장음표시 사용
451쪽
glutinosiscn humoribus,qui obstructionum Sindes brium cauta sunt, purgat ius gallinaceorum non modo antiquorum sed& pullorum autore Cesso, quaninis soniorum ob nitrositate maiorem efficatius existat. Et P nius de eodem iure loquens sic scribin Aluum soluit: ua lidius e uetere gallinaceo. Prodestre contra longinqu*' u ris .im febres, de torpentibus membris, tremulisP. Tre - Hoc iam ex Plinii testimonio confirmatum est. Intelligit autem per membra tremula,non ex quacunm mala cor poris affectione trementia,sed ea qui in febriu accessione cum trigore affecta tremunt.
c APUT π LVIII. N E c tu crede leuem dilato tempore febrem, Quae spactu sibi dat,magis ut cessando calascat, Letali quae grassatur quartana calore, Ni medicas adhibere manus curemusta herbas.' VAR τ A NAE. Febris quartana simplex D sae diliges dicitur ea quae ex atra bili seu humoα tre melancholico putrisolo ceu frigido & siccod efficitur, paulatimque succenditur quemadmoudum lapis quidam uel testa uel os uel aliud siccum ac sei gidum corpus quoddam. Et in hac rigor est,qualis potissimum in forti frigore refrigeratis, non qualis interdum existit per aestum uel laborem uel medicamentum calida ac mordax uulneri adhibitum. Et haec in intermittenti hus longior existit, quarto die,unde sic dieta, reuertes de exacerbans. Nam integro biduo intermitur,autor Galeanu . Tuo. ἈπκGraece,Latine forma dicitur. Intellu
452쪽
ii a V ARTANAE REMED. git autem Serenus per typum tempus afflictionis febris 8c amictionem exacerbationem v ipsam, quae uarie in diuersis febrium generibus accidit. Sed de typo uide latius Galenum in libro de typo. Dilato tempore. Scilicet afiliactionis. Nam paroxismi tempus in quarta usq; diem pro
Pcrox t . rogat& extendit, duobus interim quiescens. Est autem paroxismus periodi lepus deterius,hoc est, accessionis&Peri M. exacerbationis afflictionisi tempus. Periodus uero siue circuitus,est tempus ex intensione in morbo & remissio. ne. varium. Scilicet intermissionis δέ quietis. Nam ultra alias febres Iongissimu intermissionis tempus utpote duos dies habet: de aliis enim utquintana, sextana, septimana 8c nonana, dubium est an fieri possint. Vnde Galenus de differentins febrium libro i. dubitanter ait, Si sobris ulla quintana est: ipse enim nondum perspicue uidi, neq; eam circuitione,nem aliquam aliam ultra quartana. uiri cessando. Intermittendo dc quiescedo. Letali.) Periculoso, noxio dc malo. Intelligit aut per letale no tanqua ex necessitate morte asserentem, sed tanqua difficulter sanabilem. Nam qui hac sebre comprehenduntur,n5 cito liberatur. temporis spacio dc longitudine molestantur,adeo ut quibusdam ad integrum annum et ultra prolongetur: nem inem in iugulat, autore Celso libro x. nisi ex ea quottidia na facta fuerit, tunc enim in malis aeger est. Quod tamen nisi culpa uel fgri uel curantis nunquam fit: quare dan da opera est, ne qua cruditas in quottidianam id malum uertat. Grassatur. Invadit,saeuit& asiligit. Medictu. Meo dicantes &salutares, quae morbum peli endo sanitatem restituant.Verg.Georg. libro i. Dum medicas adhibere manus ad uulnera pastor Abnegat. . Allia non pudeat terno cum cimice trita,
Et diluta mero, mediis haurire diebus. - Mira est absinthicum simplice potio lympha. Sume tribus digitis compressum semen anethi,
453쪽
Tantundem marathri, nee mulsum desit aeetum In cuius cyatho praedieta salubriter hauris.
