Conciliorum: sive, de morborum curationibus. Liber posthumus

141쪽

rem genium meum amplectere, & quicquid in

tuum venerit compendium, quantum quidem in me est, de me Tibi confidenter promitte: Caeterum gratulor Tibi de recuperato ex parte ventriculi tono. Huic sane coquo si male fuerit, totum facile trahitur in malignitatis con-

Hinc a Quinto Sereno. Medico & Poeta celeberrimo, haud inconcinne Regis nomine insignitur. Hujus enim validus firmat tenor omnia membra, Et contra ejusdem franguntur cuncta dolore. Quod vero hac de causa minime merearis Sco buticus denomiuari, toto coelo erras. Certe si morborum M symptomatum, de quibus es querulus, e & farraginem, imprimis vero gingivarum laxitatem & intumescentiam

sedulo consideraveris, vel lippis ipsis & ton. tribus facile id ipsum innotescet. Te scit. Scor-hutica labe, eaque confirmata, inquinatum esse. Haec multorum capitum Hydra quibus telis sit debellanda, nuper admodum ample Tibi significavi, quae jam repetere stupersedeo, ne cram-bem coctam recoquere velle videar. Tuum est praescriptis sedulo inhaerere, observato e rum debito ordine ia tempore, non interpolatis remediorum assumptionibus, sed continuo

eorum filo, quod si interrumpas, oleum Moperam Te lusisse crede. Imprimis vero Antis orbuticis praescriptis litandum, quibus neg

lactis nihil effatu dignum seceris. Nunc saltem

142쪽

de Singultu, qui Tibi admodum molestus est, pauca adjiciam, cuiq; tantum Tibi quandoque negotii faeessit, ut ab eo in lipothymiam incidas. Periculo non vacat symploma hoc irritatae facultatis expultricis, quod orificio ventriculi molestum est excutere nitentis, quod offendit. Ejus proculdubio causa est vapor quidam a minera Scorbutica ad ventriculi ori ficium elatus, vel etiam humor aliquis ad ventriculum confluus, illumque malignitate sua vellicans. Malum hoc adeo saepe contumax est, ut ordinariis remediis vix cedat. Si meo apud Te Consilio locus, suadeo, ut ante Omnia everratur stomachus. Id facere validiori Ε- metico, praesertim stibiato, nolim, cui nec tu, nec morbus sint ferendo. Malim interpositis duobus diebus post largiorem coenam & liberaliorem omnium ingurgitationem si ventricu- Ius facile siubvertatur, elapsis duabus horis, adactis in fauces digitis, aut penna, Vomitum moveri, qui multo facilius succedet. & ea quae vix aliud Emeticum uducet. Quod si hic vomendi modus votis non responderit, poteris ventriculi saburram leni aliquo Emetico, ceu vitriolo albo depurato vomitivo, CVerrere, Pr palatis prius humoribus. Ab hoc remedio maximum sibi commodum accessurum spero. A fortio bus abstinendum duco, ne ventriculi vis insera uir de humores Medicamento commoti majori impetu in eum confluant. Abs Iuto hoc everriculo instituatur lenis purgatio

insusio Rhabarbari, Senae, dc Agarici, cum

143쪽

corrigentibus, in aqua Absinthii facto, ad. dita Manna & Syrupo Rosiarum uolutivo.Quodsi piluta magis arriserint, petere poteris

a Pharmacopaeo nostro dosin pilularum Benedictarum nostrarum. Quod si his malum non cesserit, communia remedia sint Timor, Singultum' placans ue continere etiam fortiter Spiritum ue colluere fauces frigida contracto ad interiora calore vel obtusio siensiu ue irritare sternutationem, ut siuadet Hippocrates ue &compresso utrinq; ad latera medio digito dextro, & alia. δε quacunq; Vero causis singultus natales ortus derivet, sive ea sint cibi primis qualitatibus vel aerimonia quoq; udentes 3 vel Medicamenta, in quorum censiti Piper etiam 'numeratur , sive humores, sive Vapore'

