장음표시 사용
51쪽
Christiana salinte , non solum Italiam , sed fere totam Europam irrepsit. Hoc ab Hispania incipiens, per Italiam ipsam primum , tum Galliam , caeterasque Europae Provincias late diffusum mortales quamplurimos
VI. endetinus Hoc R de Brackena Arti una de Medicinae in GVnanasio Bononies asi Projessor , In opere De Morbo Gallico, cap. I. haec habet: S1c etiam in Medicina contingit, quod per admirationem alicujus aegri tudinis nobis ignotae pervenire possumus ad cognitionem ipsinas. Sicut raevenit hoc tempore , scilicet ab anno Domini 1 9 . us hie ad praesentem Mannum Is I . quo morbus quidam contagiosus, qui Gallicus appellatur, Asatis efferbuit. . . . De hoc morbo , aut de catisa ejus efficiente , formali , reac materiali NEC Antiqui, NEC Moderni certam cognitionem dede rerunt, nec de nomine & quid litate ejus aliquid veridice dixerunt aut Mscripserunt. . . . Et non sine causa etiam litterati s si Cut istis temporibus ria Doctoribus sceph videmus) ab hoc crudeli morbo fugiunt , se nihil rescire confidendo. Quare faromatarii, herbarum collectores , caeterique re mechanici, ao vagabundi, & trusatores ut ita loquar) hujus morbi reveros δc perfectos curatores seipsos esse profitentur. GVII. Jacobus Cataneus de Lacu Marcino , Genuensis, in Tractam De
Morbo Gallico , circa annum Is conscripto , cap. I. sic narrat tuis venereae ingressum. o Anno Virginei partus I 9 . invadente Carolo octavo Francorum Rege Regnum Parthenopaeum , Alexandro vero sexto ea ratempestate summum Pontificatum gerente, exortus est in Italia naonstruosus morbus , NULLIS ante saeculis Visus , totoque in Orbe terrarum re
VIII. Petrus Maynardus, Veronensiis, Tractatus duos de Morbo Gallico conscripsit circa annum I SI 8. in quorum priore , cap. I. sic ait: Hoc nostro tempore detectus quidam morbus epidemialis sive fatalis. Rpud homines Gallicus appellatur, quoniam de eo N U L L A est memoria, is nisi ex quo Carolus Francorum Rex cum suo exercitu in Italiam se con- ει tulit, anno scilicet virginei partus 1 96 . ,sI X. Utrichus de Hulten , Eques Germanus, cum lue venerea infectus, 3c vulgarem sui temporis curationem undecies intra novem annos incas sum expertus, tandem usu ligni Guaiaci perfectae sanitati restitutus emet circa annum Is I9. eruditum Tractatum De Morbi Gallici Curatione pora inistrationem ligni Guaiaci conscripsit hoc eodem anno ad Albertum Brangeburgensem , S. R. E. Cardinalem, Moguntinum & Magdebur gensem Archiepiscopum & Electorem, in quo sequentia legere e cap. I. Visum Deo est & nostra aetate morbos oriri Majoribus, ut existimare licet, INCOGN1 Tos. Annus fuit a Christo nato post millesimum 3c iaquadringentesimum nonagesimus tertius aut circa, ctum irrepsit pesti- referum malum, non in Gallia quidem , sed apud Neapolim prii Dum :Nomen vero inde sortitum est, quod in Gallorum exercitu , qui illic cic aroli Rebis mi auspiciis belligerabat , apparuit prIus quam usquam Malibi Medici fugiebant ejus porro a pectum , nedum contactii absti- renebant, ut morbi pi terea nullius Et a.) Hoc prcecipue in re morbo quantum nostra aetate laboret Medicina compertum est , silebant re
52쪽
,, ab ejus ortu totum in Germania biennium Medici. . . . Demum coc . In hac Medicorum consternatione , his erroribus ingesserunt leChirurgici manum admolienteS. X. Laurentius Phristus, Germanus, in opusculo De Morbo Gallicis , quod Bauleae editum fuit anno Is 32. sic ait cap. I. u Anno Christi Salva- ,, toris nostri efferbuit quidam morbus atrocissimus, irruens in homines saevo morsu ulcerum, glandularum de durissimorum dolorum,
is adeo notabili cruciatu, quod singuli videntCS Obstupuere : nam I N C o G. ,, NITUS & INVISUS erat iste pestifer morbus non tantum vulgo,,, verum etiam Doctis & in sacra Medicina eruditis. . . . . Pauperes hoc ,, malo laborantes expellebantur ab hominum conversatione tanquam pu-
,. rulentum cadaver , derelicti a Medicis , s qui se nolebant intromittereis in curam tam speculando & consulendo , quam visitando.) Habitabantis in arvis de sylvis. Qtium igitur homines in tantum discederent ab illis D miseris, attamen Sublimis & Gloriosus nolens derelinquere illos , quosu suo pretioso sanguine diraque morte redemit, misit ex Gallia & Nea-
