicatio, quae ad reuulsone inpertinet: vnde conueniunt &Hylle ria. N alia de quibus diximus: sed piae cateris caut Da habent in innem praerogativam , quae non solum cruribus & brachiis, sed etia occipiti ae syncipiti inuruntur, de experientia confirniat,haec vicera maxima υtilitate. ii afferre. Hoc tempore ad particularem capiatis purgatione meli veniendum, pererrhina, massic toria,gargarismata,de quibus sape diximus . Porro

seanda.

gantia.

109쪽

LIBER PRIMUS.

Porro ad duas poctremas indicationes est descen

Calui ν. dendum, quarum sunt remedia quar possunt simul

utrumque praestare , uasi luere humores, capiat roh in . . , avi rare,& intemperiem auferre. Haec sunt multiplicia, D, .mis parum simplicia , partim composita, parti in interna, at riuiti. partim exierna: si quidem nullus est morbus qui pIL'-

tibus abundet remediis: iliter quae sunt quain plurima' ' quae appellant secreta. pulueres, electuaria, re alia id

genus, quibus unusquisque conatur hunc morbum I ' late ex me ins gni copia ea conabor colligere,qua an tiquorum testimonio S iam longiori usu milii lunt

cognata caeteris omnibus prritare.

Itaque intelius simplicia sunt: castoreum ,radix pyrethiit, etytig i, cortices criti saccharo conditi, cornu cerui vi urn,ratura eboris, ungula asinina, caluaria iida strat, quod remedium Alexander maxime extollit, &inquit te in Hispania didicisser sed prae exieris omni-hus duo hoc tempore quam maxime celebrantur, alteium si ungula illius animalis quod nonnulli Al cem, vulgo magnum animai,vel magnam hestiam apia ellani: alterum est cranium humanum, quod mascuis inum ad viros, mininum ad musicies eii accomm datum: vitiusque usus est, vi singulas diebus 3 i. pulueris, vel sola, vel cum alis medicamentis mane assumatur per plures dies. Galen .steneraliter ossa combu-harac pnitissimum humana probat, cranii nullam mentionem Lcit, qui ii de s m p. med. haee habet: Ossa

com hulta admodum digerentem exiccantetuque vim obtinent,& id maxime, ut quidam asserunt,humana.

Novi autem quolitam combusta ossa potui dedisse, non scientibus quid hiberem, ne aduolaretur,ac multorum tum epilepsa ium arthritidem sanasse. Apud omnes crebris est vlus seminis, S radicis paeoniae, quae, & sola ti simul cum aliis medicamentis solent palati,msi Gal. lolius tantum suspensouis radicis me uouem Giat. .

Madieam. Diximus de internis medicamentis simplicibus in acus M. epilepsia, nunc sequitiatur cρmposita, qualia sunt syrti pus de hyssopo, de betonica, de s achade mel. io clymel simplex, orymes compositum, orymel scills

tacti in , ac postremo celebre medicamentum ex scilla, cuius compositionem apud Gal. lib. de puero epit plico habetis. Suninemn diramenta diacyminum, d alpoliticum , dracalamen thum, conserua betonicae, ro: it marini,satura,si ichados: verum ut semel dicam, ii, o vn hus duo magna antidota, horaca, di miihri catium mihi videmur anteponenda, di ii, prae ex te ris soleo familiarii et, uti. Quoniam velo nullus sereeli medicus , qui non peculiare medicamentum alia

quod h ibeat, e vobis hic desm, libet exempla unius

vela l. e ius indulcamenti communicare, qu.e fortasse inter c tera non merentur postremum locum obtu

Si quis plura hiivismodi cupit, huic licet non solum

e nostris recenoribus practicis,sed etiam ex antiquis, Paulo, Alea. &c. quantam voluerit horum med ea mentorum copiam colligere. Nonnulli praeter hae omnia ni epilepsa probant decoctum ligni,chinae alsae pariglia', qu et reuera non possum improbari, eum

facultate m attenuandi , iacidendi, di iobotandi vim habeant cerebrum ipsuine sed ego lotaetri inieruallo ir-l , antepono potionem aquarum thurnialium calid rum , quales sunt nolitae Aponi ianae, qua experientia confirmat tam esse efficacia , vi fere ..ullum essc cius tumedium pollit repuitii. A medicamuia exter na veniamus, qualia sunt pul- Exurea.

