De regula fidei catholicae, seu De fide catholica auctore Francisco Veronio

121쪽

squeZ, disp. 229. cap. 2. quo mersitim passionis guae ND-bis applicaretur, ut et applicatur per sacramenta, per si-dem, et per bona opera: et hoc sensu propitiatorium est,

quomodo etiam fides, et pleraque sunt propitiatoria. Quid facilius creditu tali propitiaιione ' et quae ibi derogatio propitiationi sacrificii crucis 32' Non nisi per impetrationem hoc conferre, et proinde non nisi u per impetrationem et mediate esse propitiat rium, docet bene VasqueZ, disp. 428. cap. 2. et S. ubi probat hoc sacriscium non habere vim instar sacramenti Poenitentiae, scilicet immediate non modo remittendi mortalia, sed nec venialia, vel conserendi gratiae seu justificationis augmentum, Sed tantum mediate, seu vim impetrandi gratiae auxilium, quo et a mortalibus et a venialibus justificari, et in justificatione sua homo crescere possit, seu impetrandi spiritum poenitentiae et contritionis, per quam peccata nobis remittuntur, a aut alios Sanctos motus nnimi,

per quos homo possit crescere in justificatione. Hoc modo, se ilicet per impetrationem, sunt propitiatoriae fides, oratio, etc., Sed istae ex pietate et honestate operantis. Illud virtute rei oblatae seu justificationis Christi; eodem modo, scilicet per impetrationem, hona etiam temporalia, 8aIus corporis, liberatio ab aegritudine aliqua, fructus terrae, et id genus alii essectus sunt hujus sacrificii, quae etiam oratio impetrat. Quae ergo ditscultas credendae talis propitiationis, et obstentionis talium effectuum pS' Non semper certa lege, inquit idem Vasquea, edd. diSp. cap. 4. a sed aliquando virtute hujus sacriscii obtineri auxilium gratiae ad justificationem et hona temporalia experimento compertum est. α Et ibidem addit idem: κ Nam

non Semper remittit peccata eo modo, quo supradictum est per ipsum remitti, neque semper virtute ipsius conserun-Diuitia Cooste

122쪽

tur alia auxilia spiritualia, neque semper hona temporalia intuitu illius a Deo impetramus. u4' u Oblatione hujus sacrificii proxime, seu immediale, et semper certoque remitti poenam temporalem viventium. seu debitam eorum peccatis, et hoc etiam modo propitiatorium esse pro vivis, nulla ratione negari potest, α inquit Vosqueet ibidem, et probat, quia cum Sit causa particularis, per quom nobis applicatur meritum universale Passionis Christi, ut ex Trident. retulimus, opus est ut illi aliquem effectum sicut etiam sacramentis, certo trihuamus, tametsi pendeat ex dispositione eius, pro quo offertur; nullus autem ei tribui commodius potest, quam remi SSio poenae, si quidem reliquos non semper confert sui jum ex ipso retulimus, a Reliquum igitur est ut effectus quem certa lege hoc sacrificium semper operatur, Sit remissio poenae jam in viventibus, juxta cujusque dispositionem, v et hoc etiam nomine est propitiatorium pro Vivis et defunctis. u Addit tamen: Quanquam ab Ecclesia desinitum non sit. Hoc ergo quod certo Semper, geu serta teste, poena haec temporalis remittatur, non est de fide. 5' Disputat Vasqueet, disp. 229. utrum omnes effectus hujus sacrificii, tam pro vivis quam pro defunctis, dicendi sint ex opere Operato, an non. α TametSi, inquit, scholastici omnes, quod attinet ad rem ipsam, eodem modo sentiant, diverso lamen modo loquuntur, si variaSque theologorum opiniones refert, cap. 4. si Nec est idem, inquit, aliquid nobis donari virtute sacrificii ex opere operato et certa lege conferri. v Non itaque est de fide, sacrificium hoc praedicta operari ex opere operato; nam Tridentinum

nihil habet de hac re, et theologi diversimode hunc modum loquendi exponunt, de quo ibi suse Vasqueg. 6' De propitiatione ejusdem sacriscit erga defunctos, haec specialiter notanda, 4' ex VasqueZ, disp. 218. cap. 4, a De

