장음표시 사용
51쪽
ecidit quasi priuatio appetentiae, ubi corpus nulla omni Appetentia porio Eet potione ob Distoris atm humoris excessum: QN IVm t vel ventriculus propriam auectionem non lentit Ues peseae aut ii ciens ver appetentia apparet,Vbi haec eadem fuerint nuatur, aut deis imbecilliora. At deprauata potionis cupiditas, depra prauetur. Natae appetentiae ciborum proportione respondet Si quidem immoderata potio appetitur, quando colentilia Ventriculi tunicis Vitiosi humores, aut salsi sunt, aut bili ossi interdum etiam quia eluti feruet in eo natiua ipsius humiditas. At prauas potiones nonulli apPetur, ' Pro Vitiosi humoris, qui in ipsis Vincit ratione Est praeterea & aliud sympto ma nonnun osculum Ventricia Cardies a via ui infestans,nempe cardialgia uocata quae a mordaci de e oriatur bus ccis oritur. Bulimos etiam siue inexplebilis fata Vbmψ qum
Iries lymptoma est eiusdem particulae,UPi penuria,Im hecillitate, atq; refrigeratione assicituri Mirandum au tem non est,si ob oris uentriculi affectus, animaliam OH, ventricitaximis iisdemq; uehementissimis affectibus affligatur, ii cum princisi quum nimiruna pars illa per neruos quidem cerebro , bus membri. Per arterias autem cordi uicino sibi suas offensioesio ψHRς λς- municet,At uero singuli sensus instingulis particulatim instrumentis a sensibilibus alterati perficiuntur. Hanc
v. Sensatiora quo uero alterationem par alterata lentit, e a cerebro modo taut
suscipit facultatem,quae ad ipsam per neruum deriua tur Quippe cerebrum non ut sit sentiendi instrumen Cerebra quorutum,sed ut sensuum instrumentis uim sentiendi largia sum conduVm. Ur, a natura institutum est. Nam a sinpulis animalis
partibus per neruos entiendi racultatem tranimittat, per iitr
liquido patet,ubi neruus aliquis est diuectus. Siquidem uos largitur. Pars ea in quarn neruus ille distributus est protinus sen sum amittit. Taceo sensus inter dormiedum, aut ocio sos omnino esse, aut debiliter agere M tunc evigua se Facultas aluis
cultaS a cerebro I reliquas partes defluat Quiescit it m
Per somnum animalis facultas, naturalis aute. Ualidjus operat ii uelie Cperari uideturta quum tunc cibus multo melius coqua meaivn.
52쪽
tur non in uentriculo modb, sed etiam per uniuersunt corporis habitum. Est etiam rationi cosonum, illud animalis membrum , in quo anima rationalis, veluti in b, arce habitat, aliquado quiescere Cor siquidem exigua
b atmodum habere quietem Videtur , qudd logior non, magnopere indigeat, At res aliter se habet in cerebro. Quod quidem per vigilias officio suo semper fungitur:
per somnum Vero feriatur. Quamobre profundius videntur dormire ii, qui fatigati multa exercitatione fuerunt Vrpore quibus inter exercitandum plurimum faE excitati Vr cultatis inrincipio defluebat quocirca cerebrum Nig
altiusdormiui quineo Virtum inuauratione IndIget,tum ob nucustatis quam transmissit,inanitionem tu ob labores, quibus in mustas functiones defatigatu ei Queadmoda aut exerCtho ing sto, statio proniores sunt ad somnia, dc grauius dormiui: cur proni ad ita illi quom qui cibum inges erunt. Atilii eo grauiolamnum xςd detinentii somno quo ingestus cibus humidior sua
