장음표시 사용
81쪽
CAP. XII. Scarrhus Quandiu in scirrho perfecta Vasotum obstru .ctio est , vasa , quae cum retenta siiccataque materia in unum quasi concreta sunt , integra inanenti, humores vero boni sunt, & sine actitudine: scirrhus benignus dicitur, qui, ut res , quasi aliena , & quae sine vita est , aliis vitam habentibus adhaerescit . Si autem ex quacuraque causa humores, qui in vasis circa scirrhum sunt,
citantur, haec tandem rumpuntur . Humores vero, qui sine noxa quieverant, jam hoc motu , re attritu cientur, calore putres fiunt, dc acres, qui proxima , adhuc sana rodendo si nuant . Et sic tandem Scirrhus in malignum verumque cancrum degenerat.
Scirrhus qui recens est, & nondum occalluit,& qui non a mala causa ortus, non nimis magnus, scaber est , ubi vasa nondum intumuerunt, qui etiam mobilis, Ac si ire dolore in corpore integro est, aliquando medicamentis vincitur .
Benignus si ei nulla vis adhibetur , isque nec
medicatione, nec aliis concitatur, saepe ad vitae sinem sine noxa tolerari potest . Qui vero nec medicamentis vinci, nec tolerari potest, nec non omnis malignus, scalpelli operam desiderat; nec tamen ii tuto semper secantur . Si enim metus cst ne nervus, ne arteria major , ne vena incidatur, si humor altiores agit radices, isque subjectis partibus valentius adhaeret; si a vitio, quod intus in corpore est ortum habet ; vel si corpus in quo haeret, mali habitus est, & viribus a senio, aliave causa defectum Sc ubi cancer mala
mas infestat, si jam glandula sub ala intumuit: nee sectio prodest , & ii, qui ferro tollere ma tum tentant, plerumque celerius hominem occi
82쪽
Chisuν- nas corpbris sedes infestat, tolli posse , super tu-
Fης inorem danda sunt, quae aliquantum molliunt retentam materiam mobilem reddunt , ast simul
putre sini resistunt . Sedulo etiam , in his curationibus tenendum est , quod supra de glandu-iarum tumoribus resolvendis praecepi. Inter em oblientia prima sunt Emplastra ex gummi parata i& ex cognitis compositionibus malacticum , diachylon, tum simplex , tum compositum, ad Ajecto diaphoretico Mynsi cliti, nec non gummi galbanum , sagapenum , quae gummi vitello ovi exHcipi , & stiperdari possunt . Expedit vero , haec
satis crassa alutae illinire , & cum hac superdare I emplastra vero manibus in magnitudinem Fumoris dilatare , & imponere , subinde etiam calefactoriam tegulam super habere . Nee si vitium recens est, aliena sunt cataplasmata ex farinis, mica panis adjecto hyoscyamo, croco, &parum Ol. alth. lil. verba se. hyoscy. quae tamen minime humida esse oportet . Ex his sere commodissimum est, quod paratur ex caricis pinguibus , conquassa sis , ustulatisque , donec temperaturam pulticulae habeant. Prosunt vapores ex aceto bene calido, si in illud igniti silices conjiciuntur,& super vaporem locus collocatur . Levis etiam fit stio , maxime si alia , quae admota suerunt , tumorem jam aliquantum immutaverunt, multum proficere solet . Plures eXtollunt Emplastrum Viagonis cum mercurio . Fere commodius est una
guentum Neapolitanum tumori illinire , vel imponere plumbeam Iaminam, quam argentum vivum penetravit . Argentum vi tim prodesse potest , si vitium ex venereo morbo enatum est , raro proficit in mammis , si ex alia causa induratae sunt. Necesse vero est, si eo uti volumus , ut subinde detur catharticum , ne mercurius ad
83쪽
mus. Nam 8 hoc curati onta genere quod plucres scirrho adhibuerunt , hunc raris i me tolli , observatione cognitum est. Intus dari debent discutientia ex rad. farsa parillae, bardanae, chinae, graminis, & ex illis, quae nomine radicum aperientium prostant. Nocent cathartica , quae compus nimium siccant ; resolventia , quae humores
Art. 2 99. Ubi vero haec tumorem nihil mutaverunt , isque nec desiit, nec mollior factus Chirur' fuit, ad scalpelli eurationem veniendum est . Medio tumor una linea, vel duabus transversis, usque ad tunicam, qua scirrhus inclusus est, inciditur, diducta parumper cute. Tumor vel sorcipe Helvetii, vel duabus linis transversis acu trajectis, vel, id quod fere optimum est , digitis,
adducitur , ab integro corpore digito separ tur , totusque cum velamento suo ejicitur . Si enim sic glubendo eximitur, radices, seu durati nervi, vasaque Vmphatica melius extrahuntur , nec adeo metuenda est sanguinis profusio. Sanguis enim ex sectis vasis majori cum impetu ruit, quam ex ruptis ac dilaceratis . Siccis linamentis
vulnus implendum est, supraque imponendi panni, injiciendaque fascia . Nec protinus sanguis, nisi majori impetu ruat , supprimendus est , in cujus cursu adversus inflammationem auxilium est. Raro valentioribus opus est, quibus sanguis sistitur. Si quando autem tunica eximi non potuit, illa concidenda est, & inspergenda, superdandaque adurentia, dc alia sunt, quae pus mo-Vent . Si enim ejus aliquid su per ulcus relinquitur, omne id in pus verti debet, de putrio Caro excrescat, vitiumque revertatur .
