장음표시 사용
21쪽
se sanos existimant, quum optime ad Vitae functiones ministerio particular Vtatur. At eam partem aegrotare arbitratur,cuiu operatio sit laesa Quum igitur sanitas inuestigandisiit, aut in ipsis operationibus, autia fabrica instrumentoru manifestum urit est morbum esse vel operationis vel struct irae oblaestionern . caeterum sanitas non operationis actu , sed aptitudine potius est definienda. Sanitas tam moderatio quaedam existit morbus autem Vtpote,sanitati cotrariuS,in immoderatione eorum consistit, quorum sanitas est moderatio4At Vero, quum animalium corpora magiso
minus suscipiant pati 5 alterascere possint id quod
fieri Hon posset,si cx elemento constarent,nico , aut ex atomis nulli alterationi obnoxiis)tot nimirum genera morborum simplicium contrahent , quot sunt clementa ex quibus conflantum Etenim compossitio &formatio triplex reperitura corpore. Prima quidem, similarium particularia est: Vt arteriae,Venae,ΟSGIS ner- Ui,chartilaginis,ligamenti,imembranae,& carnis secuda autem,instrumentalium V cerebri cordis,& consimilium tertia denil totius corporis corpuisiiquiae, e instrumentalibus costat instrumentales aurem partes, ex similaribus illae denim ex simplicissimis eleme- Tomus. III. Aa a
operatiois,ua structurae ob laesio.
Sanitas defintitur aptitudineopationis,mois deratiossi exio Morbus quo immoderatio dicatur. Morbem simis plicium gene ra tot sul,quot
Copositio coeporis noliri ea tripleΣ.
22쪽
gis conssiluunturForro si etermenta constituamus imis passibilia esse ut nonnulli autumarunt duobus tanta morbis particulae similares prementur meatuum Videlicet astri crione,& eortilem relagatione, fruentur alia sanitate absoluta dum eorum elementorum construm menta cor clio fuerit comoderata At si nostri corporis elementa PQU Hri R mutuo inter se patiantur,4 tota per tota implicentur
iiiiiiii ietilia id quod inconcuts est tenendum totidem smiplices
per tota D morbi dicet di sunt quot primaria elementa censent. scentur rimaria autem elementa sunt quatuor . calidum scili-Elςmqnt pii cet frigidum humidum, siccum. ex quibus moder3te δxxδ Προμ confiissis, oritur sanitas immoderate Uero,aegritud sanitas et mo Erunt irat imitarium particularum simplices morbi Bus unde X quatuor numero caliditas videlicet, frigiditas,humidi
pIices morbi, talium tum illi qui ex impatibilibus costare corpora quatuor dictat tum nobis, qex elementis offectioni subiectis,ca Dis imitarium conflari arbitramur prorsus eximant comunes Surar
hi quatuor ad aurςm eorum genera quatuor. Eramum enim It ubi neribus conti forma conueniens membro fuerit Vitiata secundum,
mentur. Vbi iti numero reperitur Vitium , si quid desit, quod haberi erat opportunum aut rediidat aliquid minime necetiarium. Tertium genus confiscit in organi magnitu e Vbi aliquid impens1us adultum sit, aut similiter diminurum. At quartum genus refertur deprauatae co na m ta pii positioi quae neri solet aut naturali possitu Variato alle
e similaribu mutara parti co Pula. Orro prima mitrumenta 1curii artibus inius tur quzz quum pilentur ex particulis similarabus unius functionis gra operationis gratia stant contai tura VrmUscti us,at PVeri sint coi tu na. At Quae rursus ex his costantur Vt dissitus atm hoc In immentati QSi peS, i s rumenta iectanda dicuntur . ea virilicunda quae initi Umenti crunt ipsi morbi coes Aliud autem genus
morbi praeter iam dicta, nullum est reperire, quod sit proprium vel simplicibus,vel compositis partibus. Est
23쪽
tamen Vnus morbns communis corporibus similari solutio contubus uixta&dissimilaribus , nempe unitatis diuor 'inquitum. Ad reliquas tamen simplicium morborum in par simillari bus Gribus similaribus differentias examinandas no conlier dissimilaribustamus. Igitur impatibilium elemento authores,duas lxxibu
similaribus corporibus aegritudines statuebant mem πα 2
e aut astrictionem,aut relaxationem meatuum qua unda eo stim*r in ungulae in alias rursus differentias secantur Astri tes impatibiliactio siquidem fit, quum aut totum corpus simul cotra elemeta, ast hi tuta aut soli obstrutitur meatus:relaxatio autem Vbi Nςtia. tio uniuersum corpus simul 1 omnem partem laxatur aut