Ata. Allio prauos in corpore humores excernendi sa- Atticcultas est. Unde caput eius unum sed cum laserpitii obolo quartanas excutere credunt, ut scribit Plinius. At Celissus allium solum comestum ante accessionem mouere calorem qui horrorem non admittat,testatur. Non piacat. Quia utile est, licet turpe sit & fastidiendum. Pudere uere Pudere. cundiae est,& in hns quae turpiter fiunt. Loquitur autem hoc non propter allia sed cimices:de quorum medicina quid sit sentiendum, docet nos Plinius naturalis historis libro ..cap. . dicens :Quaedam pudenda dictu, tanta autorumasseueratione commedantur,ut praeterire fas non sLSiquidem illa concordia rerum aut repugnantia medicinae gignuntur: ueluti cimicum animalis stetidissimi dc cimex.
dictu quoq; fastidiendi. Et paulo post: Caetera quae de his
tradunt, uomicae & quartanarii remedia,aliorum P morborum, quanquam ovo aut cera aut faba inclusos cenis stant deuorandos,falsa nec reserenda arbitror. Ternocta mice. Dioscorides medicinalis sylvae libri 1. de lectorum cimicibus scribens. illorum non tres, imo septem nume ro, et no cum allio sed per se labarum cauis inclusos, contra quartanas febres ante accessionem utiliter deuorari tradit. Diluta. Soluta & mixta. Medijs diebM. Hoc est, tempore quietis Nintermissionis ante accessione. Mira. Admiratione digna: quoniam ut Plinius libro M. cap. s.
dicit, non dandum in labri. Sed hoc intelligitur solum quantum ad qualitatem manifestam que est caliditas:propter quam febrilem calorem augeret,sed quia obstructiones aperit 3c prauos humores δέ biliosos,e quibus febris oritur, purgat,maxime conuenit. Absetu Mesue,Con Abytbiciri. Tert etiam absinthium iuvamen tu magnum febribus l5 temporis S libribus opilationum, quales sunt quartae nae. Simplice lmpha. Aqua pura &syncera. Same tri M.
454쪽
QN ART AN AD RE MED. Anethum Quod nune ex anetho, marathro siue sceniculo & aceto
et foenicu- mulso docet medicamentum, id eadem ratione qua a iuni ex ace sinthium, febribus medetur. Crassos enim ac putridostomuso. humores ex corpore educit & sebrium ardores lenit. caca tho . D. Aceti mulsi. oatho. Cyathus est uncia una cimi dimidia pondere. Maeoniae Iliados quartum suppone timenti, A ut leporis timidi diluta coagula trade.
Liber 4. Maeonis litidos quartis. Hoc est librum quartum Iliados Iliados Homericae.Scripsit enim Iliada Homerus opus diffusum Alcomm uiginti quatuor uoluminibus uix absolutuin, in quo nullum mali genus non recensetur. Maeoniae autem uocat, id est, Homericae, eo quod Homerus patria suerit Maro Homeru3, nius. Unde& Columella in praefatione ipsum appellat devi Maeoa deum Maeonium. Videtur aute hoc quoque sicut Salianius. compluria superstitionem sapere medicamentum. Cupa pone. Scilicet capiti, Nid quide ante accessionem febris coagulum N paroxismum. Leporis coagula. Hoc est quod Plinius kporis. nat. hist. lib. xs. cap. io. testatur Magos leporis coagulum ante accessionem propinare quartanis. Timidi. Natura
enim pauidum ac timidu animal est lepus. Trade. Propina & ad bibendum exhibe. Prodest 5 potus uel multus Doridis humor. In triuiis, illot artus perducere succo.
Doris. Vel Pro etiam & ualde. Doridis humor. Id est,aquama ρ qua rina. Doris nympha dicitur maris,filia oceani S Tethyommna. os,coniunx Nerei. Interpretatur autem amaritudo. Vnde Vergilius in Gallo, Doris amara sua non intermisceat narina, s Bibia unda. Accipitur tamen aliquando pro aqua ipsa ntu bici de qua sic etiam scribit Plinius libro si, cap.