84쪽
Art. 2 oo. Remedium exhibet novum experimentisque probatum ex Cicuta vulgari Germanice Schirling dicta, cujus internus usus hucusque reprobatus esst,quod te terrimum Venenum audit. Parva tamen dost & rite parata utile admodum, S summe resolvens medicamentum sistit, quod indurata, dc scirrhosa resolvit, ubi etiam alia medicamenta summe penetrantia nihil efficiunt, &quae non resolvit plerumque ad benignam sup-Purationem redigit, cancro ponit limites, & ulcera , fistulas, & sinus ad omnia alia remedia re- helles claudit, de consolidat; tum demum incipientes cataractas aut solvit , aut earum progres sum saltem impedit. Hoc vero remedium sic paratur , Fol. Cicut. recent. q. s. exprimatur succus, isque recens.
lentissimo igne in vase terreo s saepius agitando ne amburatur coquitur ad spissitudinem extrachi. Hoc eX tractum s. q. pulveris foliorum ejusdem Cicutae in massam pitularem subigitur ex quo fiunt pilulae granorum duorum, quae auro , vel argento obduci possunt . Hujus usus a minima dosi semper incipit, unica pitula mane, dcveLpori ex infuso thaeae . vel jusculo vitulino exhibita, tertio vero quartove die ter etiam talis pi-lula juberi potest. Post octiduum ter de die duae pitulae dantur, atque hac ratione sensim pro necessitate augendo ad drachmam unam, ves sesquialteram quotidie ingerendam pervenitur . Ejus actio insensibilis est, nec alvum, nec vomitum nec urinam, nςc sudorcm movet.
85쪽
Scisrhus. Farrago sententiaram. Art. 23ΟΙ. Notarunt quidam medicamenta ad
curandas strophulas in ultima lunae phasi majori bustuρcum successu assumi , & in novilunium usque continuari debere . Decoistum folior. tus laginis 'interne sumptum per longum tempus ultra omnia , quae hactenus nota sunt , hunc morbum tollit ,
ut experimento fideli D. Francisci Fullis mihi quondam amicissimi constat: videatur locus medicin. gymnastic. p. 93. Pro specifico etiam habe- Paromtur paronychia folio rataceo in cerevisia infusa Infusum rorismarini instar theae , item rad. scro-phulario ab Et alum summe laudantur. ,, La-
, mium in lacte coistum ipsum coagulat; serum, , intus sumptum , & coagulum ulceribus appli ,, catum siue alio quocunque remedio morbum ,, sarrant , ut a quodam rustico accepi , qui ,, ipse & aliquis ejusdem vicinus , ambo deplo,, ratissime stium osst, curati sunt. Extat historia strumarum deletarum applicatione manus minis mortui in Act. Philo . SEquens et plast tunis ruinas resolvit , vel ad suppurationem dedueit,& nunquam fallit , ait Zacutus cum juramento lib. I . trax. admirand, obserυ. Io I. V. rad. brion.m taleolas ten. fecit . ius . frige in fartagine quo- qae contabescat cola ct add. terebinth, abietis, sis. cer. v.f unguentam s. a.