pte natura fuerit. Itide et ii qui plurimo te moragurratarunt, aut balneis multis, calidis Is,liberaliter circa caput sunt, . Quippe huiuscemodi omnia implere cere Ceret m V brum suo madore videntum qui alioqui non est inutilis Cauti redie, eiquem multa Xercitatio: lassum arid reddidit. tio concilia Etenim ur repletio capitis somnum conciliet, satis Ariai somnum stoteles demonstrauit JAt Vero, si a frigida multa a popVLxς ii duri ortinatur humiditate ipsum celebrum Veternosum lesbii Loiύ thargicu l, somnu inducit. Igitur ea quae duntaxat hahumectantia mectant,non ab re somnifera nominantur: quae vero Sozorifera se refrigerant, ea nec somnum conciliare, nec indolentia utitur qu inducere vere dicentur sed pro somno eternum Pra
Vihuias indu Vel diffcultatem sensus emcient ridiq; ob frigiditatis excit sicci eisum sursus siccitas immoderatior,&calor, elutracdlQUmmode phrenitide, vigilias infert quas neq; Cestiria, ne B δε- licitudo peperit. Sed apoplevia etiamo morbus comitialis at secto cerebromunt. Vertim Vt profundus sol Ianus sentiendi
53쪽
nus sentiendi functiones: ita apoplexia eas actioes quae Apoplem φpendent a Voluntatis imperio offendit. Ad haec qualis ii Ritςctu liti est insomnietas sentiendi functionibus: talissit conuul nis1o per morbum comitialem motibus Volunt driisi PQ iis editum sit. ro conuulsio quae per totum corpus fit citra delirium, aut soporem, a spinalis medullie, quae in ceruice conti Laactur, morbo depe det. Si vero Vel manuS,Vel cruS,Vel niusculus distendatur, aut conuellatur violeter ad illia semper neruum,qui parte mouet, referenda est noxa.
suimus symptomata quae circa sei sum Versantur,operaepretium fuerit, deinceps illa etiam examinare , quae sub deprauato motu, ceu comuni genere, Itinentur. Cuiusmodi sunt conuulsito, tremor,palpitati O,singultus,tussis ,ructus,sternutatio pandiculatio,& stridor dentium. Qu rum 1ane nonnulla quidem, naturae sunt opera, sed coactae ab Ialiqua causa praeter naturam atra morbidos sequuntur affectus, nihil ad ipsorum generationem oferente natura alia denim a natura dc morbo simul coetitibus ducunt origine .Porr naturae opera sunt sternutatio , tussis, oscitatio pudiculatio, Sosingultus. Solius ni orbi pal*itatio, conuulsio, resolutio P. Sicuti amborum coeuntium, omnis torpor,& tremor. Ad quorum sane omnium particulares proprias 3 differentias inuestigandas, sciendium est, quatuor e facultates, quibus iamia qllae aluntur corpora gubernantur attractricem Videlicet, retentricem, altera tricem,&ὰκpuli ricem Quum Tomus. III. cc
quae ad mota depraualli speisciant, alia qui de natura , alia morbi sui opera : 1cuti alia
Facultates Isturales sunt: quatuor,
54쪽
Ischuria natu ratem functio nem cohibet. Excretiones involutatiae quo
Paralysis nistiari corporiszDentiust idonStiabilissim .
Singultus. Respirationis duplex refra cito.
