Alexandri Massariae Vicentini, ... Practica medica. In qua methodus accuratissima traditur, & cognoscendi, & rectissime curandi omnes humani corporis morbos, ... Cui recenter suis inserti locis ex ipsius auctoris autographo desumpti conspiciuntur bin

발행: 1607년

분량: 603페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

91쪽

LIBER PRIMUS.

me tirin ionem facit a tem re,vbi vi letur asirmare, . . oiaea iam aliam petiodicam, aliam non periodicami si . : qui tamen a plerisque tridetur, in retaera exprir eritia de Montiret, auopl-xiam se .auentissim- lem ei lamni tena inuadae,illumque aut interlicere, .ut ad par yst ri tedocere. Sed videant isti ne simul nucique S l - , in cum Λ,cen. i riseant, qui in lib. de sane.

i ii si pu iremis volωs, exponens apho. Hio. Quibunci: an e lectici venae, aut purgans medicariunt uin coni , n , in v re aut lai guitiein mittere ut put ans Scur u laeta aluue phi res morbo, ,a quibus hom ines pr6turirari, hae puteali ne tempore velis, isa habet: s i et: s de litis dixi , mee tibi deo ran bus, quii in ditiis pacis aure morbis. nempe moebo comitiali, nos lexia , & limitibus cor Diaul lunt , intelli ei da. Et p)ulo ante dixerat: s nil iter, & s. qui facilla io nam hiana comitialcm , di amplo iam recr-

t o frema restat dis rentia a poplexae: namque alia fit capite prau. h labora me. obstructi, velum tulis cme titi, quui, rani descii p aeli: alia fit per consensum par Dimi interior tim, ac uia 'ime eatum quae spurius at nati cil une: num sutaetum. Pro quo sciendum est . Galeno

ivvlupi 'tauin h. naturam in ventriculis cerebri ani malem spiritum continere,aiqi se illi a corde, mediantibus t b, vasis suae io signem plexum,rete mirabile vulia pra dictum,consitivum calorem.& vitalem spiritum assidue subiti iniri lati, quo ιpiritus animatis,aboqui ad inciis LM tenuis, si iacile solubilis. continue possit rege

ne ari. Sconia tuaii. quantithrem fi contingat,ut arte rix pi xum illum constrauentes, bitruantur,& impediantur, orio minus spiritus vitalis ad veniri culos cerebri possi destri unc necessario spiritus quoque anini livi h si ciente illius alimento, deliruitur ac deficit, u do sit ictare necessatio deficiunt actiones cerebri, horrim pruiatur sensu, AI motu,& amplex iam incurrit: ex quo fatium es , ut hae venae,& arteria, spiritum v talem in cerebrum e friciales. a Medios iugulares, ab Arabibit, I id. I. a nonnulli, a poplesticae vocentur. quod i li, api tu he iis, stratio tel. Galen. tei ique philo 'opli ,& medici uinead , x is eoi aque coia si me , ii O times veluti attonitos lia im do: ruere. Hania apois pleti e uinulentiam, quam multi recentiores praetem in tium, ion prae e ni si Hipp. . de rarione vocius a 3. ubi it . auri: quod autem quis repente obriu etiat, id

venariam interceptione, misi sonetque saciunt: scutsententia explicatur a Galeno eo loco.& de semiis moi ium 3 Neque cam pia iei mist Avicen qui in quit in aponia ara fi ri obstruetionem, aurata meatibus spiritus cxcerebro , aut in meatibus spiritu, ad cer briam Itaque obuiocii huiusmodi vatis si amplex aper consensim , atque eo quidem cons. nias genere,

quando ad Cc Iram. s, iis pariem non transimittitur; Lod deberet transiit tu. Ise me. Sagna nonnulla tuti ram a poplex iam demonstant, nouia ulla praesentem indicant , nonnulla singulas disseretitia, deuioauiant. Quod s quis simul cupiat amelli re ea quoque ligna , qurbus amplexia epilopsa, caros: catale piis, carochos, lyncope, uteri pis- catio , diuti gui inter se possum , is co: uulat Galen. . de locis ais i. qua illa o mura persequitur accur iissime. aeterum ei si amplex a nullis praecedentibus signisi leat L .ruto hominem inuadere : tamen quando que nonnulla eam pracedunt signa , ti sunt huiusmodi r ea pilis dolores , grauitates , sianni pro-

fui.di,tinui us aurium, vertigo, motus atque omnium

leuiuum pigritia, irenior vel totius coi potis , vel partis . in sotmio uertor, di siridor dentiu in corporisumvers, de imprimas parisum extremarum si igus in

solitum .

signa autem path nomonica sunt manifessa, priuatio lausu sae motus, cum detentione piancipum sa- culta limia deo ut seri tanquam mortui uiuant. Sie Cp ira di iselent ariim sacile possunt intelligi, & primit meam diximus d T Tentiam ex magnitudine vel parmistate. Potissimum sumi ex maiora ves minore res irationis laesione qliae senientia est G il. 3. de locis a g. Io. i. apho. 41. Itaque in forti apor lexia respiralio videtur Om ni ex parte aboleri, vi Op fit vel nitido st,eculo,uel vale plei ci aqua ori ven riculi imposit .v laliter exper ri , an Mer vivat, necne in qua ambiguitate vuli Aiaic. mros Priri esse ιepeliendos arte horam et 1. de hac dieit d sesent 1 CHnciliatoris i 81 Desilms p riter quae accip)untur eae lusis. I ntis suauisum humorum, ni iuriae, in elan h, i ς. &languinis copiampos' uni de monit r. re, in tracta inne de dolore rapuisaetum est. S Uia an plex ς per consensum .bstretiis venis,&arim 1 piorum v. ratem in cerebrum destrent thus AETPraci dent hiis inrit his narii lim inferiorum iacile colai rei rossunt,pra rquam ui 1od .as i utrinque in collo, qua parieti ei a x sque ad caluariae bas miciuntur,lO a iii aidiora apparent. In coratione a poplerim ills nobis sese offerunt indicationes , ur generaliter ols runtur Di quouisnambo. qi. ex nux: ne or ei nem habet: itaque primai, d catio ad 3 lius co potis vacuari nem . secυ da ad reuulson m , tertia ad te pulsi nem , quarta ad restiturionenti de cora batione ii per inet. Sed stati in otii urdi bitatu, v rum n a poplexis eo. Vtrum μι

leniam repellentia medii amenta, si oui de in I dissicia Ditintia c. te, S peraculosum videtu .crassum,&st e dum humo Meniam. r. ni cerebri veniriculis adharentem tepellire : undei a Llu , Avice una, ct multi . hanc in d cationem prς- termittunt. At vero si Galeni doctrinam sequa ir, qui dolet materiam qualiscunque ea fuerit, fluentemri rapi te, repellenda ni esse, utique negandum non est omnino, quin repellent a durique possint conuenire:

quare inter c steros Rhases, & Aetatis orythodinum instituun . virum iis in d cationibus liceat satis sacere, mem ria tenenda est sementia Hipp. fortem a popleatam nulla ratione posse sana: i r unde ex Galeni lententia hutiis modisgio ii solis proeliosiici, sunt relinquendi. ε- .& h ne est illud Mesiis: Cave ne malarum s gritudinucurationem suscipias, ne mali medici nomen adipiscaris. Aulcenna tamen contrarium do, et qui krbit plurimos apoplecticos omni respitatione priuatos,neque

qiticquam a mori uis disserentes se vidisse qui sanati sunt,& reuixerunt. si autem ampleata no fuerit adeo solus,vi aliqua spes saluti, supersit,tu nc licet purgat lonem aggreditic primum ad totius corporis vacuatimnem, accurrit iaci io velis, qDe omnium consensu non

solum recipitur, sed etiam talaopere probatur,ut Omnes sileantur . in hoc imi minum Desidio totum saliatis n omentum coiis stere. Ei s quis tibiicat in amplexi a pullus langu dos atque ii nc colligat,varmion tan V. sevimium conssa e .ut possitu seelionem vi iis perscrie; huic L. respoudet G len. 4 de causs puls, i s. in apoplora tanis tum g auissima in qua natura plane succumbit, pulsus Iangitiuos, paruos celeresque reddit at velo in leuioria poplexia.dum natura moderate a Sigitur, neque tum multiam superauit morbus, nulla in pulsbus infignemna titationem, neque in magmiudiue, neque in csteris different ii reperiri.

