장음표시 사용
11쪽
S Uadetur. Medicinam versari in sensibilibus, & prudentibus
quibusdam conjecturis in opus ducere, apertum, quam quod nihil magis, est : quis igitur assirmaverit scientiam in abstractis, &Per evidentes propolitiones ducentem ad verum Detur hic mihi ex Logicis, nullam facultatem, objecti operatricem, dici debere scientiam, sed satis esse, ut putetur Ars, quae est habitus, & non sine
vera ratione. Medicinam autem esse operatricem Sanitatis, nemo
non consentit: quamobrem quicumque Medicus Syllogismus non aliam demonstrandi vim habet, nec minus intenditur 3 quam illi in Rhetorica, & similibus facultatibus, quae sicuti non praescindunt a ratione habitus cum vera ratione, non praescindunx a suo
modo estorinatis Syllogismis. Scien ta inquit Galenus apud Ioannem Huari in libello Mam. degI' Ingegni3 est conveniens, firma,
nunquam a ratione dcclinans cognitio: eam apud Philosophos praesertim dum rerum naturam perscrutantur non invenies; multo sane minus in remedica: uno , ut verbo expediam , ne ad Homines quidem venit. Et
Plato in Philosopho Medicina quoque Nobis opitulatur contra immoderati frigoris , or caloris impetum , caeterorumque huyusmodi , quibus natura animalium Dditur: Sed horum nihil ad sapientiam veram con ducit 3 incertis enim conjecturis, opinionibusque procedunt.
S A pere superstitionem visa est, ut culta apud Elnicos, verbis
enim utebantur , & Turgici nominari desiderabant 3 Numeris Mathematici: Coelorum armonia Armonici ; Idaearum impressione Phantastici; Animipathematis Passici; Munditie corporis Courtici 5 Amuletis Adamici3 Pentacolis Talismanici; Ρoculis amatoriis flUI- trici, Μundi contemptu Aonici. Sed quam longe aliter apud Gr- datos habeat, non est quem lateat, quamobrem ad aliorum si istas explizandas dilabor omnium prima Empyrica, quae referente Luca ToZZi ortum sortita est in Sicilia, praecipuum Cultorem habuit Acronem Agri-igeminum, ut ab Elimultero S in una quiestebat experientia , & ea probabat, quae Aliorum periculo experiebatur. Fuit Methodica, quae stricti taxique regulis absolvebatur, & fortasse vix recedit a Mechanica , quam excolunt Recentissimi. Fuit Dogmatica, seu Rationalis cujus princeps Hippocrates, ejusque Affecta Galenus, Sen-nertus, Mercurialis, & Alii rationibus experimenta confirmantes. Fuit Hermetica Vetus Paracelsi 3 Hermetica nova Hel montii: Sed
qui plura desiderat, adeat Medicinae progressium historicum, & praecaeteris apud Joannem Freind. Nos quantum licebit Hermetica non neglacta , Mechanicis insistemus.
12쪽
Distribuimus pro communiori sententia in Theoreticam , &Practicam tamquam in duo crura, quibus sustinetur. Prima quinque sibi vendicat subalternas Phyniologiam 3 & loquitur de iis, quς
ad naturalem Viventis constitutionem pertinent , Pathologiam , S de iis , quae ad morbosam: Semioticen, seu Semiologiam, &de iis,. quae ad signaue H inienem , S de iis, quae ad Res Non- naturales , Therapeutaeco, S de iis, quete ad medendi methodum universim expositam. Secunda sibi vult quatuor Prophylacticen, seu Praeservati vana ὀ Clinicen , seu Curativam ue Analepticen, seu Refectivam 5 Evecticen , seu Conservati vam . Sed haec non ad nostrum institutum, quia tantum de prima, pro virili sermonem, habebimus: Id velim, ut consideretis, aliam scilicet esse divisionem in sectas; aliam unius ti secta descriptae in partes: quare dum interrogamini Quot uplex est Medicina,non sine distinctione procedendu.
UTRUM IURISPRUDENTIA NOBILIOR .
