장음표시 사용
431쪽
IARI ARVM igitur curatione ripraecedenti libro exposuimus Qua Dialiarumae, sane febriu Vnica accessio est, unico α si est viii
plurimum die ex ipsarum saltemna '
tura, circulcripta Caeter nisi q ea Diarias transim comodetractet in reliqua duo geric rein putri las
Ta febriuna nempe in putridaso hecticas transminu necticas nisi tridas enim appello, qua ex humo* putredine:hecli se ' cas vero ex imodica solida partium nascuntur calfa cilice ctioe . At vero in illo trasitu a diariis in reliqua illa duo medite feri febrium genera alter quodda febriu genus mediu li- -- cet imaginari,qd neutri extremitatu sit idae caeterum medita id quu inciderit nec nosse ii politar, nec repri Haere,quicXtremitatu,quar existit inedium, speciem ignorat. Ergo ex adustione cruditate,lassitudine, vigilia,pturbatione animi,vel bubone ab euideli causa aliqua oborto, nunqad tertiuVst die progredie febris accessio nisi idelictu circa laborante fuerit Atribus stipatio febris occasio est, iis et ultra hos porrigi acces
sio potast enim stipatio iis vel obstructis exilib' meati αἴ C
h p glutinoses,Vel crassos,uel copisos succos: aut iniuetib ,ob ea quae corp' siccarui, Vel deniq3'probe codelatis ob occursem causa refrigeratiu. Quas igit febres uel conniventia meatuit,uel recens corpo Is densatio excitant haeo post primam accessione desistur, Diariae febrea
si quis recte ipsas tractet:& uere diariae tum sunt tu di 'δm S sint, cuiuVAt quae ex obstructione creant, si haec de pusil ' -δης , a sit,solui quom ipsae sistit aliae diariae piat: si quis eas legitime saneti Sin autem adeb vehem ter sint humo
432쪽
res impacti,ut valentius aliquid quod eos Timat,postulent, id genus febres porrigi ultra unum diem necesse est, ac proinde diariarum genus videri egressas. Verum si neq humor putrescens subsit, nec ipsum corpus febrilem calore susceperit tanc habitu , Vtim genus id febris ab aliis duobus diuersum erit. Quare huiuscemodi febri natura quidem eadem est cum diatriis nomen ver non idem Si quidem quae febris ab
initio ad finem Vst unicam accessionem sortiuntur 3 octine se in multos dies porrectim ea synochi hoc est continehres quae o tes, Vocatur. Quarum natura est duplex. Quaedam aq3 ntUr earum manifestam habent putredinis noram. Quaeda
tum genus prorin non habent quas nimirum ex diariarum flet duplex. genere constat Quu enim accesssionis remissio ex fen Uentium humorum transpiratu contingere soleat no In M. transpirent autem prorsus in stipatione Vehemeti ne cesse haud dubie est multorum dierum fieri accessio μγ πη nem. Igitur ubi in tali febri nulla subest occasio , qua alterius accessionis principiu excitet non modo mul torum dierum evadit febris sed absci inuasione Vllius
accessionis,ab initio ad finem Vna febris persistit, nec quotidianam nec tertianam, nec quartanam refereS. Qu*niam igitur ex duobus his foueri febris potest: δ quditotus vapor non transpiret &ri idem Vapor ea quae contingit excalfaciat: necessum est tres esse syno chorum differentias inueni uersum mepe Vel pari per-8 ocharam rintium fies nente magnitudine ea,quam In primae accesssionis differentiae. Vigore habuit Vel adiiciete semper exiguum aliquid iminuente ue: atm haec vel aequaliter faciente Vel inaequaliter, si quidem quod accenditur, ei quod transpirat par fuerit,nec augeri, nec minui febrilis calor cernetur Verum si eorum alterum vicerit, tim sirid acuatur,neces larium est febrim minuissim quod adiicitur,omnino increscere. Haec itaql est continentium febrium species una,quae eandem naturam cum diam.