Itaque s principali scopo, morbi nimirum magnitudini, altera duo laopi ,ς atis, & virium coniungantis, i kιd a. sine mora imposito clyllere, statim 1aneuis detrahendus est. Sed qusnacia vena est incidenda λ Rhales, &cum eo nonnulli Atabes lectionem venarum in- , .smorum probant, ut pui ratia maioris revulsionas contra autem Hi p. 4.ue ratione vicius 14. lubet interis nam bracius uentri venam secare: de qua Galenus in m. hac habete velocis; me, & ploranium ex i)scliis principes sunt,partibus,ea vena corpus vacuat, ac id Hi p.rnacutissimis morbis ad eam configit. Quamobrem, mea levium ia venae supenores se cauda Iura, aut

92쪽

aut cephalica, qudi eapitis , aut bassiea, quae iecoris, flecorporis uniuers, aut communis,qua vitiusque ratimnem habet. Rhases iubet serari venas iuguti tessed in isciso harum venarum hoc tempore ignoratur, tum propter alias rati nes , tum maxime quod fluens in illis. sanguis aut difficulter,aut nulla ratione possit cohiberi. Alii secant venas frontis , venulas nafi,aurium,sub lingua, quae omnes rationes mittendi sanguinis non debent improbari, fi modo opportune, & post gener lam vacuationem sani. De quantitate dubitatio est: sauidem Avicenna,&Melue, copiosam sanguinis mul; onem: Aetius vero parciorem resutrit, ouae salis si humores commouere,mina me virtutem di luere, & calorem naturalem extinguere Ego vero renseo, hae in re nihil certi posse detenninari,sed sanguinem vel parce vel copiose mitis tendum esse,habita consideratione plenitudinis, hahiatus corporis, aetatis,& aliarum similium rerum. Caet tum si propter vires aut aliud impedimentum non liaeeat venam secare, quidnam agendum λ Communiter praeticantes alter utrum faciunt,vel apponunt hirudices ad him orthoidas,uel scarificatis cucurbitulis viv-

tum de quibus duobus pret sidiis,quoniam alia satis diximus, id unico verbo repetendum est, s hrmorrhoi des faetant retenta, e maxime si amplexia ex melancholia oriatur, pariter s tantummodo aura scarificem tur, neutram huiusmodi vacuationem reiiciendam ecla. Ad hanc ind)cationem pertinent vomitus Mysteri α antis acris es: ted ante omnia purgantia medic menta videntur conuenire, qu et quidem in hoc more noli istuma vulgatibus medicis minorantibos, sed etiam ah aliis qui minorantium dogmata ppugnat, reeipiuntur: ex quibus ess Fuchsus; qui eum multis in iocis ex proposito oppugnet sententiam illorum , qui princip-morborum purgantibus medicamentis utu- eur , tamen in suis commentarias pr mum de Oisia hus s. inter exteros morbos excisit amplex iam, in ua , ille inquit , eum morbus si acutissimus , ri iculum foret coctionem expectare e & ita omnes. utuntur medicamentis validissmis Uerum de hac opimione , quae nulla ratione potest mihi probari. alias

agemus.

Si vero quis obiiciat Auicennam, qui uti tur pitalis de euphom o,iam diximus alias, Avicennam frequenter in principio morborum uti purgantibus meo ira mentis: a quo tamen hae in parte enimur dissentare: attamen ille sbi respondet in fine capitis , ubi in quit, apopleriam, ¶lysim constringere meatux

ad ipsas peruenientes, neque medicamenta multum proficere. Ad secundam inditationem pertinent omnia reuulsonum geneta,ligaturae,validissimae,fractioιies extremarum partium eum rebus acerrimis, ut cum saleam to, succo scillitico, di simili hus,cucurbituli ac potiss-mum sacrificata,de quibus inquit Me sues, Crura, flepedes ventosari facias, & trahe quantum potes ad odi sitas paties, sunt pariter vesicatoria,sed inter cat ra Ohanaa,elysteria,& glandes acriores, insgnem prae rogatiuam obtinent. Illud tamen non est pr . termittendum , nonnullos familiariter vii consueuisse Uysteriatas ex vinis generosis, mania, malualia,& smilibus, quae quidem mihi nequeunt probari,quod eorum va. potes facile ad caput,noa sne peticulo insgni possunt attolli. Ad tertiam indicationem Rnises,& Aetius Oxyrho dinum instituunt, quod tamen mea sementia non ex toto oleo rosato, & aceto, sed alias magis temperatis medicamentis esset conficiendum: ut ea Oleo clum ma lino in re odico castoreo. R Otii .asati e mi i 3 i

sed forte octauo utendioxythodino in amplexia admodum breuis est , ae momento temporis raa st prineipium , quo tempore solum tonuenit oryr hodinum, auctore Galeno de totius moibi tempo

ribus.

Postremoressat resolutio materis qus in capite con . inetur,ad quam indieatronem sim accommodata iij 'ιφνῶvaterius,cliambra, diati Oschum,diae damen rhi in citas et ua betonica aluiae,diani hos,confectio an a cardi ita hΡriaca, mithridatium e sed caeter somnibus caiioreum ab omnibus anteponitur. Exterius sunt odores, si guis magia ex galbano , castoreo,opopanaco: sumerrhina, gargarismata, sternutatoria. inunctioni , palati: qu bus . tamen non nisi in declinatione est v teodum: pri terra sunt irrigationes capiti stomenta, inunctiones, einplaiasta ex medicamentis calidioribus , oleo lilioruἰo albo rum,irino. ardino,ru iaceo,spicae, S tandem ea callo. reo,& pyrethro, quae omnia raso rapite debem admi nistrati. Rhases probat sartaginem candentem a longe capiti impositam,scenim putat capiti calorem conci liari, humores erassos minui, a que in ventriculis dis. solui. Postremo autem ad lynapis mos,cau eria, di ferri candentis ustionem licet deuenite ut variis,multas, &egeacibus pissidiis, si fieri potest, tam atrox moibus superetur. victus ratio sit tenuis; ma, eum morbus, si acutisῆ.mus ae statim extremos hibeat labores: itaque ample raetico non alia sunt ea h: benda, quam multa, orymel, M. metro ceum , sylupus de stoechade, & sntiba, quae quidem non solum alendo, sed etiam attenuando, a 'stergendo, incidendo humores crassos, possunt prodesse. st diem qu mam,si morbus aliquo modo rennitatur. conueniunt alimenta boni succi, facilis coti citus, ει distributio iis,sed tamen quae suapte natura, & piae Paratione extenuandi uim habeant. Exemplum. Socrates annorum 4O. vel 1 o .corripiatur apophaia, ea . Nedicus ad illius curationem accernius omnium pti. mum debet eius respirationem animaduerte te . qu . si fuerit aut abolita, aut dissicilis, statim rei dissiduitatem summam , & periculum summum indicabit . &ita a generosis remediis abstinebit e s vero respiratio mon multum sit aliena a naturati. ac morbus non videatur omni ex parte lethalis, sine mora amposita Hyllere

olei chamam Ini eo titi-J i3. M. Quod s cupitis elystere acrius, addatis, vel et Ouarium diaphrnicon , vel hiera diacolocynthidos fis. Protinus reddito elystere, incidenda est vena basiatica dextri brachia , Languisque moderate mittendus ad et vi. Eodem temporis momento ad prasdia te uestentia eonfusiendum est d, itaque Socrati fia ut fit et iones validossimae , ligaturae extremarum partium, repetatur Hystere , vel eius loco repetantur glandes

aeriores.

s oriri. . se

M.υιι ιεμ f. M pradaiauia dig. . Post paucas noras incidatur vena cephalica, sanguisque mittatur ad gi b. ae sine intermissione modo uno, modo altero pr. ndis reuellente utendum et , inter quae vesicatoria nullo modo sunt pr termittenda,quo non solum extremis partihus, pedibus, & manibus. sed etiam superioribus apponenda sunt: hoc temporennibus admoueantur , quae possitati, imores crassissuentriculis cerebri impactos attenuare,d soluete, S

93쪽

LIBER PRIMVS.

II. III.

eratemque excitare. Exempli gratia,castoreum Calhanuin, S smil a. Interea transacta una vel altera die,&motb c mirus obseruandus esse quod sbeeat aliquam socratis salutem sperare deinceps ad ga garismata,masticatoria, inunctiones palati, ad capitis inuneliones, lotiones, empla lira,cauteria deueniendum est: se peros duris a sint magna antiola, consectio an acardina, thmiaca m thrida Num. Vidius ratio usque ad quartam non alia si,qtiam mulsa,aut panis ex aqua,aut tenuissmci iure covus: tran laeta quarta iam licet ad magis nutrientia alimen adeuenire Milla persequi , quς totam curationem possunt absoluere.

De svore . Sopor ab Arabibus sube h appella ur, & definitur

ab Au c. somnus 'ongiis, piofundus, &a quo aegri uiscultei possint excitati. Et est subeth Arabum idem alum, quod Graecis ea oris quidem eadem plane ratione i que istum merbis, quibus Avicenna suum Suisbeth Galenus Caton describit a pror. 2 ι. esse videlicet longiorem, profundiorem agreque excitabile somnum. Sed quali nam est hic affectus praeter naturam sine dubio est sumptoma actionis laesae . Si seto quaeras qualesnam in caro actiones laedantio G l. respondet in lib. de sympr disi. 3. solam imaginationem prorsus

auferri: Imastinat O ,illae inquit, hic veluti quadam est resolutio,quae catos, tu detentio nominatu .verun- tamen 4.de locis assa. addit,caro laborantes sensus,¬us ea vertes decumbere,nequaquam tamen respira . taranea laeda: a nar sum x. articulis Io. scribit,homines

in ea ro neque sentire, neque moueri, neqI inteli gerer sed di risionem,&memoriam.&sensum,&motum, Promias corrumpi. Ex quibus Gal. loos licet nobis rari definitionem c lligere: quod sit somnus prosundus, diuturnus, d. m ulter excitabilis, in quo uniueri eiicines animales,motrices,sensitur, principes, plane auferuntur ola seruata respiratione. Statim Meurrit dubitatio, quonam modo caros ac teris assili bus soporificis differat , ac maxime ab apoplexi a Naque s.memoria repetamus, sus de amplexia,d ximus,utique fatendum uidetur, cari. N ap plexia: unam atque eandem definitionem esse. v eun

que autem huiusmodi affectus videamur smiles,tameneque desunt rationes, qivbus commode alter ab altero distingui possit: quas d is ren Das explicat GaI , de locis ais a. Etenim primum reipiratio in cato nequa quam ditur, in amplexia autem respiratio ma ime sus. car,adeo ut aegriperpetuo, non sine maximo conatu possint respirare. Secundo soluta δε fiuitae ample xiae stequentissime succedit para ys1. Caro autem finito sanitas magna ea parte solet subsequi. Tertio earos in malis musculorum temporalium, di in morbis ac

tis fieri solet.: apoplexia autem sere fine es is morbissi. Quarto in caro ventriculi cerebri magis,colpus autem cerebri. minus laborate consueuis pn a popleria vero corpus mastis laborat. Postremo in caro quidem anterior pars capri s magis,in apoplexia autem utraque

pars anterior,&pol error,m ., te asscitur.

iomo in autem caros dis rati lethargo, epit psa,c Naleps, Nat is eiusmodi morbis ex natura singulorum huiusmodi aiketuum, & pcit mimuin accedente Gal. 4. de loeis as 1 fit mani iti si inum. Caterum eum caros ex eisdem fiat eauss,frigida, tihumida celebri intemper se, nec non frigido.&crasso, lento humore, ex quo iam diximus lethargum fieri,

uterque assecus ea tem ratione curandus erit, pra teria

qua in quod in caro ad maiorem incisionem, attenu tionemque declinandum sit.