123쪽

sunctis saerisidium istud nullo alio modo prodesse potest, quam remittendo poenam lemporalem, ut palet. u 2' Quod jam notavimus Supra, aIiquos putare syecimiter de sacrifieio Missae oblato pro defunctis, non habere tantam GF aciam ut infallibiliter accestietur, ireque esse aliquod o-yus, qui si eae ostere operato liberare possit animus ile Ductorum a Poenis lege certa et infallibili; et vasqueZ ibidem. cap. 4. α Sotus, inquit, Canus et Corduba censent, sacrificium Missae circa vivos certa lege semper operari remissionem poenae; circa defunctos vero existentes in purgatorio, non item, sed illis solum ad hunc effectum valere per modum suffragii; vocant autem per modum suffragii, quod solum prosit prout Deo placuerit illud aerepta- re, neque certa lege Statuerit propter illud, defunctorum poenas remittere: sic arbitrantur effectum sacrificii Missae . circa defunctos non esse ita certum, sicut circu vivos. κT' Longissime est a fide, valorem hujus sacrificii esse infinitum, de quo VasqueZ, disp. 130, oujus caput 4. i scribilar, valorem et virtutem hujus sacrificii finitam esse, iann pauci theologi autumant. 8' Hac secretione lacta, doctrinae fidei ab ea quae non est de fide, quam facile est credere sacrificium Missae esse propitiatorimn pro vivis pi defunctist Patet etiam Oxea, quam multa ministri ossingant sulso doctrinae fidei catholicae, schismati et divisioni, ex quo vivrint, soVendo. 9' Sod est , disse ullas aliqua maneat: saltem doctrina haste fidei sic exposita nullum habet venenum, Nec P cae-judicat pietati et saluti credentis illam, posito quod credere corpus Christi esse realiter praesens in panis sTml, lis, nullum habeat venenum. Unde rursus sequitur nec b num Christianum, nec ferendum civem, nec hominem sensatum haberi yosse in imperio, qui huic doctrinae non subscribit. Disisti oste

124쪽

s. 3. . De Pasea, ejus Prima tu, et auc1oritate. msessio nostra lute solum habet: Sanesum Catholicam et .1μ0stulica n Rrimanam Ecclesiam, omnium Ecclesiar in matrem et mugistram agnosco: Romanoque Pontili- i, B. Petri Ἀμostolorum principis successori, ac Iesu Christi Uicario, veram obedie utiam syondeo ac juro. EX Tridentino sumptum, sess. 25. in quo nec plura: et Saneta synodus pastores omnes obtestatur, ut illa Omnia, quae sancta Romana Ecclesia, omnium Eccl siarum mater et massistra statuit, quibuscumque fidelibus sedulo commendent. omnique diligentia utantur ut illis omnibus sint obsequentes. v Et in singulis sere sessionilius habetur: a In Tridentina synodo praesidentibus tribus apostolicae Sedis legatis. κSed explicatius in concilio Florentino, in definitione synodi: MDefinimus sanolam npostolicam Sedem, et rom num Pontificem in universum orbem tenere primatum, et ipsum Pontificem romanum successorem esse Beati Petri,

principis kpostolorum et verum Christi vicarium, totiusque Ecclesiae caput, et omnium Christianorum patrem et doctorem existere, et ipsi in B. Petro pascendi, regendi ac gubernandi universalem Ecclesiam a Christo plenam potestatem traditam esse, quemadmodum etiam in gestis oecumenicorum conciliorum, et in sacris canonibus continetur.

u Hoe ergo est de fide, quia propositum a concilio universali: sed nihil aliud est de fide, nec aliter, quia neutiquam propositum a concilio universali, hoc prassertim in quo Graeci et Latini consederunt, et exactissime potestas haee suit a Graecis praesertim discusSB. Quare non est de fide, Pontificem romanum doeentem aliquid, sive in conellio particulari, sive in rinodo pro inciali, etiam eum alloquitur totam Ecclesiam, seu cum ex ea thedra, ut aiunt, loquitur, dum extra universale com

