장음표시 사용
11쪽
1. III, prie vitia diminua tur quoad entitatem , sed quM ra
tibiae gratia ab evr 3 tio eorum impediuntur, dcquo.
--a pontia se dor Hretis m, o Ammodo minuitu rum inclinatio: in quantem gra ita ratione cujus homo adheret firmiter fini ultimo, ARquitur primo : Nam vitium odii Dei ut Cobibet, vitium suos actus exerceat. Verum quidem aut horis supernaturalis opponitur diredo esti quod di cursu inmporis etiam minuuntur qu actarit1ti: ergo saltem inter aliqua vitia directe a regu- e x t Iem; si a lim non provenit ex oppositiciae viri, a supernaturali recedentia , & virtutes insus 3 d xur tis cum viti, γ, sed ex alio capite insta explicando. oppositio propria, & ditestε contrari . Antecedens Ad sic I ndam respondetur, quod etiam fide, ,&probatur ptimo ex D Tham. ins queit 73 ar . Φ in sci ira na in alis de e dem ob3ecto mutuo se expellunt ea tibi ait, quod charit ii non oppoditur dire te si inl- a P Os te ea coicedunt Au uersarii opposition- eumque odium, sed odium Dei; sed D. Thom. Dequit directam , o igor osὸ conir riam inter ea . Maximh.,ntelligi de odio Dat finis naturalis; ergo intelligi de- qui δ c u utua incompossibilitas est ratione essentiae. Ni d. odio D i finis summaturalis. Securidor Chasitas oc quo eat a re graduum. Ex alio ergo capite uenanda
dε,t h,bese aliquod vitium propriὸ, & directe oppu- est piςdida expulsio inter virtutes aliquia infusa , . Aesitim; sed non liud nisi viti--uel sinis super, Iix ia o pol ta recedentia a motivo supernaturali.
naturalis: ergo. . dcientia em mea sui peculiari ratione habet eoa,inc8e. Coo fit matur hoe 1 Habitus desperationis direde re. intellectum circa suum oblinum, & non relinquit lo od8n,i tegula supernaturali directὸ opponitur spei ira, cum ad ais ensem aliquem obstutum, ut latim die. mus sat ergo potest dari contrarietas propria, dc dirina m tractatu i ae 'de , quinimo tollit totam inelinatio. inthi huiusmodi vitia. de virtutes insulas. Antecedens nem llu m. Hac autem non evenit in aliis uirtuti probatur tum ex D Τhom. a. a. quaest. I 29. art. o. ad bus insulas ire Oeau o unis inclinationis ad malum, oex ubi ait a Spes Oiuem dira m opp=utur dis rati , qu4 exserientia constat. Idem dicimus da charitata , quo se e rea idem o eniam. Tum etiam ea praedictis verbis; noa tollit s atim omnem inclinatio em habituat m adnam habitus tendentes directe ad idem odiectum oppo, Deum odio promuendum. Nee majoe ratio est iu illasto modo nequeunt non esse propriε, & direa 4 cum resseau hau itus odii Dei. quam in viis virtuti , in. tiarii: sed ita se habent spes infula, ct habitus de . Rus resffata aliorum vitiorum. ratiotiis resedens a regula supernaturali . ergo. si ob aliis ιη Aa pertiam respondetur, quod uitium, vel .idi exhmplia sumesed mus, quia dicta suificiunt, tus dupliciti τ potest uestrui, vel per se, vel per aeri.
Ad hoe argumentum cum confirmatione una est deos. Tunc destruitur per se, quando producitur hahi solutio. Iuxta quam respondetur, duplicem esse oppo, tus directe ei oppost vir & hoc modo ealoe destruit Dionem directam, aliam omnibus modis talem, quae si uiditatem i, & virtus acquisita vitium recedea, amo. uehet servare omnes leges contrariorum aliam , quκ ei Q natural i, & ὸ converso. Tunc vero destruitur pe. non Est talis omni hos modis, quia non servat omnes se, accidens, quando destruitur ab alio tamquam a r. mo etes contrariorum, lichi aliquas servet: ob quam ratio. venie Rohabens ;& hoc pado tantum virtut insula d..
oem potba talis oppositio dici directa sicunaam quid, Mruit vitium ei oppostam: nam ea propriis meritisti iridi eda simpliciter. Et in primo sensa potest con. vitium nullam incompossibilitatem dicit eum virtuta cedi contrarietas directa inter virtutes infusas, & vitia intusa; haia autem per exercitationem suorum actuum recedentia a motivo supernaturali, ut in exemplis ad. Per io in t , & continuatum tempus potest impedite ductis: sed quia in ei, sublestum non est idem sorma, exercitium vitii, a quo quilibet habitus nostri, actibus liter, sed tantum materialiter , & primum requirit M acquisitus, sive virtuosus, sua vitiosus in sua eonfera itamquam conditio oecessaria ad contrarietatem rigora. vaticitae deI endet; ad differentiam virtutis insisse, quosam, & omnimodh directam, propterea eis denegamus a Deo colu eruatur toto tem rue, quo existit homo ita conitatietatem direstam. Quamvis ea parte ob ecti pos- gratia, estui nullum actum elleiat. Pro qua solutionast diei disina, ut innnitur in confirmatione . Et hoc, videmus est D. Τh m. a. a. qngst. 24. art. Ici Quod si di non amplius concedit D Thomas. Neque inconve- aliqu4ndo itase s. Dodor docet, ut supta qocst. 33. atti a. δε;ens est concedere, quod his virtutibus propter suam quod hete destructio per accidens fit, quia elicitinitio exu/llentiam non cortes*ndet aliquod vitium rigoras δ actus cotii rarii; dicendum est, D. Thomam ita conees. eontrarium, sicut nec sutiliantia: propter suam perse. ssse hunc modum destrua icinis, quod numquam nega.
vitia & virtutes insula non opponerentur contrariὸ ti. Aia quartam res Metur, quod si ex ineompos gor se, quia non mutuo si eκ pellunt; sed hoc est sal. stilitate actuum dε sumeretur incompossibilita, habi sum: ergo inter ea datur ri tosa contrarietas. Maior tuum , re vera , & propria contrarietas , sequeretur . continet unum ea fundamentis nostrae assertianis. ML inter vitium ex motivo naturali,& virtutem infusam not vero probatur primo ex P. Thom. in dist. 1'. dari ri rosam contrarietatem, mutuoque se expellere . quaest a art. 2 ad 4. ubi docet, quod lichi, virtuti. quia actus illorum sunt incompossibiles; quod non eo bu, insus, testitutis per iustificationem, habitus viti, sed uni Adversarii . lncompossibilitas ergo actuum extum non totaliter tessant ne, impediuntur tamen , & pliaribris aliis capitibus potest provenite, quae nonh diminuuntur: ergo mutuo se expellunt . Patet conse. bent Iocum in habitibus illorum , vel quia voluntas 3uentia quia ad rigorosam contrarietatem , iuxta nω non Dotest a re plura, ut plura: vel quia actus earum modum illam explicandi, non requiritur, quoi peccatum mortale indirectὸ causans privationem gra ad introductionem virtutis vitium omniau statim eη- tiae i siae qua nequit existere vittas per se inissa, nec pellatur, sed paulatim, & per gradus. ejus actua . Ex quibus capitibus nulla incompossibilitas Sheundo: Nam scientia, & fides mutuo si expel- c surgit in habitihus , tit ex se liquet. Unde ex eo iunt. idemque debet convinci in habitu odii Dei , α quod habitus odii Dei, de talaritatis sint inclinationes charitate. li renior Praedicta vitia per aliquid debent ad praedictos actus incompossibiles, inept/ insertur imdestrui, alia essent perpetua, esto homo in sanditate compossibilitas ipsorurn habituum: quia odium Dei ex e ε sciret: Dd nihil aliud potest assignari nisi virtutes generali ratione peccati mortalis avertit a Deo tamquam insi*r ergo. ll-: Quia actus istorum sunt inter ab ultimo fine, quae aversio tantum est indirectὸ opposta se lacompossibiles, ut liquet in odio Dei finis superna. cum conversione d litatis ad ipsum tamqva ad ultimum tu talis, & amore Dei etiam finis supernaturalis erget finem, quς est ditesta, de ex speciali sua rations. Verum etiam habitus. Patet consequentia . tum quia Oppou. quide est,quod si actus odii Dei'charitatis attendunt uello habituum desumitur per ordinem ad Oppositionem procis ex patie Odiesti, habent requis ta ad ligorosam suorum actuum . Tum etiam et quia scut repugnat, contrarietatem , quia versantur circa idem obiectum,nimam esse simul actu aversam , & convellam ad opposito modo. Et propter hoc tantum potuit opti- Deum ollimum finem, ita habitualiter. mh dicere D. Thonias insa quςst. Ir. ait. q. adia Respondetur concessa maiori y negando mino- quot odium Dei opponitur directh charitati. D-s , m. Ad enius rimam probationem de taraptam ex o ciunt tamen a conitatietate riginosa, & directa adae
Thoma die senium illius non esse, quod εκ vi iustifi, qua th , de simplicitet , quia habent diuersa subiectaeationis, in qua istu uduntur viri ut ea . veta , α ptu. surmali . Ex quo ut is colligitur, nullum esse inconve.
12쪽
Dub. I. An vitium proprie contrarietur virtuti tam M qui fit , quam infusae p s
niens in eo, quod hahitus odii Des eum sua innata ineli. natione ,& intensi e persi ilat simul cum habitu chari.
talis, saltem per breve tempus, cum sub ectione tamenas c talitatem , propter rationem supta tracillam . Per quoci constat au utramque probationem . Adde. quod licet hahitus vitii ex motivo superna. turali, & vitius infusa possent esse contraria rigoroa ex capite mutuae incompossibilitatis, adhue eis, oc eorum actibus repugnat ri tosa contrarietas huc usque uela
Lia ea capite diversi sudecti formalis.
is YNquites primo: an vitia a motivo supernatu. I tali recedentia opponantur saltem indirectὸ virtutibus insulis Respondet ut alfit mattv . Tum
quia, ut perpetuo docet D Τhom advenientibus uittu. tibus infusis cum gratia, vitia hujusmocii tantum rem a. nent secunaum m iam dispoliticinis , & in via cortu.ptimis ; quod stare non potest absque aliqua oppositi
me; non clitecta & rigmosa . ergo indil ecta . Tam erram: Nam tendunt vel ad objecta aliquo modo opposta, vel
ad idem obiectum sub modis aliquomodo oppoavis, ut inductiψὸ potest ostendi ergo semet osti. iso , quod non
latercedat inter ea directa , oc rigoroia colati arietas, haud negari valet minus rigorosa, di maiiecta. T. derique: Nam oppositio asuum nequit nou refundere similem oppositiovem , etsi non ad ci strictam, in hauitibus; sed nequit negari aliqua oppolitio in aetibus eorum: ergo etiam debet aliqua coacedi in hanitibus. Et magis elu.cet in habitu oclii Dei, & charitate, eu Meutius in M. bitti enotis, & fide.. 47 Insuites secundo et an aliqualis contrarietas indite. cta reperiatur in vitiis a motivo naturali recedentibus .espectiv/ ad virtutes infusas;& in virtutibus naturali. hus respecti vh ad vitia a motivo staminaturali receden tiat 'Respociletur affirma live, licet nota ita accedat ad
contrarietatem riginosam, iιcut ea, quae lut i cedit in ter vitia. & virtutes numero Prae d. . Hala. Hare limi.
tatio cuilibet eoos abit. Probatui ergo assumptum pria. cipale , quoad primam Partem, ratio ae e tum quia tu ju- sificato huiusmodi vitia ramum remanent in via cor ruptionis,& secundum modum uis ritionis : ergo da. tur aliqua contrarietas indirecta. rim etiam Nam te et itudo natu talis, cui immediate contrariantur in icta vitia, subordinatur recti iuuini virtutis itis set: orgo si di. recth contrariantur virtuti naturali, debent indit eah a.
