Conciliorum: sive, de morborum curationibus. Liber posthumus

121쪽

nomine appellasse videtur. Nonsecus enim aeditescente visco populus depauperatur; ita cres cente Liene reliquum contabestit corpus. Inter omnia vero praesidia nullum occurrit Marte yQ-l tentius Lieni coercendoimpr1niti dicatum.Licet enim Mars pessimum audiat Moriis, est tameul optimum quoq; Vbiae instrumentum, ut credam

in eo totius curationis cardinem versiari. Prael terquam enim quod ad viscerum obstructionest reserandas poti ores sibi vendicat partes, eadem etiam insigniter corroborat. Unde Scaliger,

ait, ferro potentius aut fricta laxare aut laxa tiringere.Nempe hunc admodum partita esti Natura Lagacissima vices atq; operas in iis, quael condidit, ut idem non solum diversis sit di-j versium speciebus, sed & eodem in corpore alias atq; alias comparet affectiones. Atq; his quidem facultatibus pollet Mars, non occultali aliqua virtute, sed quia humores ex diminutali ventriculi digestione genitos exsiccat,eosdemq3

peculiari quadam agnatione attractos e Vacuat,

tum quod vi Sulphuris penetrante in farctus recludit,idq; in Lienis maxime obstructionibus. Hoc animadversum est in animalibus quae apud fabros educata aquae ferratae potu exiguos habent lienes. Atque haec ideo sunt a me allata, ne chalybis, tantopere profuturi, taedio assiciaris; siquidem ad superandos morbos chronicos &Saturninos longo temporis spatio opus est, alia cum calumniae periculo & artis dedecore operam ludet Medicus. Perge igitur bonis avibus.

122쪽

& de rebus tuis deinceps bene spera. Deus opi' max' adsit consiliis nostris atq; omnia remedia reddat salutaria in tuam omnimodam sanitatem, nec omnibus Croesi divitiis nec auriferi sagi arenis commutandam. Vale, U. N. & me, quem judicio, quem favore &gratia tua dignum fecisti, eadem ipsa perpetuo fovere velis.

I totam amplissimi mundi fabricam animo tuo quoquo versum perlustra Veris, bc quaecunq; in linii ejus recondita sint, aut ambitqejus caelique complexu continentur, libera silutaG3 mente contemptaveris, Ptis Omnia plena, miraculis cuncta reserta, & in minimis quoq; numen invenies. In hominis vero structura Om,nibus augustius quid deprehendes. Nihil eo admirabilius, cui septem mundi miracula jure Videntur cedere, ut eum Pluto, fidelissimus friuotelis praeceptor non sine causa θαι θαυ-- nominaverit. Dolendum saltem ia toto Pectore dolendum, quod tantum tanti Conditoris opificium,tam coneinne &affabre constructu a, S tam miro artificio fabricatum, nostrai pirum inobedientia & divinae legis transgresesione adeo concussum di debilitatum vacillat,

si dictum iactum in se corrueret, nisi praepotenti

123쪽

tenti Dei creatoris manu siustentaretur. UR; adeo perniciosia est peccati malitia. Ut varioseasius A mille rerum discrimina, quibus humana fragilitas indies Obviatur, sicco pede pra, tercam, mille insuper morborum, vitae insidias sicilentium, phalangibus undiquaq; obvallata impetitur 3 adeo quidem, ut nobilem ocyus Arabiae felicis phoenicem, quam ullum hominis corpus sub Lunae concavo persectς & integresianum inveneris. Nempe, ut nemo sine crimine vivit, ita nec ullus sine morbo, in aliis alio in pluribus multiplici ia complicato. Et horum quidem delictorum nostrorum vindices, a D eo,ia justo quidem judicio, mortalibus immediate