433쪽
riis sortita ab humoruna putredine in plureis, dies cxtenditui Altera vero contingit, ubi in omnibus Vasis, ac potissimum maximis, aequabiliter succi putrescunt. Quarum sane febrium in gracili & frigido corpore neutra solet cosistere: sed plurimum in iis qui sanguine abundant,& corpulentis AEn nec obstructio citra putredinem excitare febrim valet,nisi id quod traspirat,&copiosum,& calidum sit nec humorum putredo in omneis,quae inter inguina &alas itersunt Venas, aequabiliter ac cito porrigi in frigido habitu potest. Debent enim quae putrescunt, tum calida hu
mida esse, tum dissicilem habere traspirationem Eo 'ci'
fit ut necta in frigida aetate, nem in frigido corporis x Continens eis peramento,continens excitetur febris quemadmo bris in quibus dum neq3 in gracilibus, uel qui raro sint corporis fia non possit νε bitum sed prorsus in temperamentis , corporibus, Q pQV MPmaturis contrariis. Proinde fit, ut qui ita febricitant iiso pulsus maximus siti,& aequalis,d vehemes ' si semarteriaeqi conssistetia inter molleo durum mediocriq. At celeri ras ato frequentia pulsus, pro ipsius magni oti
tudine febris. Haec itam sunt ambarum febrium conimunia rateri tame priuatim insunt notae putredini et non modo in lotio, sed inpulsu etiam, caloris 3 qualitate iniucunda Quarum sane febrium dignotionem curationem ipsi tum ratione , tum experientia didicimus, qui statim ab adolescentia philosophiae studio Galenus Hecapti, primu nos ad eam contulimus mox patris eui isomnio admodenti insomnio moniti, adniedicinae studium excolen nitus medici
dum accessimus Est porr5 continentium febrium psi
dium maximum simodb vires valentes sint, sangui Continentiumnis diminutio,vel sep ad deliquium animi Primum febrium praesinant in contrarium statum agitur corpus, celerrime diu a imum e N animi defectu refrio eratum. Hoc vero nihil inueni 'myβῆ
ri posti nec ipsiis aegris, nec naturae quae animantes ii de gubernat,iucudius,utilius ue. Postmodum in corpo liquium.
434쪽
νη ut pingoribus ipsis necessario superuenit alui deiectio non-be o, nil&Vomitus bilis Quas res statim a toto corpore madores sudores is excipiunt. Etenim vel sola sangui nis detractione sic obita restitui olim ipse quendam
Sanginiae de adolescentem ardentissima laborantem 'nocho cui traicto, in Rrde an st sano uinis missione horas paulum nu-hiis, interposi, trimentὶς hibui,permisi J Vt qui eiceret Iam uerotis horis dii eorum qui ex sola obstructione febricitantes mihi ui-huβ,eTe modi dere coligit nemo in putredinis febrem incidit. san in 'dum arime prius detraxisset. Que quidem tibi ualida uirtus. Nimis '. Loest, aetas permittit,us' ad animi defeetum ut diquiescat mimus mittere expedit. Vbi horum alterum haud se iis respondet, tutius est, quantum satis uisum fueriistas Sanguitis mis tum principio detrahere quod defuit, iteratione sup ες lusit et plere Quo uidem praesidio omisso in summum ar2ra
sta pernicie eripiat Agimus ita apraesentiai de iis febribus, quae ex stipatis p obstructione meatibus oriuntur. Quas si sine putredine quide consistat ex diariaruesse genere dixi. Sin iis putredo aliqua suoveniat,ubi a sisbelli, ni Pus Venis .cpcipue magnis eapstitit synochas, otiati vh siue continentes excitari febre' ubi in unica animalis Acccasioes e parte exacerbationes quae cerib ambitu repetatrauihxile VΠd Q bus istitur corpus ex succola abundatia inhabile ad tra
Sanqui, qui spirationem Ja redditU,tantum caloris congestiit, tanhus detrahet, de iam febriat iis tm sanguinis detrahedu est,ritum uidu3 sit res tolerant. Alioqui certe verendu est,ne aut sunsecentur,aut corripiatur syncope, nisi eos Vel viriu robur, vel plurimus sudor, vel largia sanguinis profluuium a morte liberetNec vero existimes de plenitudine illa, quae coparatur ad uires , hunc a nobis sermonem fieri quippe quae nec sic obstruit vena ora Ut rectinera-Plenitudo se tione prohibeat, nec tam cas ea miliedit, nec ruborecundum vasa nec tumorem inuehit ive de ea quae cotineri a vasis Plenitudo fim
435쪽
vltra no valet: quaeq; ob id ipsum solet pocta lympio ' I hu
