De morbis veneris libri sex

21쪽

D Agma '. artic. Domnus Augustinus Calmet Benedictinus hCongregatione SS. Vitoni & Hidulfi in eruditis suis Commentariis in Biblia , dum sa) inquirit in morbum Jobi, occasione data d1lserit

ibidem de venerea lue, quam cum Jobi morbo eamdem esse opinatur. Quapropter contendit luem illam antiquitus grassatam fuissie , cui opinioni ut fidem faciat, praeter loca aliquot antiquorum Scriptorum ex iis quae ipsi recensuimus; tria adducit alia a nobis praetermissa , nempe Locum ex Luciano in Pseudo-logista , de morbo Lesbior Σ'. Locum ex Ausonio in Epigrammate 7 i. in Crispana, de Nolano Luxu e 3'. Locum ex Suetonio ibi vita Augusti Cap. 22. ubi de inunelionibus , quas Augustus ignem adhibebat. Me quidem piget seu potius pudet primum & alterum locum ex Luciano& Ausonio exscribere, quia uterque turpissimae obscoeni raris. In tert1o vero sic legitur, Verum tantam infirmitatem corporis magna cura tuebatur Augustus , in primis lavandi raritate. Ungebatur etiam saepius, sudabat ad sammam , deinde perfundebatur egelida aqua vel sole mulio calefaἱJώ. Putat autem Domnus Calmet morbum quidem Lesbium apud Lucianum ,& Nolanum Luxum apud Ausoniuna, de Lue ipsa venerea ; inunctiones vero ct sudationes, quibus Augustus utebatur ad ignem teste Suetonio , de curatione Iatraliptica luis venereae accipienda esse. Veniam equidem facile dandam puto Viro erudito, qui a rebus Me dicis plane alienus erat. Sed nae ille in errore vel satur maximo. Nam Constat a Luciano morbo Lesbio , & ab Ausonio Nolano Luxu , animi vitia, non corporis, impurissimas libidines, non nahrbosas affectiones intelligi, ut liquet tum ex ipsis locis, tum ex unanimi Interpretum sensu. 20. Tantum abest ut inunctiones sudationesque ab Augusto adhibitae ad Iatratioticam luis venereae curationem pertinuerint, quani nemo tantae antiquitatis esse dixerit, ut ne quidem ad curationem ullam medicam , sed ad diaeteticam vivendi normam spectaverint. Nempe Imperatim Augustus cum per valetudinem natura infirmiorem non posset pro more aetate sua recepto balneis & balneariis delitiis quotidie uti, ut horum vicem suppleret, ungebatur re sudabat ad sammam , ac deinde perfundebatur egeli da id est rubrepida aqua ; qua de re Vid. Laevinum Torrentium in hunc Suetonii locum. Pac'ina 8 s. artio. I. o paginae artis. 2. Hic non quaeritur utrum mater lue venerea infecta prolem morbo eodem acta infectam possit parere : Nam extra dubium est ab infecta matre partus edi squallidos, semi-putres , ulcerosos , vere syphi liticos , quod ipsi passim docemus , praesertim Pagis. 32 I. art. Ir. 2 3 s. artic. 4. Sed quaeritur utrum a parentum alterutro infecto positi embryoni virus infundi venereum, quod

ladie de Iob.

cement du

22쪽

Yid ADDENDA .

