장음표시 사용
481쪽
' Prodest cum ueteri Baccho set uulturis ampli, Sed cochlear plenum gustatu sussicit uno.
Aut cruor ex Progne mixtus cum polline thuris. Aut apium elixum, aut conditum melle set agni, Marr ubium ue pari consulam pondere mellis, Cuius terna dabis gustu cochlearia in uno.
Diuubviris. Quod Serenus de selle uulturis poto ex uino Fel μώτατα contra comitiales prodit, id alii de aliorum animalium selle ac aliis uulturis membris reserui. Siquidem Dioscoarides set ursinum comitialibus delinge dum utiliter dari, di testudinis in nares utiliter indi astruit. Sextus autem Platonicus, Vulturis iecur totum,ait, cu sanguine ipsius tritum & per dies nouem potum, caducis prodesse dicimus. Plinius item lib. xo. cap. i. fic scribit, Praedicatur rocreare comitiales iecur uulturis tritum cu suo sanguine
ter septenis diebus potum, cor pulli uulturini adalliga
tum. Sed et ipsum uultrem in cibo dari iubent et quidem satiatum humano cadauere. Quidam pectus ei bibedum censent, Nin certino calice. cochlear. Quid sit cochlear cochis'. dictum est superius capitei'. Gust . . Haustu. Cruor ex Sangin hirunprogne. Alludit ad sabulam qua Progne in hirundinem transformata fingitur,&cuius meminit Ouidius Meta Progne. morph pseωn libr.σ. Per Prognes itaq; cruorem Serenus intelligit sanguinem hirundinis, qui cum thure comitialibus medetur, i modi correc ns deuoratum, ut libro . o.
cap. 3. resert Plin. Polline thuris. Thuris puluere tenuissi- Possint ris. mo, qui manna Graecis dicitur, aliud a caelesti rore aere Manna . oue melle, quod a nostri temporis medicis N in sacris literis manna etiam uocatur. Apium elixum. Apium herba Apiam est quam aetas nostra petroselinon appellat. Nam quam illi Plinius in condimentis gratiam, ut alias interim obtileam, adscribit, cum ait, Apio gratia uulgo est. Nanq; ra mi largis portionibus per iura innatant & in condimentis peculiarem gratiam habent.Hanc eandem gratiam &ae . . oo s
482쪽
c o n I T I HI MORBO.illa quae petroselino a nostris uocatur, obtinet. Sed quod Chrysippi et Dionysii autoritate dicit in puerperiis ab eo
cibo comitiales fieri qui ubera hauriunt, eaq; causa inter nefastos frutices damnatu: id recentioru medicor u schola quom coproba t.Inter quos Avicena, ut alios omitta, se ait Canonis libro L. Apium est malum epilepsiae, excitans epilepsam epilepticorum. Et libri s. fen prima tract.. c. r. capite to. dicit epilepsiam mouere aptu proprie sua prooprietate quam habet in ea. Et cap. v. de curatione iubet eos alienare a se omnia olera usq; ad atriplices &blites.
nedum alia, δc proprie apiut etenim est ei proprietas commouendi epiIepsiam. Sed dices: Quomodo igitur Ser nus id epilepticis & comitialibus prodesse tradit: Dico. quod ubi in capite & id epilepsis obnoxiorum, multa suerit humorum repletio,tunc ipsos commouendo,nocere
S morbum excitare potest: ubi uero pauci suerint, tunc ipsos discutiendo& dissoluendo consert. Aut si nimius S superfluens eius fuerit usus, nocebit: sin paucus &moderatus, conserre poterit. Et sic diuersa ratione aut obeares ινι rit aut proderit. conditum. Mixtum. FGgni. Plinius, Magnifice, inquit, laudatur di sanguis pecudum potus, morum item fel cum melle prscipue agninum. Marrubium.) Scilicet humores discutiendo & obstructiones aperiendo.