cuaa morborum partium limitarium duplex literen icitiarun, iliatia nobis oritur. Nam interdum quidem solis qualitati guli morbi suebus alterantur interdum autem, cum humorum ain duplices: qua
Xu'qui sane secundus modus tumorem conspicuuχκ- 'h
rum Varias differetias sortitur. Vt autem ad partium mor affluxu, instrumentalium quaru sane imbecillitas vel ob mea assicium. tuum ametriam,vel ob iniaperiem nascitur discutiendOS morbos nos couertamus Totius instrumenti fui si 'xμmii ' cito tunc pcipue illabatur,Vbi parSupla,quae Iunctio fietur. nis e causa , aegrotarit. Qua ni&reliquarum partium,lli inseruientium Nehementiore affectus, actionem affectus ipsam impediunt. Oblaesiones igitur quete omnino pro mari lae eν ipria ratione,immediate, operationem totius organi M' 'ipii runvorsendunt aut saltem impediunt,aegritudines sunt putandae. At si minime id per seipsas moliantur, sed ea solatis morbinium ratione, τ primi instrumenti ossiciunt operationi m quae dico a catis se morborum sunt, non ite morbi. Dupliciter aut Instrumentali solet nusquissis morbus cohtingere in partibus instru morbus dupli metalibUS. Nam aut sequitur alios morbosos affectu; Vixς λςς di aut contrahitur a prima generatione Porro ubi pars aliqua in tumorem attollitur,ati iccirco meatus illius
24쪽
propriam operationem obstruetio ipsa meatuum dicetur morbus duraxat rumor Ver nequaq, sed obstructionis causan aeterunt sit affecta pars aliqd munus proprium obtineat hac ratione tum obstauctio ipsa et uni Morbes Infor particulae tumor morbus est appelladus Quemadmo δ QRη durn eYempli gratia ,si tunica alicuius venae, quae gibbis hepatis est adeo 1tumescat, ut eius cauitas obstruatur tumor quidem ipse,inorbus dicetur, fariguifica tionem oblaedat obstructio antem similiter quod in pediat diuTibutioncm Siquidem quianscctrus primo iam . . r. dunt operatione ii et sunt di vere dici morbi merenta
svino morbus At pationi Oblae Io,paStilo aut syniploma non morsed passio aut bus est appellanda . Qui vero ipsam induxit articius, symptoma uo morbus absolute vocatur sicutis causa morbiiaca,qc
cius ibis AEUM ipsum morbum pepererit, si aliam session na non
uti sit dic da adferat. Attulimus tam ex pluna morbi quod se Morbus innumere formationi consistit At innumero, duas differemero dupleta: tiAs morborum assignaueramus suum scilicet aliqua
earia scinditur tiarum Vtra prursus in binas alias secatur. Siquid eorum quae superfluunt, nonnulla plan sui: ex genere naturali ut Isi cui sextus adnascatur digitus nonulla Vero toto genere praeter naturam veluti sit in ventre gignantur Vermes aut in vessica lapis. Similiter deficientium particularum nonnulliae quidem penitus abolitae sunt noniaullae Verbex dimidio praeciis: Virunt aut, aut natura,aut morbo .Ex his tanaen,quaecum functionem impediunt, eadem ratione in morborum genere continentur Quaecunm Vero partem aliquam operationi dicatam vel refrigerant, vel non satis ei alime inti transmittulit causae morborum dicuntur. Quaedain rurgulio pri tameno morbi & morborum causae censentur ut licisus tu Rx gurgulio radicitus praecidatur. Nam c Vocem pertur
butheus t,di pectuso pulmonem refrigerat In magnitudi-
refrigerat. ne etiam Varii morbi contingunt ubi scilicet to-
25쪽
i eum corpus Vel pars aliqua , aut in prima generatione Morbus in m aut ob aliquem an aum praeter natura, Vel prodigio givx in inς- sana coiirraxit molem, Vel praeter modum est imminuta. ui morbi indeprauata compossitura cossistunt va- . . .. rias differentias ortIuntur. Ait iliquidem nunt,Vbin . , u ira comis
ruralis partium sicus Variatur. Alii Vbi ligam cta nimis sesilane. solutantur,ac relaxantur. Alii Vbi illa impense fuerintositacta Quippe imodica linguae incula, loquendi madendi , impediunt functionem: pudedorum verb, ob civeritam meatu , pedimeto iunt, quo minus procul rectaq; excutiatur se me Reliquum aut est quintum aegri udinis genus,riempe nitatis lolutio , quae tam sinula nitatis oba ribus u dissimilaribus partibus accidere potest. Nam si x 'ixi