Matiati virtuti infusa. Sicut qui peccat directh eontra
Deum finem natui alem , in alte aὸ etiam peccat contra eum finem supernaturalem: quia Deus linis naturalis
quasi subordinatur sibi ips ut fiat super naturali. Ttim demqu/: Quia uictamen pruuentiae infusae, quae est lex
supernaturalis, non solum prohibet peccata contra m tiva supernatu talia, sed e iam contra motiva nat talia Ionia est lumen superius ad omnia sub motivo altiori se extendens: ergo vitia hujusmodi oppo iuntur inclitea Eptudentiae infusae, ec consequenter virtutibus infusi . Quoad secundam partem etiam ostenditur Nam dictamen prudentiae naturalis prohinet, saltem implicite& virtuti iter, agere contra Omnem legitimὸ petet plan. tem : ergo prohibet predicto modo agere contra Deum preeipientem virtutes supernaturales. ergo etiam prae.
cipit saltem implicii ε, uulualiter, Ac indirecta virtutes infusas: ergo virtutes consonae directh praedicto dicta mi. ni debent praedicio modo esse oppostae vitiis a moti .ci
supernaturali recedentibus. Addet inia eadem ratio est in virtutitius naturalibus telat ad vitia a motivo super. naturali recedentia, ac in vitiis a motivo naturali telai ad viti tes insusas.18 Ohiletes: Sicut ad dilectam contrarietatem requi. itur directa , mutuaque expulso I ita ad indirectam Contrarietatem requiritur expulso indirecta saltem in grauibu intensis ted haec nou salvatur inter vitia rece. uentia sive a motivo naturali, sive a supernaturali, de virtutes insulas; noque inter virtutes naturales, & vitia recedentia a motivo supernaturali , sed tantum datve exclusio per cessationem a suis actibus: ergo nec dature tratietas indirecta. Rela detur negando majorem . Quia ad cantra. tietatem indirectam satis est, quod ex metitis virtutum infusarum expellantur vitia, sive a motivo naturali, si voa supernaturali recedentia in ratione vitiorum , dg re maneant in via corruptionis, seu secundum modum di positionis: quia later contraria inclitea 8 noo requirit ita rigorosa expulso adhuc inditem , sicut inter comitatia directe directa expulsio. is Inquites tertio: an peccata venialia repetita de
struant virtutem acquisitam sta oppositam Res a.detur affirmati vh, si sint talia ex genere suo: proindeque
plura mendacia plenε deliberata destruunt per contraiarietatem directam virtutem naturalem veracitatis. Et Probatur ratione : nam semel quod praedicta peccata generent habitum, seu vitium mentiendi datur rigoeosa contrarietas inter illud, de virtutem veracitatis, ideoque mutuo se expellunt , sciit caetera rigor E contraria. sed praedicta peccata generant habitum seu vitium memtiendi: ergo de truunt virtutem veracitatis. Minoe μω tar: nam non minus efficax est actus mentiendi iti genere arati, quam in maere boni actus direndi verum laciactus repetiti uicendi veram generant habitum & uiris tutem veracitatis ergo etiam actus mentiendi generanthahitum siti vitium mentimui. Ves reddant disparita. tem, qui hoc oppugnant. Neque contra hoc est ori ctio alicuous mometati , quam quivis non possit en
zo Diximus, s radiis suine eae genere suo: qui a s sunt
peccata venialia non ex genete suo, sed ratione parvitatis materiae, ut sui a leuia, noo destruunt virtutem sibi oppositam, v. g. virtutem iustitiae. Ratio est . qnia huiusmodi peccata sunt quid imperfectum & diminutum
in materia in ustitiae, sicut materia circa quam vettia.
tui I sed austitiae virtus ex suo conceptu formali est quid
completum & persectum in ratione virtutis: ergo non destruunt virtutem justitiae. Probatur consequentia nam virtus completa nequit destrui ais per vitium compleiatum ei Oppositum p sed quid incompletum, ut sunt prae dicta peccata venialia, nequit producere vitium comple. um : ergo non destruunt sit tutem justitiae.
21 Sed obiicies: Furta levia repetita generam ha bitum iojustitiae: ergo posIunt destruere virtutem justutiae Antecedens probatur primo : nam per praedicta precata, si sunt deliberata, homo assuefit ad illa; sed
noe est mo peium habitus: ergo generant habitum injustitiae . See λ: Nam per actus iuuitiae in materia par. va genera tui habitus austitiae: ergo etiam per tiaria par. va generatur habitus injustitiae. Resmodetur juxta viam probabiliorem neganda antecedens. Et ad primam eius probationem dicendum est, quod homo per praea icta peccata , prope iὸ loquen. do, non assuest ad illa: quia assuefactio arguit firmi. ratem , quam maedicta peccata nequeunt praestare; cum ex levi causa procedant, & id, quod ex levi causa μω cedit com exclusione magni , iacile retractamus Ausumum per huiusmodi actus repetitos generatur quaedam dispositio eκ se facith mobilis, ct inclinatis ad s. miles actus. Idemque dicendum est de actibus iustitiae
Mνata . Nam si sunt peccata venialia ex defectu plenae liberationi , non item destruunt oppositam uirtutem Ratio est: Nam huiusmodi peccata non generant hah 'tum vitii: ergo neque uestruunt oppositam virtutem.
Patet consequentia: nam haec solum potest destrui per habitum contrarium. Aatecedens probatur: tum quia non habent vim ad dandam firmitatem & ita constat experientia, quod facilὸ reti actamus, quod absque plena deliberatione volumus. Tum etiam: nam nullus est habitus, qui non subdatur plene dominio voluntatis, iuxta illud , Hubtibus utimur prout volumus I sed talis habitus non subderetur plenὸ dominio voluntatis , sicut nec actus, a quo produceretur, quia talis est habitus, qualis est actus , a quo genetatur et ergo non generant habitum vitii.
Obii ei es: Huiusmodi peccata generant habitum vi
tilbergo destruunt virtutem. Antecedens probatur tum quia lemia mentes ex frequentatione eorum sentiunt aliquam facilitatem ad ea . Tum quia possunt esse aequ8 intensa, ac deliberata, suntque ejusdem speciei. Τ qua denique: uuia diminuunt virtutem oppostam : & ita minus castas reputatur , qui seruit minas semi liberos
13쪽
contra castitatem, quam qui illos non habet. Adh Quia calor hahens iusticientem intensionem producit ibi suntlem: ergo actus huiusnodi semideli, rati , dc usticienter intensa produenni habitum sibi similem.
Respo rdetur nepando antecedens. Ad primam prohationem dicendum et , quod sicut in brutis ex appre h/nsone repetita de eonvenientia objecti datur aliquasssuefactio line habitu, ita phtest dati tu amentibuti vis enarim: Respondetur , ouod adhue dato , quod sint aequ3 intensa, & ejusdem speciei, semper sunt quid ima per inum in esse morali; & ideo non producnnt hahi. eum, qui petit produci ab actibus secundum situm Q.
morale,& persectum. Ad remam: Dieimus, quod piae. dicti molns non minuunt canitatem quoad entitatem, sed extrinse8 per appositionem alicujus imp limenti.
Ad Respondetur, quod calori, supposta debita intensione, nihil descit, ut sit quid persectum in. ita suam speclem ; secus vero praedicta peccata se habent.
An omnia vitia sint contra uirturam
SUb illa particula omnia comprehendimus in Me dubio non solum vitia , quae recedunt directe a regula rationis naturalis, seu etiam ea , quae tecedunt a motivci supernaturali virtutis , iuxta dicia ni m. t. iicht de eis agemus sub diuerss assertionibus claritatis gratia. Iailla particula contra non intelligimus coiitrarietarem tu rotolam, de qua loquuti sumus doti praec. sed quandam repugnantiam, aut dissonantiam au naturam. N mine narina tit ratio alis solum accipimus naturam humanam, prout distinctam a seipsa ut seu sitiva est . quamvis de ea, ut senstiva et , non nihil dicenius I. ultimo.
AM tia prima de vitiis eant apias Disturinermosi.
a 4 I Icendum est ptimo, vitia directh contraria
vi viritilibus aequisitis esse contra naturam
hominis ut rationalis. Ita plures Patres, ut D August. lib. g. de Lia. Mi. cap. I 3. ubi ai GnυQ uiritim, eo so,ia viritim es, eontra naturam est. Idem docet Datria scen.
ib. a. de Fide cap. q. aliisque in locis. Et D. Thom in
1.ac quaest. II. art. a. ct infra quaest. 9 art. q. ad a. ubi ait ' δωρινα beminas potest dari vel alia, qtia es Depria h mimis : o sic dura hoc ominia peccata, iistiantum sumi comtra rarienem , siaut etiam rem ra naturam. D. Thomam taquuntur communiter Theologi.