Quidam etiam miranda serunt, ueniente calare Iurantes ludum Veneris munus cp petendum, Sed prius est oleo paruas seruescere ranas
455쪽
.o e A PVτ επLVII 6 r diffatur quom quamuis non sine iniuria stomachi ad purganda corpora, bilem cp atram, aut sanguinem concretum reddendum alterutra parte. Quidam δέ in quartanis dodere eam bibendam. Quidam. Ceu Icethidas medicus. qui,ut Plinius libro is cap.r.reseri,quartanas coitu fini
ri incipientibus duntaxat menstruis spopondit. Quod quia minus probatur a Sere. ueritas & fides eius in alios reiicitur. Miranda. . Quia citra ueri fide uidetur id asseri. Veniente calore. Appropinquante ardore febrili Ne λς b, ribationis eius tempore. iurantes. Affirmantea. quotan Ven.munusq;. Id est,coitum de rem Veneream exercita dam. Sed prius. Hoc est,ante coitum. Docet quo modo ad coitum tales se prius disponere S praeparare debeant. di quid ipsis prius agendum. Ell. Couenit Rutile est. Cleo ranas.) Quam Serenus nunc coitui pr mittend/m histri praecipiens utilem tradit inunctionem,eam lib. i. cap.σ. Plinius simpliciter & per se facta adprobat, alios aliquot interim administrandarum ranarum modos &effectus circa febres non omittens dum ait, Ranae uero intriuio . decoctae oleo abiectis carnibus perunctos liberant quam ranis. Sunt qui strangulatas in oleo ipsas clam adalliget, oleo P eo perungant.Cor earum adalligatum trigora stahrium minuit. Et oleum in quo intemna decocta. finia Maxime autem quartanis liberant ablatis unguibus inanae&alligatae.Haec ille. Feruescere. Decoquere. illo M so. oleo ranarum.
EsT etiam alternis febris rediuiua diebus Tempora discernens quasi iustae pondera libratina. .
456쪽
T ER Tt A N A E REMED. Vt possis igitur talem prohibere furorem
Inuolues cera pallentis grana cumini,
Puniceael indes pelli, collo ligabis.
Pulegist ramus lanae uelatus amictu Tempore suspecto medicos presbebit odores. Praeterea cimex ata potatur in ovo, Horridus attactu, sed gustu commodus apto. ERTIANAE. Febris tertiana simplexae
diligens dicitur,quae ex flaua bile per corpora sentientia delata consistit, &cum rigore prae hendit, ardoris p speciem habet,& bilis uomitu, uel sudore, uel quibusdam horum uel omnibus soIuitur. Est I accessionis eius longitudo maxima horarum aequinoctialium ii. Et haec respeetia aliarum intermittenatium cito terminatur. Veru si bilis multa&crassa suerisia ut uires debiles, corporis uae dispositio densior, tuclonugiorem efficit accessionem:breuiorem uero ubi bilis pauca & tenuis suerit,aut uires ualentes, corporisve dispositio rara. Et in hac praecedens rigor est qua si pungens ac uulnerans sensum,cu in quartana quasi refrigeret, autor Galenus. Alicrnis. Quia uno intermittens disialtero redit paroxismus dc a illustio. Rediuiua. Quae post inter mistionem & discessum ad affligendi uires tanquam de morte ad uitam redit. Tempora. Scilicet quietis sue in termissionis&aifflictionis. Disternens.) Distinguens&diuidens. Quasi. Ceu, quemadmodu, hoc est, aequaliter. Iustae. Aequae Sunicuimius suum ac debitum aequalis ter distribuentis. Pondera. Pondus dicitur graue id quo librando adstateram seu libra ponderamus. Librae. Libra est: instrumentum quo res ponderantur cum lanci bus, quod alio nomine bi lancem uocat. Persius satyra . Scis etenim iustum gemina suspendere lance. Furorem. Seuitiam,exacerbationem&afflictione febris. pullentis. Pallorem inducentis.Nam, ut libr. io. cap. 4. Plinius tra