125쪽

dilium docent, eqqe judicem inseremum controversiarum. aut esse insulsibiletu; nec quod sic definitum foret, esse deside, nisi aliunde Ecclesiae totius sensus constaret. Protatur 1', quia id non habetur in Tridentino, aut Florentino, aut in ullo concilio universali: quin imo, in professione ni stra, et in Tridentino. sess. 4. de sola Ecclesia dicitur: uCujus est judicare de .ero sensu, et interpretatione Sctn- clarum scripturarum. u 2' Quia nullus doctorum hucusque nec ipse Bellarminus id esse de sile catholica censuit. δ' dii in inter doctores catholicos varii varia sentiunt, ut relatum supra etiam ex Bellarmino, tum. 1. de Rom. Pontis. lib. 4. cap. 2. a Ubi, inquit, secunda opinio est Pontificem, etiam ut Pontificem . posse esse had relicum et docere haeresim, si absque generali concilio definiat, et de iacio aliquando accidisse. uanc opinionem secuti sunt aliqui

Parisienses, ut Gerson et Almain, Castro et Adrianus VI Papa. Qui omnes non in Pontifice, sed in Ecclesia, sive in concilio qenerali tantum constituunt in sollibilitatem judicii. in rebus fidei. et Et haec opinio, addit ipse Bellarminus,

non est prostrie haeretica: nam adhuc videmus ab Ecclesia tolerari qui illam sententiam sequuntur. Quod autem ipsemet durus censor subjicit, tamen videtur omnino emronea, et haeresi yroaeima, non Satis firmo rundamento

dicit; sed potius probabilis est illa Opinio, tum ob fluet ritatem tantorum doctorum, et in in Adriani VI. Papae nondum tamen provecti ad illam Sedem, cum haec scripsit qui rexit Ecclesiam paulo ante Tridentinum: tum quis in Triden lino nihil de hac re dictum. Denique si quid rationes Bellarmini valerent, probarent papam, etiamsi aliquid a

ius desiliat. aut solum opinionem suum declareι aliis, aut Particularibus solum, non toti Ecclesiae respondeat, in-

salii hilem esse, quaeque Sic docens pronunti ut, esse de βι- de; quae tamen ipsemet Bellarminus negat, et concedit pa-

126쪽

puni in his casibus μυsae errare; et de sac1υ errasse, ut retulimus supra. Uuia testimonia allata a Bellarinino loquuntur universaliter, ut patet ex eorum relatione etiam ut sacta a Bellarmino; ergo si quid probarent, contra Bellarminum probarent.

Quaeret forsan oliquis, quid in hac quaestione probabilius censeam 3 gespondeo quaestionem hanc, diversionem esse a proposito nostro; nec proinde mihi illi respondendum esse. Doctorein solum ago eutholicum; non scholasticum. Cum itaque nihil de huc re doceat Ecelesia, nec ego debeo quidquam docere, nec devius, quo catholicus fiat, quidquam scire; abstrahat ab his quaestionibus, seu ignoret haec; susscit illi, quo sit ratholicus. Addo lamen ex abundanti, liberum illi esse utramvis, prout placuerit, quippe nullo fidei praejudicio , sententiam sequi, utpote probabilem utramque. Sed utcumque sit, verissimum PSt, id quod manat a Sede lantae auctoritalis, eSSe cum magna veneratione suscipiendum. Fuge haec jam diximus et sta

2' Non est de sde, papam esse Supra concilium uni er Sale, seu Supra Ecclesiam totam reliquam, Seu ipSO capite se inoto: sicut nec etiam concilium aut totam Ecclesiam reliquam eSSe Supra papam, seu quocumque modo quaestio bene proponatur. Prohatur 4', quia nihil horum habetur in professione nostra, nec in conciliis universalibus Trid. , Flor. aut aliis. 2' Concedit id expresse Bellarminus ipse, jam Supra ri latus. v Non sunt, inquil, lom. 4. de Concit. lib. 2. cd p. 17. proprie haeretici, qui sentiunt Pontificem non esse supra omnia concilia et supra Ecclesiam universam, ita ut nullum in terris supra Se judicium agni Seat; u et saletur u dubium Sulte in esse, quod Lateranense ultimum concilium, sub Leone X. Sess. ll. id definierit proprie ut decretum fide catholica tenendum. si δ' Probatur et expli- D sitiroo by Cooste