,, poli nonnullos Empiricos vel Medicos, qui potius temexaria audacia , is quam industria coeperunt curare homines hoc malo laborantes. XI. Petrus Andraeas Matthiolus, Senensis, in opusculo sive Dialogo De Morbo Gallico , circa annum 13 3 6. conscripto , assierit disertis verbis, Deum memoria patrum , ut ineffraenatam mortalium luxuriam debitis is assiceret poenis, aut propositis contineret suppliciis, morbo, qui Gallicus M vocatur, Italiam bellorum procellis concussiam confecisse , qui postean contagione vulgatus est Et paulo infra : Hoc unum scias, inquit ,
,, ante Caroli Francorum Regis adventum, nec morbum N O V 1 S S g Ita- ,, tiam, nec nomen AUDIVISSE.XII. Alphonsus Ferrius, Neapolitanus , Artium & Medicinae Doctor, Medicus Pauli III. sumbini Ponti cis , in Tractatri De Morbo Gallico , ct Iigni sancili natura , usuque multiplici , Parisiis edito anno i 339. sic disserit
Lib. 3. cap. I. De morbo, quem Gallicum appellant, N E M 1 N E M ex ,, antiquis Scriptoribus aliquid in specie atoma scripsisse comperio. In ge is nere vero nonnullOS ex Veteribus recentiores autumant aliquid attigisseis conjectura quadam, non quod res ita se habeat. . . . . Sed crucient se ,, juniores quantumlibet in interpretanda nominis significatione , ac verbi,, vim, quatenus pro eis facit , interpretentur, N E M O tamen speciale,, Capitulum de ejus morbi genere editum demonstrabit. XIII. Hieronymus Fracastorius, Veronensis, Lib. 2. De Morbis contagiosis, cap. I. typis excuso Venetiis anno Is 9. haec proponit de Syphi lide : o N o v UM & diu orbe nostro INCOGNITUM morbum inter ,, alia miranda nostra tempestas vidit, qui Europam fere omnem , Asiae ,, ver , atque Africae partem non parvam occupavit: in Italia vero fere iis,, temporibωs erupit, quibus Galli sub Rege Carolo Regnum Neapolita
,, num Occhi paVM e , annOS circiter decem ante I OO.
XIV. Antonius Musa Brasi avolus, Ferrarien s , initio Libri De Morbo Gallico Venetiis excusius fuit anno 1113. enarrata vulgari Historia de ortu luis venereae, cum Carolus instavus Francorum Rex Regnum Neapolitanum armis invaderet anno I 91. in haec demum verba concludit:
53쪽
L1BgR I. CΑΡUT IV. Rei vero summa est luem hanc TUNC coepisse, clim Gai 1 Italiam in festarunt, dc Carolus octavus Francorum Rex Neapolim sub ditionem reposuit. 33XV. Joannes Sylvius, Insulensis apud Belgas , in Tractatu De Morbo Gallico , quem ab ipso conscriptum elle constat anno Is 3 , . confutatis variis opinionibus , fatetur i, Saniorem ipsi videri eorum sententiam , Mqui anno abhinc sexagesimo secundo hoc est anno I ' . 9 quo tempore Carolus octavus Gallorum Rex, cognomine Gibbosus, Neapolim MOppugnaturus in Italiam exercitum introduxit, hunc morbum suppullulasse arbitrati simi. XVI. Gabriel Fallopius , Mutinensis , in Tractatu De Morbo Gallico quem conscribebat circa annum I 36 o. prolatis In primo capite exemplis yariis morborum, qui orbi nostro de novo incubuere, sic inde pergit Novissimum est, quod prae manibus habemus , & morbum Gallicum reseu Gallicam scabiem appellamus Nec dubitandum est si1 novus cisit necne, quoniam temporibus nostrorum patrum NONDUM YCpCr- LUS, NONDUM auditus ' tunc temporis elephantia grassabatur re betaec scabies invasit nos anno 9 . supra Ι4OO. cum CarolUS Impera- citor summae auectoritatis atque ingenii ardentissimi , Imperatorem rivoco exercitus Ducem) cum glisceret animus ejus in bellum convoca- tito eo anno maximo exercitu invasit Italiam, & sub ejus imperio sub- is acto Mediolanens1 Ducatu , Hetruria tota, δί cedentibus Rebus publicis ηρ. Florentinis , dcc. Romam invasit; inde Neapolim, de jure haereditario risibi putans competere, cum exercitu maximo octuaginta mille militum re aggredi tentavit. Tunc temporis apparuit hic morbus. QSed quid opus est in re manifesta plura cumulare testimonia ξ Poterunt, si lubeat, consuli Leonardus Schmai, Salisburgensis, Tract. De Morbo Gallico, cap. I. Nicolaus Massa , Venetus, Lib. De Morbo Gallico , Trarit. I. cap. I. Antonius Gallus, Oper. de ligno sanolo noae permiscendo , cap. I. Aloysius