Et prohatur ratione: Nam vitium hujusmodi est mala dispositio nainrς rationalis, ut rationalis est: er go est contra naturam hominis , ut rationalis est. An tecedens probat ut primo ex demnitioue illius: quod ali
ter dεmnui non potest , nisi per hoc duos est , aetiati.
est mala cli spolitio naturae rationalis, ut rationalis est. 5 cuidd : Virtus naturalis est hora o: spostio naturae ra. tio alis, ut rationalis est: ergo vitium ei contrarium est mala dispositio naturae rationalis ut rationalis; alias non essent contraria. Tertur Nam vitium hujusmodi reddit hominem infirmum, di propterea in natura omnino in regia non haberet locum: ergo est mala disposito natu tae rationalis ut rationalis .as Piobatur oeundo ratione, qua doteguntur capita, ex ollibus. vilium huiusmodi opponitur naturae ra. iionali. Nam in primis est contra lumen naturalis rati nis, quo ipsa natura rationalis ut rationalis per se primo dirigitur: est ei Iam contra honum honestiam , quod est proprium honum praedictae naturae & detiique eontra
luctii attont m , quam natura rationalis uicit aes hujusmo. ei honum ergo eii absolute contra naturam rati alem
ut talem. Consequ/ntia innet in frigiditate , quae est
contra natu tam ignis, quae est contra calorem, per quem c naturaliter agit, & consequenter est contra bonum
proprium illius , quod est calefacere & tandem quia estio. itra naturalem ejus inclinati em ad cal facietidum,
υ, ε solum rellai probare antecedens quoad singulas
Iartis. Piobatur ergo quoad primam partem, in qnatra. tum probari de utit, quod lumen nacur ale est serma pro Iaria, per quam forma rationalis ut talis agit: nam quod
ut contra illud, est per se notum, sicut quod virtus natui alit sit juxta illud. Igitur probat ut hoc: nam ita se habet dictamen rationis in practicis, sicut ratio seu In metipi incipiorum in speculativis ; sed ratio, seu iumen principiorum in specillativis est propeia 1Olma per quam
homo rationalis, ut talis, tenetor Concludere omnes suas
operationes ergo dictamen rationis en propria 1 orma, per quam agit in ptaeticis . Quoia secundam partem, nemph quod honum laci. nestum si ptopitum bolium naturae rationalis ut talis, etiam probutur: Nam illud bonum est proprium alicujus naturae , quod est consciaum sotniae, pet quam agit ;sed bonum horaestum est consonum tormae, per quam agit natura rationalis ut rationalis: si quidem est conso. num ratiotiis dinamini, quia est pi Opria forma, per qua agit in practicis, ut proximὸ probavimus. ergo est in
prium naturae rationalis ut rationalis. Quoad tertiam partem etiam ostendit ne, quoad id praecise quod dicitur, nemp/, naturam rationalem di. cete inclitiationem au Maum honestum e tum eu D. Thom. iusta quae n. citat. art. 3. in Coey. ubi ait: Misitiratis rutinatio mea cursabee homini ad Me , quod agat secun dum rationem, o Mees agere δε - .in vis rem . constat autem, honum honelium esse bonum rationis, seu viris tuti ergo natuta ratio alis, ut talis, dicit inclinationem ad bonum honestum. rim etiam: Nam quae lihet natura dicit inclinationem ad bonum connaturale formae, per
quam agit, ut inductive potest osti di I sed bonum limnesium est connaturale dictamini rationis, quod est sol ma , per quam homo ut rationalis operatur in practicis Iergo. Neque in his immoramur, quia videntur certa . dici Ooiicies tamen primo: Homo ut rationalis habet naturalem inclinationem ad peccatum : ergo vitium
non est contra naturam rationalem. Antecedens probatur primo ex illo Sapient. II. ubi dicitur Erat enim naia ratis mantia eρνum. Secundo: Nam id, quos plures sequuntur, est naturale,& iuxta inclinationem suae na. urae , nam quod est contra naturam , contingit in paveritibus; sed plutes sunt, qui sequuntur peccata , quam
uirtutes: ergo natura hominis dicit inclinationem ad phe.catum Tertio: Peccatum non est naturae rationali uim leatum, Oim sit voluntarium e erga non est contra Mius
inclinationem , seu potius juxta illam. Quartor Nam quaeuam peccata sunt, quae sunt mala praecise quia in hi dila: ergo non pugnant cum lege naturali , nisi tantum secundum quid, & facta aliqua suppositione , videlicet legis po ita vae: ergo neque pugnant contra na.
Ad hanc obiectionem respondetur negando antece. dens. Ad primam prohationem respondet hie viter,&perspicue Div. Tuom. quaest imi de turtutih art. 8. alio. his verbi se Dicendum, quod maritia eratim erat narMalis ,re anti erat in consuetudinem re dura , putit eanitie ado es ah sta satino. Aa secundam respondetur, hoc esse pro .
pilum tu homine, qni cum constet duplici parte inter se satis diversa, videlicet sensitiva, & rationali. & ratio. ne peccati ruigia alis quosam modo contraria , & non possit pervenire ad actus rationis nisi per opstatiociem sen- us, propterea proclivis est ad bona sensibilia, quae re gulat iter sunt materia vitiorum : ideoque appetitus ad vitia contingit in pluribus , & appetitu ad vir. tutes in pauciori biis . Ex quo nequit inferti, partem rationalem cicere inclinationem ad peccata. ' Ad ter.
tiam respondetur, Cincedendo anteceden , & negando consequentiam. Quia non est idem , aliquid esse uoluntarium, ac esse iuxta inclinationem voluntatis: nam ad hoc ut sit voluntarium, Prout e ontra ponitur violento,
susticit , quod egrediatur intrinsece a voluntate , passo non conferente vim; quod potest fieri, esto si contra inclinati em voluntatis , dummodo apprehendatur, & proponat ut voluntati sub ratione boni , & convenientis. Vi. deatur D. Thom. supra quaest. o. ait. 4 ad ultimum . Ad quartam respondetur , concesso antecedenti, negando consequentiam. Nam semel quod prohibean. tum lege positi a pugnant etiam cum i qe niturali: si quidem haec etiam dictat, parendum esse euilibet legi time praecipienti. ll Neque ex hoe sequitur . esse contra naturam tantum s .cundum quid, de ex suppositio.
14쪽
Dtib. II. An omma citia simi covisa naturam seminis, tit rationam est P
ne: Quis suppositio multoties mutat naturam rei, ni liquet i a praecepto, quod est suppolitio per se requisita adactum obediemiae. Ad hune et o motum leου polia tua est suppostilo per se requisita ad hoc, ut actus mali , quia prohibili, sint per se mali, qua suppositione lacta ,
ellentialiter sunt etiam contra legem naturalem.
inclinationem ad virtutes ' ergo ex eo , quod vitia Coatra. tient ut illis, non sequitur, quoa sit coiitra naturam ho minis , ut rationalis est. Antecedens probatur ptimor nam homo non inclinet virtute ad honum, ad quod M. het naturalem inclinationem , & propterea uiximus traei. praecea disp. 2. dub. 2. voluntatem noci indigere virtute supperaddita ad bonum honesium proprium suppositi, in quo est; sed homo indiget .irtute ad atting'nua plura alia bona honesta naturalia : et non habet ineli uari Dem naturalem ad uirtute . Seerundo,Nam si haberet naturalem inclinationem ad uirtutes, non posset assuefieti
ad actus vitiosos, n e nosseat generati habitus vitii: ii eut lapis non potest assuefieri ad assensum, quia est coo.tra eius inclinationem ad descensum ; sed hoc expetierutia constat esse falsum: ergo . Torao: Quia principium ex Q indifferens ad actus oppositos non magis inclinat auonum, quam ad alium ἔ seu natura hominis, utpote li. hera , est indifferent ad actus virtuti , de vitii: et go non ine linat specialiter ad actus virtuosos . Guueta Natuta rationalis sertur necessario quoad specificationem au ter minum suae naturalis inclinationis et sed homo non sertur Meestitio quoad specificationem ad virtutes, cum expetiεntia teste plures odio illas habeant: ergo.
probationem dicitur , quod homo non indiget virtute
ad bonum illud , ad quod inclinat persecte de line dissicut
tale dc hoc modo voluntas inclinat ad bonum proprium naturale, ni tale diximus loco allegato. citet uiri bona honesta, quae sunt acl alterum, neque terminant inclina. tionem inisectam , de completam , neque ex se attinguntor nili cuin magna dissicultate. Et inopterea non
tollitur , quod natura rationalis dicat aliquam inclitia. tion8m incompletam, Et quod indigeat habilibus vitta. eum ad vincendam hane ut ficultatem, de ad habendam inclinxtionem persectam & completam. Per quod constat ad secundam : Nam propterea lapis noetuit assuefieri ad cl scensum quia eius inclinatio ad d8sconsum ost persecta Ae completa , Ae absque ulla
dissicultate. Cum ergo homo as attingenda omnia ho. ha hooena naturalia non habeat inclinaticilem comple
tam , propterea potest assuefieri ad actu .itioso . Dissi cultas tamen est, an possit voluntat assuefieri adactus vitiosos contrarios bono proprio h esto Sed pro hae
tecole quae diximus loco Iaroxum relato num
Ad t/ttiam res etnr, quod scut te petitis actibus alienius virtutis non potest negari, quod generetur habitus virtutis, & eum ea inclinatio completa ad actu viciat nosos. quin ob hoc tollatur a voluntate inutiferentia alillos, de ati uctus vitiosos: ita ante exercitium activum virtutis potest clati inclinatio ineompleta ad illos potius. quam au actus vitiosos. quin tali peculiari inclinati a obsit indifferentia elicitiva aci actus honos, ct malos. Ad quartam responsetur cum communi calculo Theologorum, concedentio majorem: & negando minoiatem Existimant enim; quod si virtutes e siderent orsu sum se, terminant appetitum neeessarium quoa aspecificationem tam innatum . quam elicitum, haut ho.
mo cion possit eas oclio prosequi. Versm quidem est , quod multi illas odio habent; sed hoc ratione alicuius adiuncti laboris, quod non tollit neeessitatem quoad sp cifiea toti mr sie ut homo necessitat ni quoad specificatio. nem ait suam vitam diligendam, licet ratione xlicuius. adjuncti, viri licet ad vitandam aliquam gravem misi. tiam, nonnulli illam odio proseqaant r. Pariter homo ost neeessitatus quoad specifieatio em ad appetendam scientiam, quamvis ratione laboris annexi plures illam odio habeant.
Asseriis se da de vitiis emtrariis viritiei infusa.
LI a motivo supernaturali ne eontra naintam rationa em ut talem. Ita colligitur ex testimoniis D. Au. gustini, de D. Thomae num. et . relatis, ubi de omnibin
vitiis absque aliqna restricti e a unt esse contra natu.