mata inducere. Si quide copia haec,du bonitatem suam seruat, Ut pariter augeri cu virium robore est nata ita m M A risirin has grauat,nec de caetero augebitur,4 bonitate α-H. naturae amittet: quare tunc fieri nequit ut non putre scat. Ergo festinare ad sanguine detrahendu oportetuquo Vasio natura ex transpirando, ventilandoqi, naturale temperiem seruas,humoribus, eo quo inter ini
tia modo,dominetur: qnsii ad intemperii versa labora n bit metuendu est ne hi putrescant Excitatur aut inte- ω sia an
peries in ea, ex febris calore optimuitam est in huiu-
scemodi febribus statim non numero die. , sed uni vi HIDγη/rium robori attentu esse. Quo circa non solii sexto se sanguinem etptimoie det sequentibus diebus sanguis mittendus is quQui dic
est. Quod ii aut alii medici, aut aeger, aut propinquit septimo si sus,n6 permittant ut seces Vena, ad frigida exhiben morbusatin vida accedes,sed diligenter ante discernens, situm nocu res suadeant. mentu exea cotingere possit. Quippe int pestiue imo Divd pQ diceq exhibita , lentoso crassios humores attenuari, Σ ' ίδι digeriq; prohibet. Imbecillas pari culas corporis pc tu sibi secaritit. Nonnullis illico spirandi dissicultatem, couulsione, uenam. atm tremorem conciliat. Tum vero, quibuscunt in Frigidὴς intena particula principe tumor alias ephlegmones caedem a '' uis tos, aut scirrhi genere constitit,iis frigidam offerreno quae accersat licet. Sed ne piis quib' obulauctio putridus uehurno mala. Non concoctus incommoda At si per continente se xi d Ab -hres eo coctionis humorum notas Videris, absim impe tabis, 'au. dimentis expositis, audacter aegris frigida quati appe me danda. tant, dabis praecipue si tali potioni assueuerint orro Erysipelas GVrysipelas ve*,cosistens in aliquo uiscere, non aliter, tum QVisisim
frigidae potu,sanabis. Sin vero istum cu phlegmone '' '' Iesir,in hoc coctionis expecta dete sunt notet caete* mi tatagidae po- rarus tuta iis qpauxillu sanguinis, carnisqς obtinci, set tu sanatur. gidae potio est. Celeriter nacta ad solidas animalis perseuenit partes , nulli quod eius vim frangat,occurrens.
436쪽
Frigidae potus Qua ratio etiam hecticae febres nec prorsus frigida, cur M QR nec mu tam aquam delyderant. At continentium se
I hobi ille brium maxima remedia haec duo sunt, detractios an
ctico letedat. guiniS,& potio frigida . Verum illa nullo non tempo- Continenti ue: modo vires sustineant: haec, quumo inpulsu urifeb dcxx-ςWς nis concoctionis euidentes cernuntur notae febris auat, o i heri tem est maxima Est etiam habenda ratio in missione frigidam esse sanguinis, tam eorum quae praecesserunt, u quae consesumma reme quentur ipsana. Nam sit praecedat ciborum cruditas,tadia:Ziss il ' o tempore differre venae sectionem iubebis, quatum ubi usi es satisfacere tum ad eorum concoctionem , tum ut ex tolerent hac crementa descendant,Videbitur. Sinsequetur necessa au appayenti rio vacuatio quaepiam sit exempli gratia , muliebrevit FQωψi si profluuium antum illi relinquendum eu ex eo quod sius utendum u il luperfluum existit, quantum est per eam acuandum. Sanguinem de Sed nec negligenda interim natura eius qui venit va- tracturo uri uandus: sicuti neci aetas,nec coeli status,iub quod resin ςnfYdς gio,& anni tempus comprehenditur. Sunt enim nonnulli ad extrahendos digerendosque succos,natura propensi nempe qui humidio calidi existunt quiq; raro
Sanquiris de runt corpori teXtu. Adhaec, quibus os vetris aut amanaetione quae rabile redudat,aut imbecillum est,aut supra modum Piohibeant. sensile. Pueri certe propter aetatem perpetuo. Celi
vero status ubi calidus nimiumo siccus est, corpus in ambientem resoluit. Atq; hi quidem scopi sunt,qui a
sanguinis detractione dehortantur.Eam autem postulant,Vna cum affectu,ciliuS causa primtim requireba-F-ΠgVi tur habitus durus,densusq; qui I digeritur aegre tu b. ut hi ''' amoiens humidus,frigidus φ. Quu autem in uniuersa
Methodii eb libus methodus in particularibus exercitatio cosistat, filii in uniuer fieri non potest, ut sine multiplici in aegris singulatim Hliby β exercitatione,quod ex usu sit,facias nec sane niuer- parti ulaithu, senium cognitione probe exercitatio procedat. Non.