Lobera, Abulanus, Medicus Caroli V. Imperatoris , Lib. De quatuor aulicis aegritudinibus. Joannes Baptista Montanus, Vero mensis, Tras lat. De Morbo Gallico , cap. I. Leonardus Fuchsius , Germanus, in Appendice ad Lib. s. De curandi ratione. Prosperus BOrgarutius , Patavinus, Method. De Morbo Gallico , cap. I. Nicolaus Macchellus, Mu- tinensis, initio Tractatus De Morbo Gallico. Alexander Traianus Petronius, De Morbo Gallico , Lib. I. cap. I. Demum Guillelmus Ron deletius, in Schola Monspeliensi Professor regius de Cancellarius, initio Lib. De Morbo Italico , qui ab ineunte Leculo decimo sexto ad annum 1 166. scrip-Sere OmneS, ac omnes uno ore referunt luem Veneream & NOVUM
In Europa morbum esse, cum apparuit destinente decimo quinto Leculo coaetaneis Medicis plane IGNOTUM fuisse.
Ioanne Sylvio. Gabriele Fallopio. 13 6 P.
54쪽
Opponuntur loca Va- Tia ex variis Ructoribus excerpta ,
qui ante annam I 94. vixerunt.
Expenduntur loca aliquot Medicorum Chirurgorumve anno I 494.
. antiquiorum , quae allatae epochae videntur contradicere . CV M loca omnia, quotquot ex variis Auctoribus corradi solent, ut probetur luem veneream data epocha antiquiorem esse , simillima vel potius plane eadem sint , ea simul colligere visum est , ut in resia pondendo tautologiae taedium effugeremus. Inde sane nullus dabitur adversariis querendi locus, cum si quid auctoritates illae valeant, inde tanto magis val1turae sint luce mutuo collata. Harumce auctoritatum aliae quidem dudum notae sunt, δί apud Scrip tores plerosque, qui luis venereae antiquitati favent, passim Obvia: t, aliae vero novae dc a Guillelmo Becketto , Chirurgo Londinensi , qui ni aper .rimus est ejusdem opinionis propugnator, recens ObJectae. Ideo ne quid dolo malo confudisse vel omisiste videremur , placuit auctoritates 1llas utriusque generis separatim, articulatim, distincte proponere, propositasque diluere: priores isto , posteriores vero sequente capite. Multi sunt Scriptores, quos in tuis venereae novitatem militare vulgo obiicitur. I. Guillelmus de Saliceto, Placentinus Medicus, Chirurgiae Lib. 1. cap. 42. De Apostemate in i Minibus. Haec aegritudo , vocatur bubo vel dragoncelli inguinis vel apostema inguinis , ct ut plarimum fit ex materia frigida , qua ab hepate expellitur ad loca illa , quae debilia , vacua, ct aliquando ex materia calida, ct aliquando cum accidit homini in virga cor. ruptio propter concubitum cum foeda muliere , aut ob aliam causam. Itaque corruptio multiplicatur 2 retinetur in virga, unde non potest natura mundia scare virgam aut Ioram , primo propter multam plicaturam partium illaram ct propter stridiam viam illius loci, unde redit regurgitat materia ad locum inguinum propter habilitatem loci illius ad recipiendum superfluitatem quamlibet , O propter affinitatem quam habent haec loca ad virgam. Idem agit ibidem cap. 8. De Pustulis albis vel rubeis , est de milio , de scissuris re de corruptionibus vel hujusmodi , quae sunt in Firga vel circa praeputium propter coitum cum foetida muliere , aut eum meretrice aut ab alia
II. Lanfrancus Mediolanensis, Medicinae Doctor , Practicae seu Ariis completa Chirurgiae Tract. 3. Doctrin. a. cap. II. ait saepe provenire apostema iri inguine propter ulcera virgae ct pedum , propterea quod locus est descensus humorumi ad illa loca, ct lunc non es ita timendum , propterea quod venire tunc potest sine multa corporis, plenitudine ct absque eo quod decursus humorum maxime ibi flat ; Ibidem Tractat. 3. Doctrin. 3. cap. II. De ficu ct cancro ct ulcere in virga virili. Ficus , inquit idem , est quaedam excrescentia , quae nascitur supra prapatium virgae , ct aliquando super caput , qua Aidem aliquando est mollis , ut de phlegmatica generata materia , aliquando dura , ut de mclancholica , qua si corrumpatur transit in caUcrum. Cancer
55쪽
L i η s li I. CAp UT V. 1 cIis in vir a , scut in aliis kiximus fieri membris r ulcera veniant ex pustulis cali is virga supervenientibus , quae postea crepantur ; vel ex acutis humoribus locum ulcerantibus ; vel ex comnissone cum foeda muliere , quae cum agrον lem habente morbum de novo coiersit.