tota quidem pueritia tacitum sileat sine noxa , quod deinde vero in adulti csponte reviviscat, δc sine nova ulla contagione veram dc legitimam luem veneream producat, de quo jure dubitatur. Pagma I9. IX. Methodus conficiendae aquae Rabelli, seu potius methodus edulcandi olei vitrioli addito spiritu vini, lam pridem descripta fuerat a Petro Maria Canepario, Cremensi , Libro de Atramentis cujuscumque geNcris , Descrip. V I. Capp. I8. 2 42. Pagina 40 . artio. 2. Dionysius Fontanonus, Mons peliensis, inter Me - .dicos aetatis suae haud incelebris tum Practica sti. Iridica , quae saepius typis excusa est , tum Bibliographorum ferme omnium testimonio notissimus, dicitur per errorem in Editione Lugduno Batava Collectionis Aloysii Luisimi Dionypus Fontaninus , Monspudiensis. Sane confiteor mihi non liquere quid causae fuerit cur ab Italicis Editionibus recedere visum sit in nomine tum Auctoris , turn patriae illius. Pagina 488. artio. 3. . Reperi nuper fortuito nec a Liebautio Borgarutium , nec a Borgarutio Liebautium , sed ab utroque Iacobum Sylvi una expilatum fuissὰ suppressb Sylvii nomine. Haec enim eadem, quae ab utroque narrantur de Nebulonibus se Medicos mentientibus 2 in asinum frigo sim raptis, ut eae urbe cum scommatis educantur, prostant Verbis totidem in Praefatione Sylvii praemissa Methodo sex Libriorum Galeni in disse rentiis ct causis morborum 6' Omptomatum , quae Lutetiae prodiit anno I 339. in f Sed a Sylvio , sicut a Liebautio , qui Galli erant, narrantur ea de Montepessulano claris a ct antiquissim4 nfedicinae Academia , cum a Borga rutio qui Italus erat, dicantur in genere de quibusdam optimis civitatibus.

ι ηl Ib id. Paginae 98. Capiti de mero mo Mercurianti Scripsit reapse Hieronymus Mercurialis Tractatum de Z orbo Gallaico , qui constituit Librum I V. Prectrica Medicae , quae illius nomine prodiit in fol. Francos urti ad Moenum ann. 16O2. sive Presecilionum Patavinarum , quae Venetiis in fol. editae fluit

apud Iunias. ann. I 6 o.

Conicat Tractatus ille sex Capitibus. I. De definitione 2 su esto. II. De

causis. I I I. De diffrentiis ct si ris. I V. De curatione. V. De antidotis. V I. De accidentibus Morbi Gallici. Huc autem redit summa Dodtrinae, quae ab Audi ore proponitur. I. Morbum a novum esse no ro orbi , neque posse jure adnunnerari inter

genera morborum Vet rιbus cognata.

II. Contagione b in sol via , dc praesertim usu veneris cum infeci is propagari Laudem b esse Italorum , ut abundent hoc morbo , quia indu gent veneri 2 utuntur passam mulier us insediis , ut non mirum sit esse quasi

peculiarem morbum suaru D plagarum.

III. Petocul c) dubio futurum es , ut quandoque pestis haec prorsu

23쪽

finiatur : Ad hoc existimandrim multis conject uris se impelli : Unam reesse quia caeteri morbi qui tempore majorum apparuerunt, novi omnes stant tandem penitus extincti: Alteram,quoniam a principio, quo morbus rahic coepit, usque ad nostra tempora Valde imminutus est, unde si prae- rerita praesentibus comparemus , existimandum es in dies es e minuen- ι

dum , ita ut tandem prorsus aboleatur. 3a

IV. Antidota a in Morbi Gallici esta Lignum salautum sive Guaiacum ,

Salsam-parigliam δc Chinam , quorum decoquendorum Sc exhibendorum Methodum multis describit. Silet vero de Sassa ras. V. Inter tb ) essicacissima morbi remedia recensenda esse linimenta &laifumigia Mercurialia, quoruna componendorum δί administrandorum rationem proponit. De interno vero Mercurialium praeparatorum usui ne verbum quidem facit. V I. Quantitatem o) lini menti variam esse debere pro varietate ho- ιι

iminum, sed animadvertendum esse ut numquam utamini una vice liniti remento , quod contineat plus duabus drachmis argenti vivi ; quod si non proficiat, poterit augeri argentum : Melius tamen esse semper augere requam detrahere; hanc enim tutiorem esse Viam. QVII. Numerum s d) dierum , quibus utimur linimento, ipsum etiam incertum esse : Alios ungere novem diebus , alios duodecim , alios etiam quinde cim , sed semper interpolate. Inungimus , pergit ille , tribus primis diebus , deinde desipimus uno vel altero die i iterum inungimus tribus diebus , deinde

desistimus una vel altera die. Paginae s a. Capiti de Gervasio Uc . Trachattis de Morbo venereo Gervasit Ucay Tolosiae primum editus fuit anno 169M in iet. Auctor sibi in fronte titulum adscribit Magistri Artium liberalium de Doctoris Medici Tolosani. Pagina lin. 3 . Quibus addi velim dc ipsum Domnum Augustinum Calmet Benedictum E Congregatione Sancti Vitoni & Sancti Hiduis , qui in Dissertatione de Lepra Gallic E scripta, suo in Leviticum Commentario praefixa dc Lutetiae Parisiorum edita anno 17 8. contendit Lepram, quam cum lue Venerea, quae nunc grassatur , eamdem fuisse putat, ab inconspicuis vermiculis cutem depascentibus produci, quod multis rationum vel Observationum momentis conatur confirmare, sed tamen incasia

Sum meo quidem judicio. at Cap.