De catocho, ct catalepsi.

Esi hie morbus admodum mih accidat , adeo, ut

Medici etiam seniores illum nunquam viderint, tamen de hoc aliquid dicemus. Multi opinantur has duas voces inter se disDrre, sed mea sententia unu in , N eundem morbum seniscant, neque quidquam dinserunt. Nam Gai a.de locis asi. 4 de. 4.de locis ais 3.

Caiochi, & cata lapsis tanquam vi ius morbi me nil

nem facit: & lib. de pul ad tyrones ad finem, S 4. de

causis puli. iε- habet e Catochorum pullus ,

no subseribit Paulus lib.3. io. sol si aliquando Gal. vocem carochi ad alios quoq; at eius praeter catas psin videtur accommodare, de quo con sonis genere Gal.ab Argenterio reprehenditur, id propterea si, quod veteres medici huiusmodi vocis proprietatem non ita acie ieruauerint, de quorum lententia Gai

aliquando etiam loqui voluit: sed proprie loquendo , illae duae voces, Caiochus, &Catalepsis unum atque eundem affectum ab una,& eadem caula oml m, unis atque itidem symptomatibus praeditum fgniscant esculi altera ex parie,si minus propr.e accipiantur,v I cI afleetus a variis causi orto varii que sympio malibus disserentes,solem fgnificaretquod Gale. democis rat aperi si me, qui ieritvi ad hunc modum a. prore. 86. Proprie voeatos ea iochos Alchigenes, S Philippus sci Ut esse eos, qui habent o. ulos apertos,non, 'tcomatos,& cataphorieuelauini in iis enim humiditas cauda est vii a quae robur ne tuorum dissoluimia ilialis autem eat hola rantibus propter siccita: em laesosti Illa ergo ascctio quam G ilenus, N G aeci p.

pite ea iochum ' catalepsiti vocant, cupatio, detentio, di deprehenso Latinis diei potest. Medici vulgo

congelatronem vocant.

Hicine tus definitur ab omni b. prope hunc in modum. Catalepsis seu congelatio est subita quaedam detentis, tum animi, tum corporis , in qui aegroti eam partium corporis figuram seniant, quam habeant quo te instore correpti sunt , motumque , & tensum in toto corpore amittunt. Quae definitio videtur

posse colligi ex Paulo , Aelio , & caeteris e vetum s diligenter hae res consideretur, &ad Galeni doctrinam referatur, id quod nemo animaduertri , cit alia r etenim Galenus id tantum habet de symptio: g. 3. Cataleps m esse resolutionem facultatas imaginatricis: pratereaque i. pror elegantem narrat hili

riam euiusdam adolescentis hoc morbo laborantis, ex qua colliguntur , quae ad explicandam hane sententiam verio tem plurimum faciunt: series eli . Quidam ex nostris discipulis, cum assidue se fatigaret,hoc malo est correptus r iacebat enim veluti lignum inis flexus rigidus, videbaturque oculis apertis nos intueri

sed tamen nihil loquebatur: is quoque codem tempore quo nos locueremur, audire se dixit.quanquam noeuidenter,& clare, nonnulla item in memoria tenens

Ieserebat, sed omnes praesentes inspicere dicebat, ita

vi actiones quorundam recordatus exponeret. sed neque loqui posse,neque membrum ullum mouere. Haec Galenus: ex quihus poteu tonitare in hoc i gyoto motum ouidem sublatum fuisse, cum fuerit rigidus, ne

que aliquam corporis partem potuerit mouere, sensus autem mani me perditos, sed tantum dehiles atque imbecises redditos fuisse,cum audiuerat videritque, ac nonnulla memoria tenuerit, quamuis debiliter neque euidenter audiret,& recordaretur

Hic notanda eii sententia Aetii, cui non videtur huiusmodi aegrotis omnem motum auferri. Namque, inquit, illos quandoque eleuare manus ad caput . ac si aliquod motelium percipiant. et sententia repugnat cal

94쪽

Galeno,qui,ut vidimus, scribit hoste regrotos hine rigidos, di omni motione destitutos.liaque ad mentem Galeni ita habendum est, ea tochum siue catalepsim proprie dictam, se iletem iOnem meniri,& corporis, in qua motus tollitur ensus.

que hebetes,& imbecilles redduntur. Causa huius ais ctus statuitur a Galeno intemperies.sigida,& sicca celebri,ves simplex, qu L ab exterius pota itinium causis contrahitur an subolibus cogitationibus, vigiliis iudans, & sint libus . vel in emp.riecumatitia indein frigida, & sicca,qualis potist aiunt eis melancholia; quamobrem qu cunque ex temperamento, a tale,vitius Talaone, cinporean o rcgione, caliis id genus , possunt cerebrum refrigerare atque ea- secare, nee non stigidum, di siccum humore in iocorpore,& cap te coaceruare, iocha, ct catalepus caucetia tuenda sunt.. Sum qui praeter humo em melancholicum , v linthoc mesuin a pituita quoque vitrea proii est te: sed illi

aduetiantur Galeno, quem videmus di. pro. per humidi talem comam, cataphorae .sccitate , veto detentionis causam a stetere : & adhuc planius i. aphor. s. inquit , somnum fieri refrigerato cerebro , a que huiusmodi sti ditarem cum sotiis fuerit , mix tam quidem humiditati , lethargicas passiones , cum saltate autem catalepsin, de congelatroae, uti fcere . praeterea Aetius addit quoque copiam san guinis cupantia circbrum, quod narrat euere ite cuidam adolescenai, multo sanguine res Ito,qui facta crisi per fluxum sas guinis natium consertim,liberatus est. Sed ne- ue hac leotentia potes consistere. Nam sanguis curat calidus, di humidus, multo minusquamn tu ti,nuς saltem iii ira est,poteli congelationem ciscere: nisi alcanius pro Aelio, illum secem sanguini satiret i e e, quem sci is non alium esse , quam succum uvlai nol ia

S ana huius afferuis sunt manifesti sma: egiator: rigidi atque immobiles sunt, entusque debries, de stupidos habent, praeterea in eadem figura put manent

qua erant quando illic morbo corripiebantur deo vi

impenti existinaxntPl.os latibus cogitationibus .ile

occupatos.

Priem . Moibus sicut rarissimus ta acutis; nus ς' prici - ' pile in senibus adeo ut is d. se illiinam, vel trullam cut rationem recipiat.

In curanda cataleps , s fuerint intempei s cum materia si gidain scopam morbus pendet ex ouxi ne humo tum: quamqbi a nobis sese cis hiph,1 Miditationes, da quibus f pe diximus. Mia . . Expalma igitur indicatione,qua ad com munem to

rius corporis vacuationem pertinet, conum auiit aeria

Uyllaria: i ante omnia languinis tua toti villis,Naieces lata a censenda est: , imaiodo M'. Masini di via res iceat sanguinem sumere,etsi plerique in hoc,& cI aeris morbis trigidis ab hoc remedio abi, rent. lecanda autem est venaee phaica, tangitisquς moderate de-ν se frahendus , nisi io signis corporas plena udo conira

da. Num persuadeat.

P, .cilia Purgantia medicamensa nullo modo conueniunt, i , - quod materia non solum si Guda, sed etiam quam nisi . . mele, ill S, ut sanem utra violentia magnoque peti-ILIM . iculo trahi non possit. is t.

Ex secunda indicatione omnia reuulsonum genera conueniunt , sed i et caetera in moibo melanchol: co apertio hamot rhoidumi, ae potissimum vi antea fuerint reuot b. magnam habet praetoratiuam . ma: LI.bia . Ex tertia indicatione conuenit myr rho dinum, quod . tamen Paulo aut olei Luate frigidum, hyeme tepidum apponendum est: di praeterea, propter periculum sic citatis, parce admodum acetum recipia Ei s oleo ro sacra, exempli gratia, permisceret,i oleum amygdalarum dulcium. d mea sententia optimum seret.

Pollienio a i .illa . rasidia deueniendum est , quae polluat dissoluete rei quias materit , intempe rem emendare,& cerebrum corroborare: qualia sunt inter tu ,conseruaborraginis, biiglossi, iambia artificans theriaca, mithradarium,S CExterius inunctiones ex oleo liliorum, cham omelino, a m da Lium duucum,lotiones ex ladicibus aliti a ,staechade, lopillo. Vnguetita, maritatum,dies haea, re similia: in quoium qua in medicamentorum adminii ratione, tam Hiiei ius quam cate: ius id dii genter cavendunt ear,ne ma

CAI' UT XVI. De Parab .

παραλυ sic ςr ce,latine e solutio, eli priuatio sensus, de M. us, in una, tu pluribu, corporis partibus, 'adeo, ut qu. la, aure corpore uniuerso a popleri adicitur,eadem laborante pa ic determinata paralysis non utietui: qu e do ira nacit Gai s. de locis alis r. ei a Corneliu Cellus lib.3.18 sci ibit,utrumque ciuii.st lodi dis cium: de particularem coinmunem, seu tem poriatio Nane paralysis appeti. tui: is .isse Nomen deductum est a symp:0 ita e .vi trotat Gilmius a. uam ho x. Nedici tete omnes Gracum non ca r tinent,& p.ra F

luti ungula in des niliore posita coi sis rabimus: .

i et det.

