장음표시 사용
61쪽
Sanguinis Per coipus distributio. rist. 3. de
sit receptaculum, pulmones autem cor extransulcus spiritum adducatit in alvo multa sunt mirabiliter effecta, quae cons an sere enervis. Et autes imultiplex tortuola arcetque continet, sivit illud aridum est sive humidum quod recipit, ut, a mutari concoqui facile postit eaque tum astringitur, tum relaxatur, atque omne, quod accepit
cogit conflandit ut faciles calore, quem mul ltum habet exterendo cibo, praeterea spiritui imnia cocta atque consecta in reliquum torpus di bvidantur. In pulmonibus autem inest raritas quae ldam Massimili spongiis mollitudo , ad haurien ledum spiritum aptissima qui tum se contrahunt a pi-irantes, tum respiratu dilatant, ut frequenter ducatur cibus animalis, quo maxime aluntur animantes.
Exintestinis autem alvo secretus a reliquo cibo succus is quo alimur, permanat ad ecur per quas lidam medio intestino mesenterio, id est, medio inter intesina usque ad portas jecoris ductas&di- irectas vias, qua pertinent ad jecur, eique adhaerent a Rique inde alia: ad rencs pertinentes sunt, per quas cadit cibus a jecore dilapsus. Ab eo cibo cum est secreta bilis, iique humores, qui ex renibus prosun- duntur, reliqua se in sanguinem vertunt, ad eas indemque portas iecoris confluunt, ad quas omnes ejus via pertinent per quas lapsus cibus in hoc ipso i
loco in eam venam, qua cava appellatur, confunditur, perq; eam,ad cor consectus jam coactusq; perlabitur ' corde autem in totu corpus distribuitur per venas ad modi multas, in omnes partes corporis
pertinentes Quemadmodum autem reliquiae cibi depellantur, tum astringentibus se intestinis, tu relaxantibus, haud me dissicile dictu est. Sed illa potius explicetur increbilis fabrica naturae. Nam quae spiritu in pulmones anima ducitur, ea calescit
primum ab ipso spiritu, deinde coagitatione pul
62쪽
PHYsIOLOGICE, T. monum ex ea lite pars redditur respirando, pars concipitur cordis parte quadam, quam ventricii Cordi ven- ii uincordis appellant cui similis alter adjunctus est xxiculi, in quem sanguis a jecore per venam illam cavam infuit, eoque modo ex his partibus sanguis per venas in omne corpus dictunditur spiritus per arterias. Ut Eque autem crebrae multaeque toto corpore intextae vim quandam incredibilem artificiosi operis divinique testantur. Q i id dicina de Ossibu Quae subjecta corpori mirabiles commissuras liarint,&ad stabilitatem aptas, Gad artus finiendos accomodatas, ad motum. ad omnem corporis actio' i'. Huc adde nervos, a quibus ar- ςx i tris continenter eorumque implicationem toto corpore pertinentem qui sicut venae arteriae a corde tractaea prosectae in corpus omne ducuntur. Ad hanc providentiam natura tam diligentem, tamque solertem adjungi multa possunt, e quibus intelligatur, quantae res hominibus a Deo, quamque eximiae tributae sint qui primo eos humo forte re ψ 0 h
Dexit arron: etymon, quod repugnant i. o isti Ihmprobat 'Lactantisin excitatos, celsos Sceret Oscon ς. stituit, ut deorum cognitionem, coelum intuentes, ' lib. de Ira. capere possent sunt enim in terra homines, non QmOςrc ut incolae atque habitatores, sed quasi spectatores superarum rerum atque coelestium quarum spectaculum ad nullum aliud genus animantium pertinet. Sensus autem interpretes ac nuntii rerum, in ζnsu capite tanquam in arce mirifice ad usus necessarios&fac ita collocati sunt. Nam oculi tanquam spe oculi culatores, altissimum locum obtinent; ex quo plurima conspicientes, fungantur suo munere. Prieterea ilus parti prioli mandatus est cernitur Ors. 1. de enim per directum. Motus enim ante fit Prospi pari. amm, I ςiendum etiam est eodem, quo motus agitur Au Audi xu xes orbem capitis aequis portionibus secant, te nentque
63쪽
cicer. est. Odoratu . Gustatua. oeulorum
Pupilla. Palpebrae. Palpebrarum