Aptus mustelae cinis est Θc hirundinis una. Praeterea pluuias hominis quas calira supina Excepit proiecta sinu consumere prodest. Et lapis ex nido uaga quem congessit hirundo Vellitur, re nexu fovet attollit* iacentem. Pellitur ut fama est, gustu quo* langor anethi. a myω- Mustela elais.) No modo mustelae cinis sed 3c no usta eiusa
483쪽
. CAPUT LV r. nis. Sylvestris uero tota in cibo sumpta. Et Dioscorides, Mustelae, inquit, uentriculus coriandro sarctus, inueteraetus cp comitialibus utiliter bibitur. Prodest &sanguis in '. iusdem. Hirandinis una. Hoc est, cinis hirundinis simul c 'cum cinere mustele:quamuis per se etia prosint. Plin. lib. so. capite 3 ubi anginis remedia ponit, non solum ad anginas sed& comitialibus quottidie cum pane aut pota dare aliquos'dicit hirundinu pullos strangulatos et cum sanguine combustos in uast: Quosdam uero Sc mustelae cineres pari modo ammiscere. Plautia hominis ere. Hoc est,'p aquam pluviatile quae in hominis intersecti caluaria rep- φης -- peritur. Artemo fontanam dedit ut refert Plinius, cuius libro is. capite i. haec sunt uerba: Artemon caluaria intersecti igne* cremari propinauit aquam e fonte noctu co mitialibus morbis. calua. Cranium, caluaria quae su- cida pernum capitis os est. Supina. Reuersa,ita ut pars aperta sursum spectet. Excepit Hoc est, in cauitatem suam suscepit. Proiecta. Abieeti, neglem. Et per hoc innuere uidetur quod Artemonis autoritate Plinius refert, uide licet ut sit hominis intersecti. con umere:) Hocest,potare: Lapis his in quod enim bibitur, consumitur. Opis ex nido cyc. Hoc diis. est, lapillus qui in hirundinum nidis Me pullorum uenutricissis reperitur. Dioscorides libro 1. Disse iis ex prima , laetura hirundinis ante plenilunium hirudinum pullis, in uentriculis eorum lapillos inuenies duos, ex quibus
uersicolore & trario altero, uniformi uero concolore cyaltero priusquam terram attingant in bucculae aut ceruialuta inclusis & brachio collove adalligatis comitialibus
proderis,saepius P omnino ad sanitatem restitues. Porris Plinius magorum opinionem referens libro so. capites. 'sc scribit:Magis placent uel lapilli e uentre pullorum his
rundinum sinistro Iacerto annexi. Dicuntur enim exclum
so pullo lapillum dare. Quod si pullus is detur incipienti
in cibo, quem primum peperit, cum quis primum tentautus sit, liberatur eo malo, Postea medetur hirundinum
484쪽
COMITIALI. MORBO.tinguis cum thure, uel cor recens deuoratum. Quin&e nido earum Iapillus impositus recreare dicitur confestim Sadalligatus perpetuo tueri. Haec ille. Quae eo profusius . . adscribere placuit, ut contra comitialem morbum tota
H μηρομήν. hirundinum haberetur medicina. Vaga. Mobilis & si ne negotio flexuose modo huc modo illuc discurrens S uolans. Volucrum soli hirundini, ut Plinius libro in.
capite i . scribit, flexuosi uolatus, uelox celeritas: quibus ex causis neq; rapinae caeterarum alitum obnoxia est: ea dem demum sola auium non nisi in uolatu pascitur. Praeterea abeunt & hirundines hibernis mensibus, sola camne uescens auis ex hηs quae aduncos ungues no habent. Sed in uicina abeunti Aphricos sequutae montium recesulas. Inuentaecpiam sunt ibi nudae atq; deplumes. Thebarum tecta subire negantur, quoniam urbs illa saepius ca- Βαγε πη- pta sit. Nec Bizyae in Thracia propter scelera Thesei. Est autem Bizya, ut idem lib. 4. scribit, arx regum Thraciae a Terei nefasto crimine inuisa hirundinib. regio. Vellauro Euellitur,eruitur Saccipitur. Ncra. Alligatione&apα pensione in brachio uel collo. Fouet. Recreat & tuetur etiam. At ista.) Surgere facit & sanat. iacentem. Eum qui comitiali correptus in terram prostratus iacet&conraria cidit. Vtfinis est. Vt dicitur&pro uero habetur. Fama enim c5muniter uera est. Nam quod uulgo dicitur, Haud frustra est, quod communis fama famat. Et Hesiodus. Doli: καικια houet, in libro operum dc dierum ait,
turi quam multi populi iamigerant, Deus certe quidam Antilann. est Nipsa. Gustu. Esu aut potu. Amsi) Avicenna Canonis lib. i. Fen x. tradi. r capite o. Cum anethum & ruta in cibis eorum ponuntur, conserunt.