Sub stiumarum nomine veniunt , aut veniret possunt , articulorum tu res albi dicti , & re- λὰ, Vera plerumque sunt pessimi commatis , de his
empirici, dc tyrones noniiunquam graviter hu- lucinantur , illos cum artusm luxationis confundentes , unde mille mala; quocirca Mutei opus est.21za. Hi tumores distuli nequeunt, aut Pru -
86쪽
altem rarissiliae & quam difficillime, si autem in
abscessus vergant, panderae pyxides inpius includunt, ossium caries , ligamentorum patredines, ulcera fistulosa , & curatio denique non raro 'saltem impersecta erit, articulis scilicet inflexibilibus relictis , dc quod adhuc pejus , tandem aliquando tabes universalis induci solet. 23o3. Curatio interna eadem est ac in
aliis strumosis affectibus. Suffusio frigido hic multum prodest , speciatim a fide dignis mihi nunciatum fuit, plures curatos fuisse artum aliquamdiu detinendo sub sumine molari decidentis aluae , idem experimentum aliquoties repetendo. Atque hic attestantem habemus Choneum hoc remedii genus in isto affectu esse infallibile, vid. Tract. de Arthritide , p. 87. Apta deligatio parti affecta: tempestive inducta fluxionem plerumque prohibet. Cunctatio periculosa est: abscessus enim hujusnaodi summam chirurgi peritiam postulant, ut supra dictum est.
V dissemani sententia. I; ἰὰa a 3οψ, Spina Ventosa est scrophulae qua ιμι a. dam species , quae est Ossis protuberantia eutis colore non mutato; raro accidit, nisi in infantibus dc junioribus : In ossibus minoribus , uti cranii, maxillae , digitorum , &c. est curabilis o non vero in majoribus. Curatio Art. a 3O3. Aperiendus est locus juxta protuberantiae longitudinem acos cariosum eodem modo tractandum est, ac in ulceribus cum ossibus cariosis postea dicetur. Art. 2 O6. , , Chirurgus curiosus consulat D.
87쪽
is affectus uatura & indole a libris Rhasis,
. aso . spina ventosa est species corrηptionis ossium, & in eo tantum a carie differt, quod intus originem suam sumat , dc extrorsum rodendo pergat . Caries autem in supelficie exoritur, & introrsum rodit . Tres habet Spina ventosa gradus : I. Quando corruptio intus adhuc oclusa est , quo gradu dolores spinosi, quasi in meditullio sentiuntur , externus autem contactus ossis illos non exacerbat . a. Quando corruptela fit manifesta praecipue tumore spongioso , & quadventoso. Quando tumor ille prorumpit in ulcus foetidum serum plorans . Spina ventosa igitur quando externe manifesta sit, tumorem quasi ventosum exhibet cum doloribus exquisitis , qui sensum referunt, ac si spina infixa esset. Initium plerumque in extremitatibus ossium sumit, utpote mollioribus. Frequens est infantibus praecipue in artubus . Dolores in meditullio persentiscuntur, quamdiu corruptio adhuc in octuso est, per con,
Art. a JoU. Spina ventosa calamitosum est malum, aditum enim prius non concedit, quam ad aem in pervenerit, & tunc sphacelus non raro supervenit . Quae occulta adhuc est , respiciatuc , num ab infectionibus venereis, vel inquinamentis scorbuticis derivanda sit, atque pro harum rς-rum prudente dignosi curatiouem internam instituere oportet. Art. a Jo9. In Venerea causa conducunt Remediacta lignorum per aliquot hebdomadas usurpan- ως νη da cum regimine, praecipue autem mercurialia,
quia ia tali casu .ecocta raro lassiciunt ἰ cou-
88쪽
oo Spina Vento CAP. junctis succina iis, & floribus sulphinis, ad scrupulum propinandis. In corruptione vero scor bu'tica remedia ad hoc aptiora requiruntur. R. media Art. a io. Quando his internis malum non σλυηM . cedit , terebrationem , seu perforationem in cavitatem usque ossis commendant Auctores , ut materia exitum nanciscatur. Deinde balsamicis, uti cariem manifestam , tractare docent . Nam balsamica, ob denegatum exitum colliquatae acris salsae corruptelae in tot foraminulis , quae in cartilagine sunt, nihil efficiunt. Atque demum par tu affectae extirpatib ultimum refugium est.