nentque medium Ruditur enim non modo perdire mina, verum etiam undique 'at aures cum sonum recipere debeant, qui natura in sublime fer 'tur, recte in altis corporum partibus collocatae sunt. Itemque nares, quod omnis odor ad superiora sertur, recti sursum sunt: quod cibio potionis judicium magnum earum est, non sine caussa vicinitatem oris sequutae sunt. Jam gustatus, qui sentire eorum, quibus vescimur, genera debet, habitat in ea parte oris, qua esculentis ac poculentis iter natura patefecit. Tactus autem toto corpore aequabiliter susus est , ut omnes ictus omnesque nimios frigoris de caloris appulsus sentire possimus. Atque ut in aedificiis architecti avertunt ab oculis naribus dominorum ea, quae profluentia necessario tetri essent aliquid habitura sic natura res similes procul amandavit a sensibus. Quis vero opifex praeter naturam, qua nihil potest esse callidius, tantam solertiam persequi potuisset in sensibus ξ quae primum oculos membranis tenuissimis vestivit sepsit quas primum perlucidas secit, ut per eas cerni posset firmas autem, ut continerentur. Sed lubricos oculos fecit Minobiles, ut de declinarent, si quid noceret aspectum, quo vellent, facile o Verterent aciesque ipsa qua cernimus, quae pupilla
vocatur, adeo parva est, ut ea quae nocere possint, facile vitet. palpebraeque, quae sunt tegumenta culorum, mollistrinae tactu, ne laederent aciem aptissime factae,in ad claudendas pupillas, nequid incideret, adaperiendas idque providit, ut identidem seri posset cum maxima celeritate. Munitaeque sunt palpebrae tanquam vallo pilorum quibusta apertis oculis, siquid incideret, repelleretur,
somno conniventibus, cum oculis ad cernenduna non egeremus, ut qui tanquam involuti quiesceret.
Latent praeterea utiliter es excelsis undique partibus
64쪽
tibus sepiuntur. Primum enini superiora superci his obducta sudorem a capite fronte des uentem repellunt. Genae deinde ab inscrior parte tutantur subje leviter lue eminentes. N.isus ita loca V tus est, ut quasi murus oculis interjectus esse videa- tur. Auditus autem semper patet ejus enim sensu ςxiam dormientes egemus a quo cum buu es . 'μ'' acceptus, etiam e somno excitamur. Flexuosum iter habet, nequid intrare pollit, si simplex directum, pateret. Provisum etiam, ut si qua mininis bestiola conaretur irrumpere, in sordibus aurium
tanquam in visco inlia resceret. Extra aurem emi i ux0Πns
nent, luae' appellantur aures, tegendi iussa sa tae, tutandi lire Θnsus e ne adjectae voces labe
renturat lueerrarent, priusquam sensus abliis pulsus esset. Sed duros inuasi corneolos liabent introitus, multis lue cum sexibus, luod his naturis relatus amplificatur sonus. Quocirca in fidibuu testudine reli,natur, aut cornu, extortuos ocis inclusis reseruntur ampliores. Similiter nares. quae semper propter necessarias utilitates patent, contractiores habent introitus, nequid in eas, quod noceat, possit pervaderes humoremque semper habent ad pulverem, multa lue alia repellenda non inutilem. Gustatus praeclare septus cst ore enim cuilatus o continetur ad usum apte, Mad incolumitali cu G- μ' stodiam. Omnis tu scias is hominum multo antecellit sensibus bestiarum. Primum enim oculi in ii artibus, quarum judicium est oculorum, nil iis, si iis, caelatis luesormis, in corporum etiam ira otione atque gestu multa cernunt subtilius colorum etiam igurarum tum venustatem atque Crduiem, , ut ita dicam, decentiam oculi judicant atque etiam alia majora nam desvirtutes de vitia cognoscunt ita tum, propitium, laetantem, α -
65쪽
cium. Animus. Orationis orὀana. Arteria aspe
cognoscunt. Aurium item est admirabile quoddam artificiosumque judicium, quo judicatur&in
vocis&in tibiarum nervorum oue cantibus varietas sonorum, intervalla, dii inctio, vocis genera permulta canorum, sus cum leve, asperum, grave, acutum, flexibile, durum quae laominum olum