constati licet siquidem Vllius artis scientiam nacisci, nisio methodum quadam habueris per uniuersalia theorema
437쪽
ea: Din particularibus te exemplis exerceas. Ut igitur reis cuiusuis
reuertar ad methodum, equidem virtutis cons*dera I
tionem ad curationem morborum saepe maxime ne ut methodum cesinariam arbitror sic, Vt quae circa ggrum administra quadam ahetur,omnia ferme eius unius causa fiant aliquando me a P niuersa diocriter necessariui sic vi aliquid ex hac quoque ad 'I 'φyς δ'
ca uua racienda tant, conuit petatur: non tamen prae tieularib e, ecipua faciendorum ratio huc omnis dirigatur. Possum sis exerceat. rursus ostendere , virtutem a de exiguit ad inuenteda remedia oferre Vir exilitatem et lateat: alias Veroptermitti, ac sileti opteriri quasi prorsus ex Vtiliterco fuderandis non sit ut in diariis febribus in quibus vi y y . . V riis Rhrd, ne res nullam proludentiam requirunt: tpote audV gligi .existe, Uerum quod in virtute accidit, id in reliquis omnibus es ualidi nulis quae aliquid faciendum indicant, usu Venit. Horum a lam prouidenorem Omnium aditum Hipocrates nobis ostendit cincti v xςqVix α Hippocratis tum tame quem methodo postea nos Xplanavimus: documenta inoperinde Ut Traianus,fecit, qui omnes Italiae Vias aspe culta explanaritate dissiciles refecit instauravit 1 et Verbaccura ui Galenus. tius de ipsis Viribus disseram operaepretium est scire DRiRRV ς' tribus rii generis racultatibus nue animis niuer ficiles sis sum animal gubernari. Quarum sane prima quae stirpi rauit.bus est communis, Quaq; vocat naturalem, atq; etiam Animae natura appetitrice iecur pro fonte habet: per venas'; illinc ii θψς ppςu
iparias in Vm uersum corpus , id alit Secunda autem, hepar. est, quae non modbit stirpibus, aut vita praeditis, sed etiam Ut animalibus anima est sita. Haec in corde, n Anima irascLte caloris insiti ,resides ab ipso per arterias ab eodem imis colloca ortas,in tot corpus dissem maci dicitur si tu vitalis fa ivx ςφx V cultas tu irascibilis aia. Tertia deni meaia ratio atrix, quae in cerebro domiciliniri habens. VoluntarjiSac riΟ-
nantis praelidet per neruos 3,, ceu per canales, toti cor italis censistit pori sensumo motum largitur. Has igitur facultates in cerctro.
seruare, nihil plane est aliud, quiram seruare. Siquide squalibet earu amissa, necesssium est,reliquas simul peri- Tomus. IV. Dd
438쪽
re. Ac proinde in opere de sanitate tuenda huc onane consilium direximus. In hoc Verb,primum proposita est,morbi sublatio. Nam cuiusmodi in illo est sanita- Curativa pars is tuitio ,eiusmodi in hoc est morbi sublatio. Quoruna xliβας qu utrim communis est ipsa vitae custodia . Hoc tame in
tur qua in e ter st,t quae secundae Valetudii iis tuendae gratia geruconueniant, Qtur, eadem statim Vitam tuentur: quae ver affectioes differant praeter naturam in morbis discutiunt, ea non omnino vitam custodiant. Quippe aliqua eiusmodi praedita sunt facultate ut si immoderate aut intempestiue vra Te,Vitam adimant: quod solent vacuationes immodim Vtia re car Erto quum virtus tantopere necessaria sit eam
virtutem eaeo Rutem tardat Ia Vacuantia remedia, liquis iplis paratuunt moderate Viatur:Vtim aduersae inter se faciendorum
indicationes in talibus corporibus sunt, in quibus a sectus, quo expugnetur, notabilem vacuationem des 8derata. virtus autem hanc ferre non valet Caeterum quemadmodum nihil quod sanitatem tuetur in ualentibus vires corrumpit: sic in aegrotis aliquando virtus succedit iis,quae veluti in perniciem eius administrantur: Vt si evacuemus in plenitudine quae est supra vires: aliquando ab ipsis dissoluitur. Etenim in synochis
febribus: ex meatuum stipatione ortis,quoniam alida plerunt virtus est,citra periculum vacuatio adhi- betur. In aliis ver quae ex corruptela humorum gignuntur, existit maxime periculos . Siquidem quod corruptum est,alienum a natura quum sit, id se auferendum dictat, uel vena incisa,vel purgatione. HO-rum autem praesidiorum neutrum feret imbecilla facultas , si quando cum corruptela coluerit. Oportetigitur,Vbi indicationes ita sibi aduersantur, paulatim quod vitiosum est,uacuare paulatimq; quod salubre