III. Bernardus Gordonius, in Universitate Mons peliensi Medicinae Professor, Lilii Medicinae Particul. 7. cap. De Passio ibus virgae. Passo'nes virga , inquit, sunt multae , scut sunt apostemata , ulcerationes , cancri, inflatio , dolor , pruritus. Causae sunt exterjyres aut interiores. Exteriores ,sicut casus , percussio , ct jacere cum muliere cujus matrix est immunda , plena fame , aut virulenta , aut ventositate ct similibus corruptis. Si autem causa fuerit intrinseca , tunc sunt sicut humores corrupti re mali descendentes ad vim gam ct ad parae; inferiores , inducentes praedicitas passiones. I V. Joannes de Gad desiden , Chirurgus Anglicus , in Rosa Anglicί
p. De cura ulcerum virgae. Ulcera , inquit , virgae virilis contingunt zelex coitu cum Iuvencula , vel ex coitu cum menstruata , vel ex retensione urinas spermatis. V. Guido de Cauliaco , Gabalitanus, Chirurgi ae & Medicinae Doctor in Universitate Mons peliensi , in Chirurgia magna Tra l. 6. Doctrin. a. cap. 7. g. 0. dii serit de Calefactione 2 foetiditate in virga propter decubitum cum muliere foetida. VI. Valescus de Taranta, Professor Mons pessulanus, Philonii Lib. s. cap. 6. De ulceribus 2 pustulis virgae. Causae , inquit, possunt esse primitiva aut antecedentes aut conjunosae. Primitivae , ut est vulnus , vel attritio vel coitus cum Desida , vel immunda , vel cancros si muliere ; alia causa potest esse portasse femoralia nigra , foetida st immunda ; alia causa potest esse materia permatica vel corrupta retenta inter caput virgae ct praeputium , vel mali humores ibidem retenti, qui ibi retenti st non eυacuati corrumpunt locum quem tangunt, vel ulcerant. Et ibidem in fine , Pu quia virga sunt , si quis coeat cum foemina habente ulcus in matrice , qua contagio sitate sua inscit virgam ct in eci facit ut 1. VI L Demiim Petrus de Argelata , Bononiensis , Artium δί Medicinae Doctor , Chirurgia Lib. 2. Trarii. 3O.. cap. 3. De pustulis , quae adveniunt virgae propter monuersationem cum foeda muliere , quae alba sunt vel rubeae. Ex materici venenosa , inquit, quae retinetur inter praeputium 2 pellem virgae causantur istae pustula tales per hunc modum , quoniam ex retentione illius materiae , quae remanet inser pellem ct praeputium ex actione viri cum foeda muliere , quae non respirat , putrefit : deinάe ille locus denigratur 2 mortiscatur substantia virgae , quae restaurationem non recipit, nisi corruptione illa remota , es Ioco absterso . Deinde propositis ad eas pustulas lotionibus detergentibus, stypticis, erodentibus, &c. sic ille pergit. Unum recordor vobis quod an
tequam ista balnea dicta lotiones ) ex vino illo 'ptico fiant, sat purgatio r
istiter illis bubo superveniret in inguine, quoniam materia quae venit ad locum illum retro estitur a balneo isto seri potius lotione) ct inveniens concaυμ ratem inguinis ill o moram facit ; quare bubo generatur 2 ad exituram pluries deveniet. uuare purgationem universalem facias ; ct imperiti Medici sperantes indiscrete vel incautela non faciunt purgationem, quare duplici modo lucrantur , quoniam de virga ct bubone. Iterum viri tales debentes materiam Ue-
56쪽
non debent accipi de ulcuschilis aut bubonibus
1etientem ad locum resolvere , quarum illam sani e saniare) ut aliquid lucrem. tur , ct hoc non debet fieri a discreto viro ct magistro.