Poriod e tur priuatio sensis, 3e moti s,cum molim snt dup ces: quidam n librales qualcs lunt pulsus aries alum: quidam volu maris. quales o-t niusculo, εν perii iuni at nemo dubitat quin m paralys voluntarii in otiis a uiciantur. sed de motibus naui talibus dubiu

qu io in huiuimodi partes .exempli gratia, v sicam,& Diaeitina .in para ysim supenumero incurrisse, adeo vitasque lolium , neque alui excrementa di poni potu niat. Ego vero censeo,iii paraly si v nos motus voluntatis amitti. Nam cum minus an ranalis edatur, di per ficiat ut is que musculis , Si eruis , sine l. iactum laesione paralysis non potest fieri , Omnis rario collidii, palati sim pioprie ad n o. us volumar ios Pt

iacere

ruatenus ad proposita exempla pertinet, equidem

responderem: morian vescae,&intestinorum non simplicuer iratu asem,sed ea dup ici motu, re naturali, devol-iario esse , ti duplici instrumento vis: si quidem anatomici docent, vomis exonerationem scri, di fi bias transueiss intellin Crum,quarum motus eii natu ratis: de a musculis abdominis: sic mictionem fieri,&as tuis,&a multa loceruicis vesica: unde intuendum eis, mea lenientra,huiusmodi paries paralysi non laborate, nas laborantibus mulculis, & ne tuis, quosce tu me ad motus voluntarios perimete. Notandum autem ea Gal.3.de locis ait ad suem,paralysi in de motus

95쪽

potissimum amissione dicit, ut partes quidem quae sen

tum perdiderunt, sensiri pertes sint, resolutae vero nequaquam dici consueuerint , qua nouam sunt nonnulli, qui etiam hoc malum sensu s resolutionem

nominant.

at mitia. itaque concludendo hanc partem, paraly sis non est

imminutio, non deprauatimseu priuatio, no omnium sentuum sed sensus iaetus, non omnium motuum. edm ius voluntarii, non in toto corpore , sed in una vel plo ibus corporis partibus.

L Diti renitae sunt quam plurimi: di primum a loco, de quibus loquitur Galen. 3. de lucis aff r. Paralyssqu i dam in altera corporis parte vel dextra vel soli racontingite quaedam cum aliquo dei et minato membro accidat: nam , & iota manus, & totum crus nonnumquam resoluitur, nec non solus in crure pes,ti quae sub. genu sunt, uaque in totius manus membro reperiuntur, atque na e quidem paralysis illius partis dicitur. Si quis vero rationem quaerat, propter quam una pars magis,quam caeter paralys laboret is debet didicis se exanatome, quod omnium animantis partium v ι luntario motu priditarum, tu e sub ceruice sunt, nerui motorii ex spinali medulla originem habent: unde pro varia ongine, di propaeane neruorum , qui ad varias corporis paries feruntur, de quibus tum caeteri an atomici, um maxime Galenus i .de sympt.causis s. a.de locis assiti t. tradiat dissus Ilumma cum ratione x- si,vi modo una modo altera pars laboret. Quamobre a ' ηιβ vero totius corpori, dunt arat pars dextra, stili ira ii φη νη- columi vel contra pars si iii ista,dextra illaesa, nonnuι - quam paralysi corripiatur, id sane admodum dissicile videtur , cum nulla in spinali medulla appareat mani sella diuiso,ut una pars maeis quam altera laedi possit: via de Avicenna hanc rem ad miraculum refert, qui stiribu,naturam piaecepto sui creatoris eam partem discernere , & emere quod homines satis nequeant intelli gere. At vero s nos memoria repetanius, quanta diligentia natura dextra a lini sitis seiunaetit, non solum in animalibus, sed etiam in seminibus ita gemina consti tuens omnia,ut membrana non separentur,ad unitatet indiuidui, neque tamen sacile communicent, Sconsentiant, ad durationem: virque non tam dissicile erit intelligere, tametsi l natis medulla eam commodam diuisionem non recapiebar.tamen singulas partes,dextrasque a sinistris separari, ut una laborante, altera superiles, di incolumis possi conservari. Ex quo Hippocr. N Gal. tantopere laudant crasses,& vacuari nes, seruata rectitudine partis laborantis,quia hinc certum est naturam he ne agere, noxiosque humores utili

ter euacuare.

, m. ς . secvodo sunt distaentiae a magnitudine paralysis, II. Us alia 'magna,in qua plane est perditus sensus,& in ius lia est leuior, in qua sensus, & motus, non pro SD. r. sus sunt deperdili: ein proprie loquendo,hrc polirema distaeotia potius stupor , quam paralysis debeat dici. Nam scuti docet Galenus i. de sympl. causis s. Paralysis in eodem genere eli, quo stupor, ac solum magnitudine diu ri: s quidem eodem Galeno autiorex. de locis assere a. 1 lupor serasus,&motus di culta tem assert paralysis autem sensum, di motum omni ex parte solei auferre. tri. s. . Tertio iunt differentiae a tempore principio,au naξ- io, talia,& declinatione, Pt a terea paralysis alia et santiqua, di confirmata, quae nullam recipit curationem: alia recens est,& nondum confirmata quae,etii non facile,curationem tamen admittit. IV.Di se. Quarto apud nonnullos sunt disserentiae a modo affectu, e paralyss alia est, qua amittitur sensus seruato motu: alia contra in qua amittitur motus seruato senissu: alia in qua amittitur virumque,& senius S motus: de quibus disserenuis atque ea tum causis tractat Galenus a. desumpt.cati iis si i .de locis assε. sed fortasse huiusmodi distentiae nullae sunt, neque paralys conueniunt , in qua iam staturum est, senium, di morum necessatio austrii, neque Calenus locis popolitis deservis. Pa tisa. FaνMysia ad isti

isi sermonem habet, qui simplic Itet eam quaestiouemini uci, cur interdum motus seruato tensu, interdum lenius seruato motu aboleatur.

Quinto sunt disseientiae a modo generationis pii lysis alia primo incipit, neque alus succedit nio b se V M. quaedam non primo incipit, sed aliis succedit moibis,

quod euenit quo ire culique materia iaci neruos i aut

mittitur,vinde impedita facultare, quo minus possis in partem deferri,illius partis paralytisneneratur. Huiusmodi autem morbi. in quibus paralysis lolei succedere, sunt plurimi,sed a poplexi a principem locum obta net quae, ut diximus, frequentiis me soler in paralysim terminati, di hac quidem par lyss vi notat Gal. . de ratione victus et .& i. epid. i. sy speciatim parapi iati minatur: verum paralysis ad alios quoque moi bos, ac maxime diuturnos,qui ex frigidis, di crasssis hum ribus originem habem,quales sunt veri assectus ebres diuturnae, di similes equi solet: quod sine dubio non aliter quam restigerato corpore uniuerso, & materia ad neruos decumbente, fieri solet. Pauli b. . ia cuiusdam paralyseos mentionem facit,qu e ad colicum asse etiam sua mate vagantem successit, in qua tamen aegri, sensu tactus incolumi, solo motu privabantur. sc to quaeritur urium paral) ira epilepsiam tequa. ut Leone Gai. de locis ait L. iradens differentum inter apol lex iam,&epilepsiam manis ste docet,epilepsam in paralysini non finiri,quod tamen,'t nonnulli assim atexperientia demonstat salsum esse:& Auic. inter cateros cap. a ad fine scribit multoties epilepsa paralysim

superuenire. Ego cum multos epilepticos viderim, vere possum testati, me hactenus vidisse neminem, qui in paralysm tominauem . Quod si istiid quoque euenit at quando, Galen. facile delendi potest, si di camus, illum id asseuerasse quod si equentissime ac se re semper contingit, id vero praeermisisse, quod ra Dissime ac sere nunquam apparo: ad quem modum sere omnes reguli medicorum dici iniur veritatem conis

tinere .

Postremo sunt disserentiae a causis de quibus videa VI. Disseritis Gai a. de symp.causis s. pro quo memoria eis repetendum, neruos velutio uosdam P s suisse a natura institutos, per quos facultas animalis ea celebro, tanquam principio , S tonte, ad omnes corporis partes sensum δε motus deseirit; unde quicquid huiusmodi sicultatem a principe parte missam potest impedire, hoc apud G s.causa continua,vel continens vel adii; rrens , vel quomodocia noue velimus appellare,) parat

iis caula statuendum est. Quod s haec res diligentius consideretur, hoc im dimentum dupliciter po ieitc lingere ii quidem illud necessario vel in facultatem

vel in neruos referendum et . Ae primum quidem in pedimentum potest fieri ratiore iacultatis, s illa in liuo principioin fonte is sciat,vi propter aliquam corebri antem eriem, vel alios morbos potest comine teraut s in teipsam contrahatur,quod in cerebri vulneribus,& contusionibus accidit,ut Ges docet γ.aph. 1 8. hacentin latione saetitias non potes ad alia, partes,

distribui, in quibus partibus propterea sensus in m

tus necessario perditur . Deinde hoc impedimentum propter vatium neruorum potest euenire, quod quide ι . vitium in neniis propter plures causas potest citra, quae pro varia antiquorum opinione de natura neu rum a Gai reseruntur a.de symp. causis s. Namque ii velimus eorum sententiae aut lari ι oui asserebant neruos esse perforatos,adeo ut per quanuam torum in . uitatem vel meatum facultas animalis ad c i teras paristes sera tutiqua cauitate nerui qui ad oculos pervetii ut, nil lepra diti sunt, unc nerui dupliciter impediatur ut propter oblinutionem , aut propter comptes.sonem: quae utraque causa per se est mamiella: si quiadem cuiuis potest constare, si neruus aliquem mea iii mobtinet, vestiti viam a prinope parte exiensam,ico uiueto, vel compresso facultatem animalem ne si No impediti. sin autem magis velimus eorum sume