tam . seu specialiter constat ex his, quae D. Τhom
docet a. a. q est. IO. art. I. au I. ubi ait, quod in
fidelitas , prout opponitur fidei insuta, est contra na. turam. Iaem m. stat ex solui. ad i. hujus art. a. quaest. a. ubi ait , vitia , quae contrariantur virtutibu , quae sunt tales per insationem , esse cocitra naturam, D Thomam sequuntur communiter Theologi , uno, uel altero excepto , quos insta referemus. Et prohatur latione: Nam huiusmodi sitia etiam sunt mala dispositio naturae rationalis I ergo sunt contra talem naturam. Antecedens probatur. tum quia sunt
quid discoo venietis ec uissonum tali naturae, quibus math se habet: ergo eir mala uispolitici naturae. Tuo etiam: Quia per talia vitia non mimis reciditur debilisti infirma natura rationalis, qua .ra per vitia recedentia a motivo tiaturali. Tum demis: Nam id, quod dispo nit subjinum contra id, quod est auxia naturam, nequit non male disponere; sed pietate a vitia sutit hujusmodi siquidein virtus infusa est clis potat ici naturae rationali coci. veniense et go sunt mala dispolitio naturae lationalis. o Rε spoliae bis , virtutes insutis, utpote superna. tur ses, tica esse luxta naturam , sed supra naturam , Ob quam ratiotiem non sunt illi dehitae , nec ipsa natura dicit inclinationem naturalem aci eas ; ideoque uitia directhillis oppolita non sunt contra aliquam ebus inclinatio. nem Quare nec uehent dici contra illam. Sta contra est . Nam negati non potest, quod virtus infusa, quamvis non sit aetata naturae rationali, sttameia illi consocia Ac eonveniens , per quam heM se ha het: ergo in hoc sensu nequit negari , quod sit iuxta naturam: ergo a contrario sensu vitium ei citrectε op. politum est uti positici aillacia dc discociveuiens naturaetationali, de vhth contra illam. Confirmatur: Nam id , qood reddit naturam imia perficiam ex se, dc impedit eam , ne a natura superio. i, cui subordinatur , perficiat ut , nequit noci esse illidi iconveniens de inplieiter dissonum, ac pioinde coctistra illam; atqui vitia ; de quibus loquimur, reddunt ex se naturam imperfectam , praestantque impesimentum ,
ne perficiatur a natura superiori, cui sub euinatur: ergo sunt illi simpliciter uissona, de contra eam. Minor pro batur: nam omne ens naturale sudordinatur enti super. naturali: de hae rati e Deus ut author naturalis quolis ammodo se hordinatur sint , ut anthori supernaturali . Uuae natura rationalis ob sui magnam eapacitatem sis h. ordinari debet natiae naturae, e usque virtutibus comi
tibiis tanquam ausui pei sectivum; sed huiusmodi vitia, sicut de peccata illis cortesponde. ilia impe aiunt periectionem gratiae, di suarum vit tutum, ut ex se liquetr
gi Probatur secundo ratione: Nam id. quod est ML
qu in aci contra dictamen rationis naturalis, nequit non esse contra naturam rationalem: ex quo assectione praeis
eea prodavimus, vitia directe opposita virtutibus acquisitis este comi a eam; seu vitia, ue quibus nune est Limo, etiam sunt aliquom ci contra me amen naturale ratio vis: ergo serit eo ita naturam rationalem. Minor proba.tur: nam te e naturalis, se ii uictam n naturale rationis clictat, ohediondum esse cuilibet te 'itime praecipientit. ergo etiam cli fiat parendum esse cito virtutes superna
aurales praecipienti, de vitia eis dilecth opposita prohi henti ergo hu)usmoui uitia sunt aliquom o covita ductamen naturale rationis
3 a Responcedis, rationem naturalem non pertingere ad cognoscendum ordinem supernatutalem : de hac ra
tione nullo modo praecipere virtutes pet se insulas, cecipe hibere vitia eis dilect/ opposita. Sed contra est pitino 1 Nam ratio naturalis potest pertingere ad cognoicendum saltem in eo fuso. & suti ratio e enitinam manni, ordinem supetnaturalem ς sea e satis est aci Me ut dictet de virtutibus infusis r ergo dictat suo modo de eis, de de earum vitiis oppositis in supposita eo litorie scemali hujusmod
ordinis per vires supernaturales, non est, cur dictamen naturale rationis non se exte at ad dictandum, quod Deo aut ei superna inrali est obediendum, Di pote Iegiat ima praecipienti, de quod virtutes simi pioseqseudae, de vitia peccataque senis a. Et ita lex maturalis p .hibet sim-- , quae uirectὰ est conita praeceptum
15쪽
pernaturale, si proportionate ad suuna modum cogno. cendi proponatur: etiam plobibet sigilli eontellionis ita citonem, lice: direct 8 sit contra praeceptnm supernatu. tale. & alia hu Asmodi.
33 Tertio pooritur ratione, qua utitur Gol- , &nobis at I idete Nam quidquid tit, quoa vitia, de quidus
loquimur, una Oppotiantur alicui hono, ad quod natura rationalis haheat 1.icli tionem naturalem ; potest tamen apsa natura haoete in sina totieni innatam aci iugienduma Oispositionibus ei vocivis de uisconvenientibus ; sed ia-ue Miklenter ab eo, quot vitia hujusmodi sint opposita virtutibus infusis, ex se sunt noci .a &clist v euientia, cum pers8 primo ordinentur ad malum, videlichi aupeccatum: ergo sunt contra naturam. Ma ot solum eget explicatione. Et sit exemplo caloris e qui i.,dependenis
et ab eo , quod expellat frigiditatem aquae connatuta lem , etiam est dissonus illi, & contra ejus iuclinationem, quam habet ad illum fugiendum ideoque esto miracu. iola Di us illum conservaret cum frigiditate, adhuc re.
Hi ieret illi secuticium suam inclinationem propriam de sarticuurem. 4 Ses dices: Nequit dati inclinatio puteaver sva retgo si hujusmodi vitia non sunt contra naturam, aut contra aliquam eius inclinationem au virtutes intusas, mec polluut esse contra illam ut aicentem inclinationema υerti uam. Antecedens probatur: Dam omnis suga est propter prosccutionem aa aliquod objectum & lia cra-xione communiter uicitur, quod odium supponit amo. rem . a quo O iatur : neque in aqua daret ut inclinatio vivet liva calotis, nisi supponeret inclinationem conversivam ad frigiditatem: ergo nequit dati inclinatio pur E
Respontetur fatendo, non dari inclinationem putλα vers .am. At datur magnum discrimen inter extrema, quae sunt eiusdem ordinis, & extrema quae sunt clivet si ordinis. Nam quando extrema sunt eiusdem ordinis, inclinatio auet si sa relath ad unum extremum fundatur ita iocii natione conversiva ad aliud oppositum e& hoc paeto se habet in aqua inclinatio avertiva a eatote, & in. clinatio eo versva ad frigiditatem. Caeterum quando extrema sunt diversi ordinis, optim h potest dati inest.
natio aversvaati unci extremo, quin tundet ut in inclinatione conversiva ad alius, dummodo fundetur in inclimatione conversiva ad honum proprium ipsus naturae.
Igitur virtutes insese, & vitia , de qui biit est sermo,
sunt duo extrema Opposita taliter, quod virtutes sunt quid supernaturale iam terminative . quam entitati Jeὴ vitia vero, esto sint qui 1 supernaturale a versve termina tish, sunt quid naturale eniitati vh e acquiruntur enim nostris actibus, & per vites natiatae possunt vitari e &Ob hanc rationem natura potest habere inclinationem aversvam ab eis, quin se et ur in inclinatione conver
sma ad virtutes, sed in alia infeliciti. . I. III.
Sententia emeraria eum stas fundamentis.
as D RO sntentia huic sieundae a Stiloni contra L eia solent reserti Meclina. Lorca , Conradus ,
di Durandus. Et arguitur primor Nam peccata,&vi. aia a motivo sup diritaturali recedentia non sunt contra rationem naturalem: ergo ex hac parte non sunt con .stra naturam rationalem . Ahtecedens probatur primo et u Thoina in hac quae Il. 7 . art. c. ad s. ubi ait, peccatum ex genere convenientius deis niti per esse contra legem aeternam, quam per esse contra rationem nata. ratem , quia continentur sub eo plura peccata , v. g. peccata contra fidem, quae non sunt contra rationem naturalem ergo vitia, ct peccata a motisci superna. Eiitali recedentia tioci sunt contra rationem naturalem.
Deiando: Nam ratio naturali nihil uimi de rebus super. naturalibus. ergo . νtia: Prudentia insula habet spe. cialia praseepta, ad quae non se extendit prudentia a quisita ergo peccata directe eis opposita nullo pacto
uot contra rationem naturalem.
Ad hoe argumenti ex dictis matred. facilὸ respon. Miue, negando antecedens. Et ad ejus primam proba.rionem dicitur, quod priccata contra fid6m infusam sinteontra rationem naturalem inditht 8 . Et hoc susscit, tit sint absolute conita naturam, & ut peccatum deiff.
niatur per esse contra Hem aetemesome quia de et deffiniti per tu , quod convenit directe omni peccato. Adda 1 Quod
licet praedisti peccata nullo modo essent contra ratio nem naturalem, adhuc esse malae dispositiocies naturae
rationalis, & eil hoc sunt contra eam , quamuis no . essent ex altero capite. Ad suam proh . tionem satis con stat ex dictis num. 3r. & 32. M tertiam: Respondetur, quod ad praecepta directa pelidentiae infusae potest dictamen naturalis rationis inti ire: ε se extendere : iicut prudentia infusa potest se extenuere inuitem au praecepta naturalis rationis, licet ex alveila capite, & ex altiori ratione.
6 Arguitur seeundo: si hujusmcidi vitia essent con
ita naturam rationalem, esset, quia sunt contra virtutes infusas, quae sunt illi emi aedi coci venientes; sed
haec talio e si nulla: ergo non sunt eo atra eam. Minor probatur tum in fide, quae Opponitur lumini gloria, quod magna persectio hominis est; & tamen non e It comita naturam rationalem. Idem apparet in spe te pectu possessionis. Ttim etiam: Nam modus cognoscendi per conversionem ad phantasmata opponitur modo cognoscendi sine dependentia ab illis; oc tam/n neuter modus est contra naturam hominis ut homo est; ergo ex eo, quod vilia sint contra virtutes infusas, quae iunt peris.
eiiones consonae natur et rationali, a laquil ut esse comita ipsam naturam. Ad hoc argument. respondetur, negando minorem.
Et ad utramque plobationem uicencium,quod Olm anima rationalis si 1orma spititualis. & informet corpus coris ruptibile, petit ex natura sua duplicem statum, ratione cujus exigit etiam virtutes usserias, & modos cogia seendi etiam diverso . Et ob hanc rationem nec fides en Contra naturam rationalem, ex eo quod Opponatur lumini gloriae ; nec modus cognoscenai per coci versione ira ad phantasmata est contra eandem naturam, ex eo quod opponatur modo cognoscendi s ne dependentia ab illis quia hae persectiones sunt praedictae naturae ccinvenientes pro diversis statibus, ut ex te liquet: fides namque, & mo. clus cognoscendi per conversionem ad phantasmata conis veniunt ei pro statu coniunctionis, & modus cognoscendisne conversi ne ad phantasmata,sicut & lumen gloriae pronatu separationis , & gloti . Unde seimo est hie de illis rebus, quae possutit esse in eodem subiecto pro eo. dem stain, sicut se haesiit virtutes insula, & vitia eis direm opposita. Adde: Quod pelle tiones tecensitae sunt veth pet scientes naturam juxta modum sibi connatu. talem; & vitia opposita virtutibus in suus in nullo sta. tu perficiunt naturam, sed potius h contra. 37 Arguitur tertio Nam ex nostra sententia sequi tui , pueros existentes in limbo habere remorsum con scientiae de peccato originali, & haereticos in hac vita de peccato haeretis et de Dominos posse cogere servos infideles, ut fidem suspiciant: siquidem sunt contra di
minen naturale rationis, quae semper remurmurat de
his, quae sint contra illam a sed haec sunt falsa : pti. mum . quia pueri in limbo nullam habent poenam lenissus. secundum , quia id docet D. Thom. in a. dist. 39. quaest. I. art. I. ad g. & tertium , quia id amrit
a. a. quaest. ID. art. 8. ergo peccata , & vitia directe
opposta virtutibus infusis non sunt conita dictame.