Sed qui ea loca ex variis Auctoribus rudi oris aetatis tam studiose con quisita objiciunt, & de venereis penis uictis illis & inguinum bubonibus existimant esse intelligenda, nae inde arguunt se in eorumdem Auctorum lectione & doctrina plane hospites esse, cum certum sit Auctores illos de vene reis ulcusculis sive bubonibus, qualia nunc observantur , ne somniasse quidem laudatis locis , sed de bubonibus & ulcusculis a causa simplici ortu dis , qualia olim observari potu es e, loqui, ut liquet multis, copiosis, variisque rationibus.1'. Qiubd ea virgae ulcera , ii ii te bubones inguinum tam paucis describantur, ut inde nulla ratione vensimile sit laudata loca de ulcusculis aut de bubonibus venereis accipi posse , quae sane non potuissent tam perfunctorie exponi a Medicis, quos iu describendis caeteris affectibus intuli levioribus diligentes, imb verbosos fuisse notum est. 1'. Quod antiquiores illi Medici, si bubones aut ulcera, quae describunt, tuis venereae incipientis vel confirmatae symptomata fuissent, ex notis morbi signis debuissent in morbi notitiam deduci, atque adeo de lua
Venerea , a qua dependerent, fuse ex professo disserere , ut ferebat quaestionis dignitas ac manifesta utilitas, de qua tamen ne verbum quidem unum prostat in illorum operibus. 3'. Quod ea penis ulcera non tantum veneris ii sui cum foeda muliere adscribantur, sed etiam causis aliis , ut a Laias ranco , pustulis calidis virgae mel acutis humoribus ulcerantibus ; ut a Gordonio , casui vel percu sonis ut a Gaddes den , coitui cum juvencula aut menstruata , vel retentioni seminis inmine ; demum ut a Valesco de Tarania , Uulneri , attritioni , spurcitiei ct squaliori femoralium : materiae acriori seub praeputio coli ectae , pravis humoribus ulcerantibus , & c. Unde se quitur venerea ea nequaquam fuisse, quippe quae nisi ab impuro cum infecta concubitu numquam producantur. 4'. Quod pari quoque ratione bubo dicatur produci, non modo ab ulceribus virgae , quod cum bubone venereo quadrare Videretur , dato semel haec ulcera venerea fuisse, sed etiam a materia frigida aut calida , qua ab hepate expellatur , Juxta Guillelimina de Saliceto ; aut ab ulcere pedum juxta Lanfrancum, quod buboni tantum simplici convenire potest, atque
adeo omnem amovet luis venereae suspicionem.
uod ad curationem ulcerum praescribantur tantum ab Auctoribus laudatis ablutio balani cum Oxycrato , unguentum album camphoratum aliaque hujuscemodi, aut ad summum collyrium vulgato cΘllyrio Lan franci plane congener, sine ullo medicaminum internorum Usu ; undθmanifestum fit de ulcusculis venereis minime agi, quae sane tam facilG sana ri non possitnt.
Denique quod similiter proposita bubonum illorum therapeia tota
sit in procuranda maturatione , apertione, detersione tumoris, neglecto penitus remediorum internorum apparatu ; quod evidenter demonstrat mentionem non esse de bubone venereo quem tam ficili methodo. radicitus non curari notissimum est.