igitur iuxta naturae leges animal gubernat, nullus ipsi rum motus esse symptonia cessetur. Qiapisii quippiam in corpore praeter natura cossistat,insurgatque ad ipsunt deiiciedum expultricium facultatum aliqua,fit iterim, ut ipsarum motus sensu minime percipiantur interim ut uota lateant sensum: Virim tamen in naturant symptomatis transeant. Igitur functionis a Voluntatis imperio prodeuntis noxa est neruorum resolutio, couul so,tremor stupor. Caeterum si instrumentorum quibus respiratio perficit,resoluti sint nerui apnoea , hoc est abolita spiratib: si verbio cales nerui aphonia id est vocis priuatio:vocatur. At linguae paralysiis,&sii sermonem Voluntati opuS, Omnino tollat,nullum tame
proprium obtinuit nonaeimursus schuria,hoc est urinar suppressio, haud absimile quiddam apiaceae significare videtur quavis per ipsam functio a natiara,non a voluntatis imperio pendens tollatur.' Sed si quis tuitus cogatur meiere,volutariae functionis offensa est. Haud aliter alui excrementa ,si supprimantur,ad naturalem:
sin deiiciantur, idii, homine inuit , ad voluntariam functionem noxa referri debet 'At si paralysis totum
corpus inuadat, ymploma ipsum poplexia vocatur. conuulsio etiam ipsa pro Varietate particularum, Varias appellationes sortitur.Nam si mandibularum musculi conuellantur,stridor dentium: si vero oculorum tum peruersio,tum strabilismus,symptoma dicitur taverbs rigido pene semen effluat, veluti co uulsio quaedam ipsa gonorrhoea existit: si non rigeat penis ,referri debet ad retentricis facultatis imbecillitatem. Non desunto quibus videantur tum singultus,tum duplex inspirandi aeris refractio aliquando eccouulsione musculorum qui inspirationi inseruiunt, procedere Epilepsia autem est conuulsio Vniuersi corporis . At Rupor imperfecta quaedam est resolutio neruorum est j. re istum symptoma,coeuntibus in unum pugnanti-
55쪽
husq; morbo simul facultate Oes aut affectus qui Tensio omnis neruos intendere possunt in duo capita reduculum ple Π μ' planio
nitua1raena icil1cet atq3 etlam Inanitionem . Ac pnivg ualutione aiion. quidem, plenitudinem pariunt: ardetissimae autem ti aridissima febres,inanitionem. Quod Vero admotum itiam obilitatem is pertinet naturalem, si manum extendere,extentamq; immobilem seruare Ualeamus, animalis facultatis haec functio est: qui status, di motuso immobilitas dici potest . Sin autem supra rem aliquam solidam, recte Valantem manu depones, omnes musculorum actiones laxaveris, hac imanus gerem,necp ad imorbum,neq; ad facultatem,sed ad innatam animalibus grauitatem referre oportet. QueII admodum autem extenta mann duobus aeque ualentibus regitur motibus,sursum quidem ferete facultate: trahente Uertadeorsum insita grauitate: sic etiam re Tremor sit, mor perficitur duabus motionibus una, qua cogitur u imbri ps membrum obirauitatem ad inferiora dehiscere alte ς 'πις
morem manifeste facultas cum grauitate vicissimq; facultas nunc Vincit,nunc imbecilla Vincitur. Quamobrem contrariorum semper inter se motuum successione tremor fieri videtur: quu sit motus compositus, quemadmodum arteriarum pulsatio. Patet ergo huius remor esse quom symptomatis generatio,& ar in cu conatu fit voluntariam mouedi,sccem, uolutatis periti cu facultatis iii firmi .lionem , sed late. Porro maximinonus valida deiicit facultatenes in mhςςiiiδm ualidam Vero,non solum hoc ,sed parua quom prosternit sarcina. Rupisii ad multa imbecillitate deuenerit, vel sub proprio opprimet corpore. Quemadmodu aut animi affectus qui motricem facultatem imbecilliore - . .:--..-
reddunt tremulas functiones emciunt ut maImore Vi remulas funis derelicet sic morbi corporis, incomodantes ViribuS, U5es efficiat.