Respondetur, negando sequelam quoad omnes suas partes. Quia imprimis temot sus conscient ae solum estue illis peccatis, quae propria voluntate committuntur; & propterea etsi essent dilecth contra jus naturae, adhuc non haberet locu ira d, illis in pueris cum solo originali decedentibus. Deinde remorsus conscientiae inhaeseticis propterea non habet locum io hae vita, quia non agnoscunt suum errorem . sicut nee de peccatis directe oppositis dictamini naturali rationis , quacido errore, vel ignorantia, aut oblivione adhuc culpa hii non agnoscuntur . Osepositum eveniet in altera vita , ubi errorem , & peccatum suum agnoscent . Τandem clo.
iiii non possunt cogere servos suos, ut fidem rccipiant , quia haec petit recipi omnino spontanee. I. IV. Leiusta uia qtiedam. 38 TNquites.' an vitia, & precata sint contra na-
a tutam sensitivam l l l Non est sermo ue Om,
16쪽
Dub. II. An omnia sint contra naturam hominis, ut rationalis est Z s
tibus Fecatis, & vitiis .' quia certum omnino est, ea peccata, quae pertinent praecise ad partem intellectivam, ut peccatum infidelitatis, & alia huiusmodi, nee contormiter, nee difformiter se habent ad eam. Sermo ergo est de vitiis, & peccatis residentibus in partesen stiva. Circa quae tria sunt indubitata . Histim est: quoa haec peccata, si tantum lege positiva prohibean.
ur, quoad materiale specificative lumptum non sunt contra talem naturam. quia quoad hoc ejusdem ratio.
nis est comestio eat nis in die non prohibito, ac in die
prohibito. Sociandiam est quod non sunt contra talem naturam, prout est comunis homini , & histo.' quia nullum est praedicatum , ratione cuius virtutes sint convenientes. Tertium.' quos sunt contra illam, prout
actu sublitur rationi quia opponitur praedictae rati ni . Unde tota difficultas est circa praedictam naturam, prout praecedit actualem subordinationem ad rationem,& ptout nata est obedire rationi , hoc est, secundum quos habet aliquid speciale in homine , quod non hahet in utor au eum modum quo dicitur, imaginati vam, & cogitativam in homine habere ex radicatione
in essentia hominis aliquiti speciale, quos non habet in
Ouibus suppositis . Respondetur quasi to , quod
vitia, & peccata secundum suum sormale esse contraptaedictam naturam. Ita communiter Theologi, Marti Der, Araugo, Montes. Gado', disp. is. N Salinant in praes. disp. 2. nain. 27. & alii. Et probatur hoc oni
co , sed solido fundamento ex dictis deducto, quod ad duo
capita potest reduci.' Nam imprimis natura sensitiva non habet inclinationem ad uitia in ipsa recepta ; aliunde habρt inclinationem ad virtutes oppostas : ergo sunt contia naturam senstivam. Consequentia iuxta hucusque dicta l,gitima est utraque vero praemissa et probatione. Probatur ergo mafor.' tum quia omnis inclinatio cuiuslibet naturm est a Deo ; sed inclinatio ad ma tum pro sotmali nequit esse a Deo , alias esset eausa peccati I ergo natura sensitiva non hahet inclinationem ad vitia seu peccata pro sciemali. Neque huie piobationi discit exemplum potentiae
pereandi, quo utitur Godox , loco citato num. 6. acleam debilitandam I vel quia noci officit naturae ratio. nati I vel quia nulla dicitur vera inclinatio, nisi ea quae provenit ab Authore naturae, aut convenit naturae se. cundum conatum, quem dicit ad terminum , ut instadicemus, dum agatur cle potentia peccandi. Tum etiam prohatur eadem maior .' quia quod non convenit parti rationali ratione sui , nec convenit
patii sensitivae, prout nata est obedire rationi, seu motat hahet aliquod participium habituale ab ea ; sed parti
rationali non convenit inclinatio ad peccatum pro toris mali . ergo nec naturae sensitivae , prout nata est obedite rationi. Deinde probatur minor. Τnm via quaelibet natura dicit inclinationem ad suam perfectionem natura lem & proportionatam s seu virtus v. g. temperantiae est persectio naturalis & proportionata naturae sensiti. vae , prout nata est Medire rationi, cum nequeat alia assignari, cui sit inoportionata I ergo habet inclinati nem ad illam. Tam etiam: Quia natura rationalis hahet inelinationem ad omnes virtutes naturales, & pr
portio ratas, inter quas etiam annumerantur, quae re-
ident in appetitu sensitivo ' ereo ad has ultimas etiam habet inclinationem natura sensitiva, prout habet aliquia
Adde primor quia omne vIti m est mala dispo
sitici naturae, in qua est I ergo pilam est contra naturam.
Sicut ob eandem rationem vitia opposita virtutibus in. fusis sunt contra naturam rationalem. ll Adde secundo. quia virtutes sunt persee iones, & valde consonae nais inrae sensitivae.' ergo vitia eis opposita sunt dissona
praedictae naturae, & illam inficiunt; sed propter hanc
rationem vitia opposita virtutibus insu sis sunt eootta naturam rationalem ' ergo etiam vitia opposita viri tibiat aequi suis sunt contra sensitivam.
o Sed obiicimi impugnando praedictam ratio em quo. ad utramque partem e Nam imprimis natura senstiva hominis dicit inclinationem ad malum pro formali Ueinde nullam inclinatiociem importat ad honum virtutis; et o vitia, seu peccata non sunt corata naturam siti.
stivam. Maior inius probatur : Tum ex Scriptura: Tom. III. RuL Theia. Sestu.
nam Genes. s. dicitur.' sensis , o eetidit o lum i eordis in malum prona sint at auissentia Aa. Et ad Galat. s. Ora eanctim e MMUtis spiritia osti res aduersis ramem. At
mea, o eagri utem me in i gem pectori.' Quibus in locisa petie insinuatur inclinatio partis sensi ivae ad peccatum. Τum ex Trident: sese. s. ubi dicitur , concupiscontiam clici a D: Paulo ieceorum P quia ex teccato es, o ad peccatum inchoat . Tum ex Philos a. Et hic. ubi ait I in homo sat studi ias, oportet , ut feriet se a uitiis,
in qua maximὸ natura ine at . Tum ex D. Τhom. I. Part. quaest. 5 I. art. q. ad a. ubi dicit , malitiam aliquorum hominum dici naturalem , vel propter consuetu inem , qua est altera natura ; ves propres Martiret m inclisa. ii em ei parte narina Baestive ad ahquam inordiaeorum possonem. Et in praes art. 2. ad a. ex eo probat , uitia
esse in pluribus, quia plures sequuntur inclinationem naturae sensitivae contra ordinem rationis. Tum denique ratione: nam concupiscentia dicit deformali inclinatio rem ad hona sensibilia contraria raticini ergo dicit in. Minationum ad peccatum pro formati .
. Deindὸ probatur minor. Tum quia soldm potest
recipere virtutes prout eleuata a natura rationali ut rationali ergo nequeunt ei esse naturales. Patet conseriquentia I nam hac ratione probatur, virtutes insutis non esse terminum inclinationis naturalis intellectualis naturae, quia nequit eas recipere secundum potentiam naturalem, nisi ex elevati ne ad ordinem superiotem . Tum
etiam I Nam inclinatio ad materiale peccati non stat cum inclinatione ad bonum uirtutis; sed natura sens-tiva inclinat ad materiale peccati I ergo. ' 1 Ad hanc obiectionem respondetur , negand utramque praemissam. Et probationem maioris ex tot testimoniis desumpta P dicεndum est , tantum prohati ex eis, quos natura senstiva dicit inclinationem ad crutecta sentibilia pro materiali. quae regulariter sunt conistra rationem: uel quod concn piscentia pro se ali, quo
iacto dicit pro sot mali originale peccatum , tendit Mensibilia & delecta hilia , qnae multoties adversantur
rationi. Neque ex eis potest probari, et os naturaliter inclinet ad positive operandum contra rationem. Et hoc modo sunt exponendi Arist. & D. Tomas. ll Ad ulti mam probationem respondetur , quod conen piscentia
potest dupliciter accipi , vel seeundum id quod dicit cle materiali a quo pa io dicit solam inclinationem a in petitu sensitivi , & aliarum vitium anima ad bonum 1entibile. Vel seeundum id quot dicit de formali; &hoe modo addit mi. ationem subordinationis ad ratio rem superiorem, & destitutionem iustitiae originalis , quoad effectus secui arto illius, ut sic loquamur de illa prout est in hamitatis. Priori modo accepta non dieit
inclinationem aes Operandiam eontra rationem: licet in
posteriori acceptione inclinet ad malum; Di ex D. Paulo oefinit Τtidentinum . At in his duabus inclinationibus sola prima est naturalis sensti vae naturae. Unde quamvise cupiscentia formaliter, & in toto rigore concepta, inclinet ad malum , nullatenus sequitur, quod ipsa na tura sensitiὐa secundum se dicat i linationem au ma.
1 Ad primam probationem minoris: Respondetur, concesso antecedenti a negando consequentiam. Et rati disparitatis inter uirtutes natu tales appetitus sensitivi, & virtutes inlatis partis rationalis , aut sensitivae est, quod pars senstiva hominis, prout in homine, ex conis iunctione ad rationalem manet habitualiter elevata &subordinata rationi, it aut haee subordinatio sit uehita illi prout in homine quasi proprietas illius. Et ita sicut virtutes insula sunt naturales homini prout elevato per gratiam, ita naturae sensitivae hominis prout in homine sunt naturales virtutes acquis taetesidentes in ea. Et selit olor ut octo secundum se nequit se extendere in productionem substantiae, sed debet elevari per quandam vi tostatem quasi virtualiter diuersam , me quam in elevatus habitualiter , & haec elevatio est eic naturalis, & ratione illius habet inclinationem naturalem ad producendum ignem, ita de parte sensti va hominis mont in homine , ubi similis ratio repetitur, dicendum est. Ad serandam : Respondet ut concedo maiorem, si intelliga inr de materiali peceati sori maliter sumpto, secus vero si intelligatur de illo mate. tialiter accepto.
17쪽
i o Tract. XII. de Peccatis. Disip. I. de Acratis tu communi.
An actus in ratione boni, aut mali excedat I pliciter habitum P
INter actum, & habitum dati mutuum excessum tam
in esse retis, quam in ratione boni, dc mali est communis sententia Theologorum: nam habitus , qua ratione est causa efficiens actus, & illo per inanentior , d het illum excedere: sed actus qua rati e eit actu allor,
re snis habitus, eum de ratione finis sit, quod sit maior his , quae sunt ad finem , debeat habitum superare .li Non miniis certum est, actum adaequatum ha-hitus, seu potentiae esse persectiorem smplieiter habitu, seu potentia, propter rationem proxime traditam. Sicut Certum est, habitum, seu potentiam in esse enim esse simpliciter persectiore in actu inadaequath accepto: quia continet alios actus; At haee eontinentia amplior
latis est ad hoe, ni superet absoluth, & simplicii et iapersectione id, quod actu aliquis in particulari,& ina claequatus dicit magis de ac ualitate. Quocirca oliticultas reducitur ad actum, & habitum secundum formale in alitiae, aut bonitatis motalis. l. I.
Comminetis sentivitia Theologorum.
