장음표시 사용
441쪽
pns ex quatuor febris temporibus sumes: quatitatem uero, ex conferendo cum naturali habitu morbum. Quippe, quantum is recessit a naturali habitu tantum opus est aegrunt refrigeres c humectes. Ambiens au Aeri comerorem aer cuius fuaere comercium non licet si contra kμ rue
re haudquaqpriam morbo temperiem habeat, praelidiorum num posse. ro est unum sim similem Vna est morbin carum causarum. Iccirco tunc inhibenda eius noxa est,scilicet reliquorum auxiliorum humiditate ac frigore intensis, adauctis s. Ipse autem arte reddedus est talis qualis ad profligadam febria aut aliam qpiam dispossitionem, desyderat. Si igit morbus siccus A calid sit, humidiores frigidiores 1 domoso eligemus, &pparabimus. Sicuti e diuerso,si frigidus humidusq; eas quae calfacianto siccent. Sunt itam deligedae quae ex seipsis eiusmodi sint. Alioqui industria nostrasparabimus ipsas, Febrientibus per aestatem quidem eas subterraneas molientes,& ad quales . de Septentrionem conuersas ac pauimenta ipsarum assi ligς GPx P
piret machinantes flores praeterea S germina, quae frigidae humidaeque simi facultatis, per aream diffeminares: per hyemem verb, cotraria horum facientes: prae sertim ubi morbus suadet ubi non suadet: excessus tatum Vtriust temporis remittentes. Poterunt rursus tres illae indicationes praedictae ad dua tantum reduci nempe ad morbum & sanitatem. Nech enim aliud Sanatio quid. ipsa sanatio est, morbi insanitatem translatio. Qui affectus contrarii quum situ, necesse est per cotraria fiat dicatio cura Corum alterius in alterum trasmutatio. At, ita rursus 'ηφε ῖς'
una erit lota curationum Indicatio generalissima, Vt ca videiicet c5 delicet contrarietas. Caeterum ad accuratam contra trarietas.
riorum administrationem necessium est curandorum Contrariorum corporum privso naturasin temperamenta coanota Vbibi iQM,
lcere: quae quidem tum ex iis quae in libris temperam de dereturco torum tradita sunt, noscuntur: tum N aetate, hora sinuo.
442쪽
anteacta vita,quae nimirum in victuso exercitii ratione consistit,praeterea in hac regione, & hoc anni tentpore,& hoc coeli statu, conuersatione. Ex ipso autem temperamento inuento,administrandorum indieatio suppeditabitur . Sed ne* paruu quid,negligedum ue, censueridies ad remediorum inuentione conssietudo adfert: veluti ad mu*nn0n nec ad sanitatem tuendam: quum sinEulorum corpo '
ad sanitatem rumstiam naturam ostedat. Nos liquidem uia ratio- tuendam pluit neq; ab ea procedentes, inuenimus ipsarum partiummum posse. affectum: dein ex illo rursus peruenimus ad faciendo. Conseqtudo rum indicationem. Consuetudo itam curationis rati
rin indicii nςm indicat, per corporis naturam intercedentem quemadmodum aetas: quae di ipsa temperameti interuentu praestat indicationem Aduertere autem oportet,corpora frigida disicca, quaeq; ex terrestri natura Corpo a disti, constant cuiusmodi sunt mineralia I aegerrime sol-patu facilia Mui. At quae calitio humida sunt,eorum substatiam cedifficilia quae terrime dissipari in ambientem. Quae verbin medio
horum,ex diametro pugnantium, consistunt,ea corpora quo magis ad haec , vel ad illa accesssierint , eo vel aptiora ut dissipentur erunt, uel contumacia magis. In summa citra calorem non potest in halitum
digeri corpus ullum , quandiu substantia eius coacta puemia ha 4ςns laqli manserit.Puerorum autem substantia,facileia in omniu lime omnium digeritur,dissipaturq; propterea qubaracillime dige est ut humidissima omnium,sic nulla frigidior. Qia' ratur minus vacuantis praesidii eget: quum ex se ipsa natum ut fibsta raliter abunde vacuetur. Fit autem profectbin pro
caeteris egeat pter caua muccamst, regionem. tempus aestiuum,
praesidio ibo statum coeli impense siccumo calidum notabilis amante cutim vacuatio. Itam hac de causa qui sanguinis detra. , . dione M'derat,iis aut prorsus no secabimus uenam, harici '' aut pa detrahemus Erunt ii in hac detractio quom spectada natura ab initio cosuetudo aetas, locus habitationis,anni tempus,cceli status,necnon is, qu cura
443쪽
mus affectus: alia kratione, ante hunc,laborantis facultas. Quum ver,affectus sint numerosi, cui I, ipsorum sua est curationi per corraria indicatio. Quo circa,octo intemperamenta quum simi, octo erunt etiam morborum, quibus simplicia corpora sunt obnoxia, particulares indicationes Vltraq; has , una eius a sectus, qui instrumentalium communis est, diciturq; continui diuortium cuius sane est indicatio curationis, Unitio . Est igitur unum morbi genus, quod similareso simplices animalis vexat particulas quam intemperiem vocant. Huius aliquae differentiae oriuntur ubi corpora, nudis qualitatibus alterantur aliquae ubi accedente etiam humorum affluxu . Qua fane dispositione utram Vel afficitur Una pars corpo- Poris,vel plureis, vel uniuersum corpus.