tremoris lymptomata inducunti in primis italo om sinu litiaenium maxime ossicit facultati, quicquid in intemperie φΦ
56쪽
senectus et in Osistfit. At senectus quo intemperie quaedam est, as ςmpςΠς minus & siccitatem procliuior. Quamobrem senes fa-
senes nonnulli cile tremore eXantur L XIV uenibus Ver corripiunque ex iuueni. Ur ij, qU Vehementer fuerunt refrigerati:& qui mul-hus corripian to meraco Vino se replevere, aut multas subinde crudi ux tates congesserunt, aut qui diu multis cibis ingestis, nullo Visi sunt exercitio, sed ignaui in otio Vixerui aut qui intempemue frigidam aquam biberunt. Praeterea cras silentiij, succi, facultatis meatus obstrUentes, tremore essicere pommili alpitatio aut est dilatatio praeter na
si quibus Vr .m, O p.rti, quae dilatatione uapte natura admit- partibus acci tit, accidere potens alia Vero nulli. At dilatari sunt na lat. ta, omnia quae naturaliter mollia existunt Palpitationem ita monnun cuti subiectis , illi musculis & vi PalpitatiQnem cerinus accidere cernimus quemadmodum ipsit cordi
motu a pulsu. Rrteriis: allo meis praeter pullum qui ab in sit tacuitate fit deprelies motu. Qinim autem palpitatio ipsas celeriter oriatur & evanescat, necessum est illius causam esse aeream eisentiam. Quae quidem sit pauca fueric PMphationem tenuis illi cora corpore defluet. Proinde Videtur illa fieri a Vapore apor crasi us ac multus, idq, pro captu spatii in quo G ssissimul continetur. Dilatat initur attollit micra inflat parte do
in palpitaui nec JOleter exploiUS, In cognatu ubi aerem expiret. particula. Verissimile autem est, refrigeratis quomodolibet partibus , at linterdum etiam obstructis, palpitatione et Palpitationis accidere'. Porro niuersus palpitationis motus, quomptu eri ut in v trana, partem agi videtur membrum . existit praeprrete natura ' Palpitatio ternaturam qua ratione a tremore distuaguitur. Ptremores quo etiam Mora iterualla, tremor ipse, sortia tui divediiserat. δ,Vt in membro an palpitatione fit motus paucuri paruus,& rarus ita m rigore fir multus, citus δε De q len S. Atqui multum Voco e X ipso motionum numeRigQu Dii eo citiim ex motior, is impetu frequentem . ex brevil
citum ait ne tempore quietis. 3eterum IO Us t no est Vmuerluxqtientem praeter naturam,Vt palpitatio δέ conuulvio sed potius
57쪽
totus ad expultricem facultatem est referendus &I Riger est refelissam irritans causa, cogensq; Vt violenter moueat, ζ'du ad Vin . praeter naturam e si e censeatur. Est ita strigor motus ἐς Pμ' ςς' clam compositus ex causa praeter naturam,& faculta R h mi te anilia antis,sed in quo Virtus, bin tremore est Vege tum copositustior. Ut aut exempla facultatis expultricis proponam e causa prae uterus non alio pacto ad foetus seditionem insurgit C: 'RivxRm M
sibus sustineat tum foetus grauitatem,tum suam iptims CXtensionem, ait toto hoc tempore osculum ipsisus ade exacte clauditur, Ut ne specilli quide aculeum admittat absoluto foetu, ad ipsius secretionem accedit . di teri coruuentiersa omnino constitutione affectug. Nam fauces qui ita resaxadem ipsius antea clauis, ade patet, vi facile per ipsas ψ'QpPQit δἰ totus foetus erumpat Tunicae ver plurimu antea extentae,c contrahuntur Vndit 4 foetum explodunt, viri celeriter abiteri ceruice decidat Corruptum Vero foetum eiicit illa facultas expultrix aut tertio , aut quarto, aut alio quolibet mense, haud aliteri instante pariendi tempore, matricis fauces aperiens Similiter etiam ventriculus, ingestis cibis, claudit inferius osculum: ac nihil egredi sinit, priusq accurate concoctum fuerit: si modo nillil aliud intercidere plana cogat functionem quemadmodum corruptela foetus in utero Ventriculi re
Sicili quidem olet Ventriculu natante cibo eu Omee fiΨe faeta re: ad inferiora Verbiendentes,per inferiora deiicere. tas.