43 Icendum est, actum sumta re absoluth, de
simplicitet habitum in honitate. dc mali. tia morali. Ita communiter Τheologi cum D Thoma in praes art. 3. aliisque in loeis , quae possunt videra apud N. Salmant. in hoe trare disp. g. cluti. unic . Et ut hatur illius ratione: nam actus eucedit simpliciter potentiam in honitate , de malitia 1 et g a etiam excedit habitum. Consequentia videtur lenitima : quia habitus est medius inter potentiam . di actum; dc hac ratione Mee est ita iudifferens as horium . de ad malum sicut
potentia , nec est ita determinatus ad malum sicut actus. Antecedens vero probatur tum εx Arist. ς. Metaphys Cap. IO. ubi postquam probat, potentiam εsse inuine. rentem ad honum, Ac malum, sicus veto actum, ite concludit A rus viri mesγον est. Et de acto malo se
ait cesse autem est in motis o Elam esse deteriorem potemnis. Tum etiam : nam id est absolute & simpliciter me. xius, quod magis exclusit rationem mali, de id est de- aerius, quod magis excludit rationem honi, scut ille color magis acceuit ad colorem albi, qui magis excludit rationem nigri οῦ sed actus exeludit magis rationem honi, aut mali respecti vh, quam potentia, eum idem actus nequeat esse simul honu dc malus, & potentiast indifferens ad honum, At malum: ergo actus exce.
clit simpliciter potentiam in honitate, & malitia. Tum deni e: Nam quod est tale smpliciter, excedit id, quod in eadem linea est tale seeundiJm quid ; sed potentia est
Mna, aut mala secundum quid in genete moris, & actus est bonus, aut malus simpliciter, quia potentia est M. ma, aut mala tant mn in potentii, de a lux est in actu: ergo. Pro qua probatione vide DThoinam loco citato metaphys 4 Et confirmature nam habitus eveedit simpliciter potentiam in ratione honi , aut mali moralis : ergo etiam actus excesit habitum . Antecedens est certum: viam habitus est magis dei et minatus in honitate , At malitia quam potentia , Ar pro vim tu et subiicitur regulis morum . Conseqnentia veto probitur e tum quia etiam
actus est magis determina lux in bonitate, Ac malitia, quam habitus: siqui lem habitus, esto sit determinatus ad mestum, relinquit potentiam indisserentem ad banum& mluin, cum habitibus stamur, dum volumus; secus vero actus, qui tollit a potentia omnem indisse. rentiam e ergo si habitus excedit smpliciter potentiam in honitate, vel malitia, etiam actus excedit habitum. Gm etιam Nam etiam actus movimius subiicitur imgulis morum, quam habitus o quia actus latione sui subiicitur, dc habitus praecise quatenus inclinat aes actum erigo. ' Accedit, quod pro actibus homo punitur, vel
praemiatur , secus vero pro habiti punitur', vel praemiatur ratione malitiae, vel bonit alis: ergo actus excedit habitum in honitati, vel malitia.
praesenti: Nam suis est potior iis, quς sunt ad finem: 1εcl aetus εst finis habitu se ergo excedit illum simpli citer in bonitate, & malitia. Minor constat: nam ha .hitus est propiet actum sium, iuxta illud Philosa de
Mujor vero probatur: tum quia is , ad quos aliquid or- uiuatur, persectius est, quana id quod ordinatur ad ipsum, cum totum suum eis habeat per ordinem as ipsum, premer quod vivumquo ae tale , o istud muli, sed de ratione finis est, quod ad ipsum ordinentur ea, quς sunt ad finem, ut ex se liquet: ergo finis est potior his, quae sunt ad finem . is Godoy vero, quamvis conveniat in assertione cum communi consensu Theologorum, hanc rationem limi.
tat ad genus morale, ut videri potest disp. 2 . nuin. a .
I Seue ita est. Nam est manifestum petete principium: nam cur finis in genere moris debet esse potior iis, quo sunt ad finem; & non in genete physico 3 Nam propterei est in genere motis, quia ea, quae sunt ad finem, ordinantur ad ipsum, de sunt propter illum: sed etiam quet sunt ad finem in genere physico, ordinantur ad ipsum,& sunt propter illum: ergo vel finis in genere moris nota est potior iis, qRae sunt ad finem, vel clebet etiam esse
potior in genere physico. Adde. Quod aliqua exempla, qui hus in decuria huius disputationis mosetur Godo' ad hanc limitationem, adhuc non convincunt in genere physico, ut ex solutione argumentum conitabit.
l. II. Loima Ohedris primipalis. 47 DRo opposta sententia nullus Author expres.
L sh te et tur. Est tamen contra nostram assertionem cluplex satis gravit Gi ctio, cuius solutio haud
parum conducit ad alias materia . Obiicies ergo primo: nam omnis cauti efficiens, si est principalis, uehet eg- cedere , vel saltem adet quare suum esset tum a sed habitus est causa principalis actus: ergo debet excedere, vel adetquare illum. Minoe probatur tum in liabitu bo. no.' si qui em p r actum secundum honum homn me. retur, ideoque dehet secundis m Omnem illam expressionem, qua est meritorius, esse voluntarius; sed actus, secundum illam rationem, qua est voluntarius, petit 'ocedere a voluntate principaliter ut insor mala per habitum I ergo habitus en causa principalis a ius. Tum etiam in habitu malo I nam excessus ille, quem actus diceret supra habitum, debet reduci in aliquam causam principalem; sed nequit alia assignari praeter prutentiam cum habitu. ergo idem quoa prios. Confirmator I Potentia pectandi in genere mali excedit suum actum I ergo etiam habitus. Patet consequentiar quia similis ratio militat in habitu, ac in potentia . Antecedens probatur P tum quia prima causa in aliquo genere debet excedere omnia, qnae in illo genere continentur; sed in genere mali moralis potentia peccandi, saltem radicatis, est prima causa: ergo excetiit actum in genere mali. Tum etiam I Quia prima causa in aliquo genεte est etiam in illo ultimus finis; sed finis est potior iis, quae sunt ad finem I ergo excedit actum in genere mali. 8 Objictioni respondet Godoy num. 27. maiorem esse veram de causa essicienti quoad suum euectum primarium , secus vero quoad omnem effectum secunda. rium. Quam solutionem antea tradiderunt Curiel, Z. a. mel, N. Cornem, Ac alii. Sed haec solutio reiicitur primo. Nam habitus concurrit mr se primo in moralitatem, vel saltem tuentutatem alius ut sundantem moralitatem, secus vero in ipsi ira entitatem actus secundum se, ut ex prot-sso pro- bavimus traei. praeced. duh. g. ergo habitus vel non est
causa principalis honitatis, di malitiae, vel iuxta hanc solutionem adaequat in bonitate, & malitia actum.' secundo, quia calor tantum secundario producit se, nantiam ignis : Ac tamen, quia est imperfectior illa, nequit principaliter producere ignis substantiam, ut lath probant N. Complut. abbrev. in Phylle. disp. io. quaest. 3. art. q. ergo similiter, si actu excedit habitum inhonitat', At malitia , nequit in illum reduci tamquam tu cauti in ptiucipalem. Consequentia a paritate coa-
18쪽
nat ex generali illo principio , N o dat, quod vis habet.' Tettio e Nam effectus, qui ita est secundarius in exmqutione, ut smus iit primatius in intentione, seu finis
sui minei pii, nequit ab illo produci principaliter; sed
in talitas actus te spectu habitus est hujus ut ergo. is Nee valet recursus ad finem effectum. Quia ici eo stat tota vis nostrae impugnationis, nempe quod sit respecto habitus verus finis cibus gratia, dg si effectus illius in genere causae principalis I cum debeat esse persectior. Unde, hae lalutione cum aliis relicta , responis detur ad objectionem concedendo majorem & negando minorem, si accipiatur actus secundum expressi nem ultimae actualitatis. Duplex enim formalitas , se rex pressio in actu silc ut in habitu distinguenda est: aliapst tena ntiae positivae ad obiectum ;& in hae habitus,& actos conveniunt, & propterea habitus est causa non solum principalis, siti etiam uni voca actus secundum
hane expressionem. Altera est ea presso actus secundi, seu ultimae actualitatis , cui correspondet in habitu alia, prout dicit mosum permanentiae . Et secundum hanc
actus est persectior habitu, & nequit in illum tamquam
in ciuiam principalem reduci, sed in aliam superiorein: scut nec potest habitus secundum expressonem instimatam reduci in actum velut in causam principalem, sed in aliam superiorem. Ad ptimam inobationem , quae determinatur adactum bonum , respondetur , quod ultima actualitas illius uehet reduci velut in causam principalem in Deum, E in principium creatum velut in causam instrumen.
talem. is Nee obest contra hoc, quoes homo per illam
riualitatem meretur. Nam ad hoc sufficit, quoci ac tus seeundum suam substantiam, seu primam illam expressi Inem sit voluntatius absoluth, ZE simplicitet, α secundum alteram expressionem , quae reducitur in Deum , sit voluntarius ea suppositione , quatenus identificat ut eum priori . Sicut sussicit , ad hoc ut intelleetici dicatur vitalis aes aequate , quod intellem ius moveatur per eam secuntium tenuentiam positivamati objectum, cum qua identificat ut expressio ultimae actuali tam , quae reducitur unich in Deum tamquam in causam principalem.
so secunda probatio, quae determinatur ad actum malum , est satis dissicilis , sed revera aequὸ inget inpotentia, ut ex se liquet. Respondetur ergo, quod ea inclem specific/ malitia est in habitu, At in actu inalo
ex parte tecti, toto excessu se tenente ex parte entitatum . Nam malitia tam habitus , quam actus Q.
tum consstit in tendentia ad objectum dissonum ratio. ni , quae eadem est in habitu , & in actu 1 AE pto teria tota malitia actus suffcienter potest reduci in-hi tum velut in causam principalem , quia quoad rectum non exodit habitum in latione expressa matitia . Nihilo. minus actus dieredus est pelae hahitu ex duplici capite. Primo: unia actus quoad sua mentitatem est persectior habito, fle eet stenere deformitas aliqua dicitur malae, quando inficit persectius subjectum . Qua ratione macu.la olei v. g. reputatur major in νelle praetiosa, quam intndi sago, iuxta illud D Thom. lib. s. de Regim. Plin.
ci p. cap. 6 Maetiti es turpior in seM UM : quia licet ina. eula ex parte sua in recto steadem in utraque, in velle praetiosa magis dissonat. Eodem ergo modo actus ex se est persectior hahitu quoad entitatem , acceditque ex
parte suhstrati magis ad regulas morum, EL propterea macula eadem ex parte tecti magis dissonat in illo, quam in habitu.
