장음표시 사용
111쪽
rupta , anxia, & interdum pdeo at helosa, ut
nonnisi eostis claviculisve maxime elevatis ragi possit. Sitis mox est inextinguibilis, mox etiam nulla, etsi lingua sit arida, multusque aegrum teneat calor, praesertim in sensunm hebitudine. Lingua primis diebus albo mucta tenaci est o ducta, post scabra, fissa, arida, perinde atque in iis, qui pes sanitatem hiante ore obdormiun , in morbi autem incremento rigida , nigra vel obscurioris aurantiorum coloris, ipsis a phthis o fessa conspicitur , eum faucibus saepius inflammiatis. Sordibus valde nigris labia 3c dentes cono spurcantur. Urina interdum est aquosa , sarea , sanae similis, cruda & iumentosa, quin etiam
nullum ex urina desidit, ingravescente vero mo ho ob scii rior evadit & nonnunqeam fere nigra ,
foetoremque spargit purre dinosum . Signora igitur plurimis in casibus ex urina est fallax r quam is brem frustra lotium offertur medico , quum lotium inspicere non solum plerumque sit superfluum, sed etiam praecipue, si urina spirat foetorem p tredinosum, pestiferum, quoniam ex urinarum circumgestatione non modo qui deseri , sed etiam medici eorumque familia nonnunquam. contagio polluitur, ut exempla plurimorum excellent immorum medicorum edocent, qui multis cum arte
sua prodesse potuissent, aliorum impudentia &
112쪽
curiositate Insecti, immatura oppetierunt morte. Cutis vix calorem praeternaturalem exhibet , Scs uda fuerit, sudores emittit metentes, valdeque acrcs, diutiusque. tacta sensus ardoris digitis imprimit, uti in pulsu explorando saepe saepius observarunt medici. Pessimum autem est, si externis si gentibus interna ardeant - si urina Sc aeces odorem grave olentem e cadavero sum spargens s in se iis aegris abeant secernanturque , de alvi excretorum color in lividum 3c nigrum mutetur ; s tenditium subsultus auctiores accedunt , de iteriores sudores si igidi & cadavero si , sin gultus affect uique syncopii ci ; si febrientes flocchi los legam, muscas venentur, aliaque huius generis faciant, quo me heiculet in statu miserrimo, actum et I de male affectis.
Neqne minus occurrunt in his febribus lipo thymiae & vertigines praesertim dum ad erectum situ in tendant aegri , imo deficiens somnus , vel etiam affectus soporos , dc stupida seu obliviosa
mentis affectio. Nec desunt capitis gravitates de dolores, succedunt etia in deliria, tristia rarius paullo cum illacrymatione, frequentius cum risu, frequentissime vero cum furore , ipsaque metuerida phrenitide; motus spastici Se convulsi vi , M
113쪽
artuum praecipue linguae labiorum que tremores, oculi interdum torvi, sibi diis miles, apparent, eorumque bulbi dolor prolandior , interdum quo que aegri visu turbido afficiuntur, aurium tinni. tu, susurro, auditu difficili, ipsaque surditate .
Nonnunquam emergunt haemorrhaglaei sudoresque copiosi quae quidem res, cereris non paribus, semper maiorem notat malignitatem. Abdomen in vehementiori morbo tumere solet, ab ae e laejus ea vitate per putredinem rarefacto, quem sta. rum meteoxi um appellare solent medici, &quem HORSTIVS observavit. Denique corpora exhalationes. spargunt modo allio, modo urinae putridae similes, modo vapidas, modo subdulces, modo subacidas, adstantibus non parum pestis
ras . Emptiones illae culanae, exanthemata a
medici. dictae, valde iterum sunt ineertae. In quibusdam nullae , incertoque tempore, ordine, IOco, numero, coloreque diverso & qualitatis &figurae schemate apparent. Praeprimis autem hae sebres ad producendas inflammationes quam marixi me pronae deprehenduntur, in iis enim faciles admodum aphthae, phrenitides, paraphrenitides, aliaeque inflammationes internae; facilis quoque gangraena di spha celus observatu.