Sine cibis etiam insurgit saepe Ventriculi facultas ad Vor
initur idq; ob prauam aut bilem,aut pituita, aut alisa huiusmodi succum, aut saniem. iam verb, qualis est, μ' vomitiones in ventriculo expultricis actio eiusmodi etiam per tussies, est in pectore,& in pulmonibus, benescio spiritus qui ad exteriora vehementer mouetur. Nullum autem animal, aut nauseare,aut Vomere, aut tussiire didicit. Verum,si causa praeter naturam, aut Ve
58쪽
mmimi tinus animal vel vomitione Vel tussi vexabitur Ad hos rum genus refertur etiam starnutatio, qua e pelliatur Nares sint me quae retenta in naribus haerent: quaero ipsae meatus reatus respiratio spirationis Nistunt. Spiritus igitur vehemeter Imotus,ni. earum meatus eXpurgat,tibicinum exemplo tibias,fistulasci expurgantium. Itaq; huiusmodi motus, natUrae opera existunt annumerantur tamen symptomatis praeternaturam,ob causa natiara ipsam ut sit mo-Tusti Avidiit ueatur cogentes. Tussiis porro nihil est aliud, jVeheme tissima ematio , qua plurimus spiritus celerrime foras erumpens,impetu suo extrahit exploditq, excremen m*x ,qm . . meatum ipsius obstruentia. Expelluntur autem faci
ut facile id, quorum nec nimI aquola nec lenta ellent a tuer1t. Ceteterrim illos humores qui in arteria contumaciter Sternutameta, haerent,& qui difficulter expectorantur,magis euellurquam tuisti ,ua sternutamenta utpote quae ualidiorem, vitussis, habet iidi pςa spiritus impetum licet aliam generationis suae causam
mores uelisit sortiam. Quippe non Ob ea quae asperis arterias, ea naribus molesta sunt, spiritus uiolenter emittitur c quo Tussis nihili ex prioribus Ventriculis cerebri explodi nonihil solet. ducit capiti Proinde tussis capiti nihil conducit. Sternutatio Vero, Stexi Vt uo ob destillationem acciderit haud mediocre pr3 2-
eaput nisi ob dium affert capiti repleto uaporibus. Nec mirum uide destillationem ridebet, spiritum unico impetu bc erupulmonera ex accidat capite emitti nam quum principium insurgit,ut expellat quίemrestant nares,utro B utitur expirationis meatu . Haec si sunt facultatis a uoluntate pendentis, symptomata omitus uerb, qui illis proportione quada Nausea pise respondeat,ad facultatem naturalem refertur. Vt audit vomitum tem uomitum nausea praecedit, sic tussim cerchnos, Cerchnos prae exiguus ad tussiendum impetus. Porr,quicquid spiri di im tum interceperit diussi reiicere oportet siue humordaeta dith i ira capIte defluens ,siue illapsa portio cibi uel potus siritum interci, Ue aliquid in asperis arteriis collectum,ut in periptae u-Piunt monia pleuritide,&incouexarum iecinoris partium
59쪽
phlegmone,aut in gutturis ipsius asperitatibus. Esto Tussis ob ε ε aliud tussis genus, quod accidit respirationis organis re gerat organa, miseratis. Sed ita affecti nihil inter tussiendu κpuunt fp ις qti'
adeoq; est exigua extustis, ut ipIritu cohibitione lup hetur primi,& ne eueniat,prohiberi possiit. Quippe augetur in instrumentis respirationis calor ob cohibitam ani Spissius eoia, mam: spiritus is sub thorace uioleter oppressus, in om S uis calorem neS arctokmeatus penetrat. Haec autem utram dum R. Qxφ'ηl x fiunt,omnia laevigant, ad temperamentiqi aequabilita aug. 'tem perducunt. Iam uer,intemperies ipsa, interdum simplici qualitate, interdum duplici constat: nonnunqeiusmodi qualitates comitatur id quod intemperatum est ueluti ros quidam. Sed enim aequalis intemperie Aequalis lassis nullo dolore affligit quum nimirum particulae assectae perie cur nul- adstitiam uelut acquisititia quaedam natura. Nullum idciat do-
autem corpus aqua ipsiu natura Irellatur. Nam ii quorum natura mutatur, corrumpiturq;,dolore assiciun Dolor quandatur: non quorum iam mutata aut corrupta est. Ubi ue accidat.