127쪽

eatur magis. Quia variae hac de re sunt doctorum seri entiae, etiam reserente Bellai mino, torno l. de Concit., lib. 2. eap. 44. quod vel solum sussicit, probando id non eF sede fide catholica, cui soli pelliciendis deviis scribimus. Sic itaque habet gellarminus, cap. illo 4. De proposita quaestione tres invenio doctorum sententias. Prima est, Concilium esse supra Pontificem. Id quod asserunt cardinalis Cameracensis, Joannes Gerson, Iacobus Almainus, et alii nonnulli, in suis tractatibus de potest. Eccles. Item Nicolaus Cusanus, Panormitanus et magister ejus, cardinatis Florentinus. Item kbulensis, et quidam alii flocis a Bellarmino relatis . Ut autem haec sententia intelligatur, notandum est duo esse fundamenta hujus opinionis. Primum est, popam non esse proprie caput Ecclesiae universae simul cmgregatae. Id quod non eodem modo intelligunt haeretici, et alii auctores; haeretici enim volunt papam nullo modo esse caput Ecclesiae totius, sed tantum episcopum suae Ecclesiae particularis, et ad summum patriarcham occidentis. At alii auctores docent papam esse caput et paStorem singulorum Christianorum, et singularum Ecclesiarum, si Seo sim sumantur, non autem totius Ecclesiae simul congregatae in concilio genorali; tunc enim Ecclesia accipit quasi formam corporis, et toto potestas quae erat sparsa in variis membris, ibi unitur: ita ut comparare papstm eum eae teris Christianis seorsim sumptis, sit comparare membrum nobilissimum eum minus nobili; at comparare papam cum concilio, sit comparare partem cum suo toto, et proinde minus cum majore. Et ne dicamus concilium sine papa non esse totum persectum, sed eorpus sine capite; addunt se- eundum landamentum, quod est supremam ecclesiasticam potestatem esse tam in concilio , quam in papa; sed in concilio principalius, immediatius et immobilius. Dicunt enim Christum immediate omnem potestatem solvendi et ligandi

128쪽

trihuisse Ecclesiae, et cum Ecclesia seniper duret, immobiliter in ea somper manere hanc poteStatem per se, instituit Christus summum Pontificem tanquam instrumentum generale ad omnes actiones Ecclesiae, et in eo posuit hanc

potestatem summam, ut eam exercent nomine Ecclesiae.

Dillarunt quidem inter se hi auctores; quod aliqui ponant

hanc potestatem sorinaliter et sui eclive in solo Pontifice, in Ecclesia autem ponunt eam ut in fine, quia est propter Ecclesiam; et ut in regulante, quia Ecclesiae est regulare et dirigere papam, cum ipsa non posSit errare, psya ait tem possit; ac denique ut in supplente, quia deficiente papa propter mortem naturalem nut civilem, Ecclesia, supplet ejus ossicium. Alii vero volunt esse formaliter et suh-jective, principaliter in Ecclesia, instrumentaliter in Pontifice; conveniunt tamen in eo omnes, ut doceant hanc potestalem immediate in Ecclesia; et proinde mortuo papa . vel deposito, vel nolente adesse concilio, roncilium non propterea esse corpus imperfectum, sed persectum, ot habere potestatem papalem definiendi de fide, sanciendi legos. dandi indulgentias, etc. Ex quihus deducunt concilium esse supra popam, et p0sse ipsum judirare et punire; et idem

esse quaerere, an papa Sit major concilio, ac si quaereretur an pars sit major suo toto. Denique volunt papam esse in Ecclesia id quod est dux Venetiarum in republica V nela: vel Magister generalis in aliqua religione: constat mnim ducem Venetum eSse supra Singulos magistratus et osso supra singulos Senatores et civitates Venetas, non tamen supra totum senatum simul collectum; et quando moritur dux, certum est totam auctoritatem, etiam ducalem. esso in senatu. Quomodo etiam Magister generalis est supra singulos religiosos, etiam priores et provinciales, tamen non est supra congregationem generalem, cum ei parere debeat. non imperare. 2' Opinio est aliquorum canonistarum qui Diqiligod by Cooste