auribus u licantur. Nariumque item justandi&aperte tangendi magna judicia sunt ad quos sensti capiendos ierfruendos plures etiam quam vellem artes reperta sunt perspicuum est enim, quo compositiones unguentorum, quo ciboruna conditiones,quo corporum lenocinia processerint. Jam vero animum ipsum, mentemque honii nis, rationem, consilium, prudentiam ; qui non divina cura persecta es e perspicit, is ipsis rebus mihi videtur carere. Ad usum autem orationis incredibilecst, nil diligenter attenderis, quanta opera machi nata natura sit Pi maum enim a pulmonibus arteria usque ad os utimum pertinet per quam vox principium a mente ducens, percipitur tunditur. Deinde in ore sita lingua est finita dentibus, ea vocem immoderate prosus ain singit uernam at quae sonos vocis distinctos iressos esticit, cum dentes Dad alias partes pellit oris. Itaque plectri similem linguam nostri solent dicere chordarum dentes, nares cornibus iis,qui ad nervos resonent in cantibus ' Quod si lingua talis, 'abra humida atque agilia non essent, maxima literarum pars exprimi non posset quippe cum itera partim ingua producantur, partim labris comprimantur. Quam rio aptas, quamque multarum artium ministras manus natura homini dedito Digitorum enim contraitio facilis, facilisque porrectio, propter molles commissuras artus nullo in motu laborat. Itaque ad pingendum, adiungendum, ad sculpendum, ad nervorum eliciendos sonos, ac tibiarum a
66쪽
P o. E. brarum, apta manus est admotione digitorum. tque haec oblectationis, ita necestitatis, cultus dico agrorum, extructionesque tectorum, tegumenta corporum vel texta vel suta, omnemque fabricam aeris&ferri. Ex quo intelligitur, adinventa animo, percepta sensibus, adhibitis opificum manibus, omnia nos consecutos, ut tecti, ut vestiti, ut salvi esse possunus urbes, muros, domici ia, delubra
Corporis constitutio ex clementis quibus id conservetur ah de ruatur
Vmanum corpus unum effici continuatio seriesque partium, qua enu neravimus S uae umsimplice non simi, rursum minuti. sconciduntur, donec ad ' id perventum erit, quod in diversas s Mee species partiri nequit Elenae utum vocant ' Quod
unum multi e veteribus, sed perperam constituti t. Tuitu uapropter qui materiem rerum esse putarunt noer Ignem atque ex igni summam consistere posse:
Et quiprincipium gignundis aera rebus Consiluere aut humorem quicunqu putarunt Fingere res ipsum per se terramve creare Omnia, ct in rerum naturas vertier omnis', Magnopere a vero longeque errasse virintur. Adde etiam qui conduplicant primordia rerum, Aera jungentes igni, terramque liquori. Sed qui quatuor ex rebus posse omnia rentur, lementa Exigni, terra atque anima procrescere, se imbri rixi xuQx- morum rigentinus cu=nprimis Empedocos est, rem c tetigisse videntur. Et ampedocles for 'ςmpnto
x ii Trismegistum sequutus est, qui corpora nota μ' ' stra ex quatuor elementis constituta est e dixi Deo: liabere namque in se aliquid ignis, aliquid
67쪽
Tempera naentum. Qiralitates. Cicer. I. A
aeris, aliquid aquae, aliquid terrae:&neque ignem esse, neque aerem, neque aquam, neque terram. quae quidem falsa non sunt. Nam terrae ratio carne est humoris in sanguine aeris in spiritu: ignis in calore vitali. ob diu i. 'mippe ubi temperiem si jere humorque ca-M. Iorque Concipiunt: is his oriuntur cuncti duobus.
Cumque sit ignis aqua Iugna vapor humidus
Rescireat, se discors concordia'tibus apta est. Hac sors elementorum concordia,' Temperamentum est, concentus scilicet quidam quatuor principum qualitatum. Qualitatum sunt aliae principes, alia ex his ortae. Principes sunt uniusmodi implices. Ex his autem ortae variae brat, multiformes. Itaque aer quoque ignis, laqua, di terra, prima sunt. Ex iis autem orta animantium formae, earumque rerum, quae gignuntur a terra. Ergo illa initia. Elementa dicuntur e quibus aer xignis movendi un habent e sciendi, reliqua partes accipiendi quasi Phtiendi, aquam dico&x xx Quin tumorem calorem, qui et fulus in corpore, terrenam ipsim viscerum soliditatem, anmaum denique illum spirabilem si quis quaerat unde habemus apparet quod aliud a terra sumpsimus, aliud ab humore, aliud ab igne, aliud ab aere eo quem spiritu ducimus. M Ghee.1. da Et locorum ita lues animalium. corporum, Ira 3 morum varietates, mixtura Elcmentorum racit, proinde m aliquos magis incumbunt genia prout alicujus elementi vis major abundavit. Inde quasdam humidas vocamus aridasque regiones,
calida, frigidas. Eadem animalium tominum discrimina sunt Resert quantum quisque humidim Idem 1 de
68쪽
n se calidique contineat cujus in illo elementi portio praevalebit, inde mores erunt. Iracundos fervidi misturaFaciet est enim actuosus e pertinax