Secundo: Quia licet tota malitia sit in habitu sectin actu, alit et tamen, de aliter: nam in habitu non ex plicat totam suam vim, nee est in eo totaliter, sicut en in actu, premet incapacitatem habitus 2 capaeitatem actus. Et hoc lassicit, tum ut actu absolute & smpliciter sit pejor habitu: tum ut tota malitia actus possit in habitum reduci: qnia eu una parte talis est effectus solitialis ali cujus sol mi , qualis est capacitas in subiecto ad tecipiemdam talem formam ; de ex alia ad mutilitatem effectus antum attenditur praecontinentia effectus secundum sila ri realitatem in causa. Et hinc provenit, quos obiectum sensibile , quia secundum se non potest produceres ciem in sensu, ubi tribuit totam suam denominati,nem, n que potest illam prodiscere in aere, obi illam non tribuit propter suam incapacitatem : E cert/, quia
eadem serma est in aere,& in sensu, si posset speciem Τom. IIl. paul. Therat Sala. roducere in aere, etiam posset illam pro incere in sentix qua tautione, de doctriis a colligitur, quod totus
excessus inter actum malum , & habitum ex pote recti latum est in entitate saus , & hie 'unice reducitur in Deum ni in causam principalem lichi actu absolute si, de denominet ut pejor habitu propter praefatas rationes.
tatis quoad recium sit in habitu, & in actu bono; scuteadem serma malitiae est in actu, & in hahitu maior &an honitas actus possit reduci in habitum bonum, ut ita
causam principalem I sciat tota malitia actus reducitur
in habitum malum 8 Ratio duhitandi est: quia quoad
accessum, vel recessum a regulis motum omnimodam paritatem servant. S d dicendum Est , esse discrimen valde notabile inter actum bonum & malom nam M.
nitas moralis valde smilis en bonitati physicae, eo prae eise quia est de linea honitatis: de honitas physica cre scit ex parte tεcti ad incrementum actualitatis physicae r& propterea actus est persectior inesse ratis, quam ha hitus ratione tormae di vel sae, quae ab emitate illius non distinguitur. Simili ergo modo diuersa forma quoad reactum resciet in actu bono, ae in habitu hono: quia brunitas motalis ad smilitndinem honitatis physicae non conssit praeci ἡ in tendentia positiva ad objectum eon . num regulis inorum, sed etiam in tendentia speciali per modum habitus , & per modum actus e quia actualis tendentia hona specialis honitas est. At in actu malo de formitas non desumit ut a majori actualitate, quia est degenere honi ideoque selum consstit in tendentia speci seu ad obiectum dissonuin talioni, in qua habitus,&actus conveniunt , & lum differunt quoad actualita tem,qnae est de senere entis,& substratum malitiae.
detur negando antecedens. Ad primam probationem dicitur, quod licet prima causa in ranere persectionis debeat excedere omnia, quae sunt in tali genere, idemque Dens est perfectissimus e prima autem causa in Ἐetiere mali non debet es imperiectillima, quia non est propter se ipsam, sed propter defectum in acis e potentia enim peccandi non sistit in se ut ex se liquet, sed M. dinatur ad operationem ut desectuosam. Per quod con sat ad secundam probationem.
Alia boue mores.sa Biteles seeundo: Nam seut habitus est
nus, quia inclinat in actum honum, Ag ha. hitus malus ad actum malum I ita actus est bonus , aut malus, quia inclinat ad Oriectum honum, vel malum & sicut habitus est propter actum tanquam propter finem; ita actus est propter obiectum tanquam pro ex finem: Et tamen objectum non exeedit in bonitate, aut malitia actum. Ergo nec ex hae ratione potest legitimδinserti, quod actus excedit habitum in bonitate, & ma. litia . Minor cum consequentia constat. Et maior liquet ex eo, quod objectum est finis mas gratra immedatus
hane obiectionem respondet Godov num. 26. postquam alias solutiones ut illi motis est) impugnavit , quod obiectum sprei scans, de fiualigans actum non petit illum excedere in essendo, seu tantum in specis.
candor ad eum modum quo eos rationis selum excedit actum, quem terminat, in ratione objecti, seu mensulae exit insecae , secus vero in essendo.
34 . Sed haec solutio spraeterquamquod manifeste m. tit in incipium , quia quis posset idem dicere de acta
comparative ad habitum, , se tota doctrina D Thmmae tradita in hoc articulo corrueteid refellitur : Nam finis e Da gratia in omni genere est appetibilior iis, quae sunt aes finem, ut ex se liquet; sed quod est appetibiliu est in se persectius non solum terminativ/, sed etiam inessendo. siquidem appetibile coincidit cum bono , seu persector ergo finis cwti, gratia est persectior non soldman specificando, sed etiam in essendo iis , quae sunt alfinem: ae proinde obiectum actus moralis vel non est finis actus, vel est mi ius illo etiam in essendo. Adia: Nam fitiis in modo causandi sibi subordinat ea, quae sunt ad ipsum et sed impet sectiora subocclinantur persecto, α nos 4 conica, alias esset inordinatio, & pervet
19쪽
sci: etgo idem quod prid . Unde Omms rinis in essen do. & non solum in specificando vhi in re, vel in ap. Vehensione debet esse persectior iis, quae sunt ad finem . Qua impugnatio te etiam refellitur alia solutio, quam it alit ipse G Moy num. ao. ubi e cedit fidi in κει Dete morali excessum supra ea, quae sunt ad finem , te. Cus vero in gen re physico. Ex dictis, inquam , haec solutio reiicitur.' Tum quia eadem ratio militat in uno,
ae in alio nen re . de ita ratio D. Thomae procedit ra. et ne formae, Ac non ratione materiae, ut decebat. Tum
etiam: inia ex hac solutione jam sequitur , quod obje.ctum iit m εssendo perfectius actu in genere morali,seut actus est persectior habitu in essendo in eodem gr.
sue Riocirca , missa hae solutione o R. spondetur eum
perdocti; NN Salinani. in praes num II. ed i quenti, ne. gai ci maiorem , si ly ita accipiatur eou in modo.Etenim Obi, et ii in voluntatis, ii ve sumatur in esse νει seu materia.
iter , sive sumatur in esse obbem sermali ter, in actu tamen primo non est finis actos: quia voluntas non intendit illus D s ipsoata unionem cum eo , quae consistit in ipso actu Pro quo notanda est insignis clitterentia,quae intercedit tu.
ter actionem transeuntem ἔ de actionem immanentem: potentia enim transiens, utpoth talis, perse ordinatur
ad operationem, sed haec ad effectum, de propter a eL fictui est finis illius: ut liquεt in ' tentia generativa,
Quae ordinatur ad n nerati ciuem , Et generatio ad se,. tantiam. Ia potentia tamen immanenti, ut in intelle. elu, de voluntate , res aliter contingit: nam licet po. gentia intendatur propter opetationem ἰ op ratio. ut pol Eimmanens, non intenditur propter terminum quia potentia solum intendit objectum intellis-re , de amare, Muti quod ros intellecta, seu amata in Lissa sit. Et si volniitas aliquando vult existentiam ob -cii , est quas istud suboeditiando majori delectationi. Unde potentia hisius generis sistit tanquam in nitima sui p ructione
in unione illius cum subjecto, ad quam ordin niur obie. eium cum potentia. Cum quo rocte cohaeret, quos alia quando ob aliquam speetalem taliouem intellectio, de volitio ultim i h ordinentur ab obiectum , nempe quando en excellentissimae persectionis, ut Dens , qui hac rati Οε est finis omnium.
36 Tom haec doctrina speetali aliquo titulo urget in Onere morali , quod tanquam a prima radice, ut sic cicamus, dependet a lege. Finis enim legis est , quod
operemur iuxta illam.& ne operemur contra eam: ad
quod necess' est, ut praescribat materiam , circa quam operemur. Sed revela iusti m obiectum sori ather non est sub ipsa lege, nec est sol maliter morale mota litatenti lὸ sumpta . sicut nee potentia, sed dicitur tale inesse olycri, de remisti.' in signum aperirem quos actus est finiis ultimus totius lineae moralis ,& non obiectum . Ε2 quibus omnibus liquεt, quod actus debet excedetern bonitate vel malitia tam potentiam, de habitum, quam obj-ctum, propter rationem declaratam D. Tho. radi r quia nimirum in esse morali est suis omnium. 37 S'd dices Onnes actus voluntatis sunt propter finem, ut docet D v. Thom. supra quas . I. art. l. sed non sunt plos: et seipso ergo sunt prosatet alium finem,su obi ctum extrinsecum. , Contirmatur .' Nam qui .ntendit aliquam rem non intendit suam iuisntionem, sed rem illam, quo est obiectum ejus 1 ergn haec est finis. Al objectionem responsetur , aliud esse, quod finis
utrinsecus, ut talis, moveat voluntatem ad omnem ope.
rationem humanam; alios quod voluntat sitat in illo. et non in actione. Non potest negati, quod omni actio humana, ad quam per finem movetur voluntas, omina eur ad illum , sed praecipuε movetur ab ipsa actione, Et in ea sistit. Vel dicatur . quod entitat actionis en pro ter finem , secus vero moralitas i quia si intendit finem, est propter recti tuo inem sui ipso . ' Ad const. maiionem respondditur , quou qui intendit aliquam tem, praeeip ih intendit desectati ora ex otiat eoo se etitione .lla iam, qua' est quies voluntati . Vel dicatur, quod potissimὲ intendit rectitudinem suae intentionis. 38 obiiciεs tertiobsequi εκ nostra sent/ntia, & r ione . aelum hon/stum excedere in honitate morali grati,m habituas m tum quia proximi ut accedit aes tegimiax moeum. Tum quia gratia ordinatur ad usum tan. quaria ad mεuia . sent ad visionem beatam tanquam au ultimum sitieis.' sea lioc est saltu in .' quia gratia iam in esse euris, qu/m in esse morali sup rat omnia entia creata, excepta satorie hypnitalica . Ergo. li Ulterius sequitur, operationem naturalem superate substantiam, clim haec si piopter illam , juilia illud. Uminoia .e est
Rese deo ne anso primam siqn lain. Quia gratia
habitualis eu finis ultimatus totius morali laris, Drcpter quam omnis lex instituta est,nem M ad praecavendam culpam , vel ad eam expellendam ratioue illius. neque is ii ordinatur as aliquem actuira , adhue ad visionem alam, quia tantum ordinat ut ad dandum esse superna. turale. Et propter lianc rationem subitantia non Ordinatur ad suas operationes. Illud autem axioma intellion.
tium est de gratia, & substantia prout associata suis pio.
prietatibus, dc potentiis, ut a Iibi diximus.
An pereata di sera ut specie fecunaeum os Ba: CT an tantum secundum praecepta P
T Riplicem dii ficultatem continet titul ut p-opositus
Prima est Ao linc cata distinguantur speci' v r ob. jocta sormiliter diuersa Quam moψemus cum D Thom.
tu praes quaest. Ta. art. I. propter Scotum, asserentem in a. oist. 37 specificam distinctionem peccatorum de .
iiiiiii εκ sp ei fiea distinctione r/ctitudinum, & iacia ex obiectis quae connotant . Suum subtilem DI'orem se. quiantur plures eius discipuli, & praecipite Maritius iaet. disp. 6 num. 3 & loco a te citato. S cunda est: An. nante eodem motivo, eum diuersitate tamen praec plo. ruin penes linum naturale; & aliud posti .um, utilinguantur specie in Quam excitamus propter D. Tholmas. solentem pridicta quaest. art. o ad a. partem n gativam. Et propter Scotum loco sepia relato docentem partem astit malivam. Qi tem sequimi ut plures eius discipuli, de Durandi in dist. as. quaest. 3. num. 9. Navarrus in Sum. ma ca P . num & alii. Ex qua oritur tertia: an scilicet l,eccatum omissionis, & cominissonis differant specie, eu hoe praecise capite, quia unum opponilur directe praecepto simpliciter negativo , & aliud p aecepto absolute positivo Pro quatum luce aliqua notanda sunt ια aliqua supportenda.