tiam probare, qui voluerunt neruor nzllum meatum

96쪽

ebtinere, sed seculiatem animalem per illos transire, seu ii radii Solis peraouam , di aer cm transeunt, tunc

rerui triplicia eram pemuntur,ves prcpter compressi rem,vel propiet fragus, et propur consi ici ion mrex qu thus pariter causis nerui ad classorem quenda ni hahi tum permutantur,adco ut facile iit intelligere, tunc quoque facultatem in uans iu impcdiri , apud eum Bra sertim,qui memoria teneat,suae in aqisa,& aere soleni accidere. Nam scuti sumus S nebula ir aere constatuta, lutum viro in aqua , impediunt ac proli:bentiquo minus splendor Solis synciliis per ea deseratur; ad eundem nodum, si neruus sei pro classior &durior reddaius fuerat facultatis tr arsit Im prohibebit. Fit a tem neruus crassior,s aut vilcidis ciasisque succis nutriatur,aut violenio frixore constringatur, aut demiamsi ab aliquo corpore duro extrinsecus adueniente comprimatur.Tales igitur sunt causae impedientes ii an stiatum facultatis animalis, ratione neruorum, ex utraque antiquorum opinione, de quibus tamen longius laborandum non est,utua sit verior, scuti neque Cal labo rat λ Namque vicunque alii inter se dii sera ni,de natura

nemorum tamen in eo videntur conuenire, neruos impediri propter eas caulas, siue internas, siue eaternas quacunque illos obstruere, comprimure, retrigerare,

re censi ingere possunt: quae quidem eis,ut diximus, sat plures, tamen maiori ea parte in copiam crasso tum ,& frigidorum hummum possunt referri, quales, sunt potiti. pituita, & melancholia, quos propterea

duos humores summa cum ratione omnes satentur sequentasime paralysm es cete, & uere, squidem sanguis & flaua bilis videntur tenuiores, S calidiores. quam ut possint neruos obstruere,comprimere,refrigerare,coniat ingere, & vito verbo,impedire, quominus raciatas animatas ad cateias corporis paries possit de em

Signa Θptimis suturae paralysis ex tribui poli si .desumuntur capitibus. Primum ea praeparatione corpo-xum qualia sunt stifida, S humida, laxa, qux habent

ceruos imbecillas,su aetate,regione,tempore anni, celi constitutione fragida,& humida, corpora quat vicius ratio e in studiis utuntur,ex quibus mutij,& eram lucri possum generati. Secundo ex praesentibus causis motb ficis: quales sunt copia pituitae , melanch li ac potiss. in capite .incisio neruotum,contuso,& smilia. Tettio ex mediis quibusdam dispositio hus, quales sum grauitas capitis,difficultas sensus, Suoius, lium rEe atia id genus . signa autem pallic gnomon ca sere sunt manifesta,cum nemo post ignorare eam partem paralysi laborare, qua: sensu, di motu ptiuata est e sed praeterea pars laborans cum male nutriatur,sit glacilis

coloremque,& calorem naturalem amittit: sana autem

pars opposita,plerumque videtur calidior,& quodammodo i n flammata, quod omnes spiritus ad eam conis fiuisti loria ut plurimum alta,& crassicia sunt:pulsus languidus est, paruus tardus,& rarus,quoium facile est cuique rationem reddere. S:gna quoque disserenitatu

vel apris reserentibus f caulae fuerint exiernae,vel propriis senis,se uitae,& melancholia , nec)non aliorum reor horum fac ile pes uni intelligi. Cum patalys, fiat ex fluxione materia, quae vel Missmat, vel quomodocunque neruos reddat cra s ores. ptima sese offert indicat o , auferendi, di discutiendi huiusmodi materiam :led quoniam omnia discutieni aiunt calidiora, nde periculum ess ne trahendo, R dilatandosnt in causa , ut noxii humeris adhuc magis fluant, abera succedit iudicatio, reuellendi fluentem materiam ad alias paries: & quia iambe :llud licet incolpote multis humoribus icieito et tia n. ccedit indicatio,vacuandi uniuersum corpus: qua postrema cateras antecedere debet. Hic nulla sese osse ii indicatio repellendi, neque visus ecl,qui huius iudicationis mentionem faciat & ratio es , quoniam maiora frigida,

crassa, ti altius impada in particula duriore, quales

sunt nerui, non ita facile potist repelli, pia terquam quod nerui neque habent proximam cavitatem , ad quam noxia materia pome commode transmutarquare in paralys iresiamum nodos Lisca uni indica

tiones .

Vitum vero iis indicationibus liceat satisfacere. scribit cornelius Celsus lib.3.ci .patalysin in partibus P Vηφn nunquam acutum, saepe diuturnum,ac sere satiabilem morbum esse. Paulus lib. 3.is. scribit m paralysin.

quae dissectis ne tuis eontingit, nullam curationem recipere : id quod mea sententia licet statuere non solumce ii Icisione, sed etiam de casu .conlusone, luxatiore,& smili hus. Eam vero paralysim quae ex intemper revel copia humorum gignitur oppoliunis auxilii, pos . se sanari. Verum si quis scire velit, an paralysis lanari possit nec ne, cito an tarde, facile an dissiculier, s meis moi ia repetat, de consderet quae diximus de disserentust squidem nulli dubium est,quin paralysis unius

partis quae est leuior,recens,atque in principio in corpore robusto igeniis aetatis tempore anni oeli conui utione,re Piore calidiore, citius,S facilius pessii sanari, quam D contrariae rationes nerιnt.

De prima indicatione curandi parat, sim, quae reni v net ad vacuationem totius corpciris, primo quaeratui, I an sectio venae conuenia Maecia c/Aelius ex Richi ene ημώ

lib.628.scribit Mullum commodius principium cur

tionis sectione venae posie inueniri, dummodo Tras,hahitus corporis,stidia vitae, praecedens vidius ratio,&familia od permittant: se Auic.cap. a postre π i verbis h e habet: In illa autem paralys, in qua est spes

oportet in capere a phlebotomia. Contra autem suo tnonnulla rationes,quae videntur contrarium persuadet e, & primum paralysis est mothus frigidus , pendetisque a causa fiagida,unde Gal. de seetrone vena adue lus Etas uratum,n de nemore viro hique cap. I. in quadam ancilla, ex retenta patius purgatione trimore la horante, i Hipp.venam secuit plo pler copiam retenti sanguinis, Hipp. Consilium pio bal. quas via iii huiusmodi morbis frigidis aliter non l: ceat venam 1 rci dete. Secundo in paralysi vires non constant,ex Gal. . 4.de causs pul.cap. proprio,qui scribit,pullus para , ticorum par uos,& langua dos tardosque esse.a e seipsu minierpretatur, pulsum languidum esse, quod facultas infirmior existat. Ego vero qui alias hane difficultati mii altaui, illud unum dico, lectionem vena in paraly si ,

praetermitti saepenumero,non ratione mcrbi, aui illius causae,sed ratione virium,quae alioqui importune,seeta vena in morbo dissicili, coniumaci, Et diuturno ,non possent usque ad statum fuscere: etenim scuti scribit Aelius, s colligamus ex temperamento . hahitu corporis,copia humorum, pracedente vietus ratione,& smilibus, ares non solum in prasentia, sed etiam in milerum posse consare,tunc non solum utile, sed etiam necessarium est venam incidere. Ad Gal. aurem te: pol

eea iis, illum a seruisse in paralysi i uisus es elanguidos,non generaliter,sed tantummodo in parte paralytica,quod rei naturae conuenit: sed robur facultatis vi

talis non cognoscitur ex pulsu partis Iaholaniis, sed partis sana,in qua illi sunt magni vehementes, di i ohulia. secanda autem ess vena in parte opposta , quae sana est , ne sat evacuatio per locum asseeium , sanguisque moderate tu detrahendus , ne corpus nimium refrigeretur: quod utrumque habetis apud

Aetium.

verum ante sectionem venae expedita hium lenire, I.

squidem mothus non et si tam acu tu S , ut nos cogat tium: . quam pramum remedium ae hibere. Hic vero cauen-oum ess a casi.i,qus potis partes rei gerare .humectare,& Iaxare: inter caetera autem Aloe, & quae ex Aloecomponuntur, hiera simplea,pitulae aloephang. di similia,Optima sorent: mel rosaceum solutiuum non est

importunum.

Lennaal secia vena,s id ferat occasio, purganti. F, uariis

bus quoque medicamentis agendum est velum hac stianua toprinci pro morbi non sunt ea hiber da, quoniam ma- - M. ema neque est concceta,neque turget: 'Lod inter criteros Avic leuatur, quaena. Ei non prc Pereb m viu i

97쪽

medicinarum sorinum a principio. Itaque primum no i a mat tia est praeparanda , meatus sunt aperiendi, ouod communitet eis Gunt sympi,quales o primi sun , d 2 beiouica simplevi de mechade simplex. mel ros

ceum,&c. Sed dul tum est de Oxymeme,vtrum conueniat nec neynamque ex una parte Hipp.Gal. Mice.& Omnes consentiunt, acetum neruis quam maxime aduersa rucuius rationem habetis apud Gal.3. de rationc victus 39. nempe quod nerui sint exaugues.&ideo

friaidi, unde ab omnibus quidem frigidis Offenduntur sed maxime ab iis quae sunt tenuium partium, quae in

profundam eorum substantiam possunt penetrare. 17x altera autem parte Gall. de med. secundum genera E. tu neruorum inflammatione aceto utitur,lario vero neque veretur illud supra i cis neruos ponere: unde neque deiu ut Mediei, qui inale a1s cto ventriculo,uter ,

di pati ibas neruosis, ab usu oxymerstra, & aceti non pro: sus abstinent.Ad hoc respondeatis.Gal. loci uti acuto noti olo, sed simul cum oleo,& arsis medicamentis, quae incolumi permanente attenuandi facultate, restiaetandi vim remitterem: qua sane,& sinis ratro ne equide. puto,in Paralysi, di omnibus neruis ma ea oris,oryli elabis syrupis permixtum,& parce adnibitum .poste adulauisti ara, & non leuena aegrotis utilitatem .userie.