immittuntur ue non pauci hereditario quodam jure ex paremum genitalis seminis prava Scmorbosia dispositione cum vita in natos propagantur , plurimi improbae victus ratione contrahuntur, ut Diogenianus ex iis nos aegrotare, ex quibus vivimus, verissime assirmarit. Εκ omnibus Vero membris, caput, sapienti &rationis domicilium, pluribus & gravioribus affligtur morbis, cum primaria affectione, tum communis lege consiortii, aliisque partibus stubj centibus uberem dc foecundam ministrat morborum causam. In horum cura quisiquis persetus fuerit, Medici Physici divino honore dignandus, Venerandi quoq; e Coo sienis enco. mio celebrandus, quo ait, λα - φιλοσόφΟ ὀ εο Medicus Philosisphus Deo aequiparendus. Im primis vero jugi catarrhorum defluvio tentatur,

unde in dispositis berinae tussis lames & causa

124쪽

suppeditatur, a quo in molle, rarum ili corruptioni obnoXium pulmonum parenchyma de. pluo, immiΠet tenerae, mollis & laxae partis corruptela, quam funesta tabes excipere solet. In tali periculo versari Videris, amice Optime,

nisi Apollinis tibi numen faustum & propitium

assulserit. Cum enim maternus sanguis praeeipuum sit foetus alimentum, & secundaria procreationis origo, plerumque accidit, mi plus labis ex matre contrahat, sive corporis habitum,fivi animi mores spectaveris. Cum itaci Matrephthisi enecata latus sis, cui ipsa corporis figura ac structura perquam similis existis, & alii etiam ex familia tua phthisi perierint, quid mirum si tabida stirpe latus ejusdem quoq; labis haeres esse videaris λ Id quod reverendus e Coo Senex

ea ratione evenire statuit, quia genitale semen ab omnibus corporis partibus manans, efficit, ut ex podogricis podagrici, ex calculosis caculosi, ex phthisicis phthisici generentur,tali nimirumeliaractere in semine impressb , qualis in iis, unde emanat, partibus, insitus suerit. Ad haec Natura rerum parens, industrius alioquin humani corporis opifex ex dictis causis eisinxit tibi meliori sortuna digno, viscera intemperata& inaequalia; Ηepar quidem, gratiosi humoris fontem, fervidiusue Cerebrum, in quo sacram Pallacis arcem poetae locant, debile & praehu midum; Pulmones quoque cordis flabella, raros,

laxos,teneros & omnino debiles inter malleum quasi & incudem locatos, tantorum causa in

Putque malorum, quae in ergastulo tuo iustines,

125쪽

ut merito quispiam dubitet, cum Plinio, locupletissima illa, velut alterum copiae cornu, Ve terum autorum Bibliotheca, melior ne tibi mater, an tristior fuerit noverca Natura. Caput

siublime, cerebri propugnaculum, amplum in se continet cerebrum, substantia medullosium, nativo temperamento frigidum & humidum, iapropterea prae aliis animalibus natura siua Catarrhis obnoxium. Nam copiosia medulla copiosum requirit alimentum. Ubi vero plurimum alimentum, ibi ia plurimum ex necessitate excrementum. Cumq, pituitoso alatur sanguine, maximam insita ia propria natura ex alimenti superfluis ejusdem indolis excrementor um copiam congerit. Sed & cum caminus sit universi, cucurbitae instar corporis trunco insideat, sorbens trahentque ab hepate venosisq3 genere omnis generis anathymiases, eX Hippocra- iis sententia, fieri nequit, quin vaporibus oppletum & assiduis eorum haustibus velut inebriatum, supervacua in cerebre adaugeat. His Omnibus accedit nativa cerebri debilitas, quast, nequeat alimentum, alendo cerebro destinatum, CX naturae modo conficere & pro debito concoquere, nec rursus superflua inde nata spirituum nativi caloris vi consumere aut

dissipare praesertim cum ab hepate & venis nova& copiosior, quam expediat, materia sedimini-itretur.Scilicet. quo modo nubes in aere aliquan. diu retinentur nisi a calore solis aulastrorum

Vi Consumantur, in pluvias & imbres dissol-Vurmur, sitql coulosius aut parcius aquae defluvium