uetes , lotiones, fi illicidia, heculi, cataplasmi quae via O verbo conficiantur ex iis medicataeuiis, de quiabus satis dirimus. Sed nullo modo lunt praeternum tendi lotiones & stillicidia ex aquis thermarum, quae non solum in ira sumptae, sed etiam exterius adminia

stratae , praeclarissuram operam praestant. P. aeterea neque praterniniendum est remedium ops ilia, a tis. Ha. Gal. tantopere celebratum, G.dcsmp.u ed. lui allerit eam puer Sex collo suspensam, morbum comitialem sanare: ac narrat historiam pueri,qui totis octo incnsibus, quibus psomam gestabat, incolumis perman-st,ac forte sotiuua cum ea decidosset, pio tinus iterum conuulsoue est correptus, rursusque remedio apposito bene habui Lunde Halen. certioris operat On Is gratia, voluit suspensum mea. mentum auferse,quos blato puer iterum est conuulsus: quare tandem magnam recentis radicis partem ille ex collonispendit, ex quo puer integram ianitatem eliconsecutus. Hoc medicamentum Gai. docet epilepticos iuuare non o

culta piopi ietate, ut multi opinantur, sed nianifesta iratione, qui scribit ratroni consentaneum su:sse, aut iapartes qualuam a radice defuenies, ac deinde per in i pirationem attractas, assedios Ha locos iuuates aut aetem a radice assidue mutati de alterai i. Ex qua hi stolia est obseruandum GaI.radicem psomae collo suspensam tantummodo piobare, nihil de illius, aut sic minas, aut alterius partis interno via monuiste: unde quas posset forte communem medicorum sementiam improbaIe,qui paeonia sis pensionem negligentes, Mradicem, S semina, di omnes illius partes iolent peros admini1trale. Sed si illuas temperamentum sideretur,quod Cal. saruuerse sum osccatorium,t nutum partium, idque aut temperatum, ciui paulo in liuius, cquidem puto, omnes illius parte, neque in te ritis inutilitei ad ma uiara,etsi hic usus a Galauii pistes mulus. Politeato aut sunt med camenta quae inculia quadam proprie: ate creduvi ut epi cpucosisu re,in quibus recensendis nolo icti pus peluere,pat timquod Donnulla vitiosa, nonninti turpia, omnia crite vasa de inutilianishi videntur, partim quod licetvnia cuique apud proptios auctores tam Veicies quam re oce mes eorum nomiani sibi comparare. Pariter devia Metustatione, quae sol arcitat ad ii tegram epilepsiae cura:ionem, statui nihil agere, quou nabeatis consilium Gal. pro puero epilep i , in quo potiss. fuit illi propolitum, ut congiliam vivendi rationem in hoc moriabo iustitueret . Caeterum quoniam epilepsia puerulas Parasarum lactentibus eli valde iam liaris, qui 1 iampta luat callo- vi ric ne ab aetate, da ui riani , ab iis qui sunt natu grauiores, τι di cura . curam requirunt, mihi libui nonnulla tradere, quae ad peculi iem eorum curam tum accommodata. Totam autem hanc patrem commode mihi videor in duas pa: tes poli pariti i: unam quae ad nul recem s alteram quae ad ii iamcm pertinet. Et quatenus ad nutricem, a me Omnia congi ua vocius ratio illi est instituenda, & ruimen . cum puet fg otai, quit Auic.reetifica lacreati is eius: In quavitatis ratiotie coprehenduntur non solum alimenta ta pol oues, sed etiam exercitia, somnus, vigi-l1a, di reliquat 1es non naturales: interca tera autem a vinis genetos, ac potentibus quam niaxime meatis,

de quibus est lenientia philosophi, in lib. se somno &vigilia, nahil in ei esse nutrices an insanies illud bubant: & luminant, totis vitibus est sudendum, ut lac probum & quoquomodo calidius, S siccius euata dat , in qua re casum tu salutem horum infantium potissimiliti consistere, quod persecte fiet nola solum proba innatula vivendi ratiotie, sed evani , si illud imrat occasio, leuiori aliqua adhibita purgataone. Insavitiis

Quatenus ad infames pertinet , id primum est suis mutiti. dendum ,

110쪽

DE EPILEPSI A.