Inte peries sina plicium partia
esse octo, toti deque illarum particulares se dicatioes. Solutionis cootinui indicatio est unitio. ntemptata differentiA.
dam est in corpore praeter naturam affectus: utpote causis quae primum . . - . eas excitarunt,iam ademptis. In qui ctus simpi bus Vertacausa quae eas accendit ad-- -- huc manet, in iis nem affectus sim-
π,nem sanatio est. Siquidem quod febris iam rec Ptum in corpore est,id ex propria ipsius curandi indicatione discutere oportet: qa adhuc est futuru, id pro Pulsere,ac ne fiat vitare Uetabit aut si quae id excitat causa prorsus summota sit. Itam in diariis faciedo idicatione maxime ex ipsa febre capiemus. In relisis Ue-τ. quae accensionis suae causam intus habent, pri
444쪽
Ddicatio ipsa indicatio ab ipsa sumetur causa. Quare si febrium Fgd RV E multos dies continuant recte ostedimus putredinem
hrili causa sub ue caulam: haec nimirulanada it prima. Sed nec ita menda M. terini extinguendae febris, quae per eam iam accensa Putredine esse est, ratio non habenda . Ac si Quidem in idem consen-
qunu ., ii iant, quae febrem eX gllum . quae oppugnanti
festant dies a causam,in quod Utracis conspirant, quum unum sit, si proinde prius ne cunctatione est agendum. Sin febris, quae iam acce--liςndam si a sit, sanatio, causam quae hanc excitauit, est auctura: aut quae causam submouent, brem exasperabunt,diligens habenda con*deratio est de remediornm specie. Etenim si intolerabilis aegro sit magnitudo febris,
committendum non est,Vt per ea quibus causam adimimus,febre augeamus. Sinita mediocris sit febris, Vt quo tempore contra causam tantu pugnas,obruendae interim Vires aegrotantis non sit, Vtim contemnedus is curationis niodus non est. Non contemnendus autem nec ille est,qui contra id, cuius maius momentum est,instare iubet nec tamen alterius omnino negligentem esse. Quum autem in examinadis iis, ad hominis salutem non parum mometi facultas habere videatur,tria nimirum erunt, quae in propositis iam ob putredinem febribus agendorum indicationem no- 'diς ηφης in prinia largiant. Febris videlicet. Eius effectrix cau put idis sisti se . Praeterea naturalis facultas. Caeterum priora duo hus sumi a se submouenda sunt: tertium est custodiedum. Erit itam e ipsa, ab rursus & hic necesse ut tum febrem, tum ei causam, Iectrice libV in facultate ipsa conferas. Mox si eadem ambo re-
cultare media requirant,ea prompte exequaris. Sin inclicationeSpugnabunt,Unam praeferas, Vel quae a viribus sumitur,Vel quae a causa,vel quae a febre: sic Vt quae caeteris sit valentior hanc magis sequaris nec tamen caeteras negligas. Nunc ver ad particularium praesidiorum cust erentias nos conuertamus repetita tamen
mentione diariarum: quum di ipsae, inscitia medico ,
445쪽
in plurium dierum febres aliquando degenerent: idq; Diarias bres et earum effcctrice causa abeunte vel etianum persi1 ' P 'qstente. Porrbabiit effectrix causa, quoties ab ira, dolo tui, rejΣ .re Uigilia, cura,aestiuo sole, fatigatione, δέ bubone qui Diariata a iam desiluit, citra stipationem febris est excitata. Ma saeran recedat,net, quoties vel ab externa causa, vel ab ipsa febre, sti 'GRppi niax
patio aliqua est orta. Namo frigiditas,& astringenti sit nisiosus per mediam stipationern seimper febre excitant quae faciant. Vstio praeterea nonnun constipat corporis habitum.