485쪽
c APUT L U I I. REGIVS est uero signatus nomine morbus: Molliter hic quoniam celsa curatur in aula . . Huic rubia ex mulsa sertur conducere lympha. Allia trita dabis uino madefacta calenti.
Vellera eum uiuo sussiri sulphure prodest.
E G I o morbo. Morbus dicitur regius a eu- Moris ratione,eo quod molliter, ut Serenus ait, & de regiM. Iicate in principum aulis curetur: hoc est, uti Varrro sentit & Plinius libro M. cap. M.. reser quod m ulfi potione quae in regum delitiis era siseu ut Celsus autumat, quod rebus mentem exhilarantibus cure tur. Nam in eius curatione, ut Celsus prscipit, per omne tempus utedum est exercitatione, frictone, si hyems est: halneo, si aestas, frigidis natationibus lecto etiam 8c con claui cultiore, clauso loco uti ludis,lasciuia,perqus mens exhilaretur.Ob quae regius morbus dictus uidetur. Uide slicet a molli Suolupi dietae genere dicuratioe. Dicitur et Morbus vire Arquatus a cflestis arcus uirore. Et aurigo a pallore auri, tin. quem bilis per uniuersum corpus suis reprs sentat. Grsci Aur λicteron ab ave cognomine et cocolore uocat.Unde Plin. lcteros ii Auis icterus uocatur a colore, quae si spectetur, sanari id Galbiam vitimatum tradunt S auem mori, hanc puto Latine uocari Galbulum. Haec ille lib. so. cap. 3. Hic morbus maxinie in ioculis manifestatur. Unde Plinius libr. t r. cap.r .ait, Morbum regium in oculis praecipue mirari est, tenuitatem illam densitatem p tunicularum felle subeunte. Et Celsus, n. Aeque notus est, inqui t, morbus quem interdum arqua
tum, interdum regium nominant. Color autem eu mora
bum detegit maxime oculorum, in quibui quod album
486쪽
REGIO MORBO PEL. esse debet, fit luteunt. Soletis accedere δc sitis 3c desorca pilis δέ frequens singultus N praecordiorum dextra par
te duricies,& ubi corporis uehemens motus est, spiritus difficultas, membrorum Presolutio, atq; ubi diutius manet morbus, totum corpus cum pallore quodam inalbesco e mor cit. Fit autem a uarus causis. Aliquando enim iudicatorie
,ι reti . fit & per crisini,natura flauam bilem ad totum corpus 8c
praecipue cutem reponente. Aliquando uero iocinore male se habente, uidelicet aut ob scirrhu tumorem P praedurii qui diutinus morbus est,aut ob inflammationem, aut obstructionem,qus ambo repente fieri possu nt. Interdum uero fit morbus hic citra hos affectus, ubi mutata iocinoris secundum naturam temperatura ,humores bistio si efficiuntur: aut ab extranea aliqua occasione corru
pio & bilioso effecto sanguine, qualis aliquando a seris mordentibus fieri solet. Praeterea fit etiam aliquando obfolliculi sellis uim attractoriam secretoria naue imbecilliorem factam, nec non solliculi ipsius oppIetionem, obstruionemve, quemadmodum & uasorum quae ab ipso exoorta, ora sua in hepar extendut. Demum euenit morbus
hic ubi ob splenis uitia atra bilis per corpus diffunditur. icteros Sed huiusmodi coIores multo nigriores sunt quam aliu' neen unde &nigrum icteron uocauerunt, solo colore distin ctionem facientes. Regivi. Docet primo cur dictus fiemorbus regius. Signam. Indicatus Nappellatus. Nessi Ain. ter. Leniter, blade&delicate. celsi. Regia. Aula γ Aula aliquando pro atrio accipitur, quod Grsci etiam Ἀλυaulam uocant:aliquando uero pro principum domibus. Rubia. hoc est regiis. Rubra ex mulsi. Idem testatur Plinius librox . cap. n. Qua uero ratione id fiat, docet Dioscorides libro s.cum ait: Radix rubiae urinam cit, eamq; ob causam Alliam ictericis cum mulsa aqua utiliter bibitur. Allia. Allium
Praxagoras etia cotra morbu regium uino miscuit,ut rosere Plin. Et huius eadem redditur causa quae rubiae, quoniam scilicet urinam ciat. Vellera cum Alphare. Medicamentum
487쪽
mentum hoe regium morbum sanat,materIani ad cutim Vererata iam delatam 8c discolorantem discutiendo & purgando. Dietare. Sulphur enim, ut Dioscorides tradi icterum purgat co chlearis pondere fronti inspersum.