129쪽

olunt quidem papam esse supra concilium, et a nemine judicari posse invitum: tamen posse ipsum sese subjicere concilio, et dare illi supra se potestatem, et si hoc secerit, acquiescere debere sententiae concilii, etiamsi de ipsius depositione ageretur. Ultima sententia est sere cominmunis; quod videlicet papa adeo sit supra concilium, ut non possit etiam se subjicere ejus sententiae, si proprie de sententia coactiva agatur. Ita Turrecremata, Crietanus, Ferrariensis, Turrianus, Sanderus, ele. Haec Bellarminus. 0vare nihil horum est de fide, hoc ipso quod varii varia sentiunt, nullo haereseos insimulante dissidentes a propria sua sententia. α Quaestio haec, inquit Bell3rminus, de Concit. lib. 2. c. 43. exorta est tempore concilii Pisani, Con. stantiensis et Basileensis: coeperunt patres quaerere, Bn tenerentur obedire Pontifici; an Pontifex potius teneretur

obedire ipsis, id est, generali concilio; tum plurimi in eam

sententiam iverunt, ut concilium esset supra Pontificem; usque ad hanc diem, quaestio superest etiam inter Catholicos. u 2' Quod omnes hae opiniones, et prima etiam, sint probabiles, et proinde cuivis liberum sit, etiam nunc absque ulla censura, quam Velit sequi, et proinde amplecti, si vult, primam. Probatur 4' ex auctoritate tam gravium doctorum, qui eam secuti sunt, Gersonis, Admaini, etc. 2' Ipsa mei suis librata ponderibus, ut audivimus expositam, reserente ipso Bellarmino, per se satis prudens apparet, et natura corporis et capitis sundatur. Ergo pro- habilitate non caret. Et hene VasqueZ -2. disp. 62. Cap. 4. α Quando videmus sundamenta omnia et rationes, doctores oppositae sententiae vidisse et considerasse, et ad eas alia quo modo respondisse, nec eis convictos fuisse probabilem manere sententiam illam judicare debemus. a δ' Ex exemplo Magistri generalis, quod clarum est; nec enim reserta quo papa habeat potestatem tanquam a causa essciente;

130쪽

nam causa esse iens non mutat rati nem formalem capitis romparati cum corpore. 4' Nihil habet Bellarminus, quod facile solvi non possit. Nam nec testimonia conciliorum, nequidem verba Lateranensis ultimi, sess. 44. relata a Bellormino, nec patrum quos producit, quidquam SonBnt expresse contradictorium primae illi sententiae, ut ex lectione patet. Omnia et singula solum probant quod de fide est. et habetur in fide concilii Florentini, papam esse caput EccIesiae: nec quidquam de contentis in prima sententia damnat, nisi ad Summum per consequentias deductas inde

a Bellarmino, quae non sunt conciliorum aut Patrum, et satile est cuivis eas negare. Sane nec concilia nec PBires,

ad hoc vel ut juris apices unquam descenderunt. 5' Vel solum synodi Florentinae et Tridentinae super has dissicultates non ignotas episcopis et theologis, silentium, testimonium videtur positivum probabilitatis retinendae pro illa prima sententia. Cur enim post tot hac de re inolas quaestiones in conciliis Constantiensi et Basileensi siluerunt

Quare sine landamento sussiciente pronuntiavit Bellarminus. a temeritate magna eaecusari non posse qui primam illam tenent Opinionem, et contrariam esse fere de side; et ejus censura potius cen Sura digna foret, qui sic tali audet censura notare doctores tam graves, quos ipsemet pro prima illa sententia citavit, cardinalem Cameracensem, Almainum et Patres omnes concilii Constantiensis et Basileensis, etiamsi spectentur ut particulares doctores; cum praesertim post haec tempora, nullum concilium generBle contrarium pronuntiaverit , ut jam diximus. In concit. Constantiensi, lom. 3. pag. 849. Sem. 4. Sic habetur: ου Declarat sSnodus quod ipsa synodus generale concilium faciens, Ecclesiam ratholicam militantem repraesentans, potestatem a Christo immediate habet, cui quilibet cujuscumque status vel dignitatis, etiamsi papalis existat, obedire tenetur in his quae