Uaesitum hoc inter consecratos alterutri facultati Adolescentes excitavit contumelias. Quidam gloriolae naturalis impe- ius, arte hinc inciu perfectus, ubi animos invasit, fraenata, vix passus est, quominus in convicia erumperet. Huic culpae Obnoxium quoque me fateor, sed rem hic vulgariter non pertractabo. Novi quam satis inclementer , atque illiberaliter agant Non- stilli in determinandis Medicinae laudibus ξ at quia Scaenae percendum, ne videar insipiens, contumeliam non proferam. Quidam longitΙimo intervallo praestantiorem ostendunt, & ab Intrinieco, ut loquuntur, & ab Extrinseco : & quanto Hominis vita, cui cogita inquiunt cum Tertulliano , totum Deum occupatum, ac deditum manu , 1ensu, opere , consilio, providentio, ct ipsa in primis assectione, fortynae bonis praeclarior ue tanto Medicina Iurispru- dentia excellentior . Ut alteram dignitatem palam faciant , Reges Oneruiit Archelaum , Attalum, Metridatem, Salomonem 3 Caesares praeclarissimos,& prae reliquis Constantinum S Sanctitate quam celebres Cosmam , Damianum, Lucam Antiochenum, & praeter innumeros apud DonZellium ipsum Sanctorum Caput Christum Dominum, qui circui vit totam Juddeam sanans omnem languorem.
His non pigeat addere cujusdam consilium . Investigabat hic, quos jactaret Viros cinctimonia colendos Iurisperitia 3 utque diligentius examinaret, vel ad ipsam Poetarum fabulosam hystoriam venit 3 & miratus est, Iudices omnes coecis Inferorum penetralibus ab Antiquitate destinari: sic Minos, Eacus, Rhadamantus Coelo auicni appingi 2Esculapium, & Apollinem inter Deos. Deinde majori licentia rem prosecutus, non meruit, ut reliqua, scribe-1ciatur, ver uim ut ego his respondercm . Eo
13쪽
EO venimus , ut Iurisprudentia licet inique a Vetustioribus
accepta , quia tamen aut nobili genere natos invenit, aut facit phabenda sit nulla controversia pretestantior. Sic vivitur hoc argi
quodcumque est3 ut Artifices artem exaltent non exaltentur. Ucrum ad alia : porro Mathematicae, Theologiς, & idgentis plurium labor omnibus unus, idemque est , qui noster: concludamus Propterea, Medicinam judicandam praestantiorem 3 Utrum autem ODiiciat , quod praestaret nullos esse Medicos, quam ejusmodi, quales nunc sunt, reliquerim sublimioribus Ingeniis examinandum.
UTRUM NECESSARIA, ET QUA NECESSITATE.
O Pera Medici necessaria dicuntur in Scripturis Sanctis; quare
necessaria uno foedere Medicina creditur. Sed paulo tusius CXplicemus, quae nostra sit Mens. Triplex datur Impossibilitas Metaphysica, Physica , Moralis : Prima neq3 per Deum vinci potest. Altera numquam vincetur considerata rerum naturalium isthac dil positio-he . Tertia tandem, quae vix superabitur, sed superabitur tamen licet non sine dissicultate. Hinc necessitas, quae relative dicitur ad Impossibilitaterra Triplex etiam est: Metaphnica, quam in nulla medica operatione pomum tis admittere : porro si Adam non peccasset,
nullum passa esset Postqritas morborum incommodum 3 ideoque Medicina potuisset non esse, quod repugnat necessivati Metaphisi-cζ. P sica , quae admittenda quandoque est, ut dum sextus adest digitus 3 Infestat maximus Vesicae lapis, Oculi tenacissima Cathar-raeta: in hos morbos ita necessaria Medicina est, ut sine miraculo nequeat haberi sanitas, quin illa advocetur. Moralis, & quantum ad hanc considerandum, quod Natura concipitur Stans, & Jacens: dum stat, aut sedet, quanaquaui morbifica invadat illam caussa, potest nihilominus aliquando vincere nullo Λ1edicinae adjumento, licet cum dissicultate; unde impossibilitas Moralis, S propterea MO-ralis necessitas Medicinae . Postquam vero succubuit, dicit Impossibilitatem non vincendam considerato rerum naturalium ordine et
hanc Ego confundo cum Physica &A Fero : Medicina semper e st necessaria, sed vel p me , vel moraliter . T , Ices. Multi morbi curantur sorte, & nulla Medici industria: immo colligere possumus ab Historiis plurima iis opposita, quae deberent Ladministrari, medicamenta morbum solvisseὴ ut liceat