mmania gratia exempli, Heruti aliqui praecidaxu dibus biivao talis solutio erit communis, tori instrumento, Nipla praecisae particulae. Qiapisii atoa,integre, sed aliqua Cκ parre praeciius fuerit, solius nerui propria iudicatur affinio instrumenti verbiaequaq, nisi ex accidetimed Solatibnis eois roditae nij a particularum, continui olutio Varia sit tirmi species dii nomina Vendicar Siquidem quae in osse fit ab omni vexis px diflms fractura Vocatur Quae ver in carne contingit vl pM QUS,VulnuS, at ruptura. Quae neruosiis particulis accidit,conuialsii nominari consueuitiDiximus tam simplicium differentias morborum Stipercu autem nuc ut ad cumpositorum dignotionem Veniamus. Eritigii Sinula,su moeiuxta haeresim prio enaci particula similari morbus co hora coposito Positus dum illius,hi quidem aduringuntumhi verbre uni inseretiae iaXantur meatus. At iuxta eos qui elementa eis alte Ut RQxyi
rationi obaecia contendunt,quatuor numero composi laclem fati morbi cessenturi nempe calidus simulo humidus ea Iidus simulo siccus: frigidus iuxta di humidus frigid Asfluxus h ὀδt ussiccus. dum Vtram videlicet qualitas excellit plus ψμφ Π'
Anaturae conueniat. Quod siletia UalitatibUS illis plus euitas momo iusto auctis, accedat pariter humorum afΠUXUS,totide rum composionaorbi nascentur, differentes nimirum ab illis, qui inua pixum.
26쪽
sola constitui dunt sine humorum colluvie. Similiter solutio cotinui miscetur morbis compositis secundum namo alte- ram sectam,necnon simplicibus, quorum4 principio invia radi Π elationem fecimus, Porro omnes inflammati simul ratae particuli di, ulcerat.e particulae, tres quidem necessario non quot morbos si nunqua quatuor morbos patiuntur. Voco aute impraen fPRti ii ur sentia: inflammationem rubentem renitentem ii tu -- s' morem,&qui dolorem inferat. Quga Verb omnes fere id genus tumores mutuo inter se commiscentur,r: roq; reperire alique ipsorum purum ait synce licernecessario dicendum eu Erysipelas,herpetem, carbo L culum, cancrum,ati alios id genus tumores,esse coalιhuadit sempe possit S aegritudines E quibus carbuculus quidem, semeum ulcere per cum Ulcere inuadit czetera Verb,iterdum citra Vl-Tumora re cUS infestant. Gignitur autem erisi2elasarum bile: ab ter Zimra sit' atra cancer inflammatio a languine a pituita denim
S i libuitii ut dςmatieXjsten tumor laxuso cedens Dui humores iuniorum qua tamei specie sint humidi potentia tamen non omnes tuor,qualia humidi sunt. Quippe atra bilis sicca esto fugida: flaua prile sit pis calida & sicca:ut Liuitac frigida sisumida ac sanguis --- denim humidus simulo calidus Igitur de morbis co- positis similarium particularum dictum nobis quusit
m ad eos qui instruiuenta discruciant sermonem ani
partium morbi conuertamiJS. roprii cuSumilarium partium dicentur
compositi qui morbi compositi,qui plures atm diuersas partes simul ita dicendi afflixerint: ex accidenti autem,qui Vnicam tantum instrumentorum particulam occupauerint Etenim si lipi 3pPixqd ς' pitudine obsideatur tunica incumbens corneae ' Uum
ni, incuben. ppitudo Quid sit inflamatio putas partis infamatio in corneae aut is existat copositus morbus nemini dubiu est, lipit ridi pitudine sutura et morbum copositu tunicae qui de ipsi proprium, ex accidenti vero niuerso instrumcto: Caererum si pterygium suffusio ac denim angulorum coarctatio simul ipsum oculum presserint, constitutio talis,totius oculi dicetur aegritudo composita: quum nim
27쪽
mirum uno eodemq, tempore diuersae particula contristentur. Nihil autem refert si dixeris Unicam est e corositam aegritudine,an plures, sed in diuersis partibus
causiri morborum , Liber VnUS. Vnc verbad morborum qui secundum sectam s. ' generosiorem partes similares inuadunt, causaς discutiendas nos conuertamus, idq; a calore immoderato auspicati. Vniuersa corpora pili aequo incalesce Calor immedire solenx,Vel ex motu improbo, vel ex putredine, Vel 'U' ex consortio alterius corporis feruidioris Vere astri Gui possit. Etione vel ex alimento ad accendedam caliditatem accomodo. Caeterum Ubi quis immodica exercitatione usus fuerit si calor inde ortus non occupauerit totum QRς R