Nudum hominem primu mudi natura profundae
Insuper excruciat niueis cum dentibus armati NFANTIBUS. Insans dicitur puer qua diu sari nequit,quasi non sans. Et inde dicitur infantia, aetas prima hominis donec fari incipit. Dentibus. Scilicet erumpetibus&nascentibus, hoc est dentitione. Strire. Strix auis dicitur no- STRIMcturna quae de nocte uolat, inuisa 8c inauspicata,quae seratur mammis lactare pueros & infirmare, sic dicta a stridendo. Aliqui non aues striges sed anus quasdam ueneficas carmine in aues se conuertentes & noctu infantium sanguinem exsugentes autumant.Ouidius fastorulib. r. Sunt avidae uolucres, non quae Phineia mensis Guttura fraudabant,sed genus inde trahunt.Grande caput,stan tes oculi, rostra apta rapinae,Canicies pennis, unguibus hamus inest.Nocte uolant, pueros P perut nutricis egentes, Et uitiant cunis corpora rapta suis. Carpere dicuturlactentia uiscera rostris,Et plenum poto sanguine guttur habent.Est illis strigibus nonae, sed nominis huius Causa quod horreda stridere nocte solent.Siue igitur nascun itur aues seu carmine fiunt,Nenia in uolucres salsa figu ., ι 1 ratanus, In thalamos uenere Procae, Proca natus in illis Praeda recens auium quinq; diebus erat Sed has fabulo las esse aues autumat, & uere quid Plinius:qui nat. hist.
488쪽
INFAN. DENT . STRIGE I Nlibro ii. cap. 39. sic ait: Fabulosum arbitror de strigibus ubera eas infantium labris immulgere. Esse in maledictis iam antiquis strigem conuenit: sed quae sit auium constare non arbitror. Nec modo apud ueteres, sed & iam quoq; in maledictis esse constat strigem,accipit pro in liere malefica, noctu ambulante & insantes aggrediente, sanguinem V illorum sugendo exhauriente, adeo ut aut mortui in cunis inueniantur,aut diu uiuere non possint. Quod si diutius uiuant, membro tamen aliquo, si non Lamia. uniuerso corpore, debiles uiu sit. Multi strigem istiusmodi Lamiam uocat. Hebraicen didicitur. t Lamia trans ruris sertur a Symmacho, ab aliis Furia. Isaias cap 34. Et ibi cu hauit lamia. Super quo scripsit Rabi David Kimhi, quod, sit animal ululans in deserto&praesertim de nocte. Vnde ei nomen est inditum quod nox est.Sed reuera niis
hil aliud est quam dsmonium sylvestre habitans in locis desertis, ut Capnion ille Sueuiae decus in rudimentis Hebraicis interpretatur. Quod quidem dsmon tu talia quandoq; peragere ob peccata nostra et ξυπις αμ diuina permittit maiestas. Nudum. Inter alias qua plurimas hominis miserias est& illa quod nudi nascimur. Plinius libro di. Natura hominem tantum nudum & in nuda humo natali die abiicit ad uagitus statim& ploratu, nullum* tot animalium aliud ad lachrymas,& has protinus uiis principio. Nec modo nudi nascimur, sed & nudi item ex hoc
mundo recedimus. Unde non inelegans est carmen Graecum,γκ ζε 8κμγ-νος, γε μνος surro γαυαμ απμαι ἰτιμα- τω μοχθῶ γυμ μ δρωμ τοτελορ. Primon.) Ab initio uitae, natatim die cum iam nascimur. Mundinatura.) Rerum ordo & dispositio conditio* mundi. Mundus, inquit Aristoteles in libro de mundo, est uniuersitatis ordo&exore gra. natio a deo & per deum custodita Natura uero naudi ui ta est & illi dominatur. Profudit. Ex utero in hunc mundu& has auras uitales produxit ac genuit. insuper. Praeterea ultra id quod nudi nascimur. Excruci t. Molestat punit
489쪽
re niuis. Dentibu misi. Id est dentibus tanquam armis instruit & munit, hoc est, cum dentes primum erumpere incipiunt, quod dentire dicitur. Dentes autem homini pro armis et instrumentis sunt tum ad loquelam formatidam,tum ad cibum conficiendum.