457쪽
c APUT π LIN. xxx dit, omnem pallore bibentibus gignit. Gram. semen. Smm e Puniceaep lli Corio puniceo &runo colore tincto, non m 'ri cera. tamen quocunq; sed eo potissimum quem dat herba erat cretaera throdanus siue i ubi a dicta, qua lanae tinguntur pelles
perficiuntur.Ni per puniceam pellem intelligere malue ris malicorium, quod punici mali cortex pellis. Palerii rimus Idem remedium testatur Xenocrates,&eun. PMetu dem pulegii c5tra eandem tertianam latius quom extendi .ut scribit Plinius:cuius lib. io. cap. a . hsc uerba lanu Xenocrates pulegii ramum lana inuolutum in tertianis ante accessionem ollaetandum dari,aut stragulis subiici, ει ita collocari aegrum inter remedia tradit. Tempore suspecto. Hoc est,ante febris riparoxismi accessione. civiex. curo, De hoc dictum ia est cap. priori. Horri attam. Quando tangitur Sc5teritur odore abominabilis & laetidus. Gustu apto. Hoc est,cum apteticonuenienter ceu in oveassumitur δέ de utitur. .
c APUT L. - Α T qui continuis non cessat adire diebus, Sed tantum certas morbus discriminat horas, Triticeum metuit granum: si credere dignum est Quod latitans stacto suerit sub pane repertum, Nec non ossa iuuan t septis inuenta domorum, Conuenit haec tereti pendentia subdere collo. Multat praeterea uerborum monstra silebo,
Nam febrem uario depelli carmine posse. Vana superstitio credit,tremulari parentes.
458쪽
fimplex ac diIigens dicitur,qus ex pituita putri per membra sentietia pulsa ab ipsa natura coni sistit. sic ducta. quod singulis diebus accedes,definit ad integritatem. Incipit autem ex frigore partiu exini tremarum, atq; horroreyotius, non rigore, difficulte calor acceditur, longum P obtinet incrementu in ipsum consistendi uigorem, quoniam humor ipse ex quo con fistit, frigidus atq; humidus est temperamento ac gluti nosus coditione. Itaq; difficulter accenditur ac tarde m
at saepe in ipsis meatibus detentus. Collidit interdu grauati uires: autor Galenus. Continuis. Hoc est, singulis, nullo ut in altis intermedio quiescente R intermittente. certis horas Non integros dies,sed dierum solum partes, ut horas aliquot certas quibus desinit& reditu facit. Morbia. Scilicet febris. Diberiminat.) Discernit 8c partitur. Trisub paene racto liceum Quantum fidei sit tribuendii huic medicamento indicat autor cum ait, Si credere dignum est. Quasi uelit diceret Quamuis quottidians libri medicina lisc mederi ossi intra do 'dicatur, id tamen a ueri fide longe abesse uidetur. Meti Quin reperta ossa Remedium boc eandem fidem meretur, quam pri.us iam positum. Septiis domorum. Hoc est intra domum ipsam & circa parietes ipsos domus. Haec. Scilicet duo iam dicta medicameta de tritico &ossibus. Tereti. Grais cili & rotundo. Teres dicitur quod rotundum est Sob longum. Pendentia.) Suspensa& alligata. Subdere.) Supponere&substernere. Verborumni Hoc est, carmina & incantamenta quae uerbis fiunt peregrinis maxime& fictis: quae in rerum natura nil aliud sunt quam monstra,deliramenta & uanitates merae. camine. Carmen
aliquando accipitur pro poemate & uersibus certo pedunumero constrictis, ut supra in principio libri, Pii debesalutiferum quod pangimus adsere carmen. Aliquando uero pro incantatione ponitur,ut hic. An autem ualeant
aliquid incantamenta, qusstio est:& ualere nonu nquam videmus,
Terre. Verborum monstra. c. m.
