Dominici Diodati ... De Christo græce loquente exercitatio qua ostenditur Græcam, sive Hellenisticam linguam cum Iudæis omnibus, tum ipsi adeo Christo Domino, & Apostolis nativam, ac vernaculam fuisse

11쪽

AD LECTOREM. Ixsori, qui cum eam minime probaret, quod unum nobis integrum fuit, immutandam in ipsa fronte curavimus. Ad haec quae instituti mei, quae conscribendi operis ratio fuerit, Synopstinconsulas moneo, quae statim consequitur . Quod vero ad ipsam pertinet; si θυν, quam Vocant , modo Iaudatis viris debere me fassus sum ;scias tamen, me nihil ab ipsis, praeter unam sententiam, accepisse; quam deinde meo marte argumentis firmare, observationibus illustrare, ab adversariorum difficultatibus tueri, nonnullosque sacrae philologiae nodos ejus ope solvere conatus sum . Confido equidem, eventum consilio responsurum ; in quo quid praestiterim, tuum esto judicium. Quod si quid usquam a me temere, aut inconsiderate scriptum est , quod non puto, testor me id totum, quod unius veritatis studiosum decet, corrigere, & mutare paratissimum esse. Itaque te, L. B., Valere jubeo, utque coinnatibus meis faveas , te etiam , a que etiam rogo. Vale. Dabam Neapoli idibus Martii NDCCLxVII.

12쪽

VNIVERSI OPERIS SYNOPSIS

U T instituti, L. B., tibi ratio consere,

haec te paucis in antecessum monitum vo-D , me propositum argumentum de Chrso Hellensa sive Graece loquente , quod idem es , hunc in modum tractandum sum re et probo enim is iam inde ab aevo -- chabaeorum Graecam lingvam omnibus Iu-

ω daeis, atque adeo in ipsa Iudaea fuisse υemis naculam Id quidem si ostendero , continuo illud patebit, eamdem Graecam linguam Chri- βο , ei que Marri, S' Apostolis, quippe in Iudaea ortis , propriam, ac nati m fuisse. Suamobrem Exercitationem huiuscemodi trifariam pamrimur . I. aperimus, quemadmodum Graecus sermo illatus fuerit in Iudaeam. II. rationes proponimus, conficere videntur, Chrisum, Apostolos, atque Iudaeos omnes Graeco idiomate locutos fuisse. III. contra sentientium opiniones , ratione ue sngillatim excutimus , ac refelliamus . Ex quaeque pars huiusmodi in duplex diυ detur caput. Ac denique in extremo opere edifferimus, quo pacto celebriores quaedam sacrae philologiae quaesiones facile devique brachio huiu

' PARS

13쪽

daeam. pag. 1 CAPUT I. Exponuntur propostiones aliqror tanquam operis suuramenta. I PROP. I. PopuloFum linguas mutari ab armis ictricibus. ΣPROP. II. drantios Ptolemaei Lagi aeυο Graece locutos esse. PROP. m. Dros a Seleuco Nicatore Graeco sermone UOS.CAPUT II. Iudaeos Graecam linguam a Grincis, AEuptiis , ac bris recepisse. 26s,i, Hellenismi primordia inducta in Iudaeam sub Alexandro Magno . 276- Alexander Macedo Samariae collocat Μ cedonas , pulsis inde Samaritanis omnibus. 28 . III. Septuagintamillia Iudaeorum Graecam limguam ex AEDpro in Iudaeam transferunt. 29 g. IV. Iudaei e bria reduces cum epocha , πmoribus Graecorum Graecam etiam linguam inυ erunt secum. 3 S V, Iasen Pontifex Iudaeos nititur traducere

ad ritus Graecorum, quod illi libentissime praesi terunt. 33S- Vi- Hellenismi progressus in Iudaeo sub Pontifice Menelao. 376.VII.

14쪽

f.VΙL Antiochus Epiphanes omni conatu Graecorum linguam, mores, ac leges in Iudaea firmare adnititur . 38 I. VIII. Hierosol=ma referta coloniis Gracis. 4 S.IX. Samaritani Sicimitae sponte sua grα- cantur, o templum Garinitanum Hellenis Dis dicant. 423.X, Antiochus mortis poenam saluit Iudaeis Helleni - recusantibus , vel Iudaica inissitura non aυerfantibus. 43 XI. Amisebin idem etiam eossas praecidit, quae a suscepto Hellenismo amerterent Iudaeos. 43LXII. Pontifex Alcimus magnopere in Iu

3. XIII. Vnmersa Iudaea repleta coloniis Graecis per annos md iginti. 48

Iudaei Graean eam pbilosophandi rarionem, Graecasque sectar adopt--ν. Io Inferati Reges Iudaeorum Hellenibus , ac Helleni o nimis fovent. 3 3mcursus super Hellensis Actuum Apost Drum m. oe quinam fuerinν Heuenistae. 56