114쪽
Μalignitatis gradui semper symptomata haeterespondent, sic ut in altero subiecto sint mitiora , in altero acerbiora . Sunt nempe diversi putrefactionis indeque pioductae rarefactionis gradus in massis putrescentibus, quod chemia dictitatis 'Quum vero plurima symptomata, quibus febres malignae stipantur , sint effectus putrefactionis re
rarefactionis, effectus autem causis suis sempe congruere debeant, necesse erit, uι maior putre factionis & rarefactionis humorum gradus majores, minor vero minores producat effectus. Diaversi igitur symptomatum, quatenus ab ipsa se. bre maligna progignuntur, gradus in his febribus non deerunt , quocum observationes probe cori sentiunt. Qitae etiam symptomata maiora ea pitin τι augmenta, si aliae determinationes, sive inter nae , five externae accedant, quae nune hoe nune illud aliqua ex parte exacerbare valent symptoma. Quo maligniores igitur istae febressent, Sc quo aeerbiora omnia deprehenduntur sympi mala: eo citius etiam decurrunt, ita, ut vix unum septenarium superent, & quarto, die iamve prius homines enecent et eum contra aliae quibus mitior . malignitatis gradus adhaeret, ad
duo, imo tria septenaria , & quod excurrit, an
115쪽
IN Doeet porro experientia certissima illa veritatis magistra, sebres malignas plerumque pomeridianis ingruere horis VIII. ), semper magis magisque ingravescere, totam fere per noctem exaeerbari, horis demum matutinis saltem qua. dant enus a vehementia sua remittere, sic ut perapetuo observare liceat, aegrotantium ex febre maligna status horis matutinis quam vespertinas existere tolerantiores. Ad salutarent harum se-hrium solutionem quod attinet, annotandum est eam fieri optime per moderatam seri evacuaticinem peripherici. Nunquam enim se harum se. brium aliquam cognovisse assirmat FIUXHAM
cata sit aut sublata, donec malor aut minor eruis
perit sudor moderatus, calidus, aequalis, per tot uin corpus diffusus, praecipue si circa morbis a tum accesserit, α ante eius eruptiopem pulsus paullo liberior, mollior & tranquillior, quin etiam eo dilante ita manserit. Interim tamen don negamus, alios solutionis modos dari, uuibus materia morbi ex humorum Oeeano ejici, aegrique cum his febribus conflictantes ex ipsis orci faucibus eripi possint. Nam si materia fe-
hrilis per assumpta ipsi primae culinae est inh
116쪽
Tromissa e tune, salvis aliis omnibus, etiam solutio salutaris per alvum locum habet . Quorsum porro spectant excretio urinae, delationes materiae malignae ad peripheriam, ut ibidem in exanthemata abeat, vel merastases ad glandulas maiores, e. g. parotides, subaxillares, inguinales: omnesse te aliae excretiones sunt suspectae Sc periculo. iores. Omnia haec determinato modo si eveniant , consentientibus aliis omnibus, morbus decrescit, & ad pristinam redit sanitatem aeger sn autem minus, quando nempe eXcreti ne S modo nominatae, vel plane non succedant, vel nimio cum impetu fiant, vel intra statutos febris dies non obtingant, vel materia maligna obeausas modo internas modo externas ad loca magis interna recedat, nisi revocari possit, cum ingravescentibus symptomatibus omnibus, refrige.
rati ne extremotumque tremore, maxima visus
obsculatione, hanc ob cansam, & quidem pro diuersitate. subiecti , eius status praeteriti, aliarumque circumstantiarum, a poplexia, catarrhus sustocativus , aut inflammationes viscertim nobiliolum perniciosissimae , quae quidem subito in sphacetum ruere solent: tune funestus eventus
117쪽
Atque eadem rerum perspicientia nos docer, corpora eorum , qui his febribus jugulantur, postmo item longius , quam qui aliis morbis dece runt, non nihil caloris retinere, membra flaciscescere, in genis ruborem esse diffisum, adeo, ut defuncti cognati per aliquot temporis spatium vix sibi persuaderi patiantur , illum ipsum reve-ia esse mortuum, sed brevi interjecto spatio phae nomena conspiciuntur, quae omnia dubia dissolvunt. Non ita multo post, si exspiravit iste aeger,
interdum tenuis sanguis ex ore & naribus pro- manat , qui, licet addantur acida, vix copo ut ais tur , & uti totum corpus, abominabilem spargit et oie in , & cadaverosum , sic quoque omnes partes livescunt , nigrescunt, tumescunt , atque tanta celeritate putredinem subeunt , ut quasi diffluere videantur: quapropter necesse est , borum corporum sepulturam accelerare . Hem, quanta ex febribus malignis vobis imminet, o mota
Ex quibus experientiae beneficio cognitis harum febrium malignarum phaenomenis rite influuio ratiocinio es ici poterunt, quae ad earum
118쪽
m naturam ae rationem dii dei ius intelligendam reis quiruntur; nimirum fluida in corporibus febre maligna adflictis ad putridam vergere corrupti nem, indeque productam humorum rarefactionem
' V. VII.), quod ex sequentibus sponte fluet.