459쪽
Christiana fide reiecta mat& prohibita. vana. Inanis, .. inutilis,absurda & falsa. Superstulo. Superstitio generali inpπρον ter pro omni inani obserua tione accipitur.Specialiter taαmen,ut tradit Lucretius, dicis superstitio quod sit supermnlium reru,id est,caelestium di diuinaru qus super nos stant,inanis &superfluus timor. Estq; alia di separata a religione. Vnde Cicero de natura deorum libro x. Non istum phili sophi, ait,uerum etiam maiores nostri superstitionem a religione separauerunt.Na qui totos dies precabantur de immolabat ut sibi sui liberi superstites essensi superstitiosi sunt appellati. Et idem libro .. Atheoru sen tentiae, inquit, non modo superstitionem tollunt in qua inest timor inanis deorum ed etiam religione quae deorum cultu pio continetur. Tremula parentes Mulieres uetulae &superstitio, inq; uera fide nutantes trementescydi de medicinis reliquis naturs munere nobis e terra procreatis dubitantes & dissidentes. Sunti mulierculae de praecipue aniles plus hac superstitionum peste quam uiri
n O Ruserum magis est quod Graecis hemitritaea
Vulgatur uerbis,hoc noltra dicere linguai Non potuere ulli,puto,nec uoluere Parentes. EMi TRITAEO. Febri semitertianae sieductae, quod totius duarum ex quibus compo 2 nitur iebrium naturae medietatem alteram h betaquemadmodum Hemionus id est mutua,
460쪽
ΠEMITRITA EO D E P E L. asini Requi medietatem, S Semideus hominis ac dei medietatem habens,ab altero eorum tantummodo dicitur. Est autem duplex semitertianae febris genus. Vnum quiadem eius quae ex tertiana intermittere et quottidian a continua componituri & talis uel habet flaua bilem exuporantiorem, proindev flauae bilis accidentia sortiora: uel hanc pauciorem, pituitam uero maiorem, S ideo quottidianae continuae aflictiones etiam firmiores habet: uel ambos humores aequales, qualis est diliges semitertiana, qualem Hippocrates indicat libro epidemiarum primo rebris bom hηs uerbisi Mala uero haec plerisq; fiebant. Febres horris . ficae, continuae acutae, in totum minime intermittentest modus autem hemitritaeos siue semitertianae erat, diem quidem unum siue accessionem habens leniorem, altero autem grauius affligens,atq; ad acutiorem dispositionem increscens.Ηorrificas autem uocat, non simpliciter inciapientes cum horrore, quod innumeris febribus accidit.
sed in quibus parte plurima accessionis horror praehen dit, altera die in qua simul assiciunt tertiana & quo uidiana continua: altera enim dies quottidianam tantum odo πη- habet. Horror autem in medio amborum existit, rigoris scilicet 8c frigoris. Alteru uero semitertianae febris genus est eius quae ex tertiana continua "tidiana intermittente componitur, ex cuius humorum exuperantia aut aequalitate, accidentia quom intenduntur aut aequaliter se habent, ut in priore dictum iam est. Caeterum quae ex ambabus continuis aut ambabus intermittentibus fiat.
semitertianae esse non possunt. Haec & plura Galenus inde disserentiis febrium libro secundo. Moriferum nimis. Hoc o,dicti iam febribus perniciosior est & magis letalis hemitritatus, quoniam plerunq; frequentiores,ut Celsus lib. s. ait, accessiones decessiones P haberiquare etiam magna cura opus est, ne saltat. Praeterea priores sebres simplices sunt,haec uero ex dictis aliquot diuersarum naturarum composita. Liquet autem simplicem morbum