Iam ipsum febris principium, ubi cum horrore iuuasit, stipationem subinde fecit. Quin etiam glutinosi 4
crassi aut etiam copiosi succi, ubi mediocriter obstruxerunt, diariam aliquando febrem accendunt. Dicula . . i. tur autem id gen febres onmes diariae, quia solui Via cui si dicanti. die sunt aptae computata cum hoc Vna, nocte cae Diariarum aD tertim non est idem diariarum omnium affectus. Sed fectus muri
ab aliquibus inseparabilis stipatio est ab aliquibus mi enime inseparabilis: sed velit pleruiam simul adest vel
ambigua sorte vel raro. In separabilis stipatio est iis, qui ex aluminosa aqua,vel chalcastio de Vel tali qua-Piam alia, aut ex frigore, aut leui obstructione febricivarunt. Plurimum verbiis adest qui ex ustione febricitant. Ambigua sorte, iis , qui ex fatigatione. Quicunq; verb, ex ira Vel tristitia vel vigiliis, vel pertinaci studio,Vel cruculate Vel bubone febricitant, ii Sra Q. rb adiuncta stipatio est. Atm harum omnium febrium ρὰ, duri nulla quod utile κ ipsa sit)ad secundam si acces hiis excretioisionem perdurat, sed intra quatuoro viginti hora si bus desinant. no destinit: idq; cum sudore, vel madore, vel transpira RI Ii ς' tu quodam halituoso Aut sit quando earum aliquae q dic tamen rarius contingit' longius trahunt, duae iis acce Diutitos. dunt causae, quae ipsa solui vetant. Earum una frigus est, quod vel ex ambiete aere, vel ex unctione quapia extrinsecus admota proueniat. Altera egregia illa dia tritos est, si qui videlicet hanc transire, medicorum in
446쪽
olatiarum ui scitia coguntur.Multae igitur apparent diariarum efferipio differe febriu differentiae particulares. Vna,quando iam prortus recessit ipsaru effectrix causa: ueluti ustio Altera, S sua se ει qua QMaec etiam adest: sicuti stipatio. Cuius duae sunt plex differentiae: nempe exiguorum meatuum 5 densitas, Densitudo me obstruebo. Sane desitudo ipsa, alias exsiccitate pro tui Vnde a uenit:alias ex frigore,eoq, uel simplici,uel cum astri-OM,uA .ha ori ui. Iam uer obstructionum ipsa*,alia est, quae differentiae. abunda tia: alia quae ex qualitate succorum, scilicee qui aut leti,aut crassi sint,incidit. Praeferetur aut inter remedia,in ea quam copia facit sanguinis missiori ea, quae ex humo quaistate consistit,attenuantium usus. p. i. .. Consilium Verbsumptum a uiribus. ut in diariis sane
rihus sumpta. M Xiguum,Ita mus qui pluribus diebus urgent, latis in diariis qui, magni est momenti,eocii maioris quo hae sunt longiodem, iguran res. Enim uerb ubi naturaliter vires se habet, ne mini Plurium ut inum multitii in diuturnis febribus vacuation Vsum
hus, maximi morantur: bI aut sunt Infirmiores, pro magnitudine soleίeri mo, imbecillitatis impeditur Usus auxilior Vacuantissi. Ramenti rius aut accidit, ut protinus in primo, secundo'ue die, Vixς prim vires imbecillae cernantur id uuod tame interdum ac
initio mori indit,Vel praegrotantis malum corporis habitum,vel hi, unde resol pisenium. Nonullis etiam fatigatio Vbi tristitia vigi-ui accidat liaeq; praecenserunt,& inedia per totum secuta est die, dein febris prius si homo cibares, circa Vespera occupauit,& nox insomnis est aeta vires ipe resoluit. Porr,quibus temperies corporis ad siccum caliduci; puersa,febrem accendit ii interdum vel in prima inuasioe
accessionis,nutriendi sunt ne dum ante illam .Eis aute soleo ipse sorbitionem ex alica exhibere iniectis in ea
in psema inua mali punici granis: qui cibus bilioso stomacho est optisone accessio mus. Na4 roborat hunc,mal punicum dialica,quanis qui sint diutissime in eo citra corruptione maneat,sensim con μ' : i' coquit dq, nec acescens,nec et innatans. Igit mordes
iuri iobota halitus, succus ubi per sensibilia corpora feri hor-
447쪽
roreso inaequales totius corporis concussiones facit, in iis, quibus cute stipata, quae prius transpirabat, iam sunt detenta. Quae quidem,si fuliginosa sint, febres accendunt. Eiusmodi autem halitus, succos 1, tum mutatao vehemens dimotio tum vigiliae, & ira, dc dolor, cura augent:tum proxim Fab istis, unum illud per se interdum augere eos sussicit,utim si cibum quis non sumpserit. Essicitur natam corporis halitus in iis natur;s, quae facile amaram bile gignunt, ex longa inediabiliolus. 6cussio itam siue rigor succedet, propter eo si cos acresqrum quae feruntur excrementote tum multitudinem. 'g'Ux tum acrimoniam tum m petus celeritatem,tum labo eida
rantis virium imbecillitatem. Horror verbiet Ubio torror unde qualitas eorum,& impetus Velocitas est remissis tum p uriuat. copia minor: ac potissimu quu vires tristati obsistant.