uicere: Interdum docita plus valet arte malum. Unde necessaria Me-
diei arat Non est ad quam Rustici, Pauperesque confugiant. I o- h I mani
14쪽
mani sine Medicis nonne vixerunt ad multum temporis incolumes Confirmat id Hippocrates, ex quo interdum nullo uti medicamento , maxillim medicamentum: & Natura sola Morborum medicaetrix, Medicus vero Minister. Argumentum quantum est, favet potius, quam Opponitur 1. Multa quandoque absque ulla vidicina fieri, hanc moraliter necessariam ostendit. Enimvero quae sunt moraliter impossiabilia, posse sunt aliquando esse; ergo quae sunt moraliter necessaria, possunt aliquando non esse. Utrum non sine maxima dissicultate id eveniat, determinabitis habita eorum notitia, quae ad sanitatem face re possunt . Absolvi tamen curationem contrario praesidio quam o
falsum Omnino , quam ipsi rationi repugnati Rusi ici su a sibi norunt Medicamenta , quia ne sulvae quidem, horridiorque Naturae facies medicinis caret ὁ & Gentes etiam imperitissimae ut probat
Celsus, herbas aliaque prompta in auxilium vulnerum, morborumquz n0verunt. Dicet sane hic , inquit Hippocr. de Arte Adversarius, quod Multi jam aegri etiam citra Medicorum usum sint sanati: & ego id dicentibus credo. Videtur autem mihi omnino fieri posse, ut ocqui Medicis non usi sunt in Medicinam inciderint ue non tameta ut scierint quid in ipsa rectum fuerit, & quid non recturn . . . sunt nihilominus ea, quae damno fuerunt, & ea, quae Opem tulerunt in testimonium Arti, quod Ars ipsa sit, Videte hinc quo cadere possit Confirmatio. Quod additur de Romanis apertiisimum est Plinii mendacium, quod expungit Cartesius in Miscellaneis, Sancto- rellus de sanit. tuend. Petrus Angelus Papi in sacr. Recent. eriti . Dionisius Helicarnessaeus, & Alii. Unam Naturam esse Morborum Medicatricem, & Medicum semper Ministrum, inficiamur. Id inquit Helmontius cathar. deliram.
num. I. de morbis , quos Natura curat sponte sua: at ubi succubuio ut suis resurgere viribus nequeat 3 Medicus ὰ Domini benignitate He-ctus . . . . manet non amplius Minister , sed Interpres, Rector , ct Heros praepotens . Sed spψnte se liberare interdum est, & cum maxima dissicultate: ergo Medicina maxime necessaria. Hoc Helmontii documentum innumeris Ostendi rationibus posset. Unam attingo Anginam : Dum instat suffocatio, accurrit Natura, majorem facit mater iae aggestionem, & celerius perdit AEgrum suffocatio. Omitto Diarrhaeas in morbis pectoris, quae licet crudam expellant materiam, stant nihilominus pessimς. Omitto, & alia ejusmodi symptomatica mala, quia vel ipso Hippocrate duce examinandum u-ruum loca, per quae Natura opus molitur , sint conserentiaό quare Medicus non semper, sed Ialiquando Minister. Unum superest adnotandum, Medicinam, scilicet, non alio
modo concurrere ad sincm , quo habito quiescat ue quam directive:
15쪽
nec esse Instrumentum, quia movet potius, quam movetur: ut autem determinemus finem, sit Disputatio .
QVODNAM SIT ADRQUATUM OBIECTUM
MEDICINAE. ero r. Sufectum perfectibile, quod respicit Medicina,
S Uadetur. Nullum aliud corpus est capax Sanitatis, quia liae a
tantiam Viventis passio est, ergo nullum aliud potest esse perfectibile. Antecedens est certum3 & ne in alias controversias abeamus, hic omnium Doctorum suffragio supponitur . Consequentia sequitur , nam quod per formam, vel quasi formam vult Medicina perficere, debet esse capax recipiendi formam illam persectivam : sed nullum corpus est capax praeter vivens, ergo Praeter vivens, nullum potest Medicina persicere. Siquis velit restringere Subjectum ad solum Vivens Humanum; id honoris, ossiciique gratia concesserim: Doctorum enim instituto factum arbitror, ut Medicina de Homine tantum solicita essetue re autem ipsis de corpore sanitatis capaci: quare Medicorum finis est Humanum, non Medicinae. ero a. Ofectum formale est Sanitas, seu Modus ille quo fluida moventur aequaliter , ct pariter solida in omni
parte, ut Viventis AEconomia videtur exigere.