24쪽

INDEX CAPITUM.

I B E R I. De Origine, Propagatione, & Periodis Mor

borum Venereorum. CAPUT I. Luem eveneream nec Graecis, nec Romanis olim notam fuisse. pag. 3CAPUT II. Ereplicantur aliquot Veterum loca , qua detorqueri solent, ut ἐς lue venerea intelligantur. . 'CAPUT III. Diluuntur argumenta catera, qua proflabilienda luis veneres

antiquitate proferuntur. . . ' CAPUT IV. Luem veneream ab anno I ' . annum 1 96. Europa primum

innotuisse. i s

CAPUT V. Expenduntur loca aliquot M edicorum Chirurgorumve anno I 94. antiquiorum , quae allatae epochae videntur contradicere. 2. CAPUT VI. Explicantur testimonia a Guillelmo deo etto pro lais venerea antiquitate nuper produrita. CAPUT VII. Confutantur argumenta reliqua,quibus nonnulli antiquitati luis venerea patrocinari conantur. 3 3 CAPUT VIII. Fabulae de origine luis venereae referuntur 2 refelluntur. ICAPUT IX. Luem veneream in Insulis Antillis a Christophoro Columbo ae- tectis , ac praesertim in Insula Hispaniola , quae nunc Insula Sanciti Dominici appellatur , endemiam antiquitus fuisse , ct inde in Europam transemissam esse. AT CAPUT X. Luem veneream, quae ex Hispaniola oriunda est , ab Hispanis ad Neapolitanos, ab utrisque ad Gallos , demum ab his tribus ad caeteros Europae , im' plerosque Asia ct Africae populos quasi ex traduce propagatam fuisse. Re-- periri tamen sub Zona Torrida regiones alias , quibus lues eadem vernacula stendemia fuisse sideatur 2 CAPUT XI. Conjectura de causis cur in Hispaniola , caeterisque Insulis Anti lis lues venerea olim familiaris ct endemia fuerit. 6 9 CAPUT XII. De periodis , quas lues venerea in Europa in hunc diem habuit. 6 sCAPUT XIII. De periodis, quas praesagire licet luem veneream in posterum habituram esse. T CAPUT XIV. De Legibus olim sancitis in eos, qui Iue venerea laborabant. 7

LIBER II. De Contagione, Natura S Therapeia Morborum

Venereorum. CAPuet L Qua ratione lues venerea contrahaturi

25쪽

INDEX CAPITUM. CAp υτ II. Quid sit virus venereum ct qualis sit ' pag. 8 9

Ca P U T III. umbus viis virus venereum introducatur re qua norma aestiman

da sit suscepti quantitas ' '

CApuae IV. uua causa virus venereum intro admissum multiplicetur , ct quaenam sit multiplicationis ratio ' 98 CAPUT V. ino pacto virus venereum tam diu aliquando lateat insanguine sine

ISTIS 2

I67CApuT VI. De diversis methodis therapeuticis , quae in curanda lue venerea a primo morbi ingressu in hanc usque diem adhibita sunt. Io C Apur VII. De diverso Mercurii ct Mercurialium usu ad Iuis venerea cu. rationem ab ipso morbi ingressu ad haec usque tempora. II 8

CApur VIII. mulis sit Mercurii 2 Mercurialium vis 2 e acta, ct quae illius e caciae causa ' I 3 PCAΡ0T IX. De eligenda facillima , tutis ἁ, emacissima medendi Methodo. ἔ 3 9

LIBER III. De AEtiologia, Diagnosi, Prognosi & Thera-peia Morborum VenerEorum localium, sise de Lue venerea incipiente.