rb in corpore quopiam sentiendi Vi praedito, inaequalis suboritur intemperantia, quanta fuerit intemperiei
magnitudo tanta etiam erit molestia. Quare per tales
natemperantias inaequalitatem quanda sentire se aiunt tempestes do aegri &pandiculantur,omnes clypartes distendiat, sese ores secum uis tuendi gratia. Distenduntur autem maxime a somno ducunt. eXperrecti. Utpote carnibus uaporantia excrementa CXpςΠ-R
1entientes tum ob congelii cibi coctionem: tum ob hu distendant. iusmodi motionum quietem. Triplex autem in lassitu Lasemidines isdine potest oriri sensus contundens scilicet, tensivus pleπpotestor S ulcerosus,idq; a causis praeter naturam, omnes cor iςRise. poris partes quassantibus distendentibus,exulceranti bus. Igitur ubi tendi videt corporis moles citra quampia exercitationem, affectus is las11tudo tensionis spontanea uocatu quemadmodu ulcerosa tibi ulceris sen Lassitudo tensus trascurrere per corpus apparet: id quod motis a V sPQt e
60쪽
assitudo ulte gis accidit, si quiescentibus, nisi admodum magna sit rosa mori. in classitudo. Per tertium uerblassitudinis genus, quo alut
ulli desii bur Τ. ἘVM sim Ossa, ne minimum qu seni motum tolei assitudo voti rare aegri post uni: sicuti nec per lassitu in ulcerosam, tundens. - ubi nimium increuerit. Caeterum quemadmodum ubi Horror transit ulcerosus fit sensus horrent aegri, si commoueatu ita inodata, horroris affectus,si aliquis motus accesssierit, i rigorem transiit. Atqui haec omnia oriunt ab excrementis mordacibus. Differunt uero inter se excrementoruna muttitudineo motu propteream alia magis,alia min ero dant quodq; ex corporib ipsis alia sint imbecilla, alia facilius, alia aegrius, , assiciantur,& sentiant facit etiadiscrimen causa,ubi citius, uel tardi mouetur AdhaeCidem etiam homo, in quiescit, solam interdum sentit inaequalitatem: dum mouet horrore: dia uer execcitatur, rigorem. Quamobrem sic affectis consului me Exeremissa 1 dici,ut ab Omni motu se abstineant. Quin etia sol, bal
quibus causis neum,eXercitatio, admotum excitant excrementa,
moue tur alioqui quiescentia quemadmodumo ex animi affectibus ira Porrbaseipsis admotum excrementa insurgunt si uel calfiant uel extenuentur, uel in spiritum dis causa emota luatur Causa tam emota longe est molestior quie in
iis . ' tante praesertim ubi defertur per corpora sensibilia.
Quum enim quippiam per haec transiens, uiolenter ad cutim fertur in ipso per carnem cutemq, transitu,ne cesse est,ut stimulet pugat,diuidat,uulneretqi ea partes omnes, quibus obuium fuerit. Omnis autem causa Mordax mota mordaX,motaqi,ssiue frigidissima, siue calidissima meque omnis cau rit,&horrorem,&rigorem animati inducere potest. Ω siue rim Caeterum febres tertianae, ut omnium maxime bilio siVς αλβ ει calidceni sunt ita prae caeteris maxime horrorem
rigorem ii Toriunt eicere: in quo fuerint lynceriores , eo in ipsis ducere potest. Vehementior fitrigor. Porrb ardentem febrem rigor inperueniens soluit et bilis quae interim in uenis conti