S Uadetur. Obiectum formale est , quod habet ut forma intro
ducta, & intenta a facultate. Sed ut colligere licet ab omnibus medicis praeceptis habetur quies habita sinitate : ergo quia Sanitas concipitur veluti quaedam forma determinans vivens, & denominans in ratione Sani , S intenditur a Μedicina 3 est profecto obiectum formale. Ex quo cum subjecto sit objectum Attributionis. At enim pudet plura appingere , quia videor immorari in primoribus Ρhilosophiae documentis. Unum non praetermittam: M le a quibusdam objectum hoc sormale creditur Sanabilitas; nam objectum facultatum practicarum debet esse ab ipsis factibile di 5anabilitas vero non est factibilis, sicut enim non potest facere ut aliquod siit vivens, ita neque ut sit sana bile. Dices: Non est, cur potius dici debeat Vivens Sanum, & non Ens Sanum : nec quamobrem addatur particula Corpus, quum satis sit dicere πιυens Sanum. R. Majorem rationem petendam a Philosopho
16쪽
sophori in coli sensis: qui volunt, quod scini forma metaphysica perquam unum differt ab alio ita detei minat genus, ut illud sit proximum, non remoti stimulia: pariter quando una forma determinat subjectum materiale , illud esse debct proximum , & determinandum per eam differentiam, quo2 ducat Nos in cognitionem deter minatae facultatis: Vivens ut corpita naturale pertinet ad Physicam, sub alia consideratione ad Medicinam. Hinc sicuti vitiosum esset Ponere proedicatum aliquod trascendens loco generis in definitio. Dibus 3 deinde ultimam usurpare differentiam E. G. Homo est Ens Rationale: ita vitiosum etiam esset ponere Objectum materiale aliquod remotum, S ultimam rationem formalem. Paucis :Ρhilosophi volunt, ut, si fieri potest, differentia formalis contrahat genus proximum: & ab his nobis recedere visum non est. Caeterum obiectum materiale ut est, est perfectibile: sed Ens ut Ens no est per se tibile in ratione Sani, ergo debet esse tale Ens, nimirum Vivens. Et quia hoc potest esse Spirituale, nam Anima separata, Angeli, Deus habent ciue Vivens, & non Sanabilitatem a Medicina , per ly Corpus restringitur ad Materiale . . Dices: Medicina regulas nullas offert ad Brutorum tuendam sanitatem 3 nec ullas ad eorum corpora cognoscenda. Ob Antiquorum indiligentiam, vel potius ob Intellectus humani imbecillitatem factum est, ut praecepta in Brutorum sanitatem pertinentia ubertim ne haberemus. Nonne Bruta Naturae ductu ad quasedam herbas fugiunt, ut sibi dolentibus opitulenturi Si stiret Ars medicamin , sane occurreret. Sed quMm quodnam est Intrinsecum determinativum, ut agat tantum de Homine r profecto nullum. Quid mirum tamen latere Brutorum auxilia, quoniam unum eundemque
Medicum pro fatali divisione Medicinae in Physicam, Chirurgicam,
Pharmaticeticam latent Hominum plurimat Sequamur Medicos, & non placeat ab FIOminis contemplatione discedere. Hactenus de ΡrOemialibus .
17쪽
Vum primum a privatis laboribus ad publicam, principemque in Lyceo Catanensi philos*phicu Cathedram mea vocata opera est ue debui ab instituendis domi, ut jamdiu feceram , Adolescentibus, graviore pressus Ozcupatione desistere. Ratus Theoriam Medicam, quam ad leges ChymicO-mechanicas formaveram, Posse Tyronibus feliciocem ad sacra nostrae Artis arcana parare. viam, manere apud me, non sum palsiis. Fatendum, esse animi bene constituti, Rempublicam eam juvare, cujus, quantulacumque sit, pars existimatur: ut satis persuasum Hominibus, quos nec sa-pientiae suae superba opinio, nec Brutis animantibus pejor negligentia caecavit. Mirum, quot me arguunt, & Statuere credunt contra faciem meam. Celeoerrimos quosque Viros eo ferri consilio, ut,
nihil unquam Typis impressum, velint 3 plurimos e Nostratibus,
qui tempore antecesserunt, & sapientia pra valuere, non ausos aggredi , quod ipse juvenili exultatione polliceor absoluturum. Vereor, ne prae ma)Ore Objurgantis Vocis contentione eorum ilia