loriamo musculorum ad quos praecipue mouedi mu pertinet. nus spectat. Si vero extedatur per Universum corpus, febrim accendit. EX ira etiam, quae caloris iuxta ore 'Qxi
veluti quidam feruor Vbi is per totum corpus disper
gitur,solet febris succendi In tumorib etiam praeter dam feruor. naturam Vbi humores putrescunt, caloraterdum cordi sensim comunicatur,ac denim excitatur febris. Quare hic venit intelligenda secunda xtertia causa caloris Praeter naturam. Nam ob putredinem, & ob viciniam partis contabescentis in iis tumoribus febrilis calor accenditur. Quarta species causae consistebat in astrictio Febris exas cne,&quidem merit b. Nam si ob astrictam cutim colitia iobe quom
beantur difflari ea, quae prius difflari consueuerant si q'' quidem fuliginosa fuerint, in specus cordis conmersa eos exurunt,protinus lifebrim accendunt Italidori etiam alimentorum sus, in eo enim quintum genus constituebamus' interdum febrim accendit: sicuti &acria medicamenta siue remedia sint, siue deleteria dicontraria. Non autem ex aequo omnes hasce ob causas Aa a iiii
28쪽
sebrire curias febricitant: or nec semper illis contingat par quantitas Πxing x aut activitas causae quod is animantium corpora pluriFebi semen, mum; iterum ab alicio dasserant .Etenim ad hoc, ac dae quae requi cendatur febris in corpore oportet Ut corpus ipsum xantur. siit accommodatumo habile, ad excipiedam febrilem caliditatem causa aut emciens existat alida,temptasqῆν. patientis proximitate sortiatur ut videlicet Pacti, ne immoretur diuti', pasturo corpore superior eua usa ant'ς dat Porrbcauiaequar in corpore humano praeter na- '
ii corpore oriΦxuram oriuntur,causa antecedentes vocantur procatur: ut proca tarcticae Verb,ssiue euidentes, quae extrinsecus aduenietar quae tes occursant. Frigiditatis etiam plurimae existim cauRduςnivnx x is veluti frigidorum propinquitas alimentorum qua stiditatisi xitas atm qualitas, astrictio etiam ait laxatio, citi de modicae,emq. nil&moruSimmoderatus quibus ex occasioibus costat etiam ipsum ignem extingui. Prima igitur species causar,occursans extrinsecus,ssiue contactu ipso,siue et Aperiema impotentia solet frigiditatis morbum inducere ob secuIsis intexta son tam verb. nepe ob frigidiora alimenta nonnullos cor
Ephepsiam vi repto Vissim attonito aut epileptico morbo, aut alioue fieri coniis quopiam modo refrigeratos,id quod ex ebrietate vel Ε - . maximbaccidere solet. QuanquinuInmodice haustu,' 'R ' i quum familiare alimentum sit mir calorem aullet.
get. Plurimum nutrimenti adferunt sit supra modum sumaCibioes Iem tur, frigidos morbos generat: sicutio caetera, quae naribus. '' tura restigeratoria quum sint,ssimiliter ingerutur Iu- trigido, - ta tertiunt genus causae nempe astrictionem, saepissi- - gignunt me corporis habitus etiam refrigeratur Vt quae interdum sopores graues veternum 1,5 apoplexiam indu cat. Astrictione autem tunc praecipue torquetur cor-
scunt sanguine, ut nullus relinquatur locus inanis , in quem,Vbi dilatantur,ambientem aerem possint exci-Pere. Quo quidem dum defraudantur nativus calor n
29쪽
brio fere extiguitur.Proinde qui silc sunt affecti, a ru- , tum destituuntur motu simulo sensu Did quod Hipo Artenaritanter Crates si1Enncasse Videtur dicens venarunt hoc e arte p QΠΡ. Ux
T1arum Imterceptione itarim Ocem eripere Igitur ut eatio ficordis calor permeatum gutturi 3, cum ambient nos accidat. aere commercium habet. Quam Uiamsi praecluseris illico pras o caueris animal Calor autem qui in omni obus est arteriis,per cor quidem, quatenus iam habet Calorern cor ad fauces &per Uniueriam cutem, in circta fluum aer dx V vj transpirat ac Ventilatur quidem dum attolluntur ar xeriae purgatur Uero a Uligine, dum contrabuntur coiractione ea Atl trothorum, naturalis ipsius modus seruatur rundem.