Ex his sequitur 1'. Ea virgae ulcera, quorum a laudatis Auctoribus ha-
57쪽
L r B p R I. C A p tr T V. betur mentio , Videri curaneas tantiim aut superficiarias glandis aut prae putu excoriationes fuisse , quales saepissime solent accidere ex levi & mul-iplici causa, & quae vulgo Calefactiones appellantur, ut ipse Guido de
fuiste, Led alia quavis causa communi, neque enim negaverit quisquam ulcera penis sine lue Ienerea produci unquam posse, cum non experientii mO- 1 so etiam laudatorum Medicorum testimonio contrarium compro- ciniri ' L nfrancus, Bernardus de Gos
cum foeda muliere allignant ipsi alias catis as ulcerum & pustularum vir aed ConcubItu Omnino diversas. V os . Idcirco nomine talidae mulieris , cujus commercio praedicti Auctores ulcera virgae contrahi dicunt, non debere intelligi intulierem lue venerea intectam, de quo morbo ne quidem in sorianis illi cogitabant sed mulierem. lus matrix esset immunda , Pterea sanie , ct virulenta ut ait Gordonius, hoc est cujus uterus semine nimio ante admistb & mora corrupto foederet , vel fluore muliebri acriore aut ulcere inquinaretur ; vel mulierem, de novo cotvisset cum homine talem habente morbum, ut Lanfrancus clicit, hoc est cum homine cujus penis ulceribuς exederetur ; vel mulierem menstruatam ut loquitur Gaddes en ; vel demum mulierem cancro am , iudoquitur Valescus de Taranta, hoc est in cujus utero carcinoma lateret; ves ur idem ait , seremiuam habentem ulcus in matrice , quae contagiosiuate Omιnficiat irgam ct in ea faciat ulcus. Caeterum minime mirum est a praedictis Auctoribus observari ulcera & pustulas in pene interdum enasci ex copulatione cum muliere, cur menstrua virulenta fluant, aut quae fluore albo acrIOre , vel ulcere cancrove uteri laboret, quandoquidem similis obser-Vallo neque nunc rara est in praxi, sine ulla tamen tuis venereae suspicione. P. Imo probabile esse nomine foetidae mulieris ab Auctoribus illis delignari quandoqne mulierem leprosam , quarum magnus erat ipsorum aetate numerus & nota imparissima libido. Id fanὰ suadere videretur auctoritas Medicorum Arabam, qui referunt non uno loco ulcera in pene1uborii I consuevisse ex copulatione cum muliere, quae lepra infecta esiit: quoi a Ioanne de Gadde iden Chirurgo Anglo olim notari quoque me-mIDImuS, In Medicinae , seu Rosa Anglica, capite De concubitu m muliere leprosa. Porro ramen minimὸ putandum est similibus exemplis posse fidem elevar1 eorum, quae supra dicta sunt capite tertio de discrimine, quod inter lepram & luem veneream intercedit; cum si hoc unum symp- toma excipiatur , quod tamen in utroque affectu nullatenus idem est, ex caeterIS omnibus quae a venere cum leprosis imminebant, nullum fuerit quod ad nota luis Venereae sympromata accedat.
3 . Posse quaecumque dicta sunt confirmari auctoritate Ioannis de Vago , qui scri esit linitio saeculi decimi sexti, lue venere a jam plane di vulgata. Ille enim probe distinguit calefactiones ct carolos, ut loquitur, qui solent evenire Iuvenibus inter Pellem praeputium virgae , imb etiam pussulas carbunculosas , quae ibidem oriri solent ex causa simplici, de quibus supra recensita antiquiorum Medicorum loca intelligenda esse censemus , ae
58쪽
pustulis seu ulcusculis aliis eJusdem partis ex causa venerea , de quibus ne
verbum quidem apud Veteres reperire est. Asserit enim Practicae Lib. 2. Tract. s. cap. 9. carolos accidere propter coitum cesidae mulieris es' noviter menstruatae r Ibidem vero cap. 8. Pustulas carbunculosas causiri in hominibuς coitum habentibus cum muliere foeda , habente vulvam iaceratam ulcere putri vel maligno , vel quia fuerit noviter menstruata , circa quae cum Antiquio tibiis manifeste consentit. At vero dicit ibidem Lib. s. cap. I. Pustulas venereas ex contagioso concubitu enasci in partibus genitalibus , videlicet in
mutva in mulieribus , ct in vimga in hominibus , re esse interdum lividi coloris , aliquando nigri , nonnumquam subalbidi , cum callo sitate eas circumdante. 6'. Haec eadem a Fallopio olim animadversa fuisse in Tractatu de A -- ιθ Gallico , nec in uno tantum loco. Viderant Antiqui suis temporibus ,
inquit ille cap. 7. oriri ulcera circa pudenda , quae calefactiones vocantur: nam ante morbi Gallici ortum , Scriptores , ut Guido , o c. locuti sunt de his , vel cum juvonis non mundat glandem , vel quia habet rem veneream cum muliere menstruata , ct tunc oriuntur calefactiones istae. . . . At ego dicam , pergit ille ,
esse maximam disserentiam inter cariem Gallicam ) ct calefactiones. Antiqui
Scriptores , ait idem cap. 81. Graeci ct Arabes , veluti Paulus Aetius ct Ati-cenna locuti sunt de ulceribus depascentibus colis e sed disserunt illa a caries Gallica seu ulcusculis venereis. J Similiter Chirurgici posteriores loqAmmur de his , sed non sunt eadem cum his quorum curationem dare intendimus. Superiores Chirurgici loquentes de de a centibus , dicunt duplici de causa fieri, vetex turpitudine alba vel nigra , collerici inter glandem praeputium : hanc turpitudinem sordem appellant. IVolunt igitur quod quoties sordes ista continetur inter praeputium ct gland m , bulliens faciat hujusemodi cariem . . . . Nos non
loquemur addit ille , de omnibus his , sed de fueris Gallicis Tarolis dictis , si e Carolis , qui sunt ab aliis distinguendi calefactiones , excoriationes , O c. facile
sanantur. . . . sed non caries ita facile.