C Ap u T I. De Gonorrhoea virulenta. g. I. Descriptio. g. II. Sedes, Differentiae , Causa. g. III. D tomata. f. I V. Diagnosis ct Prognosis.f. V. Curatio. CAp UT II. De Empiricis gonorrhoea curandae Methodis , ac de commentitia

ejusdem proph laxi. 17

g. I. De Empiricis Gonorrhoea curandae Methodis. 17 f. II. De Commentitia Gonorrhoea Proph laxi. I 81CΑpυT III. De duabus aliis gonorrhoea speciebus , quae rarius occurrunt. Ι 8 s

CAPUT IV. De morbis, qui gonorrhoea virulenta solent suceedere. I923. I. De tumore Testium venereo , sive Hernia venerea. I926. II. De .enereo Perinaei abscesse. 19sg. III. De seminis stillicidio , Ave de gonorrhoea , quam habitualem

dicunt. a .

f. IV. De stranguria contumaci frequentioris gonorrhoea pedisequa. CAPUT V. De Bubonibus venereis , vulgo Poulains. g. I. Desinitio , Descriptio ct Disserentia. f. II. Causa.

f. III. D tomata. . .

s. IV. Diagnosis 2 Prognosis.

26쪽

CApur VI. De Morbis , Buboni male curato superven unt. pag. 23 3. I. De Bubone fistuloso. 23Of. II. De Bubone Sbirrhode. 23 g. III. De Rubone Carcinomatori. 'Σ3TCΑpuT VII. De Ulcusculis cancrosis sve carie pudendorum , vulgo Chan

g. I. Descriptio ct disserentia.

f. II. Causae. g. III. D tomata. f. IV. Di nosis 2 Prognoss.f. V. Curatio. 2 22 2

C Ap UT VIII. De Affflibus variis , qui ab Ulcusculis me nereis genitalium dependent , vel isdem superveniunt. as S. I. De Tumoribus Praeputii ct Balani, ubi de Phimosi, Paraphimosi ct Crastallinis. 2S f. II. De P malis 2 Tuberculis callosis , Chordi es rrhoidibus Balani 2 Praeputii. g. III. De gangraena ct sphacelo genis alium. CAPUT IX. De Porris , Verrucis 2 Condylomatis genitalium. . I. Descriptio.

g. II. Cause. g. III. SI tomata. f. IV. Di nos s. g. V. Prognos s. g. VI. Curatio.

CAPUT X. De Cristis , Moris , Ficis , Mariscis ct Rhagadiis Ani.

g. I. Descriptio. g. II. Cause. f. III. Dmplomata. f. IV. Di nosis f. V. Prognosis.

LIB ER I V. De AEtiologia, Diagnosi, Prognosi & Thera peia Morbi Venerei universalis, sive de Lue Venerea confir

mala.

CAPUT I. Descriptio Luis venerea confirmatae. CAPUT II. Caulae Luis venere a confirmatae. CAPUT I I I. Symplomata Luis venerea confirmatae. Morbi genitalium. Vitia Cutis. Morbi oris 2 narium.

Dolores veneret.

Morbi ossium. Tum ores glandulosi ct Iimphaticia oculorum morbi.'

g. f. I.

II. III. IV.

. VI IL

27쪽

VIII. Morbi aurium. . pλg ' IX. De lasonibus functionum. Animalium. Vitalium. Naturalium. Universalium. Mulieribus propriarum. V Α Ρ u T IV. Diagno sis Luis venere a confirmatae. g. I. An aeger Lue enere a vere laboret 'g. II. mali Lue venerea ager laboret, ct an laboret sola lue i ΑΡuT V. Prognosis Luis venereae confirmatae.

g. I. uuae gravior , ct qua gra si/na' g. II. ma curatu facilior , aut di cilior ' 3 iEA Ρ υ T VI. De Praeparatione ad hydra Frosim. 3 γg. I. An praesens agri flatus ferendo remedio par sit ' 3 6 g. II. uua anni tempestas ιligenda sit 8 3 7 g. III. uualis praeparatio ad Odra γrosim adhibenda sit 8 3 gg. I V. ma sit compositio unguenti mercurialis seu Neapolitanti ' 333VΛsu et VI I. De A in ratione unguenti seu potius linimenti Mercurialis , sive de se a 3rs. 3s Ag. I. De dra Trosi pleniore. 33