Collo igitur molli dentes nectentur equini, Qui primi suerint pullo crescente caduci, Aut teneris cerebrum gingiuis illine porce Aut leporis niueum bibitur cum lacte caprino.
Dentes equini. Dentes equinos qui primum cadunt facilem dentitionem praestare infantibus adalligatos testatur etiam Plinius lib. xq. cap. xo. id P efficacius, si terram non attigere.Et Sextus Platonicus remedium fore tradit equidentes qui primum nati fuerint si dentem qui dolet retia geris. Nam et si infans,ut ait,equi rostrum basiaverit, dentium dolorem non sentit,&nec equus mordebit insanistem. Caeterum aetas nostra in hoc casu non equi sed lupi dentibus utitur, qui adalligati insantium pauores prohibent, detienti P morbos, quod et pellis lupina prstat autore Plinio loco paulo ante dicto. Fullo. Scilicet equi. Est autem generale nomen pullus aetatis tenerae N imbea cillae de adhuc increscentis. caduci. Labiles 8c caderes. cerebrum parci. Cerebrum suis.Porcus enim de sue dici tur Sid quidem domestico sere. Est autem Graecum no men antiquum, ut Varro de re rustica libro i. scribit, sed obscuratum,quod nunc eum uocant si Porrd quod ad cerebri ipsius medicinam attinet, facilem detitionem praestat. quod quamuis aperte,quod sciam, Plinius non dicat, potest tamen idem ex eodem facile intelligi. Nam postquam libro io. capite quinto ovis cerebrum gin giuis illi tum magnifice iuuare dixit, haud logo interuat lo post ait ad dentitione cerebru pecoris utilissimu esse.
490쪽
. Sub pecore autem&sues conprshenduntur. Ni una Imcσς' μ' mutata litera pro ovis legere quis maluerit suis. Leporis VP- μ' niueum. Scilicet cerebrum. quod candidum est, Sinian tium dentitionibus prodest, gingiuis c5iricatum, aut in cibo sumptum,autore Dioscoride & Paulo Aegineta. Plinius libro xs. capite ε .Lacte caprino uel cerebro leporum perunctis gingiuis iaciles dentitiones fieri dicit, nulla potus aut eius facta mentione. Galenus uero, ut refert
Serapio, de eodem sic scribiti Cerebru leporis pro certo scimus, quod quando liniuntur cum eo gingiuae puerorum tempore ortus dentium eorum,sicit eos facile nasci S fine dolore:& hoc est notorium apud omnes:& administratio eius est postquam decoquitur.Et no habet hoe cerebrum solum hanc proprietatem, imo etiam mel&oleum & butyrum,& alia multa huiusmodi,qui habent uirtutem iaciendi nasci dentes infantium. Praeterea si sorte premit strix atra puellos, Virosa immulgens exertis ubera labris:
Allia praecepit tundi sententia Vecti
Qui ueteri claras expressit more togatas. Premit. Coprimisimolestat& infirmati Arra. Nocturna,
propter noctem tenebrosam S noctis atritate, quo tem pore maxime uolat et talia peragit.Seu atra,id est lanina. propter noxam &laesionem,qua infert pernitiosam letavivπή- lemq;. Puellos. Insantes. virosι ubera. Mammas male
ficas & quae insantium sint appetentes: quemadmodum mulier uirosa dicitur,quae uiri est appetens,& loci multe. hres uirofi, qui coitus sunt appetentes:deducto uocabuislo a uir & non a uirus. Quanquam ab hoc etiam uirosus deducatur, quod modo malum odorem significat Virg. Virosas Pontus castoreat modo saporem matu, Varro, Rancidam carnem apposuit nobis&uirosam. Exertis la Obra. Mis. Dimotis & apertis labys,qus oris sunt extremitates. Allia. Mia. Hoc Vecti autoritate confirmat. Sententia. Iudicium