79. Pari ratione ea, quae de bubone in inguine Guillelmus de Saliceto, Lanfrancus, Petrus de Argelata dicta habent , non de venereo , sed de simplici bubone accipienda esse , qualis simplici limphae vitio accidit, audialceribus penis solet supervenire , quae a causis ordinariis dc a lae venerea plane alienis inferantur. Tunc enim puris guttulae vasis limphaticis, quae
ab ulceratis penis partibus sobolescunt, ad inguinales glandulas quid ipsa tendunt delatae limpham, cui commiscentur , ita inficiunt inspissantque , ut in glandularum cellulis haerere cogatur , ubi panum , phygEthlon , vel ut Vulgo aiunt, bubonem excitat. Sic observamus quotidie simili prorsus
ratione glandulas limphaticas collo vel maxillae inferiori adsitas toties tu me fieri , imo vero quandoque suppurari, quoties capitis exteriora tinea aut ulcusculis defcedantur , facta scilicet materiae morbificae metastasi cum limpha inde redeunte. 8 . Proinde tandem ex illis Medicorum Chii iurgorumve locis , qui anno I 9 . superiores vixerunt, si aequo animo & sine praejudicio perpendam lux, possὸ nihil prorsus colligi, quod allatam de novitate luis Venereae sententiam evertere valeat, aut fidem Historicorum infirmare , qui morbum hunc orbi nostro tempore belli Neapolitani a Carolo VIIL Francorum Rege gesti inductum fuisse um ore omnes affirmant.
59쪽
Explicantur tesimonia a Guillelmo Secheito pro luis venerea antiquitate nuper producta.
PINIONI s de antiquitate luis venereae patrocinium nuperrime stiDCepit Guillelmus Beckottus , Chirurgus Londinensis, Dissertatio nibus tribus, quas edendas curavit in XXX. & XXXI. Voluminibus Transact1onum Ph1losophicarum , & in quas congessit diligentia summa qu cumque ex editis , ineditisve Magnae Britanniae monumentis potuit cor adere quae viderentur opinioni suae suffragari. Contendit in prima Dissertatione, quae prostat in XXX. Volumine Transactionum Philosophicarum
In ana Veneream saeculis aliquot ante annum 1 9 . notam fuisse in Anglia nomine , arsurae , incendii &c. Anglice Rurning sive Aren-niri, de quibus sane mentio frequens sit ab Historicis Magnae Britan niae Et in opinionis confirmationem aluctoritates adducit multas quarum nonnulta hoc anno I 9 . antiquiores sunt , pleraeque anno Codem re
Antiquiores excerptae sunt Ex opere manuscripto Joantiis Arderia, Chii urgi Anglici, sua aetate hoc est exeunte saeculo decimo quarto haud incelebris, ubi multa sunt de arsura , quam desinit Ille , ut refert Beckettus , calorem InterIoram cstm excoriatione Arethrae , UndC ardor.
Σ'. Ex collectaneis quibusdam Medicis circa annum I 39O. & Ι o. scriptis, ut Beckettus arbitratur, in quibus legere est formulas quasdam ad arsuram tum virorum tum mulierunt . 3 . EX antiquis regulis L Upanarium Londini olim publice prostantium1n suburbio Southmar dicto , quae circiter anno I 3O. constitutae creduntur, qt manu scriptae extant, & quarum articulo uno agitur de his , qui custodiunt mulieres habentes nefanda infirmitatem , Vetatur vero alio oravi mulcta , ne qua in Lupanari pro stet omina arsura morbo insidia. Recentiores depromptae sunt I'. Ex libello, quo certus quidam Simon F1sh , novarum in Religione opinionum impotens assectator dc Catholicorum osor acerrimus Henrico VII L Anglorum Regi supplicavit anno IJ3O. in quo refertur Presbyteros in Angliae Regno omnia vitiare : ipsis af minis uri , hoc est arsura assici, ac alias feminas vicissim urere: ipsi que a merctricibus lepram contrahere , quam contractam cum aliti feminis deinde
2'. Ex libro, quem anno 1 s 6. edidit Andraeas Boord, Doctor Medicus & Presbyter , quem inscripsit Compendium Sanitatis, & in quo initio Capitis cujusdam his vecbis praefatur , Agemus capite I de arsura prostibu-Iorum , additque postea , si quis 80t siqnt a tam a prostibulo arsuram , rem ha eat eadem die cum sana muliere, arsuram eamdem cum illa communicaturum GP.