f. XV.Febrium malignarum sedes & eausa prima δc praecipua in ipsis C. H. fluidis est quaerenda,
tradente id Pathologia. Fluida autem C. H. nullo alio modo 'ciere possit ni morbos, nisi ill rum motus, aut quantitas aut qualitas a stata ordineque naturali aberret. Quum vero neque ex fluitarum diveris motu, neque ex eorum vitiosa quantitate elucear, quomodo inde febrium
malignarum indoles & talia phaenomena dirissima , a nobis in antecedentibus descripta , sVIII. IX. X. xl. & seq. in produci possint , nihil restat quod dicas, nisi in febribus malignis viri aqualitatis fluidorum adesse. Quae morbosae fluidorum qualitates, dum ex sua mixtione ducunt originem sper. pr. pathol.): necesse sane est, ut in febribus malignis fluidorum mixtio a statu sani tatis omnino recedat, seu tu depravata fluido. rum mixtio locum habeat.
119쪽
omnium corporum animalium id est eo mismune, quod illa, si motus humorum progressi. vus cesset, eorundemque motus intestinus adaugeatur, perfacile putrescant, id quod teste experientia alia adiecta materia iam putrescente, quadtunc fermenti instar est, eo facilius obtingero solet. Ut si duo vasa recenti sanguine impleas , quorum alteri sanguinis iam putridi paullulum . iniectum, altero vero puro servato , tunc reperies, certe sanguinem cum putrido commistum multo citius putrefieri puro & illibato servato. Quor etiam experimento ab ili. PRINGLE eum recentis ovi vitello instituto praeclare confirmatur. Quisnam autem est, qui nesciat, 'corpora, si in puti edinem abire coeperint, exhalationes emittere modo urinae putridae similes , modo alliatas, modo vapidas, modo subdulces, modo subacidas, istaque corpora , si eorum putrefactio summum assecuta sit gradum , foetorem spirate cadaverosum , idemque in corporibus febri malignae obnoxiis observatur f. X. )ὶ Qui enim issis
morbis laborant, eorum exhalationes eundem spargunt odorem, quam alia corpora animalia, si putrescere coeperinr qui tali modo intereunt, eorum corpora non ita multo post finito motu fluidorum progressivo, intestino vero adaucto in m. X. H
120쪽
plenar Iam transeunt putrefactionem, sicque expanduntur , ut turgescant, livescam , nigrescant, faetorem spirent abominabilem , & in liqua menquasi resolvi videantur th. XIII. , uti satis acincuratae testantur observationes . Quas quidem mutationes recta ac firmissima putie factionis argumenta habeto, quum protinus post mollem ad tam insignem pelve iant gradum , id quod tanta celeritate nullo modo fiet i pi siet, nisi putrefactio quaedam , cum adhue in vivis essent, inhaesisset, qui his sebi ibus decesserunt: alioquin tales mutationes tepentinae & acceleratae in eodem gladu, simulque statim post mortem, in corporibus aliis moibis consumptis, observaretur, quod vero
nemo a fimare animum inducet, quum omni
experientiae te pugnet. Ex his igitur putrefacti nis effectibus confici potest quam facillime, materiam putridam inesse corpmum fluidis, quae s brabus malignis opprimantur. A smili enim effectu argumentali licet ad similem causam .
Vix ae ne vix quidem aliquem esse , arbitror , qui mihi obiiciat , vivo homine putreis factionem massae humorum fieri haud posse, quia in hoc casu vita omnino superesse non pote it , dum putrefactio requirit, ut motus humorum