sequens Loreui Iulapium saepius haustum, eum

quasi miraculo quodam sedat, a me in multis probatum, quod ideo Tibi commendatum esse velim. Hordei mundi, M. j. Semin. Anisi, Foeniculi, Anethi, ana b j. Florum cordialium P j. Seminum Frigidor. major. & Papaveris albi,an. 5jst. Seminis portulacae Sc lactuca anabd. Liquirit. rac biij. Coquantur in aqua communi pro χj. quae coletur ia Aromatizetur spec. Diatragac. frigidi, Diarrhodon Abbat & Diatrion Santal. ana Θj. addendo Syrupi Violarum s jZ. Syrupo Acetositatis Citri & ex infusione Rosarum Rubrarum, ana y j. Misce scutere pius. . Quoad Topica, Castoreum ad- alligatum cito tollit singulum. Ventriculo ero apponatur Emplastrum ex medulla panis

144쪽

in M

Fursur. I iiij. Torre fiat & pulveriretur, adde succi Absinthii & Menthae, ana q. si ad incor,

Porandum pulverem, deinde adde Nucis minchatae, Misce, Conducet itidem ventriculi fotus cum Stomachicis cauis morbificae acco, modatis. Sed haec sussiciant, ne Tibi durius Pensum injungere videar. Hoc saltem addam , ut his omnibus adjungas Antiscorbutica, de quibus antehac, quibus neglectis Parum aut nihil proficies. Faxit Deus opi' max' ut haec Tibi sint salutaria, a quo stolo dc corporis 8c animae salus expectanda.

INter morborum Iliada corpora nostra ini- mensa phalange undiq; obvallantia, febri

nullus occurrit cum frequentior, tum periculinsior. Unde febrim ceu malignissimam & tavis inam luem, ne noceret, Romanos olim dicatis aliquot templis coluisse tanquam Vumes, autor est Ptinius, locupletissima illa, tanquam alte- Tum copiae cornu, veterum autorum Bibliotheca. Gratulor itaq , Tibi,& ex animo graim lor, quod tertiana notha detentus, assumptosiuasi meo vomitorio ia pulvere Antisebrili, ex

aequis partibus Cristalli minerali; & sialis A sinthii ,

145쪽

sinthii parato, ab ea Te, fausto Apolline, ant

quam materia morbifica Venis communicatal fuerat, liberasti. Praei agiere finem ejus pustularigneae in labiis obortae velut crisi quadam in

eas partes expulsiae, ut notat Hab, & longa r rum experientia indies comprobat. Recidivae metu, quae radice sua pejor esse staei, implorasi consilium meum, quod lubens Tibi suppedito Quae judicata fiunt intcgre, ex Venerandi et Coo Senis oraculo, non moVenda neq; qui quam innovandum. Quia tamen humores in prima corporis regione luxuriare, obstructionibbus etiam abundare Videris, velim ut instituta quoad sex res non naturales, Medicis sic dictas, proba victus ratione, iis Te vindicare labores, hoc vel simili Apogemate. R Radic. Taraxa-ci, Cichorii, Foeniculi, ana Rad. AsariSjsi. Herbar. Endiviae, Agrimon. Capit. Ven. ana M. E. Passular. 5 j. Fiat omnium de .ctio in s. q. aquae ad dij. cum colat. in qua feris vente infunde per noctem fol. Senae ' j. Cinamomi 5j. Turbith alb. Bij. flor. Cordial. anap. j. In expresso dissolve Syr. Diasereos fuj. Milae, fiat Apogema pro tribus dosibus, alternis matutinis assumendis. Huic diebus intermediis adjunge Tabulas Diarrhodon abbatis. PIuribus non est opus. Nec refert quam multa,

sed quam appropriata. Tu his fruere in tuum

commodum uberrimum. Vale.

146쪽

CONCIL. XXIX.

In Ubstructione mensium Pellae, C in tugravidae cuiusdam Matronae.