c ..,. Art. Cancer est tumor plane singuIatis, itimo8 ac omnino sui generis. Punctio ab aegro primosngula percipi iur; a pisi magnitudine successive , modo
cuius, modo tardius incrementum capit, &progressu temporis evadit tuberculum d Pirum , nigri eans, lividum; quando exulcera ius sit, ardor est acerbissimus instar aquae fortis corrodens, &de pascens cum insigni putrilagine & laetore; venae tumorem ambiunt hinc inde turgidae , dc nigri cantes , tanquam pedes cancrini unde no men sortitur. ) Strumas & scirrhos male tractatos frequentius subsequitur, in mammis vero per se inchoat , in genitalibus utriusque sexus interdum didit mi adoritur. In partibus faciei externis, Ore, naso, δή uere &c. appellatur noli me tangere , item Δ-; revera sunt cancrorsem species. Opera danda 1 progressum impedire, ne exulceretur cancer ,, Pinquam enim cutis disrupta fuerit, certo certius hominem miserrime m terimit, carnem
,, ubique avidi istae depascendo, fungos tanquam
89쪽
brassicas floridas ubertim protrudendo , p r,, acrimoniam humoriS Calasticam vasa nervosa
,, & sanguifera destruendo & erodendo ; unde is ichoris copiosa effusio cum vitae fere dispen- , , dio; haemorrhagiae frequentes de profusae ple-
, , rutraque agmen Claudunt , & mortem opta tam accelerant . ,, Cataplasma ex potenter mitigat cancrum sed cavendum est, necutem excoriet sunt inurendi . Interne conveniunt purgantia ex helleboro ct Mercurio dulci, decoclum lunorum, millepedespuiberes testacei ct lac a sininum , Cancer
ulceratus ViX aut ne ViX quidem curatur. Oleum fercoris humani in ulceribus cancros S est summum remedium ; si enim oleo hoc illinitur , ulterior progressus praecavetur. Multum quoque faciunt medicamenta satinrnina acidum acre corrosivum mire absorbentia & edulcorantia ;sed cura radicalis in arseniso conssistit si voerbis
fido. habenda sit. Asidani senuntia.
Art. 23ΙΣ. Galenus cancri curandi rationem duplicem statuit, quarum prima perficitur per medica mentis humores atra bilares expurgantibus raltera consistit in extirpatione tumoris . Quan m ' η' tum attinet ad primam nisi statim ab initio administrata fuerit , parum aut nihil ad sanitatem Posse, certum est; quandoquidem jam materia ita compacta atque indurata est, ut medicamentis purgantibus non cedat. Altera via a GaIem praescripta, est extirpatio tumoris ; hanc autem nonnulli ferro eandente , alii medicamentis ero' dentibus , reliqui vero cultro incisorio perficiunt. Quantum ad cauterium actuale , illud cum Ai' Caus... ,eo, in scirrho sis & cancrosis tumoribus atque rium.
90쪽
or Cancer. CAP. XII. ulceribus suspectum habeo , quandoquidem vi agnis, qui id summo gradu caloris S: siceitatis
agit, magis indurescit materia atrabitaris, fitquamalignior. Porro extirpatio quae sit medicamen- ιώκ- tis escharoticis , aut septicis , sive quovis similinaedicamento erodente , mihi quoque propter nobilitatem partis affectae , suspecta est. Adde: experientiam docuisse cancrosa ulcera hujusmodi medicamentis eXacerbari, atque pejora fieri. Superae extirpatio , quae manu & instrumentis Ostrv incidentibus sit, quae prae aliis et jgenda est,m ης - habet incommoda & dissicultates. Platrari sementia.
. Art. 23I3. Scirrhum malignum factum esse ex notis quibusdam scire licet . Ab initio do-Ior modicus , prurigo major , & circa locum aliqua quasi punctura sentitur . Dolor in die Increscit, fitque pungens, fodiens , pulsans, a cris, urens, &sub finem sere intolerabilis, quo
homo detinetur , & simul multum cruciatur . Duritia inter haec & aspritudo augetur , color ab initio non alius est, mox ruber, lividus, &nigricans, &venae, quae etiarn livent, circa tumorem multum inflantur , ac quasi recurvantur. Tandem humor vitiosus Velamentum, quo
scirrhus comprehenditur , & quod a glandulae
tunica ortum Videtur , nec non supremam cutem eaeest ; ex ulcere humor fertur putridus , malique odoris, & Verum factum est carcinoma
Art. a1rq. Ubi eo usque malum processit, ρ-ehos omnia eli asperantur , eΥ ulcere fertur sanies , fu, o quae mali odoris, tamque acris est, ut eam etiam Ἀμρ' cutim, impositaque linamenta arrodat. In Omnienim cancro humor ex putri , qualis in spha,