Coaco la materia oportet illam purgare,& quidem

per medicamenta non leuia, non lenientia,vt multi fa cire solent, sed per medicamenta vehementiora, quae ah iuriatis,& remotis partibus pollunt trahere, qualia sun agariciis, turbicli, colocynthis, electuarium dia phaedicon ,hiera diaco 'ocynthidos . sed vulgo extetis Omnibus medicamentis antepOauntur piluta , quod diu:ius manentes in ventriculo,&iluestinis,lredanture si cac: orem purgati di vim Dbtinere,quales lunt pilulae cocti a fatidae,de sagapeno, de opopanaco,& smiles, sed piae caeteris magnam videntur prsrogatiua M.

bere piluis de hermodactylis Et si enim multi hoe tepore in unoc medicam et dubitat: tame quicquid illi di cin ,c putiuntia conscinar, medicamentum hoc tu M. di cun i: nnia v. litate administrata Exemplum.

Ex secunda indicatione primum conuenit vomitus, per quem vacua turpituita, quae in ventriculo: S primis vijs continetur, S quadam consecutione, cum motus sit admodum laboriosus , revelluntur quoque humores , qui in penitioribus partibus corporis coutinentur : quod si ager non sit ita moesiuis ad vomuum, vel dato agarico straeparato ad 5 ii. vel alio simili medicamento sectit illis prouocare. Prat rea conueniunt clysteria , & glandes aeriores , s Letiones , & smina reuellentia. Et s quis obiiciat, partem paralysi laborantem propter paucitatem sanguinis,ci spiritus, esse restigeratam, ac propemodum calore naturali distitutam,atque hinc colligat, satiar uulsione ad aliam partem, periculum esse, ne paruus ille calor adhuc minor reddatur , & mastis dispergatur e vn e concludat , ad pariem potius affectam trahendum esse , ut ea mastis calefiat, pluresque spiri-ius, & languis coptusior ad eam confluat. Huic respondeatis, revulsionem morbi principio eonuenire, quo tempore fluens materia 'ecessario est reuellendarat vero transacto principio, iam facta fluxione, post

communem corporis vacuationem . armulsovibus quiescendum esse, &ad fretionem, reussionem, &picationem partis allaciae veniendum,ut in ea parte affecta calor nativus excitetur, & praesens noxia materia disciviatur. I ost ose ultima restat indicatio, resoluendi. 8e d F - .scutiendi materram , quae quomodocunque neruis adliaret r huiusmodi autem prasidia , partim in- . terna, Partim externa, sunt propemodum infinita. I melius igitur sunt,construa , herniticae.storumilcchados,rorismarini,acq rusco,idnus, ginei reor- datum,nux moschara condita,radices eryngii cortieescitui conditi: sed inter omnia simplicia medicamenta castoreum , consensu omnium , pristipdim locum obtineti sunt decocta chamgurios, chamspi yos, acotidie chados, hyssopi: iis vero omnibus sunt longe eLficaciora magna antidota, theriaca, &mithridat rumpr ipue, quibus ego prs csteris utor familiariter. Lau Com.bjiam dant nonnulli mirum in modum cerebrum leporis as isorio satum quod inquiunt ex occulta proprietate ad neruo frum corroborationem multum facere. C terum si ma tum diutius protrahatur, neque prorsus cedat medicamentis recentiores tanquam ad sacram alichoram consuetiunt ad aquas thermarum calidiores , quales sunt Aquarianae,nostrς ADOuitanae, & similes: nec non ad Nntiae . decocta ex ligno,ex salsa pariglia, radicis chinx, scissa fras: ac sane mea lententia usus horum medican enim tum ponest reiiciendus: etenim si opportune admini. 1 rentur,experientia confirmat illa stpenumero mota me prode se In curatione paralyseos restabant meditamenta externa, qus sunt varia,inunctiones, meta, lotIones, cs rata, emplastra, &similia. Quo primo loco duo prscepta sunt memoria tenenda. Alterum in paralys, stupore ,&cateris assciuibus neruorum, perpetuo capitis rationem .habendam esse, eum mantissum stillud omnium neruorum primum principium esse, ac maiori ex parte ab eo tanquam fonte noxiam mate- II. tiam ad partes laborantes transmitti. Alterum est .itim. preceptumi locum prstipue laborantem, & paralys scausam fluuiose cognoscendam Line, quod non alia ter quam studio a natos nes potest fieri, si quidem, ut se ibit Gai 3. de locis ais o. sne hae cognitione fieri non potest, ut partes, quatum lenius aut motus est, recte curentur. I laque ex primo praecepto, posmeralem corporis vacuationem c ut quoque ipsum per gargari mata, mastica loma, Othina, purgandumeti r deinde commodis prς idias illi pro sy ciendum,qus possint illius materiam uiscia tere, mem penematisque imbecilitatem auferre. Ex secundo autem piscepto ad iiiiiiis .vi tiginem nexumum, qui ad partes laborantes disse,ninantur media imponenda sunt,ne nobis id coiriingat, quod iis medicis euenit, qui rantes Pausaniam Syrum sophisiam irrum digitorum manus paralysi Iabinyntem, atque huic tantum parti re media imponentes, nihil profecerunt, quem postea Gas. medicamento ad partem spiἡa laborantem unpost , eeleriter persanauit: cuius hiilotiatn hahemus apud Gal. i-3.de locis asi Sed simula ex te ina remedia pereurramus. Primitis Latia

98쪽

DE TORTURA ORIS.

A Iotione & fomento sunt inunctiones, vel simpli ces ex oleo chai nomellino, liliorum alborum, eos ino, vulpino & smilibus vel compostae, ea cistoleo , phorbio, pyrethro,&similibus. Piperi, albi Uri hei ana 3

Apud eommuniter practicantes familiare est oleum de lumbricis, quod tamen ego non soleo magna fac re. qui nequeo intelligete, quomodo lumbrici tam imsgnem roborandi neruos facultatem habeant, si quiadem illi constant ex materia stigida & viscida , neque

ullam obtinent excellentem qualitatem, qua reuera id possit pr llare,q nos vulgo creditur. Dicit c . lib. 2. cap. 6 i. scribit, terrenos vermes impositos, praecisos neruos glutinare r&Galen. eadem verba repetit , II.

de s m p. med faciat quod tamen potius de aliorum sententia,ouam de propria loquitur e sed utcunque sit. si modo lumbrici ad glutinandos praecisos neruos nisciunt, id sorte euenit, quod illi praedui sint subit ita vile ida, smili subitantiae neruorum: quod autem possint neruos corroborare,nemo asirmat, neque visa ratio id persuadet. Praeterea sunt emplastra& csrata, qu i resinam & picem recipiunt, & maxime ad dissolutionem materiae de roborationem faciunt.

si autem fuerit para, sis es melancholia, quandoque enim melancholici paralytici madunt,eadem via D.DMlὸ ne est curatio, praeterquam quod humor melancholi- ρ-istiacus diuersa ratione prA paratur & pumatur,pariter me ih.lia.

dicamenta cum interna, tum externa, minorem ces

faciendi & siccandi vim dedeni habere. Rhases suo more primum ponit signa paralyseos , deinde curationem agereditur eum pilulis suetidis. Quo loco notandum ea, huiusmodi pitulas diuersas si esse,& multo vehementiores quam sol nostrae pitula seetita,quibus vulgo utimur: itaque Rhases illas planiacipio statim exhibet ad A iii. si. quem vos hortor, ne

imitemini, neque in te ut Ore, neque in dos: ciem in seu ti dirimus, re bene notat Avicenna, in principio omnibus fortibus medicamentis abstinendum elli scquoque dosis est nimia, cum S i. aut ad suminum 3 j.

B. st salis superque. De de post tres dies it rum , atque iterum idem medicamentum repetit., quod certe mirum est, quomodo hic vir tanta ditam frequentia medicamenta soleat exhibere. Prateis rea iubet membra resoluta ex oleo costino inung re : nos vero id docuimus ex Galeno longe melius f re, s ad loeum laborantem, atque neruorum origi nem medicamenta apponantur . postremo Rhates τὰ iota quoddam praeceptum nobis tradit, non solum in Me tmorbo,sed alias pluribus maxima notatione dignum.

Illud vero est, s piopositis remediis aeger ad sanita. tem non redeat, decem stes quiescendi m, S ab omni curatione , praeterquam congrua victus ratione abstinendum este, deinde rursum ad curationem redeundum: quod quidem praeceptum ab Aetio quoque traditum ib. ε .cap. Io de melancholia, mea sententi nomnibus morbis diuturnis ae dissicilibus Obseruaniadum est, nempe aliquamdiu a remediis quiescendum , & naturat aliquam remissionem dandam esse, siquidem natura sine ulla intermissione exagitata, Gmuleum curationibus affligitur, in quiete autem viares assumit, ut deinceps facilius totum morbum possit

superare.

Apud Aromatarios sunt unguenta ex Mellio, Α-grippae, Martiatum, Diady:tamnum, & alia id ge

nus.