3. II. De parciore a Troisi 339 CL su T V II I. De Infortuniis , qua in hydrargyrosi pleniore quandoquθ eveniunt , ct de eorum dem remediis. η 363g. I. Infortunia primi stadii. f. II. Infortunia secundi stadii. a 6 i,. III. Infortunia tertii adii. 2CApuae IX. De Infortuniis , qua in parciore hydrargγrs interdum accidunt, ct de eorumdem medicina. 3 7 3 g. I. De infortuniis huic methodo cum praecedente communibus. 3733. II. De infortuniis huic methodo quasi propriis. 378CApυT X. De Amtilibus , qui post DarDrosim reliqui sunt , sed quibus 3 33 33873883 9

3 9 396397 medicina reperiri potest

Quales sunt Gonorrhaea. Porri veneret.

Phimosis ct paraphimosis habitualis.

Con Flomata ct cristae. Fistula ani , aut fistula lac malis. Dolores Rheumatici ct arthritici. Herpetes ct Lichenes.

Rhagades manAum, Ulcera contumacia. Cisries ossium. Scorbutus.

Strumae , sive scrofuias As υτ XI. De Asset libui pene desperatis , qui post bisarg rosim aliquan

do seupersunt. 398L Tumores testium, . 398

I. H.

III.

IX. . X.

XII.

28쪽

xviij CA

INDEX CAPITUM

Penis di torsio. Impotentia ad venerem. Nodi , ganglia , tubercula, gummata. Exostoses. Dolor osteocstpus.

Carcinomata.

g. VHI L Ulcus uteri. f. I X. Paral is.

f. X. Tremor artuum.

g. X I. Alopecia. g. XII. Depressio nasii. II. g. II L

g. VII

mel creduntur facere. 4 Io

Panacea de la Vigne , seu potius Mercurius praec,pitatus ruber , Solaris , ct Lunaris. II

Modus saturandi praeparatis Mercurialibus piis nam sudorificam. ΑΙ

Bal amum , quod Chalybis dicitur.

LIBER V. Index Chronologicus Auctorum, qui de Lue ven rea scripserunt ab ingressit morbi ad exitum usque seculi decimi sexti, cum brevi plerorumque Operum Analysi & Epicrisi.sECULUM DECIMUM QUINTUM.

29쪽

INDEX CAPIT LUM. xix

Ioannes Wi sive mei an, dictus etiam Salicetus & Melchinger. 19 1498.

Natalis Montesaurus , Veronensis. Antonius Scanarolus , Mutinensis.

SECULUM DECIMUM SEXTUM.

Petrus Monardus , Veronensis. Leonardus Schmai, Salisburgensis.1 SI9. Utrichus de miten , GermanuS., I S 2O- Ioannes Manandus, Ferrariensis. Benedictus Rinius , VenetuS. Ioannes le Maire , Belga.

IS 32 Laurentius Frisius vel PMisius. Ioannes Paschalis , Suessanus

Augustium Niphat . dictus Eutichus Philothmi , suesIanus.

30쪽

INDEX CAPITUM.

Ioannes Antonius Rouerellus, Bologninus. 4621 1738. Alfonsus Ferrus vel Ferrius , Neapolitanus. Asa. Thomas Rangonus , dictus Philologus , Ravennas. I S O. Iosephus Struthius , Poloniis Posnaniensiis. 46 Dio sius fontanonus , Professor Mons pessulanus. 40 Antonius Gallus , vulgo te Coq, Parisiiensis. 46 i SqI. Remacius Fuchsus, Limburgus. 46sis 42. Andreas Vesalius, BruxellensiS. . 46s Bartholomaeus I fontagnana Junior , 46s Leonardus Fuch ius , Rhaetus. 468Michael Angelus Blondus , Italus. 462

Hieron Inus Cardanus , Mediolanensis. 47oi SO. Ioannes Rodriquee de Castello Blanco, sive Albo, alias Amatus I usatanatas. 47o Joannes Baptista I fontanus , Voronensis. 47IRarihoLmaeus Agaggius, Bononiensiis. 47 IIoannes Benedictus , Germanus. 472 ntonius ZMusa Brassamotus, Ferrariensis. 47 3 Benedictus Victorius , Faventinus. 47

Nicolaus Macchellus, Matinensiis 477 Rodericus Diac de hia. 4 8 Ioannes Femρstus , Ambianua, 478