rumpantur 3 ideoque dissimulo, quasi non audiam. Sed inter nos S in angulo, & ad aurem: Si mihi per Vestigia nostrorum natu Majorum eundum , vinire nunquam possem in Typographiam . Ille non sum, qui cum principibus Viris aut manus dexteritate, aut ingenio conferri contendam ξ sed qui videri, qualis cupio, vivum Medicae Reipublicae membrum. Non interest, quam multi sint aetate superiores, at quam scribendo ascommodi. Scilicet, sunt non admodum celebres, quos considimus, & veneramur, quia publici juris fecere olentia lucernam volumina Illustres Viros in duo genera distribuo, eorum est unum, qui nulla gloriae cupiditate serviunt augendis, expoliendis, ornandis disciplinis 3 & quacumque Possunt industria , faciunt docendo, docent faciendo: illorum alterum , qui fulgent extrinsecus, dr horum quisque malit, necesse est , Mutas agitare inglorius artes . Transmittam vero isthaec 3 est enim quatenus mihi venia dari debeat, quia non ultimum tempus expectandum, ut revocer sicubi erro: & Orem VOS, atque obtester, Adolescentes, ut quod offero, humanius accipiatis , enitentes in profectum. Non latet eam ingeniorum fore multitudinem, atque Varietatem, ut singulorum optatis nequeat omnino respondere libellus hic unus. Erit qui Physiologum amet Geometram, qui Galeno subscribentem, nec ab iis, quibus est pro ratione vetu- fas, latum unguem discedentem3 qui prurientem auribus & novitatum architectum 3 qui tulliana dicendi methodo edisserentem 3 qui perquirat quid scribendum, non quemadmodum. Verum hi commendabili fastidio non audiendi. Ridebit dinlecticas ratiocinationes
18쪽
Mathematicus 3 mechanicas 'explicationes Dialecticus; Rhetor quia impolitam dictionem, injucundamque periodum leget, & quia effluentem orationem tardum ingenium, aut conquassabunt capita, aut ingeminabunt tremulos naso crispante cachinnos. Sed me nihil ista movent: stribo, ut non abhorream a ratiocinio dialectico, ab explicatione mechanica, a venustate, & oblectatione : quapropter damnandus non sum, quia ubi deficio, non posse in caussa est.
Quodcumque dixero . principiis prorsus philosophicis incumbat3 ultra quae progredi meum non est: & siquid everterit Theologicam sententiam, non agam Theologum, sed intra Philosophiae castra consistam, a veritate dimicaturus. Caeterum ne desideravi quidem Placere universis: id sane speravi, futurum, qui Medicinae Studiosos a me juvari posse diceret, alienae industriae candidum resti:
19쪽
ADmodum Rev. Pater D. Vitu; de Amico Prior Casinensis videat,& referat.
Joannes Ri ari Vicari Generes. Physico-m edicae Theoriae compendiariam expositionem Varia eruditione, ac doctrina, Omnique perspicuitate refertam, jussu Reverendi sis. Vicarii Genrralis, qua potui attentione perlegi, nihilque in ea, quod bonis moribus, aut 1idei dogmatis adversaretur, offendi, dignam idcirco, ut lucem adspiciat, & illud tota Iuventuti profuturam censeo. D. Vitus M. Amico Prior Casinensis. Imprimatur RiVari Vic. Generes. Imprimatur D. Ignatius Rimari Pro Ill. de Drago Pras.
Archiatri DOMI MCI PAULA Judicium.
A Deo nitide omnia depinxisti,& dissicultatibus solvedis praesto ful-
sti, ut divinum qualibet affertione tua lapientu) admiratione assi Ciax. Nec ego, candide fateor, opinionem meam, quid aliter sentiam Proferre audeo, cum adomnia erudite, ac pereleganter collimasti: ji msta igitur impulsus ratione ex literis, tuisque scriptis affabre, ac per et ganter concinnatis, efformatisque summam Vir Eruditissie voluptatem
haurio, utpote quia ex honoris, S gloriae tuae innexibilis stipite internum virtutum lymphis luxuriante tuum Nomen hostes no' solua, Verlim etiam Exteris in Regionibus pullulaturum spero . Gaudeo, vehementer gaudeo,quod tanta Arte, tantaque solertia Te dotatum intu- cndo non solum nostra Urbs, Patriaque nostra, verum etiam Universus Orbis tibi merito plaudet: Unde pneumate quasi divino amatus haec Pro certo tibi vaticinor . Si in aetatis flore constitutus mira patras, quid decursu temporis, cu matura pollebis mente, ingenioque futurum erit ρNostrae Urbis jubar aeternum, alterumque Ρhoebum virtutis radii is calorem nativum aegrotis suppeditantem te intelligam, teque Invidiae Herculem Zoilorum omnium superbiam pessundantem accipiam. Fas erit
mihi interea Altissimum deprecari, ut Te, pro animi mei desiderio, sospitem, & felicitatibus ditatum conservet. Si
20쪽
SI ex eorum numero es, d quorum sum Ego, libenter abs Te, quae institui , perquiram: sin miniss, dimittam. Verum si quorum Ego, ex numero sim, qnaras: respondebo ex iis, qui libenter redargui patiun tur Si quid falsum, ineptumυe dicunt: libenter etiam redarguunt, Π- quid ab Aliis minias verὰ dicatur e quibusque non minus reprehendere
quam reprehendi aratum est. Plato de Rhetorica i utus 5-raten ad Gorgiam.