A ηιεὸν postremo autem nullo modo sunt praetermitte nis Livia . dae aquae thermales, tam balnea sera, quam humida, quae in paralysi magnas utilitates asserunt: itaque si ad sui balnea sicci, sicut apud nos in agro Patauino& Neapoli habentur, illa optima putantur: se balnea ex aquis calidioribus, quales praecipue sunt sulph reae.praestantiss.n ae sunt,qu e non solum pro insess ne, sed etiam pro stillicidio, praecipue ad eaput, vel partem laborantem usurpari possunt: sc lutum ex eisdem

balness,qualia apud nos multa reperiuntur, non sine magno . groruin beneficio ad partes laborantes apponuntur . Quod si h ic naturae beneficio desint,alias dirimus cum Galeno a. de simplic. medicament. 7. mixtione earum rerum qu e in illis vincere conspiciuntur,licuum vire naturam imitari.

μαγ. victus fit alimentorum boni succi, saetiis cocti

nis,quae natura & arte calefaciendi, siccandi, & attenuandi vim habeant. Contra aegri raueant a pisciatius,& rebus omnibus,quae humores frigidos-cra μsos gignere possunt. Potio sit exigua, mulsa cum satiuia aut quid simile a vinum ante declinationem non conuenit. Aer sit calidus & sccus: quate s t Empus anni id requirat, talis comparetur igne, di ex lignis Opportunis, lauro, iunipero, & similibus. Si paries relia uiar moderate moueantur & exerceantur, vel hi ctionibus,ves cucurbitulis, vel aliter, id multum prodest. Somni sint breues, motum enim est vigilias se care. Aegra quotidie habeant heneficium omnium excrementorum. Atque hactenus de curatione paralyseos ex pituit De Tortara oris. Moibum quem Medici appellant torturam ori , rumo.

nonnulli conuulsionem caninam , Graeci cynicon spasmon appellant . Huius affectus Galenus non meminit, praterquam in lib. de festione mus eu Iorum circa principium, si modo hic liber est Galen. legitimus, nisi sorte hunc eundem affinum intellexit. a. de diis pul. l. ubi inquit, canem esse mos bum faciei. Cornelius Cellus lib. 4. capit. a. oris disten- DU ,θιῶ tionem nominat. Itaque canina conuulso est, quitiescunque os, nasus, Oculus, & tota facies in alterum latus de nectit,& in obliquum contorquetur, ea quo

nomen sustepit a ranibus, qui irati nasum ti oculum in latus conuertunt,nudatos dentes demonstrian si adeo ut veluti quandam conuulsonem videamur Ic- D. pii iis laesentare. Avicenna praeclare hunc affectu in descri- -ia. a. it. 2.3. cap. I s. Conuulsoramna, inquit, eli morbus

ossicialis in facie, propter quem trahitur pars faciei ad partem non naturalem, di altera tu i forma eius, Sc. pro quo iuniores sciant, apud Galenum in libto de disser. mothorum, tria in uniuersum vile prima Tria nismorborum genera,vnum quod in similiaribus corpo- ιονum 1eras partibus consistit, & intemperies dicitur a secun - - .dum quod in partibus instrumentariis reponitur, &mala compositio appellatur. tertium quod vitisque partibus, & smiliaribus, & inlitumentarijs est coma mune ,& unitatis solutio nominatur. Sed reliquis inpra sentia pratermissis, mothi incompostione a nO- nullis graeca voce or anici, a nonnullis Latine initiumentales, ah Arabibus ti suis interpretibus osse tales dicuntur: & isti sunt quatuor, duorum unus incon D forni

oste

99쪽

LIBER PRIMUS.

rmatione. alter in matnitudine, tertius in numero, quartus in situ, vel mistu non conuenientibus consi-siit. Nomine autem eon Maaionis tria senificantur. fietura, ea nitas, aspreatas. R laeuitas: itaque tortura oris est morbus ossicialis in fistular quod liquis velit esse quoque morbum in sitia,cu labia, oculus, & tota facies neque naturale heuram,neque naturalem situm reti.

neant ncin multum laboro.

Bism I. D sserentiae huius assectus variae sunt. Primo a maia snitudiner alia tortura oris est vehementi si ma,omnius nota . alia est leuissima, adeo, vi nisi xeter labia di i moueat, vix deprehendatur. Secundo 1 tempore . alia est recens , alia antiquar qua differentia notaniada est , propter sententiam Aure. qui inibit, huius modi malum post sex menses curationem non recipe- III. re. Tertio sunt disseientis a modo generationis: namiaque alia primo, di sua sponte fit radia varios m N hos, apopluxtam, paralysin, conuulsionem, & s miles sequitur: se alia repente, di subito alia paulatim, & in

tempore generatur. Huius disserentiae menti nem se

I U. cit Rhases postremis vel b)s. Quarto sunt disserentia a loco: etenim quandoque pars sinistra quandoque pars dextra laborat, quandoque non icita, sed unica aliqua sola nat s faciei aut oculus ut maxilla ut labrum,m Ie is ituriqua disserentia habetur a d Gal. 3. de locis ais i o.S maxime est utilis ad eurationem icum non omnes huiusmodi partes unum locum, veluti suu principium obtineant,sed ex diuersia cerebri partibus ne Guos recipiant. - - Post mo sunt disserentis ex causis,qu r proximio-- ' res sunt tantummodo,vel paralyss vel conuulfhr' ' quae doctrina est Gal. lib.de causis morborum 7. Caussautem maeis remotae sunt illat omnes, qua cunque paralysm,vel conuulsionem possunt eis cere. Dubi Io. Hoc loco interpretes multum laborani,&disputant de parte a flecta , & quaenam pars alteram como queat an quae contorta est , &aegra videtur, an altera quae contorta non est, & sana apparet: quae inquisitio maxime facit ad curationem , ut intelligamus , ad quam alia paracm remedia sint a pponenda. Avice

nae,& Aetio placet, partem contortam non conto .

queri ab altera opposita,quae sana videtur, sed a seimsa: Contra Gal. . cie locis ais x. & Paulus docent,alteram partem oppositam,qu.d sana apparet, neque comaorta eli , laborare, & contorsionis alterius partis ca lamella. sed ,vtvno vertio ex hac dissicultate vos eri

tur esse manifesta .ab Aule. tradita sunt. Nam si tortura oris fiat ex paralysi,pars resoluta caret sensu,& motu. facile extenditur. vel trahitur, & ad omnem motum,& positionis disserentiam facile ducitur. multa humiditas ex ore profluit praeter voluntatem. Sin autem tortura oris ex conuulsone fiat, tune ad sensum pars rigida apparet, neque propter duritiem potis extendi, rursumque ad naturalem positionem dissiculter reducitur: lensus minus turbatur, saliua oris minus pro

fluit, & alia de quibus Auic Verum praeter haec sunt

quoque nonnulla signa ab Ausc. posita, quae suturam torturam oris de nunciant, & sunt huiusmodii dolor in ollibus faciei, vel potius in membranis ossa ambientibus,cutis stupori& palpitalio; iramque eadem maloria quae dolorem, stuporem, di Palpitationem potesteiscere, s illa augeatur, paralysim, conuulsionem aedemum torturam oris mi est generare. Quatenus pertinet ad curationem, cum illa eadem Curatis.

si cum curatione vel paralysis de qua satis diximus, vel conuulsonis, de qua samonem habebimus, hoe loco nihil dicam.

De conuulsione. SPASMOs trace, conmulta latine , numeratu a

Galen. I .meth. x. inter eos morbos, qui a symptomate nomen recipiunt, a Cornelio Celso lib. a. cap. I. D. . .

neruorum di flenso nominatur, est musculi ad suum principium inuoluntaria contractio,vi definitur a Go

Namque per conuulsionem nerui, & musculi in eum situm ducuntur, in quem. s pro naturae lege se haberentia virtute animali ducerentur: id vero est in suum principium suamque originem,ad quem omnia suaptena iura seruntur, nas ad aliam partem per vim, aut ex voluntate retrahantur. Itaque connulso est motus

similis quidem naturali, sed qui prae tu voluntatem si,

atque in hoc morbus ipse consit M. Pro quo scien- M. i. d. dum est ex Galen. 1. de symp. causis. I motu S noliri Da timcorporis deprauatos esse triplices: namque alii a sola Heia.

natura fiunt, qua tamen a morbosa aliqua causa vi

lenter moueri eoaeta sit: alii fiunt a solo mor bo, natuispiam,memoria repetendum est, quod modo diximus. caulas huius a secius esse vel paralysm, vel conuuls rem, ac pro varietate unius vel alterius causae, unam quoque, vel alteram partem magis laborare,quam imiam rem manifeste,& dissue ea plicat Gah hh.de vi sis morborum . . Namque in iis qui altera parte resoluti sunt,exempli gratis, parte dextra,musculi huius partis iam resoluti, ac propterea otios a musculis alterius partis,bene valentibus,& Operantibus trahuntur, ex

quo in sinistra parte silurae vitium deprehenditur :contra vero eadem parte dextra non resolua, sed conuulsa, tunc opposta pars sinistra a conuulsis, 3e lati rantibus partis dextrae musculis trahitur, & ita figurae sitium in parie dextra apparebit. etenim contradiis in sese, & conuulsis musculis unius partis ad violentam eorum tractionem opposita ac sanae partis musculos una trahi necessarium est,ut Galenus declarat 3. de locis ais to. Ex quo facile est intelligere,utramque opsenionem,tam Avicennae& Aetn,quam Galeni,& Pa li , veritatem continere , ac posse miα se conciliari , dummodo rei naturam, diuersas causas,atque eorum mentem intelligamus. εsiis . Signa quae conuulsionem eant nam pr sentem indi. catilunt mani teli istima, os distortum est,ubia sibi inuio m non respondent, ri tarde,& impbcite loquuntur.Sic fiena differentiarum ex magnitudine, tempore, inodo generationis, & reliquis, vel aliantium res tione,vel aliter facile possunt cognoici.

signa Lilerentiarum ex causis, qua non ita videtura ad ipsorum generationem nihil conferente e alii fiunt ab utroq; ubi ambo, ge morbus, di natura, simul

operantur.