Quod si largius remittantur iam dicta, ne horror qui 2ς ' dem continget: sed vel quidam ceu ulcerosus sensus Ηbaothes M.
vel tantum inaequalitas. Porro quibuscussi virtute ex stadentem in sente imbecilla squallidoque ipsius corporis habitu ,in Principio a cipientis adhuc accessionis vidi adesse symptomata iis 'ββψm' inri- omnibus pane ex vino diluto,& calente,matur eXhi uiola suib&bens horrorem statim inhibui. QuJto vero hos citius calente e ibi cibaveris,lato scilicet magis febrem prohibueris. Sin tu duae horae ab initio inaequalitatis interpositae sint, nu- qtΠΠiter
tries tunc quom,modb adhuc duret horror praedices ian
tamen ivit febricitabunt,caeterum innoxia febre, &cui cutis mador succedet: quo facto,tu lauare,tii nutrire debebis .Quod si horror plerierit, acria plane febricitet distis no sint cibadi: sed decrescete i accessoe, at interdu in summo uigore nutriedi sunt. tutiois xtegritate no expectata.In nullo nam squallido affectu mode finit accessio,prius' illi vel ex lauacro vel humido vi tu humectatio accesserit. Calidis ita m&ssiccis laedia aditer. naturis,sive asmo ortu sint tales,siue sint et acqsititis iam ςδlidi et
mδxime inedia aduersat ebriu paratissima cause In βῆς ' O
448쪽
rer alia asit,calidus i summo siccusq, coeli status, ta dicta teperatura essicit. Hic aut status alio anni iste, cloestare,planesiacidere neqvjt sicuti nec humidissimus pariter frigidissimusque in alio thyeme .corpora igitur a Iidao sicca, ex inedia facile in Abres ardete incidui: Ia quibus, nisi prius mors occupet, in heeticas transeu traici ab his,in marasmum: vel protinus ab initio,arde Hedur is febri libus praeteritis abeunt in hecticas Maxime autem sich pridςi cas, calidasq, dispositiones corporum , a princjpiesse
Ida, Psedi, ori nς stic corripit 4 quod oliri cuidam iuueni con-
dispositiones. ψ qt reX ira febricitauit. cui quidem, quoties nutritus est, fontanae plane gelidae dealmus interim binos cyathos, interim ternos quando frigidam simul multam sibi dari, qui ita sunt avecti, citra noxam non ferunt. 9 circa Utilissimum fuerit, ubi febris ideant perspexeris, i prima statim occassione minori cum periculo, copiosiori frigida uti corporibus ad validam siccitatem nondum perductis. Iam Vertaquemadmodum in quibus febris accendjtur propter mordent en acrimoniam ex calfacti, attenuati is a Sole , inedia, dc laboribus, succi, maximum eius remedium e humidum nutrimentum: sic e diuerso, ubi ob copiam, vel Obitructionem,uelphlegmonem, vel humoris alicui putredinem,febris est orta, maximo malo est cibus. Numendi qui Quare hos quidem, nec in febris inclinatione, citra nonon sint, ne in Xam nutrias, nedum ipsis accessione inuadente sillosee, sod, detii VςyO,0 mmcςrrhizmpore ed potissitnaum per cu- natione natio em In summa verb, illa duo a primo statim die,. Nutriendi co sunt tibi in omni aegro spectanda, morbi summus i-lstium sumen gor di aegrotantis vires a quibus cibandi consilia pe-: α ς' rum uas. Postea si transiri summum incrementum sine Om
hi. vitibus isto poteri, in cibi abstinentia homine ipsum erua aegrotantis bis. Sin exiguum adminiculum requirat, abunde erit
sola mulsa. Qubisi maius de syderat,si sit ex mulsa,ptisanae cremor latis erit. At si fas non est summum mor
449쪽