3'. Ex Epistola , quam Michael Vood praeposuit orationi de vera okD
Bechetius nuperrimi Spropugnator opinionis de antiquitate luis
I. Contendit Arsuram genitalium eamdem fuisse cum Onorrhoea venerea. Quod multis auctoritatibus pro
60쪽
Explicantur auctoritateS a Bechetto objecit: e. Lepram Concubitu contagiosam fuiss e.
Saltem ex concubitu cum leprosis oenitalia
dismia a Stepliano Gardiner scriptae & Rothomagi editae anno Iss 3
qua fit arsurae mentio. '. Ex opere quodam manu scripto Ioannis Balai, quod est penes ipsi in Beckettum, & in quo Bataus . de Doctore Veston verba faciens , quem Reginaldus Polus Cardinalis , regnante Maria , De canatu Windsorii abdicavit ob adulterii crimen, ait Canonicum Illum in curanda arsura magis exercitum fuisse , quam scortum , quod in ullo Lmpanari prostaret; ad-Jicitque mulierem aliquam in Pararia Sancili Boto h ab eo nuper ustam fui ste Iid est arsura affectam. Ex Tractatu Guillelmi Bulleyn, Doctoris Medici, anno edito, cuius inscriptio est The Bulmar cto. ubi Auctor ille de meretricum arsura di merit. Ea sane numero multa sunt, sed re pauca, imo potius nulla, cum ruinoso fundamento cons1stant. Omitto jam objecta testimonia ex Ope ribus , Legibus, Tabulisve ineditis , aut Libris perraris deprompta esse ,
quae idcirco nec ea qua par esset diligentia scrutari & excutere, imo ne inspicere quidem licitum fuit, ut de manuscriptorum aetate, Verborum-Ve inde excerptorum sententia constaret. Sed lubenter concessero Becketto hac in re , ne vitilitigare videar quasi causae dissiderem , eique ultro dedero singula rectissime se habere, quod sane maximum est; at Vero perhego inde sequi arsuram illam , de qua quaestio est , eamdem fuisse cum gonorrhoea venerea , atque adeo gonorrhinam ab impura Venere oriundam arsurae nomine Olim grassatam fuisse. Verum ut cogitationes meas dilucide explicem , res paulo altius repetenda est.
Itaque I. Lepra Arabum , quae in Angliapuae in caetera Europa, olim frequens erat, non sollim convictu sed cong' etiam contagiosa fuit, quapropter lege constitutum erat, interposita poena, ut leprosi seu elephantiaci destinat1s locis coerciti consuetu in e fanis interdicerentur. OCII. Proinde lepra concubitu , quo non est contav alter intimior, quasi praesentissima contagione propagari debuit , irnpudens vel perditissimae libidinis cum leprosis veneri indulgeret. Ac sane ea ratione
propagatam fuisse testantur uno ore coaetanei fere omnes Medici, ut FO restus, Observationum Chirurgicarum Lib. q. Observ. 8. Palmarius , de elephantiasi , cap. 2. Paraeus, operum Lib. 2O. cap. 8. Fernelius, De partium morbis ct tomatis , Lib. 6. cap. IV. Valescus de Tarania, Philonii Lib. T. cap. 39. Gordonius , Lilii particula I. cap. 22. ubi refert quamdam Comitissam menisse leprosam in Issontempessulanum , ct fuisse in sine in cura e ius iqus mdam Baccalarium in Agedicina ministravisse ei edi Iacuisse cum ea , ct is praegnaet isse eam , ct perfecitissime leprosum factum fui sse , cujus Plistoriae similem alteram profert Philippus Scho prius , Lib. de Lepra scilicet Fabri cujusdam lignarii, qui ex concubitu cum leprosa lepram brevi con
III. Qiubd si quando res melius forsan cederet, at saltem ex usu Veneris cum leprosis mulieribus , imb etiam cum illis quae caeteroqui sanae cum leprosis paulo ante rem thabuissent, genitalia plerumque affecta fuerum, phlogosi, erysipelate, exulceratione cenchriade sive miliari, phlyc-