Ae primo fit motus deprauatus a sola natura, quo fiescunque illa excitatur ad expellendu aliquid, quod aliqua parte illi molestiam patiat,huiusmodi enim incitus est operatio solius naturae, sed est pr.eter naturam,& deorauatus, quoniam illa i morbo a causa violen inter moueri eo itur: sunt vero huiusmodi naturae opera

apud Gai sternutatio,tussis, scitatio,pandiculatio, i. gustus. Secundo inter motus deprauaicis, qui solius morbi opera sunt,Gal. palpitationem, & conuulsione recenset, si qui dein virumque hoe milum solos mombos comitatur,neque natura ad ipsarum generariovem quidquam confert.Tertio loco fiunt motus deprauati, inquibus natura , di morbus simul operantur , qua essunt omnes motus torpidi, & abi quoque eorum qui resoluuntur, nondum tamen soluti sunt,qui; pe tunc natura quidem membra mouet,sed imbecilliter, nimi rum quia a morbo impedita est: in quorum motuum numero tremor quoque debet repona , utpote in quo

facultas ex una parte membrum attollit,at moibus ex

altera illud ad inferiora deprimit. Itaq; apud Gal.conis uulso est motus deprauatus, qui solum morbum conia

sequitur. O .

sed dubitatur primo; quomodo in conuulsione sit L ηλιμε

motus cum pars conuulsa sit rigida, neque pro sus in o queatur a Resp. quam liber operationem musculoia 'am a rum motum esse,quod Gilde lara , de demo uitrat r. Με.

100쪽

DE CONVULSIONE.

de motu mulauior. - Fingamus enhra quod Cal.exemrdiim est manum sursum tensam esse, atque in hae s-girra seruari: si quis qua rat cur non haec manus sim grauita e deorsum seratur λ aliter nou potest respondeii , nisi id fieri propter tensonem musculorum,qui ipsam eletiani r quod si reuera mustu i id agunt, ut manum tendam absurdum est, inquit Gil. Ateii eos agere sex dum innatam fi propriam illorum aetionem, negare autem eos moueri; quamobrem eum musculi in commilione pr reter voluntatem 'trahantur ad suum principium .ntillaraar nepotest negari, quin moueantur,ets videntur quiescere. secunda est dubitatio, quomodo Galen. sicuti vid mus, reponitu conuulsionem sub genere motus deprauati , tamen quandoque illam reponit sub solutione continui: qui scribit ad hunc modum, de dis . morb. II. Vocatur continui sortitio, in osse quidem suetusta; in tarnosis vero partibus vicus, ruptio autem di conauulsio ex eodem genere eis, consis ii reto hoc quidei, neruosis, illa d autem in carnosis parti 5us diuulsis ipfis fibris,&c. sic de constitutione artis ined.ε. lia tria iit Mus lorum fibrae cum similiter tens/ se rupe

rint, conuulsura asinus nomina uti quam eandem sententiam habetis apud Gal. 3.meth. I s. mei h. i. Ar genterius degener. morb. cap. 3ι. Gal. acriter arvi

dum ita scribit: Quantum Gal. in nominibus euarier, unicuique liem intelligere. Nam ut a conuulsione in cipiamus,quam spasma vocat,scribit . meth. in lib.de constitiartis de dis morborum 8r alibi saepius, hoc nocmine solutionem continui significari,clim tamen 1. de

causis pr.interibotus deprauatos, & recte quide,

conuulsionem ponat. aliud verta est motus deprau tus,aliud continui solutio sic Aariciscus Valet . in hi

com de consti .artis mcd.cao 4 mistum laborat,ac ne

stit intelligere. qunmodo Gal. velit, ad conuulsonem id requiri. ut flamenta musculorum simul tendamur,& rumpantur,cum a firmei aliis 'hcis, ad conuulsone satis esse si nerui undantur , & ad suam ipsorum oriaginem contrahat,in r qui tandem ad dissoluendam hinc grauisἰmam re Icirntiam quaedam sibi fingit, quae a doctrita Galen de ab omni ratione sunt alienat, quod quidem ex vera respohsone saei te cuique sic

hit in te Iligere. Tota autem haee res in vera nominu in intelligeritia conssit. Namque apud Graecos sunt dus voces, altera tera , ex quibuslieet Ili p. quandoque spasma pro spat no videatur usurpare, verumtamen apud Gal. spasma semper solutio continui& morbus est, spasmus autem perpetuo motum depranatum & symptoma fgnificat. Uni se quotiescunque in locis iam positis Ges.scribit,conuulsonem ad continui solutionem pertinere, perpetuo voce spasma vi

tur, ficuti altera ea parte cum docet conuulsonem morum deprauatum esse, altera voee spata I vii sistet . causa autem propter quam Argenterius,valericla,&caeteri prope omnes hallucinati sunt, accensuerunt dissieultatem maximam esse, qua prorsus nulla et , noaliunde quam ex Latinis interpretibus originem habet, qui utramque vocem unico nomine conuulsionis interpretantur: quod si, quemadmodum apud Gai num duo sunt uocabula distincta, quae duas res diuersas signifieant, ita illi quoque duo uiuersa latina nomi

na inuenissensivitque neque ipsi errassent 1 neque aliis errandi occasonem de sinent. Tertia & vltima dubitatio est, quomodo Galenus doceat eonuulsonem fieri a solo morbo, cum eadem natura quoque operante seri videatur misenim audeat mrmare, istruorum & musculorum contractimnem ad situm priueipium fieri sue opera naturae Praeterea sicuti per G senum tu Us & sternutatio sunt motus deprauati facti a natura irii iura,scuri diximus, ira in conuulsione,exempli eratia, per consensum oris ventriculi,de qua loquitur Gal. s. apti t. hoc idem videtur contingere: nempe naturam irritari, & cogi ad expellendum noxiam materiami sicuti ille adoleicens euomuit illam aeruginem: ex quibus aduersus Galem sententiam licet togigere, commisonem non solius

morbi, sed etiam nat tirae operationcm esse . Ac sane multi opinantur hanc disse ultatem admodum ardui esse rego vero ita responderem, se primo natura motiones dupliciter posse confiderari: uno modo .quatcnus ex proposio naturae,& primatia ratione si ii traliatero quatenus non primaria ratione, sed consequutione quadam, &secundario contionunt: quae doctrina est Gal.ε. de placitis Hipp. & Plat. a. qui primos motus naturs aetiones,s cundos autem non actiones, sed assimus nominat. Exempli pratia, quod est eiusdem Galeni, pulsus moderatus ac naturalis pia maria rati pe fit a natura e propterea aetio naturae iure d:citur Hesus autem aut maior aut mincri aut tardior. misequentior. aut alia ratione declinans a flatu naturali, potius assectus unam actionis nomen meretur: quam di iidem doctrinam licet nobis colligere ex e demGaldib. de symp. dis . I. Quamobrem cum eonvulso minime primariabaturir ratione, sede gente morbosa iure Gai .videtur fatuissedaunc motum totius moris operationem esse . At vero si communiter actionaturae consideretur , hum reuera facultas animalis east, quae neruos Ze musculos contrahit, utique negandum Eon est, naturam quoque agere: verum riun non primaria ratione, sed tantummodo eoae a agas, proin pterea hune motum curn Gal. potius affectum, quam actionem nominabimus. Huiusmodi agentis naturae disserentiam Avicenna pi aeclare mihi videtur in tellex sicin quiens: Et sutit quaedam, que proueniunt

ex operatione nimrae principaliter, ut lingultus, &quadam qu et prouenuan ex operatione naturae accidentaliter, scuti 1pasmus & tremor, secunda primi.

duci. 3. cap. I.

Ad secundam rationem de conuulsione per consenia sum inpr esentia Areo, Gai. statu tem conuulsonem fieri a solo morbo , veram conuulsionem intelligere, quae fit ex reptilioneis inanitione, ex sententia Hippoc. ε aphor. 39. minime vero alteram , quae per conis1entum alicuius partis prouenit, nempe ubi aliquida parte primo materiretra ad eerebrum transmittitur, quod illud a se conatur expellerer quam commis nem barbari spalmum non proportionatum ad materiam vocant.

Concludo igitur: Conuulsio ad mentem Gal. est n3 solutio continui & morbus, sed motus deprauatu . 8 symptoma a solo morbo procedens, iis quo nerui a mustuli ad suum nai anile principium inuita natura

deducunt in.

Disserenii di sumunturi a magnitudine: shama gna &dolorosa alia leuior,&sine dolore est. I l. sunt

differ.a tempore. Conuulso quaedam recens, quaedam antiqua est: atque hac confirmata nullam recipit curationem. II. l. sunt dissera modo generat. alia primo fit,peque alios morbos sequitur, quia non primo, sed aliis morbis succedit, quates sunt febres ardentes, in flammationes,destillationes, & quicunque morbi alia terutram eonuulsnnis causam possunt afferre. I V. sunt disseria loco assecton con utrisci aut commundis et toti corpori, aut propria partis determinatae: in com num qitidem conisul ne necesse est princi prum neruorum, ce*brum spinamque laborarer atque hic est triplex lPrima eum totum empus in priora curuatur. seeunda cum in posteriora. Tettia cum in virumq; Iaius aequaliter de fleetit: prima empro uritanos: secun- 20s A. οηο ierita ιιυε- graece dicitur. Quibus ilibus communibus dister. licet quoque epilepsiam addere quae totius eorporis conuulsio est. Particul res autem conuulso num differi non aliunde, quam ex particularitim musculorum laborantium do iser. oriun- tur, quarum particularium conuulsonum quaedam ali)s etiam propriis nominibus donatae sunt, scuti

Irratiissem in oculis: thrisma, in m fidibula: Unica amo, in ore in pene . Sed de tribus communibus conuulso num iusten dubium est, s quidem D 1 non

SEARCH

MENU NAVIGATION