3 rotandum est primo, idem esse quoad prae
IN sens, quos peceata disserant specie per Ordinem ab radiecta, ac per ordinem au motiva , de quibus loquitur Di . . Thom in irae quaest. Proquo sciendum est. motis uin inccati esse duplax: aliud exit insecum, & ae. ciueniale, quod solet cliel finit operantis: aliud intrinse Gam, quod solet appellaei sciit operi , dc coincidit cum ori inter quae hoe est uiscrimen , quos licti utrum. que suiliciat ad conserendum peccato malitiam saecie cliversam, malitiis tamen ab eis desum piis, & collatis inter se , ea , quae desumitur ev moii.o operis intrinseco&coincia/ute cum objecto, est essentialis; de ea, quaeue sumitur e et moti .ci extrinseco seu operantis, est ac. ciuentalis. Omnia constant ex dictis tract. de Bonatat omatit. disp. a. diib. 2.
Hine metito omnes Theologi supponunt, peccata hi hontia objecta scit maliter cli ηetia, ut furtum, & men o actum , etiam distingui specie morali. Difficultas ta. men est inter eos, an praedicta distinctio sumenda st ab ipsi objεctis, vel a rectitudini hiat, quibus priuanti Et haec eitea primam dissic nitatem supra politam. Pro seeuntia notandum est i secundo) quod aliud est loqui cle price piis, dum perti piunt, aut prohibentactu εκ diversis meritis ;& aliud, dum praecipium, aut
pio hi, ni actus ex eodem motivo. Nam si adsunt diverti inodiva proxima,& intrinseca per se intenta a pracep. tis, nulli clubium est, pereata distingui specie moralitti ita offuso sanguini in loco saero, quia prohibitural ge naturali, &ab Eetles 1 εκ motivo religionis, en in dupliti specie sueccati. Difieultas tam An set, si unus Ac tuom actus ex eodem motivo a pluribus legibus prolii. beatur , alia divina , de alia nat ut alia, alia civili, ec
20쪽
alla ecclesiastica, an habeat duas malitias sp tie divit. ias, od in consistione aperiendas At Circa tertiam uiuacultatem notandum est tertio peccatum iam commiis is, quam otiatilioni; posse sumici upliciter, vel mei aDhylich leti fratch, vel pute mora. liter . Si ptimo modo sumatur . p:ccatum comminsionis dicit per se primo malitiam positivam, Ieae Cou. sequenti pii .atione rediitudini; sibi u hitae ;& peccatum omissonis privatio iem actus honi praecepti. iit hcκ pa. o cestum est fere a puci omnes , quoi diit inguiantur plusquaru specie si quidem enti, de non enti noti est ali.
quid commune. Si accipiantur posteriori modo, sol u.ra important ordinem ad motivum, seu materiam circa quam versantur, necnoa appretiationem humanam suuii a iam in praedicto ordine, i u tendentia . In quo non mitiis est certum esse specie uiuersa adhuc mota liter; quoties procedunt ex diversis moti vis. Ea Pro eoius luce notandum est quarto, quod licet catentia actus secundum se sumpta nullum liaueat moti .vum ; tamen, ut eli Omillio Hecca ninosa, semper respicit aliquod motivum vel inter pietatio, vel inairecth, &tatione actos qui est causa Omittendi. Loquenuo et gooε motivo intrinseco& ellentiali omissionis, temper ε ita liquod ex Objectis contrariis virtuti, cujus actus omit. tituit ut si omittatur anus justitiae, obiectum talis omissoriis, si motivum intrinsedum est objectum aliciijus actui in uiritiae. Et talici est: qoia Omistio actus suiu tim Essentialites peltinet ad vitium injustitiae, oppo titurque virtuti iustitiae: ergo motivum essentiale, a quo omisso sumit suam essentiam, deliri esse oppou Di u.
nitie,& delinea obiecti injusti itit ' Maxime, quia illua
est objectum p imarium & essentiale omissi is acta justitie, quod essentialii et iespicit interpletati, e ; sed quos essentialiter respicit interpretati vh omusci actus justitio ,
en oppositum malum in unitiet: ergo. Mame cum consequent ia patet. Et minor est certa: quia quod ex opera operato interpretamur velle . qui omittit actum justitiae, est opositum malum iniustitiae si qui omittit a unire Saetum in die festo, interpretamur velle iii amare aiem
fistum, quod est Ob ectum oppositum religionis uirtuti,& actus proprius positivus irreligionis. ε; S a quia multoties accidit, quod eontra eandem
virtu m dentur plura peccata commillionis specie ui. nitidia, immo quos eidem actui virtutis plura peccata commilitoriis opponantur, ut actui servandi rem alienam contrariatur dupleu peccatum comissionis, ne iram ne tum, Ac rapina, adhuc videre restat, a quo motivo . seu obiectra dictorum tinccatorum omisso suam sumat speciem e quia cu n om illio unam tantum habeat .ssen tiam, non potest habere nili unum tantum motivum
seu obiectum. ' Aa quos dicimus, quoa quando in m a teria ejusdem virtutis uantur actus boni specie uistincti, e consequentes plures omissi es specie differentes, omissio noti sumit speciem a quovis objecto conitatio virinii cuius inus omitti ior, sed ab objecto actus, qui
dilatis specialiter cocitrariat ne actui omissor ut omisso solutionis decimarum non habit pro objecto seu motivo quodlibet Objectum oppo tuum uirtuti teligionis, alia contra eam non darentur peccata omissionis specie di. versa, sed habet pro objescto objectum actus austendi eas: quia hic actus magis opponit ne actui eas solvens o a Quando . autem contra aliquem actum virtuti
damue plura peccata commissimis spec dis incta . omis. sio actus spfeiem sumit ah obiecto illius peccati coma missioni , quod est minus gra.. , minusque cli stat ab a 'tu o Milo. ita cum omissio actus boni non possith,- ificati ab Omnibus objQκ precatorum commissionis, quat tali actoi contrariamur , ob rationem supra datam, ab os ex omnibuς speciscuti debet, ad quos
omittens magis accedit, & eum quo m jorem cocine.
xionem ha r; quod abnubio est illud obiectum , quoana uiri distat ab acto omisso, minoremque haesi grauitatem. Evem solem declaramus r an ut seroandi, uelr'stituenui remal nam op oitur a plex precatum injustitiae. suillim stillesti , & tapina, ex quibus quoam in ux cli stat ab actu seruandi rem alienam, minorem. qcle gravitatem habet, & cum quo omissio servandi r. malienam habet majorem eonne vionem , n n est actus
rapinae, sed sueti ; ideoque omissio servandi rem alie
nam non habdit pio motis nee pertinet essentialiterati speciem rapinae, sed ad speciem futti. Et de pec . to comissionis, & omissionis hoc modo declaratis pro. cedit tertia dissicultas.
6s Icendum est primo. p eeata commissionis di I si iugui specie morali essentiali per ordinem ad
obiecta, licet multoties distinguatur so eie acciuentali per ordinem ad rediit, iuem, qua privant. Haec secunda pars ex praecedetili dem et, de ex ea evidenter colli. Ritur: si quidem apud omnox est certum, quos si peccata cle sumunt malitiam positivam per ordinem adore
tecta pεr se prima inspecta distinctio haec debet esse os n. nino mimatia , fle ess ntialis; de alia quaecumquε est se. undatia , indirecta seu accidentalis, quamvis distinctio de .ripla ex sarma , qua priuant, arguat distinctionei a essem talem : quia ubi sunt privationes specie diversae , ne osse est inveatri diversa objecta formalia dilectε os,po si a motivis, & obiεctit virtutum . An vero , quotiestiantur diversa objecta & peccata , uentur semper diversae privationes , ita ut distinctio, seu identitas priva tiouum si ad aequatum signum distinctionis, seu identi talis ititer peccata flati lite st inter Arithotet. Caietano negante, qui existimat, posse unam, di eandem sectari. dum speciem privationem reperiti in peccatis specie ut.
verss. in cui ut sententiam masti inclinant N. Salmant. iii hoc tra'. disp. o. num. it Godo v vero uisp. as. num. 3s a stirmat, propter ellentialem Oidine ira quem dicunt ad tetidentias polit ivag: ad eum modum quo peccata ha
hi tu alia , piopter similem ordini m quem dicunt ad pecitata actualia, distinguunt tir specie, esto consistant in pti. vatione eiusdem gratia Sed quidquid circa hoe eligat ut, raper manet inconcussa nolita assertio propter movim/uicia 66 Quoad primam,& praecipuam partem, proha tur ratiotir D. Tnome, ad stlimi miles aliae possunt teduei. Pio quo nota, quos licet D. Thomas itiari. i. quaest. a. supra cii. tacit 4m probet, seu supponat, peccata secundum quod sunt actus voluntarii, quo pacto pertinent aes genus pli 3 licum , distingui secundum ob jecta . intenium lamen ii iiii, est agere cle illit forma litet ut peccata sunt, & prout ad genus moris pertinent. Et hinc a s linitur ratio satis egi au pro nostra asiser i .re Nim actim Φoluntarii ssecundum se , & proni spectant ad genus physicum, sim im suam speciem , ct distinctionem essentialem p r oruinem ad obiecta eonsidera. ta in esse physico: ergo iidem mel actus, ut pertinent sagenus moris, sumunt suam sinciem se alii incito a ni fssen. tialem per ordinem ad cibi es a coii:id-rata in ege morali. issequentia, in qua tanto in est clisti cultas , probatur rnam laeto anteceuenet est verum, quia species paritero illinctio clebet desumi seu attendi s eundum ii, quod εn per se; siti hoe maxim8 urget in peccat inmissimi , fleejus objecto comparati. ἡ ad priuationem siquidεm haestpεr aec tuens se habet ad peccatum , cum sit praeter inten. ionem precantis: eteo si peccata, prout sunt actus vo.
In marii, de pertin ni ad genus phyliciam , specificant ni redistinginantur mi ob 1 cta sumpta inesse physeo. etiam Uccata tot militer ut talia deb ni sp cificari , & distina Qui per objecta sumpta in Gemmas i. Rec uni ivit clicta tract. io dis p i. sub x ino specificativo moralitatis incommuni. Qnae ratio etiam puleii applicari peceatis omissioni , si pure moralii et sumantur. Iuxta notata
67 R-spondet seotu η , Ae qilicumque non agnostitin peccato cominissoni malitiam aliquam positivam, quoa lices privatio se habeat per accidens ad intentio.
nem peccantis, non tamen ad peccatum ipsum: quia, illa non stante , dat speciem, aut quasi speciem peccato, adeoque comparatur per se ad peccatum Armaliter ut peccatum. I S d haec evasio tangit gravi minam disti l. ratem hujus tractatus circa constitutivum peccati com
missionis, ex cujus resoluti e evidentior fiet praedicta ratio, & assertio, inemus suppostione procedit. 68 Nihilominus arguitur mimo: Nam objectum p/ceati non intenditur per se primo a peccante, prout est malum inesse moris, sed tantum prout est bonum laesa
physico; sed mout eli bonum in esse physico, non dat peccato speciem mo alem, sed tantum speciem physi.