est,in eius locum reponere quam curationem Vitiosi
Eolaiasad succi Medici epicrasin nominant. Quum igitur sectio venae,sanguinis sit vacuatio sanguis autem ipse utilis
439쪽
possessio naturae existat:sic utici oportet venae semes sanguis pro nem fieri Ut quod inutile exsanouine ipsi naturae est. v ςJPςMO
emittatur .Fit porro LangulSbtrariam naturae inurilis satiquis dupuvel quum propriam qualitatem ad Vnguem non ser cite inutilia Uat: nec amplius nutrire,sicut pri', potest: vel dum ita redditur. multitudine creuit,ut premat vires,aut distendat Vasa, Vel rumpat ea, vel obstruat. Atq; in his quidem mis sio sanguinis utilis est ceu vacuantium praesidiorum λην N ... inter navnum in alias autem , ceu quoa humorum Vehemen .st iiii vitiorem impetum ad partem diuersam reuocet, Vel ad praesidium uase lateta derivet. Postulat autem semper valentes vires, cuans interdaquae modo acuationis eius respondeant. Quoties Vix uxiR' G
igitur virtuti notabili ex Vacuatibus auXlli noXam visis quandocidet, toties ipsa utile aliquid indicabit: aeque tim,Vt YEheant sed quum manifeste iuvabitur. Ubi vero ex iis quae aia cationes uniofectum submouent, nec commodum illi accedit ut 1 8 VR lum,nel incommodum,ibi veluti inutilis praetermit '' 'titur. Porro quicquid aliquam praestat indicationem, si natura id simple sit, etiam quod indicatur, timsimple erit. At si illud compositum sit, di hoc erit quocu compositum. At sane quaedam custodiam sui: quaedam amotionem indicant. Virtus iram semper unam rem indicabita utim sui custodiam. Custodietur . -- autem, primo quidem,si quod ex substantia ipsius uel oustodiam Minanitum , Vel alteratum est, correxerimus Secun indicat. ab ver b, si quae ipsius substantiam vacuare , altera Virtus umrςq; possunt, prohibuerimus Aestimari autem de mu st MMbebit interim, quod magnitudine, dignitateve ante Indicanti mcellit. Maxima igitur dignitas, virium ipsarum est: nitates Me
quando vivere ipsum nobis ex harum custodiacon, EEmand . . sat utpote quum vitam, aut ipsas esse uireS,aut ea
rum actiones, necesse sit Virtus ergo omnium pri J3 3 2 :
ma custodienda hominibus est A virium indicatio Ida,&5... ne proxima e istit, quae ab affectibus, quos curare conamur, subministratur : postea deinceps reli-
440쪽
quae . Quicquid igitur indicationi, quam vires praebet aduersatur id secundi est loci suae vero cum iis quae conducunt Viribus in idem competunt, haec trunm calculii referunt &eo quae primae sunt notae,&eorii quae secundae. Quare citra controuersia facieda. Quae Vero aduersantur aliquando administranda prorsus non sunt: aliquando paulatim. Prima igitur indicatio uindicatio m ortinium est, quae a virtute sumitur: non tame sic pri luxu φ' i a vi curationem nos doceat quum ex numero cum
Dinon sic in atricinum indicatIonum no stit, sed vitalium. Nan ecput curationem Vt aleamus, uelut a morbis liberemur ab ea quicqnos doceat. primum desumimus, sed ut uiuamus quis ex accidenti interdiam virtutis roboratio ad affect curationem At uero medicatrices indicationes a morbo ipso sumuntiar,4 a temperie corporis,d ab ambiente noS aere qui causae sine qua non, rationem Obtinet: quum sine ipso nec tolli morbus, nec teneri fa-njra SpOSsit. In omi)ii tam curatione agendiarum indicationes in histribus ad unam consistunt. Reliquae autem omnes ab his in partes diductis, oriuntur caeterima affectus ipse haud quasi in causas diduci est aptus, quemadmodum temperies atm ambiens aer sed tantummodo in differentias. Nam aut in similaribus consistit partibus aut in instrumentariis Acin similaribus quidem vel simplex est intemperies, Vel composita. In instrumentariis, circa simplicium partium uel posituram uel formam,vel numerum , uel magnitudine, tum quae horum sigillatim traditae sunt differentiae, consistit. Porro affemium qui simplices partes occupant, Vnus est intemperies calida. Quae si in totum corpus diffusa sit, appellatur febris Ideoq; omnis febris qua febris , humectatio refrigeratio iemedia sunt. Ac si sola quidem sit febris ad refrigerandum hume lctandurn ueluti ad finem, dirigetii omne medentis consilium. Quare,materia inueta, opportunum tem- Nosti diste