Multi iidemq; gravissimi morbi, variis ac multiplici sus sympto natis stipati, --

minino siexui ab utero impendent; ut Vere dixerit Democritus, eum sexcentarum aerumnarum & innumerabilium calamitatum autΟ-torem esse. imprimis vero mensium seu ca-

tamentorum suppressio periculosum est malum, a quo multa alia & gravia mala ortus sui primordia derivant. Unde Venerandus e Coo Senex, si mensies, inquit, subsistant, ab utero morbi accidunt. Haec suppressio pro varia causarum ratione varia methodo curanda, de quo ex sola lotii inspectione, invisa aegra non est temere certi aliquid determinandum. Et certe Perarduum est, non tantum incogniris, sed &absentibus, quorum temperamentum Medico incognitum, quibuscunq; in rebus, sanitatem spectantibus, consisere. Non sim it aq3 cul- Pandus, qui in proposito Virginis nunquam vi, casu, judicium meum, donec eam vi ridicopia dabitur, suspendam. Quod ad adidulas sive aquas minerales attinet, paucissimi, imo nulli sint in maximo Practicorum choro, qui in sola mensium obstructione, a causa frigida ut Plurimuin pronata, aquas hujus nodi suade-

147쪽

tint, forsan ih caussa calida, pr parato ex artihlege corpore, prodesse possunt. Nam aquae Ferratae seu Uitriolatae, quales in agra Mordoyhiensi & aliis locis siponte sua seaturiunt, egre gia detergendi, aperiendi & visicera flaccidiora desiccandi & adstrictione corroborandi, calidam cumprimis intemperiem corrigendi, Vipollent. Sed de his brevi coram. Vomitus conjugi tuae lectissimae,utero habenti, perquam molestus, ab humore vitiosis ob sanguinem

menstruum retentum, in ventriculi capacitatem

effusio, oriundus ue cum sit laboriosus, sistendus si fieri possit, nisi siponte cesset, quod plerumq3 uno vel altero mense effluxo fieri solet. Ut

vero sistatur, materia eum proritans evacuan

da erit. Id quod commode M luto fiet haustu aquae hordei, cui incocta sint Anethi semina, adjecta Oxythelitis uncia, tepide propinandae.

Evacuata materia ventriculus corroboretur Electuario sequenti. Conserv. Rosar. rubrata

Vitriolat 's. Conserv. Berber. Rob. ribes, Oelatinae Cydonior. ana Specier. Dia- margarit. frigid. Rosatae novell. DiarrhodόAbbat. ana Θj. Syr. de Mentha & Agresta, anaiq. L Misc. fiat Electuariium,de quo capiat quantitatem Juglandis mane & sero. Ante pastus bibat de Moreto seq. Diamoron cum acharogij. Juleb. Rosiati, Aquae Cinamom. se

Trag. Stomachalis f jsb. Infundantur pere nouctem in viri opi' st,j. & trajiciantur post infusionern per manicam Hippocratis. A pastu Κ comedat

148쪽

comedat aliquid de cydoniis conditis: Extra vero imponat ventriculo Emplastrum de Crusta panis. Et haec sunt quae Tibi paucis indicare volui, quibus ut Deus benedicat, omnibus, quibus possum, ab eo votis contendo. Vale.

In mirgine quadam Glysi tab=rante, ad patrem ejus nobilis finium.