PARS

15쪽

PARS ALTERA

Christum, Apostolos, Iudaeos omnes Heli nistica lingua usos fuisse argumentis in stenditur. 7 CAPUT I. Probatur , sam inde ab aerate Machabaeorum vernaculam fuisse apud Imdaeos linguam milensicam, eaque vulgo i Ios locutos fuisse. 74M. Ab aeGo machalcorum Iudas omnes H lenisice scripserunt. 7Ig.II. Iudaeorum numi inscribebantur Graece. 84g.III. Iudaei Graecam linguam in inscripti nibus, edictis publice ad tegendum propositis

retinuerunt. 94

S.IV. Iudaea Graeca nomina sibi imponebant, ae filis suis. IDES V. Graecum alphabetum in scholis docelant

f- VI. Sacra biblio Graece legebant, oe quidem in i nagogis. Io8S,VII. Iudaeos Graece locutos Iosepbi resimonio probatur. II OS VIII. Graecum fermonem servaFunt Iudas in regionibus partiendis, novisque urbibus nuncupandis. II 3s kK, Psis , aedificiis , dignitatibus , ordini--s , numis, aliisque rebus noviter 'se

16쪽

Machabaeorum aevum institutis Graecum nomen dederunt. IIII X. Macephalaeosis. Ia

CAPUT II. Osreditur Christum, Ui Ios Hellenisica lingua locutos fuisse. I 2Ig.Ι- Iesus Graecum cognomen assumpsit. IazI.II. Discipulorum collegium Graece cognomminavit. I 23

S.III. Christus Graecis bibliis utebatur. ib. I IV. Christis Graecis proverbiis usus es. I 27 Item Graeco Alphabeto. ib. g, VI. Hellenisica lingua Apostilis fuit nativa , ac vernacula. I 29

PARS TERTIA

Respondetur ad quae statuunt , & opponunt adversariarum sententiarum patroni. I 33 CAPUT Ι. Variantes de Chrisi lingua vianiones proponuntur, c refutantur. ib. SECT. I. Hebraica lingua nec Christo , nequc eoaeCis Iudaeis fuit vernacula . IJ SECT. II. Confutatur Harduinus docens , Chri- sum, oe Iudaeos Latine locutos. I 3sSECT. III. Neque Christo , nec coaeυis Iudaeis briaca lingua fuit vernacula. I4LCAPUT II. Respondetur ad quae advers vii contra sententiam nostram serra possint. a I

17쪽

Cur Paullus Hebraice allocutus sit Iudaeos.ib. f-u De briacis, aut Hebraicis vocabulis , quae occurrunt in novo Tesamento. I 62

Explicantur bina Iosephi loca in prooemio , oe in fine Antiquitatum , qua imcommodare nobis videntur. I 67s IH Cur , pro quibus Iosepb libros de Bello Iudaico Chaldaice scripserit. 171s R Inquiritur in Iosephum, qui Iudaeos a loquens Ε' ,αiἰε. II Vl. De libris Rabbinorum. IAPPENDIX quemadmodum nonnulli Sacrae Philologiae nodi huius issematis ope faciis dissolviniuν. 182 De Matthaei, Marci Mangeliis . ib. λι- De Paulli Episeolis ad Hebraeos. I 83 ὶΙΙ.De Hellensis,ae lingua Hellenistica. I 86S IV, De priori melabaeorum libro . I 87 De Graeca Versone Laxanterpretum. ib. S VI Concluso operis . . O

19쪽

DE CHRISTO HELLEN ISTA

PARS PRIMA.

OSTENDITUR QUO PACTO GRAECA LINGUA ILLATA FUERIT IN IUDAEAM.

Ntequam opus aggredior, operae pretium me facturum puto, si totius rei iundamenta veluti quaedam iecero. Ac quemadmodum Geometrae solent, qui initio definitiones , axiomata, ac postulata statuunt , ex quibus deinde rationes illas suas α Oiωκτικαὶ conficiunt; sic ipse principia, seu propositiones qualdam, satis illas quidem receptas in antecessum ponam, unde ejus rei, quam probandam, & illustrandam suscepi, veritas exsistat. Hinc igitur σωυ Θεω initium disceptationis hujusce nostrae ducatur.

Exponuntur Propostiones aliquot tanquam operis fundamenta.

TRia hoc capite proponenda, ac probam da sunt. Ac primo quidem aio gentium linguas. mutari ab armis victricibus; deinde in AEgypto Ptolemaei Soteris aevo A Grae-

20쪽

2 DE CHRISTO HELLENisTA

Graecam linguam fuisse vernaculam ; tertio demum Syros a Seleuco Nicatore Graece loquutos fuisse .

PROPOSITIO I.

Populorum linguas mutari ab armis victricibus. II Opulorum linguas annis labentibus i m. mutari, atque corrumpi monuit Hora. tius in Arte : si)Ut 1ilυae foliis pronos mutantur in annor ,

Prima cadunt ita verborum v tus interit aetas, Et iuυenum ritu florent modo nata, vigent qse. Debemur morti nos , nostraque , CY.

Ad linguas autem immutandas cum plurimum quidem facit seu longaevitas , seu regionum situs, & positura; tum ex communi eruditorum sensu, nihil magis ad mutandum alicujus loci sermonem conseri , quam si vietricia arma loco illi inferantur. Tunc enim victoris populi sermones incolae paullatim, ut & ejusdem mcxes, atque instituta imbibere, iisque adsuescere incipiunt, ac suos vicissim dediscere, & oblitterare. Quod ipsum cum rerum ipsarum natura fit , tum aliquando magis etiam victores ipsi ei rei dant operam, qui specimen aliquod dominaim in eo sibi repositum arbitrantur, si subjectae gentes eadem , qua ipsi, lingua utantur