den um ne illi copiosus & frequentius lae assumant, quam eorum uentriculin, hene sere possit, siqui time tam eopiosa ac sere assiduaJaciis ingurgi tatione, vix aliter neri potest, quin magna eruditas generetur, ex qua deinceps non solum morbo eomitiali, sed aliis. quoque morbis redduntur obnoxii r ex quo inter cripisu, tu teros Paulus litariae. Iti. non sine ratione mihi videtur i,-ρ- iubere,ut infans bis aut ter dutaxat per spadium unius i. .. - diei lac assumat. Deinde et si haeeatas abhorretia me mi. dicamentis, tamen neque s ne oppCrtunis inedicu- mentis est relinquend e laicet quandoque huiusmodi insantes diu rea re ; quae fuit sententia Hipp. s. epid. s.3 s. quem locum interpretans Galeri. infantis purga-.tionem con fi mat,atque id fieri docet, s nutria aut capra aliquod purgatoriun medicamentum assiimat. Ex nis colligatis , nutrices dilabus de causis esse purgandas:altera propter se ipsem, vi vitiosus aliquis eorum succus Migetur: quo tempore a la talione insaniis, donec purgatio deserit, debent abstinere: altera pt pter rutantes, ut ips quoque uit ossis humoribus pia sentur: & tunc eo ipso tem pore quo nutrix purgatur, a laetatione insaniis non eii abstinendum. Sed in terea cum non liceat illis med camenta exhibere ad moc .L, . uendam asuum, nec non ad reuellendam fluxionem humorum ad caput,tuto possunt administrari glandes ea melle, itera, agit sc sale geminae. clysteria ex iure, . . melle resaceo, accharo, De. APera H Q ii tenus ad inedicamenta iterantia, multi multis med με aguti adeo vi neque abstitieaut1b v uilicii acς & mi- - thridaci j: ero autem non solum ab ii, magnis ant dotis,quae Gai.& hise prim . aetati, cie omnibus pueris interdixit,libenter abstineo, sed etiam a catet is omnibus medicamentis oti v sunt alicuius momenti a ac potius quibusdam, di leuibus iantummodo vi cons a ui,qualia sunt cornu cerui ust m, puluis ex cranio humano ,&c. portiuncula anellis tol. syrti p. de scordio, o mel simp quae sngula maneam e lactationem potisunc non certe inutiliter adminis rarita quidem Aetius mina. quoque iubet mel despumatum illis ad lambendum fraebere. Exterius quoque Opiti infantis licet nonnul: apponere, qualia sunt puluis betoni ,hys pi, sta-ctavos,oleum anethinum, liliorum alborum,&c. quae non rus oraeimsa aliqua purgatione mihi conuenire videntur.

Intercstera externa praesidia quae insantibus appo- toti,ia. nuntur,non modo recipiendum, sed etiam praedicati dum videtur remedium, quod est in ulu apud nos, scit. cauterium candente ferro in parte capitis posteriore eicitatum, quod non solum tuto,sed etiam cum . tanta utilitate puerulis vel nuperrime natis adhibetur , ut ipse vere possim tessari, nonnullos pernitiose T. , A laborantes ac semimortuos,hoc praesidio coualuisse. .ia . Potiremo in infantibus duo adhuc sunt obseruan da: alterum ne repentino aliquo timore perterreantur, qualem possunt excitare ton trua, bombard v, dic. ex quibus pueri aliquando de improuiso epilepsa cor- rapiuntur, siait Matthaeus de Gradi narrat historiam de proprio filio, qui ex magno tubarum sonitu correptu, et t. Alierum autem est, si contingat,contingit autem frequentissimae, ut insantibus capite, auribus,vel alsis corporis partibus , pustulae vel ulcera erumpant, nulla ratione hunc naturae conatum aluue ea purgati nem impediendam aut retinendam esse, quandoquiadem ex potentia confirmat, illos infantes ex una parte, quicunque huiusmodi natur si gaudent pus satione , tere ab hoc morbo it mucco

conseruari ex altera autem,

naturae

benescio priuantur, quam maxime epilepsae

esse obnixios.

Ex dictis casum propono.

Socrates annum agens i . temperatiirae frigid Ioris Osu .& hitin idioris , iam hiennium laboret epilepsia, malo in eap.r consilente, ac tempore veris consitum qitris rat a medico, quomodo ab hoc morbo possit curari. In hae eon Iuliatione, si quis elixi qui ostenderet, s eralem non esse curandum, quod istes si mutatione aetatis illum conualiturum a huic respondendum ex Gal. Socratem non init o sui ortus, ex defeetu propriae intemperatura capitis, sed potius propter errata, in hunc morbum uac disse,itaque notriantummodo mutatione atatis lanatum iri, verum remediis medicis indigere. Itaque omnium primo principio veris socrati altius est aenienda Lui elyssere. R si ν mam. M, i, G H.

Sequenti die cum per aetatem non liorat sanguinem mittereaccedatis ad scatiscationem malleolorum, maxime ad eueurbitulas dorso applicatas, ut Medici vulgire 1 faciunt. Deinde instituatia syrupos , ae primum tine decoctis. R υνιμ δε baisaie . HI aias.

Interea non praeiermittantur omnia genera reuul sonum, frictiones, ligaturae,cucurbitulae,ad partes erarmas administratae, sed potissimum Hysteria & glanta acriores fiequenianda sunt. Demum apparente coctione humorum, sociates tuto accapiet medic mentum seq. '

Quoniam eat verisimilem morbo qui iam duos an nos perseuerat, plurimam ac rebellem materiam conistineri & redundare , quae non ita facile medicamentis leuioribus semel pomr purgari, ideirco medicamentatum praeparantia,tum purgantia, di quidem prioribus egeaciota sunt repctenda. vlΘναρ.d. btienteis eam Id. d. flohada ana g s. Os messisse utici. 3 u.

Purgato corpore uniuerso de his & ter, ut occaso pollutis,id poliremo est relictuum. in quo summa tius curationis consistit, ut reliquiae noxiorum tam

SEARCH

MENU NAVIGATION