126쪽

vium pro cauta magnitudine 3 parisormi ratione cum debile caput, sipirituum & na ivi caloris inopia humiditates superfluas cerebri conii mere& discutere nequit, jure hospitii retinentur aliquandiu, donec vel quantitate vel qualitate expultricem stimulant ia retentrice stuperata, qua data porta in pulmones, natura sua debiles, praeeipitantur, magno eorum corruptionis & totius corporisῬericulo. Nempe idem in corporis oeconomia accidit, quod in Oligarchia frequenter accidere solet, ut potentiores opprimant imbecilliores, in eosq, totum onus deponant. Ita dum singula membra sibi consulunt, paulatim universa pereunt. Et haec est idaea affectus, cujus tyrannide imo pectore inagemiscis, cui ex artis lege curando herculeo opus est labore & industria. Nam dissicillimum est, si non impossibie, morbos ex semine& sanguine materno haereditario jure pullulantes, funditus eradicare. Quia tamen mullii ex maximis morbis praeter Medicorum opinionem Lepissime liberantur, age nostro fungamur ossi clo in oppugnando fortiter herculeo morbo MLuccessum Deo committamus, qui curat omnes languores nostros Sc vitam de interitu redimeresbius novit. Auspilanda cura evacuatione, quae sub se continet phlebotomiam, minorativa, sonticulos, hydrotica & alia. Verue sectio autumni initio ad corrigendum sanguinem & hae-mopioseos praeventionem non sine commodo tuo administrata fuit. Eandem cum Zephyris& hirundine prima repetendam suaserim, nisi effoetae

127쪽

ectetae morbo vires obstiterint. Eodem tem pote instituatur purgatio lenissima ex ptisana laxativa cum sena, tamarandis ia cassia conflata, additis sympo de Cichorio cum Rhabarbaro, syrupo rosarum itutivo & Manna. Haec ptisana clarificata repeti poterit, si visium fuerit. Usui quoq; erunt pilulae de succino interpolatis

diebus assumendae. Fortioribus minime locus,& improbant practici evacuationes in morbis pectoralibus a Catarrho oriundis, quod nihil

faciant ad coctionem , ad haec nun evacuent materiam in pectore collectam, nec derivent etiam, cum humores potius commoveant: Inter Omnia vero remedia fonticuli plurimum conserunt emolumenti cum humores a capite

ad perpendiculum in pulmones depluos, divertendos, tum & Catarrhi materiam exhauriendam j Ille in brachio tuo sinistro impressus, huic intentioni vix sussicit, plus juvabit in cervice inter primum praecii & secundum ejus spondylum affxus ue vel bini in humero

facti, quibus multi vitam protraxerunt. Eva-Cuata ex artis lege materia Catarrhali cerebrum roborantia & exsiccantia tam inferna, quam externa, erunt utilissima, minime omissis, quae materiae in pulmonibus collectae expectorationem & pulmonum corroboram tionem resipiciunt. Omnibus fere intentionibus curativis inservit decoctum ligni Gu jaci, quo sie nonnullos Phthisicos desperatos & incipientes plurimos fanasse assirmat celeberrimus Crato, trium Imperatorum Medicus.

128쪽

Exsiecat enim sine insigni calore, sanguinem purificat, putredini resistit, caput quoq3 &pulmones laxos firmat & corroborat, cui Pectoralia ac Cephalica incoqui poterunt. Quodsi a calore ejus est metus, adjectis Chinae radicibus, vel aliis temperari poterit. Riveri, ex ἱmitatione Roderici a Fonseca laudat deco ctum Santalorum, quod non tum in curatione Phthisieos incipientis vel instantis, sed & indistillationibus, salsis praecipue & tenuibus, in diuturnis etiam sanguinis profluviis, ab illius aestu productis miranda praestare assirmat. In Particulari caput corroborant morsicili sequentes a multis laudati, defluxioni quoq; dicati. 'Conserv. Rosa r. rubr. Ss, Semin. Coriandri Praeparat. 5 ij. Nucis mos chat. Olibani, anabssi. Mastich. Cubebar. ana Θj. Cornu Cervi usti praeparat. Succini albi praeparat ana BZ. Sachar. in aqua Cerasorum solutiffiij. Misice, fiat confectio in rotulis, duarum

drachmarum pondere somni hora devorandis. Externe applicetur capiti raso Emplastin m sus Pensorium, cerebrum insigniter corroborans

ex massa Emplastri de Betonica & contra Rupturam, additis gumini Elemi & Copas, Succino multo, pauco quoq; pulvere Cdryophiliorum& Nucis mos chatae exceptis Liquid ambar iaBalsamo Peruviano Interim & Catarrho intercipiendo, si praedictis non cesserit, utile erit Diacodium, sub lecti introitum Cochlearia mensura assumendum, Vel ejus loco substituatur sJrupus Papaveris rheados, vel pitulae