ignis. Frigidi mistura frigidos facit:pigrum est enim
eontractumque frigus. Sed calidi plus e Lissis, quibus acria corda, Iracundaque mens facile serviscit in ira. Se major adhuc in corporis, qisam animi anitatem, mus teperamentie mentorum. Et ipsa Sanitas nihil aliud est, quam dispositio quaedam, quae ex litimido sicco,irigi loci calido, vel natura vel artis beneficio apte composito constat quod tantillum naturae cinas vel artis, dispositionem illam turbas, ipsam sanitatem evertis. Vndelatet Sanitatem esse temperiem qualita tum concinnam, hoc est certa invicem proportione respondentium. Licet autem vita absque primarum qualitatum permixtione neutiquam possit consistere, peculiariter tamen in calore sita esse perhibetur. Sic enim res se habet, ut omnia, quae alantur, J crescant, contineant in se vim caloris sine qua neque ali possent, neque crescere. Nam omne quod est calidum igneum cietur& agitatur motu suo. quod autem alitur crescit, motu quodam utitur certo aequabili qui quamdiu remanet in nobis, tamdiu sensus vita remanet refrigerato autem&extincto calore, occidimus ipsi extinguimur. Qusd quidem Cleanthes his etiam argumentis docet, quanta vis insit caloris in omni corpore. Negat enim ullum cibum esse tam gravem, quin is die nocte concoquatur cujus etiam in reliquiis inest calor iis, quas natura respuerit. Jam vero venae arteriae micare non desinunt, quasi quodam igne motu animadversumque saepe est, cum cor animanti alicujus evulsum, ita mobiliter palpitaret, ut D 3 imita
69쪽
imitaretur igneam celeritatem. Omne igitur quod vivit, id vivit propter inclusum in eo calorem. Lucr 1. 3 igitur calor, ac ventus italu in ipso Corpore, qui nobι moribundos de erit artus. Morimur His cu=n continuo in humidum , alterum vita Paullatiin principium, agat id indesinenter depascatur 'Senee non repente in mortem incidimus, sed minutatim procedimus. Quotidie morimur, quotidie demitur aliqua pars vitae, tum quoque cum crestimus, vita decrescit. Nostra quoque ipsorum semper, requiess sine usi
Corpora ertuntur:nec quo uimmvesummve, Crus erimus.
Et quia quod e corpore continuo liuit, non eadem bonitate instauratur; cito pede labitur aetas. Nec bona tam sequitur, quam bona, primafuit. Siquidem Singula de nobis anni praedantur euntes. Quamvis vero corpus mortale aliquo tempore interire necesse est: atque ita necesse est, ut vis ea postulat, quam modo describebamus, necessitudi-1iis cui nulla vi resisti potest, 'luce neque mutari, neque leniri potest tamen ne id ante tempus fiat, procurandum eni.' Socrates vehementer familiares suos hortabatur, ut valetudinis curam haberent:ac partim a peritis, quae possent, discerent, partim singuli per omnem vitam seipsos observarent, quinam cibus, qui potus, qui labor eis conduceret, quo pacto his utendo, quam optima frui valetudine possent. Nam si quis ita sui rationem haberet, disti cile jebat esse, ut medicum aliquis inveniret, qui ad valetudinem conducentia magis ipso dijudicaret.
Vt igitur quod absumptum It quantum feri po- teinire arciatur, cibo, lotu, aeruque instiratione
70쪽
P, Cepus esZ. Cum vero cibuta potita corporis nostri ali mentum feri nequeant, nisi coctione immutentumio coelio calidi innati spirituumque beneficio inprimi Ierficiatur omnia qua calorem nativum spiritusque . con ervare, seu augere possunt, ad anitatem tuendam faciunt, qua vero illa dissipant aut impense consumunt, sanitatio vita obsunt . Talia sunt, Somnus se Vi ilia, Animi corporisque motus, sec. Cui porro sibus, quem assumimus, ob dissimilitu dinem, in corporis nostri substantiam totus veris non
tente necessario in coctione, aliqua excrementa se cernuntur, quae cum inutilia sint , ne corpus nostrum ossendant, excernenda sunto. Hinc recte dicium a Cicerone, ' Valetti linem 'pi '. ad
deambulationem moderatam, delectationem, purgationem ventris. Et liaec aegri sanique communia habent, ne avi 'Senec.Ds . de cibos appetant, ut lassitudinem vitent, bell- quis quatuor, quas Res nou- naturales vocant Medici, rite utantur. Su=it enim sapro usu aut abusu, mel sanitatis vel morborum a se, uti sigillatim deinceps monstrabimu .