Si igitu tali motionis vicisssitudine ob astrictione deitituatur arteri necessum est calore extingui, corpus somnino refrigeratum emorii aeterum sit corpus refereti fuliginose excremento astringatur, aut excitabitur febris aut extinguetur calor nativus sin vero halituosis vapore sanguinis, arat fiet corpus ipsum plethoricu, aut ei HS calor increscet. Sed quemadmodum astrictio strictio saepe
sepius frigefactionis est causa foetianio rarefactio, ''i' ubi plusqex usu sit dissipat dispergitq, natiuum dio victis qua
xem, frigidius essicit corpus. At ver , perinde ac astri ratione effigectio ipsa interdum uniuerso corpori, nonnun alicui ex Qius parti accidere solet: eodem etiam modo habet Qx φη rarefactio Porro quae extrinsecus admouetur,partem ineuia arctis ipsam raram Vel constipatam reddere possctunt. At Uin in vita me, gula arctissima,& vita membrum priuat,4 ipsum in brum priuant.
pense refrigerant sed iam de siccis affectibus opportunum est ut dicant . Si quis multo mastis diffletur pro im 't*mpς
Ianodo alimenti aflumptI,Vtaturq; cibis siccioribus, racile in siccam aegritudinem delabetur praesertim si cu- at Tiso anxietatibus, necno Vigiliis torqueatur Sicca et reperies aeris, balnea quae desiccadi vi obtinet necnon medicameta, quae Ilus4 foris administrata, exiccandigossidet facultate sis corpora exiccat Humido a mor
30쪽
numidae inib ovies sunt causa contrariar nepe maxima cibo.huhaad mectantiu colluvies,molliuscula vivendiro antimi sunt ma traquillitas ac denici balnea.dulciurulus immoderarUS,maximeque post cibum. Ad idem facit desidiosa Vita pluuiarum copia humida temporis coititutio, ac breuiter ,humectantia medicamenta dam Vero causae 2 a 'lu' compositorum morborum similiter compositae surar. eomposita Si enim calida simul & sicca in unum aliquando conspisunt reni,calidus simulosiccus sequetur morbus. Itidem cogitandum & in aliis combinatioibus. At saepius causae natura similes corpus ipsum immutant PlerunPeta Centralii. Π men viribus pugnant contrariis ita ut aliquando conta iii, si tingat corpus simul fieri calidum atq; frigidum , sicutimus posse an siccum d humidum, plus naturae conueniat retia isci. minime id fieri posse videatur quae inaequalis intemperii e Mi mi rie vocatu Aduertendum autem est rursus, corporabilesti pia interdum a solis qualitatibus alterari, quandoque
etiam, ab illis quidem sed accedente aliquo affluxu ,hu Eumornosin, id qUidem specie, facultate vertanon item Flava simiorum tena quidem bilis potestate est calida &sicca atra sicca dc PGp frigida sanguis humidus atm calidus Tituita denicili
ista ui . 6 j lad humida. Qusrum humorum singuli,interdit
humolli di i 'ncerio puri interdum inuicem mim,solent in imberent sinuetia cilliorem partem confluere ob id istumores partium Fata tale variantur. Etenim quum quatuor sint facultates, quib oui ues qu ubet parStum animalis,tum platae praedita est, at- Excrementim tractriX, tentriX,alteratrix, expultrix eXcremetu 33 omne quaesita omne aut qualitate aut quantitate offendat: nec sit parte aut VRHti roour omnium particularum semper quae fortior est, talem ' κcrementum ipsunt ad imbecilliorem propellit Orn
libribus adpar nilam autem imbecillima ei cutis, totius corporis exotes imbecillio crementa recipiens Assignatis iam causis morborum res p tmih similarium particularu ad organicos deinceps nos O
is Lliai Ἀζrtat ius, exordium a formatione vitiata sumentes. Euariat enim interdum naturalisngura, dum ob mam