bi incrementum aut teuui Victu, aut inedia transmitti id agendum Vt homo statim in prima accessiois inclinatione nutriatur Aliquos verbipsorum,d quum invasura adhuc est,& quum incipit, cibabis. Sint por-rb hi sicco temperamento & calido oportet: tum Viribus necessarib imbecillis quum fieri nequeat, Vt abun is, de siccum, calidunici, corpus, si febricitet,virit, sitrua lentibus. Si autem cum eiusmodi febrio corpore mo cirmentanei membri phlegmone sit coniuncta, omnino aeger morieturamagisq, id certum est, si vel peripneumonia, Vel pleuritis Vel angina,vel ventriculi vel iecinoris phlegmone infestet. Inribus sane affectibus nasilus est Virium robur. Nam quod ad phlegmone quae in iis est partibus attinet, minime plane est cibandum. Quod ad virium infirmitatem, utim saepe Ac proinde necessum est,aut resoluantur vires,aut phlagmone augeatur. Quoties igitur vel ex lassitudine, Vel ira vel pluribus curis vel vigiliis , vel tristitia, vel longa ne
dia Vel uniuersis una coeuntibus, siccatum corpus ,
ac febris inuasit, quae&aridam reddit cutem, di igne 'ra illisum calorem refert Vtim hunc talem timor est hectica pectanda. febri correptum iri potissimum in aestate, ac coeli statu sicco calido, Oportet autem, qprimum ptisanae cremore,&sorbitione ex alica nutritum panem post oblato,aquae frigidae potione hominem cures. Qui pinpe protinus extinguitur, ac cessat omnino febris mod nec phlegmone aliqua ei sit adiuncta, nec putridus humor. Quan ego etiam Vel si haec aderat, aegrotorum non paucis aquam frigidam dedi, tutius esse ra-tUS phlegmonas in praesens augere si sinere hominem in hecticam febrem prolabi. Caeteriam si ni agnum so re i commodum,Vel humori putri, vel phlegmonae sit suspitio, a frigida quidem danda abstinebis refrigeratibus autem remediis, quae foris applicantur, teris: modo ea super os ventriculi,aut tota praecordia: m
450쪽
do super pectus impoliens: ubi scilicet plurimum sub-Balnea quib' esse caloris , maxime iudicabis Balnea etiam, iis qui conveni R ccato plurimum corpore sunt,o citra humorum pu
redinem febriunt mon incomoda existunt. At phlen
quantur Onas lubiequuntur rebres, propter putredinem humorum,qui in ipsis impacti habentur. Possunt tamen, Putredo hum vel citra phlegmsnem , in ipsis vastis aliqui humores ru QxVpki putrescere: idq; aut in una animalis particula, in fini cit ς 'V bus ipsorum impacti: aut etiam in rotis eorum capa-ρ' cita tibus, quae inter buboneso alas sunt, comprehensi. Vbi igitur citra putredinem squallenti corpori febricitare contigerit, caput totius curationis, in iis re- Remedior te mediis quae refrigerent,humectentq; statuere opor- frigerantiu hu tet .Porro duplex genere est harum rerum prima mameritatiumsp, teria. Vna eorum quae foris incidui: altera, quae intus
matςn ψμ in corpus sumuntur. Extrinsecus corpori incidunt,ta P aer ipse quinos ambit: tum pharmaca, quaecunPhumectandi refrigerandique vim obtinet: & tertium praeter haec dulcis aquae balneum. Intro in corpus sumuntur, quae eduntur,ac bibuntur,4 inspiratus aer. Ab his generibus tentandum est propositis hoc loco febribus tum humiditatem,tum refrigerationem comnemperatio I parare. Verum refrigeratio, quoniam per essicacissi-λ-hus cur mam qualitatem inducitur, A parui temporis est, &hreuis sit tem periculosa. Contra siccitatis per ea quae humectent,cu''yz. ratio ut longi temporis est opus ita minus est, si refrigeratio periculo exposita. Si igitur temperat sit aer, qualem se exhibet, tali eo est utendum, nihil amplius de eo nobis solicitis. Sin vero admodum calidus, vel sebiliti sit admodum frigidus,pro calido inducendus arte co- tibii quales, rarius est jubterraneis inuentis domibus quae&frigi e coueniat dissimae sint, maximeq; perflatae, Mad septentriona' conuersae tum auris quibusdam suauibus opera nostra paratis: alias ex euripis in quos multis aquarum fontespcipitent: alias aqua frigida ex vasis in vasa trans-