. V. De Arsotele, ingenti illo Naturae

lumine, Platonis diti pulo, refert AEli cum adversa valetudine premeretur Ac Medicus vocatus non pnevio de morbi generedishursu ipsium curare tentaret, ita fuerit affatus. Ne me velut bubulcum siticipias curandum, quin prius de caψsa morbi edisseras, tum me magis morigerum & praeceptis tuis audientem habebis. Hoc ipsium ne mihi eveniat, priusquam in curanda filia tua dulcissima medenclimethodum proponam, paucis Te de morbi, quo laborat, indole & ingenio erudiam. Affectus cujus illa, meliori fortuna digna, siccumbit tyranndi, ab Hippocrate. artis Medicae venerando condi tore, a recentioribus, morbus Virgineus nominatur, cum virginibus sit peculiaris. Idem a Brabantiorum matronis febris alba, Ob faciei pallorem, & amatoria appellatur, cum palleat omnis amans & color hic sit aptus amanti, quamvis febris raro coincidat. In

149쪽

in hoc affectu, quae antehac Roseo genarum labiorumq; rubore florebant, nunc velut exanguia eadem triste pallescunt, cor ad quemvis

vehementiorem motum contremiscit, & temporum arteriae sensibiliter pulsant, in scalarum a censi disipnoea molestat, ventriculus cibum& imprimis carnem fastidit, crura tandem, praecipue juxta talos, Cedemate intumescunt, aliaq; complura symptomata infestant. Pendet autem affectus hic immediate ab infimi Ventris obstructionibus, unde vitiosa fit in vis ceribus concoctio, & hinc crudi humores in toto corpore cumulantur,qui ad habitum ejus dem delati cacheviam excitant, in reliquis Vero partibus varia symptomata producunt, quoruni singulas causas particulatim jam allegare non vacat. Causis fialtem obstructionum, quae invenis viscerum contingunt, sunt humores crassi, visicidi & crudi, ex prava victus ratione geniti, ut Diogenianus ex iis nos aegrotare, CNquibus vivimus, verissime prouunciarit. His calor partium nativus, omnis humorum coctioni sin corpore opifex, obrutus, magniam gerae rat crudorum humorum proventum. Malum hoc utplurimum periculo vacat & ad longum Cepe tempus perdurat. Si tamen negligatur, ut altas radices agat, ita ut magna nutritionis depravatio contingat, graves partim natura lium affectus stubsequuntnr, interitum produ Centes. Idaea curationis in eo consistit, ut Obstructiones reserentur humores in toto luxuriantes evacuentur di visicerum intempe-Κ 2 ries

150쪽

ries corrigatur Sc tonus eorum restituatur. Haec ri sunt, hu3us tempestatis, quia Sirius intenso flagrat aestu. Sub cane & ante canem dissici s sint purgationes, inquit summus in Medicina Dictator, Hippocrates. Ne tamen

malum eundo crescat & mora diuturna augeatur,velim filiae tuae curam auspicari Emetico ad everrendam ventriculi saburram. Id commode faciet vino Siquillitico adjecta unciae hujus cum dimidia Oxymelitis semuncia. Hoc venω triculi everriculum excipiat lenis primae corporis regionis evacuatio hoc vel simili modo. R Radic. Polypodii, fol. Senae, ana Sisi. A. garic. Rhabarbar. ana Ssi, Cinamom. 91. Ma-cis gr. vij. Infundantur per noctem in C. q. aq. Betonicae ue in colatura disiolve Mannae elect. Syriapi Rosar. Gol. ana yj. Misee, fiat potio, Sequenti die aperiatur Saphena sinistri pedis.

Postea vero utatur decocto obstructiones aperiente. Radic. Apii, Foeniculi, Petroselini, anagl Helenii 5 ij. Herb. Capillor. Veneris, Artemisiae, Pulegii, ana M. j. Hysop. sicci,sorum Betonicae, Sc Anthos, ana p. ii, Calami Aromat. 5 ij. Cicerum rubr. 31. Granorum Athaheng Si j Semin. Mihi solis, Fcentc. dulciana 3j. Bulliant in vini alb. diiij. 4n vase lapi, deo probe clausio in M. B. per horas vj. Ubi

refrixerint colentur. De colatura bibat omni

mane giiij. cum Syriapo de Artemisia Absoluto hoc decocto purgetur, AgariC. Trochi CBj. Pil. de Hier. & Foet1d. ana Θj. SJr. de Artemis. q. L. Misice stant Pil. n' v. Purgato