129쪽

non 'vulgares de Styrace per intervalla

tussi urgente hora decubitus exhibendae. Egoispius influxione tenui exhibere soleo Syrupum Papaveris albi in emulsione vel cremore hordei nocturno tempore, in quo satis liquido drach. mam aluminis purissimi dissolvo. Hoc Medica mentum rcfrigerat, imum conciliat & fluxionem inhibet. His tandem accudenda hechicata pectoralia gratiora. 'In eam rem conducet Surupus ex professo praeparatus cum succo caris Nium, cancris, lim' cibus, pulmonibus Anim

j lium, Passulis. Ju jubis 1 seminibus Melonum,

CucurbitM Malvae & Bombacis in Hydro melite dilucissimo coctis, decoctio postea per c tum acta, cum albumine ovi depurata & addita suffciente quantitate sachari Cristallini &Pe- ni hi recentis in Syrupum redacta, eX quo PO terunt vel Jula pia cum aqua pectorali resumptiva vel Ecclegmata concinnari. Cui remedio suffecerit Tabellas adjungere ex pulpa radicis Althea, Tinctura Liquiritiae Histonicae cum aqua Tussilaginis extracta, adjectis aliquot florum vel Lactis Sulphuris rite parati, necnon Ambrae Grysseae, granis aliquot, sacharo Crbstallino exceptis & mucilagine gummi Tragacanthi satis liquida in aqua Rosarum fragran/tissima extracta ligatis. Quercetanus Hrupum exco heredae terrestris miris encomtis celebrat &non tantum ad Phthisin dispositis. sed ipso jam

actu Phthisicis mire prodesse assirmat, ut eo multos desperatos & incurabiles aegrotos restituerit. Poteris huic irrupo nores Sulphuris

130쪽

iti modum Eclegmatis permistere, & cum ba cillo Liquiritiae de eo lambere, vel cum paucis guttulis rubini sive bali ami Sulphuris dilutum abirbere. Alii Huidem herbae aquam stillatiti.

am, sacharo rosaceo dulcoratam, commendant,

in pulmonum tartaro incidendo & resolvendo, partiq; laxae firmando efficacissimam. Possem plura adjicere, sed ba siussicianto ne ventricu- Ius a pluribus gravetur, qui quantum fieri po,

test, praesiervandus. Interim obῆrvanda pro-ha victus ratio, qua neglecta irrita erunt essicacissima quaevis remedia. In victu vero cavendum a salsis M acribus. Cibi sint lenti, quales

sunt nervos, carnium partes, pedes, aures animalium, & ejus generis alia bene cocta. Gelatinae etiam ex his, sed sine aromatibus, confecta. In usum veniant carnes iuvenes minii me eXcremento , probi vero succi & concoctu

faciles. Prosiant Cochleae bene coctie vel potius earum jutulum. Etsi enim Cochlearum caro ventriculo grata sit, tenacis Sc plurimi nutri menti, unde & Hecticis a Medicis praesicribitur; Est tamen dissicilioris concoctionis, unde Valentem requirit ventriculum longamq 3 in eo mo, ram: insuper crassum, frigidum & atrum san guinem generat, obstructiones'; parit. Prosunt hordeum M oryza in lacte cocta. Ex fruetibus conceduntur Amigdalae dulces, Ficus, Uvae Passie, Pineae,Pistacia, Pyra, Cydonia. Brodiacum radicibus Chinae decocta multarum sunt Virium. Aversandus omnis potus sortis di caltidus. Cerevisia sit parum vel omnino non lupu

lata.